bestemmingsplan Nekkeveld 5, Nijkerk

2.2 Provinciaal beleid

Provinciale Staten hebben op 15 december 2010 de Ruimtelijke Verordening Gelderland (RVG) vastgesteld. Hierin is het actuele beleid van de provincie verwoord ten aanzien van de waardevolle landschappen, nationale landschappen, open gebieden en de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Hierna wordt ook ingegaan op het Natura 2000 gebied Arkemheen.

Waardevol landschap en waardevol open gebied

In de RVG is aangeven dat op basis van afspraken tussen Rijk en provincie op een bepaalde manier invulling wordt gegeven aan Rijksbeleid ter zake van de Nationale landschappen. De Nationale landschappen overlappen in de provincie Gelderland voor een groot deel met de waardevolle landschappen.

Voor de waardevolle landschappen hebben Gedeputeerde Staten de kernkwaliteiten beschreven in de streekplanuitwerking “Kernkwaliteiten waardevolle landschappen” (2006). In deze uitwerking is voor elke regio een compositiekaart opgenomen waarop occupatie, infrastructuur en landschappelijke structuur gedifferentieerd is uitgewerkt. Voor elk waardevol landschap is daarnaast op kaart weergegeven welke kernkwaliteiten in welke deelgebieden voorkomen. Het plangebied ligt in Waardevol Landschap Arkemheen, deelgebied 1. De kernkwaliteiten voor deelgebied 1 zijn de extreme openheid, de verkavelingsstructuur, kronkelende sloten en gebruik als grasland.

Bij het omgaan met landschappelijke en cultuurhistorische kernkwaliteiten in Waardevolle landschappen zijn er drie verschillende situaties met bijbehorende hoofdafwegingen voor de beoordeling van ruimtelijke initiatieven en bepalingen over wat de provincie van gemeenten vraagt. Specifiek voor het plangebied geldt categorie B: Waardevol landschap - samenvallend met EHS. In deze gebieden is sprake van een stapeling van landschappelijke, cultuurhistorische en ecologische kwaliteiten. Bij de uitvoering van het natuurbeleid spelen landschap en cultuurhistorie een identiteitsbevorderende rol, en vice versa zullen ingrepen die vanuit landschap en cultuurhistorie zijn gemotiveerd, wanneer mogelijk bijdragen aan het bereiken van ecologische doelen. Hier geldt het ‘nee, tenzij’-regime vanwege de samenloop met de EHS. Dat wil zeggen dat aantasting van de kernkwaliteiten niet mogelijk is tenzij er een groot maatschappelijk belang aan de orde is en er geen alternatieven elders zijn. Is er sprake van een groot maatschappelijk belang en ontbreken alternatieven elders, dan kan de activiteit plaatsvinden op voorwaarde van compensatie van de landschapskwaliteiten buiten het deel van het Waardevol landschap dat samenvalt met de EHS. Op niveau van het Waardevol landschap dient er daarbij sprake te zijn van behoud of versterking van de landschappelijke en cultuurhistorische kernkwaliteiten. Hiervoor geldt een nee tenzij benadering voor ruimtelijke ingrepen.

De waardevolle open gebieden maken onderdeel uit van de waardevolle landschappen en zijn vanwege hun grootschalige openheid onderdeel van het groenblauwe raamwerk. Het ruimtelijk beleid voor waardevolle landschappen is: behouden en versterken van de landschappelijke kernkwaliteiten. Voor waardevolle open gebieden is de grootschalige openheid de belangrijkste kernkwaliteit. Daarom geldt dat ruimtelijke ingrepen die de openheid aantasten, niet zijn toegestaan.

Nationaal Landschap

Provinciale Staten hebben in de Streekplanuitwerking Nationale landschappen besloten om voor de Nationale landschappen geen eigen planologisch beleid vast te stellen. Binnen de nationale landschappen geldt de afweging uit de Streekplanuitwerking Kernkwaliteiten Waardevolle landschappen. Voor de verschillende beleidscategorieën binnen een Nationaal landschap is een afwegingsformule opgesteld.

Ecologische Hoofdstructuur

Binnen de door het Rijk gestelde kaders begrenzen, beschermen en onderhouden de provincies een natuurnetwerk met de juiste ruimtelijke, water- en milieucondities voor kenmerkende ecosystemen van (inter)nationaal belang. Dit natuurnetwerk, de EHS, helpt voorkomen dat planten en dieren in geïsoleerde gebieden uitsterven en dat natuurgebieden hun waarde verliezen. De EHS kan worden gezien als de ruggengraat van de Nederlandse natuur. Doelstelling van het ruimtelijk beleid voor de EHS is het beschermen, instandhouden en ontwikkelen van de aanwezige bijzondere waarden en kenmerken. In de RVG is vastgelegd op welke wijze wordt omgegaan met planologische ontwikkelingen die zich afspelen in de EHS.

Volgens de RVG worden in principe in een gebied gelegen binnen de EHS geen bestemmingen toegestaan waardoor de wezenlijke kenmerken of waarden van het gebied significant worden aangetast. Op deze hoofdregel worden enkele uitzonderingen gemaakt, indien er bijvoorbeeld sprake is van een bijdrage aan de ontwikkeling van natuurdoelen of indien er geen reële alternatieven zijn.

Het plangebied ligt deels in EHS-verweven (ten zuiden van Nekkeveld) en deels in EHS-natuur (ten noorden van Nekkeveld). Een bijzondere kwaliteit die is toegekend aan delen van Arkemheen is die van 'weidevogelgebied'. Het plangebied ligt in dit weidevogelgebied.

Natura 2000 gebied Arkemheen

Voor het Natura 2000 gebied Arkemheen heeft de provincie Gelderland een ontwerp-beheerplan opgesteld. Hierin is, naast een beschrijving van de kwaliteiten van het gebied, geanalyseerd welke vormen van bestaand gebruik aanwezig zijn. Genoemd wordt onder meer woningen al dan niet met agrarische nevenactiviteiten, agrarische bedrijven en paardenbakken. Activiteiten die aanwezig waren voor inwerkingtreding van de huidige Natuurbeschermingswet op 1 oktober 2005 worden beschouwd als bestaand gebruik. Bepaalde vormen van bestaand gebruik zijn vrijgesteld van de vergunningplicht in het kader van de Natuurbeschermingswet.

In het ontwerp beheerplan is opgenomen dat de in Arkemheen aanwezige woningen geen significant negatieve effecten hebben op de Natura 2000 waarden. De woningen liggen aan een reeds verstorend werkende weg en er is voldoende grasland in de omgeving aanwezig. Het wonen als bestaand gebruik in Arkemheen is vrijgesteld van de vergunningsplicht. Dit geldt eveneens voor overige agrarische activiteiten en bestaande paardenbakken.