Neherkade

4.7 Luchtkwaliteit

Voor het project van de aanpassing van de Neherkade is een luchtkwaliteitsonderzoek uitgevoerd. Het onderzoek en het opstellen van het achtergrondrapport luchtkwaliteit is uitgevoerd door adviesbureau Royal Haskoning/DHV. De resultaten van dit onderzoek worden in deze paragraaf behandeld. Achtereenvolgens komen wet- en regelgeving en beleid, de belangrijkste conclusies uit het onderzoeksrapport en de maatregelen en kansen vanuit het MER voor luchtkwaliteit aan bod. Het MER en de achtergrondrapportage luchtkwaliteit zijn als separate bijlagen bij dit bestemmingsplan opgenomen.

4.7.1 Wet- en regelgeving en beleid

NSL

Op basis van het Ontwerp Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) heeft de Europese Commissie op 7 april 2009 aan Nederland derogatie verleend voor fijn stof (PM10) tot 11 juni 2011 en voor stikstofdioxide (NO2) tot 1 januari 2015. Het NSL is door de Minister van VROM, met in achtneming van de opmerkingen van de Europese Commissie en in overeenstemming met het gevoelen van de ministerraad en gehoord de Tweede Kamer der Staten-Generaal, op 30 juli 2009 vastgesteld en op 1 augustus 2009 in werking getreden. Het project Neherkade is opgenomen in het NSL (projectnummer 1496) met als te nemen maatregel 'het wijzigen van het wegprofiel en het realiseren van een onderdoorgang'.

Wet milieubeheer

Op 15 november 2007 is de Wet tot wijziging van de Wet milieubeheer (luchtkwaliteitseisen) in werking getreden. De luchtkwaliteitseisen zijn opgenomen in hoofdstuk 5, titel 5.2 van de Wet milieubeheer (Wm).

De luchtkwaliteit in een bepaald gebied wordt bepaald door de achtergrondconcentratie van fijn stof (PM10, deeltjes <10 µm) en stikstofdioxide (NO2) plus de bijdragen van lokale bronnen die bij de achtergrondconcentratie opgeteld worden.

Het bestemmingsplan Neherkade maakt de volgende (voor luchtkwaliteit relevante) ontwikkelingen mogelijk:

• aanpassing van het wegprofiel (verbreding profiel en verschuiving richting de Laakhaven);
• aanleg van een ongelijkvloerse kruising ter hoogte van de Leeghwaterstraat.

4.7.2 Toetsing aan het NSL

Omdat de Neherkade is opgenomen in het NSL kan hier naar verwezen worden voor de toetsing aan de grenswaarden. De Neherkade is opgenomen onder nummer 1496, waar bij 'omvang' is aangegeven dat het gaat om infrastructuur en een ondertunneling. Ook is aangegeven dat in het MER de effectiviteit van de maatregel nog beschouwd wordt.

Als gevolg van de voorgenomen maatregelen verbetert de doorstroming en komt de wegas enkele meters verder van de woningen aan de Neherkade te liggen. Hierdoor verbetert de luchtkwaliteit over de gehele linie (er is alleen sprake van een verhoogde concentratie bij de uitgangen van de onderdoorgang, deze concentraties liggen wel onder de grenswaarden) en zijn de voorgenomen maatregelen derhalve effectief om de gestelde normen voor NO2 en PM10 te behalen, zoals in het NSL is afgesproken.

4.7.3 Verantwoording maatregelen en kansen

Om de concentraties voor luchtkwaliteit (verder) te beperken is een onderscheid te maken in bron-, overdrachts- en ontvangermaatregelen. Bij voorkeur worden maatregelen toegepast om de luchtkwaliteit te verbeteren bij de bron. In chronologische volgorde kunnen daarna eventuele overdrachtsmaatregelen worden overwogen. De meest ingrijpende maatregelen vinden bij de ontvanger (de woning) plaats. Deze worden waar mogelijk vermeden.

Bronmaatregelen

In deze paragraaf wordt alleen ingegaan op lokale maatregelen. Dit project heeft namelijk geen invloed op maatregelen op landelijk niveau, zoals het toepassen van roetfilters. In de voorgenomen activiteit zijn reeds twee belangrijke bronmaatregelen opgenomen. Dit betreft het verbreden en verschuiving van het wegprofiel richting de Laakhaven en het maken van een onderdoorgang bij het Leeghwaterplein. Beide maatregelen hebben een positief effect op de luchtkwaliteit.

Er is in het MER ook gekeken naar andere bronmaatregelen bij de Neherkade. Echter deze hebben allen een grote impact op de leefomgeving of de functionaliteit van de weg. Zo is het aanpassen van de snelheid geen kansrijke optie vanwege de functie van de Neherkade. Ook het invoeren van een milieuzone waar de Neherkade deel vanuit maakt is geen kansrijke optie, ten eerste vanwege de functie van de weg, maar ook doordat hierdoor op andere plaatsen in Den Haag een verslechtering van de luchtkwaliteit zal optreden.

Maatregelen bij de onderdoorgang, waar sprake is van een verhoogde concentratie, zijn kansrijk om de concentraties bij de uiteinden te verlagen. Hierbij kan gedacht worden aan openingen of gescheiden rijbanen. Deze maatregel wordt in de verdere aanbesteding meegegeven en meegewogen bij de selectie van aannemers. Deze maatregel kan niet in het bestemmingsplan geborgd worden

Geconcludeerd wordt enkele extra bronmaatregelen bij de Neherkade voldoende kansrijk zijn om verder uit te werken.

Overdrachtsmaatregelen

Overdrachtsmaatregelen bestaan in de praktijk meestal uit geluidschermen. Door het toepassen van geluidsschermen blijven de concentraties PM10 en NO2 geconcentreerd bij de weg, waardoor het ter plaatse van de weg verslechtert. Achter het scherm zal een verbetering optreden. Dit is naast de beperkte ruimte tussen de weg en woningen ook vanuit Stedenbouwkundig oogpunt niet wenselijk. Hetzelfde geldt voor een scherm aan de Laakhavenzijde.

Ontvangermaatregelen

Maatregelen aan woningen zijn ingrijpend en dienen zoveel mogelijk voorkomen te worden. Als gevolg van de herinrichting van de Neherkade zijn dergelijke maatregelen niet noodzakelijk en zijn vanwege het ingrijpende karakter niet nader beschouwd.

In hoofdstuk 5.4 Keuze en verantwoording van bestemmingen vindt een afweging plaats in de mogelijke te nemen maatregelen. Daarbij is beschreven welke maatregelen door borging in het bestemmingsplan plaats zullen vinden en welke maatregelen op een andere wijze zullen worden geborgd.