Bos en Lommer Noord

8.2 Gebouwde monumenten

In "Oud Sloterdijk" staat het rijksmonument de Petruskerk (Spaarndammerdijk 681) met bijbehorende begraafplaats. De Petruskerk heeft diverse functies: commercieel/horeca, cultureel en religieus (monumentnummer 6775).

Deze Nederlands Hervormde Kerk is een rechthoekig gebouw uit 1664 met afgeknotte gevels, door zware steunberen geleed, waartussen op originele wijze monumentale graftomben zijn ingebouwd. De kerk heeft een ingebouwde toren waarvan het onderste deel nog afkomstig is van de oorspronkelijke kerk. De kerktoren heeft een houten klokkenkamer en pyramidespits. Het mechanisch torenuurwerk dateert uit 1839 is later voorzien van elektrische opwinding.

Petruskerk (aan de linkerzijde consistorie en pastorie)

Voorts zijn in "Oud Sloterdijk" ook de volgende rijksmonumenten aangewezen.

• Spaarndammerdijk 675-677 (monumentnummer 6773/4)

Spaarndammerdijk 675 is de consistoriekamer van de Hervormde gemeente. Het is een houten gebouwtje met afgeschuinde hoeken uit de 19e eeuw. Spaarndammerdijk 677 is de bijbehorende pastorie. Het is een breed huis onder schilddak met een goede roedenverdeling (uit de 18e eeuw of ouder).

• Spaarndammerdijk 687-689 (monumentnummer 511489)

Dit pand maakt onderdeel uit van het ensemble gebouwen van de oude dorpskern van het voormalige dorp Sloterdijk en in het bijzonder van de Petruskerk met kerkhof en de daarbij behorende gebouwen te weten de eerdergenoemde pastorie en consistoriekamer. Het pand is oorspronkelijk gebouwd als kosters- en doodgraverswoning. Aangenomen kan worden dat het pand uit begin 19e eeuw dateert. De functie van doodgraverswoning komt tot uiting in de situering ten opzichte van het kerkhof, dat via de deur in de westgevel direct toegankelijk is. Het achterliggende vertrek werd dan ook, behalve als woonruimte ook benut als rouwkamer. Het pand is in de jaren 1990 volledig gerestaureerd en geschikt gemaakt voor hedendaagse bewoning.

De voormalige kosters- en doodgraverswoning in Sloterdijk

• Spaarndammerdijk 657 (monumentnummer 6770)

Dit is een deels met riet gedekt huis dat in de kern misschien nog 17e eeuws is.

• Spaarndammerdijk 663-667 (monumentnummer 6771/2)

Dit is een langgerekt dwarshuis (woning en bedrijf) uit de 18e eeuw met 9-ruits-vensters. 

• Gemaalcomplex Haarlemmerweg (monumentnummer 526736)

Gemaal Haarlemmerweg dateert uit 1883 en is in 2003 aangewezen als rijksmonument. Het gemaal bemaalt de polder Overbraker Binnenpolder en loost op de Haarlemmertrekvaart (stadsdeel West). Het gemaal is opgenomen in de Nota architectuurbeleid AGV.
Het gebouw is gescheiden door water en een strook land aan de Haarlemmervaart. Het is gebouwd in 1884 in een eclectische stijl met neo-renaissance invloeden. De sluiswachterswoning annex gemaal is met de hoofdfaçade naar de Haarlemmervaart gekeerd. Het is een rechthoekig gebouw met twee bouwlagen en kapverdieping, in baksteen opgetrokken met siersteenbanden rondom en voorzien van een grijs pannen gedekt zadeldak. De toegang bevindt zich symmetrisch in de façade met ter weerszijden rondboogramen. De verdieping is gescheiden door een van andreaskruizen voorziene sierlijst en voorzien van drie rechthoekige ramen. Het middenrisaliet heeft een tuitvormige topgevel en muizentandfriezen. De twee zijgevels zijn vrijwel identiek en voorzien van middenrisalieten met puntvormige topgevels die de daklijst doorbreken en een zijde met halfrond bovenlicht. Ook hier zijn de vensters en de toegangen op de begane grond rondboogvormig en op de verdieping in het middenrisaliet voorzien van een rechthoekige raam. De achtergevel is geheel vlak en voorzien van twee paar ramen en een tuitgevel met getrapt fries en rondvenster in top. De meeste vensters hebben een houten onderverdeling.

De sluiswachterswoning behorend bij gemaalcomplex Haarlemmerweg

In de bestemmingsregels en op de verbeelding zijn de bouw- en goothoogten opgenomen en is aan de rijksmonumenten de aanduiding 'specifieke bouwaanduiding – rijksmonument' [sba-rm] toegekend. De monumenten zijn overigens beschermd op grond van de Monumentenwet.