Vinkeveense Plassen 2025

1.1 Aanleiding

Het Vinkeveense Plassengebied wordt gekenmerkt door haar karakteristieke waaiervormige indeling met legakkers in een relatief diepe laagveenplas, met open water en de ring van twaalf zandeilanden.

Het veenweidelandschap dat overloopt in de zandeilanden aan de voormalige zandwinningsplas maken het gebied verrassend afwisselend. Op, in en rondom de Vinkeveense Plassen bevinden zich diverse natuurvariëteiten. Het Vinkeveense Plassengebied vormt een uniek gebied en biedt voor ieder wat wils op het gebied van natuur en (water)recreatie. Beleidsmatig gelden voor het gebied zowel water-, natuur- als recreatieve doelstellingen.

De specifieke problematiek in het gebied betreft bebouwing op legakkers, waarvan het meeste bedoeld voor verblijfsrecreatie. In de loop der jaren zijn namelijk diverse vormen van bebouwing ontstaan op de legakkers in de Vinkeveense Plassen, met de grootste aantallen en concentraties in de Noordplas. In totaal is er ongeveer 10 ha aan recreatieve bebouwing aanwezig in het plangebied, voorzieningen als horeca en duikschool niet meegerekend.

In de vigerende beheersverordening is circa 1,6 ha aan bebouwing, gericht op recreatief verblijf, planologisch vastgelegd of later vergund. Het grootste deel van de bebouwing betreft vakantieparken en recreatiewoningen met bijbehorende voorzieningen zoals (bijvoorbeeld) afdaken en tuinhuisjes nabij de kern Vinkeveen en in het gebied Winkelpolder.

Een overgroot deel van de aanwezige bebouwing op de legakkers in het plangebied is niet planologisch verankerd in de vigerende beheersverordening en ook niet vergund. Hiermee is sprake van een feitelijk illegale situatie voor een groot deel van de aanwezige bebouwing in het plangebied en zeker op de aanwezige legakkers. Er staan circa 2.000 illegale bouwwerken op de legakkers. Voor deze legakkers geldt echter wel dat legakkereigenaren hun percelen in stand houden en onderhouden, gericht op recreatief verblijf. Zonder dit onderhoud is het aannemelijk dat (alle) legakkers op termijn verdwijnen door afkalving (het in elkaar zakken of inglijden van oevers van waterlopen).

Voor de legakkers geldt dat instandhouding van de (cultuurhistorische) legakkerstructuur een belangrijk uitgangspunt is. Daarom is gezocht naar een balans tussen het planologisch toestaan van gebruik en bouwwerken in relatie tot de genoemde kaders en wensen van legakkereigenaren. Het voorliggende bestemmingsplan vormt de noodzakelijke planologisch-juridische verankering van de nieuwe mogelijkheden en bijbehorende voorwaarden die gemeente De Ronde Venen wil bieden voor verblijfsrecreatie en bebouwing op legakkers, waarbij de legakkereigenaren de legakkers tevens beheren en in stand houden.

Daarnaast wordt in het voorliggende bestemmingsplan (extra) planologische ruimte geboden voor (nieuwe) voorzieningen en economische dragers, waarmee een positieve impuls wordt beoogd voor de recreatieve waarden van het gebied en daarmee ook de lokale economie.

Dit alles gebeurt met gelijktijdige inzet op behoud en versterking van de gebiedskwaliteiten van landschap, natuur en water. In het bestemmingsplan zijn daarom diverse bestemmingen en regelingen opgenomen, specifiek gericht op deze onderwerpen. Flankerend hieraan zijn en worden er diverse maatregelen uitgewerkt en uitgevoerd, zodat de bijzondere waarden van het gebied behouden en versterkt worden.

Dit alles is beoordeeld in een MER, waarmee een zorgvuldige, onderbouwde afweging is gemaakt tussen bijvoorbeeld belangen van omwonenden, natuur, landschap, waterkwaliteit en belangen van (recreatie-)ondernemingen.

1.2 Planopzet

Het bestemmingsplan bestaat formeel uit twee onderdelen:

• een verbeelding (met IMRO-ID: bestemmingen in het plangebied zijn weergegeven. Deze bestemmingen (met eventuele specifieke aanduidingen) zijn gerelateerd aan de in de planregels opgenomen juridische regeling.
• de planregels waarin het gebruik van de binnen het plangebied aangegeven gronden en bouwwerken juridisch is geregeld. Deze regels zijn in de "Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen" (SVBP2012) zoveel mogelijk gestandaardiseerd (o.a. volgorde, indeling, benaming, begripsbepalingen, overgangsbepalingen en de slotbepaling).

Deze twee onderdelen dienen in samenhang te worden bekeken en zijn juridisch bindend.

Het bestemmingsplan gaat vergezeld van een toelichting waarin de aan het plan ten grondslag liggende gedachten en de verantwoording als bedoeld in artikel 3.1.6 Bro zijn opgenomen. Ook maken de uitkomsten van het overleg als bedoeld in artikel 3.1.1 Bro deel uit van de toelichting.

1.3 Plangebied

Het plangebied ligt in de gemeente De Ronde Venen en bestaat uit 2 grote wateren; de Noordplas en de Zuidplas (inclusief de Kleine plas). Het Vinkeveense Plassengebied is een natuur- en watersportgebied in het noordwesten van de Nederlandse provincie Utrecht, ten noordoosten van het dorp Vinkeveen. Andere naburige plaatsen zijn Baambrugge, Loenersloot, Mijdrecht en Abcoude. Aan de noordwestzijde van het water ligt de snelweg A2 en de N201 loopt door een deel van de Zuidplas.

Afbeelding 1.1.: Plangebied (rode omkadering)

De Vinkeveense Plassen zijn via de Winkel en de Waver en de Holendrecht verbonden met de rivier de Amstel. Ze zijn ontstaan door de winning van turf ten behoeve van Amsterdam. De huidige langwerpige eilanden zijn de zogenoemde legakkers, deze waren vroeger in gebruik als droogvelden voor de nog natte turf. Nadat het veen was weggebaggerd bleven er veenplassen achter, gevormd door de trekgaten die door afslag van de oevers steeds groter werden. Veel later werd ook de onderliggende zandlaag hier en daar weggebaggerd, om op grote schaal zand te winnen voor bouw van de Bijlmermeer en de aanleg van de A2, waardoor de plassen een voor Nederland ongekende diepte van 50 meter bereiken. Om het omliggende land te beschermen tegen afslag werden de zandeilanden aangelegd.

 

De Vinkeveense Plassen bieden voor ieder wat wils op het gebied van recreatie en natuur en zijn onderdeel van het Natuur Netwerk Nederland. De plassen worden gekenmerkt door de legakkers en de ring van 12 zandeilanden. Door de centrale ligging in de Randstad vormen de plassen een populair watersportgebied. Voor waterrecreatie zijn hier unieke mogelijkheden; langs en op het water zijn dan ook vele (water)recreatievoorzieningen aanwezig.

In de Noordplas is een ring van 12 zandeilanden aangelegd. Deze eilanden beschikken over aanlegvoorzieningen en diverse zwemplaatsen. De zandeilanden zijn ideaal voor de varende recreant. De eilanden 1, 2, 4 en 5 zijn via een vaste oeververbinding vanaf land bereikbaar. Hier zijn tevens parkeervoorzieningen aanwezig. Bij eiland 4 is een duikzone aanwezig. Aan de zandeilanden mag 3×24 uur worden afgemeerd. Een gedeelte van zandeiland 9 is gedurende de zomermaanden ingericht voor groepskamperen.

Afbeelding 1.2.: Impressie Vinkeveense Plassen

Het plangebied is in de volgende zones opgedeeld:

• zone I: De legakkers in deze zone zijn intensief bebouwd. In deze zone komen meerdere functies voor en wordt op basis van de vigerende beheersverordening reeds bebouwing en verblijfsrecreatie toegestaan.
• zone II en III: De recreatieve bebouwing op de legakkers in deze zone is de afgelopen jaren merendeels illegaal ontstaan (en dus niet planologisch verankerd). Het bebouwingspercentage voor zone III ligt daarbij lager dan zone II.
• zone X: deze zone bestaat uit 3 verschillende gebieden. Het betreft een verblijfsrecreatiegebied aan de noordoostzijde van de Noordplas, bestaande uit de recreatieparken Winkelpolder, Eilinzon, camping de Tachtig Morgen Vinkeveen en Buitenborgh. Daarnaast ligt het Achterbos aan de zuidwestzijde van de kern Vinkeveen dat een landschappelijke functie heeft en als laatste de Zuidplas die wordt gebruikt voor diverse soorten van watersport.
• zone Z (zandeilanden): de ring van 12 zandeilanden in de Noordplas wordt primair gebruikt voor openbare dagrecreatie, maar delen van de eilanden kennen ook een groene, landschappelijke uitstraling. De Noordplas zelf wordt gebruikt voor diverse soorten van watersport. De Noordplas staat in verbinding met de Zuidplas.

Afbeelding 1.3.: Indeling plangebied in zones

Voor alle zones is in onderhavig bestemmingsplan een passende regeling opgenomen die toegespitst is op de betreffende situatie, waarbij met name rekening wordt gehouden met de ruimtelijke uitstraling binnen de zone. In paragraaf 3.2 wordt hier nader op ingegaan.

1.4 Vigerende beheersverordening

Met de inwerkingtreding van dit bestemmingsplan komen delen van de Beheersverordening Buitengebied (vastgesteld 28 september 2017) te vervallen.

1.5 Ontwikkelen met kwaliteit

Alhoewel het bestemmingsplan vaak nog wordt gezien als het belangrijkste instrument van de gemeente om sturing te geven aan ontwikkelingen, om kansen te benutten en om de kenmerkende waarden en kwaliteiten van het gebied te beschermen en te behouden, blijkt in de praktijk echter dat het bestemmingsplan met algemene regels beperkte mogelijkheden bevat om maatwerk toe te passen. De gemeente beschikt over meer instrumenten om ontwikkelingen te sturen en het beleid voor het buitengebied vorm te geven.

De gemeente nodigt initiatiefnemers graag uit om verder te kijken dan de mogelijkheden die het bestemmingsplan biedt, door in gesprek te gaan. Deze initiatieven zullen op maat beoordeeld worden, waarbij de gemeente het motto 'ja, mits er sprake is van kwaliteit' hanteert.

Die kwaliteit laat zich niet in absolute grootheden vastleggen maar dient per vraag en per gebied steeds opnieuw bepaald te worden. Ook is het afhankelijk van het type ontwikkeling welke vorm van kwaliteit in dat plan opgenomen kan worden (bijvoorbeeld extra natuur, water(berging), duurzaamheidsmaatregelen, verbetering architectonische uitstraling).

Daarmee is ruimtelijke kwaliteit gebiedsgericht en contextgebonden, zowel in ruimte als in tijd. Omdat het bestemmingsplan niet het juiste instrument is om voor elke mogelijke ontwikkeling te voorzien in kwalitatieve voorwaarden, wil de gemeente via afzonderlijke procedures aan dergelijke ontwikkelingen meewerken.

Dit vraagt om het organiseren van een goed gesprek tussen initiatiefnemers en de gemeente aan het begin van zo'n planproces. Afhankelijk van het type ontwikkeling, de locatie, de kansen en de knelpunten zal in samenspraak bepaald moeten worden met welke waarden rekening gehouden moet worden en welke kansen er zijn voor kwaliteitsverbetering.

Dit vraagt om een andere kijk op ontwikkelingen, zowel van initiatiefnemers als van de gemeente die de plannen beoordeelt. Bij het maken, beoordelen en realiseren van deze (ruimtelijke) plannen is het aan te raden meer oog te hebben voor relevante, ruimtelijke kwaliteitsaspecten. De leefomgeving wordt er mooier, vitaler en aantrekkelijker van. Het 'kwaliteitsdenken' staat in dit geval centraal. Deze werkwijze sluit tevens aan bij het beleid van de provincie.

2.1 Historie

De geschiedenis van het Vinkeveense Plassengebied gaat terug tot in de vroege middeleeuwen. Ook voor die tijd was er al sprake van bewoning van het gebied, maar in de 11e eeuw trokken mensen het gebied rond Vinkeveen in en begonnen het land te ontginnen. Dit vond plaats vanuit de omliggende veenriviertjes en weteringen. Loodrecht op de riviertjes werden op vaste afstanden sloten gegraven om het gebied te ontwateren en te kunnen gebruiken voor teelt van gewassen en later voor veeteelt.

De ontginning in De Ronde Venen vond plaats vanuit De Kromme Mijdrecht, de bovenloop van de Amstel, de Waver, de Winkel, de Angstel en de Aa, die samen een bijna gesloten cirkel om het gebied vormen. Binnen deze cirkel was sprake van één grote veenmoskoepel. Hierdoor ontstond er een natuurlijke ronde vorm in de ontginning waarbij de sloten (vrijwel) bijeenkwamen op een punt centraal in de huidige gemeente. De ronde vorm is kenmerkend voor het Rondeveense landschap en bepaalt voor een belangrijk deel de uniciteit ervan.

Afbeelding 2.1: Uitsnede uit de kaart van 1593 met Vinkeveen en omgeving (bron: Beek & Kooiman, 10 juli 2012: Inventarisatie en waardering legakkers provincie Utrecht: Vinkeveense Plassen).

Vanaf ongeveer de 13e eeuw kwam ook de turfwinning in de omgeving goed op gang, omdat er een groeiende vraag kwam vanuit de (steeds grotere) steden en industrieën in het land. Het werd hierdoor voor grondeigenaren erg aantrekkelijk om te gaan vervenen. Eerst werd alleen het veen dat boven het grondwater was gelegen afgestoken, maar vanaf de 16e eeuw werd er ook dieper verveend. Dit proces had tot gevolg dat grote gebieden met brede petgaten en smalle legakkers ontstonden en er dus steeds meer land werd omgezet in water.

Deze ontwikkeling begon al snel zorgen te baren. De grote open wateren betekenden ook een risico voor de veiligheid van het omliggende land. De Staten van Utrecht namen dan ook eind 16e eeuw al maatregelen om ongebreidelde voortgang van verveningen in de hand te houden en ze stelden ook randvoorwaarden aan de wijze waarop dit gebeurde. Vanaf de 18e eeuw werd het verplicht om bij plannen voor vervening ook meteen een plan te maken voor toekomstige drooglegging. De 19e en 20e eeuw stond vervolgens in het teken van de drooglegging van verschillende polders in De Ronde Venen. Dit 'nieuwe' land werd agrarisch in gebruik genomen.

Afbeelding 2.2: Plangebied in 1850 (links) en in 1948 (rechts) (bron: Beek & Kooiman, 10 juli 2012: Inventarisatie en waardering legakkers provincie Utrecht: Vinkeveense Plassen).

Het gebied van de Vinkeveense Plassen liep in feite achteraan in deze ontwikkeling. De kwaliteit van het veen en de moeizame vervening in dit gebied maakte dat de turfwinning pas in de jaren '50 van de 19e eeuw op gang kwam. Door grootschalige turfwinning en vervening van het gebied ontstonden aaneengesloten plassen met daarin legakkers. Op de legakkers werd turf te drogen gelegd in grote hopen, steupels genoemd. De oude zuwes (dijk dwars op de hoofddijk) vormden de ontsluitingen van het gebied. Hierlangs ontstond (woon)bebouwing. De vervening volgde de structuur van de middeleeuwse verkaveling. Vandaar dat in de Vinkeveense legakkers en zuwen nog steeds de waaiervorm van deze verkaveling te herkennen is.

In Vinkeveen werd eerst handmatig turf gestoken (tot 1957), later met een turfsteekmachine (tot 1975). Deze machinale vervening leverde een diepe, loodrechte manier van steken op, die bepalend is voor de ook nu nog zeer steile overgangen tussen legakkers en water in Vinkeveen. Deze machinale vervening maakt dat de Vinkeveense Plassen tussen de legakkers dieper zijn dan andere plassen in de omgeving. De vervening in Vinkeveen is nog doorgegaan tot circa 1975.

In 1954 hebben Gedeputeerde Staten van Utrecht besloten dat de (verplichte) drooglegging van de Vinkeveense Plassen niet zou plaatsvinden. Dit besluit was ingegeven doordat men met de plassen andere doelstellingen voor ogen had. Na de Tweede Wereldoorlog vonden namelijk twee ontwikkelingen plaats die van grote betekenis zijn voor de huidige Vinkeveense Plassen:

• 1. Grote bouw- en infrastructurele projecten werden de grond uit gestampt. De bouw van de Bijlmermeer en de aanleg van de A2 maakten dat de gemeente Amsterdam en Rijkswaterstaat een grote behoefte hebben aan zand om de ondergrond te verstevigen. Hiervoor gebruiken zij de Noordplas om zand te winnen. Hierdoor ontstond een diepe zandput (tot ruim 50 meter diep). De zandeilanden werden gerealiseerd om het omliggende land te beschermen tegen de golfslag die in het diepe deel van de plas kan ontstaan. En ook om te voorkomen dat het achterland langzaamaan richting het zandgat schuift. Vanaf de plassen zijn Amsterdam en de snelweg A2 zichtbaar aan de randen van de horizon.
• 2. De Nederlanders van na de oorlog hadden meer vrije tijd en behoefte aan recreatiemogelijkheden. Jachthavens, recreatiewoningen, dagrecreatievoorzieningen en evenementen voorzagen vanaf het midden van de vorige eeuw in de toenemende recreatiebehoefte van bewoners van de stad en de regio. Er ontstond bijvoorbeeld veel dagrecreatie op de particuliere legakkers. De zandeilanden bleven publiek eigendom en werden eveneens ontwikkeld als dagrecreatieterreinen.

2.2 Ruimtelijke structuur

Cultuurlandschap

Het Groene Hart en daarbinnen de Hollands Utrechtse plassen zijn iconen voor een oer-Hollands landschap. De Vinkeveense Plassen maken hier onderdeel van uit. De kwaliteit van het (Utrechtse deel van het) Groene Hart wordt bepaald door de openheid van het landschap, het veenweidekarakter, de landschappelijke diversiteit en de rust & stilte.

Openheid is het belangrijkste kenmerk van het landschap in De Ronde Venen, vooral dankzij de veeteelt. De landbouw vormt de drager van de kernkwaliteit openheid, die onlosmakelijk verbonden is met het veenweidelandschap en de droogmakerijen. Lijnstructuren zoals dijken en infrastructuur, maar ook lintbebouwing, zorgen langs de randen van deze landschappen voor contrasten in de beleving. De meer gevoelsmatige kernkwaliteit van rust & stilte is vaak nauw met de openheid verbonden.

De Vinkeveense Plassen bestaan uit een noordelijke en een zuidelijke plas. In alle delen zijn legakkers en petgaten aanwezig die zorgen voor een deels open gebied en deels meer gesloten gebied (met zichtlijnen). In de noordelijke plas wordt het open, voormalige zandwinningsgebied omringd door zandeilanden.

De legakkers in de plassen tonen een historisch energielandschap waarbij veengrond werd gestoken en later opgebaggerd om tot turven te drogen. Van oorsprong zorgde dit voor een open en leeg landschap. Het waterlandschap met lange smalle stroken land biedt veel afzonderlijke zichtlijnen. Ten behoeve van de afwatering van de oorspronkelijke polder zijn dwars in het gebied een kade en wetering aangelegd, de huidige Groenlandse kade en Vinkenkade. Grote delen van de plas bestaan inmiddels uit open water. Ten westen van Achterbos is de 'tussenfase' te zien van de middeleeuwse verkaveling naar het verveningslandschap met legakkers en petgaten.

Op de Noordplas zijn gebieden aanwezig waar de legakkerstructuur nog het meest intact is; het gebied tegen Achterbos aan en de oostelijke hoek van de Noordplas (Vinkenrust en de Eendenkooi). De overige gebieden zijn relatief aangetast, maar de structuur is nog wel herkenbaar. Met name de zones waar de aanhechting met naastgelegen gebieden plaatsvindt (langs de Botsholsedijk) zijn waardevol.

De Noordplas omvat ook de zandeilanden; een nieuw cultuurlandschap dat ontstaan is vanuit zandbehoefte van de Bijlmer. De zandeilanden zijn een noodzaak vanuit fixatie en zijn functioneel ingericht voor waar behoefte aan was, namelijk recreatie en vrije tijdsbesteding. De ronde vormen en functionele inrichting leveren een compleet eigen sfeer op binnen het plassengebied.

Ook op de Zuidplas zijn de structuren relatief aangetast, maar nog wel herkenbaar. Hier is de overgang van deze zone naar de naastliggende polder Groot Wilnis Vinkeveen belangrijk om te behouden.

Water

De gemeente De Ronde Venen ligt in het stroomgebied van de Amstel en de Vecht. Het is een hydrologisch complex en afwisselend gebied dat wordt gekenmerkt door sterke (zoute) kwel en sterke wegzijging van grondwater in de verschillende landschapstypen en door een vrijwel volledig door mensenhand gestuurd waterregime.

Een netwerk van riviertjes, watergangen en kunstwerken voorkomen wateroverlast in het gebied en zorgen voor voldoende drooglegging in de polders en droogmakerijen. De Vinkeveense Plassen fungeren in dit systeem als tussenboezem voor de omliggende peilgebieden. Het water wordt via de ringvaarten van de gemeente afgevoerd en uitgeslagen via het gemaal De Ruiter in het oosten en het gemaal Pondskoekersluis in het westen van de gemeente. Er is geen hydrologische relatie tussen de Vinkeveense Plassen en de Botshol.

De Vinkeveense Plassen hebben een peil van -2,15 meter NAP. Dit betekent een hoogteverschil van ongeveer plus 4 meter ten opzichte van de naastliggende polder Groot Mijdrecht. Hierdoor ontstaat wegzijging vanuit de plas richting deze polder.

De waterkwaliteit van de Vinkeveense Plassen is over het geheel genomen goed. De kwaliteit wordt beïnvloed door inlaat van gebiedsvreemd water (o.a. vanuit het Amsterdam Rijnkanaal), lozingen op de plas, belasting vanuit omliggende (landbouw) gebieden en onttrekkingen en ontwatering. Met name de fosfaatbelasting is kritisch voor de plassen. Begin deze eeuw is een defosfateringsinstallatie gerealiseerd achter de Demmerik om de fosfaatbelasting van de plassen terug te dringen. De fosfaatbelasting gaat de goede kant op, maar extra belasting kan dit evenwicht eenvoudig verstoren.

Natuur

De Vinkeveense Plassen zijn onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland (NNN). Het Natuurnetwerk Nederland is een robuust, samenhangend netwerk van natuurgebieden en verbindingen daartussen op nationaal niveau. Het NNN bestaat uit bestaande natuurgebieden en gebieden waar nog nieuwe natuur tot ontwikkeling moet komen. Natura 2000 is een Europees netwerk van natuurgebieden dat onderdeel uitmaakt van het NNN. Voor Natura 2000 gebieden geldt een zwaarder beschermingsregime.

De invulling van het NNN in de omgeving van De Ronde Venen kenmerkt zich door een netwerk van gebieden en verbindingen met natte natuur: moerasnatuur, veenmosrietlanden, moerasheide, trilveen, nat-schraalgrasland en nat weidevogelgrasland. De Vinkeveense Plassen zijn onderdeel van het natte netwerk van Biesbosch tot Lauwersmeer. De robuuste verbinding loopt grofweg van noordoostelijke in zuidwestelijke richting en verbindt het Vechtplassengebied met de Nieuwkoopse Plassen. Aan de noordzijde worden natte verbindingen met name via riviertjes en stapstenen van natuur richting de randmeren gerealiseerd. De A2 is een harde barrière in dit systeem. Onderdoorgangen bij riviertjes en een nieuwe ecopassage bij het viaduct over de N201 maken verbindingen mogelijk.

Naast de rol die het gebied van de Vinkeveense Plassen speelt in het NNN, is er ook sprake van op zichzelf staande bijzondere natuurwaarden. Deze zijn met name gebonden aan het water en niet zozeer aan het land. De waterkwaliteit is de bepalende factor voor de natuurwaarden. De omstandigheden op de plassen zijn dusdanig goed (goed doorzicht, lage nutriënten belasting) dat karakteristieke kranswiersoorten tot ontwikkeling kunnen komen. Op enkele plaatsen is ook moerasvegetatie aanwezig.

Het heldere, vrij voedselarme water maakt ook dat enkele bijzondere vissoorten voorkomen in de Vinkeveense Plassen, zoals de kwabaal. Daarnaast foerageren er in de winter diverse soorten duikeenden en broeden er krooneenden. Beide foerageren met name op de kranswieren. Op de ongebruikte legakkers in de Zuidplas en Noordplas zitten broedkolonies van meeuwen, waaronder kokmeeuwen en kleine mantelmeeuwen.

De Noordplas grenst aan de noordwestzijde aan de Botshol (Natura2000-gebied). Met name deze hoek functioneert dan ook als voedsel- en rustgebied voor vogels zoals de krooneend, het is een buffer. Hier komt ook nog bijzondere moerasvegetatie voor. Minder bijzondere moerasvegetatie komt ook voor langs de legakkers in het gebied dat grenst aan het dorp. De kranswiervegetaties komen vooral voor rond de zandeilanden en ook in het diepere open water komen beschermde soorten voor. Tussen de legakkers zijn de natuurwaarden lager.

Aan de noordrand van de Zuidplas en in de kleine plas tegen Groot Wilnis Vinkeveen aan komen eveneens kranswiervegetaties voor. Ook hier hebben de legakkers zelf weinig waarde voor de natuur en is met name de waterkwaliteit bepalend voor de natuurwaarden. De Vinkeveense Plassen maken deel uit van hetzelfde peilgebied als een deel van de naastliggende polder. Het meest oostelijke puntje van de kleine plas loopt uit op de ecologische verbinding onder de A2 richting de Angstel.

Gebruiksfuncties

De Vinkeveense Plassen worden primair bezocht door lokale en regionale bezoekers. De watersport op de Vinkeveense Plassen omvat een breed spectrum aan mogelijkheden: zwemmen op zwemstrandjes of vanaf de eilanden zeilen, sloepvaren, kanoën, vissen, duiken en waterskiën.

De meeste actieve recreatie concentreert zich op de Noordplas. Hier zijn op de zandeilanden 1, 2, 4 en 5 zwemstranden aanwezig die vanaf de weg bereikbaar zijn. Ook zandeilanden 3 en 8 bevatten zwemlocaties. Bij eiland 4 ligt ook een duikzone die (vanwege het heldere water) uit het hele land duikers trekt. Ook de meeste jachthavens bevinden zich aan deze plas en wordt de plas gebruikt om te zeilen. Aan de noordzijde is een cluster jachthavens en recreatiewoning-/caravanparken aanwezig, die grotendeels in particulier bezit zijn. Aan de noordoostzijde van de kern Vinkeveen wordt veel gerecreëerd op de legakkers. Ook dit zijn vooral seizoensgasten.

Afbeelding 2.3: De 12 zandeilanden

De Zuidplas is rustiger dan de Noordplas. Wel is hier een waterskibaan aanwezig, parallel aan de Groenlandse kade en de A2. Aan de Zuidplas wordt daarnaast veel gevist en bij een geschikte windrichting wordt hier eveneens gesurft. Nabij de kern Vinkeveen ligt tot slot nog een zeilschool.

Rond de Vinkeveense Plassen zijn diverse fiets- en wandelroutes aanwezig. Het gebied is opgenomen in het wandel- en fietsknooppuntennetwerk. De plassen zijn ook opgenomen in het sloepennetwerk dat over Nederland is uitgerold. Dit netwerk verbindt de Vinkeveense Plassen via een eenvoudig routesysteem met de omliggende plassen en rivieren. In Vinkeveen centrum (bij de zeilschool) en in de Winkelpolder (bij de toegang naar zandeiland 1 en 2) zijn Toeristische Overstappunten (TOP's) aanwezig. Deze TOP's bieden kansen om ter plekke de horeca te bezoeken of gebruik te maken van de andere recreatievoorzieningen in de omgeving.

3.1 Doel van het plan

3.2 Richtinggevende keuzes en programma

Zoals in de vorige subparagraaf is toegelicht, wil de gemeente de instandhouding van de cultuurhistorische legakkerstructuur borgen door legakkereigenaren een bepaalde mate van ruimte te bieden qua bebouwing en gebruik van legakkers, waarbij de legakkereigenaren de legakkers beheren en in stand houden. Dit uitgangspunt is ook opgenomen in de Toekomstvisie legakkers en is nog steeds leidend. De bestaande situatie met veel illegale bebouwing wordt hierbij ook meegewogen. In deze paragraaf wordt ingegaan op de richtinggevende keuzes die hierin zijn gemaakt en het concrete programma dat met dit bestemmingsplan mogelijk wordt gemaakt. Hierin zijn de volgende twee aspecten leidend, die in de navolgende sub paragrafen 3.2.1 en 3.2.2 uiteen zijn gezet:

• De wijze waarop in het gebied is omgegaan met de toedeling van de hoeveelheid bebouwing en verharding aan de kavels, in relatie tot de (realistische inschatting van de) aantasting van de natuur;
• De concrete richtinggevende keuzes per legakker zone en de doorvertaling hiervan naar regels in het bestemmingsplan, inclusief een overzicht van het programma.

3.3 Ontwikkelscenario Recreatieve ontwikkeling van de zandeilanden

Inleiding

De Vinkeveense Plassen is een populair recreatiegebied. Jaarlijks bezoeken honderdduizenden mensen uit Amsterdam, Utrecht en andere omliggende gebieden, de Plassen. Vanwege de bevolkingsgroei, zal het aantal recreanten de komende jaren toenemen. Zij hebben behoefte aan meer en een meer divers aanbod van activiteiten bij de Vinkeveense Plassen.

De bezoekers moeten ook in de toekomst kunnen blijven genieten van dit unieke, belangrijke recreatiegebied. Daarom wordt in de komende jaren geïnvesteerd in het verbeteren van het gebied en het creëren van extra aanbod door ondernemers.

Het dagelijks bestuur van recreatieschap Stichtse Groenlanden heeft in februari 2020 het ontwikkelscenario voor de Vinkeveense Plassen vastgesteld en de gemeente De Ronde Venen en betrokken partijen daarvan in kennis gesteld. In dit plan staat beschreven hoe het recreatiegebied in de komende jaren verbeterd kan worden en onder welke voorwaarden. Het ontwikkelscenario richt zich specifiek op de recreatieve ontwikkeling van de 12 zandeilanden. Het recreatieschap wil op de eilanden het recreatief aanbod vergroten en beter laten aansluiten bij de behoefte van bezoekers. Het bestuur heeft gekozen voor het ontwikkelscenario waarbij de huidige recreant als uitgangspunt is genomen en voor ondernemers een jaarrondexploitatie op de zandeilanden mogelijk wordt gemaakt. In het gebied worden zones aangegeven waar recreatieve ontwikkelingen mogelijk worden en waar natuur de boventoon voert. Het recreatieschap heeft het ontwikkelplan aan de gemeente De Ronde Venen aangeboden en verzocht het ontwikkelscenario in het gemeentelijk beleid mogelijk te maken en, voor zover mogelijk, in onderhavig bestemmingsplan mee te nemen.

Ontwikkelscenario

Het ontwikkelscenario stelt verschillende soorten maatregelen voor. Sommige maatregelen zijn fysieke toevoegingen aan het gebied, andere zijn meer beleidsmatig van aard. Iedere maatregel draagt in meer of mindere mate bij aan de doelstellingen van het recreatieschap om de Vinkeveense Plassen aantrekkelijker te maken en het recreatief aanbod te vergroten. Uitgangspunt is dat het recreatieschap Stichtse Groenlanden kiest voor de passende recreatieve functies op de juiste plek voor de beoogde gebruiker. Dit leidt in het ontwikkelscenario tot de volgende gewenste ontwikkelingen:

Ontwikkellocatie	Gewenste ontwikkelingen
Winkelpolder	- Verbeteren vindbaarheid en herkenbaarheid entree. - Toevoegen Camperplaats (10 plekken).
Zandeiland 1	Uitbreiden horeca (700 m2 bvo).
Zandeiland 4	Toevoegen multifunctioneel gebouw met horeca een duikwinkel en kantoor (600 m2 bvo)
Zandeiland 9	Toevoegen seizoensgebonden verblijfsrecreatie (20 tenten).

In dit bestemmingsplan zijn de gewenste ontwikkelingen deels direct toegelaten, deels via binnenplanse afwijking toegestaan.

3.4 Landschaps- en stedenbouwkundig plan Vinkeveense Plassen

De landschappelijke uitstraling en cultuurhistorische waarde van de legakkers in de Vinkeveense Plassen zijn van groot belang. Behoud van de legakkers en de groenblauwe uitstraling van het gebied met de legakkers zijn belangrijke pijlers onder de uiteindelijke afweging voor het toestaan van bebouwing op de legakkers.

Vanuit meerdere kanten ligt er druk op de Vinkeveense Plassen en de daarin gelegen legakkers en zandeilanden. Meer ruimte voor (recreatief) gebruik van de plassen, legakkers en zandeilanden is gewenst, niet in de laatste plaats om exploitatie rendabel en het beheer en onderhoud duurzaam betaalbaar te houden. De gewenste planologische ruimte voor ontwikkelingen staat echter op gespannen voet met landschappelijke, ecologische en cultuurhistorische waarden in en om het plangebied. Hiermee is het opstellen van een bestemmingsplan voor het Vinkeveense Plassengebied niet alleen een planologische opgave maar ook een kwaliteitsvraagstuk. In dat kader is een landschaps- en stedenbouwkundig plan opgesteld (zie Bijlage 1 van de regels). In het landschaps- en stedenbouwkundig plan wordt aangegeven welke kwaliteit wordt nagestreefd voor de huidige situatie en toekomstige ontwikkelingen en wat dat betekent voor de inrichting van de legakkers en de zandeilanden.

3.5 Natuurplan

Inleiding

De Vinkeveense Plassen maken deel uit van het Natuurnetwerk Nederland (NNN), waarvoor doelen en regelgeving zijn opgenomen in het provinciale beleid. Ontwikkelingen als het planologisch mogelijk maken van bebouwing vragen om een toetsing aan de gebiedsspecifieke NNN-doelen en, als uitvloeisel daarvan, in het treffen van maatregelen om de natuurwaarden in het betreffende gebied qua kwaliteit en omvang niet achteruit te laten gaan. Dit kan op meerdere manieren plaatsvinden; voor dit bestemmingsplan wordt de meerwaardebenadering gevolgd. Dit kan als sprake is van een combinatie van projecten of handelingen die tevens tot doel heeft de kwaliteit en/of kwantiteit van het NNN op gebiedsniveau (in dit geval: het plassengebied) te verbeteren. Deze benadering gaat dus uit van het borgen van de natuuropgave en versterken van de natuurwaarden binnen het plangebied. Door het versterken van het NNN, wordt het bestemmingsplan mogelijk gemaakt.

Het plassengebied is al tientallen jaren in gebruik voor de waterrecreatie; er wordt gevaren, gevist, gezwommen en gedoken, en gerelateerd hieraan vindt verblijfsrecreatie plaats. Het toestaan van bebouwing op legakkers betekent altijd een verlies aan oppervlakte van NNN-gebied. Immers, daar waar een bouwwerk staat of een veranda, afdak, overkapping of steiger ligt, is geen sprake van een natuurlijke inrichting met bijbehorende natuurwaarden. Hoe meer bebouwing er wordt toegestaan, des te meer maatregelen moeten genomen worden om de natuurkwaliteit op gebiedsniveau te waarborgen. Hiermee zijn uiteraard de nodige kosten gemoeid voor alle betrokkenen. Anderzijds is de beschikbare ruimte voor het treffen van maatregelen voor natuur niet onbegrensd en daarmee een aandachtspunt.

Om tot een goede belangenafweging te komen, wil de gemeente De Ronde Venen de natuurdoelstelling voor het gebied concreter maken en weten welke maatregelen nodig zijn om de doelstellingen te bereiken. In dat kader is door Bureau Waardenburg het natuurplan "Op naar natuurlijk waterplezier!" opgesteld (zie Bijlage 2). Dit natuurplan vormt de basis voor een concreet inrichtingsplan voor natuur in het plassengebied.

Doel van het natuurplan

Het natuurplan bevat de doelstellingen voor het Vinkeveense plassengebied voor het aspect natuur en in het bijzonder voor de rol van het plassengebied als ecologische verbinding tussen omliggende natuurgebieden. In dit plan worden de specifieke waarden en potenties voor natuur en landschap vastgelegd en worden de concrete gebiedsgerichte inrichtingsmaatregelen beschreven die bijdragen aan de instandhouding van deze waarden en aan het versterken van de ecologische verbindingen met de omringende natuurgebieden. Tevens bevat het natuurplan concrete maatregelen die de negatieve effecten van bestaande en eventuele extra bebouwing kunnen mitigeren of compenseren.

De in het natuurplan voorgestelde natuurmaatregelen vormen de basis voor afspraken met instanties en terreinbeheerders over natuurbehoud, mitigatie en compensatie bij nieuwe ontwikkelingen.

Natuurcompensatie

Voor de ontwikkelingsmogelijkheden in het bestemmingsplan dient zowel kwantitatief als kwalitatief gecompenseerd te worden voor de aantasting van NNN. Deze natuurcompensatie vindt plaats in het Achterbos (ook wel 't Meertje genoemd), wat zich ten zuidwesten van de Vinkeveense Plassen bevindt en in de Vinkeveense Plassen zelf. In het gebied het Meertje heeft geen machinale vervening plaatsgevonden, omdat de veentrekmachine daar niet kon komen. Hier is alleen handmatig verveend. De legakkers zijn hierdoor breder en de trekgaten smaller en minder diep. Daar is ruimte voor circa 10 ha natuurcompensatie. Binnen verschillende percelen binnen dit gebied wordt ingezet op natuurontwikkeling waarbij de volgende natuurdoeltypen tot ontwikkeling kunnen komen: N04.01 Kranswierwater, N04.02 Zoete plas, N05.03 Veenmoeras N10.02 Vochtig hooiland en N14.02 Hoog- en laagveenbos (moerasbos). De meerwaarde ontstaat ook doordat het Meertje huidig NNN met agrarische bestemming is. De agrarische bestemming gaat eraf en de locatie krijgt een natuurbestemming.

Eind april 2025 hebben de Provinciale Staten van de provincie Utrecht een ontheffing verleend voor de definitieve compensatiemogelijkheden in 't Meertje. Deze ontheffing is opgenomen in bijlage 25 bij deze toelichting.

4.1 Europees beleid

4.2 Rijksbeleid

4.3 Provinciaal beleid

4.4 Gemeentelijk beleid

5.1 M.e.r.-procedure

Op 25 februari 2016 heeft de gemeenteraad De Ronde Venen besloten om voor het bestemmingsplan de m.e.r.-procedure te doorlopen. Het doel van m.e.r. is het milieubelang een volwaardige, vroegtijdige plaats in het plan- en besluitvormingsproces te geven. De procedure leidde tot dit milieueffectrapport (MER) ter onderbouwing van de besluitvorming over het bestemmingsplan Plassengebied.

Het milieueffectrapport is opgenomen als Bijlage 3 bij deze toelichting. Door de lange looptijd van het MER, is ervoor gekomen om het MER op te delen in een deel A en een deel B. Deel A van het MER beschrijft de effecten van het planvoornemen uit 2017, ten opzichte van het beleidskader en referentiesituatie uit 2017. Vervolgens is het plan gewijzigd en zijn onderzoeken geactualiseerd. Deze informatie is in deel B van het MER opgenomen.

Huidige situatie en autonome ontwikkelingen

In een MER dat de effecten beschrijft van een voornemen, is het belangrijk om te definiëren wat de referentiesituatie is. De referentiesituatie wordt themagewijs behandeld in ieder effectenhoofdstuk in het MER. In het tussentijds advies van Cie-m.e.r. is gevraagd om de beschrijving van de gehanteerde aannames voor de referentiesituatie op één plek aan te geven hetgeen hierna is gedaan:

• Natuur (NNN en soorten), water en landschap: 2024;
• Stikstofdepositie: 2024 en 2026 (jaar met de hoogste planbijdrage en daarmee het maatgevende jaar);
• Verkeer en parkeren: prognosejaar 2030.

In het MER gelden de planologische mogelijkheden zoals vastgelegd in het vigerende bestemmingsplan als referentie).

Een belangrijk punt bij het bestemmingsplan voor het Plassengebied is hoe om te gaan met bebouwing en met bebouwingsmogelijkheden:

• Verkoop van legakkers. In het voorjaar van 2017 heeft het Recreatieschap 44 kavels op legakkers verkocht. De verwachting is dat het overgaan in particuliere handen betekent dat de legakkers beschoeid worden en daardoor duurzaam in stand blijven.
• In de vergadering van 26 januari 2017 heeft de gemeenteraad van De Ronde Venen het vigerende beheersverordening verkozen als referentie voor het MER. De autonome ontwikkeling binnen het Plassengebied houdt daarmee in dat de bebouwing die niet conform de vigerende beheersverordening is aangebracht, verdwijnt. Binnen de autonome ontwikkeling wordt de situatie teruggebracht naar hetgeen de vigerende beheersverordening voorschrijft.

In de huidige beheersverordening is de toen bestaande legale bebouwing planologisch vastgelegd. Dit gaat om circa 9.398 m2 bebouwing binnen bouwblokken op de legakkers en ca. 11.279 m2 overige toegelaten bebouwing. Op de zandeilanden is beperkte bebouwing mogelijk en dit is conform de vigerende beheersverordening gerealiseerd. In de huidige situatie is er binnen het plangebied ca. 8,3 hectare illegale bebouwing aanwezig.

In en buiten het plangebied van het Plassengebied vindt een aantal ontwikkelingen plaats.

• De gemeente Ronde Venen heeft in haar woonvisie opgenomen om tot 2025 500 extra woningen te bouwen.
• Daarnaast wordt het bestemmingsplan Buitengebied-West opgesteld. Dit plan omvat het in hoofdzaak agrarische landelijk gebied ten westen van de A2.
• Een autonome ontwikkeling die ook plaatsvindt, is dat de legakkers door golfslag en erosie afkalven als daar geen onderhoud aan wordt gepleegd.
• 
  De betekenis voor deze bekende ontwikkelingen voor het MER Plassengebied is voor het grote merendeel van de effecten die mogelijk optreden door het nieuwe bestemmingsplan nihil. Het instandhouden van de legakkerstructuur is een doel, en in die zin is het (tegengaan van) afkalven van oevers wel een relevante autonome ontwikkeling. Dit is meegenomen in de effectbeoordeling.

Het planvoornemen

Het doel van het voornemen bestaat uit het legaliseren van max. 6,8 ha illegale bebouwing. Daarnaast wordt in het voorliggende bestemmingsplan extra planologische ruimte geboden voor (nieuwe) economische dragers waarmee een positieve impuls wordt beoogd voor de recreatieve waarden van het gebied en daarmee de lokale economie. Dit met behoud en versterking van de kwaliteiten op het gebied van landschap, natuur en water. Er ligt een breed gedragen en duidelijke wens om de structuur van het plassengebied, met zijn karakteristieke legakkers en met de zandeilanden, te behouden. Zonder investering in bescherming en beschoeiing kalven de legakkers en zandeilanden af en verdwijnen ze. De Vinkeveense Plassen worden dan op termijn één waterplas. Voor de langere termijn is een nieuwe vorm van financiering nodig voor behoud van legakkers en zandeilanden. Publieke middelen blijven nodig, maar de gemeente wil dit meer beheersbaar maken.

De volgende opgave is geformuleerd voor de ontwikkeling van het plassengebied en geldt daarmee als uitgangspunt voor het bestemmingsplan:

Een nieuw, door alle betrokken partijen gedragen en onderbouwd bestemmingsplan voor de Vinkeveense Plassen, waarbij betaalbaarheid van beheer, onderhoud en exploitatie van legakkers en zandeilanden op langere termijn geborgd wordt, door het bieden van planologische ruimte als extra economische drager voor recreatieve kwaliteit en lokale economie, met behoud van kwaliteit van landschap, natuur en water.

Om deze opgave waar te kunnen maken, liggen de volgende deelopgaven voor:

• Beheersbaar en betaalbaar onderhoud en beheer van legakkers en zandeilanden;
• Bescherming van de kwaliteiten landschap, natuur, cultuurhistorie en water;
• Behoud van de recreatieve gebruikswaarde;
• Grip krijgen op de bestaande (illegale) situatie.

Met stakeholders op en rond de plassen is gezocht naar mogelijke ontwikkelvarianten. Hierbij stond de kwetsbare balans centraal. De stakeholders wilden vooral inzicht in de gevolgen van de toename van bebouwing en de intensivering van gebruik op de kwaliteit van natuur, water en landschap. In de varianten is daarom gezocht naar reële variaties in bebouwing en gebruik. De vraag voor het bieden van meer planologische ontwikkelingsruimte geldt voor de legakkers, de zandeilanden én het open water. Om de effecten van deze potentiële ontwikkelingen beter te kunnen duiden, zijn in samenspraak met stakeholders, insprekers en de gemeenteraad deelgebieden opgesteld. Voor deze deelgebieden zijn minimale en maximale varianten bepaald. In het MER deel A zijn per variant de effecten onderzocht. Dit deel vormt de basis voor de uiteindelijke ontwikkelingen die planologisch-juridisch vastgelegd kunnen worden in het bestemmingsplan.

Beschrijving effecten planvoornemen

De effecten voor de ruimtelijke thema's bodem en water, natuur, landschap, cultuurhistorie en archeologie, verkeer, gebruiksfuncties, economie en flankerend beleid zijn beschreven. Voor de thema's bodem, landschap, cultuurhistorie en archeologie, gebruiksfuncties, economie en flankerend beleid is deel A van het MER relevant. Voor de thema's water, natuur en verkeer is deel B van het MER relevant.

Bodem

Bodemstructuur en geomorfologische waarden

Bebouwen van de legakker heeft in principe een negatief effect. Dat komt door de ondergrondse activiteiten bij de aanleg van bebouwing, zoals het heien van heipalen en het leggen van kabels en leidingen in de grond. De instandhouding van de legakkers in deelgebieden B en C daarentegen wordt bevorderd, omdat de verwachting is dat gebruikers beter zorgdragen voor de oeverbeschoeiingen. Vergeleken met dit positieve behoudende effect is het negatieve effect door heiactiviteiten en andere bodemroerende werkzaamheden van ondergeschikt belang. Voor deelgebied D (zandeilanden) heeft het planvoornemen geen effect op de bodemstructuur en geomorfologische waarden.

Water

Oppervlaktewatersysteem

Hei- en funderingsactiviteiten in de venige ondergrond kunnen de waterdoorlatendheid van de ondergrond aantasten. Dit kan leiden tot een toename in wegzijging en dus tot aantasting van het oppervlaktewatersysteem. Dit geldt voor de deelgebieden A, B en C. In deelgebied D (zandeilanden) speelt dit effect van funderingswerkzaamheden niet, omdat het opgespoten zandeilanden betreft.

Het aspect „% bebouwing per legakker" heeft als enige voornemen een mogelijk negatieve invloed op het oppervlaktewatersysteem. Het bebouwingspercentage van de legakkers zelf hebben zeer beperkt effect. Dit aspect bebouwingspercentage heeft echter wel een mogelijk negatieve invloed op het oppervlaktewatersysteem doordat toenemende bebouwing en bijbehorende hei-/ funderingsactiviteiten in de venige ondergrond de waterdoorlatendheid van de ondergrond kan aantasten.

Het VKA scoort licht negatief doordat verdichting en opschaling van bebouwing op de legakkers meer heiactiviteiten met zich kan meebrengen. Echter is per saldo met de uitvoering van de mitigerende maatregelen er een neutraal effect op het oppervlaktewatersysteem. Deze mitigerende maatregelen hebben de volgende doelen;

• Klimaatambities
• Eisen afvoer hemelwater
• Beschoeiing
• Vuilwaterboot in combinatie met gestructureerde aanleg van opslagtanks
• Communicatietraject
• Handhaving

Oppervlaktewaterkwaliteit

Het bereiken van doelen van de Kaderrichtlijn Water staat centraal.

Meer bebouwing en meer gebruik leiden tot toenemende recreatiedruk, met name door pleziervaart. Dit heeft licht negatieve effecten op de oppervlaktewaterkwaliteit. Ten opzichte van de huidige situatie (referentiesituatie, niet de praktijksituatie) heeft de legalisatie van de bebouwing zelf binnen de Vinkeveense Plassen weinig tot geen invloed op de waterkwaliteit. Wel heeft de bebouwing een negatief effect op de waterkwaliteit.

Gezien het VKA voorziet in uitbreiding van bebouwing voor verblijfrecreatie op legakkers zonder rioleringsvoorzieningen, leidt zelfs een minimale bewoning van de legakkers zonder extra maatregelen tot een licht negatief effect op de oppervlaktewaterkwaliteit. Meer bebouwing zal leiden tot toenemende recreatiedruk, met name pleziervaart. Dit heeft licht negatieve effecten op de oppervlaktewaterkwaliteit. De aanwezige bebouwing heeft in de huidige praktijksituatie echter al een negatief effect op de waterkwaliteit. Dit wordt gemitigeerd door de regels ten aanzien van de vuilwatervoorzieningen.

NNN en KRW binnen de waterbestemming

Zowel voor de KRW als het NNN gelden binnen de bestemming water ook ecologische en natuurdoelstellingen. Ten aanzien van NNN vindt aantasting plaats door de legalisatie van nieuwe steigers (per kavel). Dit komt neer op in totaal 0,4 ha ruimtebeslag. Dit ruimtebeslag is meegenomen in de compensatie van het NNN (zie verderop onder 'Natuur').

Vanuit de KRW worden maatregelen genomen om verslechtering van de waterkwaliteit tegen te gaan. De uitvoering van die maatregelen zullen leiden tot een verbetering van de waterkwaliteit ten opzichte van de huidige situatie. Daarnaast zal het aanleggen van vissenbossen en natuurvriendelijke oevers de (bio)diversiteit van/in het watersysteem vergroten.

Natuur

Natura 2000

Voor de Wnb-plantoets is een Passende beoordeling opgesteld. Licht- en geluidsverstoring van bebouwing (recreatieverblijven) en gebruik (evenementen) hebben een gering en niet significant effect op het foerageergebied van de meervleermuis in Botshol. De instandhoudingsdoelstellingen van het Natura 2000-gebied Botshol zijn niet in het geding. De effecten zijn tijdelijk en lokaal: alleen gedurende de nacht en uitsluitend de oostelijke zone van het Natura 2000-gebied, grenzend aan de Vinkeveense Plassen.

Uit een AERIUS-berekening blijkt het planeffect max 0,05 mol/ha/jr in Botshol, max 0,01 mol/ha./jr in de Oostelijke Vechtplassen en max 0,01 mol/ha/jr in het Naardermeer ten opzichte van de huidige legale situatie. Uit de ecologische beoordeling van dit effect komt naar voren dat sprake is van een geringe bijdrage en dat stikstofdepositie niet alleen de sturende factor is voor de kwaliteit van de habitattypen, de leefgebieden en de soorten die hiervan afhankelijk zijn. Zodoende leidt de bijdrage in stikstofdepositie ten gevolge van het planvoornemen niet tot significante gevolgen en is er geen sprake van aantasting van de natuurlijke kenmerken.

Natuurnetwerk Nederland (NNN)

Het plangebied van de Vinkeveense Plassen is voor het overgrote deel gelegen binnen de begrenzing van het Natuurnetwerk Nederland (hierna NNN). De beoordeling van effecten op het NNN is uitgevoerd aan de hand van de functies van NNN (omvang, bestaande waarden van het ecosysteem, robuustheid en aaneengeslotenheid van het NNN, aanwezigheid van bijzondere soorten, verbindingsfunctie van het gebied).

Uit de effectbeschrijving blijkt dat het plan de NNN aantast omdat de oppervlakte, robuustheid en samenhang en kwaliteit van het NNN afneemt door ruimtebeslag door de bebouwing en door de toename van verstoring door het menselijk gebruik. Hierdoor zijn er verschillende mitigatie en compensatie maatregelen uitgewerkt om een meerwaarde te creëren voor het NNN-gebied. Dit betreft compensatie van verlies aan areaal door een natuurlijke inrichting van legakkers in het deelgebied 't Meertje'. Dit gebied krijgt ook een natuurbestemming in plaats van de huidige agrarische bestemming. Daarmee voorziet het bestemmingsplan in natuurontwikkeling in een met die ruimtelijke ontwikkeling samenhangend gebied; het Meertje, een onderdeel van de Vinkeveense Plassen. Daarnaast voorziet de gemeente ook in maatregelen ter versterking van de natuur in de Vinkeveense Plassen zelf (toepassen inheemse beplanting, maximale bebouwingsoppervlak vastleggen in het bestemmingsplan, stimuleren toepassen (natuurlijke) oeverbescherming). Concluderend scoort het VKA licht positief voor wat betreft het effect op NNN.

Beschermde soorten

De Vinkeveense Plassen zijn een (potentieel) waardevol gebied voor beschermde soorten en icoonsoorten. Icoonsoorten zijn een lijst van beschermde en bedreigde soorten die die in de provincie Utrecht voorkomen én dit symbool staan voor alle aandachtsoorten (= volledige lijst met beschermde en bedreigde soorten die in de provincie Utrecht voorkomen). De krooneend en kwabaal gelden als icoonsoorten voor de Vinkeveense Plassen én die momenteel ook voorkomen. Voor alle deelgebieden geldt dat ruimere ontwikkelingsmogelijkheden op legakkers en/of zandeilanden een grotere kans hebben op het veroorzaken van verstoring van soorten of vernietiging van leefgebied van soorten die afhankelijk zijn van (begroeiing op) de legakkers en zandeilanden. Dit geldt met name voor broedvogels, otter en ringslang, die voldoende oppervlakte en rust nodig hebben. Uitbreiding van bebouwing gaat ten koste daarvan. Of ook daadwerkelijk sprake is van verstoring of vernietiging hangt sterk af van een specifieke, lokale ontwikkeling.

Gezien de aard van de ontwikkelingen, het feit dat er in de huidige situatie (zeer veel bebouwing op de legakkers aanwezig) al verstoring optreedt en er mogelijkheden zijn om effecten op soorten te voorkomen of bewezen effectieve maatregelen te nemen, wordt er niet van uitgegaan dat het plan een effect heeft op gunstige staat van instandhouding van de populatie

Landschap, cultuurhistorie en archeologie

Ruimtelijke kwaliteit en beeldkwaliteit

Tegenover bebouwing, met aantasting van ruimtelijke en beeldkwaliteit, staat een belangrijk ander ruimtelijk effect, namelijk dat met het bieden van bebouwingsmogelijkheden ook het in stand houden van de legakkers als zodanig naar verwachting beter geborgd is. De structuur van de legakkers is dus ook gebaat bij het mogelijk maken van bebouwing. Dit gecombineerde en tegengestelde effect is al met al positief gewaardeerd. Echter, in deelgebieden A en D is bebouwing en gebruik al mogelijk, dus geeft uitbreiding alleen een negatief beeldeffect.

Landschap, cultuurhistorische elementen en beleefbaarheid

De bebouwing tast de beleefbaarheid van de cultuurhistorische waarde van de legakkers aan. Het voorkomen van afkalving en verlies van legakkers weegt daar tegenop. Dit speelt een rol bij deelgebieden B en C, maar niet bij A, waar al bebouwing is toegestaan. De zandeilanden hebben geen cultuurhistorische waarden, alhoewel het patroon van de ring van zandeilanden ook gezien kan worden als de exponent van de naoorlogse ontwikkeling van Nederland. Effecten in deelgebied D zijn neutraal.

Archeologische waarden

In deelgebied A is al gebouwd, dus eventuele archeologische waarden zijn al aangetast. In deelgebieden B en C kan bebouwing leiden tot aantasting van archeologische waarden, die er overigens nauwelijks verwacht worden. In deelgebied D bestaan de zandeilanden uit opgespoten materiaal, dus zijn daar geen archeologische waarden aanwezig.

Verkeer

Verkeersafwikkeling/verkeersveiligheid

Toevoeging van bebouwing op de legakkers leidt tot lichte toevoeging van verkeer op het totaal. De toevoeging van verkeer kan - zeker op piekdagen - tot problemen leiden in de verkeersafwikkeling.

Vanuit de vormgeving van de Baambrugse Zuwe, Groenlandsekade en Vinkenkade blijkt dat er geen of een beperkte restcapaciteit is. Dit is daarom gewaardeerd als negatief ten opzichte van de referentiesituatie. Er zijn diverse alternatieven voor de auto die de toename van het autoverkeer zullen beperken. Maatregelen zijn het instellen van een bootverbinding of het stimuleren van het gebruik van het openbaar vervoer en/of de deelfiets als een alternatief voor de auto Een tweede manier om recreanten te stimuleren is de invoering van parkeerregulering of betaald parkeren.

Parkeren

Voor het parkeren geldt min of meer dezelfde beoordeling als voor de verkeersafwikkeling. De parkeervoorzieningen in het studiegebied voldoen in een beperkt deel van het jaar niet, maar het overgrote deel wel. Er worden geen nieuwe parkeervoorzieningen gerealiseerd. Dit betekent dat het effect van het VKA licht negatief is zonder maatregelen. Bij het nemen van mitigerende maatregelen is het thema als neutraal beoordeeld.

Verkeersveiligheid

Door toename van verkeer ten gevolge van het intensiever gebruik van de legakkers en op de zandeilanden zal daardoor ook de verkeersveiligheid verslechteren. Er zijn diverse alternatieven voor de auto die de toename van het autoverkeer en daarmee de verkeersveiligheid zullen beperken. De verwachting is dat deze alternatieven de verkeersveiligheid niet zullen verbeteren ten opzichte van de referentiesituatie, maar wel kunnen leiden tot een beoordeling als licht negatief effect.

Gebruiksfuncties

Recreatiemogelijkheden

Het toestaan van meer gebruiksmogelijkheden is positief in de zin dat dit voorziet in de behoefte van meer recreanten.

Woongenot

Het toestaan van meer gebruiksfuncties is voor het woongenot van bestaande omwonenden van de plassen negatief. Zeker bij woningen die nabij legakkers liggen waar nieuwe bebouwingsmogelijkheden worden geboden, gaat onder andere de privacy en tuinen omlaag.

Draagvlak bij verschillende belanghebbenden

Het draagvlak bij verschillende typen gebruikers zal variëren, naar gelang het type gebruik. Hier is geen eenduidige beoordeling uit te halen.

Instandhouding legakkers

De ervaring van de gemeente is dat de instandhouding van legakkers gebaat is bij het mogelijk maken van bebouwing. Het genereren van extra inkomsten op de zandeilanden zal ook bijdragen aan instandhouding van de 5% legakkers die nog in publiek eigendom zijn.

Waterverkeer/vaarbewegingen

Er wordt een toename van de vaarbewegingen verwacht bij die varianten waar meer bebouwing op de legakkers mogelijk is en bij de maximale variant voor de zandeilanden. De plassen zijn echter zo groot dat extra vaarverkeer niet meteen tot problemen leidt Vandaar dat dit licht negatief is beoordeeld.

Economie

Ontwikkelingsmogelijkheden en investeringsklimaat

Het toestaan van bebouwing op de legakkers heeft geen invloed op het investeringsklimaat. Maar het bieden van maximale mogelijkheden op de zandeilanden geeft wel een flinke boost voor ondernemers.

Aansluiting op behoefte

De afgelopen jaren is er veel bebouwing aangebracht op de legakkers die niet past binnen het vigerende bestemmingsplan, maar kennelijk wel voldoet aan de behoefte. Ruimere bouwmogelijkheden (A) of meer bouwmogelijkheden (B en C) zijn vanuit die optiek positief.

Verdienmodel

Het verdienmodel zit met name op de beheersing van de kosten van onderhoud en beheer van de zandeilanden. Er bestaat bij de maximale variant in deelgebied D een grote kans op extra revenuen voor de overheid (of lagere kosten doordat ondernemers lasten overnemen).

Flankerend beleid

Samenwerkingsvorm

In juli 2017 heeft de gemeenteraad ingestemd met de (voorbereiding van de) toetreding tot het Recreatieschap Stichtse Groenlanden. De uitvoering van het Toekomstplan Vinkeveense Plassen is de basis voor de afspraken rond deze toetreding. Hiermee is onderhoud en beheer voor de langere termijn geborgd.

Handhaving

Voor het criterium handhaving is het geldende bestemmingsplan het uitgangspunt voor de referentiesituatie. De referentie gaat uit van een situatie waarin de gemeente de eigenaren met succes de illegale bebouwing heeft laten verwijderen die niet past binnen het vigerende bestemmingsplan. Hier vanuit geredeneerd is het zaak om de handhaving consequent door te voeren met beperkte middelen. Dit geldt met name waar nieuwe bebouwing is toegestaan dan wel uitbreiding van bebouwing ten opzichte van de huidige bouwmaat is toegestaan. Bij de maximale variant in deelgebied D is ongetwijfeld meer handhaving nodig, maar de gemeente kan dit bekostigen uit de legesheffingen voor de vergunningen die nodig zijn voor bijvoorbeeld de bebouwing.

Beoordeling effecten planvoornemen

De ruimtelijke thema's bodem en water, natuur, landschap, cultuurhistorie en archeologie, verkeer, gebruiksfuncties, economie en flankerend beleid zijn beoordeeld. Beoordeling van deze thema's vindt plaats ten opzichte van de referentiesituatie, hetgeen de situatie is die geldt volgens het geldende bestemmingsplan. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de effectbeoordelingen.

Conclusie

Behoud van de legakkers is een belangrijk doel vanuit de gemeente. Het beeld van de effectbeoordelingen is vrij diffuus. Kijkend naar de effectbeoordeling zou de gemeente meer bebouwing op de legakkers en meer voorzieningen met bijbehorende activiteiten op de zandeilanden kunnen nastreven. Maar daarnaast valt een aantal negatieve beoordelingen wel op. Richting de discussie en keuze van het voorkeursalternatief, dat in het nieuwe bestemmingsplan Plassengebied gaat 'landen', heeft de gemeente naar aanleiding van de bevindingen uit deel A in het MER met de volgende zaken rekening te houden.

Lozingen op de plassen moeten zoveel mogelijk worden voorkomen. Bekend is dat in de huidige situatie recreatiewoningen en stacaravans veelal niet aangesloten zijn op enige vorm van vuilwatervoorziening. Dit betekent dat in praktijk vuilwater veelal direct op het oppervlaktewater wordt geloosd. Dergelijke ongezuiverde lozingen zijn sinds 1995 bij wet verboden (zie voorts paragraaf 5.5. onder 'waterkwaliteit'. Het voorkomen van nutriënten in het water kan onder meer door aansluiting op de riolering of verwerking van afvalwater. Eisen aan bouwmaterialen voor bebouwing en steigers kan het risico op chemische belasting verminderen. Daarnaast kunnen voorlichting, beschikbaar stellen van biologisch afbreekbare middelen en gecoördineerde afvalinzameling bijdragen aan een betere waterkwaliteit. Hiernaast is het van belang om de eisen van het afvoer van hemelwater zo goed mogelijk uit te voeren.

De ecologische toestand vraagt vanwege de Kaderrichtlijn Water en Natuurnetwerk Nederland (NNN) om mitigerende en compenserende maatregelen. Deze zijn gericht op het zo veel mogelijk laten ontstaan of behouden van natuurlijke overgangen tussen water en land, en zo op het creëren van onder meer paaiplaatsen voor vissen. Aanknopingspunten liggen in natuurvriendelijke oevers en bevordering van submerse vegetatie (planten die onder water groeien) door wegnemen van beschaduwing door bomen, en gericht steigerbeleid.

Voor natuur kan, naast het verbeteren van zachte overgangen van water naar land, ook gedacht worden aan het creëren van rustige (broed)gebieden, het maken van stapstenen in de natuurlijke structuur en het behouden van wegzinkende legakkers voor onderwatervegetatie (dus niet weghalen, wat wel eens eerder geopperd is).

Op het Natura 2000-gebied Botshol treden geen significante effecten op. Het voorkomen van ongewenst geluid en verlichting van dit gebied, om de meervleermuis te ontzien, is wel een mogelijke mitigatiemaatregel die de gemeente kan toepassen. Daarnaast zal het beperken van het verkeer en werkzaamheden elektrisch uitvoeren de stikstofdepositie terugdringen.

Een belangrijke factor bij de beleving van de legakkers bestaat uit de beeldkwaliteit van de bebouwing en beplanting en het tegengaan van verrommeling. Daarmee verbetert ook de beleefbaarheid van het landschap. Daarom was de aanbeveling om bij het beeldkwaliteitsplan (landschap- en stedenbouwkundig plan) dat bij het bestemmingsplan komt de stakeholders te betrekken. Doel is een breed gedragen beeldkwaliteitsplan met ook een breed gedragen verantwoordelijkheid.

Voor de omgeving (woongenot) is zeer belangrijk hoe de gemeente ontwikkelingen als eventuele evenementen op de zandeilanden wil sturen. Voor de gehele plassen dient de gemeente te bepalen hoe zij invulling wil geven aan gebiedsprofielen. Naast levendigheid, zijn ook rustige gebieden nodig.

De gemeente ontwikkelt een aanpak gericht op bewustwording en gedragsverandering onder gebruikers op de plassen. Handhaving is het sluitstuk van deze aanpak.

Parkeren kan een probleem zijn. Een parkeerstrategie bestaande uit onder meer extra parkeervoorzieningen, effectief gebruik van bestaande voorzieningen (denk ook aan de carpoolplaats langs de A2 en parkeerplaatsen bij bedrijven in de weekenden) en een parkeerverwijssysteem kunnen hierbij helpen. Op piekdagen kan de gemeente verkeersregelaars en handhavingsmedewerkers inzetten. Hierdoor kan door het nemen van de mitigerende maatregelen het probleem verholpen worden.

Wijzigingen tussen ontwerp- en vaststelling

Bij de ter inzage legging van het ontwerp-bestemmingsplan heeft ook het MER ter inzage gelegen. Naar aanleiding van de reactie op zienswijzen/ambtelijke wijzigingen hebben er wijzigingen plaatsgevonden ten opzichte van het ontwerp-bestemmingsplan. Daarnaast vond sinds het vaststellen van het ontwerp-bestemmingsplan de release plaats van een nieuwe AERIUS-versie. Daarom is het stikstofonderzoek en de passende beoordeling geactualiseerd. Deze wijzigingen hebben geen gevolgen voor de conclusies uit het MER.

• Ten aanzien van water/KRW gaat het definitief bestemmingsplan niet uit van de inzet van een vuilwaterboot. De oplossing om de waterkwaliteit te verbeteren is het verplichten van een chemisch toilet en droogtoilet in combinatie met handhaving als vuilwatervoorziening. In het MER is uitgegaan van positieve effecten op de waterkwaliteit van de vuilwaterboot. De nu voorgestelde voorzieningen zullen resulteren in een vergelijkbaar positief effect op de waterkwaliteit.
• In de rapporten verkeer en parkeren zijn de verkeerscijfers gewijzigd, maar niet de conclusies
• De planbijdrage aan stikstofdepositie is in november 2024 doorgerekend met AERIUS versie 2024. De hoogtes van de planbijdragen ten opzichte van de huidige legale situatie zijn niet veranderd, hoogstens/alleen de beïnvloede opp/overbelasting omdat de achtergrondwaarden ook gewijzigd zijn. De conclusies van de ecologische beoordeling van deze nieuwe berekening is dat er met zekerheid geen aantasting is van de natuurlijke kenmerken van de Natura 2000-gebieden Botshol, Oostelijke Vechtplassen en Naardermeer. Dat wordt in de actualisatie van de PB onderbouwd. Daarmee wijkt de conclusie niet af van de conclusie in het MER. In het MER is melding gemaakt van een memo ecologische beoordeling stikstofdepositie. De ecologische beoordeling stikstofdepositie is nu opgenomen in de actualisatie van de PB waarin uitgebreider is nagegaan of als gevolg van deze planbijdrage significant negatieve effecten op het Natura 2000-gebieden optreden.
• Met betrekking tot de natuurtoets is in mei 2024 een nieuwe check van NDFF gedaan. Deze heeft niet geleid tot een gewijzigd beeld van de voorkomende beschermde soorten. Aanvullend is nader beargumenteerd dat het verkrijgen van een vergunning voor een flora- en fauna-activiteit in de lijn der verwachting ligt. Dit was ook al aangegeven in het MER.
• De NNN toetsing is uitgebreid en een Natuurkwaliteitsplan is opgesteld waarin de meerwaardemaatregelen zijn beschreven. In het kader van de effectbeschrijving leidt dit tot een scherpere omschrijving van de te verwachten effecten die vallen binnen de in het MER beschreven effecten. Nu is het uitgangspunt dat de compensatie-opgave 6,8 ha is waarbij 11 ha wordt gecompenseerd terwijl in het MER uitgegaan is van 5 ha compensatie-opgave en 10 ha gecompenseerd. Nog steeds wordt dan voldaan aan de compensatie-opgave conform rekenmethode bijlage 11 Interim Omgevingsverordening.

De eindconclusie is dan ook dat het MER (versie 17 april 2023) nog steeds dekkend is voor wat betreft de effecten van het bestemmingsplan. Dit PlanMER, de gewijzigde onderzoeken (verkeersonderzoek, parkeeronderzoek, KRW-toets, NNN-toets, Natuurkwaliteitsplan, Stikstofonderzoek en de (geactualiseerde) Passende Beoordeling zullen door het bevoegd gezag (de gemeenteraad van de Ronde Venen) betrokken worden bij de vaststelling van dit bestemmingsplan.

Beoordeling Commissie milieueffectrapportage

De gemeente De Ronde Venen heeft de Commissie voor de milieueffectrapportage opnieuw gevraagd de inhoud van het milieueffectrapport te beoordelen. De gemeente heeft op 11 februari 2025 het advies van de Commissie voor de milieueffectrapportage (MER) inzake bestemmingsplan Vinkeveense Plassen ontvangen.

De Commissie concludeert in haar advies (bijlage 23) dat voldoende gevolg is gegeven aan haar advies uit 2017. De Commissie beveelt aan om toe te lichten hoe de effectbeoordeling van de in het mer opgenomen varianten heeft bijgedragen aan de keuze om het bestemmingsplan bij te stellen. De Commissie onderschrijft dat het monitoren van ontwikkelingen en daarmee gepaard gaande milieueffecten van groot belang is. Zeker ook gezien de illegale ontwikkelingen in het gebied in het verleden en met het oog op toekomstige handhaving. Wel doet de Commissie een aanbeveling voor een nadere toelichting bij het bestemmingsplan en wijst op het belang van goede monitoring. De gemeente neemt de aanbevelingen van de MER over. Dit leidt tot twee verduidelijkingen in het bestemmingsplan:

• De effectbeoordelingstabel kan beter navolgbaar worden gemaakt;
• De monitoring moet scherp worden neergezet met het oog op toekomstige handhaving.

In bijlage 24 is aangegeven welke delen de gemeenteraad precies heeft overgenomen en hoe deze zijn verwerkt in het bestemmingsplan.

5.2 Ladder voor duurzame verstedelijking

Kader

Op grond van artikel 3.1.6 lid 2 van het Bro is het verplicht om bij een bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, in de toelichting een beschrijving van de behoefte aan deze ontwikkeling op te nemen. Daarbij geldt dat voor zover deze ontwikkeling mogelijk wordt gemaakt buiten het bestaand stedelijk gebied, het bestemmingsplan ook een motivering dient te bevatten waarom niet binnen het bestaand stedelijk gebied in die behoefte kan worden voorzien. De Laddertoets geldt (dus) alleen voor plannen die een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maken. In dit kader is de beantwoording van de volgende vragen relevant:

• Is er sprake van een stedelijke ontwikkeling?

Onder een stedelijke ontwikkeling wordt ingevolge artikel 1.1.1, eerste lid, aanhef en onder i van het Bro verstaan: 'ruimtelijke ontwikkeling van een bedrijventerrein of zeehaventerrein, of van kantoren, detailhandel, woningbouwlocaties of andere stedelijke voorzieningen'. Uit de Nota van Toelichting bij het Bro volgt dat met een “andere stedelijke ontwikkeling” (onder meer) wordt bedoeld: “accommodaties voor onderwijs, zorg, cultuur, bestuur en indoorsport en leisure”. Hierbij geldt als uitgangspunt dat wanneer een bestemmingsplan voorziet in een terrein met een ruimtebeslag van meer dan 500 m2 of in een gebouw met een bruto-vloeroppervlakte groter dan 500 m2, deze ontwikkeling in beginsel dient te worden aangemerkt als een stedelijke ontwikkeling. Ook uitbreidingen van stedelijke ontwikkelingen kunnen, mits voldoende substantieel, worden aangemerkt als een stedelijke ontwikkeling.

• Is deze stedelijke ontwikkeling ook aan te merken als een “nieuwe” stedelijke ontwikkeling?

Voor deze vraag dient in onderlinge samenhang te worden beoordeeld in hoeverre het plan, in vergelijking met het voorgaande planologisch regime, voorziet in een functiewijziging en welk planologisch beslag op de ruimte het nieuwe plan mogelijk maakt in vergelijking met het voorgaande bestemmingsplan.

Toetsing

Ad (i): Stedelijke ontwikkeling

Zoals ook uiteengezet in paragraaf 3.2 van deze toelichting, voorziet het voorliggende bestemmingsplan in de verankering van (een deel van) de binnen het plangebied ontstane illegale bebouwing die de afgelopen jaren is gerealiseerd op de legakkers. Daarnaast maakt het bestemmingsplan ook (beperkte) nieuwe bebouwing mogelijk ter hoogte van de legakkers. In totaal maakt het bestemmingsplan op de legakkers maximaal 6,8ha bebouwing mogelijk. Het bestemmingsplan maakt deze bebouwing mogelijk in het kader van dagrecreatie en/of verblijfsrecreatie (nachtverblijf).

Daarnaast maakt het bestemmingsplan (al dan niet via een afwijkingsbevoegdheid) een aantal recreatieve ontwikkelingen mogelijk ter hoogte van de zandeilanden, waaronder:

• een jachthaven;
• een multifunctioneel gebouw, inclusief duikwinkel/duikschool, horeca en kantoor op zandeiland 4, dat in totaal niet meer mag bedragen dan 600 m2;
• horeca, waaronder de uitbreiding van een bestaand horecagebouw op zandeiland 1 met maximaal 700 m2, inclusief terras van maximaal 250 m2;
• diverse verblijfsrecreatie in de vorm van o.a. camperplaatsen c.q. een caravanpark, tenten, recreatie-appartementen en recreatiewoningen.

Uit de jurisprudentie volgt dat recreatieve ontwikkelingen als deze kunnen worden aangemerkt als een stedelijke ontwikkeling wanneer het ruimtebeslag groter is dan 500 m² (onder meer ABRvS 7 februari 2024, ECLI:NL:RVS:2024:493). Nu dit gelet op het voorgaande het geval is, is er sprake van een stedelijke ontwikkeling.

Ad (ii): nieuwe stedelijke ontwikkeling?

Zoals aangegeven, dient voor de vraag of sprake is van een nieuwe stedelijke ontwikkeling te worden gekeken naar of sprake is van een functiewijziging en welke planologisch beslag op de ruimte wordt gelegd ten opzichte van het voorgaande planologische regime.

In paragraaf 3.2 is ingegaan op het programma dat met dit bestemmingsplan mogelijk wordt gemaakt. In totaal is een toename van 6,8 ha bebouwing aan de orde. Ten opzichte van de voorheen geldende beheersverordening voorziet dit bestemmingsplan dus in extra gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden binnen het Vinkenveense Plassengebied, waardoor het plan ladderplichtig is. Hierna volgt daarom een onderbouwing van de behoefte en de locatiekeuze.

Onderbouwing van de behoefte

Behoefte aan recreatie

Het plassengebied is al lange tijd aangewezen als bovenlokaal dagrecreatieterrein. Op grond van de geldende beheersverordening is volop gebruik voor dagrecreatie en het plaatsen van kisten toegestaan. De zandeilanden en het omliggende water zijn eigendom van het recreatieschap. Rond de entrees en op de legakkers zijn er verschillende andere (particuliere) eigenaren.

In de loop der jaren is op de legakkers veel (illegale) bebouwing in het gebied opgericht. Deze percelen en bebouwing worden volop gebruikt voor dag- en verblijfsrecreatie. Samen met de Provincie Utrecht heeft de gemeente in 2012 een Toekomstvisie opgesteld ter bescherming van de legakkers. Deze is door de gemeenteraad en Gedeputeerde Staten vastgesteld. In 2018 heeft de gemeenteraad al een nota van uitganspunten aangenomen op basis van een concept MER. Ook de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie (PRS) en de Eilandverordening van het recreatieschap (1990) gaven al langere tijd geleden richting aan de recreatieve ontwikkeling van de Vinkeveense Plassen.

Vanuit het provinciaal beleid geldt dat recreatieve ontwikkeling van de Vinkeveense Plassen als bovenlokaal recreatieterrein mogelijk is. Een gebiedsgerichte aanpak is hierbij noodzakelijk, waarin partijen uit het gebied gezamenlijk op zoek gaan naar kwaliteitswinst, via bijvoorbeeld uitruil van bestemmingen. Daardoor kan meer ruimte voor dag- en verblijfsrecreatie ontstaan. In het gebied van de Vinkeveense Plassen speelt de samenhang tussen natuur en recreatie vooral bij het gebruik van legakkers een grote rol.

De aantrekkelijkheid van de Vinkeveense Plassen blijkt onder meer uit het 'Bezoekersonderzoek Recreatiegebieden Utrecht 2019'. De Vinkeveense plassen krijgen een gemiddeld rapportcijfer van 7,9 en krijgen per jaar 664.000 unieke bezoekers. Ook uit de Visie Verblijfsrecreatie gemeente De Ronde Venen en het in dat kader uitgevoerde onderzoek door ZKA leisure consultants, waarin het toeristisch-recreatief aanbod en de vraag zijn geanalyseerd. Van alle bezoeken voor dag- en zakelijk toerisme komt een groot deel van Een groot deel de bezoeken met het motief oeverrecreatie en routegebonden recreatie. Het dagtoeristische aanbod staat in verbinding met de waterrijke gebieden in de gemeente. De meeste bedrijven zijn actief in de watersport en –recreatiesector, met de verhuur van watersportartikelen of clinics/lessen. Vaak is sprake van een combinatie van verblijfs- en dagtoeristisch aanbod.

Behoefte aan bebouwing i.k.v behoud legakkerstructuur

In totaal is in het plangebied circa 10 hectare bebouwing aanwezig. Hiervan circa 1,6 ha aan bebouwing, gericht op recreatief verblijf, planologisch vastgelegd of later vergund. Zo'n 8,4 ha is illegaal gebouwd. Daarmee is het evident dat er vanuit de kaveleigenaren een grote behoefte is aan bouwwerken ten behoeve van recreatie.

Vanuit de doelstelling van dit bestemmingsplan, namelijk het behoud en herstel van de aanwezige (cultuurhistorische) legakkerstructuur, is er ook een behoefte aan het legaliseren van bebouwing. De legakkereigenaren zorgen namelijk voor instandhouding en onderhoud van hun percelen, om deze te gebruiken voor recreatief verblijf. Zonder dit onderhoud van en het aanbrengen van beschoeiing en beplanting is het aannemelijk dat (alle) legakkers op termijn verdwijnen vanwege weers- en windinvloeden. De legakkers zullen dan afkalven (m.a.w. het in elkaar zakken of inglijden van oevers van waterlopen) en op termijn zelfs verzinken. Dit zal de legakkerstructuur van het gebied ernstig aantasten, wat een ongunstig effect heeft op de cultuurhistorische en natuurlijke waarden in het gebied.

Het bestemmingsplan heeft daarom onder meer tot doelstelling om eigenaren van legakkers tot instandhouding en beschoeiing van de legakkers te stimuleren. Om eigenaren ertoe te bewegen om deze investering te doen, is ervoor gekozen om binnen bepaalde bebouwingscriteria beperkt legalisering van bestaande bebouwing en nieuwbouw op de legakkers toe te staan. Aan legakkereigenaren wordt in ruil voor beperkte bebouwingsmogelijkheden de verplichting opgelegd om de oevers te beschoeien om afkalving van de legakkers te voorkomen en op de legakker beplanting aan te leggen die uitsluitend bestaat uit inheemse soorten. Op deze manier wordt het NNN op het Vinkeveense Plassengebied versterkt.

De gemeente kan volledige beschoeiing van alle legakkers simpelweg niet bekostigen en er zijn geen mogelijkheden tot het verkrijgen van subsidies. Bovendien zijn er geen investeerders te vinden voor de particuliere gronden. Door de kosten te verdelen, waarbij de gemeente een deel investeert in natuurontwikkeling en anderzijds de legakkereigenaren investeren in het beschoeien/beplanten en in stand houden van de legakkers (met bijbehorende onderhoudskosten) is een middenweg gezocht.

Onderbouwing mate van bebouwing / legalisatie

Er mag er geen onevenredige verhouding ontstaan tussen de bebouwing en de waarden van het NNN op het Vinkeveense Plassengebied. Met dit plan wordt 6,8 ha bebouwing gelegaliseerd. Zo'n 1,6 hectare wordt niet gelegaliseerd omwille van de balans tussen natuur en ontwikkeling. De toegestane maximale bebouwingsmogelijkheden (oppervlaktes, percentages en hoogtes) zijn het resultaat van jarenlang overleg met de stakeholders en afstemming met de coalitiepartijen. De gehanteerde percentages bewaken dat de openheid op de legakkers in stand blijft, maar bieden toch voldoende mogelijkheden tot bebouwing op de legakkers.

Behoefte aan type recreatie en voorzieningen

In het Toekomstplan Vinkeveense Plassen (2015), zoals opgesteld door de Provincie Utrecht en de gemeente De Ronde Venen, is de recreatievraag en de recreatiepotentie van het gebied onderzocht. Een deel van de hierin opgenomen opgaven is gerealiseerd, maar andere onderdelen uit dit plan kwamen niet goed van de grond doordat samenhang ontbrak. Ook was er geen specifieke inzet op de ontwikkeling van de zandeilanden. Daarom is in 2019 een Programma Vinkeveense Plassen opgesteld. Hierin is opnieuw gekeken naar de actuele trends, ontwikkelingen en behoefte van de bezoekers in het gebied.

De Vinkeveense Plassen bieden een unieke (water)recreatieve belevenis en zijn daarmee kansrijk voor ondernemers in horeca en leisure. De recreatieve kernkwaliteiten van het gebied zijn, naast diverse watersporten zoals duiken, zwemmen en vissen, ook routegebonden recreatie op en rond de plassen en dag- en verblijfsrecreatie. Er zijn onder andere twee belangrijke ontwikkelingen op het gebied van recreatie: de groei van het inwonersaantal van de regio en een grotere diversiteit aan soorten inwoners, leefstijlen en recreatiewensen. Daarnaast worden veranderingen in de samenleving voorzien: de opkomst van de participatiesamenleving, de groeiende behoefte aan 'beleving' en de wens voor een gevarieerd recreatief aanbod.

Voor verschillende groepen recreanten is er een tekort aan recreatief aanbod op en rondom de Vinkeveense Plassen. Er is vraag naar meer actief vermaak en meer exclusief (rustig) aanbod. Daarnaast kan de exploitatie van ondernemers meer jaarrond worden opgezet door een combinatie van de uitbreiding van het recreatief aanbod en de zakelijke markt.

De opgave voor de komende jaren richt zich op het verder recreatief ontwikkelen van het gebied, zodanig dat er inkomsten gegenereerd worden om het gebied duurzaam te kunnen onderhouden en te kunnen blijven aansluiten op de wensen van de bezoekers.

Zoals blijkt uit de 'Visie verblijfsrecreatie gemeente De Ronde Venen' (16 december 2020) zien inwoners en stakeholders geen massatoerist voor zich. Wel een verblijfsrecreant die komt voor kwaliteit, rust, natuur, inspiratie en ruimte. Ook buiten het vaarseizoen. Lekker en gezond eten speelt een rol voor deze verblijfsrecreant. Het is belangrijk dat accommodaties en horecagelegenheden passen bij zowel het karakter van het Plassengebied als bij het type verblijfsrecreant; de Rustzoeker, Stijlzoeker of Zakentoerist.

 

Dit bestemmingsplan maakt, naast de gedeeltelijke legalisatie van bebouwing op de legakkers, via een afwijking twee ontwikkelingen mogelijk. De ontwikkelingen komen voort uit het programma en ontwikkelscenario van het recreatieschap Stichtse Groenlanden, waarin onder meer is gekeken naar de locatie van deze ontwikkelingen in relatie tot de natuurwaardenzones (zie voorts paragraaf 3.3).

Het betreft een multifunctioneel gebouw (inclusief duikwinkel/duikschool, horeca en kantoor) en de uitbreiding van een bestaand horecagebouw op zandeiland 1. Vanwege de recreatieve waarde en bestaande recreatiemogelijkheden van het Vinkeveense Plassengebied en de toename van de hoeveelheid bezoekers is er concrete behoefte aan de uitbreiding van deze voorzieningen. De ontwikkeling van een bestaande horecavoorziening, inclusief terras, speelt in op de behoefte aan het uitbreiden van het totale aanbod van horecavoorzieningen binnen het plassengebied. Het multifunctionele gebouw heeft als doel om diverse functies die op dit moment verspreid over zandeiland 4 zijn gehuisvest, te clusteren. Hiermee wordt zorgvuldig omgegaan met het ruimtebeslag. Beide locaties zijn afgewogen in het ontwikkelscenario van het recreatieschap Stichtse Groenlanden.

Locatiekeuze

Het plangebied bevindt zich buiten het bestaand stedelijk gebied (BSD). Bij een ontwikkeling buiten stedelijk gebied moet ook rekening worden gehouden met de mogelijkheden om binnen het stedelijk gebied in die behoefte te voorzien.

Het plassengebied heeft een centrale ligging in de Randstad en is van (boven)regionaal belang. De plassen maken deel uit van het landelijke recreatietoervaartnet en van het veel grotere waterrecreatiegebied Hollandse Plassen. Het gebied is een belangrijke (potentiële) bron van bestedingen. Het bezoekerspotentieel is eveneens groot omdat de plassen binnen 15 km van de steden Amsterdam en Utrecht liggen.

Mede door de aanwezigheid van legakkers zijn de plassen van Vinkeveen van unieke waarde voor de recreatie. Landelijk gezien zijn watersportgebieden met legakkers schaars en hebben deze dus een extra attractiewaarde. De legakkers hebben een belangrijke decoratieve waarde en dragen bij aan diverse vormen van recreatie.

Soortgelijke gebieden zijn binnenstedelijk niet aanwezig. De gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden die dit bestemmingsplan biedt zijn dan ook niet mogelijk binnen BSD. Daarnaast is het voorliggende bestemmingsplan in nauw overleg met de provincie tot stand gekomen.

Conclusie

De verankering van (een deel van) de illegaal geplaatste bebouwing binnen het Vinkenveense Plassengebied en het bieden van extra planologische ruimte voor horeca en een multifunctioneel gebouw past binnen de provinciale- en gemeentelijke beleidsdoelstellingen. Er is een concrete behoefte aan het verbeteren van het gebied en het creëren van extra recreatief aanbod. Soortgelijke gebieden zijn binnenstedelijk niet aanwezig. De gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden die dit bestemmingsplan biedt zijn dan ook niet mogelijk binnen het bestaand stads- en dorpsgebied. Daarnaast is het voorliggende bestemmingsplan in nauw overleg met de provincie tot stand gekomen. Gezien bovenstaande is het plan passend ten aanzien van de ladder voor duurzame verstedelijking.

5.3 Archeologie en cultuurhistorie

Archeologie

Als basis voor de archeologisch-inhoudelijke onderbouwing heeft de gemeente De Ronde Venen de beschikking over een archeologische beleidskaart uit 2011 met onderliggende rapporten. De beleidskaart geeft gebiedsdekkend tot op perceelsniveau aan vanaf welke omvang in vierkante meters een plangebied archeologieplichtig is. In 2016 is de beleidskaart geactualiseerd. De huidige herziening van de archeologische beleidskaart vormt in combinatie met de onderliggende kaarten en eerdere rapporten vormen de onderbouwing en de basis voor het vast te stellen en te implementeren geactualiseerde archeologiebeleid. Met als doel te komen tot een transparant archeologiebeleid waarmee archeologie efficiënt en effectief wordt ingezet bij bestemmingsplannen en de omgevingsvergunning waardoor onnodig archeologisch onderzoek wordt voorkomen.

Conform de beleidskaart is aan een deel van het plangebied een archeologische verwachting toegekend. Deze verwachting is geborgd middels de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologisch waardevol (verwachtings)gebied'. De (verwachtings)waarden zijn van uiteenlopende aard en om die reden onderverdeeld in:

• Specifieke vorm van archeologie - landbodem categorie 2a
• Specifieke vorm van archeologie - landbodem categorie 2b
• Specifieke vorm van archeologie - landbodem categorie 4
• Specifieke vorm van archeologie - landbodem categorie 5
• Specifieke vorm van archeologie - landbodem categorie 6
• Specifieke vorm van archeologie - waterbodem categorie 2
• Specifieke vorm van archeologie - waterbodem categorie 3

Eventuele toekomstige ontwikkelingen binnen deze zones mogen alleen plaatsvinden wanneer er geen heiwerkzaamheden plaatsvinden en waarbij de graafwerkzaamheden ten minste één van de onderstaande diepte-, oppervlakte- en lengtematen van de betreffende zone niet overschrijden. Indien dit wel het geval is dient aanvrager van de omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken en werkzaamheden aan de hand van nader archeologisch onderzoek aan te tonen dat op de betrokken locatie geen archeologische waarden aanwezig zijn.

Cultuurhistorie

Het Groene Hart en daarbinnen de Hollands Utrechtse plassen zijn iconen voor een oer-Hollands landschap. De Vinkeveense Plassen maken hier onderdeel van uit. De kwaliteit van het (Utrechtse deel van het) Groene Hart wordt bepaald door de openheid van het landschap, het veenweidekarakter, de landschappelijke diversiteit, en de rust en stilte.

Het veenweidekarakter van het landschap wordt bepaald door verschillende verkavelingsvormen, hoogteverschillen tussen onverveend land en droogmakerijen en de karakteristieke lijnelementen (dijken, zuwen, linten) die verschillende delen begrenzen. Bijzonder aan het gebied rond Vinkeveen is dat de drie stadia van vervening naast elkaar 'gelezen' kunnen worden. De middeleeuwse optrekkende verkaveling in de polder Groot Wilnis-Vinkeveen, het turfwinningslandschap van de Vinkeveense Plassen en de doordachte diepe droogmakerij Groot Mijdrecht lopen in elkaar over en laten de geschiedenis van het gebied in een notendop zien.

In landelijk opzicht vertegenwoordigt het plassengebied een zeer hoge en specifieke cultuurhistorische waarde die elders in Nederland alleen bij de kleinere Nieuwkoopse Plassen voorkomt.

Afbeelding 5.1 Waardering legakkers volgens Cultuurhistorische Waardenkaart provincie Utrecht

Legakkers

De legakkers in de plassen tonen een historisch energielandschap. De plassen met legakkers zijn ontstaan ten gevolge van de veenontginning. Van oorsprong zorgde dit voor een open en leeg landschap. Het proces van natte vervening resulteerde uiteindelijk in een landschap dat bestaat uit uitgebaggerde 'trekgaten' of 'petgaten' met daartussen de resterende landstroken, 'legakkers' of 'zetwallen' genoemd.

De waaiervormige structuur die de legakkers vormen is uniek voor Nederland en van cultuurhistorische waarde. Het waaierpatroon van legakkers en petgaten dat de waaierverkaveling laat zien van de middeleeuwse ontginning van de Vinkeveense polder Veldzijde en de Proosdijpolder is met name herkenbaar tussen Botsholsedijk in het noorden en de N201 in het zuiden. Onderstaande afbeelding geeft het beeld van de huidige legakkers.

Afbeelding 5.2 Huidige situatie legakkerstructuren in het plangebied

Cultuurhistorisch waardevolle elementen

Uit de Cultuurhistorische Atlas provincie Utrecht blijkt dat de volgende cultuurhistorisch waardevolle elementen in het plangebied liggen:

• Waterstaatkundig: aan de oostzijde van het plangebied ligt de Winkel, een (vergraven) natuurlijke waterloop die ook diende voor het transport van goederen en personen. Aan de rand van de het plangebied liggen meerdere molens, gemalen en sluizen.
• Defensie: het plangebied maakt onderdeel uit van de inundatiegebieden van zowel de Oude Hollandse Waterlinie (bestaand tussen 1629 en 1815) als de Stelling van Amsterdam (bestaand tussen 1880 en 1960). In een bocht van de rivier de Winkel ligt Fort aan de Winkel, een verdedigingswerk gebouwd in de periode 1893-1895.
• Bewoning: de bewoningslinten van Achterbos, Vinkeveen, Demmerik en de Groenlandse kade werden vanaf de Middeleeuwen bewoond.

Afbeelding 5.3 Cultuurhistorische Atlas provincie Utrecht

Stelling van Amsterdam (Unesco Werelderfgoed)

De Stelling van Amsterdam is een 135 kilometer lange verdedigingslinie rondom Amsterdam, aangelegd tussen 1880 en 1920. Sinds 1996 staat de Stelling van Amsterdam op de lijst van UNESCO Werelderfgoed. De Stelling loopt in dit gebied langs de riviertjes Oude Waver en Winkel. Van de 45 forten op de Unescolijst ligt er één nabij het plangebied; Fort aan de Winkel.

Het verdedigingswerk werd aangelegd tussen 1893-1895. Fort aan de Winkel was ter verdediging van het acces gevormd door de Vinkenkade en de kade en waterloop tussen de polder De Winkel en de Proostdijpolder. Dit fort is evenals Fort aan de Botshol aangelegd als verdedigbaar aardwerk, een voorlopige versterking, vooruitlopend op de definitieve bouw. Hier werden de wallen echter weer geëgaliseerd.

Afbeelding 5.4 Stelling van Amsterdam (bron: viewer provincie Noord-Holland)

Rijksmonumenten

In het onderzoeksgebied zijn 2 rijksmonumenten gelegen:

• Gemaal 'De Ruiter' uit 1923 (Demmeriksekade 5). Het gemaal bemaalt het gebied van de het vroegere waterschap Polder Groot Wilnis-Vinkeveen en sinds de jaren vijftig van de 20e eeuw ook dat van de Polder Groot en Klein Oud-Aa.
• Molenromp van een achtkantige bovenkruier uit ca. 1635 die was ingericht als poldermolen voor de bemaling van het Vinkeveense deel van de polder De Ronde Venen (Molenkade 3).

Conclusie

Archeologie

De archeologische verwachtingswaarde is in de regels van dit bestemmingsplan geborgd middels de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologisch waardevol (verwachtings)gebied'.

Cultuurhistorie

De kenmerken van de Stelling van Amsterdam worden beschermd door de 'Waarde - schootsveld' en 'Waarde - Stelling van Amsterdam'.

Daarnaast is het behoud van de huidige structuur van de legakkers belangrijk voor het plangebied. In dit kader wordt geadviseerd:

• de huidige structuur van de legakkers te behouden;
• een verbod op het afgraven van de legakkers;
• het behoud van de legakkers te stimuleren;
• de verdere afkalving en verdwijning van de legakkers te voorkomen;
• de toestemming voor uitbreiding bebouwing te beperken;
• bebouwing met meer dan drie bouwlagen te verbieden;
• bebouwing die past bij het historisch beeld te stimuleren.

5.4 Natuur

5.5 Watertoets

KRW-toets

Door Antea Group is een KRW-toets (Kaderrichtlijn Water) uitgevoerd (zie Bijlage 12). In de KRW-toets is expliciet naar de te verwachten effecten op het KRW-waterlichaam Vinkeveense Plassen wordt gekeken. Het doel van de KRW-toets is om te bepalen of de voorgenomen ontwikkeling een belemmering kan vormen om de doelen vanuit de KRW te bereiken. Deze KRW-toets wordt voorgelegd aan de waterbeheerder Waternet (uitvoeringsorganisatie van waterschap Amstel, Gooi en Vecht).

Uit een beoordeling van de voorgenomen maatregelen blijkt dat de aanleg van beschoeiing tot een verbetering van de ecologische waarden en de waterkwaliteit van de Vinkeveense Plassen kan leiden. Aanbevolen wordt om in overleg tussen de gemeente en Waternet tot een verdere uitwerking van de toe te passen beschoeiing te komen, afgestemd op de waterdiepte bij de legakkers.

Met de verplichting om op de kavels een vuilwatervoorziening aan te leggen, wordt verwacht dat de lozing van afvalwater op de Vinkeveense Plassen sterk zal verminderen of volledig gestopt zal worden. Dit zal een verbetering van de waterkwaliteit opleveren.

Ten slotte is het wenselijk om bekendheid te geven aan het gewenste beheer en onderhoud. Middels handhaving zal worden toegezien op de toegestane afmetingen van verharding en bebouwing, op het gebruik van de opslagtanks en op de toepassing van beschoeiing.

Watertoets / waterparagraaf

Door Antea Group is een watertoets uitgevoerd, welke is opgenomen als Bijlage 13 bij deze toelichting.

Het plangebied valt binnen het beheersgebied van het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV). Het waterschap is verantwoordelijk voor de zorg voor het watersysteem en de zorg voor het zuiveren van stedelijk afvalwater. De zorg voor het watersysteem omvat het beheer van de oppervlaktewateren, waterkeringen en bergingsgebieden, grondwater en ondersteunende waterstaatkundige kunstwerken. Waternet is de organisatie die de taken namens AGV uitvoert. Het beleid van AGV is verwoord in onder andere het Waterbeheerprogramma, de Waterschapsverordening (Keur AGV 2019) en in diverse beleidsnota's. In de Keur van het waterschap zijn geboden en verboden opgenomen voor de bescherming van de functionaliteit van waterlopen en waterkeringen. Met de Keur wil het waterschap de waterkwaliteit verbeteren, de doorstroming in sloten veilig stellen en de dijken sterk houden. Bij de Keur horen Keurkaarten met informatie over wateren en waterkeringen

Oppervlaktewater

Het dempen en graven van nieuw oppervlaktewater zijn vergunningplichtige activiteiten. Aandachtspunten zijn o.a. dat de doorstroming gewaarborgd moet blijven, de hoeveelheid oppervlaktewater (waterbergingscapaciteit) ten minste gelijk moet blijven en dat waterkwaliteit en ecologische waarden niet mogen verslechteren. Ook voor de aanleg van bruggen en dammen met duikers gelden regels om ervoor te zorgen dat het watersysteem goed blijft functioneren.

De gemeente De Ronde Venen heeft de ambitie om binnen de Vinkeveense Plassen de ecologische en hydrologische kansen op gebiedsniveau maximaal te benutten. De gemeente is voornemens op een aantal plaatsen natuurvriendelijke oevers (NVO's) aan te leggen en om de groenstructuur verder uit te breiden en te verbeteren.

In principe hebben de NVO's geen negatieve invloed op de waterhuishouding, zolang het natte profiel niet wordt verminderd. De NVO's kunnen zelfs helpen om het risico op erosie te verminderen. Daarnaast hebben natuurvriendelijke oevers over het algemeen niet alleen een direct effect op de waterkwaliteit door zuivering van het water maar ook een indirect effect als vanggewas voor bestrijdingsmiddelen. Naast een positieve invloed op de verbetering van de chemie zal ook de ecologie verbeteren als gevolg van de aanleg van NVO's. Zo worden er groeiplaatsen geboden aan ondergedoken waterplanten in de natuurvriendelijke oevers. Daarnaast bieden de oevers leefgebied voor waterdieren zoals vissen en ongewervelde dieren. Geconcludeerd wordt dat de NVO's een gunstige invloed op de waterhuishouding zullen hebben, zolang het natte profiel niet afneemt.

Waterveiligheid

Activiteiten binnen het beperkingengebied (kern- of beschermingszone) van een waterkering zijn veelal vergunningplichtig. De goede staat en werking van waterkeringen moet gewaarborgd blijven. Ook moet doelmatige inspectie mogelijk blijven en moet de waterkering tegen aanvaardbare maatschappelijke lasten in stand kunnen worden gehouden.

Het plangebied bevindt zich naast een kern- en beschermingszone van een waterkering. Het hoofddoel van het nieuwe bestemmingsplan is het legaliseren van de uitgevoerde ontwikkelingen binnen het Vinkeveense Plassengebied. Als onderdeel van de ruimtelijke procedure zijn geen structurele wijzigingen opgenomen. Om deze reden worden geen effecten verwacht op de waterveiligheid.

Verhard oppervlak

Met het nieuwe bestemmingsplan is het mogelijk om diverse ontwikkelingen te realiseren, zoals: bebouwing en gebruik van de legakkers en meer (commerciële) activiteiten op de Zandeilanden. Bij ontwikkeling van nieuwe bouwwerken en ter compensatie van de toename verhard oppervlakte wordt uitgegaan van de watercompensatie regel van 10%.

Dit houdt in dat 10% van de toename verharding gecompenseerd moet worden door oppervlaktewater aan te leggen of een andere vorm van waterberging. Op basis van het gemeentelijk beleid geldt ook voor nieuwe ontwikkelingen een bergingsbehoefte van minimaal 40 mm per m2 verharding. Dit is ook van toepassing op de ontwikkeling/herinrichting van parkeerplaatsen. Bij de aanleg van nieuwe voetpaden wordt bij voorkeur gebruik gemaakt van half-verharding, schelpen, glas of gebroken natuursteen. Als deze halfverharding minstens 90 l/s doorlaat, hoeft de verharding niet gecompenseerd te worden.

Met de planologische wijziging wordt met het bestemmingsplan de aanleg van circa 2,5 ha verharding toegestaan. In praktijk is deze verharding grotendeels reeds aanwezig. Voor deze verharding is geen waterbergingscompensatie uitgevoerd. Het hemelwater wordt in theorie door de aanwezigheid van de verharding versneld afgevoerd naar het oppervlaktewater. Echter, in de oorspronkelijke situatie kwam het hemelwater ook zeer snel in het oppervlaktewater terecht door de snelle afvoer van de kleine percelen met slecht doorlatende bodem. Hierdoor is er geen sprake van verslechtering van de situatie. Omdat het aandeel verharding in de huidige en toekomstige situatie gelijk blijft, zijn in het plan geen compenserende of mitigerende maatregelen opgenomen voor een toename aan verharding.

De legakkers in het plassengebied zijn in areaal zeer beperkt ten opzichte van het areaal water. De bodem bestaat uit slecht doorlatend materiaal en de ontwateringsdiepte is zeer beperkt. Hierdoor is de bergingscapaciteit in de legakkers nihil en stroomt in een onbebouwde situatie hemelwater direct oppervlakkig af naar het oppervlaktewater. De planologische toename aan verharding van circa 2,5 ha zorgt daardoor niet voor een versnelde afstroom van hemelwater naar het oppervlaktewater en zorgt daardoor niet voor een peilstijging ten opzichte van de onbebouwde situatie. Daarom wordt compensatie of mitigatie niet noodzakelijk geacht.

Waterkwaliteit

De Vinkeveense Plassen zijn een KRW oppervlaktewater. Het doel van de KRW (Kaderrichtlijn Water) is dat uiterlijk in 2027 al het water in Europa schoon en gezond is. Hier hebben de gemeente en het waterschap een gedeelde verantwoordelijkheid. Ruimtelijke ontwikkelingen in het plangebied mogen niet leiden tot een verslechtering van de chemische en ecologische oppervlaktewaterkwaliteit in de omgeving. Het kan zijn dat dit moet worden aangetoond bij een melding of vergunningaanvraag. Dit kan bijvoorbeeld worden bepaald aan de hand van Ecologische Sleutelfactoren. Enkele principes waar rekening mee moet worden gehouden:

• De nutriëntenbelasting op het watersysteem mag niet groter worden. Nutriënten komen o.a. in het oppervlaktewater terecht via vuilwater-overstorten, afstromend hemelwater vanaf verhard oppervlak en door nalevering vanuit de bodem;
• Bomen langs watergangen zijn in beginsel niet wenselijk, vanwege bladval (nutriëntenbelasting) en schaduwwerking.
• Voldoende natuurvriendelijke oevers. Niet overal beschoeiing.
• Voldoende lichtinval (belangrijk voor waterplanten). Beperk overkluizingen en steigeroppervlakken boven water.
• Een waterdiepte passend bij de functie, maar niet dieper.

Nadelige gevolgen moeten gecompenseerd worden. Uitgangspunt is dat de planontwikkeling integraal gezien geen nadelige gevolgen heeft voor de waterkwaliteit.

Door Antea group is een KRW-toets (Kaderrichtlijn Water) uitgevoerd (zie Bijlage 12). In de KRW-toets is expliciet naar de te verwachten effecten op het KRW-waterlichaam Vinkeveense Plassen gekeken. Het doel van de KRW-toets is om te bepalen of de voorgenomen ontwikkeling een belemmering kan vormen om de doelen vanuit de KRW te bereiken. Deze KRW-toets wordt voorgelegd aan de waterbeheerder Waternet (uitvoeringsorganisatie van waterschap Amstel, Gooi en Vecht).

Uit een beoordeling van de voorgenomen maatregelen blijkt dat de aanleg van beschoeiing tot een verbetering van de ecologische waarden en de waterkwaliteit van de Vinkeveense Plassen kan leiden. Aanbevolen wordt om in overleg tussen de gemeente en Waternet tot een verdere uitwerking van de toe te passen beschoeiing te komen, afgestemd op de waterdiepte bij de legakkers.

De bebouwing is in de huidige situatie niet aangesloten op riool en ook niet voorzien van IBA-tank (Individuele Behandeling Afvalwater). Het ongezuiverde vuilwater wordt vaak geloosd op de Vinkeveense Plassen, ondanks dat dergelijke ongezuiverde lozingen sinds 1995 bij wet verboden zijn. Met de verplichting om een vuilwatervoorziening op de legakkers te realiseren is de verwachting dat deze vervuiling sterk zal verminderen of volledig gestopt zal worden. Dit zal een verbetering van de waterkwaliteit opleveren ten opzichte van de huidige praktijksituatie. In overleg met Waternet zijn de meest voor de hand liggende methoden uitgewerkt in een notitie (bijlage 18):

• Vuilwaterboot
• Helofytenfilter
• Droogtoilet (scheidingstoilet/composttoilet)
• Droogtoilet (Chemisch toilet)

In de notitie is gekozen voor een aanpak die de waterkwaliteit ten goede komt en de eigenaren minder geld kost dan de alternatieven. Kaveleigenaren/gebruikers moeten gebruik maken van een droogtoilet of een chemisch toilet. Die keuze dient te worden aangegeven bij de aanvraag omgevingsvergunning. De lozingen van de toiletten vinden bij een chemisch toilet plaats bij een van de innamepunten in de jachthavens. Het afval van een droogtoilet kan bij het restafval (jachthaven/thuis). Bij bestaande aansluitingen op het rioolsysteem hoeft geen keuze te worden gemaakt.

Na een praktische uitwerking van deze maatregelen is een campagne noodzakelijk om de bekendheid van de maatregelen te vergroten. De voorgenomen ontwikkelingen, zoals de aanleg/herinrichting van parkeerplaatsen, hebben geen negatieve invloed op het rioleringssysteem omdat deze via de berm afwateren naar het oppervlaktewater.

Ten slotte is het wenselijk om bekendheid te geven aan het gewenste beheer en onderhoud. Middels handhaving zal worden toegezien op de toegestane afmetingen van verharding en bebouwing, de realisatie van vuilwatervoorzieningen op de kavels en op de toepassing van beschoeiing. In goed overleg met Waternet zullen maatregelen ter watercompensatie getroffen worden.

Klimaatadaptatie

Door de verandering van het klimaat wordt het weer steeds extremer. Meer en meer krijgen we te maken met hitte, droogte, wateroverlast door hevige regenbuien en kans op overstromingen. Een belangrijke ambitie van gemeente De Ronde Venen is het tijdig anticiperen op de gevolgen van klimaatverandering. Hierbij geldt voor nieuw ontwikkelingen in het gebied een bergingsbehoefte van minimaal 40 mm per m2 nieuwe verharding.

Aangezien de gemeente de ambitie heeft om de groenstructuur in het gebied te verbeteren, is het des te belangrijker om voorbereid te zijn op klimaatverandering, met name op droogte. Aanvullende maatregelen zoals de aanleg van NVO's of veranderingen in de waterpeilen van bestaande kunstwerken maken het mogelijk om de grondwaterstanden te verhogen. De beoogde plannen zijn gunstig voor de ontwikkeling van de natuurgebieden. Bij de verdere planuitwerking worden de mogelijkheden voor de natuurambities nader uitgewerkt.

5.6 Verkeer en parkeren

Parkeeronderzoek

Door Empaction is een parkeeronderzoek uitgevoerd (zie Bijlage 8). In het parkeeronderzoek wordt onderbouwd dat de nieuwe functies en gebruiksmogelijkheden de parkeerproblematiek niet verergeren, dat eventuele overlast incidenteel en aanvaardbaar is en/of dat er mogelijkheden zijn om de problematiek (deels) op te lossen.

Er wordt momenteel nagedacht over ontwikkelingen op de volgende locaties:

• Zandeiland 1: uitbreiding horecafunctie incl. terras (binnenplanse afwijking);
• Zandeiland 4 & 5; multifunctioneel gebouw (binnenplanse afwijking);
• Zandeiland 9, 10 en 12; totaal 35 tenten
• Legakkers: toename met 1400 kavels (waarbij dagrecreatie in de huidige planologische situatie al mogelijk is).

Voor de diverse functies en scenario('s) is de parkeerbehoefte in kaart gebracht. De conclusie is dat de parkeerdruk in het gebied zal toenemen. Bij een aantal functies is de toename beperkt en kan deze zonder extra maatregelen in het gebied worden opgevangen. De toenemende parkeerdruk als gevolg van de uitbreiding van de huidige horecagelegenheid op Zandeiland 1 alsmede de camping op Zandeiland 9 kan worden opgevangen op de locatie Winkelpolder.

Op het parkeerterrein van Zandeiland 4 zijn fysiek nog maximaal 20 parkeerplaatsen extra in te passen.

Wanneer alle beoogde functies worden meegenomen dan geeft dit echter een extra parkeerdruk van 24 parkeerplaatsen. De parkeerdruk ligt net iets boven de maximale in te passen parkeerplaatsen. Het bestaande parkeerterrein van Zandeiland 4 heeft op dit moment een capaciteit van 245 parkeerplaatsen. Op dit parkeerterrein zijn fysiek nog maximaal 20 parkeerplaatsen extra in te passen. Wanneer alle beoogde functies worden meegenomen, dan geeft dit een extra parkeerbehoefte van 24 parkeerplaatsen. De parkeerbehoefte ligt net iets boven de maximale in te passen parkeerplaatsen. Gelet op de totale capaciteit is dit marginaal. Als tijdens een piek moment Zandeiland 4 vol bezet is kan er uitgeweken worden naar restcapaciteit in de omgeving (locaties Vinkenkade en Winkelpolder).

Parkeerbehoefte legakkers

Er zijn op dit moment ongeveer 1.280 kavels c.q. afzonderlijke kadastrale percelen waarop binnen de bebouwingscriteria meerdere bouwwerken mogen worden gerealiseerd of al gerealiseerd zijn. Het aantal kavels zal toenemen tot in totaal 1.400. In de huidige planologische situatie is dagrecreatie in het gebied en op de legakkers/kavels al een mogelijkheid. In het nieuwe bestemmingsplan wordt daar enige bebouwing en nachtrecreatie op de legakkers/kavels aan toegevoegd.

De parkeerbehoefte van ongeveer 1.280 kavels wordt sinds jaar en dag opgevangen op het bestaande parkeerareaal langs en aan weerszijden van Achterbos en Herenweg. Het aantal kavels zal uitgebreid worden naar 1.400 kavels. De parkeerbehoefte van de extra kavels kan in de bestaande parkeercapaciteit van het gebied worden opgevangen. Naast het benutten van restruimte op het parkeerareaal langs en aan weerszijden van Achterbos en Herenweg is er ruim voldoende restcapaciteit op parkeerlocatie Winkelpolder aanwezig. Om tijdens piekmomenten parkeeroverlast in het openbaar gebied te beperken wordt wel aanbevolen om een vorm van parkeerregulering in te gaan voeren. Bovendien is de verwachting niet dat de toename aan auto's (+120 kavels) zal leiden tot een grote toename aan parkeerbehoefte, de meeste mensen komen met de boot.

Samen met de stakeholders zijn de huidige knelpunten op het gebied van parkeren en bereikbaarheid in het Plassengebied geïnventariseerd. Vervolgens zijn de oplossingsrichtingen in kaart gebracht die kunnen bijdragen aan een verbetering in de toekomstige situatie.

Voor een aantal maatregelen hoeft er niet gewacht te worden tot dat de bestemmingsplanprocedure is afgerond. Gezien de onveilige situatie op de Baambrugse Zuwe tijdens piekdagen wordt aanbevolen om hier alvast met de voorgestelde oplossingsrichtingen aan de slag te gaan.

In paragraaf 4.4.8 is reeds ingegaan op het Mobiliteits- en verkeersveiligheidsplan 2023-2030. In deze visie is reeds aangegeven dat de parkeersituatie in de zomer in Vinkeveen speciale aandacht verdient. Dat staat op dit moment ook op de planning, bijvoorbeeld in het Achterbos en op een gedeelte van de Herenweg. Het is voor Vinkeveen nodig om te zoeken naar alternatieve vormen van bereikbaarheid om de leefbaarheid en (verkeers)veiligheid te garanderen.

Verkeerstoets

In aanvulling op het parkeeronderzoek is door Goudappel is onderzoek verricht naar de bereikbaarheid van de Vinkeveense Plassen (zie Bijlage 9). Dit onderzoek geeft een visie op de bereikbaarheid van het gebied voor de korte en lange termijn.

De Vinkeveense Plassen zijn vanuit drie hoofdrichtingen bereikbaar:

• noordzijde: via de Vinkenkade en Baambrugse Zuwe (afrit 3 Abcoude op de A2);
• zuidzijde: via de Groenlandsekade en Baambrugse Zuwe (afrit 4 Vinkeveen op de A2);
• westzijde: via de Herenweg en Baambrugse Zuwe (afrit Vinkeveen op de N201).

Uit het onderzoek blijkt dat vanuit de vormgeving van de Baambrugse Zuwe, Groenlandsekade en Vinkenkade er geen of een beperkte restcapaciteit is op de bestaande wegen. Dit betekent dat een verkeerstoename als gevolg van extra recreatieve functies binnen het recreatiegebied niet gewenst is. Het is daarom noodzakelijk om alternatieven voor de auto (openbaar en fiets) nader te onderzoeken.

Het noordelijke deel van de Vinkenkade (buiten de bebouwde kom) heeft een breder profiel en kan daarom meer gemotoriseerd verwerken dan het zuidelijke deel. Deze weg functioneert als belangrijke verbinding tussen de A2 (afrit Abcoude) en het parkeerterrein bij Zandeiland 1.

De mogelijkheden om de bestaande auto-infrastructuur uit te breiden zijn beperkt. Daarom dient voor de autobereikbaarheid zoveel mogelijk gebruik te worden gemaakt van de bestaande infrastructuur. Uitbreiding of aanpassingen aan de infrastructuur worden niet uitsloten als oplossing, maar het is wel uitgangspunt om eerst maatregelen te nemen om alternatieven, zoals de fiets en het ov, te stimuleren. Conform dit principe, zoals opgenomen in het Mobiliteits- en Verkeersveiligheidsplan 2023-2030 zijn deze mogelijkheden onderzocht.

In het onderzoek is een mobiliteitsvisie opgesteld aan de hand van alternatieven voor de auto: openbaar vervoer en fiets. De volgende maatregelen zijn behandeld:

• parkeerterrein Abcoude A2 (P1):
  • 1. realiseren van een toeristisch overstappunt (TOP) voor gebruikers openbaar vervoer en auto
  • 2. instellen van een fietsdeelsysteem
• parkeerterrein Vinkeveen A2 (P2):
  • 1. realiseren van een toeristisch overstappunt (TOP) voor gebruikers openbaar vervoer en auto
  • 2. instellen van een fietsdeelsysteem
• parkeerterrein Eiland 1 (P3):
  • 1. aanlegsteiger voor pendeldienst over water
• parkeerterrein Eiland 4:
  • 1. invoeren van betaald parkeren
  • 2. aanlegsteiger voor pendeldienst over water
• parkeervoorziening Vinkeveen Viaduct:
  • 1. realiseren van een toeristisch overstappunt (TOP) voor gebruikers openbaar vervoer en auto
  • 2. instellen van een fietsdeelsysteem
  • 3. invoeren van betaald parkeren

5.7 Bedrijven en milieuzonering

Inleiding

In deze paragraaf wordt aandacht besteed aan hinder door bedrijven in algemene zin. Bedrijfsactiviteiten kunnen hinder veroorzaken door onaangename geuren, lawaai, stof, trillingen of drukke verkeersbewegingen. Het is daarom wenselijk als bedrijfsactiviteiten of andere milieubelastende functies op een zekere afstand van woningen en andere hindergevoelige functies zijn gesitueerd. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft hiervoor een handreiking opgesteld: de publicatie 'Bedrijven en milieuzonering' (2009).

In deze handreiking wordt aangegeven hoe door middel van milieuzonering de afstand tussen bedrijfsactiviteiten en milieugevoelige functies voldoende blijft. Milieuzonering zorgt ervoor dat nieuwe bedrijven op een passende afstand ten opzichte van woningen worden gesitueerd en dat nieuwe woningen op een verantwoorde afstand van bestaande bedrijven worden gepland. Niet ieder bedrijf heeft evenveel invloed op de omgeving. In de handreiking worden bedrijfsactiviteiten daarom ingedeeld in zes categorieën. Per milieucategorie zijn richtafstanden opgenomen die aangehouden kunnen worden om hinder te voorkomen. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt in afstanden tot een rustige woonwijk en tot een gebied met een menging van functies. In onderstaande tabel zijn de richtafstanden weergegeven. Deze afstanden zijn gebaseerd op de mate van verspreiding van geluid, stof, gevaar en geur. De bedrijvigheid kan volgens de handreiking van de VNG ingedeeld worden in categorieën die lopen van 1 tot en met 6. Hierbij lopen de richtafstanden uiteen van 0 meter tot 1500 meter (zie tabel).

Milieucategorie	Richtafstanden tot een 'rustige woonwijk'	Richtafstanden tot een 'gebied met menging van functies'
1	10 meter	0 meter
2	30 meter	10 meter
3	50 - 100 meter	30 - 50 meter
4	200 - 300 meter	100 - 200 meter
5	500 - 1.000 meter	300 - 700 meter
6	1.500 meter	1.000 meter

De VNG-publicatie blijft een richtlijn, waarin in algemene zin richtafstanden zijn bepaald op basis van gemiddelde productieprocessen. Het kan daarom zinvol zijn om in specifieke situaties de bewuste bedrijven nader te beschouwen op hun bedrijfsactiviteiten. Het kan immers zo zijn dat een specifiek bedrijf er een andere bedrijfsvoering op nahoudt, waardoor de hinder minder is dan wat op grond van de VNG-publicatie wordt ingeschat.

Bovendien moeten bedrijven op basis van een vergunning krachtens de Wet milieubeheer (milieuvergunning) of op basis van het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer (Activiteitenbesluit) aan voorschriften voldoen. Deze voorschriften hebben onder meer als doel de hinder voor de omgeving te reguleren en op een acceptabel niveau te houden. Deze voorschriften bieden daarom ook inzicht in de hindersituatie.

Situatie plangebied

In het plangebied, aan te merken als gemengd gebied, vindt met name bedrijvigheid plaats op het gebied van recreatie en toerisme met een maximale milieucategorie van 3.1 (kampeerterreinen, vakantiecentra, jachthaven). De minimale richtafstand tot aan gevoelige functies bedraagt hierbij 30 meter. Aan deze afstand wordt voldaan.

Conclusie

Op grond van bovenstaande kan worden geconcludeerd dat het aspect bedrijven en milieuzonering de uitvoerbaarheid van dit bestemmingsplan niet in de weg staat. In de wijzigingsbevoegdheden is opgenomen dat de voorziening milieuhygiënisch inpasbaar moet zijn. Een ontwikkeling is milieuhygiënisch inpasbaar indien (voor de relevante aspecten) is aangetoond dat:

• a. omliggende functies niet onevenredig in hun gebruiksmogelijkheden worden beperkt;
• b. de bodemkwaliteit geschikt is voor de beoogde functie;
• c. bij het toestaan van nieuwe geurgevoelige functies voldaan wordt aan de wettelijke geurnormen of vastgestelde hogere geurnorm;
• d. bij het toestaan van nieuwe geluidsgevoelige functies voldaan wordt aan de voorkeursgrenswaarden of, indien de voorkeursgrenswaarde wordt overschreden er wordt voldaan aan het gemeentelijk beleid hogere waarden Wet geluidhinder en de vastgestelde hogere grenswaarde;
• e. er geen belemmeringen zijn op het gebied van externe veiligheid;
• f. de luchtkwaliteit geschikt is voor de nieuwe functie;
• g. er geen onevenredige lichthinder ontstaat van lichtveroorzaakende functies op lichtgevoelige functies;
• h. er geen sprake is van significant negatief effecten op Natura 2000-gebied(en);
• i. nieuwe functies binnen de ecologische hoofdstructuur niet schadelijk zijn voor het natuurbeheertype ter plaatse;
• j. soorten die op basis van de Wet Natuurbescherming beschermd zijn niet worden aangetast;
• k. de waterhuishouding en waterkwaliteit niet onevenredig verslechteren;
• l. de capaciteit van de omliggende wegen voldoende is voor veilige afwikkeling van de verkeerstoename;
• m. er op eigen terrein voorzien wordt in de parkeerbehoefte.

5.8 Luchthavenindelingsbesluit

Het oorspronkelijke Luchthavenindelingsbesluit Schiphol (LIB) stamt uit 2002, en is op 31 augustus 2004 gewijzigd in werking getreden. Het LIB is een Algemene Maatregel van Bestuur, die gebaseerd is op artikel 8.4 van de Wet luchtvaart. Met het LIB wordt in kaartmateriaal een zogenaamd beperkingengebied vastgesteld. Het LIB bevat voor dat beperkingengebied regels waarbij beperkingen zijn gesteld ten aanzien van de bebouwing en het gebruik van gronden, voor zover die beperkingen noodzakelijk zijn met het oog op de veiligheid en de geluidsbelasting in verband met de nabijheid van de luchthaven Schiphol. Onder meer zijn beperkingen gesteld aan de hoogte van de bebouwing, door middel van toetshoogtes.

Bestemmingsplannen dienen deze toetshoogtes in acht te nemen. Gebouwen hoger dan de toetshoogtes kunnen alleen toegestaan worden indien het Rijk hiervoor een verklaring van geen bezwaar (vvgb) heeft afgegeven of een positief radar advies heeft afgegeven. Voor de radartoets gelden afzonderlijke (en lagere) toetshoogtes; deze zijn opgenomen in een kaart in bijlage 4a bij het LIB. De genoemde beperkingen betreffen:

• de bestemming en het gebruik van grond in verband met het externe-veiligheidsrisico vanwege het luchthavenluchtverkeer;
• de bestemming en het gebruik van grond in verband met de geluidbelasting vanwege het luchthavenluchtverkeer;
• de maximale hoogte van objecten in, op of boven de grond, in verband met de veiligheid van het luchthavenluchtverkeer;
• een bestemming die, of van een gebruik dat, vogels aantrekt, in verband met de veiligheid van het luchthavenluchtverkeer.

De voorliggende ontwikkeling valt onder het beperkingengebied voor hoogte van het LIB. Op grond van artikel 2.2.2, eerste lid, van het LIB zijn op gronden die zijn aangewezen op de kaarten in bijlage 4 bij het besluit geen objecten toegestaan die hoger zijn dan de op de kaarten aangegeven maximale waarden. Voor het plangebied geldt een toetshoogte van 146 meter +NAP en een toetshoogte Radar tussen de 73 en 83 meter +NAP. Tevens ligt het plangebied in de toetszone voor windturbines en laser.

Het voorliggende bestemmingsplan voldoet aan het LIB, de daarin gestelde maxima worden niet overschreden.

5.9 Bodem

Voor het plangebied is een historisch vooronderzoek (zie Bijlage 10) uitgevoerd. Op basis van het historisch vooronderzoek wordt het volgende geconcludeerd:

• Op basis van de Nota Bodembeheer blijkt dat de bovengrond uit een toemaakdeklaag van enkele centimeters tot een halve meter dik kan bestaan, waarin (lokaal) verhoogde gehalten van met name PAK en zware metalen te verwachten zijn. Aangezien de ouderdom van de toemaakdeklaag onbekend is, dient deze laag als asbestverdacht te worden aangemerkt.
• De algemene kwaliteit van de toemaakdeklaag rondom de Vinkeveens plassen is volgens de Nota Bodembeheer klasse Industrie. Ten noorden van de plassen is de kwaliteit van de toemaakdeklaag ingedeeld als zijnde klasse wonen.
• Tevens blijkt dat in de bodem in en rondom de Vinkeveense plassen (stek) verhoogde gehalten lood kunnen voorkomen.
• Ter plaatse van (voormalige) kassen, boomgaarden en boomkwekerijen kunnen verhoogde concentraties OCB (organochloor-bestrijdingsmiddelen) voorkomen. Daarnaast kan specifiek ter plaatse van (voormalige) kassen asbest in de bodem voorkomen, omdat bekend is dat in het verleden asbest is verwerkt in met name kitten en voegen in de kassen.
• Ter plaatse van wegbermen en onder de weg(verharding)en kunnen verhoogde gehaltes PAK en zware metalen voorkomen door de toepassing van teerhoudend asfalt en/of funderingsmateriaal, alsmede vanwege het afspoelen van regenwater van het wegdek waar gemotoriseerd verkeer overheen rijdt. Daarnaast is de wegberm en met name het funderingsmateriaal onder de verharding asbestverdacht.
• Op verschillende plaatsen op en in de buurt van het projectgebied vinden activiteiten plaats of hebben activiteiten plaatsgevonden waarbij de bodem kan zijn verontreinigd met brandstofcomponenten (bijvoorbeeld door de opslag van HBO tanks). Brandstofcomponenten zijn mobiel en kunnen verplaatst zijn tot in het projectgebied.
• Er zijn verschillende bodemonderzoeken en saneringen uitgevoerd op percelen in en nabij het projectgebied. Op enkele percelen is de bodem (mogelijk nog) ernstig verontreinigd en bevinden (enkele van) deze verontreinigingen zich mogelijk binnen het projectgebied.

Aanbevolen wordt om een uitgebreider dossieronderzoek uit te voeren voor de locaties waarvan de bodemkwaliteit niet (voldoende) bekend is en potentiële bodemverontreinigingen aanwezig kunnen zijn. Dit bestemmingsplan maakt echter niet direct nieuwe ontwikkelingen op deze locaties mogelijk. Op dit moment is verder bodemonderzoek dan ook niet noodzakelijk. Geadviseerd om alleen (dossier)onderzoek uit te voeren op het moment dat er zich exacte plannen voor de locaties voordoen.

5.10 Geluid

Conform artikel 74 van de Wet geluidhinder (Wgh) (2007) bevindt zich aan weerszijden van een weg een zone waarbinnen in bepaalde gevallen akoestisch onderzoek dient te worden uitgevoerd. Alvorens geluidgevoelige objecten - zoals woningen of scholen - kunnen worden geprojecteerd, dient te worden onderzocht of aan de normen van de Wgh wordt voldaan. Met dit plan worden echter geen (nieuwe) geluidgevoelige objecten mogelijk gemaakt. Daarnaast is de verkeerstoename op de rond het plan gelegen wegen zodanig gering dat op de bestaande woningen langs deze wegen geen significante hoorbare verandering van de geluidsbelasting aan de orde is.

5.11 Luchtkwaliteit

Het onderzoek naar luchtkwaliteit wordt uitgevoerd op grond van hoofdstuk 5, titel 5.2 'Luchtkwaliteitseisen' van de Wet milieubeheer. De titel 5.2 'Luchtkwaliteitseisen' is beter bekend als de Wet luchtkwaliteit. Een belangrijk onderdeel van de Wet luchtkwaliteit is het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Het NSL is een bundeling maatregelen op regionaal, nationaal en internationaal niveau die de luchtkwaliteit verbeteren. Daarnaast zijn daarin alle ruimtelijke ontwikkelingen opgenomen die de luchtkwaliteit verslechteren.

Naast de introductie van het NSL is het begrip 'niet in betekenende mate' (NIBM) bijdragen een belangrijk onderdeel van de Wet luchtkwaliteit. Een project draagt NIBM bij aan de verslechtering van de luchtkwaliteit als de NO2 en PM10 jaargemiddelde concentraties niet meer toenemen dan 1,2 µg/m3. In dat geval is de ontwikkeling als NIBM te beschouwen. Voor zover de ruimtelijke ontwikkeling is opgenomen in het NSL of de ontwikkeling kan worden aangemerkt als NIBM-project is toetsing aan de normen van de Wet luchtkwaliteit niet nodig.

Beoordeling luchtkwaliteit

In de 'Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)' (Regeling NIBM) zijn voor verschillende functiecategorieën cijfermatige kwantificaties opgenomen, waarbij een ontwikkeling als een NIBM-project kan worden beschouwd. Deze categorieën betreffen landbouwinrichtingen, spoorwegemplacementen, kantoorlocaties, woningbouwlocaties en een combinatielocatie van woningbouw en kantoren.

Op basis van de toename aan verkeersbewegingen is met de NIBM-tool beoordeeld of het plan aan te merken is als NIBM. Hierbij is rekening gehouden met de 674 motorvoertuigbewegingen per etmaal op de drukke dagen, zoals opgenomen in bijlage 6. Op basis van de NIBM-tool blijkt dat de bijdrage van dit extra verkeer niet in betekende mate bijdraagt aan een verslechtering van de luchtkwaliteit.

Afbeelding 5.7 NIBM-tool

Goede ruimtelijke ordening

In het kader van een goede ruimtelijke ordening zijn de jaargemiddelde concentraties NO2, PM10 en PM2,5 in de omgeving van het plangebied inzichtelijk gemaakt. In de volgende afbeelding zijn de concentraties NO2, PM10 en PM2,5 voor het peiljaar 2020 weergegeven. Deze concentraties zijn afkomstig uit de NSL-monitoringstool 2021.

Afbeelding 5.8 Overzicht concentraties NO2, PM10 en PM2,5, peiljar 2020 (NSL-monitoringstool 2021)

Uit de voorgaande afbeelding blijkt dat in de omgeving van het plangebied de jaargemiddelde concentraties NO2, PM10 en PM2,5 respectievelijk maximaal 23,3 µg/m3, 17,0 µg/m3 en 9,2 µg/m3 bedragen. De jaargemiddelde grenswaarde voor NO2, PM10 (beide 40 µg/m3) en PM2,5 (25 µg/m3) wordt niet overschreden. Het aantal overschrijdingsdagen van de 24 uurgemiddelde concentratie PM10 is maximaal 6,1, waardoor het maximum van 35 dagen niet wordt overschreden.

Het aspect luchtkwaliteit vormt gezien het bovenstaande geen belemmering voor het uitvoeren van het plan.

5.12 Externe Veiligheid

Door Arcadis is een analyse naar de externe veiligheid in en rondom het gebied uitgevoerd (zie Bijlage 8). De externe veiligheidsrisico's ten opzichte van het onderzoeksgebied en de transportroute basisnet gevaarlijke stoffen leggen geen beperking op aan de herziening van het bestemminsplan Vinkeveense Plassen. Gezien de afstanden van de wegen tot het onderzoeksgebied komen er geen kwetsbare objecten binnen de PR10-6 contour. Ook is er geen sprake van nieuwe risico's omtrent Plasaandachtsgebieden langs de A2. Er moet echter wel vermeld worden dat bij een ongeval met gevaarlijke stoffen op de N201, die door het onderzoeksgebied loopt, aandacht moet zijn voor mogelijke plasbranden die het wegverkeer en milieu kunnen verstoren.

5.13 Leidingen en verbindingen

In het plangebied zijn diverse kabels en leidingen gelegen welke een planologisch-juridische bescherming behoeve op basis van dit bestemmingsplan. Het betreft de volgende leidingen:

• een brandstofleiding van DPO Defensie aan de noordzijde van de Provinciale weg N201 (beschermingszone 2x5 meter);
• een hoofdwatertransportleiding van Waternet (belemmeringenzone 2x10 meter);
• een hogedruk gasleiding van Stedin (beschermingszone 2x4 meter).

Deze leidingen zijn met de bijbehorende beschermingszone op de verbeelding aangegeven en in de regels van een dubbelbestemming voorzien. Hiermee is de bescherming afdoende verzekerd.

Ook zijn er kabels en leidingen aanwezig die vanwege hun aard en/of omvang/capaciteit geen planologische bescherming behoeven in een bestemmingsplan. Bij de uitvoering van het bestemmingsplan zal ook rekening moet worden gehouden met deze kabels en leidingen. Voor de uitvoering van het plan zal met de betreffende leidingbeheerders in overleg worden getreden.

Centraal over het plangebied loopt een straalpad. Straalpaden (straalverbindingspaden) zijn optisch vrije paden, met een breedte van 200 m ten behoeve van telecommunicatie. Voor het berichtenverkeer maken KPN en andere instellingen en bedrijven gebruik van straalverbindingen. Om een ongestoord berichtenverkeer mogelijk te maken, dient tussen de zend- en ontvangststations een vrije baan aanwezig te zijn. De straling volgt een vrijwel rechte lijn en niet de kromming van het aardoppervlak. Voor een onbelemmerd gebruik mag bebouwing en beplanting in deze straalpaden een bepaalde hoogte niet overschrijden. De toelaatbare bebouwings- en beplantingshoogte is afhankelijk van de terreinhoogte en de hoogte van het straalpad ter plaatse. De hoogte bedraagt in onderhavig geval 100 m (ten opzichte van NAP).

In het bestemmingsplan is de bouwhoogte gemaximeerd. De toekomstige bebouwing zal de communicatie tussen de straalzenders dan ook niet belemmeren.

6.1 Algemeen

De structuur van dit bestemmingsplan dient conform artikel 3.3.2 van het Bro te voldoen aan de 'Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen' (SVBP2012). Dit houdt in dat de verschijningsvorm van dit bestemmingsplan en een aantal van de daarin gehanteerde begrippen zijn gestandaardiseerd.

6.2 Plansystematiek

Het bestemmingsplan bestaat uit een verbeelding en de (plan)regels en gaat vergezeld van een toelichting. De verbeelding en regels tezamen vormen het juridisch bindende deel van het bestemmingsplan. Op de verbeelding worden de bestemmingen van de in het plan begrepen gronden aangewezen en begrensd. De bestemming is een beschrijving van de functies waarvoor de grond mag worden gebruikt. Op de verbeelding worden tevens aanduidingen opgenomen met het oog op het aanwijzen van gebieden waarop een specifieke regeling binnen de regels van toepassing is. Deze aanduidingen krijgen in de regels een juridische betekenis.

De toelichting bevat een motivering en verantwoording van de keuzes die gemaakt zijn.

Dit bestemmingsplan is redelijk globaal van aard, maar de bouwregels die worden gesteld, zorgen voor een plan dat voldoende rechtszeker is. Voor een aantal bestemmingen is gekeken naar het bestemmingsplan Buitengebied-West van de gemeente De Ronde Venen.

6.3 Indeling planregels

De regels bestaan conform de SVBP2012 uit vier hoofdstukken. Dit zijn de 'Inleidende regels', de 'Bestemmingsregels', de 'Algemene regels' en de 'Overgangs- en slotregels'. Meer specifiek kan de inhoud van de artikelen als volgt worden weergegeven.

Hoofdstuk 1 Inleidende regels

Dit hoofdstuk bevat twee artikelen. In Artikel 1 zijn de begrippen opgenomen die van belang zijn voor de toepassing van het plan. Artikel 2 betreft de wijze van meten, waarin wordt aangegeven hoe bij de toepassing van de bestemmingsregels wordt gemeten.

Hoofdstuk 2 Bestemmingsregels

In dit hoofdstuk worden planregels gegeven voor de binnen het plangebied bestaande bestemmingen/functies. Alle bestaande legaal aanwezige functies en gebouwen zijn in voorliggend bestemmingsplan positief bestemd. Per bestemming zijn de doeleinden c.q. de toegelaten gebruiksvormen van de gronden aangegeven.

Artikel 3 Bedrijf - Nutsvoorziening:

Deze bestemming is toegekend aan een bestaand nutsgebouwtje dat ten dienste staat aan de drinkwatervoorziening. In de regels zijn de maatvoeringseisen voor het gebouwtje opgenomen.

Artikel 4 Groen:

De bestemming 'Groen' betreft voornamelijk een aantal structurerende groenvoorzieningen die het caravanpark De Tachtig Morgen doorkruisen en het nabijgelegen parkeerterrein omzomen. Gebouwen zijn niet toegestaan.

Artikel 5 Groen - Legakker 1:

Deze bestemming is toegekend aan de legakkers die deel uitmaken van zone I (zie ook paragraaf 1.3 van deze toelichting). De legakkers in deze zone zijn intensief bebouwd. In deze zone komen meerdere functies voor en is op basis van de vigerende beheersverordening reeds verblijfsrecreatie toegestaan.

In beginsel is op de legakkers is in beginsel geen bebouwing toegestaan. Voor het toelaten van gebouwen en bouwwerken, geen gebouw zijnde, zijn binnenplanse afwijkingsregels opgenomen. In de afwijkingsregels zijn een aantal specifieke voorwaarden opgenomen waaronder gebouwen en bouwwerken wel met een vergunning kunnen worden toegestaan. Naast een aantal toegestane maatregelen zijn er voorwaarden opgenomen dat er maatregelen dienen te worden getroffen om afkalving van de legakker tegen te gaan (aanbrengen en in stand houden van beschoeiing), moet het bouwwerk milieuhygiënisch, landschappelijk en stedenbouwkundig aanvaardbaar zijn en worden eigenaren verplicht een vuilwatervoorziening op eigen perceel te realiseren. Dat kan in de vorm van een chemisch toilet, droogtoilet of via een aansluiting op het gemeentelijk riool (indien beschikbaar). Ook is een maximaal percentage verharding opgenomen en dient een gedeelte van het perceel met gebiedseigen beplanting te worden ingericht.

Verder gelden voor de legakker 1,2 en 3 bestemmingen twee voorwaardelijke verplichtingen. Indien er op de kavel wordt gebouwd, dient bij de aanvraag omgevingsvergunning ter goedkeuring een inrichtingsplan te worden overlegd waaruit blijkt dat maatregelen worden getroffen om afkalving van de legakkers tegen te gaan. Dit kan in de vorm van de aanleg en instandhouding van beschoeiing en/of natuurvriendelijke oevers.

Voor het gebruiken van de gronden voor verblijfsrecreatie geldt tevens de verplichting om ten minste 25% van de kavel te in te richten met gebiedseigen (inheemse) beplanting, moet afdoende beschoeiing worden aangebracht en dient op de kavel een vuilwatervoorziening zijn gerealiseerd. Specifiek ter plaatse van de aanduiding 'natuurcompensatie' geldt een verplichting ten behoeve van de aanleg en instandhouding van natuurcompensatie zoals opgenomen in bijlage 3 bij de regels.

Artikel 6 Groen - Legakker 2:

Deze bestemming is toegekend aan de legakkers die deel uitmaken van zone II (zie ook paragraaf 1.3 van deze toelichting). De recreatieve bebouwing op de legakkers in deze zone is voor een deel illegaal ontstaan (dus niet planologisch verankerd). De regeling komt overeen met die voor 'Groen - Legakker 1', met dien verstande dat het bebouwingspercentage voor laatstgenoemde bestemming lager is. Ook hier geldt bebouwing in beginsel niet is toegestaan en dat enkel via een binnenplanse afwijking bebouwing kan worden toegestaan. Via voorwaardelijke verplichtingen zijn nadere regels gesteld aan het bebouwen en/of gebruiken van de gronden.

Artikel 7 Groen - Legakker 3:

Deze bestemming is toegekend aan de legakkers die deel uitmaken van zone III (zie ook paragraaf 1.3 van deze toelichting). De regeling komt overeen met die voor 'Groen - Legakker 2', met dien verstande dat het bebouwingspercentage voor laatstgenoemde bestemming lager is. Opnieuw geldt hier dat bebouwing in beginsel niet is toegestaan en dat enkel via een binnenplanse afwijking bebouwing kan worden toegestaan. Via voorwaardelijke verplichtingen zijn nadere regels gesteld aan het bebouwen en/of gebruiken van de gronden.

Artikel 8 Groen - Legakker X:

Deze bestemming is toegekend aan de legakkers die deel uitmaken van zone X (zie ook paragraaf 1.3 van deze toelichting). De gronden mogen worden gebruikt voor onder meer dagrecreatie. Gebouwen zijn niet toegestaan. Voor kisten en beschoeiing zijn maatvoeringen opgenomen.

Artikel 9 Groen - Legakker Z:

Deze bestemming is toegekend aan de legakkers die deel uitmaken van zone Z (zandeilanden) (zie ook paragraaf 1.3 van deze toelichting). De gronden mogen worden gebruikt voor onder andere dagrecreatie. Gebouwen zijn niet toegestaan. Voor beschoeiingen, vlonders en kisten zijn maatvoeringen opgenomen.

Artikel 10 Natuur:

Deze bestemming bevindt zich vooral in de randen van het plangebied. Het betreft deels NNN-gebied. De gronden zijn bestemd voor het behoud en het versterken van de bestaande natuurlijke en landschappelijke waarden. Alleen gebouwen en overkappingen die ten dienste van de bestemming staan, zijn toegelaten. Ten behoeve van recreatief medegebruik alsmede voor veekerende afrasteringen zijn bouwwerken, geen gebouwen zijnde, toegestaan.

Om de waarden van deze bestemming te beschermen is tevens een omgevingsvergunning voor werken en werkzaamheden (aanlegvergunning) opgenomen.

Artikel 11 Recreatie - Dagrecreatie dagrecreatieve voorziening (R - DR1):

Deze bestemming heeft betrekking op de zandeilanden, alsmede enkele stroken in de Zuidplas. Bij recht zijn alleen dagrecreatieve voorzieningen toegestaan. De bestaande starttoren, duikschool, watersportvereniging en horecavoorziening zijn positief bestemd en aangeduid op de verbeelding. Via binnenplanse afwijking worden onder stringente voorwaarden ontwikkelingen voorgestaan, zoals de realisatie van een multifunctioneel gebouw en uitbreiding van horeca.

Artikel 12 Recreatie - Dagrecreatie jachthaven (R - DR2):

Deze bestemming is toegekend aan Jachthaven Achterbos. De bestaande gebouwen zijn positief bestemd. Daarnaast zijn bouwwerken, geen gebouwen zijnde, toegelaten, waaronder mede begrepen steigers. Nachtverblijf is binnen deze bestemming niet toegestaan.

Artikel 13 Recreatie - Dagrecreatie jachthaven, tevens horeca, kampeerterrein en recreatie-appartementen (R - DR3):

Deze bestemming heeft betrekking op het terreinen behorende bij Jachthaven Bon en Haven Zwier aan de Winkeldijk. Bebouwing mag uitsluitend binnen het bouwvlak worden gesitueerd. Toegestaan zijn recreatie-appartementen, bedrijfsgebouwen en centrale voorzieningen. Het aantal gebouwen mag niet toenemen en de oppervlakte ook niet. Via binnenplanse afwijking mogen bedrijfsgebouwen/centrale voorzieningen worden vergroot met ten hoogste 10%. Permanente bewoning van recreatie-appartementen is niet toegelaten.

Artikel 14 Recreatie - Verblijfsrecreatie caravanpark (R - VR1):

Verdeeld over het plangebied zijn vijf caravanparken aanwezig. Voor deze recreatiebedrijven is deze bestemming opgenomen. Bebouwing mag uitsluitend binnen het bouwvlak worden gesitueerd. Toegestaan zijn stacaravans en chalets met de bijbehorende overkappingen. Het aantal stacaravans en chalets mag niet toenemen. Permanente bewoning is niet toegelaten.

Artikel 15 Recreatie - Verblijfsrecreatie kampeerterrein (R - VR2):

Deze bestemming is gelegd op bestaand kampeerterreinen met bijbehorende bebouwing en ondergeschikte horeca.

Artikel 16 Recreatie - Verblijfsrecreatie recreatie-appartement (R - VR3):

De recreatie-appartementen waarvoor deze bestemming is opgenomen staan op het terrein van Caravanpark Achterbos. Het aantal appartementen mag niet worden uitgebreid en stacaravans zijn niet toegestaan. Permanente bewoning is niet toegelaten.

Artikel 17 Recreatie - Verblijfsrecreatie recreatiewoning (R - VR4):

Deze bestemming is gelegd op alle recreatiewoningen in het plangebied. Er is maximaal één recreatiewoning per op de verbeelding aangegeven bouwvlak toegestaan. Per recreatiewoning is tevens één bijgebouw toegestaan. De maatvoeringen voor deze gebouwen zijn opgenomen in de regels. Tevens zijn overige bouwwerken, geen gebouwen zijnde, met een hoogte van maximaal 3 meter toegelaten.

Artikel 18 Recreatie - Verblijfsrecreatie landdeel recreatie-arkligplaats (R - VR5):

Deze bestemming is toegekend aan op het land gelegen tuinen/erven behorende bij de in de bestemming 'Water' gelegen varende en niet-varende recreatieve voorzieningen. Er is per ligplaats één gebouwtje (berging) toegestaan met een omvang van 15 m2. Verder mogen er bouwwerken, geen gebouwen zijnde, worden gebouwd. Permanente bewoning is niet toegelaten.

Artikel 20 Tuin - Landschappelijk:

Deze bestemming is toegekend aan een aantal tuinen in de hoek Achterbos/Waverveensepad en langs de Botsholsedijk. Deze gronden zijn bestemd voor tuinen, groenvoorzieningen, water en behoud, versterking en ontwikkeling van landschapswaarden in de vorm van openheid en doorzichten.

Deze bestemming is opgenomen om de openheid en de doorzichten richting de Vinkeveense Plassen te beschermen. Wel het gebruik van de tuin als zodanig wordt toegestaan, maar bebouwing wordt slechts zeer beperkt mogelijk gemaakt. In de bouwregels is bepaald dat geen bouwwerken zijn toegestaan.

Artikel 21 Verkeer:

De bestemming 'Verkeer' is gelegd op een aantal doorgaande wegen, waaronder de Provincialeweg, en een tweetal parkeerterreinen (Winkelpolder en Achterbos). Tevens is binnen deze bestemming een loswal gelegen langs de Botsholsedijk. Gebouwen zijn binnen deze bestemming niet toegestaan.

Artikel 22 Water:

Deze bestemming is aan de binnen het plangebied gelegen plassen toegekend. De plassen zijn primair bestemd voor waterhuishoudkundige, waterstaatkundige en verkeersdoeleinden. Daarnaast is een aantal functies toegestaan uitstuitend ter plaatse van de voor deze functie opgenomen aanduiding, te weten: recreatie-arken, drijvende woningen, woonschepen en een jachthaven. De overeenkomst tussen recreatie-arken, drijvende woningen en woonschepen is dat deze zich op het water bevinden. Verder onderscheiden deze voorzieningen zich in het feit dat ze wel of niet (beoogd zijn om zelfstandig te) kunnen varen.

De jachthaven is het watergedeelte dat deel uitmaakt van de Jachthaven Achterbos, waarvan het gedeelte dat zich op het land bevindt is geregeld in de bestemming 'Recreatie - Dagrecreatie jachthaven (R - DR2)'.

Artikel 23 Wonen:

Door het plangebied heen liggen woningen. Deze hebben de bestemming 'Wonen' gekregen. Per bouwvlak is maximaal één woning toegestaan. Bij deze woningen zijn uiteraard ook bijgebouwen en overkappingen alsmede bouwwerken, geen gebouwen zijnde, toegestaan. Voor deze bebouwing zijn maatvoeringseisen opgenomen, waarvan in enkele gevallen mag worden afgeweken via een opgenomen binnenplanse afwijkingsbevoegdheid.

Artikel 24 Leiding:

De gronden binnen deze dubbelbestemming zijn bestemming(en) – mede bestemd voor respectievelijk een brandstofleiding, een gasleiding en een waterleiding. Er gelden beperkingen ten aanzien van bouwen en tevens is een omgevingsvergunning voor werken en werkzaamheden (aanlegvergunning) opgenomen.

Artikel 25 Waarde - Aardkundige waarden:

Binnen deze dubbelbestemming zijn de gronden mede bestemd voor de bescherming en veiligstelling van het aardkundig waardevolle reliëf en de geologisch waardevolle opbouw van de bodem. Bouwwerken zijn niet toegelaten. Verder geldt een omgevingsvergunning voor werken en werkzaamheden (aanlegvergunning).

Artikel 26 Waarde - Archeologisch waardevol (verwachtings)gebied:

Met deze dubbelbestemming worden de in het plangebied aanwezige archeologische (verwachtings)waarden beschermd. Voor de regeling is aangesloten bij het archeologisch beleid van de gemeente. In het gebied zijn een aantal (verwachtings)waarden aanwezig onderverdeeld in landbodem en waterbodem. Voor de diverse waardentyperingen geldt een onderscheid in de toelaatbare dieptemaat, oppervlaktemaat en - in sommige gevallen - lengtemaat van de bodemverstorende activiteit. Voor een aantal werken en werkzaamheden is ook een omgevingsvergunning (aanlegvergunning) voorgeschreven.

Artikel 27 Waarde - Schootsveld:

Met deze dubbelbestemming wordt beoogd om het behoud en herstel van de schootscirkels van de tot de Stelling van Amsterdam behorende Fort Aan de Winkel te borgen. Op deze gronden mag in principe niet worden gebouwd. Hiervan kan worden afgeweken wanneer het uitsluitend incidentele bebouwing betreft om ruimtelijke kwaliteit van de Stelling van Amsterdam te verbeteren, dan wel verdichting van bestaande linten. Daarnaast dient de bebouwing te passen in het landschap en mogen zichtlijnen niet worden aangetast. Verder is voor een aantal werken en werkzaamheden een omgevingsvergunning vereist (aanlegvergunning).

Artikel 28 Waarde - Hollandse Waterlinies:

Ter plaatse van het Nationaal Landschap 'De Stelling van Amsterdam' is de dubbelbestemming 'Waarde - Hollandse Waterlinies' opgenomen ten behoeve van de instandhouding en bescherming van de universele waarden van de Stelling van Amsterdam, als onderdeel van het UNESCO-werelderfgoed de Hollandse Waterlinies. Ter plaatse van deze dubbelbestemming mogen uitsluitend gebouwen worden gebouwd, indien de waarden niet worden geschaad. Bij de afweging of waarden worden geschaad, wordt advies ingewonnen bij de Provincie Utrecht.

Artikel 29 Waterstaat - Waterkering:

Deze dubbelbestemming is toegekend aan de bestaande secundaire waterkering. De beschermingszone bij deze waterkering wordt geregeld in de keur van het waterschap.

Hoofdstuk 3 Algemene regels

Dit hoofdstuk bevat de volgende algemene regels:

• Artikel 30 Anti-dubbeltelregel: dit artikel voorkomt dubbel gebruik van gronden bij bouwmogelijkheden, in de zin dat dezelfde gronden niet voor verschillende bouwplannen mogen worden meegenomen.
• Artikel 31 Algemene bouwregels: hierin zijn opgenomen regels voor overschrijden bouwgrenzen, bestaande bouwwerken, ondergronds bouwen en steigers.
• Artikel 32 Algemene gebruiksregels: dit artikel bevat een prostitutieverbod.
• Artikel 33 Algemene afwijkingsregels: in deze bepaling zijn een aantal algemene afwijkingen opgenomen van de regels. Het betreft onder meer de mogelijkheid om onder voorwaarden af te wijken van de maatvoering voor steigers.
• Artikel 34 Overige regels: in deze bepaling is opgenomen dat wettelijke regelingen waarnaar verwezen wordt, moeten worden gelezen zoals deze golden op het moment van de vaststelling van dit bestemmingsplan. Tevens wordt voorzien in regels voor parkeren en voor laden/lossen.

Hoofdstuk 4 Overgangs- en slotregels

Dit hoofdstuk bestaat uit twee artikelen. Artikel 35 bevat het overgangsrecht dat op basis van het Besluit ruimtelijke ordening standaard in bestemmingsplannen wordt opgenomen. Artikel 35 bevat de slotregel van deze regels.

6.4 Toezicht en handhaving

Een bestemmingsplan is voor de gemeente een instrument om haar ruimtelijk beleid vorm te geven. Door middel van een combinatie van positieve bestemmingen en het uitsluiten van bepaalde activiteiten en functies kan sturing plaatsvinden van gewenste en ongewenste ontwikkelingen. Een belangrijk aspect hierbij is de handhaving en het toezicht op de naleving van het bestemmingsplan. Deze handhaving is van cruciaal belang om de in het plan opgenomen ruimtelijke kwaliteiten ook op langere termijn daadwerkelijk te kunnen vasthouden. Daarnaast is de handhaving van belang uit een oogpunt van rechtszekerheid: alle bewoners en gebruikers dienen door de gemeente op eenzelfde wijze daadwerkelijk aan het plan te worden gehouden. In dit bestemmingsplan is daarom gestreefd naar een zo groot mogelijke eenvoud van in het bijzonder de regels.

Handhaafbare regels

Hoe groter de eenvoud (en daarmee de toegankelijkheid en leesbaarheid), hoe groter in de praktijk de mogelijkheden om toe te zien op de naleving van het plan. Hoe minder knellend de regels zijn, hoe kleiner de kans dat het met de regels wat minder nauw wordt genomen.

In de bebouwingsregels van het bestemmingsplan Vinkeveense Plassen 2025 zijn maten opgenomen die van toepassing zijn op gebouwen en bouwwerken, geen gebouwen zijnde. Te realiseren gebouwen en andere bouwwerken moeten voldoen aan deze maatvoering, zo niet, dan kan het college van burgemeester en wethouders geen omgevingsvergunning voor het bouwen verlenen. Gebruiksregels zijn opgenomen om gewenste ontwikkelingen mogelijk te maken en ongewenste ontwikkelingen uit te sluiten. Toetsing aan de gebruiksregels is aan de orde bij functiewisseling of nieuwvestiging.

De doelstellingen van het ruimtelijke beleid kunnen slechts verwezenlijkt worden, indien de regels van het bestemmingsplan worden nageleefd. De gemeente dient op de eerste plaats zelf haar regels na te leven en vervolgens dient de gemeente er zorg voor te dragen dat anderen deze regels naleven. De acceptatie van regels door betrokkenen, bepaalt in belangrijke mate of men bereid is regels na te leven. Een deel van de huidige gebruikers en eigenaren van de Vinkeveense Plassen zal de regels in het bestemmingsplan mogelijk als beperkend ervaren. Het plan vraagt een verandering in gedrag. Deze verandering heeft meer kans van slagen als de betrokkenen de regels begrijpen en snappen waarom deze zo zijn ingericht. Eenvoudige en uitvoerbare regels helpen hierbij. Daarnaast vraagt dit om een stevige communicatiestrategie om het waarom van de regels uit te leggen.

De bestaande situatie

De huidige situatie waarbij veel illegale bebouwing aanwezig is op de legakkers in de Vinkeveense plassen is in enkele decennia ontstaan. Eigenaren en gebruikers hebben zonder vergunning gebouwd en de gemeente heeft hier niet afdoende tegen opgetreden. Er speelt echter meer. Het tot nu toe geldende planologische kader voor de Vinkeveense plassen als natuur- en recreatiegebied werd door de gebruikers als niet realistisch ervaren. Zij zagen de geldende regels als onredelijk beperkend gelet op de feitelijke situatie. De overtredingen waren een doorn in het oog van natuur- en landschapsorganisaties en medeoverheden. Want de kwaliteiten van de Vinkeveense plassen (waardoor ze ook zo aantrekkelijk zijn voor recreatie) werden bedreigd door de ongereguleerde bouw en activiteiten.

Gevolg van deze gegroeide situatie is, dat alle betrokken partijen dit als ongewenst ervaren. En dat het vertrouwen in een duurzaam uitvoerbare oplossing onder druk staat. Om dit vertrouwen te herstellen zet de gemeente in op zowel een nieuw acceptabel planologische kader (1) als een uitvoerbare handhavingsstrategie (2):

• 1. Met het bestemmingsplan Vinkeveense plassengebied 2025 worden de voorwaarden geschapen voor zowel natuur en landschap als voor het recreatief gebruik. Daarmee worden de regels realistischer en zijn alle betrokken belangen in het plan geborgd.
• 2. Met het opnieuw vastleggen van regels verandert er in het gebied zelf nog niets. Alle partijen moeten nu bereid zijn om hun rol te pakken in de uitvoering. De gemeente moet daarin het goede voorbeeld geven en laten zien dat met het nieuwe bestemmingsplan wordt gebroken met het verleden (en de illegale bebouwing) en een nieuwe start wordt gemaakt voor het plassengebied.

De totstandkoming van het bestemmingsplan Vinkeveense plassengebied heeft een lange voorbereidingstijd. Om te voorkomen dat het aantal illegale bouwwerken gedurende deze voorbereiding nog verder zou toenemen is sinds de start van het project consequent gecommuniceerd dat géén bebouwing is toegestaan en dat nieuwe illegale bebouwing wordt aangepakt. De rekenkamercommissie heeft onderzoek gedaan naar toezicht en handhaving op de Vinkeveense Plassen. Naar aanleiding van deze uitkomsten heeft de gemeenteraad in juni 2018 besloten om te gaan handhaven op nieuwe bebouwing en daarvoor budget beschikbaar te stellen. Dit om te voorkomen dat gedurende de lopende bestemmingsprocedure nieuwe bouwwerken zouden ontstaan. Na zware stormen waarbij diverse bouwwerken beschadigd of omgewaaid waren, is gericht gecommuniceerd dat herbouw niét is toegestaan. Deze aanpak heeft een remmend effect gehad op het ontstaan van nieuwe bouwwerken, maar heeft dit niet helemaal kunnen voorkomen. Een nieuw en handhaafbaar planologisch kader blijft hiervoor essentieel.

Samenwerking; ieder vanuit zijn rol

Vanaf de start van de voorbereidingen van het bestemmingsplan in 2015 stond vast dat het eindresultaat van het plan moet zijn dat de planologische en feitelijke situatie met elkaar in overeenstemming zijn. En dat dit gebeurt binnen de wettelijke kaders die daarvoor gelden, zoals de Kaderrichtlijn Water en de Interim Omgevingsverordening Utrecht. Dat hiervoor niet alleen nieuwe bestemmingsplanregels maar ook een plan van aanpak nodig is, is daarbij altijd duidelijk geweest.

In februari 2018 heeft de gemeenteraad De Ronde Venen ingestemd met de notitie "Aanpak bestaande (illegale) situatie Plassengebied". De gemeenteraad wilde zich een beeld kunnen vormen van wat er nodig is om de planologische en feitelijke situatie met elkaar in overeenstemming te brengen. In aanloop naar deze notitie heeft de gemeente in enkele bijeenkomsten gesproken met stakeholders, eigenaren en gebruikers. Inzet van de aanpak is om zoveel mogelijk in samenwerking met alle betrokkenen te komen tot aanpassing van en vergunningverlening voor bestaande bebouwing. Handhavend optreden door de gemeente is het sluitstuk. In gevallen dat dit nodig is, is de gemeente bereid dit te doen en hiervoor de benodigde middelen te reserveren.

Aanpak na vaststelling van het bestemmingsplan

De aanpak zoals deze in februari 2018 is gepresenteerd staat nog steeds overeind. De kern hiervan is dat de gemeente in de jaren na vaststelling van het bestemmingsplan in enkele fasen toewerkt naar een beheersbare situatie waarin de planregels worden nageleefd en waarin overtredingen worden gesignaleerd en aangepakt. De fasen worden opeenvolgend beschreven, maar zullen in de praktijk deels overlappen.

Fase 0: Communicatie fase

De eerste zes maanden na inwerkingtreding van het bestemmingsplan zet de gemeente in op het zorgvuldig informeren van eigenaren en gebruikers. Betrokkenen checken in hoeverre hun situatie voldoet aan het bestemmingsplan, ondernemen actie om aan de voorwaarden te voldoen en bereiden een vergunningaanvraag voor.

De gemeente helpt hierbij door ervoor te zorgen dat dit makkelijk verloopt, dat betrokkenen zich eenvoudig kunnen laten informeren en door hiervoor ook tijd en ruimte te bieden. Daarvoor wordt een communicatieaanpak uitgewerkt.

Fase 1: Vergunningverlening

Iedereen die binnen de voorwaarden van het bestemmingsplan bebouwing kan realiseren (nieuwbouw of door aanpassing van bestaande bouw) kan hiervoor een aanvraag indienen. Fasering of een speciaal loket kunnen dit ondersteunen. Ook dit wordt verder uitgewerkt in aanloop naar de vaststelling van het bestemmingsplan.

In deze fase worden de aanvragen getoetst. Wanneer een aanvraag (nog) niet voldoet aan de planregels wordt in overleg met de aanvrager bekeken hoe de aanvraag in overeenstemming kan worden gebracht. Het gaat daarbij om:

• De bouwregels van het bestemmingsplan (met name de maatvoering van bebouwing)
• De gebruiksregels van het bestemmingsplan (recreatief nachtverblijf)
• Het beschoeien van het perceel
• De natuurlijke inrichting van het perceel
• De voorziening voor vuilwater

Eventueel kunnen hier maatwerkafspraken aan worden gekoppeld over de wijze waarop dit gebeurt en de termijn waarbinnen de definitieve aanvraag wordt ingediend, de werkzaamheden daadwerkelijk worden uitgevoerd en of aan de vergunningsvoorwaarden wordt voldaan.

Deze fase is erop gericht om zo veel mogelijk via de minnelijke weg tot een situatie te komen waarbij de feitelijke situatie voldoet aan de planregels.

Fase 2: Handhaving

Hoewel de communicatie en ondersteuning erop gericht is om zoveel mogelijk op minnelijke wijze tot vergunningverlening te komen, is het niet realistisch te verwachten dat dit volledig zal lukken. Er zullen zich gevallen voordoen waarin:

• Eigenaren of gebruikers niet reageren of niet bereid zijn een vergunningaanvraag te doen;
• Eigenaren of gebruikers niet bereid zijn een aanvraag aan te passen;
• Eigenaren bouwen/gebruiken niet conform vergunning.

Eigenaren en gebruikers die niet binnen het half jaar de aanvraagprocedure zijn gestart, ontvangen een aanschrijving van de gemeente met de intentie om alsnog tot vergunningverlening te komen. Hierin worden de consequenties van het niet naleven van het bestemmingsplan uiteengezet en wordt aangedrongen op actie om de inzet van zwaardere middelen te voorkomen.

In het uiterste geval wordt overgegaan tot het opleggen van een last onder dwangsom. Hoe vaak dit middel moet worden ingezet is afhankelijk van de effectiviteit van de aanpak in fase 0 en 1. Wanneer het aantal zaken omvangrijk is, wordt hier een fasering in aangebracht.

Om 'strategisch stilzitten' te voorkomen, is de volgorde van de fasering a-select. Iedereen die ervoor kiest de regels niet na te leven, loopt risico om een last onder dwangsom opgelegd te krijgen. Een consequente en intensieve aanpak van niet-naleving in de eerste periode na vaststelling van het bestemmingsplan, heeft ook effect voor volgende zaken. Naar verwachting zullen naar aanleiding van deze eerste zaken andere eigenaren en gebruikers alsnog een vergunning aanvragen (fase 1).

Fase 3: Toezicht (en handhaving)

Het resultaat van fase 2 is dat de bebouwing op de Vinkeveense plassen een vergunning heeft. Om te voorkomen dat opnieuw een situatie ontstaat waarin veel afwijkingen van het bestemmingsplan ontstaan, is duurzaam toezicht nodig. Wanneer bij bedoelde of onbedoelde afwijkingen van het bestemmingsplan snel in overleg met de eigenaar of gebruiker wordt gekeken hoe dit kan worden opgelost, wordt het risico dat de situatie op de plassen opnieuw ontspoort zo klein mogelijk gehouden. Uiteindelijk is dit voor iedereen de prettigste en goedkoopste oplossing. Daarvoor moeten afspraken worden vastgelegd met een toezichthouder en middelen worden gereserveerd. Waar mogelijk wordt samenwerking gezocht met andere toezichthoudende overheden.

Flankerend beleid

De voorwaarden uit het bestemmingsplan stellen de eigenaren en gebruikers van legakkers voor een stevige opgave. Voor iedere eigenaar afzonderlijk kan dat een lastige opgave zijn. Maar het gaat om grote groepen betrokkenen die vergelijkbare zaken moeten regelen. In samenwerking met de o.a. de Belangenvereniging Vinkeveense legakkers werkt de gemeente uit hoe dit zo goed mogelijk kan worden ondersteund. Met name het gezamenlijk organiseren van inrichting van percelen en beschoeiing kan mensen veel zorg uit handen nemen.

Middelen en tijdpad

Om de handhavingsstrategie die hoort bij het bestemmingsplan te kunnen uitvoeren zijn voldoende middelen nodig. Zolang het bestemmingsplan nog niet definitief is, is het echter lastig om deze middelen precies te ramen. Zowel de uitwerking van de maatregelen en voorwaarden als de onzekerheid over het moment waarop het plan in werking treedt maken dit moeilijk. Het is voor de uitvoerbaarheid van het plan ook niet noodzakelijk dat alle middelen al gereserveerd zijn. Het is wel nodig dat de gemeente aannemelijk maakt dat deze middelen beschikbaar komen. Voor de middelen, het budget en planning wordt verwezen naar het Uitvoeringsplan Vergunningen, Toezicht- en Handhaving (doorkijk naar 2034), dat tegelijk met het bestemmingsplan wordt vastgesteld. Dit uitvoeringsplan is tevens als bijlage 22 bij deze toelichting opgenomen.

8.1 Omgevingsdialoog / participatie

In de afgelopen jaren heeft structureel overleg plaatsgevonden met stakeholders en met de wettelijke vooroverlegpartners. Dit heeft geleid tot voorliggend bestemmingsplan.

8.2 Wettelijk vooroverleg

Op grond van artikel 3.1.1 van het Besluit ruimtelijke ordening is het bestuursorgaan dat is belast met de voorbereiding van een bestemmingsplan verplicht om daarbij overleg te plegen met de besturen van betrokken gemeenten, waterschappen en die diensten van provincie en Rijk die betrokken zijn bij de zorg voor de ruimtelijke ordening.

Het concept-ontwerp van het bestemmingsplan Vinkeveens Plassengebied heeft van 18 oktober 2022 tot en met medio november 2022 ter inzage gelegen voor de wettelijk vooroverlegpartners en de bij het proces betrokken stakeholders.

De volgende vooroverlegpartners en stakeholders hebben gereageerd op het conceptontwerpbestemmingsplan tijdens het wettelijk vooroverleg:

• Provincie Utrecht
• Waternet
• GGD regio Utrecht
• De Groene Venen
• Dorpcomité InVinkeveen
• Ondernemersvereniging Vinkeveen
• De goede vangst
• BVVL
• Recreatie Midden-Nederland.

De ingediende reacties zijn voorzien van een gemeentelijk antwoord en opgenomen in bijlage 16 Nota inspraak en vooroverleg, april 2023 van deze toelichting. De reacties zijn, voor zover ruimtelijk relevant, in het ontwerpbestemmingsplan verwerkt.

8.3 Zienswijzen

Op de voorbereiding van een bestemmingsplan is artikel 3.8 Wro (gelezen in samenhang met afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht) van toepassing. Het ontwerpbestemmingsplan heeft gedurende zes weken ter inzage gelegen. Binnen deze termijn is een ieder in de gelegenheid gesteld schriftelijk en/of mondeling een zienswijze op het plan in te dienen. De ontvangen zienswijzen zijn samengevat en beantwoord in een reactienota die als bijlage 16 bij deze toelichting is gevoegd.

8.4 Vaststelling inclusief amendementen op het ontwerpbestemmingsplan

Op dinsdag 13 mei 2025 stelde de gemeenteraad van de gemeente De Ronde Venen het bestemmingsplan 'Vinkeveense Plassen 2025' vast. In de gemeenteraadsvergadering waarin het bestemmingsplan is vastgesteld, zijn meerdere amendementen ingediend en aangenomen. Deze amendementen hebben geleid tot aanpassingen ten opzichte van het ontwerpbestemmingsplan. De exacte wijzigingen die hieruit voortvloeien, zijn opgenomen in het raadsbesluit tot vaststelling van het bestemmingsplan.

De belangrijkste wijzigingen in de planregels zijn als volgt:

• Alle legakkers nabij Botshol met de bestemming Groen- Legakker 3 zijn omgezet naar de bestemming Groen-Legakker X;
• De regeling voor steigers is aangepast, in die zin dat de lengte van een steiger is gewijzigd van 6 naar maximaal 15 meter;
• De regeling voor steigers is aangepast, in die zin dat elke m2 boven de 7.2 m2 wordt gecompenseerd door een gelijk aantal m2 vlonders c.q. verharding en/of bebouwing op de aangrenzende kavel te verminderen;
• De coulanceregeling uit het vast te stellen plan is komen te vervallen;
• In de artikelen 5,6 en 7 is een aanvullende regeling opgenomen voor bebouwing (bij afwijken van de bouwregels) op de legakkers: per kavel zijn maximaal twee gebouwen toegestaan, waarvan één met een maximaal vloeroppervlakte van 6 m2;
• In artikel 11 (artikel 11.1c) is toegevoegd dat op de eilanden 10 en 12 geen tenten zijn toegestaan;
• In artikel 11 (artikel 11.2b) is toegevoegd dat verlichting op de zandeilanden 10, 11 en 12 niet is toegestaan;
• In artikel 11 is ter plaatse van de aanduiding 'scouting' een goothoogte van 3 meter en een bouwhoogte van 4 meter opgenomen, en een vloeroppervlakte van 120 m2, in lijn met de huidige maatvoering van de scouting. Daarnaast is specifieke maatvoering opgenomen voor een botenopslag van 70 m2 en een bouwhoogte van 1,80 meter;
• In artikel 11.4.2 is de bedrijfsvloeroppervlakte van het multifunctioneel gebouw (inclusief bijbehorende bouwwerken) aangepast: deze mag in totaal niet meer bedragen dan 600 m2.De goothoogte is aangepast van 3 naar 6 meter;
• In de artikelen 5.3, 6.3 en 7.3 zijn de regels aangepast, in die zin dat er een afname van 25% van de toegestane bebouwingsmogelijkheden (bij het afwijken van de bouwregels) in de legakker bestemmingen GL-1, GL-2 en GL-3 is doorgevoerd ten opzichte van het vast te stellen bestemmingsplan. Het gaat in casu om minder oppervlakte aan bebouwing (4-5% per kavel minder, 7,5-10 m2 per kavel minder gebouw) en een kleiner oppervlak aan vlonders/verharding per kavel (7,5-10 m2 per kavel minder vlonder/verharding). Verder is er een maximale goothoogte toegevoegd voor gebouwen en overkappingen, te weten maximaal 2,5 meter.
• In artikel 22 is de maximale maatvoering van een pleziervaartuig aangepast van maximaal 8 naar maximaal 15 meter;
• In artikel 22.5 sub b en sub c is de maximale lengtemaat van een schip geschrapt;
• In artikel 18 is opgenomen dat de totale afstand tussen recreatiearken ten minste 5 meter bedraagt;
• In de artikelen 6.2a en 7.2a is de 4m2 per perceel aangepast naar 4m2 per kavel.

Ter verduidelijking is tevens een Nota Amendementen opgesteld, waarin de ingediende en aangenomen amendementen zijn toegelicht, en is aangegeven hoe deze wijzigingen zich verhouden tot de bij dit bestemmingsplan behorende onderzoeken en conclusies. Deze nota is als bijlage 26 aan deze toelichting toegevoegd. Voor een volledig overzicht van de inhoud en strekking van de amendementen wordt verwezen naar deze bijlage. In deze nota is ook het document 'Nota aanvullende wijzigingen' (bijlage 27) samengevat en verwerkt.

 

Op 14 mei 2025 is de provincie Utrecht conform artikel 3.8 lid 4 Wro geïnformeerd over de gewijzigde vaststelling van het bestemmingsplan. De provincie Utrecht heeft geen reactieve aanwijzing op het gewijzigd vastgestelde bestemmingsplan ingediend. Deze beslissing is per brief (d.d. 24 juni 2025, opgenomen in bijlage 28) toegelicht. De provincie heeft wel aangegeven dat het toestaan van een grotere steigerlengte in strijd is met de doelen uit de Kaderrichtlijn Water (KRW), maar dat de Interim Omgevingsverordening geen grondslag biedt om hiertoe een reactieve aanwijzing te geven. De provincie adviseert het plan op dit onderdeel n lijn te brengen met de verordening van het waterschap en hecht aan communicatie en handhaving tussen de gemeente en het waterschap op dit punt. Verder heeft de provincie diverse aandachtspunten meegegeven ten aanzien van handhaving en zorgplichten. De handhavingsopgave voor de gemeente wordt met de aangenomen moties en amendementen groter. De provincie ziet er op toe dat de gemeente inzet op een goede en blijvende handhaving in het gebied.

8.5 Beroepsfase

Tegen het besluit tot vaststelling van het bestemmingsplan staat, voor belanghebbenden, direct beroep open bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De beroepstermijn start op 5 juli 2025. Direct na de beroepstermijn treedt, indien tijdens de beroepstermijn geen verzoek om voorlopige voorziening is ingediend, het plan in werking waarna tot vergunningverlening kan worden overgegaan.