| Plan: | Parapluplan huisvesting arbeidsmigranten en bijzondere woonvormen |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0275.BPPLU2021-VA01 |
Het bestemmingsplan bestaat uit een digitale verbeelding (de kaart) en regels. Dit bestemmingsplan betreft een paraplubestemmingsplan die voor het hele gemeentelijke grondgebied regels stelt.
Het voorliggende paraplubestemmingsplan wijzigt andere bestemmingsplannen in de gemeente. Voor het overige blijven de bestemmingsplannen van kracht. Dit paraplubestemmingsplan bevat regels voor bijzondere woonvormen en huisvesting van arbeidsmigranten.
Een bestemmingsplan gaat vergezeld van een toelichting. De toelichting heeft geen (directe) juridische werking.
Bij inwerkingtreding van de Omgevingswet (voorzien op 1 januari 2022) wordt een bestemmingsplan onderdeel van het tijdelijke omgevingsplan en blijft zo rechtskracht behouden, tot het moment dat het (het bestemmingsplan voor een gebied of thema, in dit geval thema) wordt omgezet in het omgevingsplan-nieuwe-stijl. Indien het niet wordt omgezet in het omgevingsplan vervalt het bestemmingsplan, althans op grond van de huidige wet- en regelgeving, aan het einde van de overgangsperiode (waarschijnlijk 31 december 2029).
Verkenning en visie Huisvesting Arbeidsmigranten en Zorgcliënten in balans
In mei 2020 is de “Verkenning en visie Huisvesting Arbeidsmigranten en Zorgcliënten in balans” door de gemeenteraad vastgesteld. In deze verkenning en visie is zowel een analyse gemaakt van de huisvesting voor arbeidsmigranten als een analyse van de huisvesting voor zorgcliënten. Voor de huisvesting (of huisvestingsmogelijkheden) van zowel arbeidsmigranten als zorgcliënten is er de wens om bestemmingsplannen aan te passen. Meer hierover in de paragraaf over het gemeentelijk beleid (Beleid).
Voorbereidingsbesluit Rheden 2020
Om te voorkomen dat zich voor de gewenste aanpassing van de bestemmingsplannen ruimtelijke ontwikkelingen voordoen die niet passen binnen de visie, heeft de gemeenteraad op 2 juli 2020 het “Voorbereidingsbesluit Rheden 2020” vastgesteld. Met het voorbereidingsbesluit is in afwachting van een nieuw bestemmingsplan nieuwe huisvesting van arbeidsmigranten niet meer toegestaan. Hetzelfde geldt voor initiatieven voor combinaties van wonen en zorg. Bij omgevingsvergunning kan hiervan worden afgeweken. Het voorbereidingsbesluit is 1 jaar van kracht en de beschermende werking wordt overgenomen door een ontwerp bestemmingsplan als binnen die termijn een ontwerpbestemmingsplan ter inzage wordt gelegd.
Met het voorliggende bestemmingsplan wordt aansluitend op de bovengenoemde Visie een nieuwe bestemmingsplanregeling gegeven voor deze beide onderwerpen. Met het vaststellen van dit bestemmingsplan vervalt het bovengenoemde voorbereidingsbesluit.
Het plan heeft betrekking op het hele grondgebied van de gemeente Rheden.
De regels van dit bestemmingsplan gelden voor de gehele gemeente. Daar waar het gaat om bijzondere woonvormen en de huisvesting van arbeidsmigranten gelden de regels van dit bestemmingsplan. Voor het overige blijven de regels van de overige bestemmingsplannen van toepassing.
In Bijlage 1 Overzicht van kracht zijnde bestemmingsplannen van de plantoelichting is een overzicht opgenomen van de nu geldende bestemmingsplannen.
In de raadsvergadering van 29 september 2020 is de nieuwe Woonvisie 2020-2026 “Samen Wonen in Rheden” vastgesteld. Deze visie laat een toekomstbeeld zien hoe inwoners kunnen wonen en leven in de gemeente Rheden en hoe dit bereikt wordt. De focus ligt op drie speerpunten:
Voor wat betreft leefbaarheid gaat de Woonvisie uit van onder meer de Verkenning en visie “Huisvesting Arbeidsmigranten en zorgcliënten in Balans”. Deze wordt in de volgende paragraaf besproken.
Algemeen
De Verkenning en visie “Huisvesting Arbeidsmigranten en Zorgcliënten in balans” is vastgesteld door de gemeenteraad op 26 mei 2020. Het beleidsstuk wordt hieronder beschreven.
Huisvesting arbeidsmigranten
Wat wordt er in de visie bedoeld met arbeidsmigranten?
Arbeidsmigranten zijn inwoners van andere landen die in Nederland uitvoerend werk komen doen. Mensen, die hoogopgeleid werk komen doen worden kenniswerkers genoemd. Huisvesting van arbeidsmigranten wordt vaak verzorgd door bemiddelingsbureaus.
Aanleiding/achtergrond
De afgelopen tien jaar is er een forse toename geweest van arbeidsmigranten in onze gemeente. Dit is een landelijk beeld en komt voort uit een grote behoefte aan extra werknemers voor laaggeschoold werk. Er wonen nu ca. 1.000 arbeidsmigranten, waarvan de grote meerderheid (83%) in Velp. Ook in De Steeg wonen verhoudingsgewijs veel arbeidsmigranten. De leefbaarheid en veiligheid in deze wijken en in de panden staan onder druk. Veel panden waar arbeidsmigranten (en zorgcliënten) in groepsverband wonen hebben impact op de veiligheid en leefbaarheid van een buurt, blijkt uit cijfers van de politie. Dit geldt vooral voor Velp voor wat betreft arbeidsmigranten zowel in Velp-Noord en als in Velp Zuid.
Wens tot spreiding
Omdat de werkplekken voor arbeidsmigranten zich grotendeels buiten onze gemeente bevinden, is voor Rheden het aanbod van huisvesting voor 1.000 arbeidsmigranten op dit moment voldoende. Extra toevoeging is niet gewenst, spreiding binnen en over de kernen is wel gewenst.
Ruimtelijke beleid
Op dit moment kunnen we als gemeente niet goed sturen op huisvesting voor arbeidsmigranten. Voor wat betreft de huisvesting van arbeidsmigranten geeft de Visie de wens aan om bestemmingsplannen aan te passen, zodat de gemeente kan sturen op het tegengaan van concentratie, waarbij rekening wordt gehouden met de draaglast van de omgeving.
Huisvesting zorgcliënten
Wie worden er in de visie bedoeld met zorgcliënten?
Zorgcliënten, zoals bedoeld in de nota, zijn personen met multiproblematiek die niet zelfstandig - dat wil zeggen zonder begeleiding - kunnen wonen. Voorbeelden zijn personen met een verslaving, psychische stoornis(sen) of psychosociale problematiek. De zorgcliënten wonen “beschermd” of “begeleid” in een kamer, studio of appartement in een pand waar meerdere zorgcliënten wonen. Zij worden ondersteund in hun dagelijkse activiteiten door hun zorgaanbieder. In de meeste gevallen is de zorgaanbieder ook de verhuurder van de kamer, studio of appartement.
Aanleiding/achtergrond
Ook bij zorgcliënten is er de afgelopen tien jaar een forse toename geweest. Hier is er een relatie te leggen met de beddenreductie in de GGZ en de extramuralisering van de zorg. Ook hier geldt dat er niet altijd een evenredige spreiding is over de gemeente en dat er aandacht nodig is voor de leefbaarheid van omwonenden en de draagkracht van wijken. Er zijn locaties van zorgaanbieders waar geen problemen zijn, dit is te danken aan een open houding van de zorgaanbieder en goede communicatie met de buurt in combinatie met begeleiders die permanent aanwezig zijn. Helaas is dit niet overal zo, dit blijkt wel uit het door de politie geschetste beeld. Veel panden waar zorgcliënten in groepsverband wonen hebben impact op de veiligheid en leefbaarheid van een buurt. Voor zorgcliënten geldt dit vooral voor Velp Centrum waar een concentratie is van zorgcliënten.
Ruimtelijk beleid
Voor wat betreft de huisvesting voor zorgcliënten is de wens om bestemmingsplannen zo te maken dat er een toetsmoment komt bij nieuwe zorginitiatieven. Ook staat in de visie de wens om te onderzoeken of in bestemmingsplannen een maximering van het aantal panden met zorgcliënten in een bepaalde gebied mogelijk is.
In de "Beleidsregels afwegingkader voor huisvesting van arbeidsmigranten in de gemeente Rheden", vastgesteld door Burgemeester en Wethouders op 9 maart 2021, zijn beleidsregels opgenomen die in acht genomen moeten worden bij besluiten over het toelaten van de huisvesting van arbeidsmigranten. De regels zijn van toepassing op het hele grondgebied van de gemeente. De beleidsregels hebben niet tot doel de huisvesting van arbeidsmigranten te beperken. Deze beleidsregels hebben primair tot doel om het bestaande aantal kamerbewoners met een arbeidsmigratieachtergrond beter te verdelen over onze gemeente en daarbij tevens de woonomstandigheden te verbeteren. De beleidsregels zijn opgenomen als Bijlage 1 Beleidsregels afwegingskader voor huisvesting van arbeidsmigranten in de gemeente Rheden.
Het voorliggend bestemmingsplan is mede opgesteld aan de hand van deze beleidsregels. In het hoofdstuk Juridische aspecten wordt hier nader op ingegaan.
In het "Afwegingskader initiatieven woonzorgcombinaties", vastgesteld door Burgemeester en Wethouders op 30 juni 2020, zijn stappen opgenomen die bij de besluitvorming over woonzorgcombinaties in acht moeten worden genomen. Het afwegingskader gaat onder meer over de behoefte aan woonzorgcombinaties en de leefbaarheid/draagkracht van dorpen. Het afwegingskader is opgenomen in dit bestemmingsplan als bijlage bij de regels (Bijlage 2 Afwegingskader initiatieven woonzorgcombinaties).
Het voorliggend bestemmingsplan is mede opgesteld aan de hand van dit afwegingskader. In het hoofdstuk Juridische aspecten wordt hier nader op ingegaan.
De gemeente wil nieuwvestiging huisvesting van arbeidsmigranten en bijzondere woonvormen sturen. Dit is gewenst om te zorgen voor een evenwichtige spreiding en te voorkomen dat nieuwvestiging plaatsvindt op daarvoor niet wenselijke plekken. Zowel bij de huisvesting van arbeidsmigranten als bij de bijzondere woonvormen is de leefbaarheid/draagkracht van de omgeving en het behoud daarvan onder meer van belang. Het voorliggend bestemmingsplan is gemaakt om een bestemmingsregeling voor de gehele gemeente in te stellen die aansluit op het hiervoor geformuleerde beleid.
Wat regelt het bestemmingsplan?
Het bestemmingsplan Parapluplan huisvesting arbeidsmigranten en bijzondere woonvormen is een bestemmingsplan. Dit regelt en is een waarborg dat nieuwvestiging of uitbreiding van huisvesting van arbeidsmigranten niet zonder meer bij recht toegestaan zijn.
In de begripsbepalingen in Artikel 1 Begrippen staat wat daar onder wordt verstaan.
Parapluplan en relatie met bestaande plannen
Het bestemmingsplan komt voor deze onderwerpen in de plaats van geldende bestemmingsplannen. Het is een "parapluplan" voor het hele gemeentelijk grondgebied.
Voor wat betreft de huisvesting van arbeidsmigranten heeft de gemeente niet eerder al in een bestemmingsplan geregeld waar dit al dan niet is toegestaan. In een bijlage bij de toelichting staat een overzicht van de geldende bestemmingsplannen (Bijlage 1 Overzicht van kracht zijnde bestemmingsplannen).
Indien er sprake is van een initiatief omtrent huisvesting van arbeidsmigranten zijn de geldende bestemmingsplannen van belang voor bouwregels etc. Voor wat betreft gebruik voor huisvesting van arbeidsmigranten is het voorliggende parapluplan het bestemmingsplankader.
Bestaande situaties
De bestemmingsplanregeling van zowel bijzondere woonvormen als huisvesting van arbeidsmigranten is eerbiedigend ten opzichte van bestaande, legaal aanwezige situaties. Daarom is geen overgangsrecht opgenomen, zoals gebruikelijk in bestemmingsplannen.
Afwijkingsbevoegdheid
Het bestemmingsplan bevat een afwijkingsbevoegdheid. Dit betekent dat met omgevingsvergunning kan worden meegewerkt aan een initiatief mits er ten minste wordt voldaan aan de in de regels genoemde voorwaarden. Als dat niet zo is en er is toch reden om alsnog medewerking te willen verlenen, past dat niet in het voorliggend bestemmingsplan en zal een andere procedure moeten worden gevolgd om het mogelijk te maken ("buitenplans").
Toelichting op criteria
Een van de criteria voor de afwijkingsbevoegdheid is dat een woning niet mag worden gebruikt voor huisvesting van arbeidsmigranten anders dan voor bewoning door één huishouden. In de begripsbepaling van huishouden is aangegeven dat het moet gaan om personen die een duurzame gemeenschappelijke huishouding voeren waarbij sprake is van continuïteit in samenstelling en onderlinge verbondenheid. Dit heeft als consequentie dat een situatie van kamerverhuur aan arbeidsmigranten door arbeidsmigranten ook niet is toegestaan. Er moet zoals aangegeven sprake zijn van 1 huishouden. Onder wonen wordt ook begrepen gehuisvest zijn.
Toepassing van de afwijkingsbevoegdheid voor huisvesting van arbeidsmigranten is bij agrarische bedrijven alleen mogelijk die indien die niet is gerelateerd aan agrarisch werk ter plekke. Dat wil niet zeggen dat waar dit wel aan de orde is, zonder meer afwijking zal worden verleend. Er dient in ieder geval te worden voldaan aan de criteria genoemd in de afwijkingsbevoegdheid.
Zowel bij bijzondere woonvormen als huisvesting van arbeidsmigranten zal voor toepassing van de afwijkingsbevoegdheid (onder andere) getoetst moeten worden of er ter plaatse een goed woon- en leefklimaat is. Hierbij gaat het om of de situatie ter plaatse aanvaardbaar is gelet op milieuaspecten als geluid, trillingen, geur, stof en veiligheid. De nabijheid van wegen en spoorlijnen, maar ook van omliggende bedrijven en dergelijke, en van leidingen kan daarbij relevant zijn.
Dynamische verwijzing
Op grond van Bro artikel 3.1.2 lid 2 kan een bestemmingsplan regels bevatten waarvan de uitleg bij de uitoefening van een daarbij aangegeven bevoegdheid, afhankelijk wordt gesteld van beleidsregels. Door daarbij in het bestemmingsplan aan te geven dat wijzigingen van dit kader het gewijzigde kader geldt, kan dit een zogenaamde 'dynamische verwijzing' worden. Dit bestemmingsplan maakt hier gebruik van zowel bij de planregels voor huisvesting van arbeidsmigranten als de planregels voor bijzondere woonvormen. Vanwege de rechtszekerheid is zo veel mogelijk van de beleidsregels voor huisvesting arbeidsmigranten en van het kader voor woonzorgcombinaties in de regels van het bestemmingsplan zelf opgenomen. Alleen daar waar het gaat om uitwerkingsaspecten waarbij actualisering in de rede ligt is een dynamische verwijzing opgenomen.
Bij de beleidsregels voor huisvesting arbeidsmigranten is niet alles van directe betekenis. Een deel wordt rechtstreeks geregeld in de regels (zoals hierboven aangegeven) en niet alles is mogelijk van belang voor een goede ruimtelijke ordening. Zoals blijkt uit de verwijzing in de planregels gaat het slechts om de leefbaarheid / draagkracht van de omgeving.
Wat regelt het bestemmingsplan?
Het bestemmingsplan regelt en is een waarborg dat nieuwvestiging of uitbreiding van bijzondere woonvormen niet zonder meer bij recht toegestaan zijn.
In de begripsbepalingen in Artikel 1 Begrippen staat wat daar onder wordt verstaan.
In sommige recente bestemmingsplannen van de gemeente heeft de gemeente bij de begripsbepaling van bijzondere woonvorm verwezen naar de Zorgverzekeringswet en de Wet maatschappelijke ondersteuning. In een uitspraak over bestemmingsplan 'Dieren 2017, Woongebieden-Zuid' heeft de Raad aangegeven dat dat niet kan als er geen ruimtelijke relevantie is. In de begripsbepaling van bijzondere woonvormen is een dergelijke verwijzing naar financieringswetten nu weggelaten.
Parapluplan en relatie met bestaande plannen
Het bestemmingsplan komt voor deze onderwerpen in de plaats van geldende bestemmingsplannen, het is een "parapluplan" voor het hele gemeentelijk grondgebied.
Voor wat betreft bijzondere woonvormen geldt dat de wat meer recente bestemmingsplannen voor de kernen al een regeling bevatten voor bijzondere woonvormen. Daarom is voor dit onderwerp aangegeven waar/hoe de regeling wordt vervangen in de regels van dit bestemmingsplan.
In de bestaande plannen zijn er verschillende regelingen ten aanzien van bijzondere woonvormen, onder te verdelen in 3 categorieën:
Ad 1. Met het parapluplan wordt het begrip bijzondere woonvormen vervangen en niet meer overal bij recht toegestaan.
Ad 2. Met het parapluplan wordt het begrip bijzondere woonvormen en woondoeleinden vervangen.
Ad 3. Met het parapluplan wordt voor het plangebied van deze plannen het begrip bijzondere woonvormen geïntroduceerd.
Kortom overal geldt de nieuwe begripsbepaling voor bijzondere woonvormen. Bij geen van de 3 categorieën wordt dit bij recht toegestaan. Overigens telkens met uitzondering van bestaande, legaal aanwezige situaties. Daarnaast is er telkens een afwijkingsbevoegdheid opgenomen.
Bestaande situaties
De bestemmingsplanregeling van zowel bijzondere woonvormen als huisvesting van arbeidsmigranten is eerbiedigend ten opzichte van bestaande, legaal aanwezige situaties. Daarom is geen overgangsrecht opgenomen, zoals gebruikelijk in bestemmingsplannen. Naar aanleiding van een zienswijze is op 1 locatie, de Vijverlaan 19, een aanduiding 'specifieke vorm van wonen - bijzondere woonvorm' opgenomen om te regelen dat hier ook een bijzondere woonvorm is toegestaan.
Afwijkingsbevoegdheid
Het bestemmingsplan bevat afwijkingsmogelijkheden. Dit betekent dat met omgevingsvergunning kan worden meegewerkt aan een initiatief mits er ten minste wordt voldaan aan de in de regels genoemde voorwaarden. Als dat niet zo is en er is toch reden om alsnog medewerking te willen verlenen, past dat niet in het voorliggend bestemmingsplan en zal een andere procedure moeten worden gevolgd om het mogelijk te maken ("buitenplans").
Toelichting op criteria
Zowel bij bijzondere woonvormen als huisvesting van arbeidsmigranten zal voor toepassing van de afwijkingsbevoegdheid (onder andere) getoetst moeten worden of er ter plaatse een goed woon- en leefklimaat is. Hierbij gaat het om of de situatie ter plaatse aanvaardbaar is gelet op milieuaspecten als geluid, trillingen, geur, stof en veiligheid. De nabijheid van wegen en spoorlijnen, maar ook van omliggende bedrijven en dergelijke, en van leidingen kan daarbij relevant zijn.
Dynamische verwijzing
Zoals ook aangegeven in de toelichting op de regeling voor huisvesting van arbeidsmigranten kan een bestemmingsplan op grond van Bro artikel 3.1.2 lid 2 kan regels bevatten waarvan de uitleg bij de uitoefening van een daarbij aangegeven bevoegdheid, afhankelijk wordt gesteld van beleidsregels. Door daarbij in het bestemmingsplan aan te geven dat wijzigingen van dit kader het gewijzigde kader geldt, kan dit een zogenaamde 'dynamische verwijzing' worden. Dit bestemmingsplan maakt hier bij planregels voor huisvesting van arbeidsmigranten (ook) gebruik van. Vanwege de rechtszekerheid is zo veel mogelijk van de beleidsregels voor huisvesting arbeidsmigranten in de regels van het bestemmingsplan zelf opgenomen. Alleen daar waar het gaat om uitwerkingsaspecten waarbij actualisering in de rede ligt, is een dynamische verwijzing opgenomen.
Niet alles uit de beleidsregel en het afwegingskader is daarbij direct van belang. Een deel wordt rechtstreeks geregeld in de regels (zoals hierboven aangegeven) en niet alles is mogelijk van belang voor een goede ruimtelijke ordening. Zoals blijkt uit de verwijzing in de planregels gaat het slechts om de leefbaarheid / draagkracht van de omgeving.
De uitvoerbaarheid van een bestemmingsplan moet ingevolge de Wet ruimtelijke ordening (Wro) aangetoond worden. Daaronder valt zowel de onderzoeksverplichting naar verschillende ruimtelijk relevante aspecten (geluid, bodem, ect.) maar ook de economische uitvoerbaarheid van het plan.
De doelstelling van dit bestemmingsplan is het zorgen voor een bestemmingsplankader dat aansluit op de visie voor arbeidsmigranten en zorgcliënten. Het grijpt niet zozeer in op ruimtelijke ordening zoals doorgaans bij bestemmingsplannen waarbij een nieuw project wordt mogelijk gemaakt en/of geeft geen integrale herziening van meer beheersmatige regels voor gebruik met bijhorende bouw- en aanlegregels. De uitvoerbaarheidstoets is met betrekking tot dit bestemmingsplan dan ook wat eenvoudiger en ten opzichte van overige hoofdstukken van de plantoelichting is hier geen aanvulling nodig.
Het bestemmingsplan maakt geen ruimtelijke ontwikkeling mogelijk waarvan de economische uitvoerbaarheid dient te worden aangetoond of waarvoor op grond van de Wet ruimtelijke ordening een grondexploitatieplan behoeft te worden opgesteld.
Het provinciale beleid omtrent de toepassing van de instrumenten die de provincie heeft ingevolge de Wet ruimtelijke ordening geeft aan dat plannen van lokaal belang niet voor overleg behoeven te worden aangeboden. Ook gezien de aard van het bestemmingsplan bestaat hiertoe geen aanleiding.
De gemeentelijke inspraakverordening schrijft geen inspraak voor. Gezien het vorenstaande is geen aanleiding gevonden om onverplicht inspraak te geven.
Het ontwerpbestemmingsplan heeft van 3 juni tot en met 14 juli 2021 voor een ieder ter inzage gelegen. De tervisielegging is bekendgemaakt op de gemeentelijke pagina, de Rhedenaar en de Staatscourant.
Via www.ruimtelijkeplannen.nl kon het worden ingezien en worden gedownload. De verbeelding op papier lag tevens ter inzage in het gemeentehuis.
Er zijn 2 brieven met zienswijzen ingediend tijdens terinzalegging van het plan. De beantwoording van ingediende zienswijzen zal plaatsvinden via een bijlage bij het raadsbesluit omtrent de vaststelling van het bestemmingsplan.