De Wolden Structuurvisie 2030

3.1.3 Het Slagenlandschap, gebied 2a,b

Aan de westkant van de gemeente De Wolden ligt het slagenlandschap van de veenweidegebieden. Deze gebieden liggen op de rand van het soepbord (zoals aangegeven in hoofdstuk 3.1, samenhang in landschappen) en strekken zich verder uit naar het westen. Het zijn de laagste gebieden van de provincie (laagveenontginningen) waar in de benedenloop van de beekdalen veen is ontstaan.

In de gemeente De Wolden is sprake van twee soorten ontginningen: rond Ruinerwold, en rond Koekange. Beide gebieden zijn ontgonnen vanuit ontginningsassen, die nog duidelijk te zien zijn en waaraan langgerekte lintdorpen liggen. Daarnaast zijn de grote open weidegebieden kenmerkend met de smalle, langgerekte verkaveling en het slotenpatroon haaks op de ontginningsas. Het gebied rond Koekange heeft door de kavelgrensbeplanting een min of meer besloten karakter. Ruinerwold is een zeer bijzonder dubbellint en wordt gerekend tot de kernkwaliteiten van het landschap.

Karakterschets slagenlandschap

De ontginning van Ruinerwold is gekoppeld aan de Wold Aa en dateert uit de Middeleeuwen. De bodem van Ruinerwold en omgeving is vrij rijk aan voedingsstoffen (bosveen) waardoor de weilanden een rijke productie geven en het goed boeren is. Voor de ontginning van Ruinerwold is de Wolddijk de ontginningsas. Parallel aan deze weg is een tweede lint ontstaan, eerst in de vorm van een rij buurtschappen Haakswold, Ruinerwold/Dijkhuizen, Kale Klugt, Ruige Klugt en later ook Dijkhuizen en De Kraak. Deze buurtschappen werden via een onverharde weg van enkele honderden meters met de Wolddijk verbonden. Tussen de buurtschappen werden later ook boerderijen gebouwd. Al deze boerderijen werden eerst verbonden door een voetpad, dat later in de 20e eeuw vervangen werd door een weg: de Dr. Larijweg.

De Wolddijk is het dorpslint, waaraan de school en winkels liggen. In de 20e eeuw hebben zich aan dit lint agrarische bedrijven gevestigd. Op de kruispunten van wegen zijn de dorpen ontstaan: Ruinerwold en Oosteinde.

De ontginning van Koekange is gekoppeld aan de Koekanger Aa. Deze ontginning is net als Ruinerwold in de Middeleeuwen ontstaan. De bodem is hier zandiger, dus minder rijk aan voedingsstoffen. De percelen zijn smaller. De Koekanger Aa is alleen ter hoogte van de Koekanger Dwarsdijk zichtbaar in het landschap. De Koekanger Dwarsdijk was de eerste ontginningsas van dit gebied. Een tweede (Dorpsstraat, Eggeweg, Oshaarseweg) en derde as (Ruinerweg) zijn in noordelijke richting ontstaan.

Langs de tweede ontginningsas zijn drie ontwikkelingen te onderscheiden: de eerste, tweede en derde rang. Op de eerste rang staan de boerderijen direct langs de weg. De tweede rang wordt gevormd door de boerderijen die een grasveld hebben tussen de boerderij en de weg.

De derde rang bestaat uit de boerderijen in het land, verbonden door een oprit met bomen en een weiland tussen de boerderij en de weg. De variatie in de afstand tot de weg geeft mooie doorzichten vanaf de weg.

Nieuw gebouwde boerderij aan Dokter Larijweg

Bouwen op de tweede /derde rij