"Kern Heinkenszand, gedeelte Dorpsstraat/Eendvogelstraat, 2013"

2.3 Gemeentelijk beleid

2.3.1 Structuurvisie Borsele 2009-2014

Analyse

De Structuurvisie Borsele 2009-2014 is opgesteld binnen de kaders van de Wro en is de opvolger van de Borsatlas 2003. De structuurvisie dient een tweeledig doel.

• De Structuurvisie moet het fungeren als een gemeentelijk structuurbeeld op hoofdlijnen dat in de praktijk kan dienen als “werkdocument” bij het nemen van ruimtelijke beslissingen.
• De Structuurvisie biedt op grond van de Wro de mogelijkheid om kosten te verhalen bij beoogde en in de structuurvisie opgenomen ontwikkelingen.

In de structuurvisie is op hoofdlijnen vastgelegd waar de gemeente op maatschappelijk, economisch en ruimtelijk gebied staat in 2014. Uitgangspunt hierbij is dat de structuurvisie voldoende ruimte biedt om nadere afwegingen te maken. Er zijn drie centrale beleidsdoelen voor het ruimtelijk beleid geformuleerd.

• Behoud en versterking van de fysieke en sociaal-maatschappelijke kwaliteiten van Borsele; uitgangspunt bij nieuwe ontwikkelingen is dat ruimtelijke contrasten en de sociaal-maatschappelijke structuur in de gemeente worden behouden en versterkt, dan wel (beter) worden benut.
• Inzichtelijk maken van toekomstige plannen met een ruimtelijke en/of sociaal-maatschappelijke component; uitgangspunt hierbij is dat deze toekomstige plannen een positieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid van de gemeente.
• Streven naar een duurzame aanpak: bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen wordt het aspect duurzaamheid meegewogen; het streven is om energieafhankelijkheid te verkleinen. Overlast zoals geluid en geur, wordt zoveel mogelijk beperkt ten opzichte van milieugevoelige functies. Daarnaast wordt de beschikbare ruimte zo zorgvuldig mogelijk gebruikt. Ruimtelijke ontwikkelingen zijn tevens gericht op het vergroten van de toekomstbestendigheid van het gebied, zowel economisch als sociaal-maatschappelijk als fysiek.

In de structuurvisie is voor een aantal kenmerkende gebieden een gebiedsgerichte aanpak voorgestaan. Voor de 15 kernen die Borsele telt, zijn er dorpsprofielen opgesteld. In deze profielen wordt in gegaan op de kwaliteiten van de dorpen en de gewenste ontwikkelingsrichting. Voor het voorliggende bestemmingsplan “Kern Heinkenszand, gedeelte Dorpsstraat/Eendvogelstraat, 2012” is de volgende ruimtelijke beleidsstrategie relevant.

• Er zijn verschillende mogelijkheden voor inbreiden / herstructureren en planmatige uitbreiding:
  • 1. de herstructureringslocaties Molcon en de voormalige EMTÉ-locatie;
  • 2. een planmatige uitbreiding aan de zuidoost- en noordzijde van de kern.

Een aandachtspunt bij deze ontwikkelingen is een goede (kwalitatieve) afstemming op beoogde doelgroepen.

Toetsing

Voorliggend plan voorziet in de herstructurering van de voormalige EMTÉ-locatie en past binnen de structuurvisie van de gemeente.

2.3.2 Woningbouwplanning

Analyse

In het woningbouwprogramma 2010 - 2020, dat momenteel in voorbereiding is, zijn voor de voormalige EMTÉ-locatie 34 appartementen voorzien.

Toetsing

Gerealiseerd worden 29 appartementen en 4 groepswoningen, die niet meetellen in de woningbouwplanning. Ten behoeve van de ontwikkeling worden 3 bestaande panden, waarin gewoond mag worden, gesloopt. Er is derhalve sprake van een sluitende woningbouwplanning.

2.3.3 Woonvisie Borsele 2010-2015 ‘Groeien in Kwaliteit’

Analyse

Deze visie geeft sturing aan de ontwikkelingen op de woningmarkt. Het is een basis om te werken aan een goed functionerende woningmarkt. De gemeente heeft een nieuwe Woonvisie ontwikkeld, omdat de versie uit 2005 niet meer toegesneden was op de huidige ontwikkelingen op de woningmarkt: de economische recessie en de demografische ontwikkelingen zoals krimp, vergrijzing en ontgroening van de bevolking.

De Woonvisie Borsele 2010-2015 schetst een samenhangend beeld van de gewenste ontwikkeling van het wonen in de gemeente tot 2015. Enerzijds is er aandacht voor de woningbehoefte, anderzijds voor de wenselijkheid van behoud van voorzieningen en het leefbaar houden van de verschillende kernen van Borsele.

De Woonvisie geeft geen gedetailleerd allesomvattend beeld, maar behandelt de hoofdlijnen van het beleid. Het geeft weer waar Borsele voor staat, wat de gemeente wil bereiken en wat de inzet is bij de onderhandelingen met externe partners met wie de gemeente deze doelstellingen wil realiseren.

In de Woonvisie staat de volgende relevante tekst:

Op de inbreidingslocatie van de vroegere EMTÉ zijn 25 appartementen gepland. [Terzijde: Inmiddels is de planning voor deze locatie aangepast (zie onder het kopje "Woningbouwplanning").] De woningen van R&B Wonen voor alle doelgroepen zijn goed verhuurbaar. In Heinkenszand kan de woonzorgzone verder worden uitgebreid. Ook is er volop vraag naar jongerenwoningen, waarvoor kleinschalige complexen kunnen worden gebouwd. In Heinkenszand wordt de mogelijkheid onderzocht om luxe huurappartementen voor senioren aan te bieden.

Toetsing

De planontwikkeling voldoet aan de uitgangspunten van de nieuwe Woonvisie.

2.3.4 Lokale nota wonen, zorg en welzijn in het kader van Zeeland Woonzorgland

Analyse

Werkstructuur

Om te komen tot een lokaal plan is gebruik gemaakt van de reeds aanwezige werkstructuren ten aanzien van woonzorgvoorzieningen in de gemeente. Borsele kent sinds het begin van de jaren 90 een Stuurgroep woon/zorgvoorzieningen Borsele, bestaande

uit:

• zorgaanbieders;
• woningbouwvereniging;
• cliëntenvertegenwoordiging;
• gemeente.

Beleid

De Lokale nota wonen, zorg en welzijn in het kader van Zeeland Woonzorgland is gebaseerd op reeds beschikbare informatie en beleid.

• De provincie heeft zelf de inhoudelijke uitgangspunten geformuleerd op grond waarvan de spreidingsplannen getoetst worden.
• De gemeente heeft daaraan lokale verdeelcriteria toegevoegd, waardoor een passend plan tot op kemniveau gemaakt kan worden.
• Tevens zijn prognoses tot 2010 toegevoegd.

Uitgangspunten provincie

De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd.

• Alle plannen voor zorgwoningen tot en met 2010 dienen in het spreidingplan opgenomen te worden. Het gaat zowel om nieuwe woningen als bestaande woningen die al dan niet aangepast worden. Ook uitvoering en in ontwikkeling zijnde plannen horen daarbij.
• De peildatum is 1 januari 2003. Alle zorgwoningen die na die datum zijn of worden opgeleverd, kunnen onderdeel uitmaken van het spreidingsplan.
• De nieuwe richtcijfers in de Nota van antwoord behorend bij de nota Zeeland Woonzorgland zijn uitgangspunt. De regio kan daar gemotiveerd van afwijken.
• Regionale spreiding dient voorop te staan.
• Kleinschaligheid heeft de voorkeur.
• Vanuit de prioriteit voor inbreiden en de wens van ouderen voor locaties in de eigen woon- en leefomgeving, verdienen locaties binnen het bestaand bebouwd gebied de voorkeur (30 tot 50 procent).
• De plannen zullen voor een deel in de bestaande woningvoorraad moeten worden gerealiseerd, dan wel dient sprake te zijn van sloop van woningen en vervangende nieuwbouw (10 tot 20 procent).
• De spreiding van wonen en zorg mag de bundelingsdoelstelling geen geweld aandoen.
• Gemeenten nemen de projecten op in hun woningbouwplanning.
• Zorg (met name 24-uurs beschikbaarheid), welzijn en dienstverlening zal gegarandeerd moeten zijn.
• De toewijzing van zorgwoningen aan zorgvragers zal gegarandeerd moeten zijn. Uitgangspunt daarbij zijn de "Basisvoorwaarden protocol, toewijzing woningen met zorg in Zeeland".
• Prioriteit ligt bij de zorgwoningen voor ouderen, maar de opgave kan facultatief worden uitgebreid met (groeps)woningen voor andere zorgvragers.

Uitgangspunten gemeente

• De voorkeuren en behoeften van de ouderen staan centraal.
• Essentieel is dat gedurende de looptijd van het spreidingsplan alle inspanningen op de thema's wonen, zorg en welzijn op elkaar worden afgestemd.
• Meer diversiteit creëren door het aanbod van diverse arrangementen van wonen zorg en welzijn te verruimen.
• Daar waar mogelijk combinaties zoeken met andere zorgbehoevenden die niet tot de doelgroep ouderen behoren.
• De bevolkingsontwikkeling in beeld brengen door prognoses.
• Aanwezige voorzieningen mee laten wegen in de keuzes.
• Wachtlijst zorg kan dienen als indicatie.
• Rekening dient te worden gehouden met de lopende trajecten (bestemmingsplannen, Woonvisie en uitbreidingsplannen in ieder dorp).
• Een deel van de zorgwoningen dient binnen de grenzen van de huursubsidie te worden gerealiseerd. Inkomenspositie van ouderen in Borsele kan daarvoor als richtlijn dienen.

Gemeentelijk spreidingsplan

Voor de regio de Bevelanden wordt rekening gehouden met een uitbreidingsbehoefte van:

• 483 zorgwoningen;
• 690 voor aangepast wonen;
• 750 overige ouderenwoningen.

Voor Borsele betekent dit een uitbreidingsbehoefte van:

• 110 zorgwoningen;
• 330 voor aangepast wonen en overige ouderenwoningen.

Verwacht wordt dat gelet op bevolkingsprognoses meer dan 110 zorgwoningen noodzakelijk zijn, mede gelet op verouderde woningen. In Heinkenszand zijn tot 2006 42 zorgwoningen gedacht.

Toetsing

Provincie en gemeenten zetten in op goed bereikbare en een voldoende aantal zorgwoningen. Uitgangspunt is de woonzorgvoorzieningen zoveel mogelijk in bestaand stedelijk gebied te realiseren. De voorliggende locatie in Heinkenszand ligt gunstig ten opzichte van bestaande voorzieningen en maakt deel uit van bestaand stedelijk gebied. Het aantal zorgwoningen, aangevuld met andere doelgroepen (PG-groepen) past binnen de planningsopgave.

2.3.5 Welstandsnota Borsele

Analyse

Het welstandsbeleid van de gemeente Borsele is verwoord in de Welstandsnota Borsele. Het belangrijkste doel van het welstandsbeleid is het vormen van een toetsingskader voor welstand, waarmee de aanwezige ruimtelijke kwaliteiten behouden en versterkt kunnen worden. Hiervoor zijn welstandscriteria opgesteld. Er zijn vier typen criteria:

• algemene criteria;
• gebiedgerichte criteria;
• themagerichte criteria;
• sneltoetscriteria.

Figuur 2.1 Welstandsniveaus Heinkenszand

De historische kern van Heinkenszand (Dorpsstraat) en de historische linten (onder andere een deel van de Eendvogelstraat en Stenevate) zijn aangewezen als een bijzonder welstandsgebied. Het beleid is erop gericht het bijzondere karakter te behouden en waar mogelijk te versterken. Dit leidt tot de volgende uitgangspunten.

• Bij renovatie of (vervangende) nieuwbouw is het uitgangspunt een zorgvuldige inpassing tussen de bestaande bebouwing. Zogenaamde cataloguswoningen zijn ongewenst.
• Woningen dienen voor de locatie te zijn ontworpen.
• Behoud van het ensemble is bepalend.
• De bebouwing dient consistent te zijn in typologie c.q. bouwstijl. Hybride tussenvormen (combinaties van meerdere bouwstijlen in één gebouw) zijn niet toegestaan.

Toetsing

In paragraaf 3.2 wordt het beoogde bouwplan beschreven. De beschrijving gaat ondermeer in op de zorgvuldige inpassing van het plan in de omgeving en de “dorpse” architectuurkenmerken. Hieruit blijkt dat voldaan wordt aan de hiervoor genoemde uitgangspunten van de welstandsnota.

2.3.6 Detailhandelsvisie Borsele

Analyse

Algemeen

Voor de periode 2008-2013 wordt beleidsmatig ingezet op de uitgangspunten die per verzorgingsgebied zijn geformuleerd. De uitgangspunten sluiten aan bij de Regionale Detailhandelsvisie en het Integraal Omgevingsplan Zeeland.

Binnen de gemeente Borsele komen zes vormen van detailhandel voor:

• detailhandel in een bovenlokaal verzorgingsgebied;
• detailhandel in een lokaal verzorgingsgebied;
• detailhandel in de overige kernen;
• ambulante handel;
• detailhandel op bedrijventerreinen;
• overige detailhandel waaronder boerderijverkoop.

Relevant is voor dit bestemmingsplan het beleid ten aanzien van detailhandel in een bovenlokaal verzorgingsgebied.

Bovenlokaal verzorgingsgebied (Heinkenszand en 's-Gravenpolder)

De dorpen Heinkenszand en 's-Gravenpolder worden in deze visie aangeduid als bovenlokaal verzorgend centrum voor de gemeente Borsele. De kernen worden gepositioneerd als centra met combinatie van recreatief winkelaanbod en boodschappenaanbod. Concentratie van aanbod in een compact, aantrekkelijk centrum is een belangrijke voorwaarde voor voldoende toekomstperspectief op dit niveau. Ook moet worden voorzien in randvoorwaarden zoals bereikbaarheid, een aangenaam winkelklimaat en voldoende parkeergelegenheid.

Overige uitgangspunten

• Doelstelling voor deze dorpen is het behouden en versterken van het winkelaanbod en andere voorzieningen. Beleid zal er op gericht moeten zijn om ruimtelijk voldoende gelegenheid te bieden voor nieuwvestiging en schaalvergroting/ uitbreiding van bestaande voorzieningen middels de vrijstellingsmogelijkheden (nu afwijkingen) in de bestemmingsplannen te vereenvoudigen.
• De centrumgebieden van Heinkenszand en 's-Gravenpolder verschuiven momenteel. Clustering rondom de hoofdvoorziening supermarkt wordt zichtbaar. In de ruimtelijke plannen of inrichting zal hier rekening mee gehouden moeten worden.
• Voldoende parkeervoorzieningen in de dorpen is een belangrijke voorwaarde voor de detailhandel. Voor de dorpen Heinkenszand en Gravenpolder is het van belang om ook voor de toekomst voldoende parkeergelegenheid te waarborgen.
• De huidige verkeerssituatie in beide dorpen wordt door het winkelend publiek en winkeliers niet als prettig ervaren. Het landbouwverkeer door het centrum van 's-Gravenpolder en de huidige verkeerssituatie in de Dorpsstraat te Heinkenszand worden hier als oorzaak voor genoemd. Het verbeteren van situaties is een randvoorwaarde voor de aantrekkelijkheid van de centra.
• Verplaatsing van ABC-detailhandel (auto, boten, caravans, doe het zelf) naar bedrijventerreinen is wenselijk gezien de aard van de activiteiten, de verkeersaantrekkende werking en de belasting op de dorpskern.

Toetsing

De planontwikkeling voldoet aan de uitgangspunten van de detailhandelsvisie. Er is, uit oogpunt van flexibiliteit en in de lijn van de vigerende bestemming "Centrumvoorzieningen", een bestemming "Gemengd" opgenomen voor het deel van de ontwikkeling langs de Dorpsstraat. Binnen deze bestemming is de vestiging van voorzieningen, passend bij het bovenlokaal verzorgingsgebied van Heinkenszand mogelijk.

De ontwikkeling draagt zorg voor de eigen parkeerbehoefte. In de omgeving is voldoende parkeerruimte beschikbaar voor de bestaande functies en voorzieningen in de Dorpsstraat. Het oude parkeerterrein van de voormalige supermarkt was - en is - niet openbaar.