Bestemmingsplan Nassaulaan

3.2 Ruimtelijke en functionele opbouw

3.2.1 Historie en occupatie

Baarle-Nassau en Baarle-Hertog liggen in het voor Brabant zo kenmerkende esdorpenlandschap. Vanuit het centrum waaieren wegen alle richtingen uit (als een spin in het landschap). Bebouwing concentreerde zich destijds voornamelijk in het centrum en langs de doorgaande wegen. Bebouwing en wegen werden zo veel mogelijk op de hogere gronden gelegen.

Tevens waren deze hoger gelegen gronden geschikt voor akkerbouw. Als een 'schil' rondom de bebouwing lagen de akkerlanden die onregelmatig blokvormig waren verkaveld.

Figuur 3.2 Historische wegenstructuur/ Akkers rondom Baarle

De lager gelegen natte gronden werden ingericht als graslanden. Hiervoor zijn drie gebieden aan te wijzen. Hieruit is op te maken dat Baarle hoger gelegen is dan zijn omgeving. Enkele waterlopen zijn terug te vinden naar en in deze gebieden die van oudsher gebruikt werden om te hooien.

De bossen en heidevelden liggen concentrisch om de akkers en graslanden heen. Het is een zogenaamde 2e schil vanuit Baarle geredeneerd. De boeren lieten destijds de schapen op deze (vaak arme gronden) weiden, waardoor het areaal heide steeds meer toenam.

Figuur 3.3 Graslanden waar gehooid kon worden/ Bossen en heidevelden

Het uitwaaierende wegenpatroon zorgde ervoor dat alle gronden die nodig waren (akkers, graslanden en heidegronden) goed te bereiken waren. Het plangebied ligt op voormalige akkergronden die soms omzoomd waren door houtsingels. Ten oosten van het plangebied bevinden zich de lager gelegen graslanden. Op de historische kaart is te zien dat het gebied ontsloten wordt door een zandweg die ten westen ligt van het plangebied. Aan de noordkant is een driehoekige 'plaatse' te zien waaraan enkele boerderijen staan.

Opvallende element dat over diverse landschapstypen heen gaat is de spoorlijn Tilburg-Turnhout met een station in Baarle. De spoorlijn is niet meer in gebruik en een groot deel van het spoortracé is nu ingericht als fietspad.

Figuur 3.4 Ligging plangebied op historische kaart

Aan de oostkant grenst het plangebied aan het open landschap. De gronden zijn als akkerland en grasland in gebruik. Een waterloop verwijst nog naar de lager gelegen graslanden zoals op het historisch kaartbeeld te zien is. Aan de noordkant staan boerderijen, waarvan enkele aan de 'plaatse'. Deze driehoekige ruimte is in infrastructuur niet helemaal meer herkenbaar.

3.2.2 Bebouwingsstructuur

De bebouwingsstructuur van Baarle vindt zijn oorsprong in de oude linten van het esdorp. Verspreid in het landschap waren ook geclusterde boerderijen aanwezig, veelal geconcentreerd bij zogenaamde 'plaatse'. Vanuit het centrum is de bebouwing langs deze linten in het landschap uitgewaaierd.

Na verloop van tijd zijn ook de ruimtes tussen deze linten vanuit het centrum uit verstedelijkt en zijn er diverse woonwijken ontstaan.

Het plangebied grenst aan de huidige noordoostelijke rand van de kern. Het betreft de bebouwing gelegen aan de Nassaulaan, een doorgaande weg in de richting van Boschoven. De bebouwing aan de Nassaulaan bestaat uit een diversiteit van vrijstaande woningen uit de jaren 60-70. Het betreft zowel woningen met kap als woningen met een plat dak. Aan de noordzijde gaat de bebouwing over in historische boerderijen gelegen aan een 'plaatse'.

Ten zuiden van het plangebied is recent in het Belgische Baarle-Hertog een kleinschalige nieuwbouwlocatie gerealiseerd. Het betreft uitsluitend vrijstaande bebouwing.

Figuur 3.5 Bebouwing aan de Nassaulaan en Boschoven

3.2.3 Groen- en waterstructuur

De groenstructuur ter plaatse van het plangebied beperkt zich tot de verspreid langs de Nassaulaan staande boombeplanting en een bossage. Aan de noordzijde ter hoogte van de 'plaatse' is de boombeplanting historisch en vindt ook verdichting plaats. Het plangebied en het aangrenzende agrarische landschap heeft een open karakter met weinig of geen groenelementen.

Figuur 3.6 Groenstructuur langs de Nassaulaan

Ter plaatse van het plangebied is weinig of geen oppervlaktewater aanwezig. De noordzijde van het plangebied grenst aan een kavelsloot tussen de agrarische percelen. Verder naar het oosten liggen de agrarische percelen lager en is er een primaire watergang aanwezig.