't Spieghel - Buitenplaats

5.4 Archeologie

5.4.1 Inleiding

Op 1 september 2007 is de Wet op de Archeologische Monumentenzorg (Wamz) in werking getreden. Dit is een herziening van de Monumentenwet 1988. Met deze herziening zijn de belangrijkste bevoegdheden aangaande de archeologie bij de gemeente neergelegd. De gemeenteraad is op grond van de Monumentenwet verplicht bij de vaststelling van bestemmingsplannen rekening te houden met de in de grond aanwezige of te verwachten archeologische waarden. Om dit te kunnen onderbouwen dient de gemeente er voor te zorgen dat de archeologische waarden en verwachtingen binnen het gemeentelijk grondgebied bekend zijn. Deze waarden en verwachtingen zijn aangegeven op een voor de gemeente opgestelde Archeologische Verwachtings- en Beleidsadvieskaart, die op basis van archeologische waarnemingen en vondsten, landschappelijke en historische gegevens tot stand is gekomen. De op de gemeente toegespitste Archeologische Beleidsadvieskaart vervangt de inmiddels verouderde Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW) en Archeologische Monumenten Kaart (AMK).

5.4.2 Gemeentelijk archeologisch beleid

Voor de gemeente Leusden is in juli 2011 een Archeologische Verwachtings- en Beleidskaart opgesteld. De Archeologische Verwachtings- en Beleidskaart geeft op perceelsniveau aan welke archeologisch bekende waarde of welke verwachting van toepassing is. Op basis daarvan kan in een vroeg stadium van ruimtelijke planvorming gekeken worden of en hoe archeologische waarden beschermd kunnen/moeten worden: middels aanpassing van het plan of het behoud van informatie door opgraven. Bij elke voorgenomen activiteit om de bodem te verstoren in een gebied met archeologische waarde of verwachting moet namelijk in een zo vroeg mogelijk stadium worden bepaald of een nader archeologisch onderzoek noodzakelijk is.

Binnen het plangebied liggen geen zones met bekende archeologische waarden, zoals bekende archeologische vindplaatsen of archeologische monumenten. Conform de Archeologische Verwachtings- en Beleidskaart liggen binnen het plangebied twee soorten verwachtingswaarden. De verschillende verwachtingswaarden brengen aanvullende regels met zich mee. Op de onderstaande verbeelding zijn de voorkomende verwachtingswaarden weergegeven. In de bijbehorende legenda zijn de aanvullende bepalingen beschreven.

afbeelding - uitsnede Archeologische Beleidskaart Leusden

5.4.3 Onderzoek

De herontwikkeling van het kantorenpark "De Buitenplaats" heeft tot gevolg dat er sprake is van grondwerkzaamheden. In het plangebied komen kantoren met mogelijk verdiept parkeren en verrijzen huizen en worden waterpartijen gegraven. Om een eerste indruk te krijgen van de trefkans op archeologische waarden is een bureauonderzoek uitgevoerd. Dit is eind oktober 2003 uitgevoerd door drs. F.M.E. Snieder, seniorarcheoloog bij de sectie Archeologie van de Gemeente Amersfoort (zie Bijlage 5).

Uit het bureauonderzoek volgen deze verwachtingen:

• Gezien de vondsten in de directe omgeving kunnen zich in het onderzoeksgebied sporen uit de Steentijden (Neolithicum en Mesolithicum) bevinden. Op soortgelijke gronden, namelijk dekzandruggen met beekeerdgronden, komen even ten noorden van het plangebied naast mesolithische sporen ook sporen, huisplattegronden en voorraadschuren, uit de Ijzertijd voor.
• Vanaf de 11de eeuw is dit gebied waarschijnlijk ontgonnen, dus uit deze periode en latere kunnen zich sporen of resten voordoen. Uit historische bronnen is uit deze periode niets bekend over ontginning of bewoning.
• Gezien het huidige gebruik van het terrein is de verstoring van het bodemarchief naar verwachting gering; de conserveringsgraad van de aanwezige archeologische sporen mag redelijk tot hoog ingeschat worden. Zelfs als de bovenste laag door bebouwing of afgraving verstoord is, kunnen (de diepere) sporen uit het Mesolithicum en de Ijzertijd (of andere oude perioden) nog aanwezig zijn.

Gezien het feit dat in dit gebied bodemverstorende werkzaamheden plaats zullen vinden die groter zijn dan 500 m2 en dieper dan 30 cm beneden maaiveld reiken, dient voorafgaand aan deze werkzaamheden een inventariserend archeologisch veldonderzoek plaats te vinden. Met een dergelijk inventariserend onderzoek kan bepaald worden wat het karakter, omvang, datering, gaafheid en kwaliteit van de eventuele aanwezige archeologische waarden is. Het inventariserend veldonderzoek wordt uitgevoerd wanneer de huidige bebouwing en begroeiing binnen het plangebied zijn verwijderd. Het onderzoek vindt echter wel plaats voor dat daadwerkelijk wordt gestart met de werkzaamheden ten behoeve van het kantorenpark "De Buitenplaats".

Op de verbeelding hebben de gronden die volgens de Archeologische Beleidskaart een middelhoge archeologische verwachtingswaarde hebben, een passende archeologische dubbelbestemming gekregen. In paragraaf 6.2.6 wordt ingegaan op de juridische kant van de in het plangebied voorkomende archeologische verwachtingswaarden.