De Proeftuin

4.7 Water

Waterbeheer en watertoets

Vanaf november 2003 is de watertoets wettelijk van toepassing, een procedure waarbij de initiatiefnemer in een vroeg stadium overleg voert met de waterbeheerder over de waterhuishoudkundige aspecten van het planvoornemen. De watertoets heeft als doel het voorkomen dat nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen plaatsvinden die negatieve effecten hebben op het watersysteem.

Bij de totstandkoming van dit bestemmingsplan is door Grontmij Nederland b.v. een waterhuishoudkundig plan11 opgesteld. Hierover is overleg gevoerd met de waterbeheerder, waarna de conclusies uit dat plan en de besproken aandachtspunten zijn opgenomen in deze waterparagraaf.

Huidige situatie

Rondom het bedrijventerrein Middelsluis-Noord ligt een watergang die zowel aan de west- als oostzijde uitmondt in de Oude Diep. De watergang langs de westzijde van Middelsluis-Noord heeft de status van 'hoofdwatergang', de andere watergangen hebben de status 'overige watergang'.

Aan de westzijde van Middelsluis-Noord bevindt zich halverwege de hoofdwatergang een dam met een betonnen duiker, diameter 700 mm, lengte 12 m. De watergang langs de provinciale weg is erg smal (breedte op de waterlijn circa 1 m). Daarnaast is sprake van sterke rietgroei. Ter plaatse van de aansluiting van het bedrijventerrein op de N487 ligt een betonnen duikerverbinding, diameter Ø700 mm, lengte 26 m. De watergang aan de oostzijde van Middelsluis-Noord is circa 6 m breed op de waterlijn. Ondanks de rietgroei is er voldoende waterbreedte voor afvoer. Bij de aansluiting op het Oude Diep bevindt zich een gronddam met een 'brievenbus' afvoerconstructie, waarmee de waterafvoer naar het Oude Diep kan worden gereduceerd.

Het zomerpeil en het winterpeil bedragen NAP -1,55 m respectievelijk NAP -1,75 m.

Grondwater

Volgens de Bodemkaart van Nederland is ter plaatse van het plangebied sprake van grondwatertrap VI. Dat wil zeggen dat de gemiddeld hoogste grondwaterstand hier van nature minder dan 0,4 m en 0,8 m beneden het maaiveld ligt, terwijl de gemiddeld laagste grondwaterstand tussen 1,2 m beneden het maaiveld ligt.

Waterbergingsopgave

De waterbergingsopgave voor de Proeftuin en andere ontwikkelingen wordt grotendeels opgelost door het verbreden van het Oude Diep ten noorden van de Proeftuin. Het minimaal benodigde oppervlak open water bedraagt 19.130 m².

Toekomstige situatie

Het gedeelte van de huidige hoofdwatergang tussen de Proeftuin en het bedrijventerrein Middelsluis-Noord wordt gedempt. De gehele resterende watergang rondom Middelsluis-Noord krijgt de status en het (minimale) profiel van een hoofdwatergang. De duiker ter plaatse van de aansluiting van het bedrijventerrein op de rotonde wordt vervangen door een betonnen duiker met een diameter van 1.250 mm. De dam met de 'brievenbus' afvoerconstructie wordt verwijderd, zodat er een vrije afvoer op de Oude Diep mogelijk is.

De minimale afmetingen van een hoofdwatergang zijn:

• bodembreedte : > / = 1,0 m;
• waterdiepte : > / = 1,0 m ten opzichte van het winterpeil (dus bodempeil = NAP -2,75 m);
• taludhelling : 1:1,5;
• onderhoudstrook : 5 m aan één zijde.

Uit het onderzoek is gebleken dat het aanpassen van het profiel tot hoofdwatergang en het aanleggen van een duiker met een diameter 1.250 mm geen probleem hoeft te zijn, met uitzondering van de zuidwesthoek van het bedrijventerrein Middelsluis-Noord. In de watergang langs de zuidzijde van Middelsluis-Noord bevindt zich ter hoogte van de aansluiting op de hoofdwatergang (ten westen van het bedrijventerrein Middelsluis-Noord) een drempel. De drempel markeert de kruising met de waterleiding. Volgens tekening 'Transportleiding 62.10 vanaf Westmaas t/m Numansdorp' (Tebodin, oktober 1997) ligt de bovenzijde van de leiding op circa NAP -3 m. Om beschadiging van de leiding bij onderhoudswerkzaamheden te voorkomen, wordt ter plaatse van de kruising met de waterleiding een dam met een betonnen duiker, diameter 1.250 mm, aangelegd.

Het hemelwater van de Proeftuin wordt via een HWA-stelsel afgevoerd en geloosd op de Oude Diep. Te zijner tijd zal bij het opstellen van het rioleringsplan worden bekeken of een deel van het hemelwater van de Proeftuin kan worden geloosd op het kopse eind van de hoofdwatergang. Een PVC-leiding met een diameter van 315 mm wordt aangelegd tussen het kopse eind van de hoofdwatergang langs de westzijde van Middelsluis-Noord en het Oude Diep. De leiding wordt geïntegreerd in het HWA-stelsel. Doel van deze leiding is het behouden van enige doorstroming in de hoofdwatergang.

De afwatering van Middelsluis-Noord op de watergang langs de oostzijde blijft ongewijzigd.

Waterberging

Aan de noordzijde van het Oude Diep is door de ontwikkelcombinatie grond aangekocht om waterberging en groen aan te leggen. Het water zal in open verbinding staan met het Oude Diep en zal een groot deel van de wateropgave moeten oplossen.

Onderhoud

De (nieuwe) hoofdwatergang rond Middelsluis-Noord, inclusief onderhoudsstrook, wordt eigendom van het waterschap Hollandse Delta. Het waterschap krijgt ook de verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van deze hoofdwatergang. Ook langs het Oude Diep moet een onderhoudsstrook komen.

Figuur 4.3 Plangebied waterberging

Kabels en leidingen

Aan de noordzijde van de waterbergingslocatie lopen enkele belangrijke kabels en leidingen, waaronder de Rotterdam Antwerpen Pijpleiding (RAPL). In het ontwerp moet de aangegeven zone van 5 m aan weerzijden van de leiding vrij van afgravingen en opgaande beplantingen zijn.

Ontwerp

In het ontwerp is de landschappelijke inpassing van de waterberging sturend geweest voor het ontwerp van de waterplas. Opgaande beplantingen dwars op het Oude Diep filteren het zicht op het bedrijventerrein Middelsluis-Noord en de Proeftuin vanaf de N488. Daarnaast biedt de noordoever kansen voor ecologische oeverinrichting (zonoever).

De langgerekte eilandjes in de waterplas zorgen er verder voor dat het cultuurhistorische lijnvormige karakter van het Oude Diep in stand blijft.

Conclusie

De gehele waterbergingsopgave (voor beide bedrijventerreinen Cromstrijense Poort en De Proeftuin) bedraagt 19.130 m2. De 14.000 m2 als opgenomen in de conclusie van het voorontwerpbestemmingsplan betreft uitsluitend het plangebied (bedrijventerrein De Proeftuin).
Op de locatie van de waterbergingsplas geldt het uitgangspunt zoveel mogelijk water te bergen. In de waterplas kan 17.865 m2 wateroppervlak gerealiseerd worden. De resterende wateropgave van beide terreinen samen (1.265 m2) wordt gerealiseerd door het verruimen van het profiel van de watergang langs de zuidrand van Middelsluis-Noord tot de minimale afmetingen van een hoofdwatergang en het gedeeltelijk verbreden van de watergang langs de oostrand van het bedrijventerrein Middelsluis-Noord. In onderstaande tabel is de totale waterbalans weergegeven. Voor een verdere uitwerking van de waterbalans wordt verwezen naar het rapport 'Waterhuishouding Proeftuin Numansdorp' van Grontmij (projectnr: 263950).

Waterbalans

Waterbergingsbehoefte	Oppervlak (m²)
Benodigde waterberging voor de Proeftuin (10% van 14 ha)	14.000
Waterbergingstekort van het bedrijventerrein Middelsluis Noord	1.200
Benodigde waterberging voor Cromstrijense Poort (10% van 2,5 ha)	2.500
Volledige compensatie voor demping van een deel van de hoofdwatergang	1.430
Totaal waterbergingsbehoefte	19.130
Aanleg extra open water
Waterplas	17.865
Verruimen profiel zuidelijke watergang ten westen van Marconistraat	484
Verruimen profiel zuidelijke watergang ten oosten van Marconistraat	388
Verruimen profiel oostelijke watergang	393
Totaal extra open water	19.130

• 11. Grontmij Nederland b.v., Waterhuishouding proeftuin Numansdorp, projectnummer: 263950.