TAM-omgevingsplan De Haarweg 21b Lutten en Kromhofsweg 6 Heemserveen

Toelichting

Hoofdstuk 1 Inleiding

1.1 Aanleiding

In het buitengebied van de gemeente Hardenberg in Lutten kruist De Korte Slagenweg met De Haarweg. In het verleden was hier een agrarisch bedrijf aanwezig. Deze is al enige tijd gestopt. Momenteel is er aan de Korte Slagenweg 6 een gesplitste woning aanwezig met enkele voormalige agrarische schuren. Sinds 2020 heeft het perceel al een woonfunctie. Een deel van de schuren zijn landschapontsierend, omdat deze niet meer worden gebruikt voor agrarische activiteiten en niet meer worden onderhouden. Deze schuren raken in verval en hebben daarmee geen gebruikswaarde meer.

De initiatiefnemers willen schuren slopen en op basis van de beleidsnotitie ‘Erven met kwaliteit' een nieuwe woning bouwen. Met dit beleid kunnen 850 m2 sloopmeters ingezet worden voor het realiseren van een nieuwe woning. Op het erf wordt omgerekend 781 m2 aan schuren met asbest gesloopt. Daarnaast wordt er aan de Kromhofsweg 6 te Heemserveen eveneens landschapsontsierende bebouwing gesloopt. Hiervan wordt 69 m2 aan sloopmeters gebruikt voor het realiseren van een compensatiewoning ten noorden van de Korte Slagenweg 6, aan het toekomstige adres De Haarweg 21b.

De overige sloopmeters van de Kromhofsweg 6 zijn vastgelegd in een sloopvoucher binnen de gemeente Hardenberg. Het sloopbewijs is 1 mei 2024 afgegeven. Deze sloopmeters kunnen op een later moment worden ingezet.

Samengevat bestaat de ontwikkeling uit het volgende:

• Sloop van 579,5 m2 aan landschapsontsierende bebouwing met asbest en 237 m2 landschapsontsierende bebouwing zonder asbest aan De Korte Slagenweg 6. Omgerekend wordt er 781 m2 aan bebouwing met asbest gesloopt;
• Sloop van 1.341 m2 aan landschapsontsierende bebouwing zonder asbest en 1.000 m2 aan verharding aan de Kromhofsweg 6. Hiervan wordt 69 m2 ingezet voor de compensatiewoning aan De Haarweg 21b;
• Realiseren van een compensatiewoning ten noorden van de Kromhofsweg 6 (op het toekomstige adres De Haarweg 21b);
• De herbouwmogelijkheden van de te slopen bebouwing aan de Kromhofsweg 6 worden wegbestemd en de gronden krijgen een agrarische functie;
• Het landschappelijk inpassen van de erven aan De Kromhofsweg 6 en De Korte Slagenweg 6 in samenhang met het toekomstige De Haarweg 21b.

Bovenstaande ontwikkelingen zijn niet in overeenstemming met de geldende regels van het omgevingsplan. Op basis van de huidige regels is het niet toegestaan om de beoogde compensatiewoning te realiseren. Daarnaast is het gewenst om te borgen dat de voormalige agrarische schuren niet herbouwd kunnen worden.

Hiervoor dient het omgevingsplan te worden gewijzigd. Voorliggende motivering voorziet in een passend juridisch-planologisch kader en toont aan er sprake is van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.

1.2 Ligging van de plangebieden

Het plangebied bestaat uit twee locaties, De Kromhofsweg 6 en De Korte Slagenweg 6 / De Haarweg 21b. Hierna is de ligging van het plangebied ten opzichte van de kern Slagharen en de directe omgeving weergegeven. Het gebied aan de Kromhofsweg bestaat van oorsprong uit een erf met twee woningen (Kromhofsweg 4 en 6). In dit geval valt de woning en bijbehorend erf aan de Kromhofsweg 4 buiten het plangebied. In het vervolg van deze motivering zal gesproken worden over het toekomstige adres De Haarweg 21b. Hiermee wordt dan ook De Korte Slagenweg 6 bedoeld dat daarmee een woongebied vormt.

Afbeelding 1.1: Ligging van het plangebied ten opzichte van Slagharen (Bron: Plattekaart.nl)

Afbeelding 1.2: Ligging van het plangebied ten opzichte van de directe omgeving (links: Kromhofsweg 6 en rechts: De Korte Slagenweg 6 / De Haarweg 21b) (Bron: Plattekaart.nl)

1.3 Het omgevingsplan

Het omgevingsplan bestaat uit een tijdelijk deel en een niet-tijdelijk deel. De bestemmingsplannen vallen onder het tijdelijke deel. In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de onderdelen van het omgevingsplan die het meest relevant zijn.

Naam	Vaststellingsdatum
Omgevingsplan gemeente Hardenberg	1 januari 2024
Bestemmingsplan Buitengebied Hardenberg, De Korte Slagenweg 6, Lutten	30 januari 2020
Wijziging Bestemmingsplan Buitengebied Hardenberg Kromhofsweg 4 en 6 Heemserveen	27 augustus 2021
Bestemmingsplan Facetherziening parkeren Hardenberg	17 juli 2018
Bestemmingsplan Buitengebied Hardenberg, Kleine Windturbines Bij Agrarische Bedrijven	21 juni 2022

Het wijzigingsplan 'Wijziging Bestemmingsplan Buitengebied Hardenberg Kromhofsweg 4 en 6 Heemserveen' is een wijziging van het bestemmingsplan 'Buitengebied Hardenberg' en 'Buitengebied Hardenberg herziening regels'.

Het plangebied aan de Kromhofsweg 6 heeft binnen het geldende bestemmingsplan de enkelbestemming 'Wonen - Open veenontginningslandschap'. Ook geldt de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie 5'.

Het plangebied aan de Haarweg 21b heeft binnen het daar geldende 'Bestemmingsplan Buitengebied Hardenberg, De Korte Slagenweg 6, Lutten' de enkelbestemming 'Wonen - Open veenontginningslandschap'. En er geldt de bouwaanduiding 'aaneengebouwd' en de maatvoering van 'maximum aantal wooneenheden: 2'. Ook geldt hier de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie 4'.

In onderstaande afbeeldingen zijn uitsnedes opgenomen van de bestemmingsplannen. Het plangebied is aangegeven met de rode lijn.

Afbeelding 1.3: Uitsnede van "Wijziging Bestemmingsplan Buitengebied Hardenberg Kromhofsweg 4 en 6 Heemserveen" (Bron: omgevingswet.overheid.nl/regels-op-de-kaart)

Afbeelding 1.4: Uitsnede "Buitengebied Hardenberg, De Korte Slagenweg 6, Lutten" (Bron: omgevingswet.overheid.nl/regels-op-de-kaart)

Gronden met de bestemming 'Wonen - Open veenontginningslandschap' zijn met name bedoeld voor de wonen met tuinen en erven. De wooneenheden mogen ter plaatse van de aanduiding ‘aaneengebouwd’ uitsluitend twee-aan-een worden gebouwd en het aantal wooneenheden op het bouwperceel bedraagt niet meer dan bestaand, tenzij dat met de aanduiding ‘maximum wooneenheden’ anders is aangegeven.

Bij 'Waarde - Archeologie 4' en 'Waarde - Archeologie 5' geldt dat er een archeologisch rapport overlegd moet worden. Dit geldt alleen bij het roeren van gronden met een oppervlakte groter dan respectievelijk 500 m2 en 2.500 m2 en een diepte van 50 cm of meer. In dit rapport moet aangetoond worden dat de archeologische waarden in voldoende mate zijn vastgesteld.

Strijdigheid 

Het bouwen van een nieuwe woning aan De Haarweg 21b is niet mogelijk binnen het geldende omgevingsplan. Daarnaast moet worden geregeld dat de te slopen bebouwing niet kan worden herbouwd. Dit geldt voor beide locaties: de Kromhofsweg en De Haarweg 21b/Korte Slagenweg 6. Ten slotte moet worden geregeld dat de ontwikkeling gepaard gaat met een goede landschappelijke inpassing van beide locaties.

1.4 De bij het besluit horende stukken

Het plan ''TAM-omgevingsplan De Haarweg 21b Lutten en Kromhofsweg 6 Heemserveen” bestaat uit de volgende stukken:

• verbeelding (tek.nr NL.IMRO.0160.0000TAM0009-VG01) en een renvooi;
• regels (met bijbehorende bijlagen);
• deze motivering (met bijbehorende bijlagen).

Op de verbeelding zijn de functies van de gronden weergegeven. In de regels zijn bepalingen opgenomen om de uitgangspunten van het plan zeker te stellen. Het plan gaat vergezeld van een motivering. De motivering geeft een duidelijk beeld van het plan. En van de daaraan ten grondslag liggende gedachten. Dit maakt geen deel uit van het juridisch bindende deel van het omgevingsplan.

Hoofdstuk 2 Wijziging van de fysieke leefomgeving

2.1 Huidige situatie

Van oorsprong zijn de Kromhofsweg 4 en 6 een agrarisch erf met twee bedrijfswoningen. In de huidige situatie zijn het twee woningen op een woonperceel. Het plangebied aan de Kromhofsweg 6 bestaat momenteel uit een woning met twee bijbehorende schuren. De schuur het dichtst bij de woning is 220 m2 en wordt gebruikt als bijgebouw bij de woning (werkplaats/garage). De te slopen schuur is 1.341 m2 en wordt gebruikt voor de opslag. De te slopen schuur is niet opgeknapt en staat op het achtererf. Het erf wordt aan de oostzijde ontsloten op de Kromhofsweg. Ten zuiden grenst het perceel aan de Kromhofsweg 4 dat ook een woonperceel is, maar buiten de plannen valt. Verder liggen er agrarische gronden rondom. In afbeelding 2.1 is op een luchtfoto de huidige situatie weergegeven. Het plangebied is aangeduid met de rode lijn. In afbeelding 2.2 zijn straatbeelden weergegeven.

Afbeelding 2.1: Luchtfoto plangebied Kromhofsweg 6 (Bron: PDOK)

Afbeelding 2.2: Straatbeelden plangebied Kromhofsweg 6 (Bron: Google maps, september 2023)

De Haarweg 21b bestaat uit een gesplitste boerderij met bijbehorende schuren. De grotendeels te slopen schuren liggen ten zuiden van deze woningen. Dit zijn oude stallen. De te slopen schuren hebben momenteel geen functie. De schuren die niet gesloopt worden, worden momenteel gebruik als bijgebouw bij de woning. Ten noorden van het perceel ligt de voormalige kuilvoeropslag. De boerderij wordt zowel aan De Korte Slagenweg als op de Haarweg ontsloten met een in- en uitrit. In afbeelding 2.3 staat op een luchtfoto de huidige situatie. In afbeelding 2.4 en 2.5 zijn straatbeelden weergegeven. In afbeelding 2.7 zijn de te slopen schuren aangeduid en worden de afmetingen gegeven.

Afbeelding 2.3: Luchtfoto plangebied De Haarweg 21b (Bron: PDOK)

Afbeelding 2.4: Straatbeelden plangebied De Haarweg 21b, vanaf De Haarweg (Bron: Google maps, september 2023)

Afbeelding 2.5: Straatbeeld plangebied De Haarweg 21b, vanaf de Korte Slagenweg (Bron: Google maps, september 2023)

2.2 Gewenste situatie

De gewenste situatie bestaat uit het realiseren van een compensatiewoning aan de Haarweg 21b in ruil voor het slopen van schuren op deze locatie en aan de Kromhofsweg 6.

Bij de Kromhofsweg 6 zal een schuur zonder asbest (voormalige pluimveestal) van 1.341 m2 worden gesloopt, die deels ingezet wordt voor de compensatiewoning. Daarnaast zal er aan de Kromhofsweg 6 circa 1.000 m2 aan verharding worden weggehaald. Het perceel ligt in het "Open - veenontginningslandschap" waarbij het primaat ligt bij de landbouw. De schuren op het erf zijn in beginsel niet landschapsontsierend qua oppervlakte, verschijningsvorm en situering. Echter heeft het perceel momenteel een woonfunctie en is daarmee een woonperceel. Gelet op deze functie is de pluimveestal niet meer langer functioneel ten dienste van de landbouw. Gelet de relatief lage inrijhoogtes heeft deze schuur geen economische vervolgfunctie meer. De schuur (voormalige pluimveestal), is gelet op het ontbreken van een economische gebruiksfunctie niet meer passend bij de woonbestemming en wordt daarmee op basis van het "gebruik" landschapsontsierend. In onderstaande afbeelding 2.3 is de voormalige pluimveestal aangeduid met een rode kleur en het cijfer 1. De andere schuren worden gebruikt als stalling en opslag van materialen en voertuigen en blijven behouden.

Afbeelding 2.6: Te slopen bebouwing Kromhofsweg 6 (Bron: De Erfontwikkelaar)

In het plangebied van de Haarweg 21b blijft de bestaande boerderij met twee bijbehorende schuren behouden. Deze schuren worden gebruikt als bijgebouw bij de bestaande boerderij. Er zullen daarnaast meerdere schuren worden gesloopt. Er wordt 579,5 m2 aan met asbest landschapontsierende bebouwing gesloopt en 237 m2 zonder asbest. Ook deze schuren zijn als landschapontsierend aan te merken, omdat ze niet meer worden onderhouden. In afbeelding 2.7 zijn de schuren met een oranje kleur en de cijfers 4, 5, 6 en 7 aangeduid. De schuur aangeduid als nummer 3 is een oude stal die wordt opgeknapt voor het hobbymatig houden van vee.

Afbeelding 2.7: Te slopen bebouwing De Haarweg 21b (Bron: De Erfontwikkelaar)

Op basis van het gemeentelijke beleid 'Erven met kwaliteit' kunnen de sloopmeters ingezet worden voor het bouwen van een compensatiewoning. De sloopmeters van deze locatie worden ingezet voor een compensatiewoning aan het nieuwe adres De Haarweg 21b. De sloopmeters zijn niet voldoende voor één compensatiewoing. Er worden daarom nog 69 m2 aan sloopmeters van de Kromhofsweg 6 gebruikt. Aan de Kromhofsweg 6 wordt meer gesloopt dan voor de compensatiewoning nodig is. De overige sloopmeters van de Kromhofsweg 6 zijn daarom omgezet naar sloopbewijzen die voor andere locaties gebruikt kunnen worden. In paragraaf 3.3.3 wordt aan het gemeentelijke beleid 'Erven met kwaliteit' getoetst en wordt hier nader op ingegaan.

In onderstaande afbeeldingen zijn uitsnedes van het ruimtelijk kwaliteitsplan voor beide locaties opgenomen. Het volledige ruimtelijk kwaliteitsplan is als Bijlage 1 bijgevoegd. Op de afbeeldingen is de nieuwe inrichting van de erven te zien.

Bij de Kromhofsweg 6 wordt enkel de voormalige pluimveestal gesloopt en de verharding weggehaald. Op die plekken word gras ingezaaid. Verder blijft de beplanting behouden zoals deze momenteel aanwezig is.

Afbeelding 2.8: Uitsnede ruimtelijk kwaliteitsplan Kromhofsweg 6 (Bron: De Erfontwikkelaar)

Het erf aan de De Haarweg ligt in het zogeheten open veenontginningslandschap waarbij met name de openheid belangrijk is. Aan de noordzijde van het erf gaat het landschap over in het essen- en hoevenlandschap. Hier loopt De Haarweg als grens. De erven in de omgeving kenmerken zich door de compacte opzet en beplanting in de vorm van bomen, hagen en singels. Over het algemeen is de bebouwing te zien. Aan De Haarweg 21b blijft de bestaande boerderij (Korte Slagenweg 6) behouden met daarin twee woningen. Deze woningen hebben schuren. Een van de schuren blijft deels behouden en zal worden opgeknapt. Deze zal fungeren als bijgebouw voor het hobbymatig houden van koeien en een berging. De overige schuren worden gesloopt. Er wordt ook erfverharding weggehaald. Ter plaatse van het te slopen deel van de schuur zal het terrein in gebruik worden genomen als weiland. Er wordt een Haagbeuk geplant aan de zuidzijde van dit perceel. Ten noorden van de boerderij wordt de compensatiewoning gebouwd met een eigen bijgebouw. Deze woning krijgt een eigen in- en uitrit naar De Haarweg. De compensatiewoning krijgt de oriëntatie op de Haarweg. Het is de uitdrukkelijke wens van initiatiefnemer om de compensatiewoning niet op de plek van de te slopen schuren te bouwen. Aangezien de bestaande woning in de uiterste westhoek van het erf staat (Kruising Haarweg/Korte Slagenweg) is de ruimte voor de tuin/bijgebouwen beperkt. De wens is om hier de tuin te maken met vrij uitzicht richting het zuiden. De tuin wordt afgeschermd middels een lage beukenhaag. Op het erf worden enkele bomen aangeplant waarmee het een logische overgang naar het bestaande erf vormt. Tussen de compensatiewoning en de bestaande boerderij zullen Zilverlindes geplant worden. Hier staat ook een tuinhuisje dat behouden blijft. De bestaande inheemse beplanting blijft behouden. Hiermee ontstaat een mooi landschappelijk woonperceel. Het is niet noodzakelijk in het open veenontginningslandschap om het erf met een houtsingel af te schermen, omdat er in dit landschapstype meer open erven voorkomen. Met dit als uitgangspunt is het ook logisch om de nieuwe woning op de voorgestelde locatie te positioneren, aangezien er door het behoud van dit deel van de schuur geen logische plaats is op het bestaande erf voor een woning. Bovendien wordt er ook enige afstand tussen de woning van derden en het hobbymatig houden van vee gerealiseerd. Vanuit de gebiedskenmerken is het geen belemmering om de woning naast het bestaande erf te bouwen. Wel blijft de woning gepositioneerd binnen de bestaande woonbestemming. Langs de Haarweg staan op verschillende plekken reeksen van erven naast elkaar. Er blijft voldoende ruimte tussen het buurerf en het plangebied om zichtlijnen te waarborgen.

Afbeelding 2.9: Uitsnede ruimtelijk kwaliteitsplan De Haarweg 21b (Bron: De Erfontwikkelaar)

Hoofdstuk 3 Beleidskader

3.1 Rijksbeleid

3.1.1 Nationale omgevingsvisie (NOVI)

3.1.1.1 Algemeen

Nederland staat voor grote uitdagingen die van invloed zijn op onze fysieke leefomgeving. Complexe opgaven zoals verstedelijking, verduurzaming en klimaatadaptatie zijn nauw met elkaar verweven. Dat vraagt een nieuwe manier van werken waarmee keuzes voor de leefomgeving beter gemaakt kunnen worden. De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) zorgt voor een gezamenlijke aanpak die leidt tot een duurzaam perspectief voor de leefomgeving. Dit is nodig om de doelen te halen en is een zaak van overheid en samenleving.

3.1.1.2 Vier prioriteiten

Aan de hand van een toekomstperspectief op 2050 brengt de NOVI de langetermijnvisie in beeld. Op nationale belangen wil het Rijk richting geven. Dit komt samen in vier prioriteiten:

• Ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie;
• Duurzaam economisch groeipotentieel;
• Sterke en gezonde steden en regio's;
• Toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied;

In de NOVI is aangegeven dat het vorm geven van de opgaven nodig is op een lager schaalniveau. De aangewezen regio's werken samen met de provincies aan ruimtelijke voorstellen. Vervolgens wordt er gekeken of alle losse plannen bij elkaar tot een duurzaam landelijk beeld leiden. De stappen die genomen worden, staan beschreven in het programma NOVEX en het programma Mooi Nederland.

3.1.2 Toetsing van het initiatief aan de uitgangspunten van het rijksbeleid

De NOVI laat zich niet specifiek uit over dergelijke kleine lokale ontwikkelingen. De voorgenomen ontwikkeling raakt geen rijksbelangen. Er is daarmee geen sprake van strijd met het rijksbeleid.

3.2 Provinciaal beleid

Iedere provincie in Nederland stelt een omgevingsvisie op: een strategische visie voor de lange termijn voor de gehele fysieke leefomgeving. De Omgevingsvisie bevat de provinciale visie op de ruimte in Overijssel. Daarin worden uitspraken gedaan over ruimtelijke ordening, milieu, water, verkeer en vervoer, ondergrond en natuur. In de Omgevingsverordening staan de regels die ervoor zorgen dat bij nieuwe ontwikkelingen rekening wordt gehouden met het provinciale beleid.

3.2.1 Omgevingsvisie Overijssel

De Omgevingsvisie Overijssel bestaat uit drie delen: een deel Visie, een deel Beleid en een deel Uitwerking. Naast de Omgevingsvisie Overijssel is er de Omgevingsverordening Overijssel en de Catalogus Gebiedskenmerken.

De opgaven en kansen waar de provincie voor staat, zijn vertaald in centrale beleidsambities voor negen beleidsthema’s. Dit is het vertrekpunt voor alle projecten en initiatieven in de provincie Overijssel. Om te bepalen of een initiatief bijdraagt aan de visie wordt het 'Uitvoeringsmodel Omgevingsvisie Overijssel' gebruikt. In het uitvoeringsmodel staan de stappen 'of' (generieke beleidskeuzes), 'waar' (ontwikkelingsperspectieven) en 'hoe' (gebiedskenmerken) centraal.

3.2.2 Omgevingsverordening Overijssel

De provincie beschikt over een palet aan instrumenten waarmee zij haar ambities realiseert. Eén van de instrumenten is de Omgevingsverordening. De Omgevingsverordening is het provinciaal juridisch instrument dat wordt ingezet voor die onderwerpen waarvoor de provincie eraan hecht dat het beleid van de Omgevingsvisie geborgd is. Er wordt nadrukkelijk gestuurd op ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid.

 

3.2.3 Uitvoeringsmodel Omgevingsvisie Overijssel

Bij een initiatief voor bijvoorbeeld woningbouw, een nieuwe bedrijfslocatie, toeristisch-recreatieve voorzieningen, en natuurontwikkeling, wordt aan de hand van deze drie stappen bepaald of een initiatief binnen de visie voor Overijssel mogelijk is, waar het past en hoe het uitgevoerd kan worden. In afbeelding 3.1 is het Uitvoeringsmodel weergegeven.

Afbeelding 3.1: Uitvoeringsmodel Omgevingsvisie Overijssel (Bron: Provincie Overijssel)

Of- generieke beleidskeuzes

Of een initiatief mogelijk is, wordt onder andere bepaald door generieke beleidskeuzes van EU, Rijk of provincie. Denk hierbij aan beleidskeuzes om basiskwaliteiten als schoon drinkwater en droge voeten te garanderen. Maar ook aan beleidskeuzes om overaanbod van bijvoorbeeld woningbouw – en daarmee grote financiële en maatschappelijke kosten – te voorkomen. In de omgevingsvisie zijn de provinciale beleidskeuzes vastgelegd. Deze zijn doorvertaald in regels van de Omgevingsverordening.

Waar- ontwikkelingsperspectieven

Na het beantwoorden van de of-vraag, is de vraag waar het initiatief past of ontwikkeld kan worden. In de omgevingsvisie onderscheidt de provincie zes ontwikkelingsperspectieven. Deze ontwikkelingsperspectieven schetsen een ruimtelijk perspectief voor een combinatie van functies. De ontwikkelingsperspectieven geven zo richting aan waar wat ontwikkeld zou kunnen worden.

Hoe- gebiedskenmerken

Ten slotte is de vraag hoe het initiatief ingepast kan worden in het landschap. De gebiedskenmerken spelen een belangrijke rol bij deze vraag. Onder gebiedskenmerken worden verstaan de ruimtelijke kenmerken van een gebied die bepalend zijn voor de karakteristiek en kwaliteit van dat gebied. Voor alle gebiedstypen in Overijssel is in de Catalogus Gebiedskenmerken beschreven welke kwaliteiten en kenmerken van provinciaal belang zijn.

3.2.3.1 Toetsing van het initiatief aan het Uitvoeringsmodel Omgevingsvisie Overijssel

Indien het initiatief wordt getoetst aan het Uitvoeringsmodel Omgevingsvisie Overijssel ontstaat het volgende beeld:

3.2.3.1.1 Of - generieke beleidskeuzes

Bij de 'Of – generieke beleidskeuzes' zijn de volgende artikelen uit de Omgevingsverordening van toepassing:

- artikel 4.5 (Zuinig en zorgvuldig ruimtegebruik):

Door de ontwikkeling, neemt de hoeveelheid voormalige agrarische bebouwing in het buitengebied af. Het gemeentelijke beleid 'Erven met kwaliteit' wordt hierbij gevolgd. Ter compensatie van de sloopinvestering wordt een compensatiewoning gebouwd op het erf van de Haarweg 21b. Beide locaties worden landschappelijk ingepast. Per saldo is er geen sprake van extra ruimtebeslag door bouwen en verharden op de groene omgeving, maar juist een afname.

- artikel 4.9 (onderbouwing ruimtelijke kwaliteit) en artikel 4.11 (kwaliteitsimpuls Groene Omgeving):

In deze paragraaf blijkt dat de ontwikkeling voldoet aan het Of-, Waar- en Hoe-benadering. Ook voldoet het aan het Uitvoeringsmodel. De erven zullen landschappelijk worden ingepast volgens de geldende gebiedskenmerken. Ook geeft het een kwaliteitsimpuls aan de groene omgeving (buitengebied) van de gemeente Hardenberg. Dit komt door de landschappelijke inpassing en de sloop van de landschapontsierende schuren en het verwijderen van erfverhardingen. De kwaliteitsimpuls is nader beschreven in het ruimtelijk kwaliteitsplan, dat in Bijlage 1 te vinden is.

- artikel 4.14 (woonafspraken)

De bouw van een nieuwe woning kan alleen als dit past binnen de geldende woonafspraken. De nieuwe woning wordt gerealiseerd door het 'Erven met Kwaliteit'-beleid van de gemeente te volgen. De woning voldoet aan de kwalitatieve behoefte in de markt en wordt gebouwd voor de lokale behoefte. Hiermee voldoet het aan het beleid van de provincie.

3.2.3.1.2 Waar - ontwikkelingsperspectieven

Er zijn zes ontwikkelingsperspectieven: drie voor de Groene Omgeving en drie voor de Stedelijke Omgeving. Deze ontwikkelingsperspectieven schetsen geven aan welke beleids- en kwaliteitsambities leidend zijn.

Ontwikkelingsperspectieven in de Groene Omgeving:

• 1. de zone Ondernemen met Natuur en Water (ONW)
• 2. agrarisch ondernemen in het grootschalige landschap
• 3. wonen en werken in het kleinschalige mixlandschap

Ontwikkelingsperspectieven in de Stedelijke Omgeving:

• 4. stedelijke netwerken als motor
• 5. steden en dorpen als veelzijdige leefmilieus
• 6. hoofdinfrastructuur: vlot en veilig

Beide locaties liggen in het ontwikkelingsperspectief: 'Agrarisch ondernemen in het grootschalig landschap'. De ambitie 'voortbouwen aan de kenmerkende structuren van de agrarische cultuurlandschappen staat' voorop. Daarnaast gelden de ruimtelijke kwaliteitsambities:

• zichtbaar en beleefbaar mooi landschap;
• sterke ruimtelijke identiteiten als merken voor Overijssel;
• continu en beleefbaar watersysteem.
  

Toetsing van het initiatief aan het Ontwikkelingsperspectief

Dit ontwikkelingsperspectief omvat gebieden waar verdere modernisering en schaalvergroting van de landbouw in combinatie met verduurzaming de ruimte krijgt. In dit geval hebben beide locaties al een woonfunctie. Dit tam-omgevingsplan maakt het mogelijk dat de te slopen schuren niet kunnen worden teruggebouwd. Daarnaast wordt er een compensatiewoning gebouwd. Deze zal binnen de woonfunctie gebouwd worden. De omliggende agrarische bedrijven zullen daardoor niet worden beperkt. De vernieuwde erven worden in het bestaande landschap ingepast. Het voornemen is in overeenstemming met het ontwikkelingsperspectief.

3.2.3.1.3 Hoe - gebiedskenmerken

Op basis van gebiedskenmerken in vier lagen (natuurlijke laag, laag van het agrarisch-cultuurlandschap, stedelijke laag en laag van beleving) gelden voorwaarden voor ruimtelijke ontwikkelingen. De 'Stedelijke laag' en 'Laag van beleving' worden in dit geval buiten beschouwing gelaten, omdat er in of aangrenzend aan het gebied geen relevante eigenschappen voor deze lagen gelden.

1. De 'Natuurlijke laag'

De natuurlijke laag is de laag van de bodem, het reliëf, het watersysteem en de natuur die zich hier ‘van nature’ op vestigt. Binnen het plangebied is het gebiedstype 'hoogveengebieden (in cultuur gebracht)' van toepassing. Als ontwikkelingen plaats vinden, dan dragen deze bij aan het verbeteren van de hydrologie. Zo wordt de verdroging van het veenpakket tegen gegaan en neemt, waar mogelijk, de natuurkwaliteit en het aeraal levend hoogveen toe.

Toetsing van het initiatief aan de 'Natuurlijke laag'

De gronden in het gebied zijn in agrarisch gebruik geweest en hebben reeds een woonfunctie. De van oorsprong voorkomende natuurlijke laag is daardoor niet of nauwelijks meer aanwezig. Er wordt met een ruimtelijk kwaliteitsplan ingespeeld op de gebiedskenmerken. De erven worden landschappelijk ingericht conform de geldende gebiedskenmerken, zie het ruimtelijk kwaliteitsplan (Bijlage 1). Daarnaast wordt door de sloop van de bebouwing en verwijdering van de erfverharding bijgedragen aan het verbeteren van de hydrologie.

2. 'Laag van het agrarisch cultuurlandschap'

De 'Laag van het agrarisch cultuurlandschap' is het resultaat van de wisselwerking tussen verschillen in de natuurlijke ondergrond en de manier waarop gebieden in cultuur werden gebracht. Door de eeuwen heen is een patroon van akkers, weiden, hooiland en bebouwing (hoeven, kernen en dorpen) gegroeid.

In het plangebied is het gebiedstype 'Veenkoloniaal landschap' van toepassing. Dit is ontstaan door grootschalige ontginning voor de turfwinning. Vanuit nieuwe linten en kanaaldorpen werd het hoogveen ontgonnen en daarna gebruikt als akkerbouwgebied. De ambitie is om de kwaliteit van de veenkoloniale landschappen te versterken. Het contrast tussen de grote open ruimtes en verdichte zones wordt versterkt.

Toetsing van het initiatief aan de 'Laag van het agrarisch cultuurlandschap'

Door de inpassing met streekeigen beplanting, worden de kenmerken van het landschap van het veenkoloniale landschapstype versterkt. Dit gebeurt door de erven in te richten conform de geldende landschapstype. Door de sloop van de landschapontsierende bebouwing ontstaan grotere open ruimtes en compactere erven. Zie tevens het ruimtelijke kwaliteitsplan in Bijlage 1. Daarmee is de ontwikkeling in overeenstemming met deze laag.

3.2.4 Conclusie toetsing aan het provinciaal beleid

De ontwikkeling is in overeenstemming met het provinciaal beleid.

3.3 Gemeentelijk beleid

3.3.1 Omgevingsvisie Landstad Hardenberg

3.3.1.1 Algemeen

Sinds 2021 beschikt de gemeente Hardenberg over een eigen omgevingsvisie. In deze visie is het verhaal van de gemeente Hardenberg voor het heden en de komende 20 jaar uitgewerkt. In de visie komt alles samen in het verhaal van de gemeente tot 2040. Het verhaal heet 'Landstad Hardenberg'.

3.3.1.2 Thema's

De visie is vertaald in vier thema's voor ontwikkeling. Dit betreffen de volgende:

• 1. Hardenberg in balans: over de verscheidenheid van het landelijk gebied;
• 2. Hardenberg voor elkaar: over stedelijke ontwikkeling, een vitale samenleving en leefbare kernen;
• 3. Hardenberg knooppunt: over een vitale economie en goede bereikbaarheid;
• 4. Hardenberg duurzaam: over de energietransitie, klimaatadaptatie en een circulaire economie.

Binnen elk thema heeft de gemeente ambities en staat de gemeente voor opgaven. Samen vormen ze de agenda voor toekomstige samenwerkingen. In dit geval is met name het thema 'Hardenberg in balans' relevant, aangezien deze gaat over het landelijk gebied. En thema 'Hardenberg Duurzaam' omdat dit belangrijke aspecten zijn voor de fysieke leefomgeving.

3.3.1.3 Opgaven per gebied

De gemeente zet zich al lang in om ontwikkelingen in het buitengebied bij te laten dragen aan versterking van de ruimtelijke kwaliteit. Het beleid beschrijft daarom voor elk landschapstype de belangrijkste gebiedskenmerken en ontwikkelingsrichtingen. De resultaten zijn vastgelegd in Landschap-Identiteit-Kaarten (LIK’s). Deze vormen de natuurlijke onderlegger voor ontwikkelvisies voor verschillende deelgebieden.

In dit geval ligt de Kromhofsweg 6 in het 'Open veenontginningslandschap' van de LIK Dedemsvaart zuid, Rheezerveen en Heemserveen. Dit is een landschap met verspreide bebouwing langs rechtlijnige wegen. De Haarweg 21b ligt eveneens in het 'Open veenontginningslandschap'. Maar dan van de LIK Slagharen, De Krim, Oud Lutten.

3.3.1.4 Aandachtspunten voor natuurlijke en landschappelijke kwaliteiten

De natuurlijke en landschappelijke kwaliteiten in het landelijk gebied blijven voortdurend aandacht vragen. Natuur en landschap staan onder druk, vanwege de energietransitie, klimaatmaatregelen en de transitie in de landbouw. Tegelijk vormen deze ontwikkelen juist een kans om bij te dragen aan de Landstad Hardenberg.

Een goede landschappelijke en ruimtelijke inpassing van vrijkomende agrarische bebouwing is hiervan een voorbeeld. De regeling ‘Erven met kwaliteit’ (voorheen rood-voor-rood) is hiervan de uitwerking. Ruimtelijke kwaliteit ziet de gemeente als “datgene wat ruimte geschikt maakt en houdt voor wat voor mens, plant en dier belangrijk is”. De provincie gebruikt deze omschrijving ook.

3.3.1.5 Gezondheid

Het verband tussen de fysieke leefomgeving en de gezondheid wordt steeds meer gezien. Vergeleken met de groten steden staat Hardenberg er goed voor. Door de naoberschap en de goede leefkwaliteit zijn de inwoners in staat om zelf regie te voeren over hun gezondheid. Die kwaliteiten wil de gemeente versterken. De gemeente gaat positieve gezondheid en samenwerkingen stimuleren.

3.3.1.6 Duurzaamheid, klimaatadaptatie en energietransitie

De gemeente stimuleert woningeigenaren om te investeren in duurzaamheid en levensloopbestendigheid. Zo blijft de particuliere woningvoorraad ook in de toekomst aantrekkelijk. De gemeente wil minder energie verbruiken en duurzame energie opwekken. De gemeente werkt samen met andere partijen om iedereen goed te informeren en bewust te maken. Ook wil de gemeente zelf het goede voorbeeld geven.

Duurzame stroomopwek en de warmtetransitie moeten op een goede manier een plek krijgen in het landschap. Daarnaast reserveert de gemeente voldoende ruimte voor toekomstige waterveiligheidsmaatregelen en voor klimaatadaptatie.

3.3.1.7 Toetsing van het initiatief aan de gemeentelijke omgevingsvisie 'Landstad Hardenberg'

Deze ontwikkeling draagt bij aan de ambitie van de gemeente om kwaliteit toe te voegen. Met de sloop van landschapsontsierende gebouwen en de realisatie van een woning wordt hier aan bijgedragen. Ten aanzien van het thema 'Hardenberg in Balans' geldt dat het initiatief bijdraagt aan het vitaal houden van het landelijk gebied en de versterking van de ruimtelijke kwaliteit. Door de sloop van de schuren en verwijderen van de erfverharding zal de verharding flink afnemen. Daarnaast wordt de plangebieden ingericht conform een ruimtelijk kwaliteitsplan (Bijlage 1) waarbij rekening is gehouden met het versterken van de ruimtelijke kwaliteit. Voor het thema 'Hardenberg Duurzaam' geldt dat de nieuwe woning duurzaam en gasloos moet gebouwd gaan worden. Ook blijft er genoeg ruimte over in het gebied om water te bergen. Samenvattend wordt gesteld dat het initiatief past binnen de omgevingsvisie 'Landstad Hardenberg'.

3.3.2 Visienota Buitengebied Hardenberg

3.3.2.1 Algemeen

De gemeente Hardenberg heeft de hoofdlijnen van het ruimtelijke beleid voor het buitengebied van de gemeente geformuleerd in de 'Visienota Buitengebied Gemeente Hardenberg'. De nota richt zich vooral op de realisatie van ruimtelijke kwaliteiten in het buitengebied.

De hoofddoelen van het ruimtelijk beleid zijn:

• Op een duurzame en efficiënte wijze ruimte scheppen voor de verschillende ruimtevragende functies;
• Het vergroten van de leefbaarheid van het platteland;
• Het vergroten van de ruimtelijke kwaliteit.

De hoofddoelen zijn in de visienota als volgt vertaald:

• 1. een thematische benadering van het buitengebied (8 thema's);
• 2. een gebiedsgerichte benadering van het buitengebied;
• 3. uitgangspunt hierbij: de landschapstypen en de visuele landschapskenmerken;
• 4. een ontwikkelingsgerichte wijze van bestemmen.

3.3.2.2 Thematische benadering - visie

In dit geval is het thema 'wonen' van belang:

Dit heeft de gemeente vertaald in een aantal uitgangspunten/doelstellingen:

• 1. behoud van een gevarieerd woningaanbod in het buitengebied zowel, qua inhoud van de woningen als qua verschijningsvorm;
• 2. de afstemming van de maximale inhoudsmaat van woningen in het buitengebied op de gebiedskenmerken;
• 3. het bieden van ruime mogelijkheden voor inwoning;
• 4. het bieden van de mogelijkheid om aan vrijgekomen agrarische bedrijfsgebouwen een woonfunctie toe te kennen; waarbij ruimere mogelijkheden gelden naarmate meer oppervlakte aan landschapsontsierende bedrijfsgebouwen worden afgebroken;
• 5. het tegengaan van permanente bewoning van recreatiewoningen;
• 6. het bieden van ruimte voor opvulling van open gaten in bebouwingslinten met woningbouw of kleinschalige bedrijvigheid.

Wonen in het buitengebied wordt niet meer gezien als een ongewenste functie maar als een waardevol deel van het totale woningaanbod van de gemeente. De gemeente streeft dan ook naar het in stand houden van een gevarieerd aanbod van woonmilieus.

3.3.2.3 Gebiedsgerichte benadering

Beide plangebieden liggen in het gebied 'Dedemsvaart-Zuid, Colenbranderbos, Slagharen-Oost/West, De Krim, Bergentheim-Zuid 'en het landschapstype 'Open veenontginningslandschap'. De ontwikkelingsrichting is een 'Landbouwontwikkelingsgebied met economische zone'.

3.3.2.4 Toetsing van het initiatief aan de Visienota Buitengebied Hardenberg

Door de ontwikkeling wordt landschapontsierende bebouwing gesloopt en wordt een compensatiewoning gerealiseerd. Deze wordt ten noorden van het bestaande erf van de Korte Slagenweg 6 gebouwd, aan het nieuwe adres De Haarweg 21b. Het wordt landschappelijk ingepast volgens de kenmerken van de omgeving. De locatie heeft al een woonfunctie, waarmee er een woning wordt toegevoegd aan het woningaanbod in het buitengebied van Hardenberg. De compensatiewoning zal qua verschijningsvorm passend zijn binnen de bestaande regels. Aan De Haarweg zijn al meerdere woonpercelen aanwezig, waarmee de compensatiewoning ook passend is in de omgeving. De woonfunctie vormt geen belemmering voor de omliggende ecologische functies. Ook vormt het geen belemmering voor de omliggende agrarische bedrijven. De ontwikkeling is in overeenstemming is met de Visienota Buitengebied.

3.3.3 Beleidsnotitie Erven met kwaliteit (2024)

3.3.3.1 Inleiding

De raad van de gemeente Hardenberg heeft op 16 juli 2024 de gewijzigde beleidsnotitie ‘Erven met kwaliteit’ vastgesteld. De doelstelling van het beleid is de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit in het buitengebied, door de sloop van landschapsontsierende gebouwen.

3.3.3.2 Landschapsontsierend

Het belangrijkste uitgangspunt voor het bepalen van de landschapsontsierendheid van een gebouw is dat een erf niet op zichzelf staat, maar een eenheid vormt met het landschap. Of een gebouw landschapsontsierend is, moet worden gezien in relatie tot de gebiedskenmerken (uit de LIK en de welstandsnota) en wordt bepaald door een aantal kenmerken, te weten:

• het volume;
• de vorm van het gebouw;
• het materiaalgebruik;
• het kleurgebruik;
• de uitstraling;
• de situering op het erf;
• de passendheid bij de overige bebouwing op het erf.

Daarnaast kan een gebouw ook als landschapsontsierend worden aangemerkt als het geen (potentiële) gebruikswaarde meer heeft. Een gebouw dat niet voor andere (economische) doeleinden geschikt is, heeft geen gebruikswaarde. Deze komt leeg te staan, verloedert en wordt daarmee vanzelf landschapsontsierend.

3.3.3.3 Gebiedsgerichte benadering

Het bestemmingsplan Buitengebied (2014) kent een gebiedsgerichte benadering. De gebiedsgerichte benadering houdt in, dat in het ruimtelijk beleid rekening wordt gehouden met de zes verschillende landschapstypen in de gemeente. Per landschapstype verschillen de bouw- en ontwikkelingsmogelijkheden. Het beleid kent een functionele gebiedsgerichte benadering. Dat wil zeggen dat in de gebieden die primair zijn aangewezen voor de landbouw zeer terughoudend wordt omgegaan met de toepassing van rood voor rood. Daar wordt de "nee, tenzij" benadering toegepast. In de overige gebieden wordt de "ja, mits" benadering toegepast. Deze benadering houdt in dat in agrarische ontwikkelingsgebieden wel schuren als landschapsontsierend kunnen worden aangemerkt maar dat in deze gebieden geen nieuwe woningen worden toegestaan, vanwege de mogelijke belemmering voor de landbouwontwikkeling.

3.3.3.4 Sloopbewijzen

De gemeente werkt met sloopbewijzen, van minimaal 200 m2 met asbest en minimaal 300 m2 zonder asbest. Met de invoering van sloopbewijzen wordt het mogelijk om de te slopen landschapsontsierende gebouwen, in te brengen in een project waarvoor sloopcompensatie nodig is. Het sloopbewijs is tien jaar geldig en is verhandelbaar.

3.3.3.5 Inzet voor woningbouw

Minimaal te slopen oppervlakte

De minimale sloopoppervlakte aan landschapsontsierende gebouwen voor de bouw van een woning bedraagt 850 m2 met asbest en 1.000 m2 zonder asbest. Bij combinaties van sloop met en zonder asbest wordt naar rato gerekend. Bij de berekening van de (minimaal) te slopen oppervlakte blijft per bestaande woning 150 m2 aan gebouwen en overkappingen buiten beschouwing. Omdat deze oppervlakte als bij de woning behorend bouwwerk mag blijven staan of worden teruggebouwd. Bebouwing waarop deze regeling van toepassing is, moet blijvend worden gesloopt. Voor de inrichting van het erf moet een ruimtelijke kwaliteitsplan worden gemaakt.

Locatie nieuwbouw

Deze regeling gaat in de eerste plaats uit van de bouw van de nieuwe woning(en) op het eigen erf, dat wil zeggen op het erf van de slooplocatie. De bouw van de compensatiewoning moet bij voorkeur op het bestaande erf plaatsvinden en als dat niet lukt in hetzelfde gebied. Om landschappelijke redenen zijn echter geen nieuwe erven gewenst in het beekdallandschap en het essen- en hoevenlandschap, daar kan dus alleen op bestaande erven worden gebouwd. De begrenzing van een bestaand erf wordt bepaald door de feitelijke situatie en niet door de juridische begrenzing van de (woon)bestemming.

Er zijn echter slooplocaties waar de inpassing van een nieuwe woningbouwkavel ter plekke niet mogelijk of gewenst is. Bijvoorbeeld door de ligging in een agrarisch ontwikkelingsgebied. Of door de aanwezigheid van een agrarisch bedrijf in de directe omgeving of omdat het erf er zich niet voor leent. Daarnaast kan de eigenaar er zelf voor kiezen om af te zien van herbouw op de eigen locatie. In die gevallen kan elders in de gemeente een bouwlocatie worden toegekend, al dan niet via de uitgifte van een sloopbewijs.

Eén erf-gedachte

Bij de erfinrichting hanteert de gemeente de één-erfgedachte. De één-erf-gedachte houdt in dat zowel de nieuwe inrichting van het erf als de nieuwe bebouwing op het erf bijdragen aan het behoud en zo mogelijk het versterken van de oude erfstructuur. Vanuit de één-erfgedachte moet in elk geval worden voorkomen dat er tussen de woningen schuttingen of gesloten hagen worden aangebracht, waardoor er visueel gescheiden erven ontstaan.

3.3.3.6 Toetsing van het initiatief aan de beleidsnotitie 'Erven met kwaliteit'

Op grond van het huidige beleid is op basis van de sloop van 850 m2 landschapsontsierende bebouwing met asbest (of 1.000 m2 zonder asbest) één compensatiewoning mogelijk. Doordat geen sprake meer is van een agrarisch bedrijf ter plaatse van De Korte Slagenweg 6 en De Haarweg 21 in Lutten, hebben de meerdere voormalige agrarische gebouwen voor een groot deel geen gebruikswaarde meer. De delen die geen gebruikswaarde hebben worden gesloopt. De ter plaatse te slopen gebouwen hebben geen gebruiksfunctie meer en zijn, mede door de verspreide ligging, aan te merken als landschapontsierend. Het gaat om de stalruimten voor het bedrijfsmatig houden van vee. Het voorste deel behoudt de functie en wordt opgeknapt. Het gaat om een deel voor een garage, een voergang, koeboxen en een bestaande put, benodigd voor de hobbymatige functie.

Op het erf van de Korte Slagenweg 6 en De Haarweg 21 wordt 579,5 m2 aan landschapontsierende bebouwing met asbest gesloopt en 237 m2 aan bebouwing zonder asbest. 237 m2 zonder asbest staat gelijk aan ((850/1.000) * 237 =) 201,5 m2 met asbest. Er wordt dus omgerekend (579,5 m2 + 201,5 m2) 781 m2 met asbest gesloopt. De kuilvoerplaten worden ook verwijderd.

Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van 69 m2 aan sloopmeters van de Kromhofsweg 6. Op deze locatie wordt 1.341 m2 zonder asbest gesloopt. Dit levert omgerekend (850/1.000*1.341=) 1.139 m2 aan asbest sloopmeters op. De overige omgerekende (1.139 -/- 69=) 1.070 m2 sloopmeters van de Kromhofsweg 6 zijn omgezet naar sloopvouchers.

Als compensatie voor de sloop van 850 m2 met asbest wordt een compensatiewoning teruggebouwd. Beide locaties worden landschappelijk ingepast volgens de geldende gebiedskenmerken. Zie het ruimtelijk kwaliteitsplan in Bijlage 1.

In dit geval ligt het plangebied binnen het deelgebied Slagharen, de Krim en (Oud) Lutten. De locatie ligt in het open veenontginningslandschap waar nieuwe erven mogelijk zijn. In 2020 heeft het gebied al een woonbestemming gekregen, zodat de ja-mits benadering kan worden toegepast. Heet plan voldoet niet aan de één-erf-gedachte maar is, gelet op het landschapstype (open veenontginningslandschap) qua stedenbouwkundige opzet en landschappelijke structuur wel passend in het landschap zodat het nieuwe erf een toegevoegde waarde heeft en de ruimtelijke kwaliteit verbeterd.

Doordat het erf een eigen in- en uitrit krijgt, wordt het een nieuw erf. Tezamen met de boerderij van de Korte Slagenweg 6/De Haarweg 21 zal het een passende eenheid vormen. De compensatiekavel krijgt een oppervlakte van 1.000 m2. De locatie van de compensatiekavel is aansluitend op het bestaande erf, ter plaatse van een voormalige voeropslag. Vrijwel alle bebouwing ligt aan De Haarweg en niet aan de dwarswegen. De gekozen locatie maakt de ontwikkeling niet zozeer één erf maar zorgt er wel voor dat het zich voegt aan het ritme woningen langs de Haarweg. Zo staan er naast meerdere erven een 'burgerwoning'.

Een deel van de te slopen gebouwen blijft bestaan als bijgebouw bij de bestaande woning. Deze worden gebruikt voor het hobbymatig houden van koeien en opslag. De dieren kunnen vanuit de schuur het weiland in. Het is daardoor niet logisch en mogelijk om de nieuwe woning op de slooplocatie te situeren. De situering aan De Haarweg, enigszins los van het bestaande erf met een doorzicht, maar wel passend binnen de bestaande woonbestemming, is gelet op de gebiedskenmerken passend.

Geconcludeerd wordt dat het initiatief in overeenstemming is met de beleidsnotitie 'Erven met kwaliteit'.

3.3.4 Woonvisie

3.3.4.1 Algemeen

Het Programma Wonen is op 26 maart 2019 door de gemeenteraad van Hardenberg vastgesteld. Het programma legt de woonambities voor de langere termijn vast.

3.3.4.2 Ambitie: rust en ruimte, met oog voor elkaar ook in de toekomst

Demografen verwachten dat het aantal inwoners en huishoudens van de gemeente Hardenberg het komende decennium zal blijven groeien. In tegenstelling tot de situatie in de meeste andere Nederlandse plattelandsgemeenten is nieuwbouw noodzakelijk om aan de lokale woningvraag te kunnen voldoen. Volgens de prognoses is er in de gemeente Hardenberg de komende tien jaar behoefte aan ruim 1.600 nieuwe woningen. Natuurlijk zijn er wel verschillen tussen de diverse kernen. Zo zijn ‘steden’ Hardenberg en Dedemsvaart in trek als woonlocatie, ook voor huishoudens van buiten de gemeente. En zijn de dorpen en buurtschappen vooral gewild bij de lokale bevolking en rustzoekers van buitenaf.

De afgelopen jaren is sterk ingezet op woningbouw op locaties binnen bestaand stedelijk gebied. Het bouwen van woningen op inbreidingslocaties is een goed streven, als dat betekent dat de kwaliteit van het gebied en de woonkwaliteit daarmee vergroot wordt.

3.3.4.3 Buitengebied

Met name in de kleinere kernen en buitengebieden bevinden zich grote boerderijen op grote kavels. Vanwege het grote onderhoud en het (te) grote oppervlak worden deze woningen steeds minder aantrekkelijk voor een zelfstandig huishouden. Door de mogelijkheid van woningsplitsing te vergroten kunnen deze ruime woningen geschikt maken worden voor meerdere (kleine) huishoudens.

3.3.4.4 Toetsing van het initiatief aan de woonvisie

Dit plan voorziet in de bouw van een vrijstaande woning. Met dit initiatief wordt ingespeeld op de concrete, lokale behoefte. Het initiatief is in overeenstemming met de gemeentelijke woonvisie.

3.3.5 Parkeernormennota Hardenberg

3.3.5.1 Algemeen

Er moet rekening worden gehouden met de mogelijke extra verkeersgeneratie en parkeerbehoefte die ontstaat door een nieuwe ontwikkeling. In de 'Parkeernormennota Hardenberg' is bepaald hoeveel parkeerplaatsen er nodig zijn. Dit is afhankelijk van de locatie en soort ontwikkeling. Het aantal verkeersbewegingen wordt bepaald door gebruik te maken van de kencijfers uit het CROW. Er wordt uitgegaan van gemiddelden voor de verkeersgeneratie. Vanuit de duurzaamheidsgedachte is de minimale parkeernorm voor auto’s voldoende.

3.3.5.2 Verkeersgeneratie

Met dit initiatief zijn schuren gesloopt. De aanwezige bedrijfswoning en boerderij krijgen een woonfunctie. Dit zorgt voor minder verkeersbewegingen dan een volwaardig agrarisch bedrijf. De wijziging van functie zorgt niet voor een toename van de verkeersgeneratie. En er worden twee nieuwe woningen gebouwd. Het gaat hierbij om vrijstaande woningen. Hiervoor gelden de volgende uitgangspunten:

• ligging in het buitengebied;
• weinig stedelijke gemeente (gemeente Hardenberg);
• koop, vrijstaand;

Voor een vrijstaande woning geldt, op basis van het CROW, een extra verkeersgeneratie van 8,2 verkeersbewegingen per weekdagetmaal. De Haarweg en Korte Slagenweg zijn goed ingericht om deze verkeerbewegingen eenvoudig en veilig te kunnen verwerken.

3.3.5.3 Parkeren

Voor vrijstaande woningen in het buitengebied zijn 2,0 parkeerplaatsen per woning nodig. Voor de bestaande woningen zal dat op eigen erf geparkeerd worden. Voor de compensatiewoning zal het erf van voldoende grootte zijn om te voldoen aan de parkeerbehoefte. In het ruimtelijk kwaliteitsplan (Bijlage 1) is te zien dat er (ruim) voldoende ruimte is om op eigen terrein parkeerplaatsen te maken.

3.3.5.4 Conclusie

Er wordt hiermee voldaan aan het parkeerbeleid van de gemeente Hardenberg.

3.3.6 Conclusie toetsing aan het gemeentelijk beleid

Geconcludeerd wordt dat het initiatief in overeenstemming is met de uitgangspunten uit het gemeentelijk beleid.

Hoofdstuk 4 Bescherming van gezondheid en milieu

In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe de gezondheid en het milieu worden beschermd. De aspecten sluiten aan op de onderdelen die zijn genoemd in artikel 1.2 van de Omgevingswet.

4.1 Geluid

4.1.1 Wettelijk kader

In het Bkl staan regels voor het beheersen van geluid door wegen, spoorwegen en industrieterreinen en andere activiteiten. Ze staan in paragraaf 5.2.4.2. Bkl. Ook zijn er regels opgenomen voor de bescherming van geluidgevoelige gebouwen, zoals woningen.

4.1.2 Situatie plangebied

In dit geval zijn de bestaande woningen bestaande geluidgevoelige gebouwen. Hier wijzigt niets. De compensatiewoning is een nieuw geluidgevoelig gebouw dat beschermd moet worden tegen geluid.

4.1.2.1 Wegen

In het omgevingsplan zijn nog geen geluidsaandachtsgebieden opgenomen. Daarom gelden voor wegen en spoorwegen de volgende afstanden (artikel 17.5 Omgevingsregeling):

• voor een weg, bestaande uit een of twee rijstroken en een maximumsnelheid van 30 km/u of minder: 100 m;
• voor een weg, bestaande uit een of twee rijstroken, waarvoor een maximumsnelheid van meer dan 30 km/u geldt, en een spoorweg, bestaande uit een of twee sporen: 200 m; en
• voor een weg, bestaande uit drie of meer rijstroken, en een spoorweg, bestaande uit drie of meer sporen: 350 m.

De compensatiewoning ligt binnen het geluidsaandachtsgebied van De Haarweg en de Korte Slagenweg. Er is een akoestisch onderzoek uitgevoerd naar het geluid van het wegverkeer van deze wegen. Het onderzoek is als Bijlage 2 opgenomen bij deze motivering. Uit dit onderzoek volgt dat het geluid van deze wegen ten hoogste 47 dB bedraagt. Het voldoet daarmee aan de standaardwaarde van 53 dB uit het Bkl.

4.1.2.2 Spoorwegen

Op circa 4,1 kilometer van de compensatiewoning ligt een spoorlijn met twee sporen. Daarmee ligt het buiten het geluidaandachtsgebied van 200 meter van de spoorlijn. Geluidhinder is niet te verwachten.

4.1.2.3 Industrieterreinen

Er zijn rondom het plangebied geen industrieterreinen aanwezig met een geluidsaandachtsgebied, waardoor er naar verwachting geen sprake is van hinder.

4.1.2.4 Individuele bedrijven

In de nabijheid van de compensatiewoning liggen een aantal bedrijven die geluid produceren. Het dichtstbijzijnde bedrijf ligt op circa 103 meter ten zuidwesten van de compensatiewoning. Dit is een categorie 2 bedrijf, waarvoor een richtstand van 30 meter voor geluid geldt. De richtafstand volgt uit de handreiking 'Bedrijven en milieuzonering' van de VNG. Hieraan wordt voldaan.

Andere bedrijven liggen op verdere afstand van het plangebied. Hierdoor is er naar verwachting geen sprake van geluidshinder door individuele bedrijven. Er wordt ook opgemerkt dat het plangebied reeds een woonfunctie heeft. Bedrijven worden door de bouw van de compensatiewoning niet verder belemmerd.

4.1.3 Conclusie

Vanuit het aspect geluid is er sprake van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.

4.2 Bodemkwaliteit

4.2.1 Wettelijk kader

Het beschermen van de bodemkwaliteit is een onderdeel bij de afweging van de aspecten van de fysieke leefomgeving. Ter bescherming van de bodemkwaliteit zijn instructieregels in het Bkl opgenomen. De inhoud van deze regels is opgenomen in paragraaf 5.1.4.5 Bkl. De algemene doelstelling van het bodembeleid is het waarborgen van de kwaliteit van de bodem.

4.2.2 Situatie plangebied

Om te beoordelen of de bodem geschikt is voor het gewenste gebruik, is een bodemonderzoek uitgevoerd ter plaatse van het toekomstige adres De Haarweg 21b. Dit onderzoek is opgenomen in Bijlage 3 van deze motivering. Er is een verkennend bodemonderzoek volgens de normen NEN5740 en NEN5707 (asbest in de bodem) uitgevoerd.

Verkennend bodemonderzoek NEN 5740

Hierbij is de gehele locatie onderzocht. In de bodemmonsters zijn geen verhogingen aangetroffen boven de interventiewaarde. In het grondwatermonster is een lichte verhoging van koper aangetroffen.

Bij de voormalige dieseltank zijn geen verhogingen van BM4 aangetroffen. Ook zijn daar in het grondwatermonster geen olie gerelateerde verhogingen aangetroffen.

Verkennend bodemonderzoek NEN5707 "asbest in bodem"

Tijdens de maaiveld-inspectie zijn geen asbest verdachte materialen gevonden. Over de gehele locatie is er ook geen asbest aangetoond in de boringen.

Bij de druppelzones zijn twee mengmonsters licht asbesthoudend, maar onder de toetsingswaarde voor nader onderzoek. Een derde mengmonster is hoger dan de interventiewaarde. Dit geeft formeel aanleiding tot nader asbestonderzoek. Echter kan in overleg met het bevoegd gezag zonder nader onderzoek gesaneerd worden middels een BUS-melding. Dit zal door een erkend bedrijf gedaan moeten worden.

De onderzoekslocatie wordt vanuit milieuhygiënisch oogpunt, na sanering van de druppelzone, geschikt geacht voor het beoogde gebruik. De sanering zal als voorwaardelijke verplichting worden opgenomen in de regels.

De Kromhofsweg 6 heeft reeds een woonfunctie. Er is hier sprake van een schuur zonder asbest die wordt gesloopt. Na de sloop zal dit deels een agrarische functie krijgen. Er is daarmee geen bodemonderzoek uitgevoerd op deze locatie.

4.2.3 Conclusie

De bodem is van voldoende kwaliteit voor de uitvoering van dit voornemen.

4.3 Luchtkwaliteit

4.3.1 Wettelijk kader

Voor de bescherming van de luchtkwaliteit zijn instructieregels opgenomen in paragraaf 5.1.4.1 van het Bkl. Volgens deze regels gelden zogeheten omgevingswaarden voor onder andere stikstofdioxide (NO2) en fijnstof (PM10). Locaties met hoge concentraties stikstofdioxide en/of fijnstof zijn aangemerkt als aandachtsgebied. Vooral in en vlakbij een aandachtsgebied moeten overheden toetsen aan de omgevingswaarden. Dit is niet nodig indien een activiteit niet in betekende mate (NIBM) bijdraagt aan de luchtverontreiniging. Volgens het Bkl dragen de volgende projecten niet in betekenende mate bij aan de luchtverontreiniging:

• woningen: 1.500 met een enkele ontsluitingsweg;
• woningen: 3.000 met twee ontsluitingswegen;
• kantoren: 100.000 m² bruto vloeroppervlak met een enkele ontsluitingsweg.

Er zijn een paar situaties die de overheid nog wel in het hele land moet beoordelen. Dit zijn:

• een aanvraag voor een omgevingsvergunning voor een milieubelastende activiteit;
• de aanleg van een tunnel langer dan 100 meter. Of als een tunnel wijzigt en daarbij minimaal 100 meter toeneemt;
• de aanleg van een auto(snel)weg.

4.3.2 Situatie plangebied

Het voornemen is om de gesloopte schuren te compenseren met een compensatiewoning. In de vorige paragraaf zijn voorbeelden gegeven van projecten die niet in betekenende mate bijdragen aan de luchtverontreiniging. De omvang van dit plan is veel kleiner dan deze voorbeelden. Echter zijn in de nabije omgeving van de compensatiewoning meerdere inrichtingen aanwezig waarbij er uitstoot van fijnstof plaatsvindt.

Gelet op de ligging van het plangebied ten opzichte van deze inrichtingen is door BJZ.nu een onderzoek naar de luchtkwaliteit uitgevoerd. Het volledige rapport is in Bijlage 4 te vinden. De emissie van fijnstof door de omliggende veehouderijen is achterhaald door middel van betreffende milieudossiers en vastgestelde emissiefactoren. Met een model is de immissie op het plangebied berekend. Het onderzoek is uitgevoerd conform de regels uit het Bkl en de Omgevingsregeling met bijbehorende bijlagen. Uit dit onderzoek blijkt dat er voldaan wordt aan de normen vanuit het Bkl.

4.3.3 Conclusie

Het aspect luchtkwaliteit vormt geen belemmering voor deze ontwikkeling.

4.4 Geur

4.4.1 Wettelijk kader

De instructieregels van het Bkl voor geur zijn gericht op geurgevoelige gebouwen. In de aanwijzing van geurgevoelige gebouwen is de functie bepalend. Hierbij kan gedacht worden aan wonen, onderwijs of zorg.

Geurnormen voor het houden van dieren bestaan voor sommige diersoorten uit afstanden en voor sommige diersoorten uit geurwaarden. Deze normen staan in het Omgevingsplan (paragraaf 22.3.6). De geurnormen beogen mede een omgekeerde werking te hebben. De normen dienen niet alleen als toetsingskader voor milieuvergunningen, maar geven ook aan welke geurbelasting de gemeente aanvaardbaar vindt op het platteland.

4.4.2 Situatie plangebied

In de omgeving van de compensatiewoning zijn verschillende veehouderijen aanwezig. Er is onderzoek gedaan naar de mogelijke geurbelasting van deze veehouderijen. In Bijlage 5 is dit onderzoek opgenomen. Uit het onderzoek blijkt dat aan de afstanden voor diersoorten met een afstandseis wordt voldaan. Ook wordt voldaan aan de norm voor diersoorten met een geurwaarde. De voorgrondgeurbelasting is 2,5 OUE/M3 en de achtergrondbelasting is 6,06 OUE/M3. Dit is ruimschoots onder de norm van 14 OUE/M3.

Ter plaatse is sprake van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Omgekeerd worden de veehouderijen door de toevoeging van de compensatiewoning niet belemmerd. De toe te voegen woning is niet maatgevend voor de veehouderijen, omdat er nog andere woningen liggen tussen het plangebied en de veehouderijen.

4.4.3 Conclusie

Het aspect 'geur' vormt geen belemmering voor dit plan.

4.5 Trillingen

4.5.1 Wettelijk kader

Het omgevingsaspect trillingen is geregeld in paragraaf 22.3.5 van het omgevingsplan. Daarin worden regels gesteld aan trillingen in een trillinggevoelige ruimte van een trillinggevoelig gebouw. Er gelden maximale waarden voor continue trillingen en voor herhaald voorkomende trillingen. De maximale waarden zijn opgenomen in de tabellen in artikel 22.88 van het omgevingsplan en 5.87a van het Bkl.

4.5.2 Situatie plangebied

Op basis van de Handreiking nieuwbouw en spoortrillingen is het onderzoeksgebied in beginsel 100 meter. Het plangebied ligt op ongeveer 4,1 km van een spoorlijn. Hiermee is aannemelijk dat het trillingsniveau niet boven de streefwaarde uitkomt.

4.5.3 Conclusie

Vanuit het aspect trillingen is er sprake van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.

4.6 Licht

4.6.1 Wettelijk kader

Licht kan wenselijk zijn of juist hinderlijk. Vanuit gezondheidsoogpunt is het belangrijk dat er voldoende daglicht in bouwwerken komt. Dit heet daglichttoetreding. In het Bbl staan regels voor voldoende daglicht in bouwwerken (nieuwbouw). Deze verschillen per gebruiksfunctie en soort ruimte.

Kunstlicht kan leiden tot diverse vormen van lichthinder. Kunstlicht komt van (autosnel)wegen, woonkernen, industrie- en bedrijventerreinen, glastuinbouw en sportterreinen. De provincie heeft voor sommige gebieden 'donkerte' als waarde bepaald.

4.6.2 Situatie plangebied

Bij de vergunningaanvraag voor de bouw van de compensatiewoning zal getoetst worden aan de regels over de daglichttoetreding en bezonning. Er zal naar verwachting per saldo geen toename zijn van lichthinder in het landelijk gebied. Het bebouwingscluster bij de Korte Slagenweg 6/De Haarweg 21 blijft compact en er wordt meer bebouwing gesloopt dan terug gebouwd.

4.6.3 Conclusie

Vanuit het aspect licht is er sprake van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.

Hoofdstuk 5 Bescherming van de waterbelangen

5.1 Algemeen

Nederland is een waterland. De opgaven op het terrein van water zijn groot en worden in de toekomst alleen maar groter. Om ons land ook voor de komende generaties veilig, aantrekkelijk en leefbaar te houden, is het Nationaal Water Programma 2022-2027 (NWP) ontwikkeld. Dit NWP beschrijft de hoofdlijnen van het nationale waterbeleid en het beheer van de rijkswateren en rijksvaarwegen.

De provincie houdt toezicht op de waterschappen en is verantwoordelijk voor veilig drinkwater. Ook zorgt zij voor de plannen voor waterbeheer in de regio. Ook is de provincie verantwoordelijk voor vergunningverlening voor drinkwaterwinning. De ambities zijn gericht op de verbetering van de kwaliteit van de kleinere wateren, de veiligheid, de grondwaterbescherming, bestrijding van wateroverlast, de kwantiteit en kwaliteit van grond- en oppervlakte water en waterbeleving.

De waterschappen beheren water en waterkeringen (dijken) en zuiveren afvalwater. Ook zorgen zij voor de kleine waardevolle wateren, zoals vennen en bronnetjes. Voor grotere rivieren, meren en kanalen en grondwaters bestaat de Europese Kaderrichtlijn. Om te voldoen aan de eisen van de Kaderrichtlijn Water hebben de waterschappen een Waterbeheerplan opgesteld. Het waterbeheerprogramma gaat in op alle aspecten van het watersysteembeheer (met uitzondering van het rioleringsbeheer en de drinkwaterzorg). Het waterbeheerprogramma beschrijft welke maatregelen het waterschap wil nemen.

Bij nieuwe plannen dient rekening te worden gehouden met de waterhuishoudkundige situatie. Dit houdt in dat de gevolgen van het plan op de waterbelangen beschreven moeten worden. Een belangrijk instrument hierbij is de watertoets. De waterbelangen en waterhuishoudkundige doelstellingen worden hierbij afgewogen. Deze waterhuishoudkundige doelstellingen gaan over zowel de waterkwantiteit (veiligheid, wateroverlast, tegengaan verdroging) als de waterkwaliteit (riolering, omgang met hemelwater, lozingen op oppervlaktewater).

5.2 Watertoets

Voor dit plan is gebruikt gemaakt van de digitale watertoets. Hierdoor wordt ook het betrokken waterschap geïnformeerd. In dit geval is dat het waterschap Vechtstromen. De beantwoording van de vragen heeft geleid tot de 'korte procedure'. Hierbij is de standaard waterparagraaf van toepassing. In Bijlage 6 is het resultaat van de watertoets opgenomen. Het waterschap Vechtstromen geeft een positief wateradvies.

Het plan heeft een geringe invloed op de waterhuishouding:

• Hemelwater: het regenwater zal worden afgevoerd in de tuin rondom de compensatiewoning. Deze is van voldoende omvang om het regenwater op te vangen.
• Afvalwater: de nieuwe woning zal op het bestaande riool worden aangesloten.
• Oppervlaktewater: er is geen sprake van openwater binnen het plangebied. Dit is dus verder niet van toepassing.
• Wateroverlast en bebouwing: bij de bouw van de woning wordt rekening gehouden met de eisen om eventueel wateroverlast tegen te gaan. Denk aan hoogteverschillen tussen de vloeren en grondwaterstanden.
• Waterkwaliteit: Er worden tijdens de bouw- en gebruiksfase geen materialen gebruikt die de waterkwaliteit verminderen.

5.3 Conclusie

Het initiatief is niet in strijd met de waterbelangen.

Hoofdstuk 6 Waarborgen van de veiligheid

6.1 Wettelijk kader

Bij een evenwichtige toedeling van functies aan locaties moet ook gekeken worden naar de gevolgen van rampen. Daarvoor zijn in het Bkl risicobronnen aangewezen. Het gaat om:

• Activiteiten met gevaarlijke stoffen bij bedrijven. Dit zijn verschillende milieubelastende activiteiten uit het Besluit activiteiten leefomgeving.
• Het basisnet vervoer gevaarlijke stoffen (weg, water en spoor).
• Buisleidingen met gevaarlijke stoffen die zijn aangewezen als milieubelastende activiteit in het Besluit activiteiten leefomgeving.
• Windturbines die zijn aangewezen als milieubelastende activiteit in het Besluit activiteit leefomgeving.

Deze risicobronnen hebben aandachtsgebieden. Ze zijn digitaal te raadplegen in het Register Externe Veiligheid. Binnen een aandachtsgebied worden bij voorkeur geen kwetsbare gebouwen of locaties gerealiseerd. En ook geen beperkt kwetsbare gebouwen of locaties of zeer kwetsbare gebouwen. Soms kan dat toch, bijvoorbeeld als er extra maatregelen worden getroffen die worden vastgelegd in voorschriftengebieden. Denk bijvoorbeeld aan extra bouweisen.

6.2 Situatie plangebied

De risico's ten aanzien van externe veiligheid zijn in te zien in onderstaande afbeelding. Het plangebied van de compensatiewoning aan de Haarweg 21b is aangegeven met de roze cirkel. Op de Kromhofsweg 6 wordt enkel een oude schuur gesloopt en veranderd er verder niets op het gebied van kwetsbare gebouwen of locaties.

Afbeelding 6.1: Risico's externe veiligheid (Bron: ev-signaleringskaart.nl)

Binnen het plangebied zijn geen buisleidingen of andere risicobronnen aanwezig. Op circa 589 meter ten zuidwesten ligt het brandaandachtsgebied van een aardgasleiding. En op circa 603 meter ten noordoosten is een mestvergisting aanwezig. Het plangebied ligt het niet in een aandachtsgebied of veiligheidszone van deze bronnen.

6.3 Conclusie

Vanuit het aspect externe veiligheid is er sprake van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.

Hoofdstuk 7 Bescherming van landschappelijke en stedenbouwkundige waarden en cultureel erfgoed

7.1 Cultureel erfgoed

7.1.1 Wettelijk kader

Bij het beschermen van cultureel erfgoed moet de gemeente rekening houden met bepaalde uitgangspunten. In artikel 5.130 lid 2 Bkl staan instructieregels voor de gemeente. Deze gaan over:

• beschadiging of sloop van beschermde monumenten of archeologische monumenten;
• verplaatsing van beschermde monumenten;
• gebruik van monumenten ter voorkoming van leegstand;
• aantasting van de omgeving van een beschermd monument;
• aantasting van karakteristieke stads- en dorpsgezichten en cultuurlandschappen;
• in stand houden van archeologische monumenten.

De aspecten cultuurhistorie (monumenten) en archeologie worden hierna uitgewerkt.

7.1.2 Cultuurhistorie

Onder cultuurhistorische waarden worden alle gebieden verstaan die cultuurhistorisch van belang zijn. Zij vertellen iets over de ontstaansgeschiedenis van het Nederlandse cultuurlandschap. Vaak is er een relatie tussen aardkundige aspecten en cultuurhistorische aspecten.

7.1.2.1 Situatie plangebied

Er bevinden zich binnen het plangebied zelf geen rijks- dan wel gemeentelijke monumenten. In de directe nabijheid van het plangebied is er geen sprake van bijzondere cultuurhistorische waarden.

7.1.2.2 Conclusie

Het aspect cultuurhistorie is geen belemmering met betrekking tot het plan.

7.1.3 Archeologie

In de Erfgoedwet staat een archeologische zorgplicht wanneer de bodem wordt verstoord. Er is dan onderzoek noodzakelijk: het archeologisch vooronderzoek. Als blijkt dat er archeologische vindplaatsen aanwezig zijn, dan kan de initiatiefnemer verplicht worden hiermee rekening te houden.

7.1.3.1 Situatie plangebied

De archeologische verwachting is verwerkt in het omgevingsplan van rechtswege. Ter plaatse van De Haarweg 21b geldt de bestemming 'Waarde - Archeologie 4'. Dit houdt in dat een archeologisch onderzoek nodig is wanneer de bodemverstorende activiteiten groter dan 500 m2 zijn en een diepte van 50 cm of meer hebben. De archeologisch verwachting bij de Kromhofsweg 6 is 'Waarde - Archeologie 5'. Dit houdt in dat een archeologisch onderzoek nodig is wanneer de bodemverstorende activiteiten groter dan 2.500 m2 zijn en een diepte van 50 cm of meer hebben.

De compensatiewoning wordt gebouwd binnen de 'Waarde - Archeologie 4'. De woning overschrijdt de oppervlakte van 500 m2 niet. Een archeologisch onderzoek is daarmee niet benodigd.

7.1.3.2 Conclusie

Het aspect archeologie is geen belemmering voor het plan.

7.2 Ladder voor duurzame verstedelijking

7.2.1 Wettelijk kader

De Ladder voor duurzame verstedelijking is een instructieregel voor zorgvuldig ruimtegebruik en tegengaan van leegstand. Bij nieuwe stedelijke ontwikkelingen wordt beoordeeld of er echt behoefte aan is. En of de ontwikkeling binnen het stedelijk gebied kan. De ladder is beleidsneutraal overgezet naar het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). De instructieregel in artikel 5.129g Bkl regelt dat bij een wijziging van het omgevingsplan voor een nieuwe stedelijke ontwikkeling het toepassen van de ladder is vereist.

Voor de toetsing aan de ladder is het noodzakelijk om inzicht te hebben in de volgende begrippen:

• 'bestaand stedelijk gebied' is 'het bestaand stedenbouwkundig samenstel van bebouwing ten behoeve van wonen, dienstverlening, bedrijvigheid, detailhandel of horeca, alsmede de daarbij behorende openbare of sociaal culturele voorzieningen, stedelijk groen en infrastructuur'.
• Een 'stedelijke ontwikkeling' is de 'ontwikkeling of uitbreiding van een bedrijventerrein, een zeehaventerrein, een woningbouwlocatie, kantoren, een detailhandelsvoorziening of een andere stedelijke voorziening die voldoende substantieel is'.

Artikel 5.129g Bkl legt geen grens vast wat 'voldoende substantieel' is. In uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State zijn wel lijnen uitgezet. Er is een overzichtsuitspraak (ECLI:NL:RVS:2017:1724) over de Ladder. De Afdeling geeft hierin geen harde ondergrenzen, maar stelt wel 'in beginsel' grenzen.

7.2.2 Toetsing aan de Ladder voor duurzame verstedelijking

Uit de overzichtsuitspraak (ABRvS 28 juni 2017 ECLI:NL:RVS:2017:1724, 201608869/1/R3) blijkt dat het realiseren van 11 woningen niet wordt gezien als stedelijke ontwikkeling. 

In het plan is sprake van het toevoegen van één compensatiewoning. Daarnaast behouden de bestaande woningen hun reguliere woonfunctie. De ladder voor duurzame verstedelijking is daarmee niet van toepassing.

7.3 Landschappelijke waarden

7.3.1 Wettelijk kader

Voor de bescherming van het landschap geldt het Europees landschapsverdrag. Dit verdrag erkent dat landschappen een onderdeel zijn van de fysieke leefomgeving. In artikel 1.2 lid 1 sub g Omgevingswet staat dat 'landschappen' een onderdeel zijn van het fysieke leefomgeving. Het landschapsbeleid kan door Rijk, provincie of gemeente in een omgevingsvisie zijn vastgelegd. De gemeente Hardenberg heeft dit gedaan middels de Landschap Identiteits Kaarten.

7.3.2 LIK (Landschap Identiteit Kaart)

De gemeente heeft voor het gebied een Landschap-Identiteit-Kaart (LIK) gemaakt. In de LIK wordt de identiteit van het gebied bepaald. Op deze wijze wil de gemeente de ruimtelijke kwaliteit van het gebied versterken.

In dit geval ligt de Kromhofsweg 6 in het 'Open veenontginningslandschap' van de LIK Dedemsvaart zuid, Rheezerveen en Heemserveen. De Haarweg 21b ligt eveneens in het 'Open veenontginningslandschap'. Maar dan van de LIK Slagharen, De Krim, Oud Lutten.

De gemeente wil regie voeren op de ontwikkeling van het landelijk gebied. De identiteit van het gebied komt voort uit de ontstaansgeschiedenis en de daarmee samenhangende landschapstypen. In de LIK is daarom een onderscheid gemaakt tussen de verschillende landschapstypen die in het gebied voorkomen. Vervolgens is voor het gebied een overzicht gemaakt met de waardevolle en storende kenmerken. Er is ook een visie (wensbeeld) op de toekomstige ontwikkelingen gegeven.

7.3.3 Toetsing aan het LIK

Er is een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit door het treffen van landschapsmaatregelen. Voor het bepalen van de landschapsmaatregelen is een ruimtelijke kwaliteitsplan (Bijlage 1) opgesteld. De landschappelijke kenmerkende waarden van het Open veenontginningslandschap zijn als uitgangspunt genomen. De landschapsmaatregelen bestaan uit het aanplanten van gebiedseigen beplanting ter plaatse van de erven. De LIK is gekoppeld aan de regels ter bescherming van de landschappelijke kenmerkende waarden. Hiermee is het plan in overeenstemming.

7.4 Ruimtelijke kwaliteit en welstand

Het is wenselijk dat bouwplannen voor gebouwen van goede kwaliteit zijn. En dat ze passen in het bebouwingsbeeld. Er zijn twee welstandsnota's, een voor de stads- en dorpskernen en een voor het buitengebied. Voor het buitengebied is dat de 'Welstandsnota Buitengebied'. Deze nota is vastgesteld op 3 december 2013. Het plangebied ligt in het buitengebied van de gemeente. Daarom is deze van toepassing.

7.4.1 Welstandsnota Buitengebied

Voor Hardenberg zijn drie gebieden te onderscheiden op basis van de gebiedskarakteristieken. In onderstaande afbeelding zijn de grootste verschillen weergegeven.

Afbeelding 7.1: Uitsnede welstandsgebieden (Bron: Gemeente Hardenberg)

De gemeente onderscheidt per gebied drie niveaus van welstand.

• Niveau 0 (laag): geen eisen op het gebied van welstand.
• Niveau 1 (midden): specifieke ambitie voor de beeldkwaliteit. Gericht op het behoud van belangrijkste gebiedskenmerken van architectonische of landschappelijke aard.
• Niveau 2 (hoog): hoge ambitie ten aanzien van beeldkwaliteit. Bij gebieden en/of locaties met een hoge architectonische en landschappelijke waarde.

7.4.2 Toetsing aan de Welstandsnota

Het gebied ligt in het Veen-ontginningslandschap. En heeft niveau 1 voor de welstand. Bij de inrichting van het erf is rekening gehouden met de positie van de bebouwing op het erf. In het ruimtelijk kwaliteitsplan (Bijlage 1) is hier nader op ingegaan. Zo wordt het erf open, met behoud van de schoonheid van de moderne landbouw. De aanvraag omgevingsvergunning voor de bouw van de woning moet voldoen aan de welstandscriteria in de welstandsnota.

Hoofdstuk 8 Natuurbescherming

8.1 Algemeen

De natuur maakt onderdeel uit van de fysieke leefomgeving. Bij natuurbescherming gaat het om de bescherming van gebieden en de bescherming van soorten. In dit hoofdstuk komt aan de orde hoe dit plan rekening houdt met de bescherming hiervan.

8.2 Gebiedsbescherming

8.2.1 Natura 2000-gebieden

8.2.1.1 Wettelijk kader

Natura 2000 is een samenhangend netwerk van natuurgebieden in Europa. In deze gebieden worden dieren, planten en hun leefomgeving beschermd. Activiteiten die significante negatieve gevolgen kunnen hebben voor deze gebieden worden gedefinieerd als Natura 2000-activiteiten. Deze activiteiten zijn op basis van artikel 5.1 lid e van de Omgevingswet vergunningplichtig.

8.2.1.2 Situatie plangebied

Het dichtstbijzijnde Natura 2000-gebied is 'Vecht- en Beneden-Reggegebied'. Dit ligt op ongeveer 12,6 kilometer van het plangebied aan De Haarweg in Lutten. De Kromhofsweg 6 ligt op circa 7,8 kilometer afstand. Gelet op de onderlinge afstand is directe hinder (bijv. geluid, verstrooiing van licht etc.) niet aan de orde. Naast directe hinder wordt tevens gekeken naar de mogelijke toename van stikstofdepositie op kwetsbare habitattypen binnen Natura 2000-gebieden. In dit geval kan op basis van de aard en omvang van de beoogde ontwikkeling in combinatie met de afstand tot het dichtstbijzijnde Natura 2000-gebied met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid worden uitgesloten dat sprake is van significant negatieve effecten op Natura 2000-gebieden.

8.2.2 Natuurnetwerk Nederland (NNN)

8.2.2.1 Wettelijk kader

Het Natuurnetwerk Nederland (NNN) is de kern van het Nederlandse natuurbeleid. Het NNN is in provinciale omgevingsvisies- en verordeningen uitgewerkt. In het NNN geldt het 'nee, tenzij'- principe. In principe zijn er geen ontwikkelingen toegestaan als zij de wezenlijke kenmerken of waarden van het gebied aantasten. De bescherming van het NNN kent geen externe werking.

8.2.2.2 Situatie plangebied

Het dichtstbijzijnde deel van het NNN ligt op circa 3,4 kilometer afstand van het plangebied aan De Haarweg in Lutten en 1,4 kilometer van de Kromhofsweg 6. Er is daarmee geen sprake van een ontwikkeling in het NNN. Het plan gaat niet gepaard met aantasting van de wezenlijke kenmerken en waarden van het NNN.

8.2.3 Conclusie

Dit plan leidt niet tot negatieve effecten op beschermde gebieden.

8.3 Soortenbescherming

8.3.1 Wettelijk kader

Onder de Omgevingswet zijn veel dier- en plantsoorten beschermd. Sommige activiteiten kunnen gevolgen hebben voor dieren en planten in het wild. Dit zijn flora- en fauna-activiteiten. Bij een activiteit is het nodig om te controleren of er soorten aanwezig zijn en welke soorten dit zijn. Er zijn maar weinig activiteiten waarbij vooraf al is uit te sluiten dat ze een flora- en fauna-activiteit tot gevolg hebben. Hoofdstuk 11 van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) bepaalt wanneer een vergunning nodig is.

8.3.2 Situatie plangebied

Op beide locaties is een Quickscan Flora en Fauna uitgevoerd. Aan de Kromhofsweg 6 worden, wanneer gesloopt buiten het broedseizoen, geen werkzaamheden uitgevoerd die schadelijk zijn voor flora en fauna in het kader van de Omgevingswet. Er is wel een vogelnestkolonie aanwezig nabij de te slopen schuur. Het volledig rapport is als Bijlage 7 bij de motivering bijgevoegd.

Voor werkzaamheden met schadelijke effecten op broedvogels wordt veelal geen ontheffing verleend, omdat het uitvoeren van de werkzaamheden buiten het broedseizoen over het algemeen een goed alternatief is. In het kader van de Omgevingswet wordt voor het broedseizoen geen standaardperiode gehanteerd, omdat deze per soort en vaak per jaar kan verschillen. Er wordt daarom geadviseerd om de sloopwerkzaamheden buiten het broedseizoen uit te voeren.

Voor het plangebied aan De Haarweg is het rapport als Bijlage 8 bijgevoegd. Op deze locatie zijn op het gebied van flora, vleermuizen, vogels en overige soorten geen schadelijke handelingen flora en fauna activiteit in het kader van de Omgevingswet. Voor zoogdieren is er wel sprake van mogelijke schadelijke handelingen flora en fauna activiteit in het kader van de Omgevingswet. Potentiële holen waar kleine marters gebruik van zou kunnen maken zijn waargenomen bij de schuur met houten wanden en pannendak. Een nader onderzoek naar marterachtigen is daarom uitgevoerd. Deze is als Bijlage 9 bijgevoegd. In dit onderzoek zijn waarnemingen gedaan van marterachtigen. Het is aannemelijk dat marterachtigen gebruikmaken van het plangebied. Een vergunning schadelijke handelingen flora en fauna activiteit is inmiddels aangevraag bij de provincie.

8.3.3 Conclusie

Dit plan leidt, wanneer buiten het broedseizoen wordt gesloopt en wanneer de vergunning met betrekking tot marterachtingen door de provincie is verleend, niet tot negatieve effecten op beschermde soorten.

8.4 Conclusie natuurbescherming

Het plan leidt vooralsnog niet tot negatieve effecten op de natuur. De sloopwerkzaamheden zullen buiten het broeidseizoen plaatsvinden en de vergunning schadelijke handelingen flora en fauna activiteit is inmiddels aangevraag bij de provincie.

Hoofdstuk 9 Behouden van de staat en werking van infrastructuur en voorzieningen

9.1 Beperkingengebieden

9.1.1 Algemeen

Een beperkingengebiedactiviteit is een activiteit die de functie van een maatschappelijk belangrijk werk of object kan verstoren. Dit zijn bijvoorbeeld wegen, spoorwegen, luchthavens en waterstaatswerken (rivieren etc.). Voorbeelden van beperkingengebiedactiviteiten zijn het plaatsen van een reclamebord naast een snelweg of het bouwen op een zeedijk. Om de functie van het werk of object te beschermen, gelden er beperkingen in een aangewezen gebied daaromheen. Het bevoegd gezag wijst dat gebied op kaart aan. De beperkingen gelden voor activiteiten in dit gebied (het beperkingengebied).

9.1.2 Situatie plangebied

Het plangebied van de compensatiewoning wordt aan de noordzijde begrensd door De Haarweg. Deze weg heeft geen beperkingsgebied. Het plangebied ligt daarmee niet binnen een beperkingsgebied. Voor de overige locaties geldt dat er enkel sloopwerkzaamheden plaatsvinden.

9.1.3 Conclusie

Het plangebied ligt niet binnen een beperkingsgebied.

9.2 Kabels en leidingen

9.2.1 Algemeen

Ondergrondse kabels en leidingen zijn belangrijk voor het transport van data, elektriciteit en stoffen zoals gas en water. Sommige ondergrondse (hoogspannings)leidingen kunnen een risico opleveren voor de omgeving.

9.2.2 Situatie plangebied

In Hoofdstuk 6 is al ingegaan op mogelijke buisleidingen met gevaarlijke stoffen. Hieruit blijkt dat er geen buisleidingen aanwezig zijn. Daarnaast zal voorafgaand aan de bouw van de woningen een Klic-melding worden gedaan. Hiermee wordt voorkomen dat kabels en leidingen tijdens de bouw van de woningen worden beïnvloed.

9.2.3 Conclusie

Het plangebied heeft in deze fase geen nadelige gevolgen op de kabels en leidingen.

Hoofdstuk 10 Milieueffectrapportage

10.1 Wettelijk kader

Een milieueffectrapportage (m.e.r.) brengt het effect van een project op het milieu in beeld. De regelgeving voor de m.e.r. is te vinden in afdeling 16.4 van de Omgevingswet (Ow) en in hoofdstuk 11 en bijlage V bij het Omgevingsbesluit (Ob). Aan de hand van bijlage V van het Ob kan worden bepaald of een plan mer-plichtig of mer-beoordelingsplichtig is. In deze bijlage is een tabel opgenomen met vier kolommen. In kolom 1 staan de projecten opgesomd. In kolom 2 zijn de gevallen genoemd waarin een project-mer verplicht is. In kolom 3 staan de gevallen genoemd waarin de project-mer-beoordelingsplicht geldt. Kolom 4 bevat tot slot de besluiten die betrekking hebben op de projecten waarvoor de project-mer-(beoordelings)plicht geldt.

10.2 Situatie plangebied

Het plan gaat uit van de sloop van bebouwing. In dit geval wordt er 1.341 m2 aan de Kromhofsweg en 816,5 m2 aan De Haarweg 21b gesloopt. Ter compensatie wordt er een nieuwe woning aan de Haarweg 21b gebouwd. Op basis van kolom 1 van bijlage V Ob valt dit onder een 'stedelijk ontwikkelingsproject met inbegrip van de bouw van winkelcentra en parkeerterreinen' (J11).

Beoordeeld moet worden of het project aanzienlijke milieueffecten kan hebben. Als dat het geval is moet een milieueffectrapport worden gemaakt. Of het project aanzienlijke milieueffecten kan hebben moet worden beoordeeld aan de hand van de relevante criteria van bijlage III bij de mer-richtlijn, dat wil zeggen: de kenmerken van het project, de plaats van het project en de potentiële effecten.

Het project heeft geen aanzienlijke milieugevolgen vanwege:

• de kenmerken van het project: het zijn reeds woonfuncties, waar oude agrarische schuren worden gesloopt en een compensatiewoning wordt gebouwd;
• de plaats van het project: voormalig boerenerven;
• het ontbreken van relevante potentiële effecten. Dit blijkt uit de vorige hoofdstukken 4 t/m 11 van deze motivering.

Er hoeft geen milieueffectrapport te worden gemaakt.

10.3 Conclusie

Dit plan brengt geen negatieve effecten op het milieu met zich mee. Het opstellen van een milieueffectrapport is niet nodig.

Hoofdstuk 11 Uitvoerbaarheid

11.1 Economische uitvoerbaarheid

Overheden zijn verplicht om de kosten van een ontwikkeling te verhalen. Het afsluiten van een overeenkomst tussen de initiatiefnemer en het bevoegd gezag heeft daarbij de voorkeur.

In dit geval is een overeenkomst gesloten tussen initiatiefnemer en de gemeente. Hierin is verzekerd dat het risico op nadeelcompensatie voor rekening van de initiatiefnemer komt. De gemeentelijke kosten zijn hier ook in opgenomen. Het kostenverhaal voor de gemeente is hiermee volledig verzekerd.

11.2 Maatschappelijke uitvoerbaarheid

11.2.1 Participatie

Participatie is een belangrijk aspect in de procedure van een ruimtelijke ontwikkeling. Een ontwikkeling heeft namelijk niet alleen invloed op de fysieke leefomgeving, maar ook op de mensen die daar wonen, werken en recreëren. Het is daarom van belang dat deze mensen in een vroeg stadium worden betrokken bij het initiatief.

In dit geval zijn de directe buren geïnformeerd door initiatiefnemer. Dit is gebeurd door hen de plannen te laten zien. Hiervan is een verslag gemaakt dat als Bijlage 10 bij deze motivering is bijgevoegd. De omliggende buren hebben aangegeven geen bezwaren te hebben tegen het voornemen.

11.2.2 Afstemming met andere bestuursorganen

Het waterschap is geïnformeerd, door het gebruiken van de watertoets.

Ook de provincie is geïnformeerd. Zij geven aan dat het initiatief past in het ruimtelijk beleid. En dat er geen belemmeringen zijn voor het plan in deze vorm.

11.2.3 Zienswijzen

Dit plan heeft vanaf 22 janaruari t/m 4 maart 2025 voor 6 weken als ontwerp ter inzage gelegen. In die periode zijn er geen zienswijzen ingediend.

Hoofdstuk 12 Evenwichtige toedeling van functies aan locaties

Op basis van artikel 4.2 van de Omgevingswet bevat het omgevingsplan voor de hele gemeente de regels die nodig zijn voor een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. In het Bkl staan de instructieregels voor de hoofdonderwerpen. Een omgevingsplan houdt in ieder geval voldoende rekening met onderstaande onderwerpen:

• waarborgen van veiligheid;
• beschermen van waterbelangen;
• beschermen van gezondheid en milieu;
• beschermen van landschappelijke of stedenbouwkundige waarden en cultureel erfgoed;
• het behoud van ruimte voor toekomstige functies;
• het behoeden van de staat en werking van infrastructuur of voorzieningen;
• het bevorderen van de toegankelijkheid van de openbare buitenruimte voor personen;

Deze onderwerpen zijn beoordeeld in hoofdstuk 3 tot en met hoofdstuk 10. Hieruit blijkt dat het plan met alle aspecten voldoende rekening houdt. Geconcludeerd wordt dat met deze wijziging van het omgevingsplan sprake is van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.