| Plan: | It Joo Oudega |
|---|---|
| Status: | onherroepelijk |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.1900.2011middBPitjoo-onhe |
3.1 Huidige situatie en geschiedenis
Oudega heeft ongeveer 550 inwoners. Het dorp ligt aan de Oudegaaster Brekken. Naast de agrarische sector vormt ook het toerisme een bron van inkomsten. De middenstand en enkele dienstverlenende bedrijven bieden goede service. Er is een fabriek waarin land- en tuinbouwfolie afval wordt omgezet in grondstoffen die onder meer geschikt zijn voor kunststof palen, planken, pallets en opslagsystemen.
Oudega is ontstaan aan de vaart die van de Oudegaaster Brekken naar de Schuttelpoel leidt. Deze vaart heeft van oudsher een belangrijke economische betekenis voor Oudega. Het dorp was ooit alleen over het water bereikbaar. Tegenwoordig is de vaart vooral als structurerend stedenbouwkundig element van belang.
De Hagenadyk/ Rigedyk is een van de meest karakteristieke straatprofielen van het dorp, mede door het relatief brede water in combinatie met de houten bruggetjes naar de voordeuren. Het dorp heeft hierdoor een specifieke relatie tot haar omgeving, haar cultuurhistorie en haar plek in het landschap. Dwars op deze hoofdstraat (Rigedyk-Hagenadyk-Breksdyk-Stasjonsleane) zijn smalle straten en stegen te vinden die de dorpskern goed ontsluiten voor het langzame verkeer.
Karakteristieke bebouwing langs de Hagenadyk
De omgeving van Oudega maakt onderdeel uit van het meren- en laagveengebied van Zuidwest Friesland. De meren en vaarten, historische kernen, open en vlakke weidegebieden en de vele brekken en poelen in het gebied staan model voor het beeld van Friesland. Rondom Oudega zijn deze karakteristieken volop te beleven.
Met behulp van dijken is het land in cultuur gebracht. Parallel aan de verkavelingrichting van het landschap lopen de dijken in noordelijke en zuidelijke richting. It Aldsylspaed (fietspad Oudega-IJlst) is daar een mooi voorbeeld van. Vanuit het dorp is de markante boerderij (Oneïdesstak) en het open landschap ten zuiden van Oudega mooi zichtbaar.
Impressie dorpsrand Oudega
Op de historische kaart van 1850 (zie onderstaande afbeelding) is zichtbaar dat het plangebied zich direct ten noorden van een voormalig meertje bevindt, genaamd het Joo. In 1900 is dit meertje verdwenen. Het Joo wordt op de topografische kaart nog wel vermeld als toponiem.
Oudega en omgeving (Historische Atlas Eekhof 1850)
Oudega en omgeving 1903