De Wolden Structuurvisie 2030

In deze visie is een groot aantal voorstellen opgenomen om de toekomst van de gemeente De Wolden vorm te geven. Bij de uitvoering zijn diverse partijen betrokken. De gemeente vervult daarin een bijzondere positie, als overheid die verantwoordelijk is voor diverse taken.

Om de gewenste nieuwe ontwikkelingen goed op elkaar af te stemmen, de initiatieven te stroomlijnen en te voorkomen dat ongewenste ontwikkelingen zullen plaatsvinden, wil de gemeente bij de uitvoering van de structuurvisie als regisseur optreden. Een rol die enigszins afwijkt van de tot nu toe gebruikelijke rol en positie van de gemeente en daarom om enige uitleg vraagt.

Ontwikkelingen in de tijd

Vanouds is de regierol van een overheid in Nederland sterk gericht op de topdown benadering: de overheid staat centraal, stuurt de belangrijke ontwikkelingen aan onder meer door een vergaand geloof in beleid en plannen. De burger wordt niet of slechts in geringe mate betrokken bij de planvorming.

In de afgelopen decennia is de rol en positie van de gemeente sterk veranderd. Bij het realiseren van nieuwe ontwikkelingen spelen tegenwoordig een groot aantal belangen, partijen (waaronder de gemeente) en personen een essentiële rol. En natuurlijk zijn de financiële middelen cruciaal. De processen om iets tot stand te brengen zijn ingewikkelder geworden en de gemeente is slechts één van de partijen die hierin een rol speelt.

Ook uit de gesprekken met stakeholders in de gemeente is naar voren gekomen, dat het belang en de positie van de gemeente niet bij iedereen duidelijk is. De activiteiten en ontwikkelingen op dorpsniveau staan bij veel mensen veel centraler.

De regisserende gemeente

Centraal in de werkwijze van een regisserende gemeente staan de opgaven c.q. problemen in een bepaald gebied. De regisserende rol van de gemeente voldoet aan de volgende kenmerken:

• het besef van onderlinge afhankelijkheid en de noodzaak tot samenwerking met andere partijen;
• het inzicht dat de gemeente een belangrijke speler is, maar dat ze niet per definitie de centrale speler is;
• de regisserende rol is gericht op sturing binnen het netwerk van alle betrokkenen;
• de regisserende gemeente maakt gebruik van 'nieuwe' instrumenten, met meer communicatieve en informele instrumenten.

De regie in de praktijk

Voor het vervullen van de regierol kan de gemeente in de praktijk gebruik maken van diverse instrumenten en middelen. Onderstaand wordt op enkele mogelijkheden nader ingegaan.

• 1. Inzet financiële middelen

Op verschillende beleidsterreinen zet de gemeente financiële middelen in om haar beleidsmatige doeleinden te bereiken. Bekende voorbeelden op het terrein van de ruimtelijke inrichting daarvan zijn de woningbouw en de inrichting van de openbare ruimte. De inzet van financiële middelen kan niet alleen worden gebruikt om de fysieke doelen te bereiken, maar ook om andere betrokken partijen actief te betrekken bij het realiseren van de beleidsdoelen.

• 2. Fysieke inzet van de gemeente

Een andere mogelijkheid om regisserend doelen te bereiken is de fysieke inzet van middelen. Daarbij kan met name worden gedacht aan de inzet van deskundigheid in de vorm van ambtelijke ondersteuning. Gedacht kan worden aan de inzet van een gemeentelijk contactpersoon voor bedrijven, een projectteam op het terrein van de krimp of een speciaal contactpersoon voor vernieuwing in het buitengebied (zoals op het terrein van de paarden of landbouw/zorg);

• 3. Afstemmingsfunctie

Op verschillende economische terreinen (zoals recreatie en toerisme) hebben zowel de ondernemers als de gemeente behoefte aan een eenduidig en op elkaar afgestemd programma. Doel is om de gemeente zo sterk mogelijk en eenduidig te profileren. Door de activiteiten binnen de gemeente op elkaar af te stemmen en/of op elkaar te laten aansluiten, kan een meerwaarde voor alle betrokkenen worden gecreëerd. Mogelijkheden voor deze afstemmingsfunctie kunnen worden gevonden in het gezamenlijk met de praktijk ontwikkelen van een eigen gemeentelijk profiel op het betreffende terrein en/of het formeren van een overlegplatform om dit vervolgens ook te bewerkstelligen;

• 4. Deskundige en tijdige dienstverlening door de gemeente

Het vierde maar zeker niet onbelangrijkste onderdeel is de serviceverlening door de gemeente. Voor het realiseren van nieuwe ontwikkelingen is de factor tijd in veel gevallen een essentiële factor. Nieuwe ontwikkelingen spelen veelal in op actuele marktontwikkelingen en initiatiefnemers zullen zoeken naar een omgeving, waar zij hun initiatief ook daadwerkelijk en op korte termijn tot stand kunnen brengen. Belangrijk daarvoor zijn onder meer:

• Een duidelijk en actueel ruimtelijk ordeningsbeleid, waarin heldere keuzes zijn gemaakt en waarop geanticipeerd kan worden;
• Voldoende ambtelijke capaciteit (kwalitatief en kwantitatief) om initiatieven snel en effectief te kunnen beoordelen en begeleiden en waar nodig ook om nieuwe ontwikkelingen daadwerkelijk te kunnen trekken;
• Een communicatieplan opstellen waarin de centrale positie van de gemeente, de gemeentelijke doelen en de spelregels voor De Wolden uiteen worden gezet.

===