2.2.1 Laag 1: de landschappelijke onderlegger     

Geomorfologie en bodem

Geomorfologische verschijnselen geven inzicht in de ontstaanswijze en zijn mede bepalend voor de waterhuishouding en bodemopbouw en als zodanig ook voor de planten en dieren. Aan het begin van het Vroeg-Pleistoceen (781.000 - 1.800.000 jaar geleden) bedekte de Noordzee een groot deel van Nederland, tot ongeveer de lijn Breda-Arnhem-Deventer. In de loop der tijd trok de Noordzee zich steeds verder naar het noordwesten terug en op het droogvallende land ontstond een rivierennetwerk met rivieren die in noord-noordoostelijke richting naar de toenmalige kustlijn afwaterden. Deze afwateringsrichting is nog steeds terug te zien in de richting van het dal van de Boven Mark.

Het klimaat in het Vroeg-Pleistoceen bestond uit een opeenvolging van ijstijden en tussenijstijden (wat warmere perioden). Tijdens de ijstijden stond de zeespiegel meer dan 100 meter lager dan nu. Door het koude klimaat en de lage zeespiegelstand sneden de rivieren zich in en diepten hun valleien plaatselijk uit, zo ook het dal van de Boven Mark. Deze rivieren bestonden uit verwilderde of vlechtende rivieren: rivieren met meerdere, zich vertakkende geulen. Tijdens de tussenijstijden hadden de rivieren met name een meanderende vorm. De meanderende rivieren vulden de riviervalleien op met vooral klei en veen.

Na de laatste ijstijd (ca. 10.000 jaar geleden) is de Boven Mark veranderd van een vlechtende rivier, die veel water en zand transporteerde, naar een meanderende rivier, die leem en klei afzette in het Markdal. Onder invloed van een verder opwarmend klimaat en een stijgende zeespiegel ontstond een dicht begroeid moeras in het Markdal, dat zich geleidelijk vulde met veen. In de middeleeuwen is dit veen ontgonnen. Aan het einde van de middeleeuwen was het Markdal geheel ontleend en in gebruik genomen als landbouwgrond.

Voor een uitgebreide beschrijving voor het aspect bodem wordt verwezen naar de Hydrologische modelstudie en vooronderzoekenmodelstudie en vooronderzoeken die voor de herontwikkeling van het Markdal zijn uitgevoerd.

De aardkundig waardevolle gebieden bevinden zich aan de randen van het plangebied, te weten het Mastbos en de Strijbeekse Heide tot aan de Strijbeeksche Beek. In het Strijbeekse gebied is het typische Brabantse heide- en beekdallandschap te vinden, met meanderende rivieren en beken, paraboolduinen en vennen.

Hydrologie en water

Grondwater

Het grondwater in en rond het Markdal stroomt van de flanken richting de Boven Mark. Dit stromingspatroon is voornamelijk in oost-westelijke richting. De waterscheiding ligt aan de westzijde ongeveer tussen de Aa en Weerijs en de Boven Mark in, ongeveer 1 tot 3 kilometer van de Boven Mark af. De waterscheiding aan de oostzijde ligt een stuk verder, in de omgeving van Baarle-Hertog tot Gilze.

Grondwaterstanden liggen in het rivierdal veelal dicht op het maaiveld. Dat komt omdat het maaiveld hier laag is, circa 1 meter hoger dan het waterpeil van de Boven Mark, en het rivierdal gevoed wordt met kwelwater. Het peil in de rivier wordt sterk gereguleerd. De waterniveaus in de rivier hebben daarom over de seizoenen maar een beperkte fluctuatie. In de directe omgeving van de rivier is dit terug te zien in de grondwaterstanden.

Oppervlaktewater

De oorsprong van de Boven Mark ligt in België. Daarmee ligt een groot deel van het stroomgebied van de rivier in België. Het stroomgebied van de Boven Mark is in verschillende sub-stroomgebieden ingedeeld. De beken 't Merkske en Bremer ontspringen in Nederland en wateren in westelijke richting af op de Boven Mark in België. De Chaamse Beek watert af in noordelijke richting en stroomt nabij Ulvenhout in de Boven Mark.

Hydrologie

Het voorkomen van kwel is een belangrijke hydrologische (en ecologische) waarde. Als gevolg van de hoge stijghoogten ten opzichte van het waterpeil en freatische grondwaterstand is er op veel plekken in het Markdal sprake van kwel. Studio Wolverine heeft onderzoek gedaan naar het voorkomen van kwel in het Markdal (Onderzoeksrapport naar locaties met kwel in het Markdal, D. Klees). Dit onderzoek bestond uit een visuele beoordeling van aangetroffen water in greppels, sloten en beken. Daarnaast heeft Arcadis in de Hydrologische modelstudie en vooronderzoeken de kwelflux berekend. In dit rapport is een uitgebreide beschrijving van de hydrologie en water in het plangebied beschreven.

Landschap en ruimte

Rond Galder is een sterk kleinschalig oud landschap herkenbaar met veelal kleinschalige agrarische bedrijven. In het gebied zijn sterke kwelstromen aanwezig, wat verspreid door het gebied tot grote natuurwaarden leidt. De rivierendalen hebben het landschap hier gevormd, al zijn deze niet overal herkenbaar aanwezig in het landschap.

Het landschap van het Markdal is een typisch rivier- en beekdallandschap, met een van oorsprong meanderende rivier met drassige oevers. Op verschillende plaatsen langs de oevers lagen hogere zandbulten, de donken. De oorspronkelijke meanders zijn nog op enkele plaatsen terug te vinden. Het is de bedoeling in de komende jaren de meanderende loop te herstellen waardoor de Mark zijn meer natuurlijke loop weer terug krijgt. De natuurlijke vegetatie van elzen en wilgen die bij de lage, drassige delen hoort is terug te vinden bij de Markweg en de Bieberg. In de meer gecultiveerde delen vindt men op de lagere gronden grasland. De oevers lopen langzaam, dan weer geaccidenteerd, op naar de Strijbeekseweg in het oosten en de Galderseweg in het westen. In het oosten is op de hogere, meer zandige gronden naast weiland ook tuinbouw te vinden, in het westen ligt op de zandige hogere gronden voornamelijk bos.

Het rivierdal van de Mark is zeer open met hier en daar een bosschage (broekbosje) ter hoogte van de rivier. Aan de zijde van Alphen-Chaam worden de wanden gevormd door Galder aan de westzijde en de Strijbeekseweg (met redelijk wat bebouwing) en de Strijbeekse Heide aan de oostzijde. In de Visie Landschap en Cultuurhistorie Markdal van oktober 2014, die de werkgroep Landschap en Cultuurhistorie van de vereniging heeft opgesteld, is aangegeven hoe het landschap kan worden versterkt.

Visie behouden en versterken landschap en cultuurhistorie Markdal

Natuur en ecologie

Aan het begin van de 21e eeuw is besloten de natuurlijke loop van de Mark vrijstromend te maken. Daartoe zijn rond 2004 in het noordelijke (Bieberg) en zuidelijke (Galder) gedeelte van de Mark weer meanders in de rivierloop aangebracht en worden deze delen natuurlijk beheerd. De weilanden zijn daar omgevormd tot schraalgrasland, dat gekenmerkt wordt door een voedselarme bodem en hoge grondwaterstand. Hiertoe werd de voedselrijke toplaag van de bodem afgegraven. Bij de Bieberglaan is een vispassage langs de stuw aangelegd, zodat vissen stroomopwaarts kunnen zwemmen.

Zie voor een uitgebreide beschrijving van de natuuraspecten in het Markdal paragraaf 5.6 Natuur.

Archeologie en cultuurhistorie

Archeologie

De gemeente Alphen-Chaam heeft een eigen archeologisch beleid maar heeft geen eigen beleidskaart. De gemeente maakt daarvoor gebruik van de Cultuurhistorische waardenkaart van de Provincie Noord-Brabant (CHW) die gebaseerd is op de landelijke Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW). Daarop geldt voor het westelijk deel van het plangebied een hoge en middelhoge verwachting terwijl er in het oostelijk deel sprake is van een lage en middelhoge verwachting. Op de CHW zijn de hoge en middelhoge verwachting samengevoegd tot de hoge verwachting.

Rondom de Mark ligt een zone met een zeer hoge archeologische verwachtingswaarde. De aanwezigheid van archeologische waarden is te verklaren door de oude ontginning en bewoning van het gebied en de aanwezigheid van oude landgoederen. Tevens sluit dit aan op de monumentale en/of beeldbepalende bebouwing die zich hier bevindt. Rond de Mark zijn twee gebieden aangeduid als archeologisch monument wegens vondsten uit de ijzertijd en/of Romeinse tijd.

Archeologische monumenten in het projectgebied Markdal

Cultuurhistorie

In de middeleeuwen is het Markdal geheel ontveend en in gebruik genomen als landbouwgrond. Door de ontginning voor de landbouw ontstond een kleinschalig cultuurlandschap met houtwallen, hagen en struweel op de kavelgrenzen.

Een groot deel van de westelijke oever van de Mark behoorde tot landgoed Daasdonk. Tussen 1327 - 1339 werd Daasdonk voor het eerst vermeld. Vermoedelijk werd er rond 1525 een herenhuis gebouwd, dat later zou worden uitgebouwd tot kasteel. Het stond met de hoeve Daasdonk op een omgracht ovaal eiland. Kort na de tachtig jarige oorlog richtte rond 1700 de uit Schotland afkomstige eigenaar Lauder de omgeving rond het kasteel in als een landgoed in Barokke stijl waarbij de hoeven Blauwe Kamer, Nieuwenhuis en Schoondonk met een lange dreef verbonden werden. Vanaf het kasteel zelf werd een dreef recht op de toren van Rijsbergen getrokken. Dwars daarop kwam een 1600 meter lange tweede dreef die met een knik overgaat in de dreef die de hoeven verbindt. Ten opzichte van dit assenkruis werd de rest van het terrein ingericht. Het meest opvallend is daarbij de Schotse Polder. Voor de aanleg daarvan werd de Galderse Beek omgelegd. In de loop der tijd werden uit het landgoed de hoeven Blauwe Kamer, Nieuwenhuis en Schoondonk afgesplitst. Het kasteel brandde in 1831 af en werd niet herbouwd. In de ernaast gelegen boerderij, die in 1832 afbrandde maar herbouwd werd, zijn enkele bouwelementen van het kasteel verwerkt. De grachten werden na 1950 dichtgegooid.

Landgoed Luchtenburg bevindt zich aan de oostzijde van de Mark tegenover Daasdonk. De eerste vermeldingen van Luchtenburg dateren van de zestiende eeuw. Uit eind 17e eeuw dateren de ontginningsassen, aanwezig als lange lage dijken met greppels aan een of twee zijden en geboomte. Ze deden tevens dienst als houtwal en veekering. Zeventiende-eeuws is tevens de omgrachte moestuin. Het huis zelf is waarschijnlijk tussen 1650 en 1692 gebouwd en verbouwd omstreeks 1851, 1925 en 1972. Boerderij, bakhuis en schuur worden in de zeventiende en de achttiende eeuw genoemd. De huidige gebouwen zijn nog in hoofdzaak van die tijd. Het koetshuis stamt uit begin twintigste eeuw. In de zeventiende en achttiende eeuw werden ten zuiden van het huis verschillende kommen aangelegd, die in de negentiende eeuw deels tot slingerende vijvers zijn vergraven. Het slingerende padenpatroon - waaronder de oprijlaan - in landschappelijke stijl stamt voor een groot deel uit de tweede helft van de negentiende eeuw.

Daasdonk en Luchtenburg rond 1900

In 1968 werd begonnen met de kanalisatie van de Boven Mark. De Boven Mark werd daarbij niet geheel recht, maar kreeg vanuit landschappelijk oogpunt lang gerekte bochten. Om zo economisch om te gaan met de hoeveelheid grondverzet volgt de gekanaliseerde Boven Mark op hoofdlijnen de vroegere, meanderende Boven Mark. Bij de kanalisatie is de Boven Mark verbreed en verdiept en zijn in totaal 3 stuwen aangebracht. De grond die daarbij vrijkwam werd op de aanliggende gronden verspreid. De kanalisatie ging gepaard met een vrijwillige kavelruil.

In de jaren '80 en '90 van de vorige eeuw is de ruilverkaveling Ulvenhout-Galder uitgevoerd. Hierbij is een klein gedeelte van het Markdal opnieuw verkaveld. Bij Notsel, Heerstaaien en Strijbeek resteert nog het middeleeuwse verkavelingspatroon.

Sinds het jaar 2000 heeft op beperkte schaal natuurontwikkeling plaatsgevonden in het Markdal. Tussen de Duivelsbrug en de Reeptiend is een landbouwbedrijf opgekocht en omgevormd tot natuur. Daarbij is de vistrap Bieberg en de meander Oudhof aangelegd. Ook bij Galder is nieuwe natuur gevormd en zijn de meander bij de Markweg (oostelijk van de Boven Mark) en de meander bij Galder (westelijk van de Boven Mark) gegraven.

Het totale Markdal heeft een hoge cultuurhistorische waarde vanwege de gaafheid, visuele herkenbaarheid in haar landschappelijke omgeving, de zeldzaamheid van bovenstroomse rivierdalen van deze omvang en de aanwezigheid van de vele landhuizen, buitenplaatsen, landgoederen en eeuwenoude hoeven.

2.2.2 Laag 2: De droge en natte infrastructuur en leidingen     

Droge infrastructuur

De droge infrastructuur in het Markdal wordt gevormd door de noordzuid gerichte Galderseweg in het westen en de Strijbeekseweg in het oosten. Tussen deze wegen ligt het Markdal. De A58, die zich ter hoogte van de gemeentegrens tussen Alphen-Chaam en Breda bevindt, snijdt het Markdal in tweeën. In het zuiden van het Markdal verbindt de Markweg de Galderseweg met de Strijbeeksweg en het noorden worden deze wegen verbonden door de Daesdonckseweg. Daartussen bevinden zich verschillende perceelsontsluitingswegen naar percelen die dicht bij de Mark zijn gelegen.

Natte infrastructuur

De oorsprong van de Boven Mark ligt in België. Daarmee ligt een groot deel van het stroomgebied van de rivier in België. De beken ’t Merkske en Bremer ontspringen in Nederland en wateren in westelijke richting af op de Boven Mark in België. De Chaamse Beek watert af in noordelijke richting en stroomt nabij Ulvenhout in de Boven Mark. Om te voorkomen dat de Mark in de zomer droog zou vallen zijn 3 stuwen geplaatst ter hoogte van Galder, de Blauwe Kamer en de Bieberg. Met deze stuwen kan het waterpeil door de seizoenen heen gehandhaafd worden naar de ideale waterstand.

Kabels en leidingen

Voor het Markdal is een klicmelding gedaan. Alle kabels- en leidingen in het gebied zijn daarmee opgevraagd. Via een GIS-analyse is onderzocht welke en hoeveel kabels- en leidingen op locaties liggen waar werkzaamheden kunnen plaats vinden voor het vrij kunnen stromen van de Mark. Er zijn twee aardgastransportleidingen die planologisch relevant zijn.

2.2.3 Laag 3: Het grondgebruik/de functies     

In het Markdal komen diverse functies naast elkaar voor. Het rivierdal zelf wordt gekenmerkt door met name agrarische activiteiten. De agrarische functie draagt bij aan de kenmerken van het landschap. De functie natuur is op verschillende plekken in het plangebied aanwezig en wordt met voorliggend bestemmingsplan verder uitgebreid. Het Markdal vormt daarnaast een belangrijk recreatief uitloopgebied voor bewoners van Breda, Ulvenhout, Galder, Strijbeek en Chaam.

Op een aantal percelen in het plangebied waren intensieve veehouderijen aanwezig, deze zijn gesaneerd. In Strijbeek is nog een aantal veehouderijen aanwezig. De percelen waarop initiatieven plaatsvinden zijn bestemd ten behoeve van de functies wonen, bedrijf of recreatie.

3.1.1 Het realiseren van Kaderrichtlijn Water doelen     

In de Kaderrichtlijn Water (KRW) zijn afspraken gemaakt die ervoor moeten zorgen dat uiterlijk in 2027 het water in alle Europese landen voldoende schoon (chemisch op orde) en gezond (ecologisch in evenwicht) is. Bij waterschap Brabantse Delta ligt de opgave om de richtlijn ten aanzien van het Markdal goed en doelmatig uit te voeren. Deze opgave betreft het terugdringen van het gebruik en de emissie van meststoffen en bestrijdingsmiddelen, dat de Mark vrij moet kunnen stromen en dat het Markdal voldoende capaciteit moet hebben om water te kunnen bergen en pieken te kunnen afvoeren. Hiervoor wordt de Mark vrijstromend gemaakt, wordt een meanderend karakter gerealiseerd en wordt de Mark verlengd met 3 kilometer.

De KRW opgave in het Markdal bestaat uit meerdere onderdelen. Enerzijds is het doel een goede toestand van de Mark te realiseren door een zoveel mogelijk vrijstromende Mark en het terugdringen van het gebruik en de emissie van meststoffen en bestrijdingsmiddelen en anderzijds is het doel een goede toestand van de natte natuurparel te bewerkstelligen. De doelstellingen zijn uitgewerkt in het Stroomgebiedbeheerplan.

3.1.2 Het realiseren van hoogwaardige nieuwe natuur langs de oevers van de Mark     

Het Rijk en de provincies hebben met elkaar afgesproken dat de provincies de nationale ecologische hoofdstructuur (EHS) uiterlijk in 2027 realiseren. De naam van de EHS is inmiddels gewijzigd in Natuurnetwerk Nederland (NNN). De begrenzing van de NNN in Noord-Brabant is vastgelegd in de Verordening ruimte Noord-Brabant en is bestempeld als het Natuur Netwerk Brabant (NNB). Vanaf 2000 heeft er op verschillende plekken in het Markdal natuurontwikkeling plaatsgevonden, waardoor een klein deel van het NNB is gerealiseerd. Doordat diverse belangen (gebieds- en maatschappelijke belangen) op gespannen voet met elkaar stonden, kwam de realisatie van het NNB niet van de grond.

De vereniging heeft het initiatief genomen om in samenwerking met de desbetreffende ondernemers en bewoners een integraal planproces op te starten, waarbij gezamenlijk is gezocht naar aanpassingen in het ruimtegebruik om nieuwe natuur langs de oevers van de Mark te kunnen realiseren en verbindingen met de omliggende grote natuurgebieden te kunnen leggen. In Bijlage 9 Onderbouwing realisatie NNB, ecologische verbindingen en natuurtypen Markdal is een uitgebreide onderbouwing opgenomen.

Met de plannen wordt een robuust systeem gerealiseerd, met een hydrologie die leidend is bij de inrichting en het gehele rivierdal als een systeem benadert. Een en ander met behoud en versterking van bestaande gradiënten. Deze voorwaarden leveren condities voor een in ecologisch opzicht goed functionerend rivierdal met de daarbij horende natuurwaarden. Het NNB gebied waarin de Mark vrij gaat stromen gaat een verbinding vormen tussen de omliggende natuurgebieden en in het bijzonder de Natura 2000-gebieden Ulvenhoutse bos (NL) en de Elsakkers (B). De beken en de Mark zijn de verbinding in dit robuuste netwerk.

Voor het realiseren van nieuwe natuur is een ambitiekaart met natuurdoeltypen gemaakt (zie Bijlage 11).

3.1.3 Het behouden en herstellen van de natte natuurparel     

In 2005 heeft de rijksoverheid geconstateerd dat de voortgang van de verdrogingsbestrijding niet snel genoeg ging om de gestelde doelen te halen. De oplossing werd gezocht in het aanwijzen van gebieden die met prioriteit hersteld moesten worden: de TOP-gebieden. In Noord-Brabant zijn naar aanleiding hiervan de natte natuurparels voorgedragen. De gronden in het Markdal die onderdeel uitmaken van het NNB, hebben ook de status natte natuurparel (NNP). Het beleid met betrekking tot de natte natuurparels is gericht op de bescherming tegen verdere verdroging en het opheffen van de verdroging door herstelmaatregelen. In Bijlage 12 Onderbouwing herbegrenzing natte natuurparel en Bijlage 15 Waterparagraaf is een uitgebreide onderbouwing opgenomen.

3.1.4 Het aanleggen van recreatieve voorzieningen en het oplossen van knelpunten met betrekking tot het autoverkeer     

Het Markdal vormt een belangrijk recreatief uitloopgebied voor bewoners van Breda, Ulvenhout, Galder, Strijbeek en Chaam. De werkgroep Verkeer van de vereniging heeft zich gebogen over de vraag: hoe zouden wandelaars, fietsers, mountainbikers, ruiters en kanoërs graag van het Markdal gebruik willen maken en wat is daarvoor nog aan voorzieningen in de vorm van paden of andere voorzieningen nodig. Natuurbelangen en belangen van bewoners en bedrijven zijn meegenomen in de afweging. In de Richtingwijzer recreatieve infrastructuur, die door de werkgroep is opgesteld, is een uitgebreide onderbouwing opgenomen en er wordt een houvast gegeven voor het inrichtingsproces van het Markdal.

Het Markdal is een prachtig rivierdal met volop mogelijkheden voor vitale natuur, duurzame en grondgebonden streekeigen activiteiten en natuurbeleving door onder andere wandelen, fietsen en kanoën. Om deze functies adequaat te kunnen laten plaatsvinden is het gewenst een zodanig verkeersbeleid voor dit gebied te ontwikkelen dat hiermee de functies van het gebied beter tot hun recht komen. Naar verwachting zal de recreatieve druk de komende jaren toenemen, hetgeen vraagt om een goed evenwicht tussen de verschillend belangen. In de Richtingswijzer zijn uitgangspunten opgenomen voor het beperken van gemotoriseerd verkeer, verkeersveiligheid en parkeren.

De A58 vormt een knelpunt in het gebied voor de realisering van het robuust netwerk. Rijkswaterstaat is een voorkeursalternatief aan het uitwerken voor de herinrichting van de A58. Samen met andere bewonersorganisaties neemt de vereniging deel in het planproces van InnovA58 om de barrièrewerking en het versnipperingseffect van de A58 op te heffen.

3.1.5 Het vergroten van de landschappelijke kwaliteit en biodiversiteit in het gebied     

Het landschap van het Markdal is een typisch rivier- en beekdallandschap, met een van oorsprong meanderende rivier met drassige oevers. Op verschillende plaatsen langs de oevers lagen hogere zandbulten, de donken. De oorspronkelijke meanders zijn nog op enkele plaatsen terug te vinden. Het is de bedoeling deze in de komende jaren onderdeel te maken van de vrijstromende Mark. Hierdoor wordt de landschappelijke kwaliteit vergroot.

Met de herinrichting van het Markdal wordt circa 100 hectare NNB in het Markdal gerealiseerd. Dit, en de nog te realiseren 125 hectare NNB, leiden tot een robuust systeem, met ecologische variatie en een hoge biodiversiteit. Voorwaarde is dat er goed gebruik wordt gemaakt van de aanwezige gebiedskennis en ecologische/hydrologische mogelijkheden in het gebied. In de toekomst wordt een aanvullende overeenkomst opgesteld en een nieuw bestemmingsplan opgesteld om de gehele NNB te realiseren (nog eens 125 hectare).

3.1.6 Het oplossen van maatschappelijke knelpunten     

Met het koersdocument Transitie Stad en Platteland daagt en nodigt de provincie de Brabantse ondernemers en burgers uit om (economische) activiteiten zo in te vullen dat ze (ook) bijdragen aan een 'Beter Brabant'. Daarvoor is het nodig om meer op proces te (kunnen) sturen en ruimte te bieden aan lokale oplossingen met maatschappelijke meerwaarde.

Bewoners van Strijbeek geven aan dat het perspectief voor ondernemers in en om het Markdal beperkt is. Het gebied kent een groot aantal agrarische bedrijven dat zich niet verder kan ontwikkelen of dat geen opvolging heeft. Daarnaast heeft Strijbeek te maken met vergrijzing en leegloop. Om de neerwaartse beweging te keren is een economische impuls nodig. Het plan richt zich op het creëren van werkgelegenheid, kansen voor jongeren, woonruimte voor senioren, het stimuleren van de land- en tuinbouw in de richting van duurzame productiewijzen en het vergroten van de recreatieve aantrekkelijkheid van het gebied. In Bijlage 6 Perspectief voor Strijbeek is een uitgebreide onderbouwing opgenomen. Het Perspectief voor Strijbeek maakt onderdeel uit van het Perspectief voor het Markdal.

3.6.1 Herbegrenzing Natuur Netwerk Brabant     

Grote delen van het NNB zijn inmiddels gerealiseerd aansluitend aan het Mastbos en vooral in het noordelijk en het zuidelijk gedeelte van het Markdal. Doordat diverse belangen (gebieds- en maatschappelijke belangen) op gespannen voet met elkaar stonden, kwam de verdere realisatie van het NNB niet van de grond. Met de overeenkomst tussen de provincie en de vereniging is een proces gestart in het gebied dat is gericht op kwaliteitsverbetering en vrijwillige kavelruil.

De vereniging heeft het initiatief genomen om in samenwerking met de desbetreffende ondernemers en bewoners een integraal planproces op te starten, waarbij gezamenlijk is gezocht naar aanpassingen in het ruimtegebruik die, enerzijds realisatie van de NNB mogelijk maken, en anderzijds toekomstperspectief bieden aan bewoners en gebruikers. Een aantal voorstellen in het plan vraagt om een herbegrenzing van het NNB. Deze herbegrenzing leidt ertoe dat het mogelijk is het gehele netwerk voor het Markdal en het direct aangrenzende gebied te realiseren. Resultaat is een natuursysteem dat, na jaren van stagnatie, nu kan worden gerealiseerd.

Op basis van het 'Perspectief voor het Markdal deel V' is een verzoek bij de provincie Noord-Brabant ingediend voor het wijzigen van de begrenzing van het NNB. In Bijlage 29 is het besluit van Gedeputeerde Staten van de provincie van 24 september 2019 opgenomen waarin de herbegrenzing van het NNB ten behoeve van het Markdal is vastgesteld. Met de herbegrenzing van het NNB komt er per saldo in totaal 24,77 ha aan NNB bij. De ecologische winst is hiermee groot.

Met name bij landgoed Luchtenburg worden veel gronden toegevoegd aan het NNB (29,6 ha). Het belang van deze toevoeging ligt vooral in het feit dat hier twee waterlopen hun oorsprong vinden en zijn als zodanig van hydrologisch belang. Als brongebied voor de Chaamse beek, Koerijt en Middentiend vervult het landgoed Luchtenburg een belangrijke functie als inzijggebied. Het regenwater stroomt hier niet via het oppervlaktewater af, maar zakt in de bodem en vult de grondwaterstromen aan. Door het verschil in maaiveldhoogte bieden de aanwezige huidige graslandpercelen de mogelijkheid om door gericht beheer te differentiëren in grazige vegetatie en zelfs vochtig hooiland. Door het opnemen van de gronden binnen het NNB worden de aanwezige waarden veiliggesteld en kan verdere ontwikkeling plaatsvinden.

Bij Daasdonk en Notsel komt circa 8 ha binnen het huidige NNB beschikbaar die noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van de KRW-maatregelen (rivierherstel). Deze gronden zijn van dezelfde eigenaar. De inzet van de gronden op Notsel en van een kavel op Daasdonk zijn cruciaal voor het realiseren van de KRW- maatregelen en het realiseren van de bijzondere natuur mogelijk op Notsel. Als onderhandelingsresultaat wordt bij Daasdonk voorlopig 17,8 ha uit het NNB verwijderd. Het gebied van de huiskavel van het agrarisch bedrijf en aangrenzende percelen blijven voorlopig agrarisch. Met de eigenaar van de betreffende percelen is een privaatrechtelijke overeenkomst gesloten, waarbij realisatie in de toekomst is gewaarborgd. Deze privaatrechtelijke overeenkomst, inclusief kettingbeding, is gesloten voorafgaand aan vaststelling van de Nadere regels en deze herbegrenzing. Daarmee is de realisatie van het NNB op de betreffende percelen op termijn alsnog gewaarborgd. Bovendien wijzigt de onderliggende bestemming niet zodat geen sprake is van een verslechtering van het planologisch regime.

In Bijlage 10 is de kaart van het herbegrenzingsbesluit opgenomen met een compleet overzicht van de percelen die zijn toegevoegd aan het NNB en de percelen die worden zijn verwijderd uit het NNB.

Daarnaast zijn er gronden die binnen het NNB liggen en die reeds zijn ingericht als natuur, maar nog niet als zodanig zijn bestemd, in dit bestemmingsplan bestemd als 'Natuur'. In totaal is er 50,17 ha in dit bestemmingsplan bestemd als 'Natuur'. op het grondgebied van Alphen-Chaam Ook zijn er gronden in het NNB die in eigendom zijn van de Stichting Markdal en waarop een kwalitatieve verplichting ligt om de gronden te wijzigen naar natuur of naar ondernemende natuur (deze gronden zijn niet in voorliggend bestemmingsplan opgenomen). Bij ondernemende natuur worden ondernemers in de gelegenheid gesteld om een deel van het natuurnetwerk te ontwikkelen met behoud van het economische verdienmodel. In totaal wordt er circa 100 hectare NNB gerealiseerd. In de toekomst wordt een aanvullende overeenkomst opgesteld en een nieuw bestemmingsplan opgesteld om de gehele NNB te realiseren (nog eens 125 hectare).

3.6.2 Herbegrenzing natte natuurparel     

Het NNB en de natte natuurparel (NNP) zijn beleidsmatig (bij provincie en waterschap) aan elkaar gekoppeld. Een natte natuurparel kan alleen natte natuurparel zijn als die aanduiding samenvalt met de aanduiding NNB. Het gevolg hiervan is dat bij een wijziging van het NNB ook gekeken moet worden naar de wijziging van de NNP. De wijzigingen van de begrenzing van de NNP zijn, met uitzondering van het landgoed Luchtenburg, gelijk aan de wijzigingen van de begrenzing van het NNB. In Bijlage 12 is een onderbouwing van de herbegrenzing van de NNP opgenomen.

3.7.1 Nadere regels     

Omdat er concreet zicht is op het realiseren van de doelen in het Markdal, heeft de provincie in juni 2016 aangegeven positief te staan tegenover het opstarten van een meerwaardetraject. Door het stellen van nadere regels kan een proces dat al ruim 20 jaar stagneert worden vlot getrokken. Door in planologisch opzicht ruimte te creëren kan het proces bovendien worden versneld. Door aanpassingen in het ruimtegebruik kunnen gemeentelijke, regionale en provinciale doelen op het gebied van innovatie, leefbaarheid, economie, natuur, water en duurzaamheid worden gerealiseerd. Op 1 oktober 2019 heeft de provincie de nadere regels vastgesteld, waarmee onder voorwaarden kan worden afgeweken van de bepalingen uit de Verordening ruimte (zie Bijlage 28 Nadere regels Verordening ruimte - Markdal).

Kaart Nadere regels Verordening ruimte - meerwaardetraject Markdal - provincie Noord-Brabant

In het kader van het Meerwaardetraject dienen de met het bestemmingsplan mogelijk gemaakte ontwikkelingen te voldoen aan de onderstaande provinciale beleidsdoelen:

1. Versterken concurrentiepositie
2. Bevorderen transitie landbouw
3. Bereiken gezonde leefomgeving
4. Versterken regionale identiteit
5. Realiseren van een robuust en veerkrachtig water- en natuursysteem
6. Onderhouden van een goede stedelijke structuur

De doelen zijn uitgebreid beschreven in paragraaf 4.3.2. Per initiatief is in de onderbouwingen aangegeven in hoeverre wordt bijgedragen aan deze doelen.

3.7.2 Nadere regels Strijbeek     

Op verzoek van de provincie heeft de Vereniging Markdal in 2014 het rapport Perspectief voor Strijbeek opgesteld (zie Perspectief voor Strijbeek). Hieruit komt naar voren dat in Strijbeek sprake is van stagnatie door het ontbreken van ontwikkelingsmogelijkheden voor bedrijven, vergrijzing en werkloosheid. Perspectief bieden betekent dat jonge mensen blijven, ondernemers investeren, er innovatie en kwaliteitsverbetering plaatsvindt en dat er een programma komt waarmee de leefbaarheid, de vitaliteit van de bedrijven, de ruimtelijke structuur en de natuurwaarden kunnen verbeteren. In het Perspectief worden voorstellen gedaan voor:

• Nieuwe woningbouwlocaties;
• Meerdere bestemmingen op één locatie;
• Flexibiliteit om verblijfs- en bedrijfsaccommodatie mogelijk te maken naast wonen;
• Ruimte voor onderwijs en educatieve activiteiten;
• Infocentrum voor het gebied (landschap en natuur, bedrijven en producten);
• Samenwerking en promotie van streekproducten;
• Verbeteren recreatieve mogelijkheden met routes;
• Huisvesten MOE-landers en recreanten;
• Splitsing van woningen, bouwpercelen met woonbestemmingen (meer kleine woningen).

Het is vanwege de complexiteit niet gelukt om in het kader van voorliggend bestemmingsplan initiatieven voldoende te concretiseren zodat deze direct mogelijk konden worden gemaakt. De provincie heeft Strijbeek aangewezen als 'ontwikkelgebied Strijbeek' en daarvoor nadere regels vastgesteld waarmee op bepaalde punten kan worden afgeweken van de Verordening ruimte (zie bovenstaande afbeelding voor de begrenzing van het gebied).

In de nadere regels is vastgelegd dat in afwijking van artikel 3.1 van de Verordening ruimte een bestemmingsplan onder voorwaarden kan worden voorzien in de nieuwvestiging van burgerwoningen, horeca, maatschappelijke, educatieve en recreatieve voorzieningen en bedrijven. Voorafgaand aan het opstellen van een bestemmingsplan, passend binnen de nadere regels, dient door de gemeente Alphen-Chaam in samenspraak met bewoners, de Vereniging Markdal, waterschap Brabantse Delta, de provincie en andere betrokken partijen, een gebiedsvisie voor het ontwikkelgebied Strijbeek te worden opgesteld. De gebiedsvisie dient als toetsingskader voor nieuwe ontwikkelingen en biedt een kader op basis waarvan de maatschappelijke meerwaarde voor het gebied kan worden aangetoond. Met maatschappelijke meerwaarde wordt bedoeld dat een duidelijke relatie wordt gelegd met de doelen die gelden voor het meerwaardetraject Markdal.

Daarnaast moet een tegenprestatie worden geleverd in de vorm van een kwaliteitsverbetering van het landschap, bijvoorbeeld door het realiseren van NNB, ecologische verbindingszones, waterberging, recreatie of herstel van cultuurhistorische waarden. De tegenprestatie mag ook buiten het ontwikkelgebied worden gerealiseerd, maar moet wel binnen het totale plangebied voor het Markdal plaatsvinden (zie bovenstaande afbeelding).

Bij de ontwikkelingen in Strijbeek hecht de provincie aan (ruimtelijke) kwaliteit. In het kader van het 'omgevingsdenken' zijn de volgende aspecten van belang:

1. toekomstwaarde (duurzaamheid, energie);
2. belevingswaarde (inrichting van het gebied);
3. herkomstwaarde (bijdrage aan de cultuurhistorische waarden);
4. functionele waarde (functies zoals wonen en werken moeten bijdragen aan de kwaliteit).

Tot slot wordt veel waarde gehecht aan betrokkenheid vanuit de omgeving. Daarvoor is een goede dialoog met bewoners en betrokken partijen van belang.

3.8.1 Galderseweg 83 (emissieloze aardbeienteelt)     

Initiatiefnemer heeft een bedrijf op het gebied van aardbeienteelt van circa 80 hectare aan de Galderseweg 83 in Galder. Circa 30 hectare van het bedrijf ligt in het Markdal. Als top 10 Europese speler op de aardbeienmarkt is dit een economisch belangrijk bedrijf in de gemeente. Initiatiefnemer is graag bereid mee te werken aan natuurontwikkeling, maar kan zich geen vernatting van de gronden permitteren. Er is een oplossing gevonden waarbij natuur- en bedrijfsontwikkeling samen optrekken. In Bijlage 16 RO Galderseweg 83, Galder is een uitgebreide beschrijving van dit initiatief opgenomen.

Meerwaarde: Totaal ca. 6 ha natuurontwikkeling en een teeltsysteem waar water wordt hergebruikt en meststoffen worden gezuiverd. Over het bedrijf van initiatiefnemer komt een openbaar toegankelijk wandelpad, waardoor een verbinding tussen de kern van Galder en de Mark mogelijk wordt.

Overeenkomsten: Er heeft een kavelruil plaatsgevonden met Stichting Markdal. Deze is inmiddels notarieel gepasseerd. Daarnaast is er een anterieure overeenkomst gesloten met de gemeente. Hierin zijn de financiële afspraken vastgelegd, alsmede de verplichting tot het realiseren van de landschappelijke inpassing en het wandelpad. Voor de ontwikkeling van natuur op gronden van de initiatiefnemer is een kwalitatieve verplichting opgelegd t.b.v. Stichting Markdal. Deze ligt vast in een overeenkomst die notarieel passeert bij inwerking treden van het bestemmingsplan.

Geldstromen: De kavelruil heeft met gesloten beurzen plaatsgevonden. Initiatiefnemer betaalt een bedrag aan de gemeente Alphen-Chaam en realiseert uit eigen middelen de landschappelijke inpassing van de trayvelden en de aanleg van het wandelpad. Daarnaast neemt initiatiefnemer de afwaardering van de gronden waar hij zelf natuur gaat realiseren voor zijn rekening, incl. inrichting hiervan. Het waterschap vergoedt de waarde van de grond langs de Kerzelse beek.

Bijdrage aan realisatie NNB: Uit de kavelruil komt ca. 3,4 ha natuur beschikbaar. Deze is inmiddels gerealiseerd; de gronden liggen inmiddels langs de Mark en zijn in bezit van Stichting Markdal. Op eigen terrein van initiatiefnemer wordt ca. 1,1 ha natuur ontwikkeld. Langs de Kerzelse beek verkoopt initiatiefnemer ca. 1,5 ha aan het waterschap. Het waterschap realiseert de EVZ. Totaal komt uit dit initiatief ca. 6 ha nieuwe natuur voort.

3.8.2 Strijbeekseweg ongenummerd, tegenover 56 (hoveniersbedrijf)     

Initiatiefnemer oefent onder de naam Hogo-Groen een hoveniersbedrijf uit, gecombineerd met een kleine plantenkwekerij. Verder fokt initiatiefnemer hobbymatig kippen (oude rassen). Momenteel worden machines en materialen van het hoveniersbedrijf verspreid op diverse locaties opgeslagen. Initiatiefnemer wil graag op zijn perceel aan de Stijbeekseweg tegenover het perceel 56 in Strijbeek, een loods ten behoeve van het hoveniersbedrijf oprichten, waar de materialen en machines op één plaats kunnen worden gestald. In Bijlage 17 RO Strijbeekseweg ong, Strijbeek is een uitgebreide beschrijving van dit initiatief opgenomen.

Meerwaarde: Er ontstaat een vitale bedrijfslocatie wat wenselijk is voor de economische vitaliteit van Strijbeek. Initiatiefnemer draagt een bedrag af aan het groenfonds Alphen-Chaam. De gemeente stelt deze middelen volledig beschikbaar aan inrichting van het Markdal (aanpassen recreatieve routestructuur).

Overeenkomsten: De afspraken tussen initiatiefnemer en gemeente liggen vast in een anterieure overeenkomst. Hierin zijn de financiële afspraken vastgelegd, alsmede de verplichting tot het realiseren van landschappelijke inpassing.

Geldstromen: Initiatiefnemer betaalt een bedrag aan de gemeente Alphen-Chaam en realiseert uit eigen middelen de landschappelijke inpassing.

Bijdrage aan realisatie NNB: Bijdrage heeft betrekking op recreatieve routes.

3.8.3 Strijbeekseweg 51 (woon-werkkavels)     

Initiatiefnemer had op het adres Strijbeekseweg 51 in Strijbeek een varkenshouderij. Men heeft gebruikt gemaakt van de Verplaatsingsregeling Intensieve Veehouderij (VIV) waarna de agrarische opstallen zijn gesloopt. Sindsdien is men op zoek naar een nieuwe bestemming voor de locatie en ligt de grond braak. De voormalige agrarische bedrijfswoning is tot op heden gehandhaafd, maar men overweegt ook deze te slopen. In Bijlage 18 RO Strijbeekseweg 51, Strijbeek is een uitgebreide beschrijving van dit initiatief opgenomen.

Meerwaarde: Er ontstaan vitale woon-werklocaties op een terrein waar varkensstallen zijn gesaneerd. Dit is wenselijk voor de economische vitaliteit van Strijbeek. Initiatiefnemer draagt een bedrag af aan het groenfonds Alphen-Chaam. De gemeente stelt deze middelen volledig beschikbaar aan inrichting van het Markdal (aanpassen recreatieve routestructuur).

Overeenkomsten: De afspraken tussen initiatiefnemer en gemeente liggen vast in een anterieure overeenkomst. Hierin zijn de financiële afspraken vastgelegd, alsmede de verplichting tot het realiseren van landschappelijke inpassing.

Geldstromen: Initiatiefnemer betaalt een bedrag aan de gemeente Alphen-Chaam en realiseert uit eigen middelen de landschappelijke inpassing.

Bijdrage aan realisatie NNB: Bijdrage heeft betrekking op recreatieve routes.

3.8.4 Strijbeekseweg 40c (recreatiebedrijf)     

Initiatiefnemer had op het adres Strijbeekseweg 40c in Strijbeek een varkenshouderij. Men heeft gebruik gemaakt van de Verplaatsingsregeling Intensieve Veehouderij (VIV) waarna de agrarische opstallen gesloopt zijn. Intiatiefnemers hebben het voornemen om op het perceel een recreatiebedrijf te realiseren.

Het plan bestaat uit de volgende onderdelen:

1. een kinderboerderij met indoor speelattributen in een nieuw te bouwen hoofdgebouw (40 x 20 m) waar kinderen spelenderwijs kennis kunnen maken met een nieuwe groene agrarische economie;
2. een ondergeschikte horecavoorziening met terras waar ouders, passerende fietsers en/ of waterrecreanten van een drankje kunnen genieten en;
3. een voorziening waar een 25-tal kano's verhuurd worden om op een stille en duurzame manier het riviertje de Mark kunnen beleven.

In Bijlage 19 RO Strijbeekseweg 40c, Strijbeek is een uitgebreide beschrijving van dit initiatief opgenomen.

Meerwaarde: Ook hier zijn varkensstallen gesaneerd. Initiatiefnemer draagt een bedrag af aan het groenfonds Alphen-Chaam. De gemeente stelt deze middelen volledig beschikbaar aan inrichting van het Markdal (aanpassen recreatieve routestructuur).

Overeenkomsten: De afspraken tussen initiatiefnemer en gemeente liggen vast in een anterieure overeenkomst. Hierin zijn de financiële afspraken vastgelegd, alsmede de verplichting tot het realiseren van landschappelijke inpassing.

Geldstromen: Initiatiefnemer betaalt een bedrag aan de gemeente Alphen-Chaam en realiseert uit eigen middelen de landschappelijke inpassing.

Bijdrage aan realisatie NNB: Bijdrage heeft betrekking op recreatieve routes en de aanleg van de ecologische verbinding bij Heerstaayen tussen het Markdal en de Strijbeekse heide.

3.8.5 Galderseweg 3 (Batoniahoeve)     

Aan de Galderseweg 3 in Galder wordt de Batoniahoeve geëxploiteerd. In dit complex worden ruimten beschikbaar gesteld voor diverse therapeutische activiteiten (fysiotherapie, psychologie, organisatieadvies, etc.). Deze situatie is zo gegroeid in de loop van de jaren. Aangezien het object nog een agrarische bestemming heeft, is het verzoek dit om te zetten naar een bedrijfsbestemming die de uitvoering van de sociaal-maatschappelijke functies mogelijk maakt. Omdat het past bij hun bedrijfsvoering heeft de Batoniahoeve de ambitie meer natuur te ontwikkelen op deze locatie en daar mensen kennis te laten maken met natuur (kennisuitwisseling, plukbosje, picknickplaats, etc.). Hiervoor worden agrarische gronden aan de Galderse Beek, ten noordenoosten van de Batoniahoeve, omgevormd tot nieuwe natuur. In Bijlage 20 RO Galderseweg 3, Galder is een uitgebreide beschrijving van dit initiatief opgenomen.

Meerwaarde: Er komt 1,3 ha grond beschikbaar voor natuurontwikkeling. Tevens krijgt een agrarisch bedrijf dat niet levensvatbaar is, een nieuwe functie. Initiatiefnemer draagt een bedrag af aan het groenfonds Alphen-Chaam. De gemeente stelt deze middelen volledig beschikbaar aan inrichting van het Markdal (aanpassen recreatieve routestructuur).

Overeenkomsten: De afspraken tussen initiatiefnemer en gemeente liggen vast in een anterieure overeenkomst. Hierin zijn de financiële afspraken vastgelegd. Aangezien het een bestaand bedrijf betreft, zijn er geen aanvullende eisen gesteld aan landschappelijke inpassing. Ten behoeve van de natuurontwikkeling is een kwalitatieve verplichting opgelegd t.b.v. Stichting Markdal. Deze ligt vast in een overeenkomst die notarieel passeert bij inwerking treden van het bestemmingsplan.

Geldstromen: Initiatiefnemer betaalt een bedrag aan de gemeente Alphen-Chaam. De afwaardering van de grond t.b.v. natuurontwikkeling wordt vergoed door Stichting Markdal.

Bijdrage aan realisatie NNB: Er komt 1,3 ha grond beschikbaar voor natuurontwikkeling. Deze gronden liggen direct langs de Galderse beek.

3.8.6 Daesdonckseweg 3 (permanente bewoning recreatiewoning)     

Aan de Daesdonckseweg 3 in Strijbeek ligt een groot perceel waarop bos, natuur, water en weilanden een plaats hebben. In het zuidelijk gedeelte van dit perceel is een recreatiewoning gelegen en deze is als zodanig bestemd. De overige gronden kennen de bestemming 'Bos' en 'Agrarisch met waarden – Landschaps- en natuurwaarden 2'. Deze laatste bestemming ligt in hoofdzaak op de gronden langs de oever van de Mark en aan de noordzijde van het gebied. De grondeigenaar is voornemens op deze gronden nieuwe natuur te ontwikkelen. Hierbij wordt een nieuwe meander van de Mark deels op het perceel gepositioneerd. Onder andere in ruil hiervoor wordt de recreatieve bestemming van de recreatiewoning op het perceel omgezet naar een reguliere woonbestemming. In Bijlage 21 RO Daesdonkseweg 3, Strijbeek is een uitgebreide beschrijving van dit initiatief opgenomen.

Meerwaarde: Totaal 3,1 ha natuurontwikkeling. Medewerking aan de aansluiting van de bestaande Notsel-meander aan de Mark en de aanleg van een nieuwe meander op eigen terrein.

Overeenkomsten: De afspraken tussen initiatiefnemer en gemeente liggen vast in een anterieure overeenkomst. Ten behoeve van de natuurontwikkeling is een kwalitatieve verplichting opgelegd. Deze ligt vast in een overeenkomst die notarieel passeert bij inwerking treden van het bestemmingsplan. Hierin zijn tevens de afspraken m.b.t. de aansluiting van de bestaande meander en het realiseren van een nieuwe meander opgenomen.

Geldstromen: Initiatiefnemer neemt van ca. 2,7 ha de afwaardering van de gronden waar hij zelf natuur gaat realiseren voor eigen rekening, inclusief inrichting hiervan. Stichting Markdal vergoedt de afwaardering en inrichting van de resterende 0,4 ha.

Bijdrage aan realisatie NNB: Initiatiefnemer ontwikkelt 3,1 ha natuur op eigen land.

3.8.7 Strijbeekseweg 46 (Markhoeve)     

De Markhoeve is een voormalig geitenbedrijf, bestaande uit een woning, meerdere stallen en circa 5 hectare grond. Het bedrijf is reeds lange tijd niet meer in gebruik, waardoor er veel achterstallig onderhoud is. De gronden zijn ondergebracht bij de Stichting Markhoeve. De Markhoeve moet een locatie worden voor meerdere kleinschalige bedrijven, met ruimten voor onderwijs en ontmoeting, waar kennis wordt uitgewisseld en waar een bijdrage wordt geleverd aan duurzame, innovatieve concepten. De 5 hectare grond wordt ingezet voor de realisatie van het NNB, voor het realiseren van maatregelen in het kader van de Kaderrichtlijn Water en voor het nieuwe concept van de Markhoeve. In Bijlage 22 RO Strijbeekseweg 46, Strijbeek is een uitgebreide beschrijving van dit initiatief opgenomen.

Meerwaarde: Het betreft een VAB-locatie die al jaren leeg staat. Daarnaast is er een afdracht aan het groenfonds van de gemeente Alphen-Chaam. De gemeente stelt deze middelen volledig beschikbaar aan inrichting van het Markdal (aanpassen recreatieve routestructuur). Een deel van de gronden bij het bedrijf worden aangewend t.b.v. de realisatie van het NNB.

Overeenkomsten: De afspraken tussen initiatiefnemer en gemeente liggen vast in een anterieure overeenkomst. Hierin zijn de financiële afspraken vastgelegd, alsmede de verplichting tot het realiseren van landschappelijke inpassing.

Geldstromen: Initiatiefnemer betaalt een bedrag aan de gemeente Alphen-Chaam en realiseert uit eigen middelen de landschappelijke inpassing.

Bijdrage aan realisatie NNB: Stichting Markdal koopt 1,4 ha grond en zet deze in t.b.v. de realisatie van het NNB. Circa 3,5 ha blijft bij het bedrijf t.b.v. de nieuwe functies.

3.8.8 Markweg 15 (beëindiging veehouderij en nieuwe woning)     

Op het perceel Markweg 15 is een gemengd bedrijf gevestigd met mestvarkens en tuinbouw. De varkenshouderij wordt binnen 10 jaar volledig gesaneerd. Daarnaast wordt 2,3 ha landbouwgrond voor natuur ingezet en er wordt een bijdrage geleverd aan de realisatie van een voetpad en een fietspad door het gebied naar de Strijbeekseweg. Deze route dient als recreatief aantrekkelijk alternatief voor de Markweg. In ruil hiervoor wordt op het perceel aan de overzijde van Markweg 15 een nieuwe woning gerealiseerd. In Bijlage 23 RO Markweg 15, Strijbeek is een uitgebreide beschrijving van dit initiatief opgenomen.

Meerwaarde: Totaal 2,3 ha natuurontwikkeling. Medewerking aan de aanleg van een fietspad. Sanering varkenshouderij (binnen 10 jaar).

Overeenkomsten: De afspraken tussen initiatiefnemer en gemeente liggen vast in een anterieure overeenkomst. Hierin zijn de financiële afspraken vastgelegd, alsmede de verplichting tot het realiseren van landschappelijke inpassing en de aanleg van het fietspad. In de anterieure overeenkomst is tevens vastgelegd dat initiatiefnemer binnen 10 jaar na in werking treden van het bestemmingsplan de varkenshouderij saneert. Ten behoeve van de natuurontwikkeling is een kwalitatieve verplichting opgelegd t.b.v. Stichting Markdal. Deze ligt vast in een overeenkomst die notarieel passeert bij inwerking treden van het bestemmingsplan.

Geldstromen: Initiatiefnemer betaalt een bedrag aan de gemeente Alphen-Chaam voor de aanleg van het fietspad en realiseert uit eigen middelen de landschappelijke inpassing van de woning. Daarnaast neemt initiatiefnemer de afwaardering van de gronden waar hij zelf natuur gaat realiseren voor zijn rekening, inclusief inrichting hiervan.

Bijdrage aan realisatie NNB: Initiatiefnemer ontwikkelt op eigen land ca. 2,3 ha natuur.

 

4.1.1 Kaderrichtlijn Water     

Nederland streeft naar schoon en ecologisch gezond water voor duurzaam gebruik. De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) zorgt er voor dat lidstaten daarbij een zelfde aanpak volgen. De KRW is sinds 2000 van kracht voor alle EU-lidstaten. De richtlijn verplicht alle EU-lidstaten om uiterlijk in 2027 alle wateren (rivieren, meren, kustwater en grondwater) zowel chemisch (schoon) als ecologisch (gezond) op orde te hebben. De KRW streeft naar het bereiken van de Goede Ecologische Toestand voor oppervlaktewaterlichamen (GET). Voor 'sterk veranderde' of 'kunstmatige' waterlichamen geldt het Goed Ecologisch Potentieel (GEP).

In het Bestuursakkoord Water is de samenwerking in het waterbeheer en -beleid tussen het Rijk, de provincies, de waterschappen en de gemeenten vastgelegd. De KRW-maatregelen zijn opgenomen in de Stroomgebiedbeheerplannen van het Rijk. De provincie bepaalt de waterhuishoudkundige functies van de waterlopen en legt de ecologische doelen voor deze KRW-oppervlaktewaterlichamen vast in het Provinciaal Milieu- en Waterplan.

De KRW opgave in het Markdal bestaat uit meerdere onderdelen. Enerzijds is het doel een goede toestand van de Mark te realiseren door een zoveel mogelijk vrijstromende Mark en het terugdringen van het gebruik en de emissie van meststoffen en bestrijdingsmiddelen en anderzijds is het doel een goede toestand van de natte natuurparel te bewerkstelligen. De doelstellingen zijn uitgewerkt in het Stroomgebiedbeheerplan.

4.2.1 Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte     

Op 13 maart 2012 is de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) in werking getreden. In de structuurvisie schetst het kabinet hoe Nederland er in 2040 uit moet zien: concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig. Tot 2028 heeft het kabinet in de SVIR 3 rijksdoelen geformuleerd:

• de concurrentiekracht vergroten door de ruimtelijk-economische structuur van Nederland te versterken. Dit betekent bijvoorbeeld een aantrekkelijk (internationaal) vestigingsklimaat;
• de bereikbaarheid verbeteren;
• zorgen voor een leefbare en veilige omgeving met unieke natuurlijke en cultuurhistorische waarden.

De structuurvisie benoemt uitsluitend rijksdoelen en nationale belangen. De (boven) lokale afstemming en uitvoering van verstedelijking wordt overgelaten aan (samenwerkende) gemeenten binnen de provinciale kaders. De sturing op verstedelijking, zoals afspraken over percentages voor binnenstedelijk bouwen, rijksbufferzones en doelstellingen voor herstructurering, laat het Rijk los.

Onderhavig bestemmingsplan biedt de planologische grondslag voor het kunnen uitvoeren van natuurontwikkeling en de KRW-maatregelen. Daarnaast voorziet het bestemmingsplan in een passende bestemming om de in het gebied aanwezige en toekomstige natuur- en landschapswaarden te beschermen. Hiermee komt het bestemmingsplan tegemoet aan de volgende hoofddoelstellingen nationale belangen uit het SVIR:

Leefbaar en veilig: waarborgen van een leefbare en veilige omgeving waarin unieke natuurlijke en cultuurhistorische waarden behouden zijn, door middel van:

• Nationaal belang 8: verbeteren van de milieukwaliteit (lucht, bodem, water) en bescherming tegen geluidsoverlast en externe veiligheidsrisico’s.
• Nationaal belang 9: ruimte voor waterveiligheid, een duurzame zoetwatervoorziening en klimaatbestendige stedelijke (her) ontwikkeling.
• Nationaal belang 11: ruimte voor een nationaal netwerk van natuur voor het overleven en ontwikkelen van flora- en faunasoorten.

En het afzonderlijke Nationaal belang 13: Zorgvuldige afwegingen en transparante besluitvorming bij alle ruimtelijke plannen.

Voor het juridisch borgen van de nationale belangen uit de SVIR heeft het Rijk, op basis van de Wet ruimtelijke ordening (Wro), twee besluiten waarmee dat mogelijk is. Deze twee besluiten zijn verschillend van elkaar in aard (beleidsmatig versus procesmatig):

• Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro): hierin staan de juridische kaders die nodig zijn om het vigerend ruimtelijk rijksbeleid te borgen.
• Besluit ruimtelijke ordening (Bro): vanuit de rijksverantwoordelijkheid voor een goed systeem van ruimtelijke ordening juridische kaders aan de processen van ruimtelijke belangenafweging en besluitvorming bij de verschillende overheden. De ladder voor duurzame verstedelijking en de proceseisen voor goed ontwerp en aandacht voor de waterhuishouding (watertoets), het milieu en het cultureel erfgoed zijn allen geborgd in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro).

4.2.2 Besluit algemene regels ruimtelijke ordening     

Het Barro is op 30 december 2011 in werking getreden. Het Barro voorziet in de juridische borging van het nationaal ruimtelijk beleid. Het bevat regels die de beleidsruimte van andere overheden ten aanzien van de inhoud van ruimtelijke plannen inperken, daar waar nationale belangen dat noodzakelijk maken.

Het Rijk heeft het algemene beleid ten aanzien van het Natuurnetwerk Nederland in titel 2.10 van het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) vastgelegd. Het Nationaal Natuurnetwerk (NNN), de opvolger van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS), is een Nederlands netwerk van bestaande en nieuw aan te leggen natuurgebieden. Het NNN is ruimer van omvang dan de in het bestuursakkoord herijkte EHS, maar heeft een beperktere omvang dan de oorspronkelijke EHS. In het Natuurpact hebben de provincies met het Rijk afgesproken om tot 2027 80.000 hectare natuur in te richten.

Op grond van het Barro geldt een algemeen beschermingsregime voor het NNN. Dit algemene regime bestaat eruit dat er geen toestemming mag worden verleend aan activiteiten die per saldo leiden tot een significante aantasting van de wezenlijke kenmerken en waarden, of tot een significante vermindering van de oppervlakte van of samenhang tussen die gebieden.

Toestemming voor dergelijke activiteiten kan wel worden gekregen indien

1. er sprake is van een groot openbaar belang;
2. er geen reële alternatieven zijn;
3. de negatieve effecten op de wezenlijke kenmerken en waarden, de oppervlakte en de samenhang worden beperkt en de overblijvende effecten gelijkwaardig worden gecompenseerd.

Het Barro bevat de opgave aan de provincie om het gebied van het NNN aan te wijzen en nauwkeurig te begrenzen. Ook moeten zij ook de wezenlijke kenmerken en waarden van die gebieden vastleggen. Daarnaast wijzen de provincies de natuurdoelen in het NNN aan. Elk NNN-gebied heeft een zogenaamd natuurdoel. Een natuurdoel beschrijft een bepaalde natuurkwaliteit en wordt gebruikt als een toetsbare doelstelling voor een natuurgebied. Ten slotte moet de provincie regels stellen in het belang van de bescherming, instandhouding en ontwikkeling van de wezenlijke kenmerken en waarden worden vastgelegd. De begrenzing van NNN mag worden gewijzigd bij provinciale verordening. Rijk en provincies hebben gezamenlijk een beleidskader opgesteld voor mogelijke ingrepen in de EHS: ‘Spelregels EHS – Beleidskader voor compensatiebeginsel, EHS-Saldobenadering en herbegrenzen EHS’ (augustus 2007). Uit het Bestuursakkoord Natuur volgt dat deze spelregels ook voor het NNN blijven gelden.

Dit NNN-beleid werkt vervolgens door tot op het gemeentelijk niveau. Gemeenten dienen bij vaststelling van bestemmingsplannen en het verlenen van omgevingsvergunningen voor het afwijken van een bestemmingsplan de regels met betrekking tot het NNN toe te passen, zoals deze voortvloeien uit de provinciale verordening.

4.2.3 Besluit ruimtelijke ordening     

De 'ladder voor duurzame verstedelijking' is in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) geïntroduceerd en vastgelegd als procesvereiste in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). Het Bro bepaalt dat voor onder meer bestemmingsplannen de treden van de ladder moet worden doorlopen. Doel van de ladder voor duurzame verstedelijking is een goede ruimtelijke ordening in de vorm van een optimale benutting van de ruimte in stedelijke gebieden. De toelichting bij een bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, moet aan de volgende voorwaarden voldoen:

1. er wordt beschreven dat de voorgenomen stedelijke ontwikkeling voorziet in een behoefte aan die ontwikkeling;
2. indien het bestemmingsplan een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt buiten het bestaand stedelijk gebied, moet het plan een motivering bevatten waarom niet binnen het bestaand stedelijk gebied in die behoefte kan worden voorzien.

Onder een stedelijke ontwikkeling wordt op grond van het bepaalde in artikel 1.1.1 Bro verstaan: ruimtelijke ontwikkeling van een bedrijventerrein of zeehaventerrein, of van kantoren, detailhandel, woningbouwlocaties of andere stedelijke voorzieningen. De herinrichting van het Markdal wordt niet gezien als een stedelijke ontwikkeling. Een aantal van de initiatieven die mogelijk worden gemaakt met voorliggend bestemmingsplan worden wel gezien als een nieuwe stedelijke ontwikkeling. Het gaat om de volgende locaties:

• 3 woonwerklocaties op het perceel Strijbeekseweg 51, Strijbeek;
• ontwikkeling van een recreatiebedrijf op het perceel Strijbeekseweg 40c, Strijbeek;
• bedrijvigheid en educatieve functies (Markhoeve) op het perceel Strijbeekseweg 46, Strijbeek.

Deze drie ontwikkelingen passen binnen het Perspectief voor het Markdal, waarin is beschreven hoe door aanpassingen in het ruimtegebruik in het Markdal, het Markdal een toekomst wordt gegeven op het gebied van natuur en landschap, leefbaarheid en economische vitaliteit. Alle drie de initiatieven dragen bij aan de leefbaarheid en de economische vitaliteit van het gebied. Hiermee voorzien de ontwikkelingen aan een behoefte in het Markdal.

De ontwikkelingen zijn voorzien op locaties van voormalige veehouderijen en ze dragen bij aan de leefbaarheid en economische vitaliteit van het gebied. Het gaat om een vervanging van de voormalige activiteiten. Het is niet wenselijk dat deze functies binnen het stedelijk gebied worden gerealiseerd.

4.3.1 Structuurvisie ruimtelijke ordening     

Op 19 maart 2014 is de Structuurvisie ruimtelijke ordening 2014 in werking getreden. In de Structuurvisie ruimtelijke ordening 2014 is het beleid ten aanzien van de ruimtelijke ontwikkelingen in Brabant op hoofdlijnen uiteengezet.

Veranderend klimaat

In de komende decennia gaat het klimaat merkbaar veranderen. Er komen vaker extremen in neerslag, de zeespiegel stijgt en de temperatuur gaat omhoog. Wat de ruimtelijke consequenties zijn van de klimaatverandering is nog volop onderwerp van studie. Voorbeelden zijn het verhogen van dijken en creëren van overstroomgebieden. Het water- en ecosysteem heeft hierin een cruciale rol. Aan de ene kant moeten de pieken in de afvoer goed op worden gevangen. Aan de andere kant is er toenemende behoefte aan extra water om de droogtes te bestrijden. Dit werkt door in de opgave voor de natuur, de landbouw, de recreatie en in het stedelijk gebied.

Ook hogere temperaturen hebben invloed. Het belang van goede (met name noord-zuid)verbindingen tussen natuurgebieden neemt toe om de natuur beter bestand te laten zijn tegen schommelingen in omstandigheden. In het landelijk gebied zijn er gevolgen voor de landbouw door temperatuurstijging, vernatting (extreme buien), maar ook grotere kans op droogtes.

In de structuurvisie is dan ook als opgave geformuleerd om een klimaatbestendige ontwikkeling van Noord-Brabant te realiseren.De sterk van hoge waterstand of kwel afhankelijke natuurgebieden in het Natuur Netwerk Brabant (de zogenaamde natte natuurparels uit het Provinciaal Milieu- en Waterplan (PMWP) hebben de eerste prioriteit in de uitvoering.

Achteruitgang biodiversiteit

Noord-Brabant is rijk aan natuur. Ondanks de hoge inzet vanaf eind vorige eeuw op het vergroten, verbinden en verbeteren van de natuurwaarden - zoals via de aanpak van voor het NNB - vindt nog steeds afname plaats in biodiversiteit in én buiten de natuurgebieden. Het ecologische systeem in Noord-Brabant is en blijft kwetsbaar. Het systeem staat nog steeds onder druk als gevolg van veranderend ruimtegebruik en de daaruit voortkomende milieudruk. Vanwege wijzigingen in het nationale beleid zijn de financiële middelen om natuur aan te kopen en in te richten beperkter geworden.

De opgave is om door te gaan op de ingeslagen weg door natuurgebieden te vergroten, te verbinden en de milieuomstandigheden (gezonde en schone leefomgeving, bodem, water en lucht) te verbeteren en bewezen effectieve maatregelen voor herstel van biodiversiteit te ondersteunen met passend beleid en financiering. Daarnaast ligt er de uitdaging om economische ontwikkeling en sociaal-culturele ontwikkeling te koppelen aan investeringen in natuur. Omgekeerd moet natuur ook bijdragen aan die ontwikkelingen. Ook buiten de natuurgebieden is het een opgave om de bescherming en vooral de ontwikkeling van natuurwaarden meer dan voorheen te koppelen aan de ontwikkeling van (nieuwe) functies zowel in het buitengebied als in en rond de stedelijke gebieden. Om zo een robuuste en veerkrachtige natuur te realiseren. Investeren in natuur geeft een meerwaarde voor landschap, recreatie en voor het woon- en werkklimaat van Noord-Brabant.

Uitsnede Visiekaart Structuurvisie 2010 - Partiële herziening 2014, provincie Noord-Brabant

Ruimtelijke structuren

De ruimtelijke belangen en keuzes zijn in vier ruimtelijke structuren geordend. Binnen deze structuren worden de belangrijkste maatschappelijke ontwikkelingen opgevangen. Samen vormen deze structuren de provinciale ruimtelijke structuur. De structuren geven een hoofdkoers aan: een ruimtelijk ontwikkelingsperspectief voor een combinatie van functies. Maar ook waar functies worden uitgesloten of welke randvoorwaarden de provincie aan functies stelt. Binnen de structuren is ruimte voor regionaal maatwerk.

Uitsnede Structurenkaart Structuurvisie 2010 - Partiële herziening 2014, provincie Noord-Brabant

Groenblauwe structuur

Voor de herinrichting van het Markdal is de groenblauwe structuur van belang. De groenblauwe structuur omvat de samenhangende gebieden in Noord-Brabant, waaronder de NNB, waar natuur- en waterfuncties behouden en ontwikkeld worden. De structuur bestaat voornamelijk uit beken en andere waterlopen en uit bos- en natuurgebieden. Daarnaast liggen ook gebieden met een andere functie (zoals agrarisch of recreatie) binnen de groenblauwe structuur, als die gebieden van belang zijn voor de natuur- en waterfuncties. Behoud en ontwikkeling van natuurwaarden in én buiten natuurgebieden is hier belangrijk. Daarnaast biedt de groenblauwe structuur ruimte aan een natuurlijk en robuust watersysteem. Niet alleen voor een goed waterbeheer (waaronder hoogwaterbescherming en waterberging) maar ook voor de ontwikkeling van de natuur.

De provincie onderscheidt in de groenblauwe structuur drie perspectieven:

4. het kerngebied groenblauw

De kern bestaat uit natuurgebieden in de NNB inclusief de (robuuste) ecologische verbindingszones Ook belangrijke waterstructuren in Noord-Brabant zoals de Maas, de Brabantse beken en de West-Brabantse kreken horen tot het kerngebied. De hoofdfunctie is hier behoud en ontwikkeling van het natuur- en watersysteem.

5. de groenblauwe mantel

De mantel bestaat overwegend uit gemengd landelijk gebied met belangrijke nevenfuncties voor natuur en water. Het zijn gebieden grenzend aan het kerngebied natuur en water die bijdragen aan de bescherming van de waarden in het kerngebied. Het behoud en vooral de ontwikkeling van natuur, water(beheer) en landschap is in de groenblauwe mantel een belangrijke opgave. Vormen van grondgebonden agrarisch grondgebruik zijn van blijvend belang voor de ontwikkeling van groene en blauwe waarden. Binnen het gebied liggen kansen voor recreatie en toerisme. Ook een aantal groene gebieden door én nabij het stedelijk kralensnoer zijn onderdeel van de groenblauwe mantel.

6. de gebieden voor waterberging

Deze gebieden zijn - bij dreigende wateroverlast -van belang voor hoogwaterbescherming (ruimte voor de rivier) en waterberging (regionale waterberging). Het grootste deel van deze gebieden ligt binnen de groenblauwe structuur, een deel heeft een overlap met de agrarische structuur. Binnen de gebieden voor waterberging kunnen andere functies zoals grondgebonden landbouw, extensieve recreatie en natuurontwikkeling zich blijvend ontwikkelen mits ze afgestemd zijn op de beoogde waterfuncties.

4.3.2 Verordening ruimte Noord-Brabant     

De Structuurvisie ruimtelijke ordening is vertaald in juridisch bindende regels in de Verordening ruimte Noord-Brabant. De gemeenteraad moet bij het vaststellen van een bestemmingsplan de regels uit de Verordening toepassen. De ruimtelijke belangen en keuzes zijn in vier ruimtelijke structuren geordend: de groenblauwe structuur, het landelijk gebied, de stedelijke structuur en de infrastructuur. Het plangebied ligt binnen de structuren 'Natuur Netwerk Brabant' en 'Groenblauwe mantel'. Aanvullend zijn er 25 aanduidingen in de Verordening ruimte opgenomen. Deze aanduidingen kunnen over één of meerdere structuren heen liggen.

Natuur Netwerk Brabant

Het Natuur Netwerk Brabant (NNB) is een samenhangend netwerk van natuurgebieden en landbouwgebieden met natuurwaarden van (inter)nationaal belang. Voorbeelden van dergelijke gebieden in Brabant zijn: de bossen, de heide en vennen, de stuifduinen, de schraalgraslanden en wateren zoals rivieren en beken. Het doel van het NNB-beleid is het veiligstellen van ecosystemen en het realiseren van leefgebieden met goede condities voor de biodiversiteit. Deze leefgebieden zijn belangrijk voor dier- en plantensoorten.

Om de populaties gezond te houden en de genetische uitwisseling te bevorderen, moeten de gebieden groot genoeg zijn en de mogelijkheid bieden voor migratie tussen de gebieden. Om het NNB als zo'n netwerk te laten functioneren, werkt de provincie samen met andere partijen aan het aanleggen van ecologische verbindingszones en het oplossen van faunaknelpunten in de wegenstructuur. Als de omstandigheden in een bepaald gebied (tijdelijk) verslechteren, dan kan een soort uitwijken naar een ander geschikt gebied. In het licht van de klimaatveranderingen is dit van toenemend belang. De ecologische verbindingszones zijn (vaak) langgerekte landschapselementen die als groene schakels de Brabantse natuurgebieden met elkaar verbinden.

Het NNB bestaat uit:

• bestaande natuur- en bosgebieden;
• gerealiseerde nieuwe natuur. Dit zijn gronden die met subsidie uit het Natuurbeheerplan zijn gerealiseerd als nieuwe natuur en waar de landbouwfunctie of een andere niet-natuurbestemming is verdwenen;
• nog niet gerealiseerde nieuwe natuur. Dit zijn meestal agrarische gronden die in het Natuurbeheerplan zijn aangewezen als nieuwe natuur, maar waar de gewenste natuurfunctie nog niet is gerealiseerd. De oude functie of bestemming is nog aanwezig.

Het provinciale beleid is erop gericht om het netwerk in 2027 gereed te hebben. Dit wordt in het algemeen bereikt door:

• het concreet aanwijzen van de gebieden die tot het NNB behoren en het vastleggen van de natuurdoelen (bepalen);
• voor zover nodig functiewijziging van landbouwgrond en ander niet-natuurgebruik naar natuurgebied door aankoop of particulier natuurbeheer (deelname);
• inrichten van deze gebieden zodat de natuurkwaliteit (omschreven in natuurdoelen) ontwikkeld kan worden (inrichting);
• realiseren van de natuurkwaliteit door een duurzaam beheer en eventueel aanvullend omgevingsbeleid (uitvoering).

De concrete ambities staan in het Natuurbeheerplan 2016. Hierin staan twee kaarten: de beheertypekaart en de ambitiekaart. De beheertypekaart laat zien hoe natuur en landschap in Brabant er nu voor staan. De ambitiekaart geeft aan hoe zij er uit moeten gaan zien. Het plan vormt de basis voor subsidies voor beheer en inrichting.

Ondanks afnemende rijksmiddelen kiest Brabant er voor om samen met de zogenaamde regionale 'Manifestpartners' het hele NNB in Brabant realiseren. De provincie nodigt particuliere eigenaren en ondernemers uit om delen van het NNB te ontwikkelen. Natuur en landschap wordt meer vanuit de regio en dichter bij de samenleving gerealiseerd. De provincie biedt daarbij de ruimte om economische ontwikkeling te koppelen aan investeringen in natuur. Voor het ruimtelijk beleid heeft dit met name gevolgen voor het compensatiebeleid. De mogelijkheden voor financiële compensatie worden verruimd, fysieke compensatie is in beginsel alleen nog mogelijk binnen de nog niet gerealiseerde delen van het NNB. Een uitzondering op de verplichte compensatie in het NNB is in het geval van gebiedsontwikkelingen waarbij een aantasting van het NNB plaatsvindt en waarbij via de saldobenadering compensatie wordt voorgesteld.

In artikel 5 van de Verordening ruimte Noord-Brabant zijn de regels opgenomen inzake de bescherming van het Natuur Netwerk Brabant (NNB). De kern van de planologische bescherming van het NNB wordt gevormd door de verplichting aan gemeenten om bij het opstellen van bestemmingsplannen aan te sluiten bij de ecologische kenmerken en waarden die in het natuurbeheerplan zijn beschreven. De verordening laat ruimte voor bestaande niet-natuurbestemmingen en de daarmee verbonden ontwikkelmogelijkheden (bouw en gebruik) op grond van het geldende bestemmingsplan. Alleen als GS of het bestuur van een waterschap de verplichting heeft de inrichting en beheer voor natuurdoeleinden te verzekeren, verplicht deze verordening tot omzetting naar een adequate natuurbestemming.

De mogelijkheid bestaat om de begrenzing van het NNB aan te passen om ecologische redenen. Voorbeelden zijn de verbetering van milieu- en watercondities in een gebied of verzoeken van particulieren om te starten met particulier- of agrarisch natuurbeheer in ecologisch kansrijke, maar niet begrensde gebieden. Voorwaarde voor wijziging is dat de kwalitatieve en kwantitatieve ambitie voor het NNB behouden blijven of versterkt. In het kader van de herinrichting van het Markdal is het wenselijk dat de begrenzing van het NNB wijzigt. In paragraaf 3.6 is hier uitgebreid op ingegaan.

Indien bij een ruimtelijke ontwikkeling sprake is van aantasting van het NNB, dan is zowel fysieke als financiële compensatie mogelijk. Bij fysieke compensatie geldt dat deze in beginsel binnen de nog niet gerealiseerde delen van het NNB moet plaatsvinden. Hierop is een uitzondering opgenomen voor gebiedsontwikkelingen.

Uitsnede Themakaart Natuur en landschap Verordening ruimte Noord-Brabant

Groenblauwe mantel

De groenblauwe mantel vormt het gebied tussen het Natuur Netwerk Brabant en het landelijk gebied en het stedelijk gebied. Het beleid in de groenblauwe mantel is gericht op het behoud en vooral de ontwikkeling van natuur, watersysteem en landschap. Voor de natuur betekent dit vooral versterking van de leefgebieden voor plant- en diersoorten en de bevordering van de biodiversiteit buiten het NNB. Voor het water wordt vooral ingezet op kwantitatief en kwalitatief herstel van kwelstromen.

De groenblauwe mantel biedt daarbij ook ruimte voor de ontwikkeling van gebruiksfuncties zoals landbouw en recreatie, mits deze bijdragen aan de kwaliteiten van natuur, water en landschap: de 'ja-mitsbenadering'. Het is in eerste instantie aan de gemeenten om te beoordelen welke huidige waarden er in een gebied aanwezig zijn en of de beoogde ontwikkeling een bijdrage levert aan de kwaliteit daarvan. Daarbij is vooral de versterking van leefgebieden voor plant- en diersoorten in de groenblauwe mantel van belang. De groenblauwe mantel biedt in beginsel geen ruimte voor stedelijke ontwikkeling of de ontwikkeling van nieuwe (kapitaal-)intensieve vormen van recreatie en landbouw (zoals de bouw van kassen, (bezoekers-)intensieve recreatie, of concentratiegebieden voor intensieve landbouwfuncties).

Bij ontwikkelingen binnen de groenblauwe mantel stelt het beleid als voorwaarde dat een ontwikkeling een positieve bijdrage levert aan de bescherming en ontwikkeling van de onderkende ecologische en landschappelijke waarden in het gebied.

Aanduidingen m.b.t. water

Op de themakaart Water van de verordening zijn voor het Markdal verschillende aanduidingen opgenomen (zie onderstaande afbeelding). Voor het grootste gedeelte van het Markdal geldt de aanduiding 'reservering waterberging'. Ter hoogte van Breda en ter hoogte van Strijbeek is de aanduiding 'regionale waterberging' opgenomen. Ter hoogte van Bieberg ligt een waterwingebied, dit ligt niet binnen het plangebied. Het daar omheen liggende grondwaterbeschermingsgebied ligt deels binnen het plangebied en is beschermd door middel van de aanduiding 'grondwaterbeschermingsgebied' (alleen voor Breda). Voor het grootste gedeelte van het Markdal is tevens de aanduiding 'behoud en herstel watersystemen' opgenomen. Op de themakaart Natuur en landschap is voor het Markdal de aanduiding 'attentiegebied Natuur Netwerk Brabant' opgenomen. Deze aanduidingen worden uitgebreid toegelicht in de Waterparagraaf.

Uitsnede Themakaart Water Verordening ruimte Noord-Brabant

Wijziging van de begrenzing van het NNB op verzoek met toepassing van de saldobenadering

Voor de herinrichting van het Markdal is er in totaal 51,8 ha aan het NNB toegevoegd en er is wordt 27,03 ha uit het NNB verwijderd (per saldo komt er in totaal 24,77 ha bij). Deze gronden worden verwijderd om ruimte te bieden aan ontwikkelingen (die bijdragen aan de doelstellingen voor het Markdal). De begrenzing van het NNB in de Verordening ruimte Noord-Brabant is hierop aangepast (zie vaststellingsbesluit d.d. 24 september 2019 in Bijlage 29). Het aanpassen van de begrenzing van het NNB kan op grond van artikel 5.2 van de verorden ing waarin de mogelijkheid wordt geboden de begrenzing aan te passen om ecologische redenen.

Daarnaast is het op grond van artikel 5.4 van de verordening mogelijk om de begrenzing van het NNB te wijzigen in het geval van gebiedsontwikkelingen waarbij een aantasting van het NNB plaatsvindt en waarbij via de saldobenadering compensatie wordt voorgesteld. Deze benadering richt zich op een combinatie van activiteiten. Bij een afzonderlijke beoordeling van deze activiteiten ontstaat geen meerwaarde voor het NNB of juist een inbreuk hierop. Door de activiteiten in onderlinge samenhang te beoordelen, kan de kwaliteit en/of kwantiteit van het NNB per saldo verbeteren. Dit is de 'saldo-benadering'.

Een verzoek om wijziging van de begrenzing van het NNB gaat vergezeld van een bestemmingsplan waarin een ruimtelijke visie is opgenomen op een gebied waarvan een wezenlijk deel behoort tot het NNB en waarbij ruimtelijke ontwikkelingen in samenhang worden bezien om een grotere kwaliteitswinst te behalen. Hiermee wordt geborgd dat een combinatie van activiteiten binnen één ruimtelijke gebiedsvisie onderlinge samenhang vertoont. Tevens is zo verzekerd dat toepassing van de saldobenadering de kwaliteit van het NNB daadwerkelijk verbetert. De perspectieven die voor het Markdal zijn opgesteld kunnen worden gezien als de gebiedsvisie voor het Markdal. Hierin is onderbouwd dat in ruil voor het verkrijgen van gronden in het Markdal ten behoeve van natuurontwikkeling, ruimte wordt geboden voor ontwikkelingen. Ter plaatse van deze ontwikkelingen worden gronden uit het NNB verwijderd. Het doel van de gehele ontwikkeling is een grotere kwaliteitswinst voor met name natuur en water te bereiken. De realisatie van natuur, de maatregelen die voortkomen uit het KRW en de ruimte voor ontwikkelingen die bijdragen aan de leefbaarheid van het gebied, kunnen niet los van elkaar worden gezien.

In artikel 5.4 van de Verordening ruimte is vastgelegd dat de ruimtelijke gebiedsvisie in ieder geval de onderstaande aspecten moet bevatten. Per aspect is een korte toelichting gegeven. Een uitgebreide onderbouwing is opgenomen in de perspectieven voor het Markdal, die als bijlagen bij het bestemmingsplan zijn opgenomen.

1. de omvang van het gebied waarop de ruimtelijke visie betrekking heeft:

De visie heeft betrekking op een deel van het stroomgebied van de Mark, vanaf de Belgische grens tot de zuidkant van de stad Breda.

2. de doelen van de ruimtelijke visie, in het bijzonder wat betreft de verbetering van de kwaliteit en kwantiteit van het Natuur Netwerk Brabant waardoor een beter functionerend Natuur Netwerk Brabant ontstaat:

De doelen voor het Markdal:

1. Het realiseren van Kaderrichtlijn Water doelen.
2. Het realiseren van hoogwaardige natuur in het Markdal en het aanleggen van verbindingen met omliggende natuurgebieden.
3. De kwetsbare 'natte' natuurparel behouden en herstellen.
4. Het toekomstperspectief voor ondernemers en de leefbaarheid in Strijbeek vergroten.

3. op welke wijze wordt voldaan aan de regels inzake het compenseren van verlies van ecologische waarden en kenmerken, bedoeld in artikel 5.6 (compensatieregels):

In zijn geheel wordt er netto 24,77 ha NNB aan het Markdal toegevoegd. Op deze gronden wordt hoogwaardige natuur nagestreefd. Op gronden die reeds in eigendom zijn, kan op korte termijn worden begonnen met de uitvoering. De gronden die uit het NNB worden gehaald, zijn nodig om gronden die noodzakelijk zijn voor de realisering van het NNB, beschikbaar te krijgen.

De inhoud en realisatie van de voorgenomen mitigerende en compenserende maatregelen worden in het kader van het projectplan Waterwet verder uitgewerkt. Om de kwaliteit van natuur en milieu voor de toekomst voor het hele Markdal en directe omgeving te waarborgen is het juiste beheer nodig. Door grote gevarieerdheid van eigenaren en organisaties is het gewenst die te verbinden in een gezamenlijke aanpak met een beheersorganisatie die zorgt dat ieder het gezamenlijke doel nastreeft naast en met zijn of haar individuele doelen. Het gaat hier om het geïntegreerde beheer van het hele Markdal. De vereniging heeft een werkgroep beheer die voorstellen uitwerkt voor die gezamenlijke opzet.

4. op welke wijze de uitvoering van de ruimtelijke visie is verzekerd:

De vereniging draagt zorg voor de uitvoering van de ruimtelijke visie.

Afwijken Verordening ruimte door middel van nadere regels gebiedsgericht maatwerk

Een aantal van de initiatieven die in het Markdal mogelijk worden gemaakt in ruil voor natuur of die op een andere wijze bijdrage aan een beter Markdal, passen niet binnen de regels van de Verordening ruimte. In artikel 38.2 van de verordening is een bevoegdheid opgenomen om met het stellen van nadere regels af te wijken van de regels in de verordening. Dit kan ten behoeve van meerwaardetrajecten: bij initiatieven die aantoonbaar maatschappelijke meerwaarde opleveren bijvoorbeeld doordat die een betekenisvolle stap in de gewenste transitie van stad en platteland leveren. Wat met een dergelijke 'transitie' wordt bedoeld, is omschreven in het in 2011 door Provinciale Staten vastgestelde koersdocument ' De transitie van het Brabantse stad en platteland – een nieuwe koers '. Belangrijk uitgangspunt in het koersdocument is participatie en betrokkenheid, waarbij het denken en handelen van burgers en ondernemers het vertrekpunt is. Vanuit een veranderende maatschappij wordt er meer ruimte gegeven aan particulier initiatief en bedrijfsleven. De inzet van nadere regels kan daaraan een bijdrage leveren.

Een initiatief is betekenisvol indien het uitblinkt en excelleert in de manier waarop het bijdraagt aan de provinciale doelen. Wanneer er sprake is van maatschappelijke meerwaarde is nader uitgewerkt in de notitie 'Bepalen maatschappelijke meerwaarde' (commissie ROW, 21 augustus 2012). In deze notitie is beschreven dat een initiatief in ieder geval de volgende elementen in zich moet hebben:

• Vernieuwing;
• Vermindering van (noodzaak tot het doen van) publieke investeringen of uitgaven;
• Versterken van zelforganisatie.

In paragraaf 3.7 is een beschrijving opgenomen van het meerwaardetraject.

Koersdocument Transitie Stad en Platteland en Meerwaardetraject

De provinciale beleidsdoelen vloeien voort uit de missie in de Agenda van Brabant: Brabant heeft als hoofddoel uit te groeien tot topkennis en -innovatie regio met een vitaal platteland (een aantrekkelijk vestigings- en leefklimaat = gezond, duurzaam en met kwaliteit). Daarbij gelden de volgende strategische thema's:

1. Versterken concurrentiepositie
2. Bevorderen transitie landbouw
3. Bereiken gezonde leefomgeving
4. Versterken regionale identiteit
5. Realiseren van een robuust en veerkrachtig water- en natuursysteem
6. Onderhouden van een goede stedelijke structuur

Een plan dat onder een meerwaardetraject valt, mag geen onaanvaardbare afbreuk doen aan één van de deze thema's, en het liefst draagt het bij aan één van de thema's. Onderstaand zijn de thema's verder uitgewerkt.

1. Versterken concurrentiepositie:

• versterkt de sterke economische clusters/topsectoren (bijvoorbeeld via aantrekkelijke werklocaties)
• versterkt de Brabantse economie (duidelijke toename aantal banen/ toegevoegde waarde)
• versterkt de internationale concurrentiepositie van een Brabants economisch cluster(bijvoorbeeld via slim gebruik van energie).

2. Bevorderen ‘transitie’ landbouw

• vernieuwende wijze van waardecreatie (toegevoegde waarde ipv bulk)
• geeft invulling aan Good Management Practice (integrale visie op volksgezondheid, dierenwelzijn, milieu en leefomgeving)
• versterkt ecologische en landschappelijke structuur

3. Bereiken gezonde leefomgeving

• schept goede voorwaarden voor (nodigt uit tot) gezond gedrag
• verbetert volksgezondheid
• draagt bij aan sluiten van kringlopen
• past bovenwettelijke maatregelen toe voor beperken milieueffecten
• draagt bij aan het oplossen van milieuhinderlijke situaties

4. Versterken regionale identiteit en kwaliteit van de leefomgeving

• draagt bij aan een aantrekkelijk cultureel leefklimaat en streekeigen karakter (landschap, bebouwing, economische clusters, streekeigen product)
• versterkt cultuurhistorische waarden en structuren

5. Realiseren van een robuust en veerkrachtig wateren natuursysteem

• draagt bij aan een veilig watersysteem
• draagt bij aan op peil houden watervoorraden
• draagt bij aan verbetering biodiversiteit
• versterkt de gebruikswaarde van natuur

6. Onderhouden van een goede stedelijke structuur

• geeft een impuls aan het versterkt stedelijke netwerk
• versterkt de structuur / leefbaarheid van landelijke kernen
• hanteert het principe van zorgvuldig ruimtegebruik en goede bereikbaarheid

Het koersdocument is gebaseerd op vertrouwen in het vinden van goede oplossingen in een lokale context. Dat doen lokale overheden, maatschappelijke organisaties, ondernemers en burgers samen. Ruimte geven aan het particulier initiatief is nodig, maar gebeurt niet blanco. Aan het invullen van ontwikkelingsruimte vraagt de provincie een bijdrage aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.

Nadere regels

Op 1 oktober 2019 heeft de provincie de nadere regels voor het Markdal vastgesteld (zie Bijlage 28). De nadere regels zijn eenmalig van toepassing. In afwijking van de Verordening ruimte worden de volgende ontwikkelingen in dit bestemmingsplan mogelijk gemaakt:

1. Een cultuurhistorisch waardevol bijgebouw bij een woning is voorzien van een zelfstandige woonbestemming. In afwijking van de verordening geldt dit ook voor in het verleden verloren gegane cultuurhistorische waardevolle bijgebouwen.
2. Het toevoegen van een burgerwoning bij een bestaand agrarisch bedrijf met de aanduiding intensieve veehouderij, mits een aanvaardbaar woon- en leefklimaat wordt gegarandeerd.
3. Het opnemen van de bestemming 'Wonen' ter plaatse van een voormalige intensieve veehouderij waarbij kleinschalige bedrijvigheid in de vorm van maximaal 3 woon-werklocaties is toegestaan.
4. Het vestigen van een bedrijfsverzamelgebouw binnen een bedrijfsbestemming ten behoeve van meerdere kleinschalige bedrijven.
5. De nieuwvestiging van een kleinschalige opslagloods ten behoeve van een niet-agrarisch bedrijf in een bebouwingscluster.
6. De nieuwvestiging van een recreatiebedrijf ter plaatse van een voorheen aanwezig agrarisch bouwblok in de groenblauwe mantel.
7. De uitbreiding van permanente teeltondersteunende voorzieningen in de groenblauwe mantel tot maximaal 15 ha.

Voor alle afwijkingen van de Verordening ruimte geldt dat er een substantiële bijdrage moet worden geleverd aan de ecologische en/of hydrologische doelen van het Markdal. Voor nieuwe woningen geldt een minimale tegenprestatie van 150.000 euro. De ontwikkelingen moeten landschappelijk worden ingepast en voldoen aan de uitgangspunten van zuinig en zorgvuldig ruimtegebruik.

De provincie heeft Strijbeek aangewezen als 'ontwikkelgebied Strijbeek' en daarvoor nadere regels vastgesteld waarmee op bepaalde punten kan worden afgeweken van de Verordening ruimte. Voor Strijbeek wordt een aparte procedure doorlopen waarvoor eerst een gebiedsvisie wordt opgesteld.

4.4.1 Structuurvisie Alphen-Chaam     

De Structuurvisie Alphen-Chaam omvat meerdere ambities:

1. Versterking en verbreding van het economisch profiel door betere benutting van de toeristisch-recreatieve mogelijkheden;
2. Inzet op leefbaarheid in de kernen door een aandacht voor zowel woningbouw, voorzieningen, verkeer en openbare ruimte/groen;
3. Versterking van de demografische balans door gerichte aandacht aan alle bevolkingsgroepen;
4. Positiebepaling in het bestuurlijk krachtenveld op basis van eigen kracht en identiteit en het open benaderen van samenwerking, alliantievorming en eventuele opschaling met andere gemeenten.

Het op gang brengen en houden van de dynamiek in zowel de kernen, de bebouwingsconcentraties als het buitengebied is noodzakelijk voor de leefbaarheid, vitaliteit en ruimtelijke kwaliteit. Dynamiek betekent namelijk investeringen van bewoners of ondernemers in hun huis of bedrijf. Wanneer er geïnvesteerd wordt, betekent dat er waarde wordt gehecht aan het gebouw, de plek en de omgeving. Mensen verblijven en werken er graag en zien toekomstperspectief.

Agrarische bedrijven

Naar verwachting neemt de dynamiek in het buitengebied verder toe door een combinatie van factoren als schaalvergroting, verhoging kosten en strengere (milieu)eisen. Het aantal agrarische ondernemers neemt af en de zoektocht naar verbredingsmogelijkheden neemt toe. De agrarische bedrijven moeten zich toekomstgericht kunnen ontwikkelen en zo nodig kunnen verbreden. De gemeente Alphen-Chaam stuurt op elementen die echt van belang zijn: de belevingswaarde van een gebied en het voorkomen van effecten die het aangenaam wonen en leven aantasten. Wanneer hieraan voldaan wordt, zijn er functioneel veel mogelijkheden.

Toerisme en recreatie

Toerisme en recreatie vormt een belangrijke motor van de economie van Alphen-Chaam. Meer ‘verblijf en vertier’ is een meerwaarde voor de reeds sterke recreatiesector. Alphen-Chaam heeft nu reeds het hoogste werkgelegenheidsaandeel in recreatie en toerisme van alle West- Brabantse gemeenten. De sterke toerisme- en recreatiesector draagt ook bij aan het relatief omvangrijke voorzieningenpakket in de gemeente. Versterking van die sector is essentieel voor de leefbaarheid en vitaliteit in het buitengebied, waar ondernemers op zoek zijn naar verbredingsmogelijkheden of functiewijziging.

Fonds Ruimtelijke Kwaliteit/Landschapsfonds

De Verordening ruimte eist dat een ruimtelijke ontwikkeling buiten bestaand stedelijk gebied gepaard gaat met een fysieke verbetering van de aanwezige of potentiële kwaliteiten van bodem, water, natuur, landschap, cultuurhistorie of van de extensieve recreatieve mogelijkheden van het gebied of de omgeving. Bij ruimtelijke ontwikkelingen in het buitengebied moet dus uitdrukkelijk rekening gehouden worden met de aspecten van zorgvuldig ruimtegebruik, het concentreren van bebouwing en voorzieningen, omliggende functies en waarden en het verbeteren van landschap (in brede zin van het woord). In de Verordening ruimte is deze verplichting vastgelegd, het is vervolgens grotendeels aan de gemeente hoe hieraan invulling wordt gegeven.

Om te voorkomen dat er binnen de provincie grote verschillen ontstaan tussen gemeentes onderling hebben de regiogemeenten in West-Brabant en de provincie hierover nadere afspraken gemaakt. Deze afspraken hebben geresulteerd in de notitie Toepassing Kwaliteitsverbetering van het landschap in de regio West-Brabant, welke akkoord is bevonden in het Regionaal Ruimtelijk Overleg (RRO). In het RRO maken provincie, gemeenten en waterschappen afspraken over ruimtelijke ontwikkeling van de regio.

Wanneer bij de uitwerking van een initiatief niet kan worden voldaan aan een goede stedenbouwkundige en landschappelijke inpassing en de eventueel noodzakelijke (extra) kwaliteitsverbetering van het landschap, dient een bijdrage geleverd te worden aan het Fonds Ruimtelijke Kwaliteit / Landschapsfonds. Met deze middelen zal de gemeente in eerste instantie trachten in de directe omgeving maatregelen te treffen waardoor er per saldo sprake is van een kwaliteitsimpuls. Wanneer dit in de directe omgeving niet mogelijk is, zal dit op een hoger schaalniveau geschieden.

Cultuurhistorie en archeologie

Ook voor het aspect cultuurhistorie geldt dat gekoppeld aan ontwikkelingen en functiewijzigingen er kansen ontstaan voor het behoud van cultuurhistorie. Cultuurhistorie is onderdeel van de aantrekkingskracht van Alphen-Chaam. Kennis over de ‘erfenis’ van een gebied leidt tot een gevoel van betrokkenheid en daarmee tot een grotere waardering. Erfgoed moet onderdeel zijn van de ontwerp opgave. De Erfgoednota zal worden herzien vanuit de ambitie van een brede benutting van het erfgoed.

Conclusie

Onderhavig bestemmingsplan maakt het Markdal landschappelijk en ecologisch waardevoller en richt zich op het behoud van de cultuurhistorische waarden, waardoor de toeristisch-recreatieve mogelijkheden beter benut worden. Voorliggend bestemmingsplan draagt bij aan de hoofddoelstellingen en belangen uit de Structuurvisie Alphen-Chaam.

5.1.1 Notitie Reikwijdte en Detailniveau     

Voor de start van de m.e.r-procedure is een Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) opgesteld. Deze heeft in de periode januari/februari 2018 in beide gemeenten ter inzage gelegen. Met de NRD is globale informatie gegeven over de achtergronden, aard, omvang en de te verwachten effecten van de voorgenomen ontwikkeling. Aan eenieder is de gelegenheid geboden zienswijzen in te dienen op het voornemen een plan-MER op te stellen en op het voorstel voor de reikwijdte en detailniveau van het plan-MER. Ook wettelijke adviseurs en betrokken bestuursorganen alsmede Vlaamse gemeenten zijn in de gelegenheid gesteld om advies te geven.

Op de Notitie Reikwijdte en Detailniveau zijn vier zienswijzen ontvangen. Verder heeft een informeel overleg met de Commissie voor de m.e.r. plaatsgevonden. Met de Brabantse Milieufederatie en met KNNV afdeling Breda, Natuur en Milieuvereniging Markkant en West Brabantse Vogelwerkgroep zijn de zienswijzen in maart 2018 besproken.

Van de zienswijzen en van het informele overleg met de Commissie voor de m.e.r. is een verslag gemaakt dat als bijlage bij de MER is opgenomen. Daarin is aangegeven wat er met de binnengekomen opmerkingen is gedaan en waar dat in de plan-MER te vinden is.

5.1.2 Milieueffectrapport     

Door Arcadis is een milieueffectrapport (MER) opgesteld. Het MER is als Bijlage 25 bij de toelichting opgenomen. In het MER zijn de effecten beoordeeld van het voorlopig voorkeursalternatief (vVKA) zoals beschreven in paragraaf 3.4 en van het optimaal natuuralternatief (ONA). Het vVKA is gebaseerd op de gronden die voor natuur en water zijn vrijkomen als gevolg van de 'rode' initiatieven en andere gronden die zijn aangekocht door de Stichting Markdal. De ruimte voor rivierherstel en natuurontwikkeling staat daarmee vast. Binnen deze ruimte is gezocht naar de gewenste hydrologische inrichting van het gebied (KRW-doelen), waarbij tevens invulling kan worden gegeven aan de NNB-doelen. Betrokken bij deze afweging zijn de voor- en nadelen op het gebied van hydrologie, natuur, landbouw, landschap, recreatie en water- en natuurbeheer. Op basis van een Landschapsecologische Systeemanalyse (LESA) (Arcadis, 2018) is een Optimaal Natuuralternatief (ONA) samengesteld.

Het MER is ter toetsing aan de Commissie m.e.r. voorgelegd. In het toetsingsadvies van de Commissie m.e.r. van 28 augustus 2019, schrijft de Commissie onder de indruk te zijn van het doorlopen planproces waarbij een groep vrijwilligers van de vereniging Markdal het initiatief heeft genomen de natuur en waterkwaliteit in het Markdal te verbeteren. De Commissie signaleert bij de toetsing van het planMER ook een aantal tekortkomingen in de informatie. De Commissie heeft daartoe meerdere adviezen hoe de aanvullingen voor de verschillende punten op te stellen. Er is een memo opgesteld waarin de adviezen worden behandeld en voorzien zijn van reactie. De adviezen hebben geleid tot aanvullende onderbouwingen. De memo met de wijze waarop met de adviezen van de Commisie MER is omgegaan zijn aan de MER toegevoegd (zie Bijlage 25).

5.1.3 Landschapsecologische Systeemanalyse     

Onderdeel van het MER is het ontwikkelen van een natuur-optimaal alternatief op de voorgenomen inrichting. Het doel van een LESA is om op basis van een systeemanalyse de meest natuur-optimale inrichting voor terrestrische natuur (landnatuur) voor het gehele “interessegebied Markdal” in beeld te brengen, zonder daarbij rekening te houden met de beschikbare percelen voor functieverandering. De LESA leidt tot 4 kansenscenario's, gebaseerd op onderscheidende beheer- en inrichtingsmaatregelen. Deze kansenscenario's zijn uitgewerkt voor kenmerkende natuurbeheertypen en ecotopen en weergegeven op kaarten met de natuurbeheertypen als legenda. Deze kaarten zijn vervolgens gebruikt als basis voor het samenstellen van het ONA voor het Markdal.

De kansen voor rivier- en beekherstel zijn al aan bod gekomen in de door Arcadis opgestelde Watersysteemanalyse. De LESA is hier een aanvulling op en richt zich op het beeld brengen van de kansen voor natuurontwikkeling in het rivier- en beekdal. Beide rapporten zijn als bijlagen opgenomen bij het MER.

5.1.4 Effectbeoordeling     

In de MER is een tweetal varianten beschouwd: het vVKA en van de ONA. In het algemeen geldt dat voor de specifieke natuuraspecten het ONA relatief beter scoort dan het vVKA, omdat het ONA de nadrukt legt op het maximaal haalbare natuur- en hydrologische ontwikkeling. Het vVKA scoort echter weer beter op de reguleerbare zaken zoals wateroverlast en op overig gebruik en leefbaarheid. Hoewel het vVKA op een aantal punten minder scoort dan het ONA, scoort dit alternatief op natuur en hydrologie nog steeds overwegend positief vergeleken met de referentiesituatie waarin natuurontwikkeling nauwelijks of mondjesmaat van de grond komt.

5.1.5 Mitigatie en compensatie     

Voor ieder thema worden in het MER waar nodig mogelijke mitigerende of compenserende maatregelen voorgesteld voor het voorkomen of verminderen van optredende negatieve effecten. Deze worden in een later stadium ingevuld, bij het verder uitwerken van het inrichtingsplan in een projectplan Waterwet. Hierna wordt per thema kort ingegaan op de maatregelen.

Bodem

Het streven is om het afvoeren van grond te beperken door te werken met een gesloten grondbalans. Dit kan worden bewerkstelligd door in overleg met grondeigenaren te gaan om te bespreken of vrijkomende grond aangebracht kan worden op nabijgelegen percelen.

Water

Om de hogere waterstanden als gevolg van natuurontwikkeling op gebouwen (zowel binnen als buiten het plangebied (in de kernen)) en landbouwpercelen tegen te gaan, wordt als mitigerende maatregel voorgesteld om peilgestuurde drainage aan te leggen in de laagte van onder andere Daasdonk.

Natuur

Werkzaamheden dienen zoveel mogelijk buiten het broedseizoen te worden uitgevoerd om verstoring en mogelijke vernietiging van soorten tegen te gaan. Wanneer nodig wordt ecologische begeleiding ingezet.

Archeologie

Aanbevolen wordt om tijdens de graafwerkzaamheden de gebruikelijke archeologische begeleiding toe te passen die bij vergelijkbare natuurontwikkelingsprojecten wordt toegepast.

Overig gebruik en leefbaarheid

De hinder die optreedt tijdens de uitvoering zal met name het gevolg zijn van het grondverzet. Er wordt aanbevolen grondtransportroutes op een zodanige wijze te leggen dat minimale uitvoeringshinder ontstaat voor de omwonenden in het gebied.

1.1 Het plan     

het bestemmingsplan Markdal met identificatienummer NL.IMRO.1723.BPBG2010MARKDAL-OH01 van de Gemeente Alphen-Chaam.

1.2 Bestemmingsplan     

de geometrisch bepaalde planobjecten met de bijbehorende regels en de daarbij behorende bijlagen.

1.3 Aanduiding     

een geometrisch bepaald vlak of figuur, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolge de planregels regels worden gesteld ten aanzien van het gebruik en/of het bebouwen van deze gronden.

1.4 Aanduidingsgrens     

de grens van een aanduiding indien het een vlak betreft.

1.5 Aan-huis-verbonden-bedrijf     

een bedrijf of het bedrijfsmatig uitoefenen van ambachtelijke bedrijvigheid gericht op consumentenverzorging, geheel of gedeeltelijk door middel van handwerk, dat door zijn beperkte omvang in een woning en daarbij behorende gebouwen, met behoud van woonfunctie, kan worden uitgeoefend.

1.6 Aan-huis-verbonden-beroep     

een beroep of het beroepsmatig verlenen van diensten op administratief, juridisch, medisch, therapeutisch, kunstzinnig, ontwerptechnisch of hiermee gelijk te stellen gebied, dat door zijn beperkte omvang in een woning en daarbij behorende bijgebouwen met behoud van de woonfunctie kan worden uitgeoefend.

1.7 Abiotische waarden     

het geheel van waarden in verband met het abiotisch milieu (= niet levende natuur), in de vorm van aardkundige en/of hydrologische kenmerken, zowel op zichzelf als in relatie tot de aanwezigheid of nabijheid van (ontwikkelingsmogelijkheden voor) een waardevol biotisch milieu (= levende natuur, gevormd door organismen en leefgemeenschappen).

1.8 Afhankelijke woonruimte     

een bijgebouw dat qua ligging een ruimtelijke eenheid vormt met de woning en waarin een gedeelte van de huishouding uit een oogpunt van mantelzorg gehuisvest is.

1.9 Agrarisch bedrijf     

een bedrijf dat uitsluitend of in hoofdzaak is gericht op het voortbrengen van producten door middel van het telen van gewassen of het houden van dieren, waaronder mede wordt verstaan de met die activiteiten qua aard vergelijkbare activiteiten, zoals een productiegerichte paardenhouderij, inclusief pensionstal.

1.10 Archeologische waarden     

waarden die bestaan uit de aanwezigheid van een bodemarchief met sporen van vroegere menselijke bewoning en/of grondgebruik daarin, en die als zodanig van wetenschappelijk belang zijn en het cultuurhistorisch erfgoed vertegenwoordigen.

1.11 Attentiegebied     

gebied gelegen rondom en binnen het Natuur Netwerk Brabant waar fysieke ingrepen geen negatief effect op de waterhuishouding mogen hebben.

1.12 Bebouwing     

één of meer gebouwen en/of bouwwerken, geen gebouwen zijnde.

1.13 Bebouwingsconcentratie     

een verzameling van gebouwen langs een weg, doorgaans dubbelzijdig aanwezig, met geringe afstanden tussen de bouwkavels, veelal met een historisch gegroeide menging van agrarische en niet-agrarische functies.

1.14 Bedrijf     

een inrichting of instelling gericht op het bedrijfsmatig voortbrengen, vervaardigen, bewerken, opslaan, installeren en/of herstellen van goederen dan wel het bedrijfsmatig verlenen van diensten, aan-huis-verbonden beroepen daaronder niet begrepen.

1.15 Bedrijfsgebouw     

een gebouw dat dient voor de uitoefening van een bedrijf.

1.16 Bedrijfsvloeroppervlakte     

de totale vloeroppervlakte van de ruimte binnen een bouwwerk en/of op een terrein die wordt gebruikt voor de uitoefening een (dienstverlenend) bedrijf of een dienstverlenende instelling, inclusief opslag- en administratieruimten en dergelijke.

1.17 Bedrijfsverzamelgebouw     

een gebouw dat dient om verschillende bedrijven in te huisvesten.

1.18 Bedrijfswoning     

een woning in of bij een gebouw of op een terrein, slechts bedoeld voor (het huishouden van) een persoon, wiens huisvesting daar gelet op de bestemming van het gebouw of het terrein, noodzakelijk is.

1.19 Bestemmingsgrens     

de grens van een bestemmingsvlak.

1.20 Bestemmingsvlak     

een geometrisch bepaald vlak met eenzelfde bestemming.

1.21 Bijgebouw     

een vrijstaand gebouw, behorende bij een op hetzelfde bouwperceel gelegen hoofdgebouw (de woning), dat qua afmeting en/of in functioneel opzicht ondergeschikt is aan het hoofdgebouw. Overkappingen worden aangemerkt als bijgebouw.

1.22 Bouwen     

het plaatsen, het geheel of gedeeltelijk oprichten, vernieuwen of veranderen en het vergroten van een bouwwerk, alsmede het geheel of gedeeltelijk oprichten, vernieuwen of veranderen van een standplaats.

1.23 Bouwgrens     

de grens van een bouwvlak.

1.24 Bouwperceelgrens     

een grens van een bouwperceel.

1.25 Bouwvlak     

een geometrisch bepaald vlak, waarmee de gronden zijn aangeduid waar ingevolge de regels bepaalde gebouwen en bouwwerken geen gebouwen zijnde zijn toegelaten.

1.26 Bouwwerk     

elke constructie van enige omvang van hout, steen, metaal of ander materiaal, welke hetzij direct of indirect met de grond verbonden is, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond.

1.27 Brutovloeroppervlakte     

de totale vloeroppervlakte van de ruimte binnen een bouwwerk die wordt gebruikt voor de uitoefening een (dienstverlenend) bedrijf of een dienstverlenende instelling, inclusief opslag- en administratieruimten en dergelijke.

1.28 Culthuurhistorische waarden     

1. het cultuurpatroon van een gebied, dat kenmerkend is voor het gebruik dat de mens in de loop van de geschiedenis van de gronden gemaakt heeft, zoals dat onder meer tot uitdrukking komt in de kavelindeling, de waterhuishouding, het bodemreliëf, de beplanting en de bebouwing;
2. de aan een bouwwerk eigen zijnde waarde in verband met de herkenbaarheid van de in het verleden ontstane elementen van het bouwwerk in relatie tot de geschiedkundige ontwikkeling van het gebied; architectonische waarden worden hieronder mede begrepen.

1.29 Dagrecreatie     

recreatieve activiteit die plaats vindt binnen een periode van een uur voor zonsopgang tot een uur na zonsondergang.

1.30 Dak     

iedere bovenbeëindiging van een gebouw.

1.31 Detailhandel     

het bedrijfsmatig te koop aanbieden, waaronder begrepen de uitstalling ten verkoop, het verkopen en/of leveren van goederen aan personen die die goederen kopen voor gebruik, verbruik of aanwending anders dan in de uitoefening van een beroeps- of bedrijfsactiviteit.

1.32 Dove gevel     

een gevel zonder te open delen, dan wel een gevel waarin alleen bij uitszondering te open delen aanwezig zijn, mits de te openen delen niet direct grenzen aan een geluidsgevoelige ruimte.

1.33 Extensief recreatief gebruik     

een vorm van recreatief medegebruik die nauwelijks of geen invloed heeft op de in de bestemmingsomschrijving van de bestemmingen gegeven doeleinden.

1.34 Functie     

doeleinden ten behoeve waarvan gebruik van gebouwen en/of gronden of aangewezen delen daarvan is toegestaan.

1.35 Gebouw     

elk bouwwerk, dat een voor mensen toegankelijke, overdekte, geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte vormt.

1.36 Geluidsgevoelige ruimte     

een ruimte binnen een woning voor zover die kennelijk als slaap-, woon- of eetkamer wordt gebruikt of voor een zodanig gebruik is bestemd, alsmede een keuken mits groter dan 11 m².

1.37 Groepsaccommodatie     

een gebouw bestemd voor recreatief nachtverblijf van een groep of groepen van personen die hun hoofdverblijf elders hebben en waarbij wordt overnacht in gemeenschappelijke zalen en/of kamers.

1.38 Grondgebonden agrarisch bedrijf     

agrarisch bedrijf met een bedrijfsvoering die geheel of in overwegende mate niet in gebouwen plaatsvindt.

1.39 Hoofdfunctie     

een functie waarvoor het hoofdgebouw en/of gronden in hoofdzaak bedoeld is.

1.40 Hoofdgebouw     

een gebouw dat op een bouwperceel, door zijn constructie, bouwmassa, ruimtelijke uitstraling en/of afmetingen dan wel gelet op de bestemming als het belangrijkste bouwwerk is aan te merken, met dien verstande dat een woning te allen tijde als het hoofdgebouw wordt aangemerkt.

1.41 Horeca     

een bedrijf waar bedrijfsmatig dranken en etenswaren voor consumptie ter plaatse worden verstrekt en/of waar bedrijfsmatig logies wordt verstrekt.

1.42 Hydrologische waarden     

waarden die samenhangen met het watersysteem van het plangebied als infiltratiegebied, intermediair gebied en/of kwelgebied.

1.43 Inrichtingsplan     

een plan waarin de water- en natuurdoelen, alsmede de doelen op het gebied van recreatie, landschap, cultuurhistorie en archeologie in onderlinge samenhang zijn uitgewerkt en waarin in ieder geval de effecten op de omgeving in beeld zijn gebracht.

1.44 Kas     

een gebouw, waarvan de wanden en het dak geheel of grotendeels bestaan uit glas of ander lichtdoorlatend materiaal, dienend tot het kweken van onder andere vruchten, bloemen, groente of planten.

1.45 Kwetsbaar object     

een object als bedoeld in artikel 1 van het Besluit externe veiligheid inrichtingen.

1.46 Landschapswaarden     

de aan een gebied toegekende waarde wat betreft het waarneembare deel van het aardoppervlak, welke wordt bepaald door de herkenbaarheid en identiteit van bodem, water, terreinvormen, niet-levende en levende natuur en het menselijk grondgebruik in onderlinge samenhang en wisselwerking.

1.47 Mantelzorg     

het op basis van een indicatie, verstrekt door een daartoe deskundige instantie, bieden van zorg aan een ieder die hulpbehoevend is op het fysieke, psychische en/of sociale vlak, op vrijwillige basis en buiten organisatorisch verband.

1.48 Natuureducatie     

educatie met betrekking tot natuur, ecologie, milieu, landschap en duurzaamheid door middel van workshops en cursussen, met dien verstande dat onderwijsinstellingen niet zijn toegestaan.

1.49 Natuurwaarden     

de aan een gebied toegekende waarde in verband met de aanwezige flora en/of fauna in relatie met de bijbehorende abiotische randvoorwaarden (bodem, water, terreinvormen).

1.50 Ondersteunende horeca     

horeca ondersteunend aan de bedrijfsfunctie, zoals een kantine, proeverijen en werklunches.

1.51 Permanente bewoning     

het gebruik van een gebouw of ander onderkomen als hoofdverblijf.

1.52 Recratief medegebruik     

een recreatief gebruik van gronden dat ondergeschikt is aan de functie van de bestemming waarbinnen dit recreatieve gebruik is toegestaan.

1.53 Seksinrichting     

de voor het publiek toegankelijke besloten ruimte waarin bedrijfsmatig, of in de omvang alsof zij bedrijfsmatig was, seksuele handelingen worden verricht, of vertoningen van erotisch/pornografische aard plaatsvinden. Onder seksinrichting wordt in ieder geval verstaan: een prostitutiebedrijf, alsmede een erotische massagesalon, een seksbioscoop, seksautomatenhal, sekstheater of een parenclub, al dan niet in combinatie met elkaar.

1.54 Semi-agrarisch bedrijf     

een niet-industrieel bedrijf dat gericht is op het telen van en de handel in bloemen en planten en het verzorgen van dieren, zoals een hoveniersbedrijf, tuincentrum, dierenkliniek en dierenpension alsmede een bedrijf dat is gericht op het verlenen van diensten aan agrarische bedrijven door middel van het telen van gewassen, het houden van dieren, of de toepassing van andere landbouwkundige methoden, met uitzondering van mestbewerking.

1.55 Statische opslag     

binnenopslag van goederen die geen regelmatige verplaatsing behoeven en niet regelmatig worden verplaatst, niet bestemd zijn voor handel en niet worden opgeslagen voor een elders gevestigd niet-agrarisch bedrijf, zoals (seizoens)stalling van (antieke) auto's, boten, caravans, campers en dergelijke.

1.56 Teeltondersteunende voorzieningen     

(teelt)ondersteunende voorzieningen, die onderdeel zijn van de totale agrarische bedrijfsvoering van een (grondgebonden) open- of vollegronds tuin-bouwbedrijf(stak), boom- of vaste plantenteeltbedrijf(stak) en die gebruikt worden om de bedrijfsvoering te optimaliseren; hierdoor vindt (een deel van) de productie onder meer gecontroleerde omstandigheden plaats, waardoor gezorgd kan worden voor een verbetering van de productiekwaliteit en/of arbeidsomstandigheden, teeltvervroeging of -verlating en het terugdringen van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffengebruik.

1.57 Tijdelijke teeltondersteunende voorzieningen     

teeltondersteunende voorzieningen die op dezelfde locatie gebruikt kunnen worden zo lang de teelt dit vereist, met een minimum van 1 maand en een maximum van 6 maanden. Deze tijdelijke voorzieningen hebben een directe relatie met het grondgebruik. Hieronder worden verstaan folies, insectengaas, acryldoek, wandelkappen, schaduwhallen, hagelnetten, stellingen met eventueel regenkappen.

1.58 Trayvelden     

gronden met daarop een opkweeksysteem voor trayplanten.

1.59 Veehouderij     

agrarisch bedrijf gericht op het fokken, mesten en houden van runderen, varkens, schapen, geiten, pluimvee, tamme konijnen en pelsdieren.

1.60 Verblijfsrecreatie     

het verblijf voor recreatieve doeleinden buiten de eerste woning, waarbij ten minste een nacht wordt doorgebracht, met uitzondering van overnachtingen bij familie en kennissen.

1.61 Waterhuishoudkundige voorzieningen     

voorzieningen, die het waterhuishoudkundige belang dienen, zoals watergangen, waterlopen, kunstwerken, onderhoudsstroken ten behoeve van het beheer en onderhoud van een watergang of waterloop.

1.62 Woning     

een complex van ruimten, uitsluitend bedoeld voor de huisvesting van één afzonderlijk huishouden.

2.1 Afstand tot de zijdelingse perceelgrens     

de kortste afstand van het verticale vlak in de zijdelingse perceelsgrens tot enig punt van het op dat bouwperceel voorkomende bouwwerk.

2.2 Afstand tot de weg     

de afstand tot de bebouwing en de as van de weg.

2.3 Bebouwingspercentage     

het oppervlak dat met bouwwerken is bebouwd, uitgedrukt in procenten van de oppervlakte van het bouwperceel, voor zover dat is gelegen binnen de bestemming, of binnen een in de regels nader aan te duiden gedeelte van die bestemming.

2.4 De goothoogte van een bouwwerk     

vanaf het peil tot aan de bovenkant van de goot, c.q. de druiplijn, het boeiboord, of een daarmee gelijk te stellen constructiedeel.

2.5 De inhoud van een bouwwerk     

tussen de bovenzijde van de begane grondvloer, de buitenzijde van de gevels (en/of het hart van de scheidingsmuren) en de buitenzijde van daken en dakkapellen.

2.6 De bouwhoogte van een bouwwerk     

vanaf het peil tot aan het hoogste punt van een gebouw of van een bouwwerk, geen gebouw zijnde, met uitzondering van ondergeschikte bouwonderdelen, zoals schoorstenen, antennes, en naar de aard daarmee gelijk te stellen bouwonderdelen.

2.7 De oppervlakte van een bouwwerk     

tussen de buitenwerkse gevelvlakken en/of het hart van de scheidingsmuren, neerwaarts geprojecteerd op het gemiddelde niveau van het afgewerkte bouwterrein ter plaatse van het bouwwerk.

2.8 Ondergeschikte bouwdelen     

bij de toepassing van het bepaalde ten aanzien van het bouwen worden ondergeschikte bouwdelen, als plinten, pilasters, kozijnen, gevelversieringen, ventilatiekanalen, schoorstenen, gevel- en kroonlijsten, luifels, erkers, balkons en overstekende daken buiten beschouwing gelaten, mits de overschrijding van bouw- c.q. bestemmingsgrenzen niet meer dan 0,50 meter bedraagt.

2.9 Peil     

1. voor gebouwen, waarvan de hoofdtoegang onmiddellijk aan een weg grenst: de hoogte van de kruin van de weg;
2. in andere gevallen: de gemiddelde hoogte van het aansluitende afgewerkte terrein.

3.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Agrarisch - Agrarisch bedrijf' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. grondgebonden agrarische bedrijven met dien verstande dat niet meer dan één bedrijf aanwezig mag zijn per bestemmingsvlak en dat uitbreiding van, vestiging van en omschakeling naar een veehouderij is uitgesloten;
2. uitgesloten;
3. bedrijfswoningen:
   1. ter plaatse van de aanduiding ‘bedrijfswoning’ is één bedrijfswoning toegestaan;
4. trayvelden, een waterbassin en een bijbehorende waterzuiveringsinstallatie ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van agrarisch - trayvelden';
5. productiegebonden detailhandel, waarbij de totale gezamenlijke verkoopvloeroppervlakte per agrarisch bedrijf niet meer mag bedragen dan 100 m²;
6. kleinschalig logeren, waarbij de bruto-vloeroppervlakte niet meer mag bedragen dan 100 m²;
7. paden, wegen en parkeervoorzieningen;
8. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
9. groenvoorzieningen;
10. opslag, bewerking en verwerking van dierlijke mest, afkomstig uit de eigen bedrijfsvoering tot maximaal 25.000 m³ op jaarbasis.

3.2 Bouwregels     

3.3 Afwijken van de bouwregels     

3.4 Specifieke gebruiksregels     

3.5 Afwijken van de gebruiksregels     

3.6 Wijzigingsbevoegdheid     

4.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Agrarisch met waarden - Landschapswaarden' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. agrarische doeleinden, in de vorm van agrarische bodemexploitatie met bijbehorende voorzieningen;
2. tijdelijke teeltondersteunende voorzieningen;
3. een hovenier ter plaatse van de aanduiding 'hovenier';
4. een parkeerterrein ter plaatse van de aanduiding 'parkeerterrein';
5. verharde en onverharde paden, wegen en parkeervoorzieningen;
6. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
7. extensief recreatief medegebruik;
8. behoud, herstel en ontwikkeling van de landschapswaarden in het algemeen en in het bijzonder voor:
   1. cultuurhistorische waardevolle gebieden, ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van agrarisch met waarden - cultuurhistorisch waardevol gebied'.

4.2 Bouwregels     

4.3 Afwijken van de bouwregels     

4.4 Specifieke gebruiksregels     

4.5 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden     

4.6 Wijzigingsbevoegdheid     

5.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Agrarisch met waarden - Landschaps- en natuurwaarden 1' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. agrarische doeleinden, in de vorm van agrarische bodemexploitatie met bijbehorende voorzieningen;
2. verharde en onverharde paden, wegen en parkeervoorzieningen;
3. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
4. extensief recreatief medegebruik;
5. behoud, herstel en ontwikkeling van de landschapswaarden in het algemeen en in het bijzonder voor:
   1. aardkundig waardevolle gebieden, ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van agrarisch met waarden - aardkundig waardevol gebied';
   2. cultuurhistorische waardevolle gebieden, ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van agrarisch met waarden - cultuurhistorisch waardevol gebied';
6. behoud, herstel en/of ontwikkeling van de natuurwaarden in het algemeen en in het bijzonder voor:
   1. kwetsbare soort(en) ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van agrarisch met waarden - kwetsbare soort(en)';
   2. natuurontwikkelingsgebieden ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van agrarisch met waarden - natuurontwikkelingsgebied'.

5.2 Bouwregels     

5.3 Afwijken van de bouwregels     

Het bevoegd gezag kan door middel van een omgevingsvergunning afwijken van het bepaalde in lid 5.2 voor het bouwen van tijdelijke en overige teeltondersteunende voorzieningen, waarbij moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden:

2. De bouwhoogte mag niet meer bedragen dan 2,5 m.
3. De oppervlakte mag per bestemmingsvlak en per bedrijf niet meer bedragen dan 1,5 ha.
4. De in de bestemmingsomschrijving aangegeven waarden mogen niet onevenredig worden aangetast.

5.4 Specifieke gebruiksregels     

5.5 Afwijken van de gebruiksregels     

Het bevoegd gezag kan door middel van een omgevingsvergunning afwijken van het bepaalde in lid 5.4.1 voor het gebruik van de gronden voor tijdelijke teeltondersteunende voorzieningen voor zover geen bouwwerken zijnde waarbij moet worden voldaan aan de volgende voorwaarde:

1. De in de bestemmingsomschrijving aangegeven waarden mogen niet onevenredig worden aangetast.

5.6 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden     

5.7 Wijzigingsbevoegdheid     

6.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Agrarisch met waarden - Landschaps- en natuurwaarden 2' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. agrarische doeleinden, in de vorm van agrarische bodemexploitatie met bijbehorende voorzieningen;
2. verharde en onverharde paden, wegen en parkeervoorzieningen;
3. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
4. extensief recreatief medegebruik;
5. behoud, herstel en ontwikkeling van de landschapswaarden in het algemeen en in het bijzonder voor:
   1. aardkundig waardevolle gebieden, ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van agrarisch met waarden - aardkundig waardevol gebied';
   2. cultuurhistorische waardevolle gebieden, ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van agrarisch met waarden - cultuurhistorisch waardevol gebied';
6. behoud, herstel en/of ontwikkeling van de natuurwaarden in het algemeen en in het bijzonder voor:
   1. kwetsbare soort(en) ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van agrarisch met waarden - kwetsbare soort(en)';
   2. natuurontwikkelingsgebieden ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van agrarisch met waarden - natuurontwikkelingsgebied'.

6.2 Bouwregels     

6.3 Specifieke gebruiksregels     

6.4 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden     

6.5 Wijzigingsbevoegdheid     

7.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Bedrijf' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. bedrijfsactiviteiten in milieucategorie 1 en 2 van de Staat van bedrijfsactiviteiten;
2. één bedrijfswoning ter plaatse van de aanduiding 'bedrijfswoning';
3. aan-huis-verbonden beroepen of bedrijven;
4. ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van bedrijf - bedrijfsverzamelgebouw 1' uitsluitend voor activiteiten op het gebied van therapie en zingeving in de vorm van cursussen, workshops en praktijkvestigingen en activiteiten op het gebied van natuureducatie;
5. ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van bedrijf - bedrijfsverzamelgebouw 2' zijn de volgende activiteiten mede toegestaan:
   1. activiteiten op het gebied van natuur- en landbouwgerelateerde educatie en innovatie, zoals cursussen, workshops, werkervaringsplekken, proeflocaties en -velden;
   2. productie en verwerking van akkerbouwproducten;
   3. ondersteunende activiteiten ten behoeve van de inrichting van het Markdal, zoals kantoor- en vergaderactiviteiten en werkplekken;
   4. ondersteunende horeca inclusief terras, waarbij de vloeroppervlakte aan horeca niet meer mag bedragen dan 400 m²;
   5. ondersteunende detailhandel, waarbij de vloeroppervlakte aan detailhandel niet meer mag bedragen dan 200 m².
6. productiegebonden en ondergeschikte detailhandel, waarbij de totale gezamenlijke verkoopvloeroppervlakte niet meer mag bedragen dan 50 m²;
7. kleinschalig logeren, waarbij de brutovloeroppervlakte niet meer mag bedragen dan 100 m²;
8. paden en wegen en parkeervoorzieningen;
9. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
10. groenvoorzieningen.

7.2 Bouwregels     

7.3 Afwijken van de bouwregels     

7.4 Specifieke gebruiksregels     

7.5 Afwijken van de gebruiksregels     

7.6 Wijzigingsbevoegdheid     

8.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Groen' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. behoud, herstel en ontwikkeling van groenvoorzieningen en landschapswaarden;
2. speel- en klimtoestellen ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van recreatie - speel- en klimbos';
3. (onverharde) paden;
4. in - en uiritten;
5. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
6. recreatief medegebruik.

8.2 Bouwregels     

9.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Natuur' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. de duurzame instandhouding van natuurgebieden;
2. behoud, herstel en/of ontwikkeling van de natuurwaarden en de hydrologische waarden;
3. behoud, herstel en/of ontwikkeling van de landschapswaarden, waaronder cultuurhistorische, aardkundige en archeologische waarden;
4. water en waterhuishoudkundige voorzieningen, waaronder voorzieningen voor waterberging, -aanvoer en -afvoer, zoals watergangen, waterlopen en waterpartijen en voorzieningen voor waterkeringen;
5. verharde en onverharde paden, wegen en parkeervoorzieningen;
6. extensief recreatief medegebruik.

9.2 Bouwregels     

Op of in deze gronden mogen geen gebouwen en bouwwerken worden gebouwd, behoudens:

1. bouwwerken ten behoeve van het natuurbeheer, mits:
   1. de bouwhoogte niet meer bedraagt dan 4 m;
   2. de oppervlakte niet meer bedraagt dan 10 m².
2. eenvoudige voorzieningen in de vorm van bouwwerken, geen gebouwen zijnde, voor extensief recreatief medegebruik, zoals informatieborden, picknickplekken, banken en afvalbakken, mits de hoogte niet meer bedraagt dan 3 m.

9.3 Specifieke gebruiksregels     

9.4 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden     

10.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Recreatie - Dagrecreatie' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. bedrijfsmatige exploitatie van dagrecreatieve voorzieningen in de vorm van een kinderboerderij, binnenspeeltuin, speelbos en kanoverhuur, met de daarbij behorende voorzieningen zoals ondergeschikte horeca inclusief een terras, waarbij de brutovloeroppervlakte aan horeca niet meer mag bedragen dan 400 m²;
2. een bedrijfswoning ter plaatse van de aanduiding 'bedrijfswoning';
3. aan-huis-verbonden beroepen of bedrijven;
4. een parkeerterrein ter plaatse van de aanduiding 'parkeerterrein';
5. (onverharde) paden, wegen en parkeervoorzieningen;
6. groenvoorzieningen;
7. water en waterhuishoudkundige voorzieningen.

10.2 Bouwregels     

10.3 Specifieke gebruiksregels     

11.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Verkeer' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. voorzieningen voor verkeer en verblijf, waaronder wegen, (fiets)paden en parkeervoorzieningen;
2. groenvoorzieningen;
3. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
4. behoud van landschappelijke en/of cultuurhistorische waarden in de vorm van wegbeplanting of laanbeplanting.

11.2 Bouwregels     

11.3 Afwijken van de bouwregels     

12.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Water' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. water en waterhuishoudkundige voorzieningen, waaronder voorzieningen voor waterberging, -aanvoer en -afvoer, zoals watergangen, waterlopen en waterpartijen en voorzieningen voor waterkeringen en voorzieningen voor de watersport in de vorm van aanlegsteigers;
2. groenvoorzieningen;
3. wegen en paden met daarbij behorende voorzieningen zoals bruggen en duikers;
4. extensief recreatief medegebruik;
5. behoud, herstel en/of ontwikkeling van landschappelijke waarden en natuurwaarden.

12.2 Bouwregels     

12.3 Afwijken van de bouwregels     

13.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Wonen' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. wonen;
2. kleinschalig logeren, waarbij de bruto-vloeroppervlakte niet meer mag bedragen dan 100 m²;
3. aan-huis-verbonden beroepen of bedrijven;
4. bedrijfsactiviteiten in milieucategorie 1 en 2 van de Staat van bedrijfsactiviteiten ter plaatse van de aanduiding 'bedrijf';
5. paden en wegen en parkeervoorzieningen;
6. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
7. groenvoorzieningen.

13.2 Bouwregels     

13.3 Specifieke gebruiksregels     

13.4 Afwijken van de gebruiksregels     

14.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Leiding - Gas' aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming(en), mede bestemd voor:

1. de aanleg, instandhouding en/of bescherming van de ondergrondse hoge druk gastransportleidingen (inclusief voorzieningen) met de daarbij behorende belemmeringenstroken;
2. groenvoorzieningen.

De regels van deze dubbelbestemming gelden primair ten opzichte van de regels van iedere andere bestemming, waarmee deze dubbelbestemming samenvalt.

14.2 Bouwregels     

In afwijking van hetgeen elders in deze regels is bepaald ten aanzien van het bouwen krachtens de overige bestemmingen van deze gronden, mogen op of in deze bestemming begrepen grond:

1. uitsluitend bouwwerken tot een maximale bouwhoogte van 2 m worden gebouwd ten behoeve van de aanleg en instandhouding van de ondergrondse leiding(en);
2. de bouwhoogte van erf- en terreinafscheidingen mag niet meer dan 2 m bedragen.

14.3 Afwijken van de bouwregels     

Het bevoegd gezag kan door middel van een omgevingsvergunning afwijken van het bepaalde in 14.2 voor het bouwen ten behoeve van de overige bestemmingen van deze gronden, waarbij moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden:

1. Het behoud van een veilige ligging en de continuïteit van de gastransportleiding dient te zijn gewaarborgd.
2. Er geen sprake is van een kwetsbaar object.
3. Het bevoegd gezag dient schriftelijk advies in te winnen bij de betreffende leidingbeheerder.

14.4 Specifieke gebruiksregels     

Tot een gebruik, strijdig met deze bestemming, wordt in ieder geval gerekend:

1. Het opslaan van goederen, met uitzondering het opslaan van goederen t.b.v. van inspectie en onderhoud van de gastransportleiding.
2. Het wijzigen van het gebruik van bestaande gebouwen, indien daardoor een kwetsbaar object wordt toegelaten.

14.5 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden     

15.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Waarde - Archeologie 2' aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming, mede bestemd voor het behoud en de bescherming van de te verwachten archeologische waarden van de gronden.

15.2 Bouwregels     

1. Voor het bouwen overeenkomstig de regels voor de andere op deze gronden voorkomende bestemmingen dient de aanvrager van een omgevingsvergunning, voor bouwwerken buiten een bouwvlak met een oppervlakte groter dan 500 m², een rapport te hebben overgelegd waarin de archeologische waarden van de gronden die blijkens de aanvraag zullen worden verstoord, naar oordeel van burgemeester en wethouders in voldoende mate zijn vastgesteld.
2. Voor het bouwen overeenkomstig de regels voor de andere op deze gronden voorkomende bestemmingen dient de aanvrager van een omgevingsvergunning, voor bouwwerken buiten een bouwvlak met een oppervlakte groter dan 1.000 m², een rapport te hebben overgelegd waarin de archeologische waarden van de gronden die blijkens de aanvraag zullen worden verstoord, naar oordeel van burgemeester en wethouders in voldoende mate zijn vastgesteld
3. Indien uit het onder a en b genoemde rapport blijkt dat de archeologische waarden van de gronden door het verlenen van de bouwvergunning zullen of kunnen worden verstoord, kunnen burgemeester en wethouders één of meerdere van de volgende voorwaarden verbinden aan de omgevingsvergunning voor het bouwen:
   1. De verplichting tot het treffen van technische maatregelen, waardoor archeologische waarden in de bodem kunnen worden behouden.
   2. De verplichting tot het doen van opgravingen.
   3. De verplichting de werken of werkzaamheden die leiden tot de bodemverstoring, te laten begeleiden door een deskundige op het terrein van archeologische monumentenzorg die voldoet aan door burgemeester en wethouders bij de vergunning te stellen kwalificaties.

15.3 Afwijken van de bouwregels     

Het bevoegd gezag kan door middel van een omgevingsvergunning afwijken van het bepaalde in lid 15.2 onder a en b indien de archeologische waarde van het terrein in andere beschikbare informatie afdoende is vastgesteld.

15.4 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden     

16.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Waterstaat - Natte natuurparel bufferzone' aangegeven gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming, mede bestemd voor het behoud, herstel en/of ontwikkeling van de hydrologische waarden van de bufferzone rondom de natte natuurparel.

16.2 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden     

17.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Waterstaat - Natte natuurparel kernzone' aangegeven gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming, mede bestemd voor het behoud, herstel en/of ontwikkeling van de hydrologische waarden in de kern van de natte natuurparel.

17.2 Bouwregels     

In afwijking van hetgeen elders in deze regels is bepaald ten aanzien van het bouwen krachtens de andere bestemmingen van deze gronden, mag op of in deze bestemming begrepen grond niet worden gebouwd.

17.3 Afwijken van de bouwregels     

Het bevoegd gezag door middel van een omgevingsvergunning afwijken van het bepaalde in lid 17.2 voor het bouwen ten behoeve van de overige bestemmingen van deze gronden, waarbij moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden:

1. De bebouwing mag niet leiden tot een onevenredige aantasting van de hydrologische waarden van de natte natuurparel.
2. Burgemeester en wethouders dienen schriftelijk advies in te winnen bij de waterbeheerder.

17.4 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden     

18.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Waterstaat - Waterberging' aangegeven gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming, mede bestemd voor tijdelijke opvang van water.

18.2 Bouwregels     

In afwijking van hetgeen elders in deze regels is bepaald ten aanzien van het bouwen krachtens de overige bestemmingen van deze gronden, mogen op of in deze bestemming begrepen grond uitsluitend bouwwerken tot een maximale bouwhoogte van 3 m worden gebouwd ten behoeve van deze bestemming.

18.3 Afwijken van de bouwregels     

Het bevoegd gezag kan door middel van een omgevingsvergunning afwijken van het bepaalde in lid 18.2 voor het bouwen ten behoeve van de overige bestemmingen van deze gronden, waarbij moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden:

1. De bebouwing mag niet leiden tot een vermindering of verslechtering van het waterbergend vermogen van de gronden.
2. Het bevoegd gezag wint schriftelijk advies in te winnen bij de waterbeheerder.

18.4 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden     

20.1 Bestaande afwijking maatvoering     

1. In die gevallen, dat de (goot)hoogte, de oppervlakte, de inhoud, een bebouwingspercentage en/of de afstand tot de weg of perceelsgrenzen, en andere maten, voor zover in overeenstemming met het bepaalde in de Woningwet tot stand gekomen, op het tijdstip van terinzagelegging van het ontwerp van het plan minder dan wel meer bedraagt dan in de bouwregels in hoofdstuk 2 van deze regels is voorgeschreven respectievelijk toegestaan, geldt die bestaande maatvoering in afwijking daarvan als minimaal respectievelijk maximaal toegestaan.
2. Het bepaalde in sub a is niet van toepassing op bijgebouwen bij de bestemming 'Wonen', waarop meer dan 200 m² aan bijgebouwen aanwezig is, voor zover in overeenstemming met verleende vergunning(en) tot stand gekomen.

20.2 Ondergronds bouwen     

1. Op plaatsen waar hoofd- en bijgebouwen zijn of gelijktijdig worden gebouwd mag eveneens ondergronds gebouwd worden, direct aansluitend mogen in- dan wel uitritten ten behoeve van de ondergrondse bouwwerken worden gebouwd.
2. De verticale diepte mag bij ondergronds bouwen niet meer bedragen dan 3,5 m.
3. Het bevoegd gezag kan een omgevingsvergunning verlenen voor het bouwen van ondergrondse bouwwerken op andere locaties dan onder het hoofdgebouw of bijgebouw mits hierdoor de in het gebied aanwezige waarden niet onevenredig worden aangepast.

21.1 Strijdig gebruik     

Onder strijdig gebruik wordt in ieder geval verstaan:

1. het gebruiken of laten gebruiken van gronden, gebouwen, bouwwerken en onderkomens ten behoeve van een seksinrichting en/of escortbedrijf, raamprostitutie en straatprostitutie;
2. het gebruiken en/of laten gebruiken van bijgebouwen voor bewoning;
3. het permanent bewonen of laten bewonen van recreatieve nachtverblijven;
4. het gebruik van gronden ten behoeve van rijbakken, sleufsilo's, voeropslag en mestopslag binnen de bestemming 'Agrarisch met Waarden - Landschapswaarden'.

21.2 Afwijking mantelzorg     

1. Het bevoegd gezag kan een omgevingsvergunning verlenen van het bepaalde in lid 21.1 sub b en toestaan dat een vrijstaand bijgebouw bij een woning wordt gebruikt als afhankelijke woonruimte, mits:
   1. een dergelijke bewoning noodzakelijk is vanuit het oogpunt mantelzorg;
   2. er geen onevenredige aantasting plaatsvindt van de in geding zijnde belangen waaronder die van omwonenden en (agrarische) bedrijven;
   3. de afhankelijke woonruimte binnen de vigerende regeling inzake bijgebouwen wordt ingepast met een maximale oppervlakte van 80 m².
2. Het bevoegd gezag trekt de omgevingsvergunning, verleend op grond van sub a in, indien de bij het verlenen van de ontheffing bestaande noodzaak vanuit een oogpunt van mantelzorg niet meer aanwezig is.

22.1 Vrijwaringszone - weg 50-75 meter     

1. Ter plaatse van de aanduiding 'vrijwaringszone - weg 50-75 meter' mag geen bebouwing worden opgericht anders dan de met Rijksweg A58 verband houdende bouwwerken, zoals geluidswerende en ecologische voorzieningen, met dien verstande dat grond-wallen met bijbehorende voorzieningen en beplantingen wel zijn toegestaan.
2. Het bevoegd gezag kan door middel van een omgevingsvergunning afwijken van het bepaalde onder a voor het bouwen van een bouwwerk gelegen, mits door de bouw van dit bouwwerk de verkeersbelangen niet onevenredig worden geschaad. Daartoe dient vooraf de betrokken wegbeheerder te worden gehoord.
3. De onder b bedoelde omgevingsvergunning wordt geacht te zijn verleend ten aanzien van bouwwerken die bestaan op het tijdstip van de ter visie legging van het ontwerp van het plan, dan wel mogen worden opgericht krachtens een voor dat tijdstip aangevraagde bouwvergunning.

24.1 Overige wettelijke regelingen     

Waar in dit plan wordt verwezen naar andere wettelijke regelingen, wordt geduid op de regelingen zoals die luidden op het tijdstip van de ter-inzage-legging van het ontwerp van het bestemmingsplan.

24.2 Algemene geldende regels bij wijziging     

1. Op gronden waar de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie 2' van toepassing is, is toepassing van de in deze regels opgenomen wijzigingen, uitsluitend toegestaan indien een rapport wordt overlegd waarin de archeologische waarde van het terrein dat blijkens de aanvraag zal worden verstoord naar het oordeel van burgemeester en wethouders in voldoende mate is vastgesteld.
2. Indien uit het onder a genoemde rapport blijkt dat de archeologische waarden van de gronden door het toepassen van de wijziging zullen of kunnen worden verstoord, kunnen burgemeester en wethouders één of meerdere van de volgende voorwaarden verbinden aan de wijziging:
   1. De verplichting tot het treffen van technische maatregelen, waardoor archeologische waarden in de bodem kunnen worden behouden.
   2. De verplichting tot het doen van opgravingen.
   3. De verplichting de werken of werkzaamheden die leiden tot de bodemverstoring, te laten begeleiden door een deskundige op het terrein van archeologische monumentenzorg die voldoet aan door burgemeester en wethouders bij de vergunning te stellen kwalificaties.

25.1 Overgangsrecht bouwwerken     

1. Een bouwwerk dat op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan aanwezig of in uitvoering is, dan wel gebouwd kan worden krachtens een bouwvergunning, en afwijkt van het plan, mag, mits deze afwijking naar aard en omvang niet wordt vergroot,
   1. gedeeltelijk worden vernieuwd of veranderd;
   2. na het teniet gaan ten gevolge van een calamiteit geheel worden vernieuwd of veranderd, mits de aanvraag van de bouwvergunning wordt gedaan binnen twee jaar na de dag waarop het bouwwerk is teniet gegaan.
2. Het bevoegd gezag kan eenmalig een omgevingsvergunning verlenen van het bepaalde onder a voor het vergroten van de inhoud van een bouwwerk als bedoeld onder a met maximaal 10%.
3. Het bepaalde onder a is niet van toepassing op bouwwerken die weliswaar bestaan op het tijdstip van inwerkingtreding van het plan, maar zijn gebouwd zonder vergunning en in strijd met het daarvoor geldende plan, daaronder begrepen de overgangsbepaling van dat plan.

25.2 Overgangsrecht gebruik     

1. Het gebruik van grond en bouwwerken dat bestond op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan en hiermee in strijd is, mag worden voortgezet.
2. Het is verboden het met het bestemmingsplan strijdige gebruik, bedoeld onder a, te veranderen of te laten veranderen in een ander met dat plan strijdig gebruik, tenzij door deze verandering de afwijking naar aard en omvang wordt verkleind.
3. Indien het gebruik, bedoeld onder a, na het tijdstip van de inwerkingtreding van het plan voor een periode langer dan een jaar wordt onderbroken, is het verboden dit gebruik daarna te hervatten of te laten hervatten.
4. Het bepaalde onder a is niet van toepassing op het gebruik dat reeds in strijd was met het voorheen geldende bestemmingsplan, daaronder begrepen de overgangsregels van dat plan.