Structuurvisie Brielle

3.3 Voorzieningen en leefbaarheid

Een belangrijk uitgangspunt is het in stand houden en waar mogelijk versterken van het bestaande leefbaarheidsniveau, ook in de kleinere kernen. Een prettig woonklimaat, een gevoel van veiligheid, een goed aanbod aan voorzieningen en een sterke sociale samenhang binnen de gemeente dragen bij aan de leefbaarheid. Deze paragraaf concentreert zich vooral op het aspect voorzieningen.

3.3.1 Huidige situatie

Waardering van het wonen
In het kader van het woningmarktonderzoek in 2008 is een woonwensenenquête uitgevoerd. Aan de bewoners van Brielle is gevraagd hoe zij hun woningen en woonomgeving en daarmee de leefbaarheid waarderen. De inwoners van Brielle zijn over het algemeen tevreden met hun woning. Als pluspunten noemen de bewoners de veiligheid in de buurt, de hoeveelheid groen en het aantal scholen. De dagelijkse voorzieningen en onderhoud van groen/straten en achterpaden worden als minst gewaardeerd. Iets minder dan de helft van de bewoners geeft aan last te hebben van lawaai, stank en vuil. Ook verkeersoverlast wordt redelijk vaak genoemd.

Wonen, zorg en welzijn
Brielle heeft een vrij goed voorzieningenniveau op het gebied van zorg en welzijn. In het gebied zijn twee zorgcentra en verschillende huisartsen en apotheken aanwezig. De zorg en welzijnsvoorzieningen liggen voor het overgrote deel in de kern Brielle.
Naast zorg en welzijnsvoorzieningen heeft de gemeente meerdere sociale-, culturele- en maatschappelijke voorzieningen, zoals dorpshuizen (in Vierpolders en Zwartewaal), kerken, een bibliotheek, een dansschool, een theater en een theaterschool.

Onderwijs
Onderwijs is goed vertegenwoordigd in de gemeente. Brielle telt verschillende basisscholen en heeft vier scholen voor voortgezet onderwijs. Vierpolders en Zwartewaal hebben beiden een basisschool. De gemeente beschikt daarnaast over peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang in iedere kern en kinderdagopvang in Brielle. Een deel van de scholen verhuist binnen afzienbare tijd vanuit de kern Brielle naar Nieuwland-Oost. In deze nieuwbouwwijk komt nieuwbouw voor het Maerlantcollege en Praktijkschool De Schakel. Daarnaast wordt een nieuwe onderwijsaccommodatie voor primair onderwijs (r.k., prot.-chr. en openbaar) gerealiseerd.

Sport
Binnensport
De grote binnensportvoorzieningen (sporthal en zwembad) liggen in de kern Brielle. Alle kernen beschikken daarnaast over gymnastieklokalen. Bij de nieuwbouw van het voortgezet onderwijs in Nieuwland-Oost worden twee sportzalen en een gymnastieklokaal gerealiseerd. Alle binnensportaccommodaties zijn buiten onderwijstijden voor de verenigingssport beschikbaar.

Buitensport
Medio 2011 worden de sportvelden van Meeuwenoord (ten noorden van Brielle) verplaatst naar de gronden van Waardenburg. Uitgangspunten voor aanleg van het sportpark zijn vastgelegd in het Masterplan sportpark Waardenburg (2008). Ook in Vierpolders en Zwartewaal liggen voetbalvelden en een tennisaccommodatie.

Detailhandel
Op het gebied van detailhandel heeft de gemeente Brielle een overwegend lokale functie. De koopkrachtbinding van de inwoners voor dagelijkse artikelen is 92%18. Dit is gemiddeld voor kernen met een vergelijkbaar inwonertal en een vergelijkbare ligging ten opzichte van grotere nabijgelegen kernen als Brielle19. Met het toevoegen van een supermarktdiscounter in de kern zou dit percentage hoger kunnen liggen. Voor niet-dagelijkse goederen weet de gemeente slechts 37% van de koopkracht aan zich te binden.
Het winkelaanbod is over het algemeen goed in vergelijking met andere kernen in Nederland met een inwoneraantal tussen de 10.000 en 15.000 inwoners (zie bijlage 4). Brielle beschikt onder andere over drie supermarkten, een bouwmarkt, een HEMA, verschillende ketenfilialen en zelfstandige winkeliers. Vierpolders en Zwartewaal hebben een beperkt winkelaanbod20. Beide kernen hebben een kleine supermarkt.

Horeca
In 2008 is het horeca-aanbod in kaart gebracht21. Brielle beschikt over 49 horecagelegenheden. Deze variëren van drank-, spijs- en maaltijdverstrekkers tot logies- en cateringbedrijven. Onder spijsverstrekkers worden fastfoodbedrijven verstaan, zoals snackbars, lunchrooms en ijssalons. Bij maaltijdverstrekkers betreft het vooral (café)restaurants.
De omvang van het horeca-aanbod is zodanig dat sprake is van een horeca-aanbod dat past bij een gemeente met deze omvang met een toeristisch-recreatief karakter. De omvang van het aanbod aan drankverstrekkers wijkt niet veel af van het gemiddelde. De categorie spijsverstrekkende horecabedrijven is ondervertegenwoordigd in Brielle, terwijl de groep maaltijdverstrekkers juist groter is dan gemiddeld. Dit is opvallend, omdat juist de categorie spijsverstrekkers kan profiteren van de aantrekkingskracht van Brielle op toeristen. De 'oververtegenwoordiging' van de ene categorie hoeft overigens niet ten koste te gaan van de andere categorie.

Tabel 3.1 Vergelijking horeca-aanbod per 10.000 inwoners Brielle-Nederland en Brielle-toeristische gemeenten

horecafunctie	Brielle	Nederland	toeristische gemeenten*
drankvertrekkers	11,9	11,1	7%	12,8	-7%
spijsverstrekkers	5,0	6,1	-18%	6,4	-12%
maaltijdverstrekkers	9,4	6,5	45%	8,4	12%
logiesverstrekkers	2,5	1,7	47%	2,5	0%
totaal	30,6	28,3	8%	30,1	2%
* Vergelijking met gemeenten die zich toeristisch-recreatief met Brielle laten vergelijken (Brielle, Enkhuizen, Naarden, Schoonhoven en Harlingen)

3.3.2 Ontwikkelingsperspectief

Zorg en welzijn
Levensloopbestendige huisvesting
Samen met de zorginstellingen en wooncorporaties heeft de gemeente in 2003 een gezamenlijk visie op wonen, zorg en welzijn opgesteld. Deze visie is beschreven in de Eindnotitie gebiedsvisie wonen, zorg en welzijn (2003). Uitgangspunt voor de gezamenlijke visie is het zolang mogelijk thuis blijven wonen, met zorg en welzijn op maat. De primaire taakstelling voor Brielle, in samenwerking met wooncorporaties en zorginstellingen, is het zo goed mogelijk en levenbestendig huisvesten van mensen met een beperking.
Tot 2012 heeft Brielle voldoende aanbod aan aangepaste of aanpasbare huisvesting (onder meer voor senioren). Veel van deze woningen voldoen echter nog niet aan de eisen voor bijvoorbeeld seniorenwoningen. Het wegwerken van dit kwaliteitstekort aan levensloopbestendige woningen brengt een herstructureringsopgave met zich mee.

Voldoende zorgaanbod
Naast de herstructureringsopgave van levensbestendige woningen is het op peil brengen van het welzijnsniveau een aandachtspunt, ook in de kernen Vierpolders en Zwartewaal (zie paragraaf 9.1.2). Om aan de vraag naar zorg te voldoen moet het zorgaanbod gecombineerd worden met een aantal welzijnsdiensten vanuit de zorginstellingen in Brielle en vanuit nevenvestigingen in Vierpolders en Zwartewaal. Niet alleen senioren zijn een doelgroep, ook voor personen met een lichamelijke of verstandelijke beperking zijn welzijnsactiviteiten en ondersteuning nodig.

Multifunctioneel trefpunt Vierpolders
In Vierpolders komt een multifunctioneel trefpunt voor wonen, zorg en welzijn. Ook wordt voorzien in een kleinschalige buurtsupermarkt en een pinautomaat. Hierdoor wordt de leefbaarheid van de kern vergroot. In Zwartewaal is volgens de notitie Leefbaarheid Kleine Kernen (2003) een dergelijk trefpunt wenselijk, hiervoor zijn echter geen concrete plannen.

Onderwijs
Adequate spreiding van het onderwijs
Een belangrijk uitgangspunt is te komen tot een adequate spreiding van met name het basisonderwijs. Onderwijs dicht bij huis en het clusteren van voorzieningen zijn belangrijke thema's om rekening mee te houden bij het realiseren van nieuwe onderwijshuisvesting.
Met de bouw van de Brede School Zuurland, de bouw van de brede school in Vierpolders (samen met het dorpshuis c.a.), de geclusterde voorziening voor basisonderwijs in Nieuwland-Oost, de nieuwbouw van Maerlantcollege en Praktijkschool De Schakel in Nieuwland-Oost en de gezamenlijke renovatie/nieuwbouw van de basisscholen in de vesting wordt invulling gegeven aan het bovenstaande uitgangspunt. Het Maerlantcollege verhuist uit de vesting naar Nieuwland-Oost. Voor het speciaal onderwijs wordt een locatie buiten de vesting gezocht. De locaties in de vesting komen hierdoor vrij voor woningbouw. Ook de vrijkomende locatie in de wijk Rugge worden herontwikkeld met woningbouw.

Sport
Verplaatsen sportvoorzieningen van Meeuwenoord naar de Gronden van Waardenburg
Binnen afzienbare tijd worden de sportvoorzieningen (voetbal- en tennisvelden) verplaatst van Meeuwenoord naar de Gronden van Waardenburg. Daarnaast wordt er mogelijk een atletiekbaan aangelegd. De Gronden van Waardenburg liggen ten oosten van de kern Brielle, centraal tussen de kernen Vierpolders en Zwartewaal. De sportvelden en gymlokalen in Vierpolders en Zwartewaal blijven bovendien bestaan.
Bij de nieuwbouw van de scholen in Nieuwland-Oost worden 2 sportzalen (tweedeling) en een gymnastieklokaal gebouwd. Deze sportaccommodatie is buiten onderwijstijd beschikbaar voor verenigingssport. Na realisatie van deze sportaccommodatie wordt de gymzaal aan de Reede gesloopt.

Detailhandel
Winkelaanbod in de kern Brielle behouden
Het behouden van het huidige winkelaanbod in Brielle is het uitgangspunt. De mix van zelfstandige winkeliers en filialen van ketenbedrijven in de vesting is aantrekkelijk voor zowel de eigen inwoners van de gemeente als voor toeristen.

Basisaanbod aan winkelvoorzieningen in Vierpolders en Zwartewaal
Voor de leefbaarheid van kleine kernen is een basisaanbod aan winkelvoorzieningen van belang. De (buurt)supermarkt heeft niet alleen een functie als plek waar men de boodschappen haalt, maar heeft tevens een belangrijke sociale functie. Ook voor minder mobiele mensen is het van belang om voor de dagelijkse boodschappen in de directe omgeving terecht te kunnen. Functiecombinaties met bijvoorbeeld zorg en welzijn zijn in dit verband denkbaar.

Horeca
Behoud en waar mogelijk versterking van een gedifferentieerd horeca-aanbod
Het behouden van een gedifferentieerd horeca-aanbod is van belang voor de leefbaarheid van de gemeente. Gezien de recreatieve en toeristische functie van Brielle enerzijds en het relatief lage aanbod aan spijsverstrekkers (fastfood-bedrijven, zoals snackbars, lunchrooms en ijssalons) is een beperkte uitbreiding van spijsverstrekkers wenselijk.

3.3.3 Programma en inzet ruimtelijk beleid

Voor het in stand houden en versterken van het bestaande leefbaarheidsniveau in Brielle zijn de volgende zaken van belang:

• het wegwerken van het kwaliteitstekort van levensloopbestendige huisvesting;
• het bieden van voldoende zorgaanbod;
• het realiseren van een multifunctioneel trefpunt in Vierpolders, in Zwartewaal is een dergelijk trefpunt wenselijk;
• een adequate spreiding van het onderwijs;
• het verplaatsen van de sportvoorzieningen naar de Gronden van Waardenburg;
• het behouden van het huidige winkelaanbod in de kern Brielle;
• het in stand houden van een basisaanbod aan voorzieningen in Vierpolders en Zwartewaal;
• het behouden en waar mogelijk versterken van een gedifferentieerd horeca-aanbod.

• 18. Bron: Koopstromenonderzoek Randstad (2004).
• 19. Bron: Winkelvoorzieningen op waarde geschat (2004).
• 20. Bron: Locatus verkenner (2009).
• 21. Bron: Brielle Horeca onderzoek (2008).