direct naar inhoud van Toelichting
Plan: Parapluherziening nachtverblijf binnen horeca en gemengd
Status: vastgesteld
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0893.BP20006GEMBERGEN-VA01

Toelichting

Hoofdstuk 1 Inleiding

1.1 Aanleiding

In 2019 is een aantal horecalocaties in de gemeente Bergen (L.) in andere handen overgegaan met als mogelijk doel om daar internationale werknemers te huisvesten. Het gaat dan om locaties waar een horecabestemming of een gemengde bestemming op zit. De horecabestemming en de gemengde bestemming laten op dit moment diverse vormen van gebruik toe.

De vraag die in dit verband rijst is of de huidige bestemmingsplanregels ook de huisvesting van internationale werknemers toelaten. Om (gerechtelijke) discussies omtrent dit onderwerp en onduidelijkheid bij potentiële kopers van horecalocaties te voorkomen, wenst de gemeenteraad van Bergen (L.) een herziening van de planregels met als doel dat voortaan uit de regels helder blijkt dat de huisvesting van internationale werknemers niet strookt met de gebruiksactiviteiten die op horecalocaties zijn beoogd.

Hiertoe heeft de gemeenteraad op 16 april 2019 op basis van artikel 3.7 Wet ruimtelijke ordening (Wro) een voorbereidingsbesluit genomen en verklaard dat voor diverse locaties, voornamelijk horecalocaties en enkele locaties met een andere (gemengde) bestemming, een herziening van het bestemmingsplan wordt voorbereid. Aanvragen om een omgevingsvergunning (bouwen en gebruiken) die passen binnen het geldende bestemmingsplan moeten worden aangehouden als vóór de dag van ontvangst ervan een voorbereidingsbesluit in werking is getreden. Daarnaast staat het voorbereidingsbesluit in de weg aan het wijzigen van het bestaande gebruik dat in overeenstemming is met het geldende bestemmingsplan, maar niet met het voorbereidingsbesluit.

Het bestemmingsplan zelf moet vervolgens binnen één jaar na inwerkingtreding van het voorbereidingsbesluit in ontwerp ter inzage worden gelegd.

Uitzondering op het voorgaande betreft de horecalocatie Moleneind 5 in Well waar eerder (voordat het voorbereidingsbesluit in werking is getreden) een omgevingsvergunning is verleend voor het huisvesten van internationale werknemers. Op die locatie is nachtverblijf door individuen voor ten hoogste drie maanden gedurende een half jaar is toegestaan. Deze vergunning wordt in dit bestemmingsplan vastgelegd.

1.2 Plangebied en geldende bestemmingsplannen

Het bestemmingsplan heeft betrekking op de volgende acht locaties aan de N271 op het grondgebied van de gemeente Bergen (L.):

  Adres   Plaats   Kadastrale gemeente   Kadastrale sectie   Kadastraal nr.  
1   Hengeland 1A   Afferden L   Bergen Limburg   T   1.529 en 1.530  
2   Dorpsstraat 10   Afferden   Bergen Limburg   T   2.191 en 2.330  
3   Aijerdijk 1   Bergen L   Bergen Limburg   T   1.412 en 2.789 (deels)  
4   Twistedenerweg 2   Wellerlooi   Bergen Limburg   N   334 (deels)  
5   Hamert 2   Wellerlooi   Bergen Limburg   H   1.461 (deels), 1.759 (deels), 1.698 (deels) en 1.768  
6   Kevelaarsedijk 1   Well L   Bergen Limburg   G   2.245 (deels) 2.904 (deels), 2.905, 2.906, 3.006 en 3.007  
7   Rijksweg-Zuid 14   Wellerlooi   Bergen Limburg   S   744 (deels) en 1.430 (deels)  
8   Catharinastraat 1   Wellerlooi   Bergen Limburg   S   1.358 en 1.359  

Door de aanscherping in het nu aan de orde zijnde bestemmingsplan uitsluitend te laten gelden voor de acht voorgaande locaties blijven er, gelet op de Bergense behoefte, voldoende mogelijkheden over om internationale werknemers elders in onze gemeente te huisvesten.

Eén locatie waar in het verleden al een omgevingsvergunning is verleend voor het huisvesten van internationale werknemers behoort ook tot het plangebied:

  Adres   Plaats   Kadastrale gemeente   Kadastrale sectie   Kadastraal nr.  
1   Moleneind 5   Well L   Bergen Limburg   G   2.007, 3.053, 3.100 en 3.102  

Voor de exacte begrenzing van het plangebied wordt verwezen naar de verbeelding, behorend bij dit bestemmingsplan.

1.3 Leeswijzer

De toelichting is opgebouwd uit vier hoofdstukken. Na dit inleidende hoofdstuk wordt in hoofdstuk 2 de juridische uitwerking van het plan beschreven. In hoofdstuk 3 wordt de opbouw van de juridische regeling beknopt toegelicht. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de resultaten van de doorlopen procedure.

Hoofdstuk 2 Het plan

2.1 Inleiding

De vraag naar internationale werknemers wordt vanwege tekorten op de arbeidsmarkt in zijn algemeenheid groter. Internationale werknemers hebben tijdens hun verblijf in Nederland recht op deugdelijke huisvesting. Ook voor de directe omgeving van de verblijfslocaties van deze werknemers is het belangrijk dat de huisvesting goed is geregeld. In de gemeente Bergen (L.) is in 2019 een enquête gehouden onder ondernemers die in de gemeente Bergen (L.) hun bedrijf hebben. Hieruit is naar voren gekomen dat er bovenop de huisvestingsvoorzieningen die er inmiddels in de gemeente Bergen (L.) zijn, slechts behoefte is aan huisvesting voor nog ongeveer 40 personen. De gemeente Bergen (L.) wenst dan ook geen algemene toelating van grootschalige huisvestingslocaties, maar huisvesting op kleine schaal via maatwerk te regelen.

In Bergen (L.) blijkt dat ten behoeve van de huisvesting van deze internationale werknemers bestaande (horeca)panden, zoals hotels en pensions, worden (op)gekocht om in deze vraag naar (tijdelijke) huisvesting te voorzien. Ook is het zo dat een aantal van de geldende bestemmingsplannen het mogelijk maakt dat internationale werknemers voor langere tijd worden gehuisvest in pensions, hotels of overige logiesvertrekken. De directe omgeving is daar echter vaak niet op berekend en ingesteld. Dit kan dus afbreuk doen aan het woon- en leefklimaat van de omgeving. Daarnaast hecht de gemeente Bergen (L.) aan een hoogwaardige ruimtelijke uitstraling. Dit blijkt onder meer uit Regiovisie BGMM (Bergen (L.), Gennep en Mook en Middelaar), waarin onder andere de N271 is aangeduid als een gemeentelijke structuurdrager die een belangrijke etalagefunctie vervult voor de gemeente, die we waar mogelijk willen versterken met hoogwaardige en aantrekkelijke toeristisch-recreatieve bedrijvigheid. De N271 vormt als het ware het parelsnoer van de regio. Daarom moet gestreefd worden naar het behouden en versterken van het toeristisch-recreatieve aanbod en een aantrekkelijk toeristisch-recreatieve uitstraling van de locaties die aan de N 271 gelegen zijn. Verlies en vermenging van het toeristisch-recreatief aanbod en huisvestingsfuncties moet hier waar mogelijk uitgesloten en beperkt worden.

Verder blijkt dit onder meer uit de Investeringsagenda Noord-Limburg, waarin als icoonproject is opgenomen: 'Vitale vrijetijdseconomie in een vitaal landschap'. In dit kader onderzoeken we de status van GEOpark of Nationaal Landschap. Op deze manier, dus door het aantrekkelijker maken van de omgevingskwaliteiten, wenst de gemeente Bergen (L.), alsook de regio Noord-Limburg, toerisme en leisure verder te versterken. Daarin passen niet ongecontroleerde nieuwe initiatieven voor de huisvesting van internationale werknemers. De gemeente wenst dit uitsluitend via maatwerking en rekening houdend met alle belangen, gedoseerd toe te staan. Met het oog hierop is dit paraplubestemmingsplan gemaakt.

2.2 Bestaande planologische mogelijkheden

In de geldende bestemmingsplannen is het mogelijk om op voor de bestemmingen 'Horeca' en 'Gemengd' aangewezen gronden internationale werknemers te huisvesten in zogenoemde 'horecabedrijven van categorie 5'. Volgens de begripsbepaling zijn dit:

'horecabedrijven die geheel of in overwegende mate zijn gericht op het verstrekken van nachtverblijf, al dan niet in combinatie met een restaurant. Daaronder worden begrepen: hotels, motels, pensions en overige logiesvertrekken.'

Aangezien 'nachtverblijf' in geen van de in paragraaf 1.2 genoemde bestemmingsplannen is gedefinieerd, kan hier ook huisvesting voor een langere periode onder worden verstaan. De gemeenteraad acht dit een onwenselijke situatie. Daarnaast is het de bedoeling van de gemeenteraad geweest om in hotels, motels, pensions en andere logiesvertrekken overwegend recreatief nachtverblijf met bijbehorende voorzieningen als roomservice, dagelijkse schoonmaak, het aanbieden van eten en drinken, etc. toe te staan.

Dat het niet de bedoeling is geweest om de bestemmingen 'Horeca' en 'Gemengd' te gebruiken voor de vestiging van internationale werknemers blijkt verder uit het feit dat in het bestemmingsplan Buitengebied 2018 binnen de agrarische bestemmingen (artikelen 3, 4 en 5) en binnen de woonbestemming (artikel 27) een regeling is opgenomen voor het huisvesten van internationale werknemers via een afwijking van de gebruiksregels.

Binnen de agrarische bestemmingen wordt dit enkel toegestaan in leegstaande bebouwing, de bedrijfswoning (hoofdgebouw) en in separate woonunits. Hierbij moet aan diverse voorwaarden voldaan worden, waaronder de voorwaarde dat aangetoond moet worden dat de huisvesting noodzakelijk is voor een doelmatige agrarische bedrijfsvoering. Hierbij bedraagt het maximum aantal te huisvesten werknemers 20 en mogen er alleen werknemers worden gehuisvest die uitsluitend bij het betreffende bedrijf werkzaam zijn. Uit het voorbereidingsbesluit blijkt dat er op basis van deze regeling inmiddels enkele omgevingsvergunningen zijn verleend.

Binnen de woonbestemming is het mogelijk om via een omgevingsvergunning het hoofdgebouw te gebruiken voor het huisvesten van internationale werknemers (in het betreffende bestemmingsplan 'seizoensarbeiders' genoemd). Hierbij moet aan twee voorwaarden worden voldaan, te weten, a) het aantal te huisvesten werknemers bedraagt maximaal 10 en b) parkeren moet op eigen terrein plaatsvinden.

2.3 Nieuwe planologische regeling

Via dit paraplubestemmingsplan wordt de mogelijkheid van (permanente) huisvesting van internationale werknemers op gronden die bestemd zijn voor 'Horeca' en 'Gemengd' juridisch-planologisch uitgesloten. Op de eerste plaats door het verblijf te beperken tot maximaal drie aaneengesloten weken binnen een periode van zes maanden en op de tweede plaats door te bepalen dat het nachtverblijf in deze horecagelegenheden geheel of in overwegende mate gericht moet zijn op recreatief nachtverblijf (logies).

Uit ruimtelijke overwegingen (met name vanwege de impact op de leefomgeving) wil de gemeente Bergen (L.) het nachtverblijf op de acht genoemde locaties van categorie 5 beperken tot (in hoofdzaak) recreatief nachtverblijf (logies) gedurende een korte periode. Met een korte periode wordt bedoeld een maximumperiode van drie aaneengesloten weken gedurende een periode van zes maanden.

In dit paraplubestemmingsplan is de definitie van het begrip 'horecabedrijf categorie 5' voor de acht genoemde locaties aangepast in die zin dat nachtverblijf geheel of in overwegende moet zijn gericht op recreatief nachtverblijf. Het recreatieve karakter van het nachtverblijf blijkt mede uit de aanwezige voorzieningen, zoals roomservice en dagelijkse schoonmaak. De definitie sluit (vanwege de woorden 'in overwegende mate') niet uit dat ook zakelijk nachtverblijf hieronder valt. Het begrip 'pension' is op vergelijkbare wijze aangepast. Ook is het begrip nachtverblijf nader vastgelegd.

Uitzondering hierop vormt de locatie Moleneind 5 in Well. Voor deze locatie, waar eerder (voordat het voorbereidingsbesluit in werking is getreden) een omgevingsvergunning is verleend voor het huisvesten van internationale werknemers, wordt binnen de definitie voor horecabedrijf categorie 5 juist vastgelegd dat: 'op die locatie nachtverblijf door individuen is toegestaan voor ten hoogste drie maanden gedurende een half jaar'. De overige aanpassingen in dit parapluplan zijn niet van toepassing op deze locatie.

Horecabedrijf categorie 5
een horecabedrijf dat gericht is op het verstrekken van nachtverblijf, al dan niet in combinatie met een restaurant. Daaronder worden begrepen: hotel, motel, pension en overige logiesvertrekken. Het nachtverblijf is geheel of in overwegende mate gericht op recreatief nachtverblijf. Het recreatieve karakter van het nachtverblijf blijkt mede uit de aanwezige voorzieningen, zoals roomservice en dagelijkse schoonmaak. De duur van het nachtverblijf betreft een korte periode, in ieder geval niet langer dan drie aaneengesloten weken binnen een periode van zes maanden.

Pension
een horecabedrijf dat gericht is op het verstrekken van nachtverblijf, al dan niet in combinatie met een restaurant. Het nachtverblijf is geheel of in overwegende mate gericht op recreatief nachtverblijf. Het recreatieve karakter van het nachtverblijf blijkt mede uit de aanwezige voorzieningen, zoals roomservice en dagelijkse schoonmaak. De duur van het nachtverblijf betreft een korte periode, in ieder geval niet langer dan drie aaneengesloten weken binnen een periode van zes maanden.

Nachtverblijf
Dit nieuwe begrip wordt vervolgens gedefinieerd als: 'het verstrekken van onderdak in een gebouw, bouwwerk of kampeermiddel dat naar aard en inrichting is bedoeld om mensen overnachtingsgelegenheid te bieden, waarbij het kenmerk is dat de betreffende personen het hoofdverblijf elders hebben.'

In dit begrip zorgt de zinsnede 'waarbij het kenmerk is dat de betreffende personen het hoofdverblijf elders hebben' er tenslotte voor dat permanente huisvesting/wonen is uitgesloten. Internationale werknemers die immers permanent in de gemeente verblijven, hebben hun hoofdverblijf daar en niet elders.

Hoofdstuk 3 Juridische planaspecten

3.1 Algemeen

Het bestemmingsplan heeft de vorm van een paraplubestemmingsplan. Dit betekent dat de ter plaatse geldende bestemmingsplannen (zie paragraaf 1.2) onverkort van toepassing blijven, met uitzondering van de aanpassingen in de regels die in dit (paraplu)bestemmingsplan zijn opgenomen.

De indeling van de regels van dit bestemmingsplan is als volgt:

  • 1. Inleidende regels
  • 2. Algemene regels
  • 3. Overgangs- en slotregels

3.2 Inleidende regels

Hoofdstuk 1 omvat een artikel met de begripsomschrijvingen. Deze begripsomschrijvingen hebben betrekking op het bestemmingsplan Parapluherziening nachtverblijf binnen horeca en gemengd zelf. De aanpassing en toevoeging van begrippen aan de geldende bestemmingsplannen zijn opgenomen in hoofdstuk 2.

3.3 Algemene regels

In de algemene regels (hoofdstuk 2) wordt de aanpassing en/of toevoeging van de begrippen 'horecabedrijf categorie 5', 'pension' 'en 'nachtverblijf' binnen de grens van het plangebied, uitgezonderd de locatie Moleneind 5 in Well, weergegeven. Ook de specifieke aanpassing voor de locatie Moleneind 5 in Well wordt hier benoemd. Voor een inhoudelijke beschrijving van deze aanpassing en toevoeging wordt verwezen naar paragraaf 2.3 van deze toelichting.

3.4 Overgangs- en slotregels

Hoofdstuk 3 (overgangs- en slotregels) omvat de volgende wettelijk verplichte artikelen: een overgangsbepaling en een titelbepaling.

Hoofdstuk 4 Procedure

Het ontwerpbestemmingsplan heeft met ingang van 26 maart 2020 tot en met 13 mei 2020 gedurende zes weken ter inzage gelegen. Binnen deze termijn zijn er drie zienswijzen ingediend.

Een samenvatting van de zienswijzen en de gemeentelijke reactie hierop zijn opgenomen in bijlage 1.