1e Herziening Amstelveen Stadshart - Palet-Noord

4.4 Luchtkwaliteit

Wet luchtkwaliteit

Sinds 15 november 2007 staan de hoofdregels voor luchtkwaliteit in hoofdstuk 5 van de Wet milieubeheer (Wm), dit hoofdstuk wordt wel de 'Wet luchtkwaliteit' genoemd. Net als de regels uit het Besluit luchtkwaliteit 2005, waarin onder meer de zogenaamde saldobenadering is opgenomen, gaan deze regels over het naleven van normen, maar er zijn belangrijke nieuwe elementen toegevoegd. Deze waren nodig om te zorgen dat de grenswaarden in Nederland worden gehaald en projecten voldoende doorgang kunnen vinden.

Artikel 5.16 Wet milieubeheer geeft aan onder welke voorwaarden de bestuursorganen bepaalde bevoegdheden, zoals wijziging bestemmingsplan, mogen uitvoeren.

Als aan minimaal één van de volgende voorwaarden wordt voldaan, vormen luchtkwaliteitseisen in principe geen belemmering:

• er is geen sprake van een feitelijke of dreigende overschrijding van een grenswaarde;
• een project leidt niet tot verslechtering van de luchtkwaliteit;
• een project draagt 'niet in betekenende mate' bij aan de luchtverontreiniging;
• een project past binnen het NSL, of binnen een regionaal programma van maatregelen.

Grenswaarden

In de Wet milieubeheer zijn de volgende grenswaarden voor de luchtkwaliteit opgenomen, zoals weergegeven in onderstaande tabel. De grenswaarden zijn zodanig bepaald dat daarmee schade aan de gezondheid wordt voorkomen, mits mensen niet op een andere wijze (bijvoorbeeld via roken) aan deze stoffen zijn blootgesteld. Bij concentraties boven de grenswaarden kunnen voor de mens schadelijke effecten optreden.

De bovengenoemde kwaliteitseisen ter bescherming van de gezondheid van de mens, gelden ingevolge de EG-richtlijnen voor de buitenlucht voor het gehele grondgebied van de lidstaten, met uitzondering van de werkplek en gebieden waartoe leden van het publiek gewoonlijk geen toegang hebben. De luchtkwaliteitsnormen zijn opgesplitst in plandrempels, grenswaarden en alarmdrempels.

Grenswaarde:

Kwaliteitsniveau van de buitenlucht dat op een bepaald tijdstip (in 2005 of 2010) bereikt moet zijn, voor de grenswaarde geldt een resultaatsverplichting; er is geen afwijking van de norm toegestaan.

Plandrempel:

Plandrempels zijn variabele waarden die per jaar worden aangescherpt. Uiteindelijk komen de plandrempels op het niveau van de grenswaarde. Bij overschrijding van de plandrempels moet de overheid een actieplan opstellen om tijdig aan de grenswaarde te voldoen.

Alarmdrempel:

Kwaliteitsniveau van de buitenlucht dat bij kortstondige overschrijding risico's voor de gezondheid van de mens oplevert.

Voor Nederland zijn met name de volgende grenswaarden relevant:

• 1. de jaargemiddelde waarde voor NO2 moet vanaf 2010 voldoen aan de grenswaarde van 40 µg/m3;
• 2. de 24-uurgemiddelde waarde voor PM10 mag vanaf 2005 niet vaker dan 35 keer per jaar overschreden worden.

De bovengenoemde kwaliteitseisen ter bescherming van de gezondheid van de mens, gelden ingevolge de EG-richtlijnen voor de buitenlucht voor het gehele grondgebied van de lidstaten, met uitzondering van de werkplek.

Toekomstige ontwikkeling wetgeving

Besluit Gevoelige bestemmingen

De ministerraad heeft in december 2007 ingestemd met een voorstel van minister Cramer van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer over het bouwen van gevoelige bestemmingen op locaties waar sprake is van luchtverontreiniging. Met het besluit worden kwetsbare groepen zoveel als mogelijk beschermd tegen ongezonde lucht. Nieuwe scholen, kinderdagverblijven en bejaarden-, verzorgings- en verpleeghuizen (gevoelige bestemmingen) zullen voortaan niet meer binnen 100 meter vanaf de rijksweg en 50 meter vanaf de provinciale weg worden gebouwd als daar grenswaarden worden overschreden. 

De ministerraad heeft ermee ingestemd dat het ontwerpbesluit voor advies aan de Raad van State zal worden gezonden. De tekst van het besluit wordt openbaar bij publicatie in het Staatsblad. Gemeenten worden opgroepen om vooruitlopend op het inwerking treden van het besluit ook al terughoudend te zijn met het bouwen van gevoelige bestemmingen langs wegen.

De gemeente Amstelveen heeft vanuit gezondheidsoogpunt en vanwege het veilig stellen van haar ruimtelijke plannen reeds in augustus 2005 het besluit genomen om een actieplan op te stellen om de luchtkwaliteit in Amstelveen te verbeteren. Inmiddels blijkt uit de uitgevoerde luchtkwaliteitsrapportage over het jaar 2005 dat er overschrijdingen voorkomen van de normen voor fijnstof en stikstofdioxide. De gemeente is hierdoor wettelijk verplicht om een actieplan op te stellen. In het Actieplan Luchtkwaliteit Amstelveen is een elftal maatregelen uitgewerkt. De uitvoering van deze maatregelen is noodzakelijk om de ruimtelijke en infrastructurele projecten binnen de gemeente mogelijk te maken en om te voldoen aan de wettelijke eisen volgend uit het Besluit Luchtkwaliteit. De maatregelen zijn volgens vaste formats uitgewerkt waardoor de gemeente concreet een stap zet richting de uitvoering van deze maatregelen. Het Actieplan Luchtkwaliteit is vastgesteld in de raadsvergadering van 26 september 2007 (zie Hoofdstuk 2.3.6).

Ontwikkelingen binnen het plangebied

Het Onderzoek Geluidsbelasting en Luchtkwaliteit, nieuw schoolgebouw, Palet-Noord, Amstelveen, met Rapportnummer M+P.GWA.09.18.1, datum 19 november 2009, heeft in het kader van een goede ruimtelijke ordening de huidige en toekomstige situatie in de directe omgeving van het plangebied Palet-Noord berekend en beoordeeld. Uit de berekeningen blijkt dat in de directe omgeving van Palet-Noord geen grenswaarden voor stikstofdioxide of fijn stof worden overschreden. Ook is er geen sprake van een dreigende overschrijding, aangezien de berekeningen van de luchtkwaliteit een trend laten zien van verbetering over de jaren 2009, 2010, 2015 en 2020. Op basis hiervan is er, vanuit het oogpunt van de luchtkwaliteit geen bezwaar om het schoolgebouw Palet-Noord te realiseren.

Gelet op de afstand van de school (geluidsgevoelige bestemming) tot de rijks- en provinciale wegen wordt de plandrempelwaarde voor de jaargemiddeldeconcentratie luchtverontreinigende stof NO2 niet overschreden. Dit blijkt ook uit het onderzoek luchtkwaliteit Amstelveen 2006.

Uit onderzoek naar de luchtkwaliteit in het plangebied, gericht op de uitbreiding van de school 'Het Palet Noord' (Wareco juni 2008) 'is gebleken dat de verkeersbijdrage op het omliggende wegennet ten gevolge van het plan slechts beperkt zal toenemen. Een school valt niet onder de standaard getalsgrenzen die opgenomen zijn in het Besluit NIBM (Niet In Betekenende Mate Bijdragen, i.v.m. luchtkwaliteitseisen in de Wet luchtkwaliteit, zie hieronder).

Wareco stelt in haar rapport dat de uitbreiding van de school met de daarmee samenhangende verkeersactiviteiten naar de toekomst toe niet verder zullen toenemen. De uitstoot van vervuilende stoffen blijft binnen de grens van 0,4 µg/m3 in het NIBM besluit.

De conclusie die hieruit volgt is dat het schoolgebouw niet in betekenende mate bijdraagt aan de lokale luchtkwaliteit.

Tevens is, in het kader van een goede ruimtelijke ordening, de situatie voor de luchtkwaliteit ter plaatse van de Groen van Prinstererlaan en de Keizer Karelweg berekent. Uit de resultaten blijkt dat zowel in 2008 als in het jaar 2010 er geen grenswaarden voor de luchtkwaliteit worden overschreden.

Mogelijk kunnen de maatregelen zoals opgenomen in het Lokaal Actieplan Luchtkwaliteit Amstelveen een positief effect hebben op de situatie. Gezien de inspanningen op nationale en internationale schaal voor wat betreft het verbeteren van de luchtkwaliteit zal deze naar de toekomst toe verder verbeteren (zie voor het luchtkwaliteitsonderzoek bijlage 1).