Grote Bedrijventerreinen

5.10 Archeologie en cultuurhistorie

5.10.1 Archeologie

Toetsingskader

Monumentenwet

De wet- en regelgeving op rijksniveau rondom cultureel erfgoed is vastgelegd in de Monumentenwet 1988. Het is het belangrijkste sectorale instrument voor de bescherming van cultureel erfgoed. In de Monumentenwet 1988 is geregeld hoe monumenten aangewezen kunnen worden als beschermd monument. De wet heeft betrekking op gebouwen en objecten, stads- en dorpsgezichten, archeologische waarden en op het uitvoeren van archeologisch onderzoek.

Provinciaal beleid

Het provinciaal beleid ten aanzien van archeologie is vastgelegd in de Nota Archeologie 2006-2012. Het toetsingskader is overgenomen in het Omgevingsplan.

• Het toetsingskader wordt verder bepaald door het volgende.
• Archeologische waarden zijn vastgelegd op de AMK (Archeologische Monumenten Kaart).
• Op de IKAW (Indicatieve Kaart Archeologische Waarden) zijn de trefkansen (laag middelhoog en hoog) opgenomen.
• Archis2 is de nationale database voor archeologische vindplaatsen.
• Het Zeeuws Archeologisch Archief (ZAA) vormt de Zeeuwse database.

Gemeentelijk beleid

Recent is door de 9 gemeenten in Zuid-Beveland, Tholen en Zeeuws-Vlaanderen archeologie beleid opgesteld. Het gemeentelijk archeologiebeleid voor Reimerswaal is vastgelegd in de nota Archeologiebeleid gemeente Reimerswaal:

• deel A: Beleidsnota archeologie;
• deel B: Toelichting beleidskaart, 30-06-2011.

In het beleid (vastgesteld op 22 november 2011) zijn de archeologische verwachting en bekende vindplaatsen en archeologische monumenten vastgelegd. In dit bestemmingsplan zijn de in het beleid geformuleerde uitgangspunten vertaald.

Het grootste deel van de bodemingrepen vindt plaats in de bovenste laag van het bodemarchief (maatregelenkaart in lagen, kaartlaag I, Walcheren). Deze laag is veelal maatgevend. Bij vergunning aanvragen voor diepere bodemingrepen wordt door de bevoegde overheidsinstantie vastgelegd of met de ingreep de diepere lagen (lagen 2 Hollandveen, laag 3 Wormer en laag 4 Pleistoceen) worden geraakt. Op basis van het beleid gelden voor kaartlaag 1 (Walcheren) de volgende categorieën:

Maatregelcategorie	Verwachtingswaarde	Onderzoeksverplichting	Bestemmingsregeling*
categorie 1	wettelijk beschermd monument	Wettelijke bescherming	-
categorie 2	terreinen van archeologische waarde	50 m² en 40 cm	WR - A - 1
categorie 3	gewaardeerde stads-/ dorpskern	50 m² en 40 cm	WR - A - 1
categorie 4	hoge verwachting	250 m² en 40 cm	WR - A - 2
categorie 5	gematigde verwachting	500 m² en 40 cm	WR - A - 3
categorie 6	lage verwachting	2.500 m² en 40 cm	WR - A - 4
categorie 7	waterbodem	500 m² en 40 cm	WR - A - 3
categorie 8	geen verwachting	-	-

Onderzoek referentiesituatie

Raadpleging van de AMK, maatregelenkaart in lagen, laag van Walcheren en Archis2 en ZAA leidt tot de volgende bevindingen.

Bedrijventerrein	AMK	Maatregelcategorie	Archis2 en ZAA
De Poort	geen vermelding	4 en gedeeltelijk 5	geen vermelding
Nishoek	geen vermelding	4, gedeeltelijk vrijgesteld	405.672 402.631 403.344
Olzendepolder	geen vermelding	4	geen vermelding
Korringaweg	geen vermelding	4 en gedeeltelijk 5	geen vermelding

Uit voorgaande tabel blijkt dat op de AMK geen vermeldingen zijn opgenomen voor de vier bedrijventerreinen. De van toepassing zijnde maatregelcategorie (Laag van Walcheren) is algemeen 4 en deels 5.

De volgende vondsten/vindplaatsen zijn bekend.

• Vindplaats 405.672. Uit onderzoek aan de Zandweg 28 (Nishoek) is bekend dat in het veen natuurlijke fenomenen uit de Bronstijd aanwezig zijn. Er zijn geen restanten van menselijke activiteit aangetroffen. Het onderzoeksterrein is vrijgegeven van verder onderzoek.
• Vindplaats 402.631. Bij archeologisch onderzoek (Nishoek) is een Romeinse wetsteen aangetroffen in het veen.
• Vindplaats 403.344. Bij archeologisch onderzoek (Nishoek) op de zelfde locatie als 402.631 zijn indicatoren aangetroffen die wijzen op menselijke aanwezigheid in de Romeinse Tijd. Er zijn geen vindplaatsen aangetroffen. Het onderzoeksterrein is daarom vrijgegeven van verder onderzoek.
• Waarderend archeologisch onderzoek op de locatie bedrijventerrein Nishoek aan de Bosweg te Kruiningen. In het kader van de recente uitbreiding Weihoek (geregeld in de 2e herziening Nishoek) heeft daarom archeologisch onderzoek plaatsgevonden. De resultaten van dit onderzoek zijn vermeld in het rapport "Waarderend archeologisch onderzoek op de locatie bedrijventerrein Nishoek aan de Bosweg te Kruiningen" (rapport A05-080-R, ArcheoMedia, 30-11-2005). In het onderzoek en de vastgestelde herziening is geconcludeerd dat de in het bestemmingsplan Nishoek opgenomen regeling met betrekking tot het waarborgen van het archeologisch belang ter plaatse niet langer noodzakelijk is. Ter plaatse van het onderzoeksgebied is het daarom niet langer nodig de archeologische waarden veilig te stellen. Voor de resterende delen van het bedrijventerrein Nishoek en de andere terreinen zijn de archeologische waarden overeenkomstig het geldend beleid veiliggesteld.

Onderzoek milieueffecten en plansituatie

Nishoek en de Olzendepolder kennen algemeen een hoge verwachtingswaarde ten aanzien van archeologische vondsten (maatregel categorie 4). Dit betekent dat bij bodemverstoring vanaf 250 m² en dieper dan 40 cm onderzoek is vereist.

Voor De Poort en Korringaweg geldt dat ook deels maatregelcategorie 5 aan de orde is. Voor die delen is vrijstelling van archeologisch onderzoek tot 500 m² aan de orde.

Om de aanwezige archeologische waarden bij toekomstige bodemingrepen te waarborgen is de dubbelbestemming Waarde - Archeologie - 2 en Waarde - Archeologie - 3 opgenomen voor de verschillende delen van het plangebied Grote Bedrijventerreinen.

Voor bepaalde ingrepen is afhankelijk van de oppervlakte en de mate van verticale bodemverstoring een Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden noodzakelijk. Ten opzichte van het geldend planologisch beleid betekent dit een verzwaring van het archeologisch beschermingsniveau en de daarmee samenhangende juridische regeling: de huidige plannen voorzien immers nog niet of nauwelijks in een bescherming van archeologische waarden.

De gebruiksmogelijkheden van de gronden worden evenwel, weliswaar na afweging, niet beperkt. Bedrijfsmatige activiteiten, bouwwerken en werkzaamheden kunnen na afweging nog steeds worden uitgeoefend. De opgenomen dubbelbestemmingen Waarde - Archeologie - 2 en Waarde - Archeologie - 3 vormen derhalve geen belemmering voor de voorgenomen actualisering van de bestemmingsplannen.

De mogelijkheid bestaat dat uit archeologisch onderzoek zal blijken dat er een grotere of minder grote archeologische waarde aanwezig is. Om die reden wordt in de regeling ook voorzien in de dubbelbestemmingen Waarde-Archeologie-1 en Waarde Archeologie-4. Door middel van het toepassen van een wijzigingsbevoegdheid kan de nu toegekende beschermingsniveau op een later moment in een andere beschermingsniveau worden gewijzigd.

Indien bij onderzoek vanwege ontwikkelingen waarden worden gevonden, kunnen deze niet altijd in de bodem behouden blijven. Opgraving betekent wel dat meer over het gebied geleerd kan worden en dat dit aan een groter publiek bekend kan worden gemaakt.

Conclusie

Het aspect archeologie staat de uitvoering van ontwikkelingen niet in de weg. De ontwikkelingen in dit bestemmingsplan hebben geen tot zeer beperkte gevolgen voor het aspect archeologie.

5.10.2 Cultuurhistorie

Toetsingskader

De cultuurhistorische waarden zijn aangegeven op de kaart CHS (Cultuurhistorische hoofdstructuur) van de provincie. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen waardevolle objecten (onder andere rijksmonumenten) en waardevolle gebieden (onder andere provinciale belvedère gebieden).

Onderzoek referentiesituatie en milieueffecten plansituatie

Voor de bedrijventerreinen De Poort, Nishoek, Olzendepolder en Korringaweg zijn op de kaart geen vermeldingen opgenomen.

De gemeente heeft beleid in voorbereiding, waarin uitgangspunten voor mogelijk te beschermen waarden zijn opgenomen.

Conclusie

Cultuurhistorische aspecten vragen geen bijzondere aandacht bij het opstellen van de bestemmingsregeling. Het aspect staat de uitvoering van het bestemmingsplan niet in de weg.