Structuurvisie Venlo

INLEIDING

Voor u ligt de ruimtelijke structuurvisie voor de gemeente Venlo. Met deze visie maken wij voor maatschappelijke organisaties, private partijen en inwoners duidelijk welk ruimtelijk beleid de gemeente Venlo de komende jaren nastreeft. Deze structuurvisie is tot stand gekomen aan de hand van een vernieuwende aanpak. Niet de ambtenaren en het college kwamen met de eerste voorstellen, maar de gemeenteraad heeft samen met vertegenwoordigers uit de samenleving vooraf aangeven wat zij belangrijk vinden voor de toekomst van Venlo. Een aanpak die past bij deze tijd, maar ook een aanpak waarvan op voorhand niet zeker was of het tot een goed einde zou leiden. Kortom, een aanpak die vroeg om vertrouwen, vertrouwen in de motivatie en kennis van de mensen in de organisatie en in onze samenleving. Doordat de vorige projectwethouder, Wim van den Beucken, afstand heeft genomen en vertrouwen heeft gesteld in anderen, is ruimte gegeven aan dit bijzondere proces. Alleen door vertrouwen te geven en ruimte te bieden kunnen initiatieven tot stand komen die Venlo mooier en beter maken. Deze structuurvisie is daarom geen vastomlijnd plan. Om mee te kunnen bewegen in snel veranderende omstandigheden kiezen we ervoor om niet de regels centraal te stellen, maar de maatschappelijke opgaven zelf. Hierbij hoort een duidelijke, flexibele en dienstbare overheid. Beschouw deze structuurvisie op de eerste plaats als een uitnodiging: iedereen die een bijdrage wil leveren aan de uitdagingen van deze tijd is welkom voor een goed gesprek. Want alleen door samen verantwoordelijkheid te nemen voor het geheel, kunnen we zorg dragen voor een samenleving waar we trots op zijn en thuis in zijn.

Visietekst structuurvisie Venlo Deel A. Inleiding

VISIE

Kernopgave

Het contrast tussen het stedelijk gebied en het buitengebied wordt kleiner. En dat is jammer, omdat dit een minder afwisselende en daardoor minder aantrekkelijke gemeente oplevert. Steden, dorpen en het buitengebied hebben ieder hun specifieke kwaliteiten. Om die kwaliteiten nog beter tot hun recht te laten komen, wordt het contrast tussen steden, dorpen en het buitengebied de komende jaren versterkt. Het bestaande bebouwde gebied in de stad en de dorpen biedt ons ruim voldoende capaciteit voor toekomstige stedelijke functies. Het buitengebied wordt - in tegenstelling tot vroeger - steeds meer gebruikt voor typische ‘buitengebied-activiteiten’, zoals toerisme en recreatie en landbouw. We willen het contrast tussen stedelijk gebied en het buitengebied verder vergroten door de specifieke kwaliteiten van zowel de stad als het land te benadrukken. Stad en land moeten elkaar aanvullen in plaats van in elkaar over te gaan. Zo profiteren we van het beste van twee werelden.

Visietekst structuurvisie Venlo Deel B. Kernopgave

Drukte in het ommeland

In het buitengebied streven we naar een grote diversiteit. Dit vraagt om het combineren van meerdere functies, maar ook om zuinig ruimtegebruik en zuinig zijn op landbouwgrond. De kwaliteit van het landschap profiteert hiervan, evenals de beleving door haar gebruikers. Bestaande bedrijven in het buitengebied willen we kansen bieden om zich verder te ontwikkelen, waarbij de nadruk ligt op innovatie en verduurzaming. In het buitengebied gaan we zeer terughoudend om met het toestaan van functies die eigenlijk in de stad thuishoren. We zijn zuinig op cultuurhistorisch waardevolle gebieden, en we willen natuurgebieden en groene structuren mede gebruiken voor recreatie en toerisme. Daarnaast kunnen we natuur en groen slim benutten met ingrepen die het teveel of tekort aan regen- en grondwater in een gebied in goede banen leidt.

Visietekst structuurvisie Venlo Deel B. Drukte in het Ommeland

Ruimte in de stad

In het stedelijk gebied streven we naar maximale benutting van de bestaande beschikbare ruimte, niet om een uitbreiding daarvan. In het stedelijk gebied is door tijdelijk gebruik, hergebruik, multifunctioneel gebruik en slim slopen nog voldoende ruimte aanwezig om nieuwe initiatieven een plaats te geven. Liever passen we bestaande woningen of gebieden aan, dan dat we gaan uitbreiden. Ook voor kantoren, bedrijfsruimte of winkels geldt dat het bestaande of al in ontwikkeling genomen aanbod voor lange tijd voldoende is. Hoewel we weten dat hergebruik, herstructurering en transformatie complexer en vaak kostbaarder is dan nieuwbouw, benutten we de groeiende leegstand toch voor herontwikkeling. Ruimtes die weinig gebruikt worden, kunnen intensiever gebruikt worden, verouderde en verloederende (bedrijven)terreinen kunnen worden opgewaardeerd en ‘rotte plekken’ kunnen worden aangepakt. Absolute prioriteit ligt bij hergebruik en -ontwikkeling van waardevol cultureel en religieus erfgoed, zoals boerderijen, fabriekspanden, kloosters en kerken.

Visietekst structuurvisie Venlo Deel B. Ruimte in de stad

Leven met de Maas

Een belangrijke opgave voor Venlo is de noodzaak om ons voor te bereiden op de gevolgen van klimaatverandering. We krijgen te maken met grotere hoogwaterpieken in beken en in de Maas door extremere neerslagmomenten en langere perioden van droogte. We moeten maatregelen nemen en ons door middel van slimme oplossingen aanpassen aan de toenemende onzekerheid en onvoorspelbaarheid van het klimaat. Tegelijkertijd willen we de Maasvallei koesteren als natuurlijke, authentieke en langzame tegenhanger van het zich dynamisch en grootschalig ontwikkelende Noord-Limburg als agrologistieke hotspot. We geven de ‘levende rivier’ de ruimte, en hanteren het principe ‘ruimte waar het kan, dijken waar het moet’. Het wettelijke beschermingsniveau tegen hoogwater in onze regio is nog steeds niet op orde. We willen waterveiligheidsmaatregelen tot 2024 aanpassen aan de opgave voor de nog langere termijn, zodat de dijkaanpassingen in één keer goed kunnen worden uitgevoerd. Hierbij streven we naar win-win-situaties met andere functies in een gebied.

Visietekst structuurvisie Venlo Deel B. Leven met de Maas

Voorzieningen op maat

Een andere grote opgave ligt in het bieden van een vitale voorzieningenstructuur. Het wordt steeds moeilijker om commerciële en maatschappelijke voorzieningen overeind te houden. We kunnen allemaal een bakker op de hoek willen voor warme broodjes op zaterdagmorgen, maar als we op de andere dagen het brood in de supermarkt kopen, kan de bakker zijn deur sluiten. Om toch in de behoeften te voorzien, willen we in de wijken en dorpen waar dit probleem speelt, de basisvoorzieningen op het gebied van dagelijkse boodschappen, eerstelijnszorg, , basisonderwijs, sport en welzijn zoveel mogelijk clusteren. Door ons te richten op de sterke voorzieningenclusters kunnen we toch een vitale voorzieningenstructuur creëren. Hierbij willen we tevens kijken naar de mogelijkheden die hergebruik van vrijkomend religieus erfgoed kunnen bieden. Veel dorpen en wijken zijn immers gecentreerd rond een kerk, klooster of kapel. We accepteren het als de zwakkere clusters niet overeind kunnen blijven. Grootstedelijke voorzieningen moeten - als tegenhanger van het voorgaande - zoveel mogelijk in het stedelijk centrum van Venlo een plek vinden.

Visietekst structuurvisie Venlo Deel B. Voorzieningen op maat

Robuuste structuren

Een andere grote opgave ligt in het bieden van een vitale voorzieningenstructuur. Het wordt steeds moeilijker om commerciële en maatschappelijke voorzieningen overeind te houden. We kunnen allemaal een bakker op de hoek willen voor warme broodjes op zaterdagmorgen, maar als we op de andere dagen het brood in de supermarkt kopen, kan de bakker zijn deur sluiten. Om toch in de behoeften te voorzien, willen we in de wijken en dorpen waar dit probleem speelt, de basisvoorzieningen op het gebied van dagelijkse boodschappen, eerstelijnszorg, , basisonderwijs, sport en welzijn zoveel mogelijk clusteren. Door ons te richten op de sterke voorzieningenclusters kunnen we toch een vitale voorzieningenstructuur creëren. Hierbij willen we tevens kijken naar de mogelijkheden die hergebruik van vrijkomend religieus erfgoed kunnen bieden. Veel dorpen en wijken zijn immers gecentreerd rond een kerk, klooster of kapel. We accepteren het als de zwakkere clusters niet overeind kunnen blijven. Grootstedelijke voorzieningen moeten - als tegenhanger van het voorgaande - zoveel mogelijk in het stedelijk centrum van Venlo een plek vinden.

Visietekst structuurvisie Venlo Deel B. Robuuste structuren

UITVOERING

Uitvoering van de visie

De structuurvisie dient uiteraard als toetsmiddel, maar vooral als gespreksagenda. In essentie heeft deze structuurvisie als doel om – binnen de voorgestelde kaders - ruimte te geven aan initiatiefnemers. We willen hierbij bovenal een dienstbare overheid zijn. Anders gezegd: we nemen als overheid verantwoordelijkheid voor de opgave en het is de verantwoordelijkheid van de initiatiefnemer om met een goede oplossing te komen. We blijven natuurlijk wel verantwoordelijk voor opgaven waarvoor de oplossing primair bij de overheid ligt. Daarvoor zullen we als gemeente Venlo een nieuwe grondhouding moeten aanleren en aannemen die past bij deze uitnodigende rol. De gemeente Venlo is hier al voorzichtig mee begonnen, en dit proces zullen we komende jaren veel aandacht blijven geven. We weten nog niet precies wat dit concreet gaat betekenen voor de manier waarop de gemeente invulling geeft aan ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling. U mag van ons op zijn minst verwachten dat we de komende jaren aanspreekbaar zijn op deze nieuwe rol.

Visietekst structuurvisie Venlo Deel C. Uitvoering