De Wolden Structuurvisie 2030

3.1.2 De Reest, gebied 1d

De Reest is een riviertje op de grens van Drenthe en Overijssel. Het is een laaglandbeek die ontspringt in de hoogveenmoerassen bij Dedemsvaart, en ten zuiden van het Drents Plateau richting Meppel stroomt. Als de ligging van de Reest wordt bekeken vanuit het perspectief van het soepbord (hoofdstuk 3.1, samenhang in landschappen), loopt het riviertje langs de rand van de bolling van het soepbord, waar hij zich diep heeft ingesneden. Het landschapstype dat zo ontstaan is, wordt het esgehuchtenlandschap genoemd. Het is vergelijkbaar met het esdorpenlandschap, alleen kleinschaliger, en met meer hoogteverschillen. Het esgehuchtenlandschap is al eeuwenlang met tussenpozen bewoond. Het beekdal van de Reest wordt gerekend tot de kernkwaliteiten van het landschap.

De Reest, slingerend door het landschap

Karakterschets de Reest

De Reest is ontstaan doordat enorme hoeveelheden smeltwater vrijkwamen van de laatste ijskap. De Reest is een typische laaglandbeek met een gemiddeld verhang van 1 meter op 5 km. In de oorspronkelijke situatie werd de Reest gevoed door het hoogveengebied ten noordoosten van Dedemsvaart. Hierdoor wijkt dit beekdalsysteem in geohydrologische zin af van veel andere beekdalen die ontspringen op een hoger gelegen plateau. De bovenloop van de Reest stroomt door het hoogveen. De omliggende gronden zijn arme natte grond (heide ontginningen) waar mensen zich vestigden in tijden van de turfwinning. De boerderijen zijn hier klein.

In de middenloop, ongeveer van Nolde tot aan De Wijk, was de Reest een smalle, kronkelige rivier, met vrij hoge stijlranden (oud ontginningsgebied). Vanaf de Middeleeuwen hebben zich hier boeren gevestigd op de eenmansesjes, om hier afwisselend hooiland, bouwland, en bosjes te exploiteren. De boerderijen zijn hier groter en omringd met bomen. Oude reest-erven hebben een eikengaard. Op een ondergrond van gras, staan opgaande eiken, fruitbomen, elzen en berken. Houtteelt was een belangrijke bron van inkomsten.

Type woning aan de Bovenloop

Type woning aan de Middenloop

De benedenloop van De Wijk tot aan Meppel, voert door een breed dal, waar de grond regelmatig overstroomde en daardoor vruchtbaar werd (beekdalgronden). In dit gebied ontwikkelden zich rond de Middeleeuwen verspreide erven op de dekzandformaties langs de Reest, waar de erven later uitgroeiden tot buurtschappen. Er werden voorname boerenplaatsen en havezaten gebouwd. De fraaie voorhuizen van de boerderijen laten een vroegere tijd van rijkdom zien.

Woning aan de benedenloop van de Reest

Woning aan de benedenloop, meerdere bijgebouwen