Kenniskwartier Zuid, eerste fase

4.3 Vertaling naar voorliggend bestemmingsplan

De ambities en uitgangspunten zoals die zijn opgesteld in het kader van de totale campus-ontwikkling zijn doorvertaald naar voorliggend bestemmingsplan. Ten aanzien van te vestigen functies is vooralsnog alleen uitgegaan van die functies die in eerste instantie worden beoogd. Uiteindelijk is het de doelstelling voor de gehele VU-campus een juridische regeling te formuleren die een flexibel gebruik van bebouwing en gronden bewerkstelligd, met inbegrip van de daaraan te stellen beperkingen. De aanvullende functionele mogelijkheden en de daaraan te stellen beperkingen zullen in het bestemmingsplan worden opgenomen dat voorziet in het totale VU-gebied. Ook het plangebied van voorliggend bestemmingsplan zal daarin worden opgenomen.

4.3.1 Ruimtelijk-functionele aspecten

De algemeen geformuleerde ambities en uitgangspunten zoals die zijn opgenomen in het uitvoeringsbesluit en de Campusvisie VU hebben een meer concrete ruimtelijke-functionele vertaling gekregen ten behoeve van het plangebied en de ontwikkeling waarop voorliggend bestemmingsplan betrekking heeft.

Het gaat in zijn totaliteit om ca. 64.500 m2 bovengrondse bebouwing, hoofdzakelijk ten behoeve van universitair en hoger beroeps onderwijs. Daarbij wordt tevens de mogelijkheid geboden (studenten)huisvestiging te realiseren, met een maximum oppervlak van 19.000 m2 bvo. Verder wordt voorzien in een programma van ondersteunende voorzieningen met een totaal metrage van maximaal 7.000 m2, waarbij gedacht moet worden aan restauratieve voorzieningen, culturele voorzieningen en in beperkte mate detailhandel. Daarbij wordt ondergronds een parkeergarage gerealiseerd met een capaciteit van 750 parkeerplaatsen.

4.3.2 Stedenbouwkundige aspecten

De algemeen geformuleerde ambities en uitgangspunten zoals die zijn opgenomen in het uitvoeringsbesluit en de Campusvisie VU hebben een meer concrete stedenbouwkundige vertaling gekregen ten behoeve van het plangebied en de ontwikkeling waarop voorliggend bestemmingsplan betrekking heeft. Als uitgangspunt hebben de stedenbouwkundige randvoorwaarden uit het Uitvoeringsbesluit Kenniskwartier gediend.

Identiteit Kenniskwartier

Zuidas wordt gebouwd als compacte stad, met hoge dichtheid en hoogwaardige uitstraling. In het Kenniskwarter wordt dit beeld aangevuld door bijzondere complexen en gebouwen van de VU en het VUmc, met studenten, docenten en medisch personeel als gebruikers van het gebied. Bebouwing in het plangebied van dit bestemmingsplan is de eerste stap in het ontwikkelen van de nieuwe identiteit van het Kenniskwartier.

Mix aan functies

De specifieke mix van het Kenniskwartier is ook de mix van functies in het plangebied: onderwijs en wonen, met publieke voorzieningen in de plint aan de De Boelelaan en een parkeergarage en fietsenstalling, beide ondergronds.

Het nieuwe VU-gebouw komt tussen de De Boelelaan en het plein, met ingangen aan beide kanten. Dit gebouw krijgt een deel van de functies uit het hoofdgebouw. In het oostelijk deel van het plangebied is het tweede onderwijsgebouw gepland.

De voorziene woonfunctie ten behoeve van studenten, al dan niet in de vorm van extended stay, aan het VU-plein heeft als belangrijke functie om het plein levendiger te maken. Bovendien wordt het gebied ook in de avonduren gebruikt. Deze mogelijkheid van studentenverblijf is met name bedoeld voor studenten, postdoc onderzoekers en gastdocenten/leraren van de VU. In plaats van studentenwoningen kan ook worden gekozen voor extended stay, een bijzondere vorm van hotel, waarbij de in de zomer vrijkomende studentenkamers als hotel worden geëxploiteerd.

Openbare ruimte

Het plangebied wordt grotendeels bebouwd. Het gebied ligt tussen twee belangrijke open ruimtes: de De Boelelaan en het VU-plein. De De Boelelaan is de centrale openbare ruimte van het Kenniskwartier. Een nieuwe voetgangersoversteek verbindt in de toekomst de noord- en zuidzijde van de De Boelelaan. De oversteek ligt in het verlengde van de ruimte tussen de nieuwbouw van de VU en het bestaande OZW-gebouw. Hiermee wordt deze ruimte de nieuwe hoofdroute voor voetgangers tussen het VU-plein en de De Boelelaan. Het VU-plein krijgt in de toekomst een nieuwe, hoogwaardige inrichting en multifunctionele karakter.

De auto-ontsluiting en de bevoorrading van het plangebied blijft plaatsvinden vanaf de Van der Boechorststraat. Hier wordt ook veel fiets- en voetgangersverkeer verwacht, vanwege de verbinding met het VUmc.

Actieve plint

Zowel de plinten aan de De Boelelaan als aan het VU-plein zijn aantrekkelijk voor publieke voorzieningen. Dit bestemmingsplan maakt allerlei commerciele voorzieningen (zoals andere horeca, detailhandel e.d.) mogelijk. Ook de publieke onderdelen van de onderwijsfuncties zoals ingangen, centrale hallen, tentoonstellingsruimte of een restaurant zijn mogelijk en kunnen bijdragen aan het verkrijgen van actieve plinten.

Omgevingskwaliteit

De omgevingskwaliteit van het VU-plein zal aanzienlijk verbeteren door de bebouwing in het zuidelijke deel van het plangebied. Voor het gebouw zelf zijn, vanwege de energiecentrale, dan wel maatregelen nodig om de functies zoals wonen en onderwijs hier te kunnen huisvesten (zie hoofdstuk 7).

Voor de omgevingskwaliteit van de ruimte tussen het nieuwbouw van de VU is het belangrijk dat de voetgangers zonder obstakels kunnen lopen van de De Boelaan richting het VU-plein. Om voldoende ruimte voor voetgangers langs de De Boelelaan te reserveren wordt de plint van het nieuwe VU gebouw teruggetrokken op de oosthoek.

Langs de De Boelelaan zorgen bomenrijen voor een prettige ruimte tussen de bebouwing en het doorgaand verkeer.

Rooilijnen

De rooilijnen (verplichte bouwlijnen) zijn in het Kenniskwartier gepland langs de stadsstraten. In het plangebied geldt dat voor de bebouwing aan de De Boelelaan. Conform uitgangspunten die gelden voor de hele Zuidas (en die zijn vastgesteld in het Welstandskader Zuidas) moet de gevel aan de De Boelelaan tussen de hoogte van 10m en 35 m grotendeels (min 80%) gebouwd worden in de rooilijn (op de plankaart aangegeven als de gevellijn).

Bebouwing

De kwaliteit van de bebouwing in het plangebied sluit aan op de Zuidas-kwaliteit, met hoogwaardige materialen en duurzaamheid. De Zuidas kent een zonering van gebouwen in de hoogte: een plint van 8 á 10 meter, vervolgens een middenzone tot 30 á 35 meter, en torens tot maximaal toegestane hoogte.

Maximale bouwhoogtes zijn in het plangebied bepaald vanuit beperkingen uit het LIB besluit en de aanvliegroute voor helikopters van het VUmc (zie hoofdstuk 14).

De bepaling dat maximaal 50% van de bebouwing hoger mag zijn dan de hoogte van de middenzone (in dit bestemmingsplangebied 35 meter) heeft als doel verbetering van de bezonning van de omliggende open ruimtes en een afwisselend beeld aan de De Boelelaan.