2.2.1 Landschappelijke ontwikkeling     

De Langstraat is gelegen op de overgang van de landschappelijk open kleigronden in het noorden naar de meer besloten zandgronden in het zuiden, de zogenoemde 'Naad van Brabant'. Na de laatste ijstijd werd er fijn zand en klei afgezet onder invloed van de rivier de Maas. Door opstuivingen van de afgezette gronden ontstonden zandophopingen, zoals de Loonse en Drunense duinen. Zeespiegelstijgingen zorgden voor een nattere situatie, waardoor op grote schaal veen ontstond in de gebieden tussen de Maas en de hogere zandgronden.



Vanaf de oeverwallen werd het veen ontgonnen ten behoeve van de akkerbouw. Gevolg was dat hierdoor het maaiveld daalde en men genoodzaakt was zich op de meer zuidelijk gelegen hogere gronden te vestigen. Door verschillende overstromingen verplaatsten de woonkernen zich steeds meer in zuidelijke richting. De St. Elizabethsvloed in 1421 overspoelde het veen grotendeels met zware zeeklei. Hierna werden de Zomerdijk en de Winterdijk aangelegd.



Vervolgens ontgonnen boeren het gebied vanaf de Winterdijk. De Middeleeuwse opstrekkende verkaveling werd aangehouden. Turfvaarten werden gegraven om de turf en het water af te voeren. Het gebied werd gebruikt als hooiland. Er werden dijken, vaarten en sloten aangelegd om het land droog te houden. Langs de dijk ontstonden de nederzettingen: Waspik, Capelle, Besoijen, Waalwijk en Baardwijk. Het gebied werd ontgonnen met een slagenverkaveling.



Toch bleven overstromingen niet uit. In het gebied ten noorden van de Bossche sloot zorgden diverse polders, waaronder de Binnenpolder van Engelen, de Buitenpolder van Engelen en de polder van Bokhoven, voor de waterstaatkundige huishouding. Een teveel aan polderwater werd hier middels slootjes afgevoerd die uiteindelijk uitmondden in de Hedikhuizensche Maas. Ten westen van Bokhoven bevond zich een onbedijkt stuk Maasoever dat later de naam Bokhovense overlaat zou krijgen. Hoog Maaswater kon hier over het land uitstromen, maar in het geval het Maaspeil zakte, kon het water dat op het land stond ook weer terug naar de Maas stromen.



De Baardwijkse Overlaat is een voormalig waterstaatkundig systeem dat het overtollig water uit de omgeving van 's-Hertogenbosch naar de Biesbosch kon afvoeren. Het gebied maakte vanaf 1700 als inundatiegebied onderdeel uit van de Zuiderwaterlinie en is sinds 1766 onderdeel van de Beerse Maas. In 1766 werd de Baardwijkse Overlaat aangelegd als overstromingsvlakte voor het Oude Maasje. Na de aanleg van de Bergsche Maas (1877-1904) en het Drongelens Kanaal (1905) is de oorspronkelijke functie van de Baardwijkse Overlaat komen te vervallen.



In de jaren 60 van de 20^e eeuw heeft de uitgevoerde ruilverkaveling een flinke uitwerking gehad op het landschap. Veel watergangen werden gedempt en nieuwe watergangen gegraven. Gereguleerd peilbeheer met gemalen (voor inlaat en uitlaat) werd ingevoerd en stuwen werden gerealiseerd. Door deze ingrepen ontstond een intensivering van het grondgebruik (tuinbouw en akkerbouw waar voorheen voornamelijk hooiland was).

2.2.2 Bebouwing     

De bebouwing was voornamelijk gelegen langs de infrastructuur in de vorm van lintbebouwing. Als gevolg van de ontginning van het veen ontstond een oost-west bebouwingsstructuur. Later is ook een noord-zuidgeoriënteerde structuur ontstaan. In de loop van de tijd raakten de linten (en de kernen) verder verdicht. Boerderijen waren met hun smalle kant naar de straat gericht en lagen vlak naast elkaar. Deze systematische ordening leverde een typisch straatbeeld op, dat kenmerkend is voor de Langstraat.

2.2.3 Infrastructuur     

Qua infrastructuur zijn er in de Oostelijke Langstraat twee belangrijke elementen te onderscheiden: de A59 en de Langstraatspoorlijn.



A59

De A59 is ontstaan uit de regionale wegen van de Langstraat. In 1800 was de (westelijke) Langstraat reeds een verbinding tussen Waalwijk en Geertruidenberg die in goede staat was. Hij was met keien bestraat. Verder was hij gekoppeld aan de route die op last van Napoleon was aangelegd, de Rijksweg Parijs - Utrecht.



In 1842 werd er begonnen aan onderhandelingen over de overname van de weg door de Provincie Noord- Brabant. Het gevolg was dat de weg op diverse punten werd opgehoogd en verbeterd. In 1868 werden de keien gedeeltelijk door klinkers vervangen.



In het begin van de jaren zestig van de 20^e eeuw werd de A59 tussen 's-Hertogenbosch en Waalwijk als provinciale weg aangelegd, om de doorgaande route door de bebouwde kom van de diverse kernen te vervangen. De weg is vervolgens in fasen omgebouwd naar een autosnelweg. In 1969 werd één rijbaan van de A59 geopend tussen Terheijden en Vlijmen. In 1978 werd het deel tussen Vlijmen en aansluiting Empel met 2x2 rijstroken geopend. In 1985 werd het wegbeheer van het volledige traject tussen Terheijden en Empel overgedragen naar Rijkswaterstaat, waarna het gedeelte van de A59 ten westen van Vlijmen in 1989 werd verdubbeld.



Tijdens de opwaardering naar de huidige snelweg is een aantal aansluitingen in de toenmalige vormgeving gehandhaafd. Ook de vormgeving van de weg zelf is niet overal aangepast aan de nieuwe functie als autosnelweg.



Langstraatspoorlijn

De Langstraatspoorlijn verbond Den Bosch via Waalwijk met Lage Zwaluwe en bevatte drie belangrijke spoorbruggen: de Moerputtenbrug, de brug over de Baardwijkse Overlaat bij Waalwijk en de Dongebrug.



De Langstraatspoorlijn, in de volksmond ook wel Halve Zolenlijn genoemd, refereert aan de schoenenindustrie. Met deze spoorverbinding werd voornamelijk leer en aanverwante artikelen van en naar de Langstraat vervoerd. Tegenwoordig is alleen nog een deel vanuit Lage Zwaluwe naar Oosterhout als goederenspoorlijn in gebruik. Op het talud tussen Raamsdonksveer en 's-Hertogenbosch ligt thans een fietspad, het Halve Zolenpad genaamd.



Tot 30 oktober 1944 maakte de spoorlijn in de Baardwijkse Overlaat onderdeel uit van een lange brug over de Baardwijkse Overlaat. Van deze brug waren in 1923 en 1924 al wel enkele openingen vervangen door een aarden dijklichaam. De brug werd deels door de Duitsers opgeblazen. Na de oorlog werden 43 van de oorspronkelijke 53 overspanningen van de brug vervangen door een dijk. Drunen kreeg toen uiteindelijk twee afzonderlijke kleine spoorbruggen en Waalwijk één grote, van circa 160 meter.

2.2.4 Bedrijvigheid     

Landbouw was in eerste instantie het hoofdinkomen van de bewoners van de Langstraat. Daarbij kan gedacht worden aan aardappelen, rogge en melkveehouderijen. In het noordelijk deel van het gebied kwam ook fruitteelt voor. Het leerlooien en de schoenmakerij was een nevenbedrijf van de landbouwers, evenals de mandenvlechterij. Het gebied leefde in het verleden voornamelijk van de productie van turf, hooi en griend. De scheepvaart heeft zich hierdoor enorm ontwikkeld om deze producten af te voeren.



Het leerlooien ontwikkelde zich door de ideale ligging van Langstraat tussen het hoger liggende deel waar genoeg eikenschors aanwezig was en het lagere deel waar schoon water was en runderen gehouden konden worden voor de huiden. De schoennijverheid ontwikkelde zich vanaf het einde van de 18de eeuw. De schoenfabricage werd belangrijker dan het leerlooien. Verwante producten, zoals lijm, werden ook in de directe omgeving van de Langstraat ontwikkeld.



Halverwege de 20ste eeuw werd de productie verplaatst naar lagelonenlanden waardoor de schoenenproductie sterk verminderde in Langstraat. Door infrastructurele ontwikkelingen werd het gebied goed toegankelijk en konden producten efficiënt worden aan- en afgevoerd. Het vestigingsklimaat voor andere bedrijven verbeterde en het gebied ontwikkelde zich verder. De glastuinbouw nam toe. Zo ook de metaalindustrie. Deze begon met de vestiging van scheepsschroevenfabriek Lips in 1939. Ook het haventerrein met diverse jachtwerven ontwikkelde zich verder. De A59 zorgde voor een flinke ontwikkeling van bedrijventerreinen rondom de weg.



Tegenwoordig wordt het gebied nog steeds gekarakteriseerd door veel grote bedrijvigheid. Dit wordt verder gestimuleerd door de samenwerkingsverbanden die de gemeenten op regionaal niveau zijn aangegaan. Zo is de gemeente Waalwijk onderdeel van Mid-point Brabant, het regionaal economisch samenwerkingsprogramma van de regio Hart van Brabant. Daarin werken overheid, ondernemers, onderwijsinstellingen en ook steeds meer maatschappelijke partners en burgers samen aan regionale ontwikkeling. Gemeente Heusden en gemeente 's-Hertogenbosch zijn onderdeel van AgriFood Capital, het samenwerkingsverband van ondernemers, overheden en onderwijsinstellingen in de regio Noordoost-Brabant.



In de diverse structuurvisies zijn meerdere ontwikkellocaties voor bedrijven aangewezen. Belangrijk hierin te noemen zijn de ontwikkeling 't Hoog in Vlijmen en de watergebonden bedrijvigheid in Waalwijk, die met de uitbreiding van Haven Acht een flinke impuls krijgt.



De landbouw bestaat in het noordelijke kleiige gedeelte uit rundveehouderijen en akkerbouw. In het gebied rond de Tuinbouwweg bij Vlijmen is er vooral vollegrond- en glastuinbouw te vinden. Het zuidelijke gedeelte van het plangebied bestaat uit rundveehouderijen. De Overlaat wordt gekarakteriseerd door grootschalige, grondgebonden landbouwbedrijven. Ook andere bedrijvigheid heeft zich gedurende de tijd gevestigd in het gebied.



Daarnaast is het gebied interessant voor de recreatie. In het verleden waren Autotron (Drunen) en het Land van Ooit grote attracties. Nu zijn vooral de Loonse en Drunense Duinen en de vesting Heusden de grootste trekkers.

2.3.1 Kwaliteit leefomgeving     

Er gaat relatief veel doorgaand verkeer door de kernen van Waalwijk, Drunen, Nieuwkuijk en Vlijmen. Hierdoor staat de leefomgevingkwaliteit in deze kernen onder druk en kunnen ambities voor bijvoorbeeld de ontwikkeling van woningbouwlocaties mogelijk niet worden gehaald.



Tevens geldt dat er knelpunten zijn met de leefomgevingkwaliteit in die situaties waarbij de afrit van de A59 direct overgaat in een woonstraat. Hiervan is sprake bij de aansluitingen 39 Waalwijk-Oost, 40 Drunen-West en 44 Vlijmen-Oost. Uitgevoerde onderzoeken tonen aan dat het verkeer de komende jaren verder groeit waardoor deze knelpunten toenemen, inclusief de daarbij behorende problemen zoals met de geluidsbelasting.



GOL heeft de ambitie om de aan het verkeer gerelateerde leefomgevingskwaliteit te verbeteren in de kernen van Waalwijk, Drunen, Nieuwkuijk en Vlijmen.

2.3.2 Bereikbaarheid, verkeersveiligheid en doorstroming     

In de huidige situatie zijn er knelpunten met betrekking tot de bereikbaarheid van bestaande woon-, werk- en recreatiegebieden. Daarnaast is de capaciteit van het huidige wegennet onvoldoende om de ambities op het gebied van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken. Het gaat hierbij onder meer om de nog te realiseren woonkern De Grassen (Vlijmen), het nieuwe bedrijventerrein Haven Acht en de oostelijke insteekhaven in Waalwijk.

Ook is er sprake van onvolledige- en onveilige aansluitingen op de A59. Voorbeelden hiervan zijn:

• Afrit 43 Nieuwkuijk noordzijde: door drukte op de Wolput krijgt verkeer op de afrit van de A59 onvoldoende ruimte, waardoor terugslag ontstaat op de A59. Dit kan resulteren in files op de A59 en een vergrote kans op ongevallen.
• Afrit 38: terugslag op A59.
• Afrit 44 Vlijmen oost: regelmatig congestie door weefbewegingen op het (te korte) weefvak.
• Zoekverkeer bij de halve aansluitingen 38, 39, 40 en 44.
• Verkeer dat vanaf de snelweg direct een woonstraat in rijdt, zoals bij aansluiting 39.
• Doorgaand verkeer op wegen in kernen die daarvoor niet zijn bestemd en/of ingericht.

Verkeersonveiligheid in de kernen ontstaat ook doordat er op de A59 vaak files staan waardoor verkeer door de kernen toeneemt.



Tot slot zijn er knelpunten t.a.v. de doorstroming op de A59. Dit met name vanwege het feit dat het gedeelte van de A59 tussen Waalwijk en 's-Hertogenbosch-West acht aansluitingen heeft over een afstand van 20 kilometer. Daarvan zijn er vier onvolledig (aansluiting 38, 39, 40 en 44). Bovendien wordt een aantal aansluitingen gekenmerkt door heel korte toe- en afritten. Het grote aantal aansluitingen en de korte toe- en afritten leiden tot veel weefbewegingen van in- en uitvoegend verkeer en daarmee tot een “onrustig” wegbeeld en grotere kans op files.



De ambitie van GOL is om de bereikbaarheid van de bestaande kernen én de nog te realiseren woonwijken, bedrijventerreinen en recreatieve voorzieningen te garanderen. Daarnaast moet de verkeersveiligheid op het onderliggende wegennet verbeterd worden en de doorstroming op de A59 minimaal gelijk blijven, ook bij alle reeds geplande ontwikkelingen in het gebied.

2.3.3 Fietsverkeer     

GOL heeft de ambitie om het (woon-werk) fietsverkeer te stimuleren door de infrastructuur voor fietsers te verbeteren. De huidige fietspaden zijn niet uitnodigend omdat ze niet aaneengesloten zijn, waardoor fietsers gebruik moeten maken van wegen die daar minder geschikt voor zijn. Bovendien zijn de huidige fietspaden deels niet herkenbaar en op sommige delen te druk.



De ambitie is om één doorgaande snelfietsroute te realiseren tussen Waalwijk en 's-Hertogenbosch. De snelfietsroute moet meer mensen gaan verleiden om de fiets te nemen in plaats van de auto, waardoor de doorstroming op de A59 verder verbetert. Onderdeel van deze ambitie is om de oorspronkelijke Langstraatspoorbrug voor een deel terug te bouwen na het afgraven van een deel van de spoordijk en deze nieuwe brug te integreren in de snelfietsroute.

Verder dient deze snelfietsroute ter hoogte van Nieuwkuijk op een goede manier gekoppeld zijn met de Haarsteeg. De ambitie is daarom ook om het fietspad tussen Nieuwkuijk en Haarsteeg te vernieuwen en te verbreden.

2.3.4 Natuur     

Het gebied rond de A59 ligt tussen twee belangrijke natuurgebieden: het rivierengebied van de Maas aan de noordzijde en het Nationaal Park de Loonse en Drunense Duinen en Vlijmens Ven/Moerputten aan de zuidzijde.



Het is de ambitie van GOL om deze natuurgebieden met elkaar te verbinden door twee robuuste ecologische verbindingszones en de barrière voor de migratie van planten en dieren zodoende op te heffen.

2.3.5 Waterveiligheid     

GOL draagt bij aan de ambitie van het project HoWaBo waarvoor het gebied tussen Vlijmen, Vught en 's-Hertogenbosch geschikt wordt gemaakt als hoogwaterberging. Dit project moet de kans op wateroverlast in 's-Hertogenbosch in de toekomst verkleinen.



Voor het volledig maken van het project HoWaBo vormt de A59 ten zuidoosten van Vlijmen een barrière. De gebieden van waterberging ten noorden en zuiden van de A59 zijn hierdoor niet met elkaar verbonden, waardoor de compartimentering van het waterbergingsgebied niet volledig is.



GOL heeft de ambitie om de HoWaBo compleet te maken, door middel van het opheffen van de barrièrewerking van de A59.

Project HoWaBo (Bron: MER)

2.3.6 Ruimtelijke kwaliteit     

Algemeen

Ruimtelijke kwaliteit is het doel om van een gebied een verantwoorde en kwalitatief hoogwaardige omgeving te maken. Het is echter ook een middel om kansen te verkennen, partijen te inspireren en cross overs tussen sectoren te stimuleren.



Het begrip Ruimtelijke Kwaliteit is eigenlijk allesomvattend en daardoor tegelijk ook voor meerdere uitleg vatbaar. Het is niet in absolute of kwantitatieve criteria te vangen. Het is wel belangrijk om het begrip hanteerbaar te maken. Ruimtelijke kwaliteit kan grijpbaar en bespreekbaar worden gemaakt door een onderscheid te maken tussen belevingswaarde, toekomstwaarde en gebruikswaarde.



In de GOL is er voor gekozen om een werkbare indeling te hanteren om de aspecten van Ruimtelijke Kwaliteit te kunnen beoordelen. Er wordt onderscheid gemaakt in 5 basisprincipes voor ruimtelijke kwaliteit: Mensen willen kunnen verblijven, voortbewegen, zich oriënteren en zich identificeren. Daarnaast is de mens toekomstgericht en maakt hij gebruik van zijn omgeving in de vorm van grondstoffen, het klimaat en ecologische diensten. Daarmee is bestendigheid het vijfde principe.



In de GOL is ruimtelijke kwaliteit ook gebruikt als middel in het proces om met alle partijen gezamenlijk kansen te verkennen en ruimtelijke mogelijkheden te verbinden. Het inzetten op ruimtelijke kwaliteit activeert en biedt aan ondernemers, burgers, maatschappelijke organisaties en initiatiefnemers een handelingsperspectief.



Ruimtelijke kwaliteit in het plangebied

Vanaf de A59 is ter hoogte van de Baardwijkse Overlaat de landschappelijke overgang van vijf verschillende landschapstypen, de landschapsentiteiten zichtbaar en waardevol. Van de hoge zandgronden, via de Baardwijkse Overlaat en de bebouwde dekzandruggen naar het open poldergebied van de Maas. Het aanwezige contrast tussen de openheid van de Baardwijkse Overlaat en het rivierenlandschap en de meer besloten hoge, beboste zandgronden van de Drunense duinen en de verstedelijkte dekzandruggen is nog goed te zien.



In de loop van de tijd zijn de doorgaande lijnen en grote (landschappelijke) eenheden echter verknipt geraakt door diverse ontwikkelingen en het aanleggen van verschillende netwerkverbindingen. De barrièrewerking van deze netwerkverbindingen is door de jaren heen versterkt, doordat ze verder zijn uitgegroeid en opgewaardeerd. Daarnaast zijn er nieuwe lijnen toegevoegd haaks of dwars op de oorspronkelijke structuur. De oorspronkelijke oost-westrichting in tracés en de bebouwingsvlakken is hierdoor weinig tot niet meer leesbaar of herkenbaar. Ook de ontginningsrichting van de verkaveling is door ontwikkelingen en herverkaveling grotendeels verloren gegaan.



Het plangebied is daardoor versnipperd en verrommeld geraakt. De samenhang is moeilijk leesbaar, omdat het gebied niet meer als een eenheid wordt ervaren en beleefd.



De ambitie van de GOL is het waar mogelijk behouden of verhogen van de ruimtelijke kwaliteit op en rond de A59 door de nog bestaande landschappelijke kenmerken en karakteristieken te versterken. Het contrast tussen de hoge zandgronden en de Maas met tussenliggende landschappelijke eenheden dient behouden te blijven. Ook de nog bestaande noord-zuidgeoriënteerde groen/blauwe zones (doorsnijdingen) dienen behouden te blijven of versterkt te worden. Versterking van de herkenning (en hiermee het imago) van de afzonderlijke kernen voorkomt een omgeving waarin verschillende kernen opgaan in het geheel en daardoor niet als zelfstandig herkenbaar zijn.

Daarbij geldt als ambitie de gebruikswaarde van het gebied te vermeerderen, de belevingswaarde te verhogen en de toekomstwaarde te vergroten: het creëren van een goede ruimtelijke kwaliteit.

2.3.7 Landbouw     

In en naast het plangebied van de GOL liggen landbouwgronden. Deze liggen met name tussen Waalwijk en Drunen, in zowel de Baardwijkse Overlaat als in de polder ten noorden van de A59. Ten oosten van Vlijmen ligt een tweede landbouwgebied ten noorden van knoop 45, in de Bokhovense en Biessertpolder. De agrarische percelen en bedrijven zijn over het algemeen goed bereikbaar.



Voor landbouwverkeer in noord-zuid richting vormt de A59 een fysieke barrière met name in de Baardwijkse Overlaat. De huidige tunnels onder de A59 in de Baardwijkse Overlaat zijn te laag om grote landbouwvoertuigen door te kunnen laten. GOL heeft de ambitie om deze barrière voor al het landbouwverkeer op te heffen. Ook is getracht om het onttrekken van agrarische gronden voor de GOL en versnippering van agrarische percelen tot een minimum te beperken, met dien verstande dat sommige doelen van de GOL, zoals aanleggen randwegen en ecologische verbindingszones niet anders kan gebeuren dan door het onttrekken van gronden aan de landbouw.

2.3.8 Recreatie     

In en om het plangebied lopen diverse recreatieve fiets- en wandelroutes. Deze verbindingen volgen hoofdzakelijk de waardevolle landschappelijk en cultuurhistorische structuren, de dijken en oude historische linten in het Langstraat gebied. De routes maken het plangebied in al zijn facetten beleefbaar.



Opvallend is dat het fietsnetwerk vooral aan de randen van de kernen gelegen is, en geen gebruik maakt van het historische lint, de Langstraat zelf. Het recreatief fietsnetwerk van de ANWB loopt met de knooppunten om de kernen heen, gebruik makend van de historische dijken aan de zuidzijde en de oude lintdorpen Elshout en Haarsteeg aan de noordzijde. Ertussen liggen enkele noord-zuid verbindingen: langs de Baardwijkse Overlaat over de Heidijk en de Elshoutse Zeedijk en in het oosten over de Voordijk. Opvallend is dat in de routing om het Engelermeer geen directe verbinding over de Gemeint heen loopt.



Het wandelnetwerk is fijnmaziger en betreedt ook vaker het stedelijk weefsel. Er zijn meer noord-zuid verbindingen, bijvoorbeeld onder de A59 door bij afslag 43.



Voor de GOL is de ambitie uitgesproken om de recreatieve waarde van het gebied te versterken. De realisatie van de snelfietsroute (zie paragraaf 2.3.3) kan hier in grote mate aan bijdragen.

3.3.1 Aanpassingen aansluitingen     

Aansluiting 38 (Waalwijk-Centrum) en 39 (Waalwijk-Oost)

De minder goede doorstroming van de A59 wordt deels veroorzaakt door het grote aantal toe- en afritten vlak na elkaar. Er is er daarom voor gekozen om een aantal toe- en afritten op de A59 af te sluiten. Als gevolg hiervan vervallen de aansluitingen 38 (Waalwijk-Centrum) en 39 (Waalwijk-Oost). In plaats hiervan wordt de huidige aansluiting 40 (Drunen-West) opgewaardeerd tot een volwaardige aansluiting, waarop hierna wordt ingegaan. Zodra de volwaardige aansluiting 40 in gebruik wordt genomen, worden de aansluitingen 38 en 39 gesloten.



Momenteel vindt er overleg plaats met Rijkswaterstaat over het open houden van de aansluiting 38 (op en afrit) voor het openbaar vervoer en de hulpdiensten. Besluitvorming hierover is nog niet afgerond. Dit PIP maakt het open houden voor aansluiting 38 voor openbaar vervoer en de hulpdiensten niet onmogelijk. Indien hier toe wordt besloten zullen binnen het plangebied bepaalde maatregelen worden getroffen in de uitvoeringssfeer (andere belijning, bussluis, etc.).

Afsluiting aansluiting 38 (Bron: NRD, 2015)

Afsluiting aansluiting 39 (Bron: NRD, 2015)

Aansluiting 40 (Drunen-West)

Aansluiting 40 (Drunen-West) neemt de functie van de aansluitingen 38 en 39 over ten behoeve van de ontsluiting van Waalwijk-Oost en Waalwijk-Centrum. Op dit moment zijn deze aansluitingen onvolledig. Nu is er alleen een afrit voor verkeer komend vanaf Waalwijk en een oprit voor verkeer richting Waalwijk. Het is de bedoeling om aansluiting 40 op te waarderen naar een volwaardige aansluiting voor verkeer in alle richtingen. De aansluiting handelt in de nieuwe situatie dan al het verkeer af van de A59 naar Waalwijk-Oost, Waalwijk-Centrum en Drunen-West en vice versa. Bij de dimensionering van de (nieuwe) op- en afritten wordt rekening gehouden met de huidige normen op het gebied van verkeersveiligheid.

Aansluiting 40 (Bron: NRD, 2015)

3.3.2 Aanpassingen onderliggend wegennet     

Noordelijke Parallelstructuur Waalwijk

Als gevolg van de afsluiting van aansluitingen 38 en 39 is de aanleg van een nieuwe weg noodzakelijk om het verkeer van en naar Waalwijk-Oost en Waalwijk-Centrum zonder nadelige gevolgen voor de kern af te blijven wikkelen. Er wordt daarom een nieuwe weg aangelegd die ervoor zorgt dat het verkeer buiten de kern om wordt geleid. De weg wordt aangesloten op aansluiting 40 en komt ten noorden van de A59 te liggen. Hiermee krijgt de weg tevens een belangrijke ontsluitingsfunctie voor het industrieterrein Waalwijk, inclusief het nieuwe industrieterrein Haven Acht.



Vanaf aansluiting 40 wordt een nieuwe brug over het Drongelens Kanaal gerealiseerd, ongeveer 300 meter noordelijk van de bestaande snelwegbrug over het Drongelens Kanaal. De weg loopt vervolgens parallel langs de noordzijde van de A59 en wordt aan de rand van Waalwijk aangesloten op de Kloosterheulweg.

Noordelijke Parallelstructuur Waalwijk

Westelijke Randweg Drunen

De nieuwe en volledige aansluiting 40 biedt kansen voor een verbetering van de ontsluiting van zowel Waalwijk als Drunen. Om hiervan te profiteren wordt, behalve de hierboven beschreven aanleg van de noordelijke parallelstructuur in Waalwijk, ook op het grondgebied van de gemeente Drunen een verbindingsweg aangelegd. Deze weg komt te liggen in het gebied tussen Drunen en Waalwijk dat de Baardwijkse Overlaat wordt genoemd en verbindt aansluiting 40 met de Overlaatweg. De Overlaatweg verbindt reeds in de bestaande situatie Drunen-West en Waalwijk-Oost met elkaar. De verbindingsweg komt parallel te liggen aan de Heidijk, op een afstand van circa 80 meter.

Westelijke Randweg Drunen (Bron: NRD, 2015)

Doortrekken Spoorlaan (aansluiting 40 - Kastanjelaan-West te Drunen)

De Spoorlaan vormt in Drunen een parallelweg ten zuiden van de A59. De weg fungeert als een belangrijke ontsluitingsweg voor de kern. Tussen de Spoorlaan en aansluiting 40 is echter sprake van een ontbrekende schakel, doorgaand verkeer moet nu via de Kastanjelaan-West en de Eindstraat de aansluiting 40 bereiken.



Door de aanleg van een verbindingsweg tussen aansluiting 40 en de Spoorlaan wordt ervoor gezorgd dat (regionaal) verkeer niet langer gebruik hoeft te maken van de wegen door de kern én de A59. De weg komt direct ten noorden van de voormalige Spoordijk te liggen.

Doortrekken Spoorlaan (Bron: NRD, 2015)

3.3.3 Fietsverbindingen     

Er komt een doorgaande snelfietsroute voor woon-, werk- en schoolverkeer tussen Waalwijk en ’s-Hertogenbosch. Een snelfietsroute is een directe, brede fietsverbinding met weinig obstakels, zoveel mogelijk voorrang voor fietsers en weinig hinder van ander verkeer. Een snelfietsroute verleidt meer mensen om de fiets te nemen in plaats van de auto, waardoor de doorstroming op de A59 verder verbetert.



Het tracé van de snelfietsroute loopt vanaf Waalwijk via het oude Spoortracé ten zuiden van de A59 tot aan de Zeedijk in Drunen. Vanaf daar loopt de route ten zuiden van de (verlengde) Spoorlaan verder in oostelijke richting, om uiteindelijk via bestaande en nieuwe parallelwegen in 's-Hertogenbosch uit te komen. De fietsverbindingen lopen deels over bestaande fietspaden (Spoortracé) en deels over nieuwe fietspaden.

Fietsverkeerroutes Waalwijk-Oost / Drunen-West (Bron: MER, 2017)

3.3.4 Ecologische verbindingen en overige natuur     

Algemeen

Zowel noordelijk als zuidelijk van de A59 liggen grote robuuste natuurkernen als de Loonse en Drunense Duinen, Vlijmens Ven, Moerputten, Vughtse Gement, Sompen en Zooislagen, Elshoutse Zeedijk en Hooibroeken en de Maasuiterwaarden. Eén van de opgaven binnen de GOL is de realisatie van 2 ecologische verbindingen die de robuuste natuurgebieden noordelijk en zuidelijk van de A59 in ecologisch opzicht met elkaar verbinden.

Op onderstaande kaartverbeelding zijn de verbindingen in GOL verband te realiseren in rood weergegeven.

Eindbeeld ecologische verbindingszones Oostelijke Langstraat en omgeving. Rode verbindingszones worden gerealiseerd binnen de GOL, blauwe verbindingszones betreffen andere projecten c.q. zijn reeds gerealiseerd (Bron: Natuurmonumenten, 2016)

Binnen het PIP West ligt de ecologische verbinding Drongelens Kanaal tussen Waalwijk en Drunen. Het droge systeem van de Loonse en Drunense Duinen, wordt via de dijken langs Drongelens Kanaal en de aansluitende dijken van de vroegere overlaatgebieden verbonden met de dijken langs de Maas. Het Drongelens Kanaal vormt zo een uiterst waardevol verbindende schakel die de aangrenzende natte en droge gebieden ecologisch met elkaar verbindt.

De Baardwijkse Overlaat wordt een doortrekplaats voor dieren. Daar is dit gebied ook voor bedoeld (dus niet voor verblijfplaats van dieren)



Vanwege het intensieve landbouwkundig gebruik in de Baardwijkse Overlaat en het belang van een goed functionerende ecologische verbindingszone op deze plek is gekozen voor een robuust aangezette verbindingszone. Dit doet recht aan het regionale belang van deze verbindingszone voor de ontsluiting van aangrenzende gebieden uit het natuurnetwerk. De opgave voor de verbindingszone door de Baardwijkse Overlaat betreft het verbinden van natte en droge ecologische systemen. Gidssoorten voor deze brede ecologische verbindingszone zijn ree, bever, otter, das, waterspitsmuis, dwergmuis, hermelijn, wezel, vleermuizen, insecten waaronder diverse vlinder- en sprinkhanensoorten, herpetofauna soorten waaronder in ieder geval de kamsalamander en de poelkikker, en flora soorten van droge gemeenschappen als glanshaververbond en stroomdalgrasland.



Om de nieuw aan te leggen verbindingszone tussen het Drongelens Kanaal en de Elshoutse Zeedijk (de EVZ Baardwijkse Overlaat) optimaal voor een breed spectrum aan soorten te laten functioneren, dient deze ingericht te worden als volwaardig leefgebied, speciaal voor die doelsoorten die minder mobiel zijn zoals insecten en amfibieën. De gekozen doelsoorten vereisen ook hier een robuust netwerk met poelen, struweel, en rietoevers in een kruiden- en faunarijk grasland.



Ecologische verbindingszone Drongelens Kanaal

De eerste stap in het creëren van de ecologische verbindingszone is reeds gezet: Rijkswaterstaat heeft in 2016 de snelwegbrug vervangen door een nieuwe brug. Deze is 36 meter langer dan de oude brug. Ook is de waterkering langs de oostzijde van het Drongelens Kanaal plaatselijk naar het oosten verschoven. Hiermee is ruimte gecreëerd voor de verbindingszone.

Bedoeling is dat er langs het Drongelens Kanaal een ecopassage van 600 meter lang wordt gerealiseerd, die zowel onder de nieuwe brug in de A59 als de nieuwe brug bedoeld voor de noordelijke parallelstructuur Waalwijk door loopt. De ecopassage wordt een natuurlijk ingerichte robuuste oever die ook de kering omvat en loopt van de insteek tot het raster achter de dijk.

Nieuwe snelwegbrug Drongelens Kanaal met ruimte voor de ecologische verbindingszone, gezien vanuit het noorden (Bron: Google Maps, 2016)

De ecopassage onder de rijksweg zal naar de noord- en naar de zuidzijde worden uitgebreid en ingericht tot een lange ecologische verbindingszone. Ten noorden van de A59 zal de verbindingszone naar het oosten afbuigen en daar aansluiten op de natuurgebieden langs de Elshoutse Zeedijk (EVZ Baardwijkse Overlaat). Aan de zuidzijde zal de verbindingszone aansluiten op de ecologische verbindingszone van het Drongelens Kanaal.

Aan weerszijden van de A59 worden rasters aangebracht om de ecopassage te kunnen laten functioneren.

Ecologische verbindingszone langs Drongelens Kanaal, inclusief oost-west verbinding Elshoutse Zeedijk (Bron: NRD, 2015)

Er komt een ecoduiker onder de Overlaatweg (kleine faunatunnel). Deze mitigeert de barrièrewerking door de toename aan verkeer op de Overlaatweg voor grondgebonden zoogdieren en amfibieën (doelsoorten bever, das, kamsalamander en otter).

Voor het ree worden de volgende maatregelen genomen:

1. onder het open gemaakte deel van de spoordijk komt een goede geleiding van reeën en andere dieren door het landschap, via zuidzijde Spoordijk naar EVZ Drongelens kanaal. Onder het open te maken gedeelte van de spoorbrug wordt circa 5% beplanting aangebracht, waardoor geen afbreuk wordt gedaan aan het open karakter. In combinatie met de natuurzone met hooiland (zie ook hieronder) levert dat voor dieren, waaronder ook het ree, voldoende beschutting op om te trekken.
2. Om de barrièrewerking van de Overlaatweg voor het ree op te heffen zal de snelheid verlaagd worden van 80 km/uur naar 60 km/uur buiten de spits tussen 19.00 uur en 7.00 uur (periode dat de ree actief is) en zullen wildspiegels worden aangebracht. Door extra attenderingsborden worden bestuurderds aan deze snelheidsmaatregel herinnerd.

De ecologische verbindingszone Baardwijkse Overlaat

De EVZ Baardwijkse Overlaat wordt robuust vormgegeven. De breedte varieert van 40 tot 120 meter.



Ecologische verbindingszone Heidijk

Volgens het provinciaal beleid is er ook langs de Heidijk een EVZ gelegen. Slechts een deel van deze verbinding langs de kern van Drunen is gerealiseerd. Sommige delen ontbreken nog.



Ooit was het de bedoeling aan de oostzijde van de Baardwijkse Overlaat onder of over de A59 een doorgang te maken met een direct aan de noordzijde van de A59 gelegen verbinding naar het Drongelens Kanaal. Voortschrijdend inzicht heeft er toegeleid, dat er inmiddels een onder doorgang voor de EVZ is gemaakt onder de A59 aan de westzijde van de Baardwijkse Overlaat direct langs het Drongelens Kanaal. De verbinding met de Elshoutse Zeedijk is nu op een grotere afstand van de A59 geprojecteerd (EVZ Baardwijkse Overlaat). Besloten is om een groot deel van de Heidijk als EVZ te behouden. Alleen daar waar deze EVZ de maatregelen van de GOL kruist Verlengde Spoorlaan) zal de EVZ verdwijnen. Ter hoogte van de Eindstraat zal de Heidijk worden hersteld. Dit deel krijgt in het PIP GOL West als onderdeel van het NNB de bestemming 'Natuur' met de dubbelbestemming 'overige zone - NNB'.



Overige maatregelen natuur

Naast de aanleg van de ecologische verbindingszones zal ook nog de volgende natuur worden ontwikkeld om de ecologische waarden van de BO verder te verhogen:

1. Natuurlijke inrichting van de zone tussen de Heidijk en de randweg Vlijmen met hooiland met poelen.
2. De spoordijk in de BO zal gedeeltelijk worden opgemaakt. Hier zal een een fiets- en wandelbrug worden gerealiseerd met daaronder een nieuw aan te leggen natuurzone van hooiland met poelen en natuurvriendelijke oevers.
3. De EVZ onder A59 (zone van 25 meter breed) wordt versterkt en verbreed door ten noorden en zuiden van de A59 een groter gebied als natuur in te richten. Dit gedeelte kan als stapsteen dienen. Voor kleine minder mobiele soorten, zoals amfibieën, is de kruising met de A59 een vrij grote afstand om te overbruggen. Stapstenen kunnen als verblijfsgebied dienen om op kracht te komen naar de oversteek. Hierdoor functioneert de onderdoorgang beter voor deze soorten. De stapstenen kunnen worden gerealiseerd door de gronden ter hoogte van deze kruising als natuur in te richten (hooiland met poelen).

3.3.5 Landbouw     

Alle percelen in de Overlaat blijven voor landbouwverkeer goed bereikbaar. Landbouwverkeer kan via de bestaande tunnel onder de A59 van noord naar zuid rijden en omgekeerd. Hiertoe wordt ten noorden van de A59 een weg aangelegd, dat de tunnel verbindt met de Kampgraafweg. De bestaande tunnel onder de A59 via de Heidijk is niet hoog genoeg voor dit type voertuigen. Autoverkeer door de tunnel via de Zeedijk is niet meer mogelijk. Deze wordt alleen nog geschikt gemaakt voor langzaam verkeer. De woningen aan de Zeedijk direct ten noorden van de tunnel blijven bereikbaar voor de auto en voor landbouwverkeer via de tunnel onder de A59 richting de Kampgraafweg of via de (verlengde) Spoorlaan en de Elshoutseweg.



Ten zuiden van de spoordijk heeft het landbouwverkeer twee mogelijkheden: direct langs de nieuwe ontsluiting Drunen-west of via de bestaande onderdoorgang bij de Overstortweg. Landbouwverkeer kan hierdoor via verschillende opties direct bij ieder perceel komen.

Landbouwverkeerroutes Waalwijk-Oost / Drunen-West (Bron: MER, 2017)

3.3.6 Recreatie     

De ontwikkeling heeft een beperkte invloed op de bestaande recreatieve fietsroutes. De fietsroutes lopen langs/over de dijken van de Overlaat en over de Spoordijk. Deze worden functioneel niet aangetast, maar wel in beleving verbeterd. Zo krijgt fietsknooppunt 14 (kruising van de Heidijk met de spoordijk) als onderdeel van de entree van Drunen een prominente plek. De wandelroutes in en rondom de Baardwijkse Overlaat worden functioneel niet aangetast. Het dichtmaken van de Heidijk biedt de mogelijkheid om wandelroutes aan deze zijde van de Overlaat aan elkaar te verbinden. Verder zal de bestaande Overstortweg rustiger worden en daarmee ook geschikter voor recreatieverkeer. Tenslotte zal door het gedeeltelijk openmaken van de spoordijk de mogelijkheid ontstaan om te wandelen in de nieuw aan te leggen natuurzone onder de nieuwe fiets- en wandelbrug.

3.4.1 Aanpassingen aansluitingen     

Aansluiting 43 (Nieuwkuijk)

Aansluiting 43 en de wegenstructuur in de directe omgeving zal worden aangepast. Bij de keuze tussen twee verschillende varianten heeft de Stuurgroep GOL op 9 december 2016 geadviseerd om de variant 'verlegde toe- en afrit' te realiseren. Hierbij wordt de zuidelijke op- en afrit van aansluiting 43 in oostelijke richting verplaatst naar de omgeving van het bedrijventerrein Nassaulaan. De afrit komt hiermee niet langer uit op de rotonde Spoorlaan/Jonkheer de la Courtstraat, zodat deze rotonde wordt ontlast.



Verkeer vanuit Nieuwkuijk dat de A59 richting 's-Hertogenbosch op wil zal nog wel gebruik blijven maken van de rotonde. De nieuwe op- en afrit wordt namelijk ontsloten via een parallelweg, die in het westen aansluit op de rotonde (ter plaatse van de huidige oprit) en in het oosten uitkomt op de Vendreef (zie ook paragraaf 3.4.2).

Nieuwe wegenstructuur aansluiting 43 (Bron: NRD, 2015)

Aansluiting 44 (Vlijmen)

De minder goede doorstroming van de A59 wordt deels veroorzaakt door het grote aantal toe- en afritten vlak na elkaar. Er is er daarom voor gekozen om een aantal toe- en afritten op de A59 af te sluiten. Als gevolg hiervan vervalt de aansluiting 44 (Vlijmen). In de nieuwe situatie zal de ontsluiting van Vlijmen-Oost volledig plaatsvinden via aansluiting 45 (Ring 's-Hertogenbosch-West), die hiervoor wordt aangepast en waarop hierna wordt ingegaan. Zodra de aangepaste aansluiting 45 in gebruik wordt genomen, wordt aansluiting 44 gesloten.

Afsluiting aansluiting 44 (Bron: NRD, 2015)

Aansluiting 45 (Ring 's-Hertogenbosch - West)

Aansluiting 45 (Ring 's-Hertogenbosch - West) neemt ten behoeve van de ontsluiting van Vlijmen de functie van aansluiting 44 over. Mede in verband met de realisatie van Randweg Vlijmen-Oost (zie paragraaf 3.4.2) wordt ook aansluiting 45 aangepast. De aansluiting van de nieuwe Randweg Vlijmen-Oost wordt vormgegeven als kruispunt, voorzien van verkeerslichten.

Aansluiting 45 (Bron: NRD, 2015)

3.4.2 Aanpassingen onderliggend wegennet     

Parallelstructuur Nieuwkuijk

Er wordt aan de zuidzijde van de A59 een nieuwe parallelweg gerealiseerd, die vanaf de rotonde Spoorlaan/Jonkheer de la Courtstraat tot aan de Vendreef loopt. Ter hoogte van bedrijventerrein Nassaulaan sluit de parallelweg aan op de nieuwe op- en afrit van aansluiting 43. Voor de aansluiting op de Vendreef wordt de bestaande kruising omgebouwd naar een rotonde.



De parallelweg wordt in het westelijk deel uitgevoerd als éénrichtingsweg. Dit houdt in dat de weg alléén vanaf de rotonde Spoorlaan/Jonkheer de la Courtstraat toegankelijk is. Voor het oostelijk deel, vanaf de op- en afrit van de snelweg, is de parallelweg tweebaans. Dit betekent dus dat de rotonde bij de Vendreef zowel verkeer richting de A59 als komend vanaf de A59 verwerkt. De ontsluiting van de bestaande aanwezige bedrijven aan de huidige Parallelweg blijft verzekerd, onder meer door de aanleg van een extra lus.

Parallelstructuur Nieuwkuijk (Bron: NRD, 2015)

Randweg Vlijmen-Oost

De bestaande knelpunten in Vlijmen én toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen, zoals woningbouw, maken de aanleg van een randweg aan de oostkant van Vlijmen noodzakelijk. De Randweg Vlijmen komt te liggen tussen aansluiting 45 en een rotonde die de verbinding vormt met de Vijfhoevenlaan.



Het tracé van de Randweg is geprojecteerd aan de westzijde van de weg De Gemeint. De Gemeint blijft gehandhaafd voor bestemmingsverkeer en langzaam verkeer. Ter hoogte van de Vijfhoevenlaan wordt een rotonde gerealiseerd met aansluitingen op de Vijfhoevenlaan, de Engelenseweg in beide richtingen en de Voorste Zeedijk.



De Randweg zal tevens dienen als compartimenteringskade in het waterbergingsgebied. Daarom zal de weg worden aangelegd op een kleine verhoging in het landschap. In deze verhoging worden voorzieningen aangebracht om (in geval van hoog water) het water te kunnen sturen.



Het zuidelijk deel van de randweg vanaf de aansluiting 45 tot aan de Vijfhoevenlaan is nieuw en krijgt een 80 km/u regime. Het noordelijk deel van de randweg vanaf de Vijfhoevenlaan via de Voorste Zeedijk en De Bellaard naar de Tuinbouwweg wordt opgewaardeerd en krijgt een 60 km/u regime.

Randweg Vlijmen-Oost (Bron: NRD, 2015)

3.4.3 Fietsverbindingen     

Er komt een doorgaande snelfietsroute voor woon-, werk- en schoolverkeer tussen Waalwijk en ’s-Hertogenbosch. Een snelfietsroute is een directe, brede fietsverbinding met weinig obstakels, zoveel mogelijk voorrang voor fietsers en weinig hinder van ander verkeer. Een snelfietsroute verleidt meer mensen om de fiets te nemen in plaats van de auto, waardoor de doorstroming op de A59 verder verbetert.

De route loopt vanuit Waalwijk (in eerste instantie via het oude Spoortracé) via bestaande en nieuwe parallelwegen ten zuiden van de A59, om uiteindelijk in 's-Hertogenbosch uit te komen. De route wordt ook ingepast in de nieuwe parallelstructuur Nieuwkuijk.

Daarnaast sluit de fietsroute aan op een verbeterde fietsverbinding door de nieuwe wijk Geerpark en langs de Abt van Engelenlaan. Ook Elshout en Haarsteeg krijgen zo goede aansluitingen met Nieuwkuijk.

De fietsverbindingen worden hoofdzakelijk op en langs bestaande wegen gerealiseerd. Hiernaast worden op verschillende andere locaties, gekoppeld aan wegaanpassingen, fietspaden aangelegd.

Fietsverkeerroutes Nieuwkuijk (Bron: MER, 2017)

Fietsverkeerroutes Vlijmen-Oost (Bron: MER, 2017)

3.4.4 Ecologische inrichting     

Natuurinrichting Vlijmen-Oost

De klimaatbuffer verbindt op zijn beurt het hoogwaterbergingsgebied rondom het Engelermeer met het hoogwaterbergingsgebied rondom het natuurgebied de Moerputten. Beide gebieden zijn nog in ontwikkeling en vormen straks samen het HoogWaterbergingsgebied 's-Hertogenbosch, kortweg HoWaBo. Zowel in de klimaatbuffer als in de HoWaBo worden waterberging, natuurontwikkeling, agrarisch gebruik en recreatie gecombineerd.

Onderlinge samenhang tussen HoWaBo, klimaatbuffer en ecologische zone (Bron: MER, 2017)

Langs de Voordijk komt een ecologische verbindingszone, die de klimaatbuffer verbindt met het natuurgebied Sompen en Zooislagen ten noorden van de Inlaatdijk. Deze robuuste zone kent drie ecoduikers (inclusief) geleidende voorzieningen ter hoogte van de Meliestraat, Vijfhoevenlaan en De Bellaard. Hier komen bruggen met doorlopende oevers.

Ecologische zone Vlijmen-Oost (Bron: NRD, 2015)

De nieuwe randweg heeft een barrièrewerking o.a. voor het ree. Deze barrièrewerking wordt opgeheven door:

1. De aanleg van een tunnel onder de randweg Vlijmen nabij nieuwe fietstunnel (Meliestraat, direct ten zuiden van de nieuwe rotonde met de Voorste Zeedijk)
2. Uitrastering langs randweg Vlijmen.
3. Wildspiegels ten noorden van rotonde met de Voorste Zeedijk
4. Voor de geleiding naar ecotunnel toe is het gebied al ingericht als de Klimaatbuffer. Groen met openheid wordt aangelegd net voor de tunnel.

Ecotunnel Vlijmen-Oost

Een belangrijke schakel in de verbinding van de natuur- én waterbergingsgebieden ten noorden en ten zuiden van de A59 vormt de ecotunnel 'Vlijmen-Oost'. Deze komt onder de A59 tussen de (op te heffen) aansluiting 44 en aansluiting 45. Om de onderdoorgang mogelijk te maken zal de rijksweg ongeveer een meter worden opgetild. De ecotunnel wordt 20 meter breed en krijgt een doorgangshoogte van 2,4 m. De tunnel wordt toegankelijk voor wandelaars. Ter hoogte van de tunnel komt een natuurlijke lichtstrook in de middenberm van de snelweg A59, zodat er licht in de ecotunnel valt.

Aan weerszijden van de A 59 vindt uitrastering plaats om de ecotunnel goed te kunnen laten functioneren.

Ecotunnel (Bron: NRD, 2015)

3.4.5 HoWaBo     

Behalve dat de nieuwe ecotunnel de ontbrekende schakel vormt in het project HoWaBo, zijn er nog meer maatregelen in GOL voorzien die bijdragen aan de realisatie van HoWaBo. Zo heeft de nieuwe Randweg behalve een verkeersfunctie ook een functie als compartimenteringskade, ofwel een begrenzing van het waterbergingsgebied. Daarnaast komen er in de Randweg, Gemeint en Engelense weg kunstwerken ten behoeve van regulering van water tijdens het gebruik van het waterbergingsgebied.

3.4.6 Landbouw     

De bereikbaarheid van de percelen in de Biessertpolder en ten zuiden van het Engelermeer blijft voor landbouwverkeer in stand. Aan de oostzijde van de Randweg kan het verkeer gebruik maken van het fietspad met rabatstroken, aan de westzijde van een gedeelte van de Gemeint en van het fietspad aan de teen van de Randweg. Het landbouwverkeer van oost naar west over de Biessertweg is niet meer mogelijk.

Landbouwverkeerroutes Vlijmen-Oost (Bron: MER, 2017)

3.4.7 Recreatie     

De fietsroutes bij Vlijmen Oost blijven intact. Door de ontwikkeling is er bij Vlijmen Oost in het fietsknooppuntennetwerk tussen fietsknoop 43 (bij de Meliestraat) en 56 (Meerheuvelweg) een extra route mogelijk direct langs het Engelenmeer. Aan de oostzijde van Randweg Vlijmen komt namelijk tussen deze weg en het Engelenmeer een nieuw fiets- en voetpad. Dit nieuwe fietspad is aangesloten op het 'rondje fietsen' om het Engelenmeer.



Bij aansluiting 45 wordt de wandelroute over de Gemeint opgeknipt. Hier zijn echter wel verschillende alternatieve routes over de nieuwe fietspaden mogelijk.



Een stukje verderop in westelijke richting wordt een nieuwe onderdoorgang voor wandelaars gecreëerd, in de vorm van de ecotunnel ten westen van aansluiting 44 onder de A59. Hiermee wordt het mogelijk vanuit Vlijmen onder de A59 naar de Moerputten te lopen.

4.4.1 GOL-West     

Maatregelen en borging zorgvuldig ruimtegebruik, goede landschappelijke inpassing en ruimtelijke kwaliteitswinst

Allereerst geldt dat het PIP de landschappelijke inpassing van de GOL-maatregelen niet in de weg staat. Doordat binnen alle bestemmingen de functie groen is toegestaan.

In het achtergrondrapport 'Landschap, Recreatie en Landbouw' wordt in paragraaf 10.1.2 nader ingegaan op de landschappelijke inpassing en te nemen mitigerende maatregelen. Dit is terug te vinden op de RO's.



Voor de Baardwijkse Overlaat is openheid in het middengebied het uitgangspunt in combinatie met het versterken van de randen met beplanting zodat het contrast tussen de open Overlaat en zijn omgeving groter wordt. In de regels van de bestemming 'Verkeer' is de bepaling opgenomen in artikel 5.1 sub g dat in het open binnengebied van de Baardwijkse Overlaat geen hoog opgaande beplanting is toegestaan die de openheid in de Overlaat aantast. Een uitzondering hierop is zuidzijde van de spoordijk, waar het bestaande waar mogelijk groen blijft staan (zeker bij de dassenburcht) en ook is toegestaan.



Ter versterking van de oost-west relatie is het gedeeltelijk open maken van de bestaande spoordijk (Halve zolenlijntje) een goede maatregel. Hiermee wordt de buffer tussen Drunen en Waalwijk door middel van een bebouwd element benadrukt. Door het open maken van de spoordijk lijkt het landschap ten noorden en ten zuiden van het nieuwe brugdeel door te lopen, en wordt zo de eenheid aan de zuidzijde van de A59 deels hersteld. Binnen de bestemming 'Verkeer' is de voorwaardelijke verplichting opgenomen dat het Halve zolenlijntje een gedeeltelijk open constructie (in de vorm van een fiets- en wandelbrug) dient te hebben (artikel 5.3.3).



Als bijlage bij deze toelichting is een architectonisch ontwerp gevoegd (bijlage 23). Dit ontwerp geldt als uitgangspunt en leidraad voor de aanpassingen aan en de aanleg van de spoordijk/spoorbrug, met als doel een nieuw cultuurhistorisch icoon aan de Baardwijkse Overlaat toe te voegen, waarmee een barrière in het landschap (noord-zuid) tot het verleden gaat behoren. Hieronder zijn afbeeldingen uit deze bijlage ingevoegd ter illustratie.

Uitsnedes architectonisch ontwerp aanpasingen spoordijk/spoorbrug (Bron: ipv Delft)

Vanuit de wenselijke afleesbaarheid van de bijzondere watergeschiedenis van het gebied en de betekenis van de Heidijk daarin wordt een deel van deze dijk hersteld ter hoogte van de Eindstraat. Zo wordt hier de structuur hersteld. Er is sprake van een duidelijke kwaliteitsimpuls. Verder krijgt de Heidijk beplanting. Het contrast tussen de dijk en de openheid van de Overlaat wordt hiermee benadrukt. Ter hoogte van de verlengde Spoorlaan ontstaat een poortwerking. Drunen krijgt vanaf de A59 een groene entree.



Daarnaast wordt tussen de Heidijk en de nieuwe randweg Drunen een gebied ingericht als hooiland met poelen. Deze zone kan tijdelijk natter zijn bij hoge waterstanden. In een later stadium wordt dit nog uitgewerkt. Deze zone heeft de bestemming 'Groen' gekregen (zie artikel 3). Door de inrichting als hooiland met poelen krijgt dit gebied ook een belangrijke ecologische functie.



Verder zal de uitvoerder van het werk via de aanbestedingsovereenkomst verplicht worden de investeringen in het landschap bij het verder uitwerken van de plannen mee te nemen. Daarnaast zullen specifieke eisen worden opgenomen in een Klanteisen Specificatie (KES), onderdeel van de aanbestedingsstukken.

Op de verbeelding is de gebiedsaanduiding 'overige zone - groenblauwe mantel' opgenomen op gronden die in de Verordening Ruimte als zodanig zijn aangegeven (artikel 23.3). Het betreft de hele Baardwijkse Overlaat (tenzij de aanduiding NNB_ecologische verbindingszone geldt). Deze zone heeft onder andere betrekking op behoud, herstel of duurzame ontwikkeling van landschappelijke waarden en kenmerken. Dit is nog een extra borging boven de hier boven genoemde regelingen gericht op de toekomst, nadat de GOL-maatregelen zijn gerealiseerd.

In de volgende paragraaf wordt ingegaan op de cultuurhistorische waarden. De maatregelen die daar genoemd worden zijn ook gericht op zuinig ruimtegebruik en zorgen voor ruimtelijke kwaliteitswinst.



Maatregelen en borging cultuurhistorie

In paragraaf 7.8.3 wordt ingegaan op de cultuurhistorische waarden binnen de Baardwijkse Overlaat. Allereerst zijn deze beschermd door middel van de dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie (artikel 17). Deze bestemming is gelegd op de gronden, die als cultuurhistorisch vlak zijn aangewezen in de Verordening ruimte. Bepaald wordt dat de cultuurhistorische en aardkundige waarden van dit gebied niet onevenredig worden aangetast. Deze dubbelbestemming ziet ook op bescherming van de overige cultuurhistorische waarden, zoals de spoorbrug in de Baardwijkse Overlaat.



De beoogde GOL-maatregelen tasten de cultuurhistorische waarden niet onevenredig aan en versterken op bepaalde punten deze waarden door:

1. de aanleg van op- en afritten en (een deel van) de parallelstructuur langs de A59 zoveel mogelijk op of onder maaiveld niveau. Dit wordt geborgd in het met de aannemer af te sluiten aanbestedingsstukken.
2. de aan te leggen infrastructuur nabij de bestaande A59 te realiseren en voor een deel van de parallelweg ten zuiden van de A59 de oude historische lint tussen Drunen en Waalwijk (Kanaalweg) te volgen. Dit is geborgd middels de bestemming 'Verkeer' en door het feit, dat gelet op verkeerskundige eisen de parallelweg zo zuidelijk mogelijk dient te worden aangelegd binnen de verkeersbestemming.
3. de westelijke randweg zo dicht als mogelijk bij de Heidijk aan te leggen. Dit is geborgd door de bestemming 'Verkeer'.
4. geen hoog opgaande beplanting toe te staan in het open middengebied van de Overlaat met uitzondering van het deel van de bestaande spoordijk, die behouden blijft (zie ook hierboven onder het kopje borging landschappelijke inpassing) en ter hoogte van de nieuwe fiets- en wandelbrug in verband met een goede geleiding van reeën en andere dieren door het landschap via de zuidzijde van het Halve Zolenlijntje naar de EVZ Drongelens kanaal. Hier is maximaal 5% aan hoogopgaande beplanting toegestaan. Dit is geborgd in de regels in artikel 5.1 sub g.
5. herstel van de Heidijk ter hoogte van de Eindstraat te Drunen. Dit is geborgd door hier de bestemming Natuur te leggen.
6. een nieuwe coupure in de Heidijk ter hoogte van de verlengde Spoorlaan om de Bergkorenmolen beter zichtbaar te maken. Dit is geborgd door de bestemming Verkeer.
7. het gedeeltelijk open maken van de oude spoordijk in de Baardwijkse Overlaat. Dit is geborgd door een voorwaardelijke verplichting (zie ook hierboven onder het kopje borging landschappelijke inpassing).

Maatregelen en borging ecologie

De GOL heeft ook betrekking op de aanleg van ecologische verbindingszones. Dit is allereerst geborgd door het opnemen van twee gebiedsaanduidingen 'Overige zone - attentiegebied Natuur Netwerk Brabant en 'Overige zone - Natuur Netwerk Brabant' conform de Verordening ruimte.

Daarnaast heeft het Natuur Netwerk Brabant (EVZ Drongelens Kanaal en EVZ Baardwijkse Overlaat) de bestemming 'Natuur' gekregen en, daar waar andere bestemmingen worden gekruist, een specifieke functie-aanduiding. Ook de herstelde Heidijk is bestemd tot natuur.

Onder de Overlaatweg komt een faunapassage. Deze is door middel van een specifieke aanduiding ook als zodanig bestemd.

Het Waterschap Aa en Maas heeft inmiddels het Projectplan EVZ Drongelens kanaal vastgesteld. Dit plan in te vinden op internet. Hiermee is de aanleg, het beheer en instandhouding van deze ecologische verbindingszone voldoende geborgd.

Voor de EVZ Baardwijkse Overlaat is inmiddels een streefbeeld bekend. Dit streefbeeld is als bijlage 32 bij deze toelichting gevoegd. Zij maakt ook onderdeel uit van de regels van dit inpassingsplan, zodat de doelsoorten en inrichtingsdoelen zijn vastgelegd. Een nadere uitwerking van dit streefbeeld vindt momenteel plaats. Zowel aanleg, beheer en instandhouding is een verantwoordelijkheid van provincie, gemeenten en waterschap. Hierover zijn onderling afspraken gemaakt. De gronden zijn in eigendom van de overheid en hiervoor zijn gelden vrijgemaakt in de vastgestelde begrotingen. Daarmee is de uitvoerbaarheid van de aanleg, maar ook de inrichting, het beheer en de instandhouding voldoende geborgd.

Wat betreft de EVZ Heidijk dient de inrichting, beheer en instandhouding gericht te zijn op de doelsoorten das, insecten/vlinders en amfibieën. Zowel aanleg, beheer en instandhouding is een verantwoordelijkheid van de gemeente. Hierover zijn onderling afspraken gemaakt. De gronden zijn in eigendom van de overheid en hiervoor zijn gelden vrijgemaakt in de vastgestelde begroting. Daarmee is de uitvoerbaarheid van de aanleg, maar ook de inrichting, het beheer en de instandhouding voldoende geborgd.



De gronden direct ten oosten van de Randweg Drunen, langs de spoordijk en onder de nieuwe spoorbrug krijgen ook een belangrijk ecologische functie. Deze gronden maken geen deel uit van de NNB en daarom hebben ze een meer algemene bestemming Verkeer of Groen gekregen, waarbinnen aanleg en behoud van natuur ook mogelijk is. In artikel 3.1 sub g is expliciet bepaald, dat de gronden ten oosten van de Randweg Drunen bestemd zijn voor hooiland met poelen.



Maatregelen en borging water

In paragraaf 7.10 wordt ingegaan op het aspect water. De wateraspecten worden in dit PIP als volgt gewaarborgd:

1. Bestaande en nieuwe A-watergangen hebben de bestemming Water gekregen met een beschermingszone van 5 meter aan beide zijden (via een dubbelbestemming).
2. Er is in het PIP een dubbelbestemming opgenomen voor de bescherming van de waterkeringen. Daar waar deze wijzigen in het kader van de GOL is dit verwerkt op de verbeelding.
3. Binnen de bestemming Verkeer (en de andere bestemmingen) zijn allerlei watervoorzieningen rechtstreeks toegestaan. Zo is gewaarborgd dat voldaan kan worden aan de waterbergingsopgave binnen het plangebied.
4. Naast het PIP is ook de Keur een belangrijk juridisch instrument om de belangen van het water te waarborgen. Dus ook via de Keur vindt borging plaats.

Borging vormgeving kunstwerken en geluidwerende voorzieningen

In paragraaf 4.6 van het RKP wordt ingegaan op de vormgeving van kunstwerken en geluidwerende voorzieningen.

Het RKP zal gevoegd worden bij de aanbestedingsstukken. De uitvoerder zal via de aanbestedingsovereenkomst verplicht worden paragraaf 4.6 als uitgangspunt te nemen bij het verder uitwerken van de plannen. Daarnaast zullen specifieke eisen worden opgenomen in een Klanteisen specificatie (KES), onderdeel van de aanbestedingsstukken.

Op deze wijze is de vormgeving van kunstwerken en geluidwerende voorzieningen in voldoende mate geborgd.

4.4.2 GOL-Oost     

Maatregelen en borging zorgvuldig ruimtegebruik, goede landschappelijke inpassing en ruimtelijke kwaliteitswinst

Allereerst geldt dat het PIP de landschappelijke inpassing van de GOL maatregelen niet in de weg staat. Doordat binnen alle bestemmingen de functie groen is toegestaan.

In het achtergrondrapport 'Landschap, Recreatie en Landbouw' wordt in paragraaf 10.1.1 nader ingegaan op de landschappelijke inpassing en te nemen mitigerende maatregelen, zoals deze ook zijn terug te vinden op de RO's.

De grootste ingreep in het landschap is de aanleg van de nieuwe randweg met nieuwe aansluitingen op het bestaande wegennet. Bij de situering hiervan is gepoogd de aantasting van het landschap zo gering mogelijk te laten zijn door de randweg zo dicht mogelijk bij het Engelermeer te projecteren en zo goed mogelijk aan te sluiten op de bestaande wegenstructuur. Dit is geborgd door de bestemming 'Verkeer'.

Verder zal door aanleg van (nieuwe) bomenlanen bestaande lijnen worden hersteld en nieuwe lijnen worden toegevoegd aan het landschap. Herstel en aanleg van de nieuwe bomenlanen wordt geborgd in de regels van het PIP GOL Oost via voorwaardelijke verplichtingen.



Langs de nieuwe parallelweg met fietspad in de oost-westrichting ten zuiden van de A59 in Nieuwkuijk zullen de bestaande bosschages en bomen zoveel mogelijk worden behouden en waar mogelijk wordt de lijnstructuur extra aangezet door nieuwe (laan)beplanting. Dit is in de regels geborgd van het PIP GOL Oost.

Verder zal de uitvoerder van het werk via de aanbestedingsovereenkomst verplicht worden de investeringen in het landschap bij het verder uitwerken van de plannen mee te nemen. Daarnaast zullen specifieke eisen worden opgenomen in een Klanteisen Specificatie (KES), onderdeel van de aanbestedingsstukken.



In de volgende paragraaf wordt ingegaan op de cultuurhistorische waarden. De maatregelen die daar genoemd worden zijn ook gericht op zuinig ruimtegebruik en zorgen voor ruimtelijke kwaliteitswinst.



Maatregelen en borging cultuurhistorie en groenblauwe mantel

De realisatie van nieuwe wegen en structuren tasten cultuurhistorische structuren aan, vooral bij de realisatie van de nieuwe randweg bij Vlijmen. Hier worden enkele dijken en wegen met cultuurhistorische waarde doorsneden of aangetast. De landschappelijke inpassing van de weg door middel van de versterking van de aangetaste structuren (bijvoorbeeld de aanplant van bomenlanen) verzacht deze aantasting waardoor de effecten op cultuurhistorie worden gemitigeerd. Dit is geborgd door een voorwaardelijke verplichting in artikel 5.3.3 van het PIP GOL Oost.



De oude cultuurhistorische lijnen (de Gemeint en de Engelenseweg) blijven behouden. Dit is geborgd door de bestemming 'Verkeer'.

Om aantasting van de Bokhovense Polder zoveel mogelijk te voorkomen is de nieuwe rotonde zo dicht als mogelijk is bij het Engelermeer gesitueerd daar waar in de huidige situatie de Voorste Zeedijk aansluit op de Engelenseweg. De randweg volgt in noordelijke richting de huidige Voorste Zeedijk. Dit is geborgd door de bestemming 'Verkeer'.

Nabij de nieuwe aansluiting van de randweg op de A59 is er het streven om een verwijzing te maken naar de Boerenschans. Deze schans was een onderdeel van de Circumvallatielinie van Frederik Hendrik aangelegd tijdens het beleg van 's-Hertogenbosch in 1629. De regels maken het mogelijk om deze verwijzing te realiseren. Binnen de bestemming Verkeer- snelweg 1 van het PIP GOL Oost zijn beeldende kunstwerken en daarmee gelijk te stellen voorzieningen toegestaan met een maximale hoogte van 12 m.

Er is een eerste uitwerking gemaakt hoe deze verwijzing vorm zou kunnen krijgen. Deze is hieronder aangegeven.

Impressie mogelijke uitwerking Boerenschans (Bron: MTD Landschapsarchitecten)

De aanleg van de parallelstructuur en fietspaden in de oost-westrichting ten zuiden van de A59 in Nieuwkuijk heeft een positief effect op de herkenbaarheid van de voormalige spoordijk. De oude structuur wordt meer zichtbaar en herkenbaar. Dit is geborgd door de bestemming 'Verkeer'.

Tenslotte vindt in het PIP GOL Oost ten oosten van de Voordijk compensatie plaats van de groen blauwe mantel in het verlengde van de EVZ Voordijk (tussen de Meliestraat en de 'insteker' van de randweg ter hoogte van de Vijfhoevenlaan). Deze gronden hebben de bestemming 'Natuur' gekregen.



Maatregelen en borging ecologie

De GOL heeft ook betrekking op de aanleg van ecologische verbindingszone langs de Voordijk. Deze verbindingszone heeft de bestemming 'Natuur' gekregen. Er treedt barrièrewerking op de EVZ op ter hoogte van de Voordijk door de aanleg van de oostelijke randweg Vlijmen die de EVZ twee keer kruist. Deze barrièrewerking wordt gemitigeerd door een brug met doorlopende oevers met een loopstrook van minimaal 1,5 meter en een hoogte van minimaal 2 meter tussen de loopstrook en het plafond van de faunavoorziening onder De Bellaard, de Vijfhoevenlaan en de Engelenseweg. Deze 'ecoduikers' zijn opgenomen in het PIP. Deze faunavoorzieningen mitigeren de effecten door barrièrewerking door de oostelijke randweg Vlijmen en verbeteren ook de situatie ten opzichte van de huidige situatie.

Voor de EVZ Voordijk is inmiddels een streefbeeld bekend. Dit streefbeeld is als bijlage 32 bij de toelichting van deze toelichting gevoegd. Zij maakt ook onderdeel uit van de regels van dit inpassingsplan, zodat de doelsoorten en inrichtingsdoelen zijn vastgelegd. Een nadere uitwerking van het streefbeeld vindt momenteel plaats. Zowel de aanleg, beheer en instandhouding is een verantwoordelijkheid van provincie, gemeenten en waterschap. Hierover zijn onderling afspraken gemaakt. De gronden zijn in eigendom van de overheid en hiervoor zijn gelden vrijgemaakt in de vastgestelde begrotingen. Daarmee is de uitvoerbaarheid van de aanleg, maar ook het beheer en het onderhoud voldoende geborgd.



In de A59 wordt bij Vlijmen een eco-tunnel aangelegd. Deze tunnel heeft ook een functie in het kader van HoWaBo. Ter hoogte van de tunnel wordt in de weg een 'lichtstrook' meegenomen, zodat er licht in de tunnel valt. Gronden ten noorden en zuiden daarvan hebben ook een natuur bestemming gekregen.

In de directe omgeving van de GOL liggen verschillende NNN-gebieden. Deze gebieden liggen met name in de directe omgeving van aansluiting 45. Ze overlappen voor een groot deel met het Natura 2000-gebied Vlijmens Ven, Moerputten & Bossche Broek. Verstoring door verlichting kan gemitigeerd worden door ter hoogte van NNN-gebieden zoveel mogelijk gebruik te maken van (lage) gerichte verlichting op de wegen. Dit is vastgelegd via een voorwaardelijke verplichting in de regels van het inpassingsplan Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat Oost (artikel 5.3.6)



Borging water

In paragraaf 7.10 wordt ingegaan op het aspect water. De wateraspecten worden in dit PIP als volgt gewaarborgd:

1. Bestaande en nieuwe A-watergangen hebben de bestemming Water gekregen met een beschermingszone van 5 meter aan beide zijden (via een dubbelbestemming).
2. Er is in het PIP een dubbelbestemming opgenomen voor de bescherming van de waterkeringen. Daar waar deze wijzigen in het kader van de GOL is dit verwerkt op de verbeelding.
3. Binnen de bestemming Verkeer zijn allerlei watervoorzieningen rechtstreeks toegestaan. Zo is gewaarborgd dat voldaan kan worden aan de waterbergingsopgave binnen het plangebied.
4. Naast het PIP is ook de Keur een belangrijk juridisch instrument om de belangen van het water te waarborgen. Dus ook via de Keur vindt borging plaats.
5. Tenslotte zijn de waterbergingsgebieden conform het provinciale beleid door middel van een dubbelbestemming 'Waterstaat - Waterbergingsgebied' beschermd.

Borging vormgeving kunstwerken en geluidwerende voorzieningen

In paragraaf 4.6 van het RKP wordt ingegaan op de vormgeving van kunstwerken en geluidwerende voorzieningen.

Het RKP zal gevoegd worden bij de aanbestedingsstukken. De uitvoerder zal via de aanbestedingsovereenkomst verplicht worden het RKP en met name paragraaf 4.6 als uitgangspunt te nemen bij het verder uitwerken van de plannen. Daarnaast zullen specifieke eisen worden opgenomen in een Klanteisen specificatie (KES), onderdeel van de aanbestedingsstukken.

Op deze wijze is de vormgeving van kunstwerken en geluidwerende voorzieningen in voldoende mate geborgd.

5.3.1 GOL-West     

In deze paragraaf zijn de effecten van het VKA beschreven voor zover deze afwijken van het NRD-alternatief. Onderdeel hiervan is een nieuw Ruimtelijk Ontwerp voor de Baardwijkse Overlaat in verband met het advies van de Stuurgroep om de spoordijk gedeeltelijk open te maken.

Ruimtelijk Ontwerp van de Baardwijkse Overlaat voor het voorkeursalternatief

Kwaliteit leefomgeving

Met betrekking tot het wegontwerp zijn er geen significante verschillen in effecten tussen het voorkeursalternatief en het NRD-alternatief. Bij het voorkeursalternatief rijden er wel iets minder auto's op de wegen binnen GOL vanwege de realisatie van een snelfietsroute tussen Waalwijk en 's-Hertogenbosch. Deze snelfietsroute zorgt ervoor dat weggebruikers meer de fiets gebruiken waardoor de verkeersintensiteit op de wegen afneemt. Als gevolg hiervan is het voorkeursalternatief iets gunstiger dan de variant met de verlegde toe- en afrit voor veel criteria zoals de verkeersafwikkeling, de toekomstvastheid van de wegen, de oversteekbaarheid, de geluidsbelasting en de luchtkwaliteit. Wel heeft de snelfietsroute door de grotere breedte een iets groter effect op de waterhuishouding (meer verhard oppervlak) op landschap en cultuurhistorie (grotere zichtbaarheid van de route) en op natuur (meer asfalt).

Per saldo is het effect van de snelfietsroute positief omdat de positievere effecten zich continue voordoen (zoals verkeer en geluid) en de negatievere effecten goed zijn te mitigeren of te compenseren (zoals waterhuishouding). Het verschil op de individuele milieuthema's is echter relatief beperkt waardoor het voorkeursalternatief resulteert in dezelfde effectscores als de variant met de verlegde toe- en afrit. Nabij het zuidelijke deel van de westelijke randweg Drunen is ook sprake van een gering verschil tussen het voorkeursalternatief en het NRD-alternatief. In het NRD-alternatief ligt de weg hier om 60 m van de Heidijk. Bij het voorkeursalternatief bedraagt deze afstand 80 m. Daarnaast geldt dat er tussen de nieuwe randweg en de Heidijk in het voorkeursalternatief minder oppervlaktewater komt dan in het NRD-alternatief. Dit betekent dat er minder reflectie van geluid plaatsvindt in het voorkeursalternatief.

Voor de woningen langs de Molensteeg betekent de iets grotere afstand tot de weg en het minder reflecterende landgebruik dat het voorkeursalternatief een iets lagere geluidsbelasting heeft dan het NRD-alternatief. Het verschil bedraagt minder dan 0,5 dB. Voor de 3 woningen langs de Overstort is wel sprake van een iets hogere geluidsbelasting omdat de weg iets dichter bij deze woningen komt te liggen. Ook hier bedraagt het verschil minder dan 0,5 dB. In het akoestisch onderzoek dat is uitgevoerd voor het PIP vindt een gedetailleerde berekening plaats voor de effecten van het voorkeursalternatief. Daarbij is uiteraard rekening gehouden met de ligging van de weg op 80 m van de Heidijk en het aangepaste grondgebruik tussen de weg en de Heidijk.



Uit hoofdstuk 6 van het MER blijkt dat de effecten van GOL op de luchtkwaliteit gering zijn. Het verschuiven van de randweg met 20 m leidt daarom niet tot significant andere effecten dan het NRD-alternatief.



Voor externe veiligheid komen de effecten van het voorkeursalternatief overeen met het NRD-alternatief omdat het voorkeursalternatief uitgaat van dezelfde dimensionering voor de A59 en dezelfde routes voor het vervoer van gevaarlijke stoffen.



Natuur

Het Ruimtelijke ontwerp van het voorkeursalternatief voor de Baardwijkse Overlaat leidt niet tot wezenlijk andere effecten op natuur dan het NRD-alternatief. Het tracé van de nieuwe infrastructuur ligt immers op dezelfde plek, uitgezonderd een kleine verschuiving van de westelijke randweg Drunen (20 meter verder van de Heidijk). Deze verschuiving leidt echter niet tot een wezenlijk ander effect op doorsnijding, stikstofdepositie, barrièrewerking etc. Ten behoeve van de aanleg van de snelfietsroute zal de spoordijk aan de noordzijde gedeeltelijk worden verbreed. Ook zal een deel van de spoordijk worden afgegraven. Daarvoor in de plaats komt een fiets- en wandelbrug. Aan de zuidzijde van de huidige spoordijk is een dassenburcht aanwezig. Deze bevindt zich in het deel van de spoordijk, die behouden blijft. De dassen hebben hun foerageergebied waarschijnlijk ten zuiden van de spoordijk.

In verband met het realiseren van een snelfietsroute en het gedeeltelijk open maken van de oude Spoordijk is een ontheffing aangevraagd (gecoördineerd bij het PIP) voor de das. Zie ook paragraaf 7.7.2.

Landschap en cultuurhistorie

In het voorkeursalternatief is de wegas van de randweg Drunen met ca. 20 meter opgeschoven in westelijke richting. Dit is een licht positief effect ten opzichte van het NRD-alternatief omdat het tracé in het voorkeursalternatief de verkavelingsrichting van de Overlaat volgt. In het voorkeursalternatief is de landschappelijke, cultuurhistorische inpassing gewijzigd. In plaats van een waterstructuur over de gehele knoop is mitigatie en het tegengaan van versnippering opgelost door middel van het gedeeltelijk open maken van de spoordijk. Daar komt een fiets- en wandelbrug die is gebaseerd op de ruimtelijke principes van de historische spoorbrug. Wandelaars kunnen ook op maaiveld wandelen in de aan te leggen natuurzone onder de open spoordijk. Dit is in overeenstemming met de mitigerende maatregelen zoals beschreven voor de variant met de ligging nabij de Overstortweg. Tussen de nieuwe randweg Drunen en de Heidijk is de waterstructuur verwijderd, hiervoor in de plaats komt hooiland met poelen terug die de weg ruimtelijk koppelt aan de Heidijk. Deze zone maakt gebruik van de bestaande verkavelingsstructuur en wordt in het vervolgtraject verder uitgewerkt.



In de landschappelijke inpassing wordt geen landschappelijke structuur over de A59 heen geprojecteerd, hetgeen als waterslinger in het NRD-alternatief aanwezig was. De eenheid in de noord-zuidrichting wordt daarom met het voorkeursalternatief in mindere mate hersteld dan met het NRD-alternatief. Daar staat tegenover dat het gedeeltelijk openmaken van de spoordijk bijdraagt aan de openheid in dat deel van de Baardwijkse Overlaat. De inpassing van het voorkeursalternatief is daarmee beperkt minder ingepast dan het NRD-alternatief. Per saldo is sprake van een zelfde effectscore voor het voorkeursalternatief als voor het NRD-alternatief voor zowel het thema landschap als het thema cultuurhistorie (neutraal effect).



Landbouw 

Het verlies van landbouwareaal is in het voorkeursalternatief in totaal circa 3 ha. kleiner dan in het NRD-alternatief. Ondanks het opschuiven van de westelijke randweg met 20 m, waarvoor een extra aankoop van circa 0,5 ha landbouwgrond nodig is, zal door het weghalen van de waterstructuur (ten noorden van de A59) ca. 3,5 ha. minder landbouwgrond nodig zijn. Het voorkeursalternatief scoort daarom beperkt beter dan het NRD-alternatief.



Water

De effecten op waterveiligheid en grondwater wijzigen niet. Voor het effect op oppervlaktewater geldt dat het ruimtelijke ontwerp van het voorkeursalternatief in de Baardwijkse Overlaat minder nieuw te graven oppervlaktewater bevat dan het NRD-alternatief. Dat heeft te maken met de waterslinger die in het NRD-alternatief zit maar niet in het voorkeursalternatief.

5.3.2 GOL-Oost     

In GOL-Oost komt het wegontwerp van het voorkeursalternatief overeen met fase 1+2 van de variant met de 'verlegde toe- en afrit'. Bij het voorkeursalternatief rijden er wel iets minder auto's op de wegen binnen GOL dan in de variant vanwege de realisatie van een snelfietsroute tussen Waalwijk en 's-Hertogenbosch. Deze snelfietsroute zorgt ervoor dat weggebruikers meer de fiets gebruiken waardoor de verkeersintensiteit op de wegen iets afneemt. Als gevolg hiervan is het voorkeursalternatief iets gunstiger dan de variant met de verlegde toe- en afrit voor criteria zoals de verkeersafwikkeling, de toekomstvastheid van de wegen, de oversteekbaarheid, de geluidsbelasting en de luchtkwaliteit. Wel heeft de snelfietsroute door de grotere breedte een iets groter effect op de waterhuishouding (meer verhard oppervlak) en op landschap en cultuurhistorie (grotere zichtbaarheid van de route).



Specifiek voor natuur geldt dat ten oosten van de Vendreef de SFR wordt aangelegd buiten de begrenzing van het Natura 2000-gebied Vlijmens Ven, Moerputten & Bossche Broek. Er vindt daarom geen ruimtebeslag op dit gebied plaats. De snelfietsroute ligt wel vlak bij dit Natura 2000-gebied. Bij de inrichting en realisatie van de snelfietsroute dient daarom rekening gehouden te worden met dit gebied. Zo dient er gerichte verlichting te worden geplaatst, zodat het Natura 2000-gebied niet wordt beschenen.



Het gebied waaraan de snelfietsroute ten oosten van de Vendreef aan grenst is buiten Natura 2000-gebied ook onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland. Er vindt geen ruimtebeslag op de NNN plaats, maar er dienen wel maatregelen genomen te worden om verstoring door verlichting te voorkomen. Ook in het kader van de NNN is daarom gerichte verlichting noodzakelijk.



Per saldo is het effect van de snelfietsroute positief omdat de positievere effecten zich continue voordoen (zoals verkeer en geluid) en de negatievere effecten goed zijn te mitigeren of te compenseren (zoals waterhuishouding). Het verschil op de individuele milieuthema's is echter relatief beperkt waardoor het voorkeursalternatief resulteert in dezelfde effectscores als de variant met de verlegde toe- en afrit.

5.3.3 Doelbereik en samenvatting     

Uit bovenstaande paragrafen blijkt dat het doelbereik en de milieueffecten van het voorkeursalternatief in GOL Oost overeenkomen met de variant met verlegde toe- en afrit. In GOL West komen doelbereik en milieueffecten overeen met het NRD-alternatief. Voor de volledigheid zijn zowel doelbereik als milieueffecten hieronder samengevat.

Weergave milieueffecten GOL Oost en GOL West (Bron: MER, 2017)

Effecten van het voorkeursalternatief na het nemen van mitigerende en compenserende maatregelen (Bron: MER, 2017)

*De exacte effectscore is afhankelijk van de mitigerende en compenserende maatregelen die in de praktijk worden genomen. In de achtergrondrapporten zijn deze mitigerende maatregelen voor geluid, natuur en water beschreven en waar nodig ook in het PIP geborgd. Zie daarvoor ook de paragrafen 4.4, 7.3, 7.7 en 7.10.

6.2.1 Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte     

De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) (2012) geeft een nieuw, integraal kader voor thematische of gebiedsgerichte uitwerkingen van rijksbeleid met ruimtelijke consequenties. In deze structuurvisie schetst het Rijk ambities tot 2040 en doelen, belangen en opgaven tot 2028. Ook is aangegeven in welke infrastructurele projecten geïnvesteerd gaat worden. Het land is verdeeld in regio's. Het programma GOL valt onder de MIRT-regio Brabant en Limburg. In paragraaf 4.4 van het SVIR worden de plannen voor MIRT-regio Brabant en Limburg beschreven. Relevant hieruit voor het programma GOL is het volgende:

• Versterking van de primaire waterkeringen (hoogwaterbeschermingsprogramma);
• Het samenwerken met decentrale overheden in de generieke deelprogramma's Veiligheid, Zoet water;
• Nieuwbouw en Herstructurering van het Deltaprogramma;
• Het tot stand brengen en beschermen van de (herijkte) EHS (inmiddels opgegaan in Natuurnetwerk Nederland (NNN)), inclusief de Natura 2000-gebieden.

Doorwerking plangebied

Er worden geen concrete uitspraken gedaan ten aanzien van de A59 of de aanleg van (lokale) infrastructuur. De doorstroming op snelwegen wordt in het algemeen als belangrijk bestempeld. De GOL is hier onder andere opgericht. De ontwikkelingen passen in de algemene visie dat Nederland goed bereikbaar dient te zijn, natuurgebieden met elkaar worden verbonden en ruimte gemaakt wordt voor waterberging.

6.2.2 Besluit algemene regels ruimtelijke ordening     

Het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro), ook wel bekend als de AMvB Ruimte, is gericht op doorwerking van nationale belangen in ruimtelijke plannen en bevat daarom richtlijnen voor de inhoud van ruimtelijke plannen of inpassingsplannen voor zover het gaat om ruimtelijke ontwikkelingen van nationaal belang.



In de SVIR is vastgesteld dat voor een beperkt aantal onderwerpen de bevoegdheid om algemene regels te stellen zou moeten worden ingezet door de Rijksoverheid. Relevant hieruit voor het programma GOL is het volgende:

• Ecologische Hoofdstructuur (inmiddels opgegaan in het Natuurnetwerk Nederland);
• Hoofdwegen en hoofdspoorwegen (A59).

In het SVIR wordt bepaald welke kaderstellende uitspraken zodanig zijn geformuleerd dat deze bedoeld zijn om beperkingen te stellen aan de ruimtelijke besluitvormingsmogelijkheden op lokaal niveau. Het Barro bevestigt in juridische zin die kaderstellende uitspraken.



De normering uit het Barro werkt zoveel mogelijk direct door op het niveau van de lokale besluitvorming. Bij besluitvorming over ruimtelijke plannen of inpassingsplannen moeten de regels worden gerespecteerd. Het merendeel van de regels legt beperkingen op, daarin is een gradatie te onderkennen. Deze zijn geformuleerd als een 'ja-mits', een 'ja, voor zover', een 'nee-tenzij', een 'nee-als' of een stringente 'nee' bepaling.



Doorwerking plangebied

Een gedeelte van het Natuurnetwerk Nederland ligt binnen het plangebied. Voor het NNN geldt het 'nee, tenzij'-principe. Dit betekent dat nieuwe plannen of projecten niet zijn toegestaan als ze de wezenlijke (potentiële) waarden en kenmerken van het NNN significant aantasten. Uitzonderingen hierop zijn wanneer sprake is van redenen van groot openbaar belang en er geen reële alternatieven zijn. De schade dient in dat geval door mitigerende maatregelen zoveel mogelijk beperkt te worden. De restschade dient te worden gecompenseerd.

Het NNN en de ecologische verbindingszones zijn planologisch beschermd in de Provinciale Structuurvisie en Verordening Ruimte. In de Verordening staat aangegeven aan welke voorwaarden bij ruimtelijke ingrepen in en langs het NNN moet worden voldaan. Ook is het compensatiebeleid bij aantastingen van het Natuurnetwerk Nederland hierin opgenomen. Hierop wordt nader ingegaan in paragraaf 6.3.3.



Voor de hoofdwegen bevat het Barro reserveringsgebieden voor toekomstige verbredingen. Nieuwe ruimtelijke plannen binnen deze gebieden mogen geen belemmerende activiteiten of bestemmingen mogelijk maken. Voor de A59 is echter geen reserveringsgebied aangewezen, zodat voor GOL geen belemmeringen gelden.

6.2.3 Ladder voor duurzame verstedelijking     

In artikel 3.1.6 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is in lid 2 een motiveringsplicht opgenomen voor nieuwe stedelijke ontwikkelingen in ruimtelijke plannen. In de toelichting van het ruimtelijk plan moet hiervoor een verantwoording plaatsvinden aan de hand van een drietal opeenvolgende treden (de “ladder duurzame verstedelijking”). De eerste trede in deze ladder is een beschrijving dat de voorgenomen stedelijke ontwikkeling voorziet in een actuele regionale behoefte. Hierbij kan het gaan om zowel kwantitatieve als kwalitatieve aspecten. De beide vervolgstappen uit de genoemde ladder hebben betrekking op vraag of de ontwikkeling in bestaand stedelijk gebied ingepast kan worden en als dat niet mogelijk is op andere locaties, die vooral goed ontsloten moeten zijn.



Doorwerking plangebied

De ladder moet worden toegepast als sprake is van een stedelijke ontwikkeling. Infrastructurele voorzieningen komen in de toelichting op artikel 3.1.6 Bro niet voor. De Handreiking die door het ministerie van I&M is opgesteld besteedt evenmin aandacht aan wegen. Die Handreiking gaat in op verschillende functies waarop de ladder moet worden toegepast: wonen, werken, detailhandel en overige stedelijke voorzieningen. Als voorbeelden van overige stedelijke voorzieningen noemt de Handreiking “accommodaties voor onderwijs, zorg, cultuur, bestuur en indoorsport en leisure”, over infrastructurele voorzieningen wordt niet gesproken.



In een uitspraak van 18 februari 2015 (201400570/1/R6) komt de Raad van State onder punt 6.4 tot de conclusie, dat “gelet op de nota van toelichting en de strekking van de regeling die mede gericht is op het tegengaan van leegstand, de in het plan voorziene weg niet aangemerkt wordt als een stedelijke ontwikkeling als bedoeld in artikel 3.1.6, tweede lid, in samenhang met artikel 1.1.1, eerste lid, onder i, van het Bro”. Zie ook de uitspraken van 24 februari 2016 (20150142511/1/R6) en mei 2016 (201503924/1/R6).



De aanleg van de ecologische verbindingen en fietspaden en het volledig maken van de hoogwateraanpak 's-Hertogenbosch zijn ook geen stedelijke ontwikkelingen. Dit gelet op de nota van toelichting op de Bro en de strekking van de regeling, die mede gericht is op het tegengaan van leegstand.



Geconcludeerd kan daarom worden dat er met het PIP geen sprake is van een stedelijke ontwikkeling, zodat een toetsing aan de treden van de Ladder voor duurzame verstedelijking niet noodzakelijk is.

6.2.4 Duurzaam veilig verkeer     

In het Startprogramma 'Duurzaam Veilig' wordt nadrukkelijker dan voorheen gestreefd naar het wegnemen van de oorzaken van de verkeersonveiligheid. In deze visie wordt een integrale benadering voorgestaan waarbij functie, vorm en gebruik van de weg op elkaar zijn afgestemd. Voor de weggebruiker zal duidelijk moeten zijn tot welke categorie een weg behoort. Er worden drie wegcategorieën onderscheiden:

• Stroomwegen (buiten de bebouwde kom 100, 120 en 130 km/h): gericht op een zo veilig en betrouwbaar mogelijke afwikkeling van relatief grote hoeveelheden verkeer met een hoge (gemiddelde) snelheid;
• Gebiedsontsluitingswegen (binnen de bebouwde kom 50 en 70 km/h en buiten de bebouwde kom 80 km/h): gericht op zowel stromen als uitwisselen. Echter deels gescheiden: stromen op de wegvakken en uitwisselen op de kruispunten. De gebiedsontsluitingsweg vormt vaak de verbindende schakel tussen stroomwegen en erftoegangswegen;
• Erftoegangswegen (binnen de bebouwde kom 30 km/h en buiten de bebouwde kom 60 km/h): gericht op het toegankelijk maken van erven. Verblijven en recreëren spelen een belangrijke rol. Hierdoor is op zowel de wegvakken als de kruispunten sprake van uitwisseling en moet de snelheid hier laag zijn.

Per wegcategorie is een aantal operationele eisen opgenomen voor wegvakken en kruispunten binnen en buiten de bebouwde kom.

Doorwerking plangebied

De opzet van het totale verkeersnetwerk in GOL is tot stand gekomen op basis van de principes van 'Duurzaam Veilig'. Dit houdt in dat de verschillende wegcategorieën in het gebied op een logische manier op elkaar aansluiten. In de verdere uitwerking wordt het wegontwerp eveneens verder gedetailleerd op basis van de principes van 'Duurzaam Veilig', zodat een verkeersveilige weginrichting wordt gerealiseerd. Dit is reeds nader toegelicht in de toelichting die hoort bij het voorontwerp (VO) van het wegontwerp.

6.2.5 Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport     

In het de MIRT (Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport) worden onder andere de volgende opgaven van nationaal belang genoemd:

• Het borgen van de waterveiligheid en -kwaliteit en zoetwatervoorziening voor de korte termijn (zoals uitvoering hoogwaterbeschermingsprogramma) en de lange termijn. Binnen het Deltaprogramma wordt deze opgave opgepakt;
• Het tot stand brengen en beschermen van de (herijkte) EHS, inclusief de Natura 2000 gebieden.

In de nota wordt de ambitie uitgesproken om een betrouwbare en acceptabele reistijd te verzorgen. Een betere bereikbaarheid van de economische kerngebieden in Nederland is van groot belang voor de versterking van de economie. Daarnaast is het van belang om niet alleen het hoofdwegennet te verbeteren, maar ook te werken aan de robuustheid van het onderliggende netwerk. Als er goede alternatieve routes beschikbaar zijn, is het wegennet minder gevoelig voor verstoringen.

Het is de ambitie om, daar waar mogelijk, verkeersstromen te scheiden. Het hoofdwegennet is beschikbaar voor zowel regionaal verkeer als doorgaand verkeer. Het kan kosteneffectief zijn om alternatieven te bieden aan het regionaal verkeer, bijvoorbeeld door het onderliggende wegennet op te waarderen.

Tot slot wordt er gekeken naar gebiedsgerichte aanpakken. Vanuit het besef dat het hoofdwegennet en onderliggend wegennet een samenhangend netwerk vormt, werken de overheden samen bij de aanpak van knelpunten. Het rijk neemt het initiatief bij knelpunten op het hoofdwegennet. In stedelijke netwerken ligt het voortouw bij de decentrale overheden, in dit geval de provincie Noord-Brabant.



Doorwerking plangebied

Eén van de hoofdopgaven uit het MIRT voor de regio Zuid-Nederland, die bestaat uit de provincies Noord-Brabant en Limburg, is een verbetering van de bereikbaarheid en de leefbaarheid. De te nemen maatregelen om deze opgave te kunnen realiseren zijn gericht op een optimale doorstroming op met name A2, A58, A67, N270 en N279.

Daarnaast wordt in het MIRT bij de gebiedsopgave voor de regio Hart van Brabant gesproken over de A58 en A59 die samen met de noord-zuidverbindingen (A27 en A2) de ‘hashtag Brabant’ vormen: een netwerk van vitale verbindingen tussen de wereldhaven Rotterdam en het Europese achterland. Op het gebied van verkeer en vervoer zijn er verschillende projecten en activiteiten die moeten bijdragen aan een betere ontsluiting en bereikbaarheid van de regio. Ze zijn vooral van belang om de ambities te realiseren die Hart van Brabant heeft op het gebied van logistiek en leisure.

Hoewel GOL niet als specifiek project is opgenomen in het MIRT projectenoverzicht 2017, kan geconcludeerd worden dat de doelstellingen van het programma GOL volledig overeenkomen met de achtergrond en doelstellingen vanuit het MIRT. GOL levert daarmee een waardevolle bijdrage aan de invulling van de regionale hoofdopgave en de gebiedsopgave, zoals geformuleerd in het MIRT.

6.3.1 Structuurvisie ruimtelijke ordening - partiële herziening 2014     

De Structuurvisie ruimtelijke ordening is op 19 maart 2014 in werking getreden. De provincie geeft in de structuurvisie de hoofdlijnen van het ruimtelijk beleid tot 2025 (met een doorkijk naar 2040). De provincie kiest voor een duurzame ontwikkeling waarin de kwaliteiten van de provincie sturend zijn bij de ruimtelijke keuzes die de komende jaren op de provincie afkomen.

De Structuurvisie benoemt en beschrijft ambities voor vier ruimtelijke structuren: infrastructuur, landelijk gebied, groenblauwe mantel en stedelijke structuur. Op het gebied van infrastructuur is een belangrijke ambitie het bevorderen van de bereikbaarheid (ook internationaal). Ook het beter verknopen van infrastructuur en ruimtelijke ontwikkelingen en het inpassen van nieuwe infrastructuur in het landschap zijn belangrijke ambities. Investeren in bereikbaarheid wordt gekoppeld aan verbeteringen in het omliggende (landelijke) gebied. Beter benutten van bestaande infrastructuur staat voorop, daarna wordt gekeken waar uitbouw van infrastructuur noodzakelijk is. Voor de uitvoering van haar ambities benoemt de provincie in de Structuurvisie ruimtelijke ordening 6 gebiedsontwikkelingen, waaronder de Oostelijke Langstraat. Een provinciale gebiedsontwikkeling heeft provinciale betekenis en uitstraling. De gebiedsontwikkeling is gebiedsgericht en geografisch afgebakend. Hij draagt bij aan de realisatie van meerdere provinciale belangen. De opgave is te komen tot een duurzame gebiedsontwikkeling door de drie kapitalen mens, markt en milieu in relatie tot elkaar te bezien. De provincie heeft een vanzelfsprekende rol in de realisatie van de opgave. Er is zicht op (deel)resultaten binnen een periode van vier jaar. Het sleutelproject GOL wordt als volgt omschreven in de Structuurvisie:

Oostelijke Langstraat De Oostelijke Langstraat is een sterk verstedelijkt gebied van Waalwijk tot 's-Hertogenbosch. Tussen Waalwijk en 's-Hertogenbosch liggen de kernen Drunen, Elshout, Nieuwkuijk en Vlijmen. De A59 doorkruist het gebied van oost naar west. Deze weg loopt deels langs en door de kernen. De A59 kampt met doorstromingsproblemen en verkeersonveiligheid door een gebrekkige aansluiting op het onderliggend wegennet. Bovendien veroorzaakt de weg geluidsoverlast voor omwonenden. Ook is de ontsluiting van de kernen met het openbaar vervoer onvoldoende. De noord-zuidlopende groenblauwe corridors en ecologische verbindingen verbinden de omliggende groengebieden. Ze vormen een buffer voor natuur en recreatie tussen de verstedelijkte gebieden en hebben een belangrijke functie voor de hoogwaterbescherming voor het stedelijk gebied van 's-Hertogenbosch. De A59 belemmert het functioneren van de groenblauwe corridors en ecologische verbindingen en realisering van de juiste vorm van waterberging.

Het doel is om tot effectieve en efficiënte aansturing en realisatie van de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen te komen. De gebiedsontwikkeling draagt bij aan de realisatie van de doelen van de Gebiedsagenda Brabant (paragraaf 6.3.7). Ook tilt de provincie het belang van gebiedsontwikkelingen op een hoger niveau en zet de provincie zich in om de gebiedsontwikkelingen te profileren bij andere partijen. De provincie vindt de ontwikkeling van ruimtelijke kwaliteit belangrijk en zorgt in het proces voor de borging van dit belang. De zorgplicht voor de ruimtelijke kwaliteit omvat dat:

• er zorgvuldig wordt omgegaan met het ruimtegebruik;
• er rekening wordt houden met de omgeving;
• de ontwikkeling bijdraagt aan het behoud of de versterking van de ruimtelijke kwaliteit.

Dit principe is van toepassing op zowel het stedelijk als het landelijk gebied en is verder uitgewerkt in de Verordening Ruimte.

Bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen wil de provincie dat de initiatiefnemer zorgt voor een kwaliteitsverbetering van het landschap om daarmee het verlies aan omgevingskwaliteit te beperken. Concreet betekent dit dat passende functies zich kunnen ontwikkelen als er ook een prestatie voor het landschap tegenover staat. Daardoor wordt aantasting van de basiskwaliteit (bodem, water) en verlies aan ecologische, cultuurhistorische en landschappelijke waarden voorkomen.

Natuur Infra

Structuurvisie ruimtelijke ordening Noord-Brabant: uitsnede Visiekaart

Structuurvisie ruimtelijke ordening Noord-Brabant: uitsnede Structurenkaart

Naast het feit dat het plangebied is aangewezen als gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat, maakt het gebied ook deel uit van:

1. het robuust water- en natuursysteem;
2. een geledingszone tussen steden;
3. de groenblauwe mantel.

De opgaven zijn de volgende:

Ad 1. De structuur robuust en veerkrachtig maken

De groenblauwe structuur moet robuust en veerkrachtig zijn om de effecten van klimaatverandering en de veranderingen in behoeftes vanuit wonen, werken en recreëren op te kunnen vangen. Dit geldt zowel in het landelijke als in het stedelijke gebied. De gevolgen van de klimaatverandering zijn op het niveau van Noord-Brabant niet te keren, maar een robuuste groenblauwe structuur biedt goede mogelijkheden om 'mee te bewegen' met de veranderingen en zo de gevolgen van klimaatverandering voor de natuur en het waterbeheer te beperken. Daarom is vergroting van deze gebieden of meer aandacht voor natuur- en waterbeheer van belang. Daarbij is het zaak om in deze structuur de ontwikkeling van andere hiermee strijdige functies te voorkomen.



Op de overgang van het dekzandplateau naar de ten noorden daarvan gelegen kleigebieden is sprake van sterke kweldruk. In dit deel van Noord-Brabant is de groenblauwe structuur gekoppeld aan de aanwezigheid van kwel uit de ondergrond. Deze kwel geeft potenties voor de ontwikkeling van bijzondere, maar ook kwetsbare natuur. Deze overgangszone is ook van belang voor het verbinden van de natuur van het zand met de natuur van het rivier- en zeekleigebied. In deze venige zone liggen enkele geïsoleerde natuurgebieden die gevoelig zijn voor andere functies en voor klimaatverandering. Daarom is versterking van de samenhang tussen natuur en water hier nodig.



Ad 2. Groene geledingszones tussen steden

In het stedelijke kralensnoer op de overgang van zand naar klei (van Bergen op Zoom tot Oss) en in het verstedelijkte gebied van Tilburg, Eindhoven-Helmond en Uden-Veghel zet de provincie in op behoud en ontwikkeling van groene geledingszones tussen de grote stedelijke kernen. Hierbij is de opgave om een goede balans te vinden tussen rode en groene ontwikkelingen en het contrast tussen stad en land, het mozaïek, te behouden en verder te ontwikkelen.

In Midden-Brabant is enerzijds een intensief gebruikt 'leisure-landschap' ontstaan en is anderzijds de cultuurhistorische kleinschaligheid en het natuurlijke, landschappelijke karakter van Het Groene Woud (Meijerij) en de Loonse- en Drunense Duinen een kernkwaliteit. Beide kwaliteiten hangen nauw samen met de ligging nabij de grote steden enerzijds en de ligging op het aantrekkelijke kleinschalige dekzandlandschap met hoge natuur- en landschapswaarden anderzijds. De provincie ziet het als belangrijke opgave om deze kwaliteiten te versterken en beter met elkaar in verband te brengen. Dit draagt bij aan een gezond, schoon en aantrekkelijk vestigings- en leefklimaat van dit deel van Noord-Brabant.



Ad 3. Groenblauwe mantel

Nieuwe ontwikkelingen binnen de groenblauwe mantel zijn mogelijk, als deze bestaande natuur-, bodem- en waterfuncties respecteren of bijdragen aan een kwaliteitsverbetering van deze functies of het (cultuurhistorisch waardevolle) landschap. De versterking van de binnen de groenblauwe mantel aanwezige leefgebieden voor plant- en diersoorten vraagt daarbij specifieke aandacht. Het beleid is er op gericht dat de belevingswaarde en de recreatieve waarde van het landschap toeneemt. Ontwikkelingen passen qua aard en schaal bij het ontwikkelingsperspectief voor de groenblauwe mantel en houden rekening met omliggende waarden.



Cultuurhistorische landschappen

Noord-Brabant kent gebieden met een concentratie van samenhangende cultuurhistorische waarden. Deze cultuurhistorische landschappen zijn representatief voor de diverse agrarische cultuurlandschappen van zand, klei en verdwenen veen, maar ook voor de landschappen gevormd door waterbeheersing en defensie, zoals overlaten en waterlinies.

De Baardwijkse Overlaat is als cultuurhistorisch landschap representatief voor een landschap gevormd door waterbeheersing en defensie. De cultuurhistorische landschappen zijn uitgewerkt in de Cultuurhistorische Waardenkaart (GS december 2010), die is geïntegreerd in de Verordening Ruimte. Hierop wordt nader ingegaan in paragraaf 6.3.3. Op gemeentelijk niveau zijn de waarden van de Baardwijkse Overlaat eveneens beschreven in de erfgoedverordeningen.



Doorwerking plangebied

De voorgestane ontwikkelingen die met onderhavig PIP mogelijk worden gemaakt, zorgen voor een oplossing voor de in de Structuurvisie beschreven knelpunten die spelen in het gebied Oostelijke Langstraat. Met de realisatie van de ruimtelijke maatregelen wordt een kwaliteitsverbetering van het landschap bereikt, wat voor de provincie een basisvoorwaarde is voor ruimtelijke ontwikkelingen. Daarnaast wordt rekening gehouden met de opgaven die spelen op het gebied van het water- en natuursysteem, de geledingszone tussen steden en de groenblauwe mantel. Dit komt rechtstreeks tot uitdrukking in bijvoorbeeld de realisatie van de ecologische verbindingszones, de vervolmaking van de HoWaBo (extra waterbergend vermogen) en de versterking van de cultuurhistorische kwaliteiten van het landschap in de Baardwijkse Overlaat (gedeeltelijk) openmaken van de spoordijk), in combinatie met de toevoeging van recreatieve wandel- en fietspaden wat de beleving van het landschap versterkt.

6.3.2 Gebiedspaspoorten     

De provincie heeft voor heel Noord-Brabant gebiedspaspoorten opgesteld. Deze zijn opgenomen in de "Uitwerking Gebiedspaspoorten, inclusief kaartbijlage". Dit is een uitwerking van de provinciale structuurvisie en daarmee een apart document, waarin de provincie aangeeft welke landschapskenmerken zij bepalend vindt voor de kwaliteit van een gebied of een landschapstype (de kernkwaliteiten van Noord-Brabant). De provincie geeft ook haar ambities weer voor de ontwikkeling van de landschapskwaliteit in die gebieden. Ontwikkelingen kunnen een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van nieuwe en gebiedseigen kwaliteiten. De kenmerken en ambities voor de gebieden zijn verbeeld op een kaart.



Het plangebied van onderhavig PIP maakt onderdeel uit van het gebiedspaspoort Maaskant, dat weer onderdeel uitmaakt van het jonge rivierkleilandschap van de Maas met hogere meer zandige oeverwallen en lager gelegen open komgronden. Het eiland van Heusden, dat gelegen is in dit gebiedspaspoort is uitgegroeid tot een relatief sterk verstedelijkt gebied: de ruimten tussen de lintbebouwing zijn grotendeels gevuld met bedrijventerreinen, woonwijken en glastuinbouw. Het contrast met de omliggende open gebieden is daardoor toegenomen, de scherpe begrenzing met dijken is markant. De A59 doorsnijdt dit landschap.



De ambities zijn:

• Het open karakter van de rivierkleipolders versterken. Dit kan onder andere door het stelsel van overlaten beter beleefbaar te maken door voor de Baardwijkse en Bokhovense Overlaat in te zetten op verbetering van het doorgaande open groene karakter van de overlaten. Daar waar de A59 de overlaten kruist, pakt de provincie dit op in het kader van de 'Businesscase Gebiedsversterking Oostelijke Langstraat';
• In te zetten op verdichting van de oeverwallen en Het Eiland van Heusden;
• Versterken van de relaties tussen stad en land;
• De cultuurhistorische waarden in de Maaskant in hun samenhang verder ontwikkelen, beschermen en toeristisch-recreatief ontsluiten;
• Het duurzaam en in samenhang behouden van het bodemarchief;
• Het versterken van de ecologische waarden van het landschap door te sturen op te behouden of te ontwikkelen kenmerken van het landschap, waarbij kenmerkende plant- en diersoorten goede indicatoren zijn.

Doorwerking plangebied

Bij de planvorming is nadrukkelijk rekening gehouden met een versterking van de bestaande landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten van het plangebied. Er wordt ingezet op het realiseren van twee ecologische verbindingszones, waarmee de barrière van de A59 wordt opgeheven en uitwisseling en daarmee een versterking van de ecologische waarden kan worden bereikt. Daarnaast wordt de cultuurhistorische waarde van de Baardwijkse Overlaat verder versterkt. De bestaande spoordijk wordt namelijk gedeeltelijk opengemaakt, zodat er weer lange doorzichten ontstaan. Het open karakter van dit deelgebied wordt hiermee sterker benadrukt. Bovendien blijft de waarde van dit landschap beleefbaar, onder meer vanaf de snelfietsroute die het landschap via de spoorbrug doorsnijdt.



In het MER-Achtergrondrapport Landschap, Recreatie en Landbouw (bijlage 15) en in het Ruimtelijk Kwaliteitsplan (bijlage 4, hoofdstuk 4) en in het Ruimtelijk ontwerp (bijlage 5) wordt verder uitgebreid ingegaan op de omgang met natuur en landschap.

6.3.3 Verordening Ruimte     

De Structuurvisie is concreet uitgewerkt in de Verordening Ruimte. De thema's in de verordening zijn gebaseerd op de structuurvisie. De verordening is een manier om doorwerking van de provinciale belangen veilig te stellen. De verordening strekt de provincie zelf tot recht in het kader van bestuurlijke zelfbinding. Dientengevolge hebben de regels en aanduidingen uit de verordening als basis gediend voor de uitwerking van de plannen voor de Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat.

Allereerst wordt beschreven welke onderdelen van de verordening een link hebben met dit PIP en welke artikelen uit de verordening daarom van toepassing zijn. De relevante onderwerpen worden per thema weergegeven.



Stedelijke ontwikkeling

Op onderstaande afbeelding is o.a. het bestaand stedelijk gebied aangegeven en het zoekgebied voor stedelijke ontwikkeling. Ten zuiden van de A59 bevindt zich een groot stedelijk concentratiegebied.

Themakaart Stedelijke ontwikkeling

Uitsnede Themakaart Stedelijke ontwikkeling, Verordening Ruimte

Binnen bestaand stedelijk gebied (artikel 4 Verordening) is bij de aanleg van wegen, die niet zijn toegestaan volgens het geldend planologisch regime, artikel 3.1 Verordening (zorgplicht voor ruimtelijke kwaliteit) van toepassing. Het ruimtegebruik dient hier zorgvuldig plaats te vinden en de inpassing van een weg is maatwerk. Een deel van de nieuw aan te leggen wegen binnen het PIP ligt binnen bestaand stedelijk gebied.



Het grootste deel van de nieuw aan te leggen wegen ligt buiten het bestaand stedelijk gebied. Daar geldt artikel 3.2. (kwaliteitsverbetering van het landschap). Hier dient een kwaliteitsbijdrage geleverd te worden aan het landschap.



Wegen

In artikel 6.17 van de Verordening Ruimte wordt aangegeven, dat in de toelichting van een inpassingsplan dat voorziet in de aanleg of wijziging van een gemeentelijke of provinciale weg beschreven moet worden waarom de aanleg en/of wijziging van een weg noodzakelijk is en welk onderzoek in dit kader is verricht. Verder moet het VKA worden onderbouwd en de te treffen maatregelen, de inpassing van die maatregelen en de ligging in het terrein worden beschreven. Als de ontwikkeling is gelegen in de groenblauwe mantel moet onderbouwd worden dat deze gepaard gaat met een positieve bijdrage aan de bescherming en ontwikkeling van de onderkende ecologische en landschappelijke waarden en kenmerken. Tenslotte moeten de te treffen voorzieningen beschreven worden, gericht op het ongedaan maken, beperken of compenseren van de nadelige gevolgen van de ontwikkeling.



Natuur en landschap

Op onderstaande afbeelding is af te lezen dat voor het plangebied het NNB en de groenblauwe mantel van belang zijn. Ecologie is een belangrijk onderdeel van de aanleiding en doelstelling van het programma GOL. De aanleg van de twee ecologische verbindingszones die de A59 kruisen zijn hiervan een uitwerking. De groenblauwe mantel omvat gebieden met een belangrijke nevenfunctie voor natuur, landschap en water, die overwegend grenzen aan het Natuur Netwerk Nederland (NNN) en het NNB. Artikel 5.1 (Bescherming NNB) en 6.1 (Bescherming van de groenblauwe mantel) zijn hier van toepassing. Verder moet binnen de groenblauwe mantel rekening gehouden worden met artikel 3.1 en 3.2 van de verordening.

Themakaart Natuur en Landschap

Uitsnede Themakaart Natuur en landschap, Verordening Ruimte

Gemengd landelijk gebied

Kleine delen van het plangebied liggen in gebieden die aangewezen zijn als 'Gemengd landelijk gebied'. Het gemengd landelijk gebied is het landelijk gebied waar meerdere functies in evenwicht naast elkaar bestaan tot gebieden waar land- en tuinbouw de dominante functie is. Hierbinnen moet rekening worden gehouden met artikelen 3.1 en 3.2 van de verordening.

Uitsnede Themakaart Agrarische ontwikkeling en Windturbines

Water

Het plangebied is gelegen in gebieden met de typering “Regionale waterberging” en “Reservering waterberging”.



Deze aspecten komen voort uit het project Hoog Wateraanpak 's-Hertogenbosch (HoWaBo). Het gebied ten westen van 's-Hertogenbosch aan de rand van Vlijmen – Het Vughts Gement en de omgeving van het Engelermeer – wordt ingericht als waterbergingsgebied. Ook krijgt de natuur een impuls zodat (zeldzame) planten en dieren zich goed kunnen ontwikkelen.

Voor het aspect water zijn de artikelen 13.1 (regionale waterberging) 14.1 (reservering waterberging) en 18.1 (behoud en herstel van watersystemen) van belang.

Themakaart Water

Uitsnede Themakaart Water, Verordening Ruimte

Cultuurhistorie

Van onderstaande afbeelding is af te lezen dat er twee complexen van cultuurhistorisch belang in of nabij het plangebied zijn gelegen. De Baardwijkse Overlaat heeft de aanduiding 'cultuurhistorisch vlak' gekregen op de themakaart 'cultuurhistorie' in de Verordening Ruimte. De provinciale cultuurhistorische vlakken verdienen extra aandacht vanwege de onvervangbaarheid ervan. De Baardwijkse Overlaat is op de Cultuurhistorische Waardenkaart Noord-Brabant als cultuurhistorische vlak van provinciaal belang aangeduid (code BO01). Het gaat om het cultuurhistorisch vlak Baardwijkse Overlaat. De CHW is verankerd in de Verordening ruimte, artikel 22.

Uitsnede Themakaart Cultuurhistorie, Verordening Ruimte

Hieronder volgt de integrale beschrijving van het cultuurhistorisch vlak Baardwijkse Overlaat. Het gaat hierbij om een gebiedsbeschrijving en aanduiding van de belangrijkste waarden en kenmerken in het gebied. Dit is een samenhangende beschrijving van punten, lijnen en vlakken in het gebied

"Waarden en kenmerken:

• Het open grasland
• Het complex van dijken met wielen
• Het afwateringskanaal 's-Hertogenbosch Drongelen
• De eendenkooi Nieuwe Kooi
• De eendenkooi Oude Kooi
• Het Lange of Nieuwe Wiel bij Drunen
• De spoorbrug bij Drunen
• De Bergsche Maas
• Het Zuiderkanaal
• Het stortebed
• De relatie met overige onderdelen van het systeem van het Drongelens Kanaal
• De relatie met de kunstwerken bij de kruising van het Afwateringskanaal en het Oude Maasje

Beschrijving

Het gebied is een natuurlijke laagte, gelegen tussen de van oost naar west lopende zandrug waarop Vlijmen en Drunen liggen en de Loonse en Drunense Duinen. Het was onderdeel van het systeem van het Oude Maasje. In 1766 werd bij Heusden de Baardwijkse overlaat gerealiseerd, waarmee het overtollige water uit de omgeving van 's-Hertogenbosch naar de Biesbosch kon worden afgevoerd. Tussen Drunen en Waalwijk buigt de overlaat af naar het noorden, aan de westzijde begeleid door het Afwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen, aan de oostzijde door de Elshoutse Zeedijk. Dit was een zijdwende, die na de Sint Elisabethsvloed de zeewaterkering van het Land van Heusden werd. De Elshoutse Zeedijk sluit in het zuiden aan op de Heidijk, die vroeger het zuidoostelijke deel vormde van de omringdijk van de Grote of Zuid-Hollandse Waard, die bij de Sint Elisabethsvloed in 1421 ten onder ging. Aan de westkant van de overlaat lagen de Liniedijk en de Meerdijk die het gebied van Baardwijk en Waalwijk beschermden, bij Cromvoirt diende de Cromvoirtsche Bandijk als bescherming tegen overstromingen. In de overlaat lagen enkele zomerkaden, die als compartimenteringsdijkjes dienst deden. Bij het Lange Wiel lag een hogere kade, het Stortebed, die tevens als zeewaterkering fungeerde. Het wiel is ontstaan bij een doorbraak in de achttiende eeuw. Het gebied bestond vroeger grotendeels uit ongeperceleerd moerasland. In het oosten lag de Hampolder, een met lage kaden omgeven graslandgebied met drie eendenkooien, waar geen boerderijen stonden. Van deze kooien zijn de Oude Kooi en de Nieuwe Kooi bewaard gebleven. De laatstgenoemde is nog volledig in bedrijf. Plaatselijk, zoals in de Moerputten, werd turf gestoken. Na de aanleg van de Bergse Maas en het graven van het Afwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen (1911) verbeterde de waterhuishoudkundige situatie. Er werden sloten en weteringen gegraven en de boeren gebruikten het gebied als hooiland. Na de Tweede Wereldoorlog, toen de Baardwijkse overlaat definitief gesloten was, zijn wegen aangelegd en boerderijen gebouwd, met name aan de Honderdbunderweg. Het gebied maakte vanaf 1700 als inundatiegebied onderdeel uit van de Zuiderwaterlinie.

Spoorbrug

In 1890 werd de Langstraatspoorlijn geopend, ook wel het 'Halve Zolenlijntje' genoemd. De treinverbinding, die tegenwoordig niet meer wordt gebruikt, ging door de hele Langstraat, van 's-Hertogenbosch naar Lage Zwaluwe, een lengte van 46 km. Het spoor ontsloot de vele leerlooierijen en schoenfabrieken in de regio. Het reizigersvervoer over deze lijn eindigde in 1950 en in 1972 werd het baanvak 's-Hertogenbosch-Raamsdonk geheel voor het treinverkeer afgesloten. Er bevinden zich twee bijzondere kunstwerken in het tracé: de brug over de Moerputten en de brug over de Baardwijkse Overlaat".

Doorwerking plangebied

Hierboven is aangegeven welke regels uit de verordening ruimte van belang zijn, gezien de ligging van het plangebied van onderhavig PIP binnen de diverse zones op het gebied van stedelijke ontwikkeling, water, natuur en landschap en cultuurhistorie. Per artikel wordt hieronder aangegeven wat hiervan de doorwerking is in het plangebied. In de Verordening Ruimte wordt steeds gesproken over een bestemmingsplan, maar een en ander geldt eveneens voor een PIP.

Artikel									Doorwerking plangebied
3.1 Zorgplicht voor ruimtelijke kwaliteit
De toelichting bij een bestemmingsplan dat voorziet in een ruimtelijke ontwikkeling bevat een verantwoording dat het plan bijdraagt aan de zorg voor het behoud en de bevordering van de ruimtelijke kwaliteit van het daarbij betrokken gebied en de naaste omgeving, waaronder in ieder geval een goede landschappelijke inpasbaarheid; toepassing is gegeven aan het principe van zorgvuldig ruimtegebruik.									Bij de totstandkoming van het wegontwerp zijn bewust verschillende planfases doorlopen: RKP, RO en VO. Gestart is met een uitgebreide analyse van de bestaande aanwezige kernkwaliteiten van het gebied, die vervolgens zorgvuldig zijn vertaald naar streefbeelden en ontwerpprincipes. Een goede landschappelijke inpassing van de nieuwe wegenstructuur vormde hierbij één van de belangrijkste uitgangspunten. Ook bij de situering van de nieuwe wegenstructuur, inclusief de aansluitingen, is vanuit het oogpunt van zorgvuldig ruimtegebruik zoveel mogelijk aangesloten bij bestaande wegen en bestaand bebouwd gebied. Ook is een koppeling gemaakt met reeds aanwezige opgaven binnen het GOL-plangebied, zoals de ecologische verbindingzone langs het Drongelens Kanaal (GOL-West) en de HoWaBo (GOL-Oost). Er is dus bij de GOL nadrukkelijk aandacht besteed aan de zorgplicht voor ruimtelijke kwaliteit. Meer hierover is te vinden in hoofdstuk 4 van het Ruimtelijke Kwaliteitsplan en het Ruimtelijk Ontwerp (zie bijlage 4 en 5).
Ten behoeve van het behoud en de bevordering van de ruimtelijke kwaliteit bevat de toelichting bij een bestemmingsplan als bedoeld in het eerste lid een verantwoording waaruit blijkt dat: - in het bestemmingsplan rekening is gehouden met de gevolgen van de beoogde ruimtelijke ontwikkeling voor de in het plan begrepen gronden en de naaste omgeving, in het bijzonder wat betreft de bodemkwaliteit, de waterhuishouding, de in de grond aanwezige of te verwachten monumenten, de cultuurhistorische waarden, de ecologische waarden, de aardkundige waarden en de landschappelijke waarden; - de omvang van de beoogde ruimtelijke ontwikkeling, de omvang van de bebouwing en de beoogde functie, past in de omgeving gelet op de bestaande en toekomstige functies in de omgeving en de effecten die de ontwikkeling op die functies heeft, waaronder de effecten vanwege milieuaspecten en volksgezondheid.									Als onderdeel van het PIP zijn onderzoeken uitgevoerd naar alle genoemde aspecten. De resultaten hiervan zijn opgenomen in Hoofdstuk 5 en Hoofdstuk 7. De bodemkwaliteit verslechtert niet als gevolg van de planontwikkeling. Vrijkomende grond, baggerspecie en bouwstoffen zullen worden hergebruikt, echter voor het toepassen en verwerking van grond en bouwstoffen geldt het Besluit bodemkwaliteit. Daarmee is de bodemkwaliteit in de toekomstige situatie gewaarborgd, met name door het “stand still” principe; oftewel de grond dient te voldoen aan de functie én aan de bodemkwaliteit van de te ontvangen bodem. Hiermee is een eventuele verslechtering van de bodemkwaliteit door het (her)gebruik van grond ondervangen. Voor de te verwachten (archeologische) waarden in de bodem is een dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie' opgenomen, waar deze verwachting van toepassing is. Voor de ecologische waarden is de bestemming ´Natuur´ opgenomen, inclusief een aanduiding voor ecologische verbindingszone waar deze een (snel)weg kruist. Het belang van de cultuurhistorie heeft veel aandacht gekregen in hele planproces. Het gebied ten westen van Vlijmen kent cultuurhistorische structuren, die door de aanleg van de Randweg Vlijmen worden doorsneden. De landschappelijke inpassing van de nieuwe weg door middel van de versterking van de aangetaste structuren (bijvoorbeeld de aanplant van bomenlanen) verzacht deze aantasting waardoor de effecten op cultuurhistorie worden gemitigeerd. Verder zullen nieuwe elementen worden toegevoegd, zoals de verwijzing naar de Boerenschans. Deze schans was een onderdeel van de Circumvallatielinie van Frederik Hendrik aangelegd tijdens het beleg van 's-Hertogenbosch in 1629. Wat betreft het cultuurhiostorisch vlak in de Baardwijkse Overlaat wordt verwezen (verderop in deze paragraaf) naar het kopje 'doorwerking plangebied, artikel 22' Voor de wijze van borging wordt verwezen naar paragraaf 4.4 Binnen het plangebied zijn geen aardkundige waarden aanwezig. Bij de totstandkoming van het wegontwerp zijn bewust verschillende planfases doorlopen: RKP, RO en VO. Gestart is met een uitgebreide analyse van de bestaande aanwezige kernkwaliteiten van het gebied, die vervolgens zorgvuldig zijn vertaald naar streefbeelden en ontwerpprincipes. Een goede landschappelijke inpassing van de nieuwe wegenstructuur vormde hierbij één van de belangrijkste uitgangspunten. Voor de wijze van borging wordt verwezen naar paragraaf 4.4 Voor een gedetailleerd inzicht in de verschillende (milieu)aspecten wordt verwezen naar Hoofdstuk 4, Hoofdstuk 5 en Hoofdstuk 7.

Artikel									Doorwerking plangebied
3.2 Kwaliteitsverbetering van het landschap
Een bestemmingsplan dat een ruimtelijke ontwikkeling buiten bestaand stedelijk gebied mogelijk maakt, bepaalt dat die ruimtelijke ontwikkeling gepaard gaat met een fysieke verbetering van de aanwezige of potentiële kwaliteiten van bodem, water, natuur, landschap, cultuurhistorie of van de extensieve recreatieve mogelijkheden van het gebied of de omgeving. In 3.2.3 wordt aangegeven waar de bedoelde verbetering betrekking op kan hebben, zoals het toevoegen, versterken of herstellen van landschapselementen, het verrichten van activiteiten gericht op behoud of herstel van cultuurhistorisch waardevolle terreinen dan wel een fysieke bijdrage aan de realisering van het NNB en ecologische verbindingszones.									Bij de totstandkoming van het wegontwerp zijn bewust verschillende planfases doorlopen: RKP, RO en VO. Gestart is met een uitgebreide analyse van de bestaande aanwezige kernkwaliteiten van het gebied, die vervolgens zorgvuldig zijn vertaald naar streefbeelden en ontwerpprincipes. Een goede landschappelijke inpassing van de nieuwe wegenstructuur vormde hierbij één van de belangrijkste uitgangspunten. Daarnaast wordt door het openmaken van de huidige spoordijk de cultuurhistorische waarde van de Baardwijkse Overlaat verder versterkt. In GOL is verder ook aandacht besteed aan een recreatieve beleving van het landschap: (bestaande) wandel- en fietsroutes doorkruisen op verschillende plaatsen het plangebied. Vanuit de wenselijke afleesbaarheid van de bijzondere watergeschiedenis van het gebied en de betekenis van de Heidijk daarin wordt een deel van deze dijk hersteld ter hoogte van de Eindstraat. Zo wordt hier de rommelige structuur hersteld. Er is sprake van een duidelijke kwaliteitsimpuls. De wegenstructuur (verlengde Spoorlaan) zorgt voor een poortwerking, zodat Drunen vanaf de A59 een groene entree krijgt. Verder vindt een fysieke bijdrage plaats aan de realisering van het NNB. Kortom: de vereiste kwaliteitsverbetering op grond van artikel 3.2. is breed bekeken.
De toelichting bij een bestemmingsplan bevat een verantwoording van de wijze waarop de verbetering financieel, juridisch en feitelijk is geborgd en dat de verbetering past binnen de hoofdlijnen van het te voeren ruimtelijk beleid voor dat gebied.									De betreffende verbetering hangt direct samen met GOL. Hiervoor is specifiek ruimtelijk beleid ontwikkeld (het RKP), waarop de verschillende uit te voeren maatregelen zijn gebaseerd. De juridische borging hiervan en de economische uitvoerbaarheid zijn gedetailleerd beschreven in paragraaf 4.4 en Hoofdstuk 9.

Artikel									Doorwerking plangebied
5.1 Bescherming Natuur Netwerk Brabant
Een bestemmingsplan gelegen in de ecologische hoofdstructuur: strekt tot het behoud, herstel of de duurzame ontwikkeling van de ecologische waarden en kenmerken van de onderscheiden gebieden; stelt regels ter bescherming van de ecologische waarden en kenmerken van de onderscheiden gebieden en houdt daarbij rekening met de overige aanwezige waarden en kenmerken, waaronder de cultuurhistorische waarden en kenmerken; bepaalt dat zolang de ecologische hoofdstructuur niet is gerealiseerd, de bestaande bebouwing en de bestaande planologische gebruiksactiviteit zijn toegelaten.									Er heeft uitgebreid natuuronderzoek plaatsgevonden. Hiervan wordt verslag gedaan in paragraaf 7.7. Het natuuronderzoek omvat ook een overzicht van de noodzakelijke compensatie. Het plan omvat twee nieuwe ecologische verbindingszones met de bestemming 'Natuur' of de aanduiding 'ecologische verbindingszone' waar deze de (snel)weg kruist. In de regels van het PIP is hieraan een beschermende regeling gekoppeld. Verder wordt verwezen naar paragraaf 4.4. Enkele onderdelen van het bestaande NNB, zoals aangegeven in de verordening, zullen verdwijnen. Hiertoe is een aanduiding opgenomen op de verbeelding. Na vaststelling van beide inpassingsplannen zal de herbegrenzing van het NNB meegenomen worden in de jaarlijkse wijziging van de Verordening Ruimte. Een en ander komt ook aan de orde in het natuuronderzoek. Door de plannen van de GOL wordt veel natuur toegevoegd aan de Oostelijke Langstraat door het realiseren van ecologische verbindingszones Drongelens kanaal en Baardwijkse Overlaat (Waalwijk) en de Voordijk (Vlijmen). Naast de aanleg van de ecologische verbindingszones zal ook nog de volgende natuur worden ontwikkeld om de ecologische waarden van de BO verder te verhogen: 1. Natuurlijke inrichting van de zone tussen de Heidijk en de randweg Vlijmen met hooiland met poelen. 2. De spoordijk in de BO zal gedeeltelijk worden opgemaakt. Hier zal een een fiets- en wandelbrug worden gerealiseerd met daaronder een nieuw aan te leggen natuurzone van hooiland met poelen en natuurvriendelijke oevers. 3. De EVZ onder A59 (zone van 25 meter breed) wordt versterkt en verbreed door ten noorden en zuiden van de A59 een groter gebied als natuur in te richten. Dit gedeelte kan als stapsteen dienen. Voor kleine minder mobiele soorten, zoals amfibieën, is de kruising met de A59 een vrij grote afstand om te overbruggen. Stapstenen kunnen als verblijfsgebied dienen om op kracht te komen naar de oversteek. Hierdoor functioneert de onderdoorgang beter voor deze soorten. De stapstenen kunnen worden gerealiseerd door de gronden ter hoogte van deze kruising als natuur in te richten (hooiland met poelen). Als we alleen kijken naar de EVZ Drongelens Kanaal met stapstenen, de EVZ Baardwijkse Overlaat en de EVZ Voordijk gaat het om circa 12,5 ha. Minder dan de helft daarvan (circa 5.9 ha.) betreft noodzakelijke compensatie van sommige GOL-maatregelen (aanleg nieuwe wegen). De rest is dus een 'zelfstandig' onderdeel van de GOL. Ter hoogte van de Eindstraat zal de Heidijk worden hersteld. Dit deel krijgt in dit PIP als onderdeel van de NNB een bestemming Natuur mede aanduiding 'Overige zone - Natuurnetwerk Brabant'. Bij Vlijmen wordt een ecotunnel aangelegd onder de A59. In de weg erboven wordt een lichtstrook meegenomen in de tussenberm, zodat er licht in de tunnel valt. Gronden ten noorden en zuiden daarvan hebben ook een natuur bestemming gekregen. Waterschap Aa en Maas heeft inmiddels het Projectplan EVZ Drongelens kanaal vastgesteld (Dat plan is in te zien via internet). De inrichting van de EVZ Drongelens kanaal tot Natuur is daarmee zekergesteld.

Artikel									Doorwerking plangebied
6.1 Bescherming van de groenblauwe mantel
Een bestemmingsplan dat is gelegen in de groenblauwe mantel: strekt tot behoud, herstel of duurzame ontwikkeling van het watersysteem en de ecologische en landschappelijke waarden en kenmerken van de onderscheiden gebieden; stelt regels ter bescherming van de ecologische, landschappelijke en hydrologische waarden en kenmerken van de onderscheiden gebieden.									GOL heeft tot doel om een versterking van het watersysteem en ecologische en landschappelijke waarden te bereiken. Zo wordt de waterberging HoWaBo gerealiseerd en komen er nieuwe ecologische verbindingszones. Ter bescherming van deze elementen zijn onder meer de bestemming 'Natuur' en de dubbelbestemming 'Waterstaat - Waterberging' opgenomen. De bescherming van de landschappelijke waarden vindt op verschillende wijzen plaats. Zo zijn er voorwaardelijke verplichtingen opgenomen in de bestemming Verkeer. Ook is bij de planvorming rekening gehouden met het landschap door de nieuwe wegen zodanig te situeren dat de aantasting van het landschap wordt geminimaliseerd. Dit vindt zijn uitwerking in een 'strakke' bestemming 'Verkeer'. Daarnaast wordt in het PIP GOL West tussen de Heidijk en de nieuwe randweg Drunen een gebied ingericht als hooiland met poelen. Deze zone heeft de bestemming 'Groen' gekregen (zie artikel 3). In het PIP GOL Oost vindt ten oosten van de Voordijk compensatie plaats van de groen blauwe mantel in het verlengde van de EVZ Voordijk (tussen de Meliestraat en de 'insteker' van de randweg ter hoogte van de Vijfhoevenlaan). Deze gronden hebben de bestemming 'Natuur' gekregen. Ook is een gebiedsaanduiding op de verbeelding opgenomen met een daarbij passende regeling (zie artikel 23.3 Overige zone - groenblauwe mantel). Verder wordt verwezen naar paragraaf 4.4.
De toelichting bij een bestemmingsplan bevat een verantwoording over de wijze waarop de nodige kennis over de aanwezige ecologische en landschappelijke waarden en kenmerken is vergaard.									Als onderdeel van het PIP zijn onderzoeken uitgevoerd naar alle relevante aspecten. De resultaten hiervan zijn opgenomen in Hoofdstuk 5 en Hoofdstuk 7. Hierbij is ook per onderzoeksrapport beschreven hoe te werk is gegaan en de kennis is vergaard. Dit geldt eveneens voor het RKP (Hoofdstuk 4), zie bijlage 4, waarin op basis van een uitgebreide analyse de kernkwaliteiten van het landschap zijn bepaald. Verder wordt verwezen naar paragraaf 4.4.

Artikel									Doorwerking plangebied
6.17 Wegen
De toelichting bij een bestemmingsplan dat voorziet in de aanleg of wijziging van een gemeentelijke of provinciale weg bevat: 1. een omschrijving van het onderzoeksgebied en van de aard van het verkeerskundig probleem. 2. een onderbouwing van de voorkeur voor het in het plan opgenomen tracé en een beschrijving van de te treffen maatregelen; 3. een onderbouwing dat de ontwikkeling gepaard gaat met een positieve bijdrage aan de bescherming en ontwikkeling van de onderkende ecologische en landschappelijke waarden en kenmerken; 4. een beschrijving van de te treffen voorzieningen, gericht op het ongedaan maken, beperken of compenseren van de nadelige gevolgen van de uitvoering van het werk, voor zover die voorzieningen rechtstreeks verband houden met de uitvoering van het werk.									Achter GOL schuilt een hele historie. Deze is uitgebreid beschreven in paragraaf 1.4. Geconstateerd is dat de leefkwaliteit in de kernen onder druk staat evenals de doorstroming op de A59 door de vele op- en afritten. Door een aanpassing van de wegenstructuur wordt doorgaand verkeer om de woongebieden heen geleid en verdwijnen op- en afritten, waardoor de doorstroming en daarmee de verkeersveiligheid op de A59 verbetert. Het tracé van de nieuwe wegen en de exacte uit te voeren ruimtelijke maatregelen worden uitgebreid beschreven in Hoofdstuk 3. Door de aanleg van ecologische verbindingszones wordt een positieve bijdrage geleverd aan ecologische en landschappelijke waarden. De noodzakelijke compensatie van natuur vindt plaats binnen de beide plangebieden. Mitigerende maatregelen, zoals de realisatie van geluidsschermen, worden getroffen op de plaatsen waar dat noodzakelijk is (zie de onderzoeken in Hoofdstuk 7). Op heel veel plekken wordt het woon- en leefklimaat een stuk beter. Op sommige plekken is sprake van een verslechtering. Echter ook daar blijft sprake van een acceptabel woon- en leefklimaat.

Artikel									Doorwerking plangebied
11.1 Natuur Netwerk Brabant - ecologische verbindingszone
Een bestemmingsplan strekt ter plaatse van de aanduiding 'Natuur Netwerk Brabant - ecologische verbindingszone' tot de verwezenlijking, het behoud en het beheer van een ecologische verbindingszone met een breedte van: a. ten minste 50 meter in bestaand stedelijk gebied en zoekgebied voor stedelijke ontwikkeling; b. ten minste 25 meter in alle overige gebieden.									Het (nieuwe) NNB heeft de bestemming 'Natuur' gekregen met de aanduiding 'overige zone - Natuur Netwerk Brabant'. Daar waar de (snel)weg het NNB kruist is alleen de aanduiding 'overige zone - Natuur Netwerk Brabant'. In de regels van het PIP is aan het NNB een beschermende regeling gekoppeld. Verder wordt verwezen naar paragraaf 4.4. Ooit was het de bedoeling aan de oostzijde van de Baardwijkse Overlaat onder of over de A59 een doorgang (voor dieren en planten) te maken met een direct aan de noordzijde van de A59 gelegen verbinding naar het Drongelens Kanaal. Voortschrijdend inzicht heeft ertoe geleid dat er inmiddels een onderdoorgang voor de NNB is gemaakt onder de A59 aan de westzijde van de Baardwijkse Overlaat direct langs het Drongelens Kanaal. De verbinding met de Elshoutse Zeedijk is nu op een grotere afstand van de A59 geprojecteerd. De Heidijk blijft voor een groot deel NNB, alleen grenzend aan de A59 wordt een deel van het NNB geschrapt (waar de nieuwe weg komt te liggen). In de regels en op de verbeelding is dat ook als zodanig aangegeven. Een deel van de Heidijk wordt hersteld. Deze gronden krijgen nu de bestemming 'Natuur' en de aanduiding 'Overige zone - Natuur Netwerk Brabant'. Na vaststelling van beide inpassingsplannen zal de herbegrenzing van het NNB meegenomen worden in de jaarlijkse wijziging van de Verordening Ruimte. Ten oosten van de Randweg Drunen wordt ook natuur ontwikkeld (hooiland met poelen). Deze strook grenst aan de EVZ Heidijk. Ook een klein deel van het NNB ten westen van het Drongelens Kanaal kan worden geschrapt. Dit is als zodanig opgenomen op de verbeelding.
Een bestemmingsplan als bedoeld in het eerste lid, stelt regels voor zover dat nodig is om te voorkomen dat het gebied minder geschikt wordt voor de verwezenlijking, het behoud en het beheer van een ecologische verbindingszone, waarbij in ieder geval: a. beperkingen worden gesteld aan stedelijke, agrarische en recreatieve ontwikkelingen, in het bijzonder wat betreft de daarmee verband houdende bebouwing; b. regels ten aanzien van het aanbrengen van oppervlakteverhardingen of verharde oppervlakten van meer dan 100 m², anders dan een bouwwerk.									In de regels van de bestemming 'Natuur' zijn qua bebouwing enkel bouwwerken, geen gebouwen zijnde, toegestaan. De gronden zijn primair bedoeld voor het behoud, herstel en/of ontwikkeling van de landschaps- en natuurwaarden in het algemeen en van ecologische verbindingszones in het bijzonder. Recreatief medegebruik is toegestaan. Voor het uitvoeren van werkzaamheden, waaronder het aanbrengen van verhardingen met een oppervlak groter dan 100 m², is een omgevingsvergunning verplicht.

Artikel									Doorwerking plangebied
12.1 Attentiegebied Natuur Netwerk Brabant
Een bestemmingsplan ter plaatse van de aanduiding Attentiegebied Natuur Netwerk Brabant wijst geen bestemmingen aan of stelt geen regels vast die fysieke ingrepen mogelijk maken met een negatief effect op de waterhuishouding van de hierbinnen gelegen ecologische hoofdstructuur.									Voor het betreffende gebied is op de verbeelding een functieaanduiding 'Overige zone - attentiegebied Natuur Netwerk Brabant' opgenomen met bijbehorende regels.

Artikel									Doorwerking plangebied
13.1 Regionale waterberging
Een bestemmingsplan ter plaatse van de aanduiding Regionale waterberging strekt mede tot behoud van het waterbergend vermogen van dat gebied. Een bestemmingsplan: a. bepaalt dat bebouwing ten dienste van waterberging tot een hoogte van ten hoogste 2 meter is toegestaan; b. stelt beperkingen aan het ophogen van gronden en het aanbrengen of wijzigen van kaden, voor zover deze activiteiten niet worden uitgevoerd in het kader van normaal beheer en onderhoud.									De regionale waterberging in het plangebied betreft de HoWaBo. Deze vormt onderdeel van GOL en heeft daarvoor een specifieke regeling gekregen in de vorm van de dubbelbestemming 'Waterstaat - Waterbergingsgebied' in het PIP GOL Oost. De regels van deze bestemming zijn erop gericht om de waterberging te beschermen.

Artikel									Doorwerking plangebied
14.1 Reservering waterberging
Een bestemmingsplan ter plaatse van de aanduiding Reservering waterberging strekt mede tot behoud van het waterbergend vermogen van dat gebied.									Deze aanduiding komt voor in het plangebied PIP GOL Oost. Dit PIP kent de bestemmingen 'Natuur', 'Water' en 'Verkeer'. Binnen deze bestemmingen is de realisatie van waterberging mogelijk.

Artikel									Doorwerking plangebied
18.1 Behoud en herstel van watersystemen
Een bestemmingsplan ter plaatse van de aanduiding 'Behoud en herstel van watersystemen' strekt mede tot de verwezenlijking en het behoud, beheer en herstel van watersystemen waarbij het gebied een breedte heeft van ten minste 25 meter aan weerszijden van de waterloop.									Het betreft in dit geval een zone ten oosten van het Drongelens Kanaal gelegen in het PIP GOL West en een zone ten oosten van de Bossche Sloot in het PIP GOL Oost.
Een bestemmingsplan als bedoeld in het eerste lid stelt regels om te voorkomen dat een gebied minder geschikt wordt voor de verwezenlijking en het behoud, beheer en herstel van watersystemen aangaande: a. beperkingen aan stedelijke, agrarische en recreatieve ontwikkelingen, in het bijzonder wat betreft de daarmee verband houdende bebouwing; b. het aanbrengen van oppervlakteverhardingen of verharde oppervlakten van meer dan 100 m2, anders dan een bouwwerk; c. het ophogen van gronden.									Deze zones hebben de bestemming 'Natuur' gekregen'met regels die ook gericht zijn op het voorkomen dat deze zones minder geschikt worden voor de verwezenlijking en het behoud, beheer en herstel van watersystemen.
Een bestemmingsplan als bedoeld in het eerste lid bepaalt dat bij het toepassen van de regels bedoeld in het tweede lid onder b en c, het betrokken waterschapsbestuur wordt gehoord.									In de regels van de bestemming 'Natuur' is onder het kopje 'Toelaatbaarheid' bepaald dat het betrokken waterschapsbestuur moet worden gehoord.

Artikel									Doorwerking plangebied
22 Cultuurhistorisch vlak
Ter plaatse van de aanduiding 'cultuurhistorisch vlak' geldt dat een bestemmingsplan: a. mede is gericht op behoud, herstel of de duurzame ontwikkeling van de cultuurhistorische waarden en kenmerken van de onderscheiden gebieden; b. regels stelt ter bescherming van de cultuurhistorische waarden en kenmerken van de onderscheiden gebieden.									De Baardwijkse Overlaat maakt onderdeel uit van het cultuurhistorisch vlak Baardwijkse Overlaat. Specifiek voor de Baardwijkse Overlaat is het beleid gericht op het behoud van open landschap en afstemmen van natuurontwikkeling, waterberging en stedelijke uitbreiding op de cultuurhistorische identiteit van de Overlaat. Dit heeft geleid tot het nemen van een belangrijke maatregel in de Baardwijkse Overlaat, namelijk het gedeeltelijk open maken van de spoordijk. Hier wordt de dijk vervangen door een fiets- en wandelbrug. Met het gedeeltelijk openmaken van de spoorbrug en de aanleg van een fiets- en wandelbrug (met referentie naar de oude open spoorbrug) komt de noord-zuid openheid van de Baardwijkse Overlaat weer tot haar recht en krijgt de spoordijk/-brug ook weer betekenis in relatie tot de inundatie- en overlaat-functie. De bouw van de fiets- en wandelbrug is een belangrijke maatregel in de totale gebiedsontwikkeling in de Baardwijkse Overlaat. Met de ontwikkeling van een moderne snelfietsroute op de spoordijk/-brug krijgen de cultuurhistorische waarden van het oude spoortracé ook betekenis voor de toekomst. Daarbij worden de (rijks)-monumentale brugdelen behouden en betekenis gegeven in de historische gelaagdheid van de spoorbrug. Hierop wordt nader ingegaan in Hoofdstuk 4 van bijlage 4 en bijlage 5 en paragraaf 7.8. De bescherming van de cultuurhistorische waarden binnen het PIP GOL West vindt op verschillende wijzen plaats. Zo zijn er voorwaardelijke verplichtingen opgenomen in de bestemming Verkeer. Ook is bij de planvorming rekening gehouden met cultuurhistorie door de nieuwe wegen zodanig te situeren dat de aantasting van het landschap wordt geminimaliseerd. Dit vindt zijn uitwerking in een 'strakke' bestemming 'Verkeer'. Ook is een gebiedsaanduiding op de verbeelding opgenomen met een daarbij passende regeling (zie het artikel 'Waarde - Cultuurhistorie' in het PIP GOL West. Verder wordt verwezen naar paragraaf 4.4.

6.3.4 Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan     

De provincie kiest voor een deur tot deur benadering, waarbij alle vervoer over weg, water en spoor in samenhang wordt bekeken (ook OV en fiets). Per gebied wordt een passende invulling gegeven aan mobiliteit. Elk gebied is anders en per gebied legt de provincie andere accenten. Het PVVP schetst onder andere de ambities om voldoende ruimte te houden voor aanleg van nieuwe infrastructuur, gegarandeerde en betere sociale bereikbaarheid met keuzemogelijkheden voor de reiziger, verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving en bescherming/ontwikkeling van natuur en landschap bij inpassing van nieuwe infrastructuur.

Het Provinciaal Verkeers- en Vervoerplan (PVVP) is vervolgens het kader voor de gemeenten bij de vormgeving van een samenhangend en uitvoeringsgericht mobiliteitsbeleid. De essentiële onderdelen van het PVVP moeten namelijk een uitwerking krijgen in de regionale gemeentelijke verkeers- en vervoerplannen.

In het PVVP kiest de provincie voor:

• de reiziger, door uit te gaan van een deur-tot-deur benadering en in te zetten op acceptabele, betrouwbare reistijden;
• voor een juiste balans tussen bereikbaarheid, leefbaarheid en veiligheid, welke per situatie kan verschillen;
• vergroting van uitvoeringskracht.

Doorwerking plangebied

In het PVVP worden geen concrete uitspraken gedaan ten aanzien van de A59 of de aanleg van (lokale) infrastructuur. Wel kan gesteld worden dat het programma GOL een concrete invulling vormt van de doelstellingen zoals die zijn neergelegd in het PVVP. Een verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving is immers een ambitie van GOL die ook in het PVVP is verwoord, net als een verbetering van de bereikbaarheid. Door de uitvoering van de ruimtelijke maatregelen verbetert de leefbaarheid van de kernen, omdat verkeer zoveel mogelijk om de woongebieden heen wordt geleid. Door de aanleg van een snelfietsroute wordt een alternatief voor de auto geboden en de verkeersveiligheid verbeterd doordat gevaarlijke op- en afritten op de A59 verdwijnen. Ook een nieuwe fietsverbinding tussen Nieuwkuijk en Haarsteeg is een verbetering van de verkeersveiligheid voor fietsers.

6.3.5 Brabants Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport     

Het Brabants MIT 2014-2018 vormt het uitvoeringsprogramma van het PVVP. In het BMIT, vastgesteld door PS d.d. 21 september 2012, is het programma GOL opgenomen met projectnummer AB19.



Doorwerking plangebied

De uitdaging voor de GOL ligt in een integrale structuurversterking (gebiedsinrichtingsproces) van de regio door de drie genoemde trajecten (hoogwaterbescherming, corridorstudie A59 en de Groene Delta) op een doordachte manier met elkaar te verbinden en op een integrale wijze 'werk met werk' te maken. Kansen liggen er op het gebied van hoogwaterbescherming, verkeer, landschap & ecologie, landbouw en recreatie.

6.3.6 Brabant: uitnodigend groen - Integrale provinciale natuur- en landschapsvisie 2012-2022     

Door middel van deze visie wordt een nieuwe koers uitgezet voor versterking van de Brabantse natuur en het Brabantse landschap. De provincie wil de ecologische hoofdstructuur afmaken en natuur en landschap vanuit hun intrinsieke waarde beschermen en een plek geven in de samenleving zodat ze ten goede komen aan alle Brabanders. Natuur en landschap zijn immers essentieel voor een goed en gezond leef- en vestigingsklimaat. De basis moet hiervoor op orde zijn, namelijk een samenhangend netwerk van natuurgebieden en een grote variëteit aan dier- en plantensoorten.



Goed milieu- en waterbeheer is hiervoor een randvoorwaarde, daarom wordt ingezet op:

• Een samenhangend en robuust netwerk van natuurgebieden inclusief verbindingen.
• Behoud en herstel van biodiversiteit Brabantbreed van stad tot land.
• Een Brabants mozaïek van landschappen met regionale identiteiten gericht op een goed leef- en vestigingsklimaat.
• Verankering van natuur en landschap in de samenleving, in samenhang met economische en sociale culturele ontwikkelingen in een ruimtelijke context.

Doorwerking plangebied

Eén van de uitgangspunten voor GOL is het opheffen van de barrièrewerking van de A59 op het gebied van natuur en water. Ecologische verbindingszones worden gerealiseerd tussen het rivierengebied van de Maas aan de noordzijde en het Nationaal Park de Loonse en Drunense Duinen en Vlijmens Ven/Moerputten aan de zuidzijde. Hiermee wordt het netwerk van natuurgebieden in de provincie verder uitgebouwd.

Bij de inpassing van de ruimtelijke maatregelen is nadrukkelijk rekening gehouden met de (cultuurhistorische) kwaliteiten van het landschap. Hierop wordt uitgebreid ingegaan in Hoofdstuk 4 Ruimtelijk Kwaliteitsplan en Ruimtelijk Ontwerp. Door de aanleg van recreatieve verbindingen (wandel- en fietspaden) wordt tevens de beleving van het landschap versterkt.

6.3.7 Gebiedsagenda Brabant (november 2013)     

De Gebiedsagenda is de samenwerkingsagenda van de betrokken partners die de gemeenschappelijke basis vormt voor het Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (BO MIRT) dat jaarlijks plaatsvindt. Daarnaast heeft de Gebiedsagenda een functie voor het overleg van de provincie Noord-Brabant met de vijf grote gemeenten en voor het regionaal ruimtelijk overleg (RRO) van de provincie Noord-Brabant met de samenwerkende gemeenten in de vier Brabantse regio's. De Gebiedsagenda is een 'levend' document zonder wettelijke status en bevat geen nieuw beleid. Het is letterlijk een gezamenlijke agenda van betrokken partners die periodiek wordt geactualiseerd.



De Gebiedsagenda Brabant bevat een overzicht van de belangrijkste opgaven die bijdragen aan een duurzame ruimtelijke ontwikkeling van Brabant in de periode tot 2040. Doel is om zorg te dragen voor een betere afstemming van Rijks- en regionale ambities op het terrein van ruimtelijke ontwikkeling en infrastructuur. Belangrijke onderlegger zijn de SVIR en het topsectorenbeleid.



Doorwerking plangebied

Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat is één van regionale gebiedsopgaven in de Gebiedsagenda. Dit PIP is een nadere uitwerking van de Gebiedsagenda en is het juridisch-planologisch document om een en ander te verwezenlijken in de Oostelijke Langstraat. 

6.4.1 Corridorstudie A59: De maasroute stroomt door     

De provincie Noord-Brabant, de gemeenten 's-Hertogenbosch, Heusden en Waalwijk, Waterschap Aa en Maas, Vereniging Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en ZLTO hebben samen een visie opgesteld voor de ontwikkeling van het gebied tussen 's-Hertogenbosch en Waalwijk tot 2030. Rijkswaterstaat trad op als adviseur. De visie beschrijft de kansen van een integrale aanpak van de gebiedsontwikkeling en het oplossen van een aantal knelpunten op en rond de A59 op korte en langere termijn.



Belangrijke uitkomst van de Corridorstudie is dat de A59 tot 2030 uit 2x2 rijstroken kan blijven bestaan, mits er maatregelen worden genomen. Met name het reconstrueren en verbeteren van de aansluitingen op de A59 is cruciaal. In combinatie met een verbetering van het onderliggende wegennet en andere noodzakelijke maatregelen zijn er verdere winsten te behalen op het gebied van doorstroming, veiligheid en leefbaarheid van de omgeving. Een goede mix van maatregelen, met nadruk op het verbeteren van het Openbaar Vervoer, het koppelen en uitbreiden van de parallelstructuur en het aanpassen van de aansluitingenstructuur, leidt tot een duurzame en betrouwbare Maasroute, die tot minimaal 2025 doorstroomt.



In de Baardwijkse Overlaat liggen kansen voor een ecologische en recreatieve noord-zuidverbinding. Bij de reconstructie van de brug over het Drongelens Kanaal is het wenselijk om daar ruimte voor te maken. Tussen 's-Hertogenbosch en Vlijmen en in het groene gebied van de Diezemonding liggen kansen voor een noord-zuidverbinding die waterberging, recreatie en landschap- en natuurontwikkeling mogelijk maken.



Door de klimaatverandering moet Nederland rekening houden met meer extreme neerslag en een hoger waterpeil in watergangen en meren. De kans op wateroverlast in laaggelegen gebieden neemt toe. Maatregelen om droge voeten te houden zijn inmiddels noodzakelijk geworden. Ruimte voor waterberging is één van de maatregelen waarnaar wordt gekeken. In het kader van het project HoWaBo wordt het gebied tussen Vlijmen en 's-Hertogenbosch geschikt gemaakt voor waterberging. Water voor retentie moet hier in de toekomst van zuid naar noord onder de A59 door kunnen stromen.



Doorwerking plangebied

Dit PIP is een nadere uitwerking van dit beleidsdocument en is het juridisch-planologisch instrument om een en ander te verwezenlijken in de Oostelijke Langstraat.

6.4.2 Agrifood Capital (regio Noordoost Brabant)     

De strategische agenda van de Agrifood Capital verwoordt dat voorzieningen op gebied van bereikbaarheid en mobiliteit een randvoorwaarde zijn voor een goed woon, werk- en leefklimaat. Het stimuleren en faciliteren van duurzame mobiliteit maakt onderdeel uit van de strategische agenda. Fietsmobiliteit is een speerpunt in de werkprogramma's van de thema's Bereikbaarheid en Mobiliteit en Energie en Duurzaamheid en is een voorwaarde voor goede vestigingsmilieus. Daarnaast beoogt de provincie met het programma 'Fiets in de versnelling' meer Brabanders op de fiets te krijgen. Het huidig provinciebestuur heeft in haar Bestuursakkoord expliciet de aanleg van nieuwe snelfietsroutes opgenomen.

Het realiseren van snelfietsroutes past uitstekend in het landelijke Rijksprogramma Beter Benutten. De GGA-regio 's-Hertogenbosch kan voor de realisatie van snelfietsroutes onderdelen financieren bij het jaarlijkse regionale uitvoeringsprogramma. Voor de uitvoering van fietsprojecten zijn zodoende volop cofinancieringskansen aanwezig. In 2013 zijn de kansrijke snelfietsroutes voor de regio in beeld gebracht in de Quick Scan Snelfietsroutes Agrifood Capital en bovendien is in dat jaar de Regionale Duurzame Mobiliteitsvisie opgesteld met als doel om de basisinfrastructuur in de regio verder te optimaliseren en de mobiliteit te verduurzamen.

Twee belangrijke kansrijke snelfietsroutes zijn 's-Hertogenbosch-Vlijmen-Waalwijk en 's-Hertogenbosch-Boxtel -Eindhoven. Een groot deel van de forenzen die nu gebruik maakt van de snelwegen A59 en A2 heeft een reisafstand van 15 km of minder blijkt uit onderzoek. In de ochtend- en avondspits is het erg druk op de invalswegen van 's-Hertogenbosch. Met de opmars van de elektrische fiets en de belastingvoordelen voor werkgevers liggen er grote kansen om fileknelpunten duurzaam te verminderen. Voorwaarde om forenzen op de fiets te krijgen is een duidelijke, aantrekkelijke, veilige en snelle fietsroute. Gelet op de ambities van de provincie, regio, betrokken gemeenten is ambtelijk en bestuurlijk afgesproken om samen een verkenning uit te gaan voeren naar de twee genoemde snelfietsroutes in de regio 's-Hertogenbosch.



Doel van de verkenning is om te komen tot een gedragen voorkeursvariant voor de beide routes met een gedegen kostenindicatie, zodat bestuurlijk kan worden overwogen om de ambities om te zetten in realisatie van (een van beide) snelfietsroutes. Het hogere doel van de beide snelfietsroutes is om automobilisten die op fietsbare afstand (tot 25 km) wonen te stimuleren de fiets naar het werk te pakken door een kwalitatief hoogwaardige fietsverbinding te bieden als alternatief voor de snelweg. Dit kan deels door bestaande fietsverbindingen te optimaliseren tot een hoger kwaliteitsniveau en deels door nieuwe fietsverbindingen te realiseren.



Om dit te bereiken zal eerst een duidelijke routekeuze gemaakt moeten worden met zoveel mogelijk potentie. Vervolgens dient deze route met infrastructurele maatregelen geoptimaliseerd te worden en volgt een proces met werknemers en werkgevers om het fietsen te stimuleren. Kortom de route moet korter, veiliger en aantrekkelijker worden. Om de eerste stap te zetten in de richting van het hogere doel worden de twee routes verkend, te weten 's-Hertogenbosch-Vlijmen-Waalwijk en 's-Hertogenbosch-Boxtel- Eindhoven.



Doorwerking plangebied

Op 9 december 2016 heeft de Stuurgroep GOL geadviseerd de snelfietsroute 's-Hertogenbosch-Vlijmen-Waalwijk daadwerkelijk te realiseren. Het tracé wordt ingepast in de planvorming van de GOL, zie ook paragraaf 3.3.3 en 3.4.3.

6.4.3 Ruimtelijke visie 2025 regio Hart van Brabant     

Dynamiek in een aangenaam landschap. Dat is waar de samenwerkende gemeenten in de regio Hart van Brabant op inzetten. Het ontwikkelingsperspectief omvat een robuust groenblauw raamwerk én ruimte voor economische dynamiek. De regio wil een sterke leisure regio zijn die toeristen aantrekt uit heel Noordwest-Europa. Toeristen die niet alleen de grote attracties bezoeken maar ook langer verblijven in de regio en genieten van recreatief groen en het goede leven. Met het vaststellen van de visie als koersdocument begint het pas. De ruimtelijke visie is vooral bedoeld als uitnodiging aan anderen, de partners, om samen te investeren in de ruimtelijke kwaliteit en de aantrekkelijkheid van de regio.



Doorwerking plangebied

De GOL is een stap naar de realisatie van de doelstellingen zoals verwoord in de ruimtelijke visie, aangezien deze gebiedsontwikkeling inzet op een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit en leefkwaliteit in de Oostelijke Langstraat.

6.4.4 Waterschap Aa en Maas     

Waterbeheerplan 2016 - 2021

Het waterschap Aa en Maas stelt zich ten doel om pro-actief deel te nemen in ruimtelijke planprocessen gericht op locatiekeuze en inrichting. In het Waterbeheerplan 2016 - 2021 beschrijft het waterschap de doelen en inspanningen voor de periode 2016 – 2021. De volgende doelen zijn relevant voor het programma GOL:

• Veilig en Bewoonbaar beheergebied;
• Voldoende water en robuust watersysteem;
• Gezond, natuurlijk en schoon water.

Veilig en Bewoonbaar beheergebied

Het Waterschap zorgt ervoor dat het beheergebied veilig is tegen overstromingen vanuit de Maas en voldoende beschermd is tegen overlast. Als het gaat om waterveiligheid staan de komende jaren vooral in het teken van het vertalen van de Deltabeslissingen naar de opgave voor Aa en Maas: hoe gaat Aa en Maas er samen met zijn partners voor zorgen dat de waterveiligheid op langere termijn geborgd is? Dit doet Aa en Maas volgens het principe van niet afwentelen (vasthouden - bergen - afvoeren).



Voldoende water en robuust watersysteem

Het Waterschap streeft naar een gezond, robuust en veerkrachtig watersysteem:

een systeem dat kan omgaan met de gevolgen van klimaatverandering (piekbuien en extreme droogte) en dat flexibel kan worden ingezet om voldoende water voor verschillende functies te leveren.



Gezond, natuurlijk en schoon water

Een goede waterkwaliteit is een vereiste voor gezond en natuurlijk water voor mens, dier en plant. Het Waterschap investeert in onderhoud, aanpassing en vernieuwing van onze afvalwaterzuiveringen, rioolgemalen en transportleidingen.



Keur

De keur is een aanvulling op de regels uit de Waterwet en is van toepassing op de rivieren, beken, sloten, grondwater en waterkeringen die in beheer zijn bij het Waterschap. Maar ook op alle sloten en watergangen die eigendom zijn van anderen (o.a. agrariërs en tuinders). De keur geeft aan wat wel en niet mag en welke plichten er zijn, voor bijvoorbeeld het lozen in oppervlaktewater, het plaatsen van een duiker of brug etc..



Doorwerking plangebied

Het waterschap Aa en Maas is één van de partners in de samenwerking in het programma GOL. Bij de planvorming van de GOL heeft het beleid van het Waterschap als uitgangspunt gediend. Hoe dit exact heeft plaatsgevonden en hoe verder met de wateropgave is omgegaan, is uitgebreid beschreven in het Ruimtelijk Ontwerp (Hoofdstuk 4) en de waterparagraaf (paragraaf 7.10).

6.4.5 Waterschap Brabantse Delta: Waterbeheerplan 2016-2021     

In het Waterbeheerplan 2016 - 2021 beschrijft het Waterschap de doelen en inspanningen voor de periode 2016 - 2021. De volgende beleidsthema's en doelen zijn relevant voor het programma GOL:



Risico's beheersen:

• Overstromingsrisico's vanuit rivieren;
• Voldoende water van voldoende kwaliteit;
• Gezonde leefomgeving;
• Bevaarbare rivieren en kanalen.

Duurzame ontwikkeling ondersteunen:

• Robuust beheer van keten en systeem;
• Kwaliteit van de openbare ruimte;
• Natuurontwikkeling;
• Economische ontwikkeling.

Doorwerking plangebied

Het Waterschap Brabantse Delta is één van de belanghebbenden in de samenwerking voor het programma GOL (plangebied PIP GOL West). Bij de planvorming van de GOL heeft het beleid van het Waterschap als uitgangspunt gediend. Hoe dit exact heeft plaatsgevonden en hoe verder met de wateropgave is omgegaan, is uitgebreid beschreven in het Ruimtelijk Ontwerp (Hoofdstuk 4) en de waterparagraaf (paragraaf 7.10).

6.5.1 Structuurvisie Waalwijk 2025, onderscheidend meer verleiden     

Doel van deze structuurvisie is een samenhangend ruimtelijk beleid formuleren op hoofdlijnen dat de ambities weergeeft voor 2035 en een visie uitwerkt voor 2025. De gemeente stelt zich met deze visie tot doel te bereiken dat Waalwijk meer onderscheidend wordt door het optimaliseren van typerende omgevingsfactoren op weg naar de ambitie: Waalwijk is een stedelijk knooppunt in de regionale netwerken van Midden-Brabant, met lokaal een krachtige economische functie en karakteristieke kernen in een unieke landschappelijke omgeving.



In de structuurvisie 'Waalwijk 2025, onderscheidend meer verleiden', vastgesteld door de gemeenteraad van Waalwijk op 4 februari 2016, is de Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat als Sleutelproject opgenomen. Dit sleutelproject bestaat uit de volgende onderdelen:

1. Het aanpassen van de afslagenstructuur van de A59. Dit betekent een volledig nieuwe afslagenstructuur tussen Waalwijk en Drunen. De aansluitingen Waalwijk (37) en Drunen-West (40) worden verbeterd. De bestaande aansluitingen Waalwijk Centrum (38) en Waalwijk Oost (39) verdwijnen.
2. Lokale noordelijke en zuidelijke (parallel)structuur tussen de kern Waalwijk en de A59 verbeteren. Dit om de lokale bereikbaarheid van de kern Waalwijk en het bedrijventerrein Haven te optimaliseren.
3. Vervanging van de brug over het Drongelens kanaal.
4. EVZ Baardwijkse Overlaat realiseren van Drongelens kanaal naar Elshoutse Zeedijk.

In onderstaande afbeelding zijn de hoofdlijnen van de visie weergegeven.



Doorwerking plangebied De onderdelen 1, 2 en 4 worden met dit PIP mogelijk gemaakt. Voor onderdeel 3 is een aparte Tracéwetprocedure gevoerd. De brug over het Drongelens kanaal is inmiddels vervangen.

Uitsnede visiekaart behorende bij Structuurvisie Waalwijk 2025, onderscheidend meer verleiden

6.5.2 Nota wensbeelden, uitgangspunten en bouwstenen bedrijventerreinen     

Deze nota formuleert de Waalwijkse wensbeelden, uitgangspunten en bouwstenen ten aanzien van bedrijventerreinen. Dit is de basis voor een gewenste doorontwikkeling van de huidige terreinen en voor een weloverwogen ontwikkeling van nieuwe terreinen. Om de doelstellingen en het wensbeeld te realiseren wordt de (her)ontwikkeling gekoppeld aan een aantal thema's. Het thema dat voor onderhavig PIP van belang is, is investeren in bereikbaarheid.



Investeren in infrastructuur

Een betere bereikbaarheid en een betere doorstroming verbeteren het vestigingsklimaat voor de bedrijven. Ook is het van belang, dat de multimodale ontsluiting verder wordt ontwikkeld. Het is gewenst dat het aantal afslagen A59 wordt verminderd en dat een volwaardige op- en afrittenstructuur naar Waalwijk- Oost en Drunen-West wordt gerealiseerd in combinatie met een parallelweg structuur, onder meer om de ontsluitingsstructuur voor het bedrijventerrein Haven te verbeteren.



Naast een aantal thema's dat wordt beschreven in de nota, wordt ook ingegaan op de verschillende bedrijventerreinen binnen de gemeente Waalwijk. Het bedrijventerrein dat grenst aan het plangebied van onderhavig PIP, betreft het te realiseren terrein Haven en deels bestaand bedrijventerrein Haven en Afbouw Haven I t/m VI.



Haven Acht

Dit terrein wordt in de toekomst ontwikkeld tussen het huidige haventerrein en het Drongelens kanaal. Haven Acht zal aan de zuidkant ook gesitueerd zijn aan de A59 waardoor er mogelijkheden ontstaan als zichtlocatie. Gezien het lange lint aan zichtlocatie (Haven I t/m VI, Zeven en Acht) is het beeld om bedrijven op Haven Acht iets terug te leggen, waardoor er in combinatie met een mogelijke parallelweg een groene zichtlocatie gerealiseerd kan worden. De locatie moet bij voorkeur dan ook via een (nieuwe) oostelijke ontsluiting van de A59 en via het water ontsloten worden, waarmee de 'bindingsfactor' en dus economische stabiliteit kan worden benut.



Doorwerking plangebied

Het programma GOL draagt bij aan de realisatie van de door de gemeente gewenste verbeterde doorstroming en ontsluiting. De aanleg van de noordelijke parallelstructuur, die met het programma GOL in Waalwijk is voorzien, vormt de nieuwe ontsluiting voor het bedrijventerrein Haven, inclusief het nieuwe bedrijventerrein Haven Acht dat een directe aansluiting krijgt op deze parallelweg. Zie ook paragraaf 3.3.2 en Hoofdstuk 4.

6.5.3 Mobiliteitsplan Waalwijk     

In 2015 is het Mobiliteitsplan Waalwijk vastgesteld. Het Mobiliteitsplan Waalwijk vervangt het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoerplan uit 1998. Het Mobiliteitsplan omvat meer dan infrastructuur alleen en heeft ook betrekking op de volgende componenten:

• Mobiliteitsgedrag: keuzes die worden gemaakt om een verplaatsing te maken inclusief bestemming en motief, tijdstip en de wijze waarop de verplaatsing wordt uitgevoerd (modaliteit). Deze keuzes worden sterk bepaald door sociale en economische factoren evenals door gewoontegedrag.
• Infrastructuur en vervoerdiensten die ter beschikking staan om verplaatsingen uit te voeren. Infrastructuur en vervoerdiensten (openbaar vervoer) beïnvloeden het mobiliteitsgedrag.
• Verkeersgedrag: de wijze waarop reizigers zich in het verkeer gedragen. Deze component heeft in hoge mate betrekking op de verkeersveiligheid. Deze component wordt overigens beïnvloed door de wijze waarop de infrastructuur is vormgegeven. Daarnaast spelen sociale factoren een belangrijke rol.

Het Mobiliteitsplan voor de gemeente Waalwijk wordt gedefinieerd als een strategische visie die de koers aangeeft voor het gemeentelijk mobiliteitsbeleid. De aansluitingen van de A59 aan de kern Waalwijk worden geherstructureerd (verplaatst en gebundeld) in het kader GOL. Hiermee wordt het volgende bereikt:

• Een betere doorstroming door minder in/uitvoegbewegingen op korte in- en uitvoegvakken.
• Een verbetering van de verkeersveiligheid.
• Een meer heldere verkeersstructuur (geen halve aansluitingen).
• Een evenwichtigere verdeling van het gemotoriseerde verkeer: vanaf de autosnelweg eerst naar de hoofdweg en vervolgens via de wijkverzamelstraat de wijk in en omgekeerd.
• Mogelijkheden om de leefbaarheid te verbeteren door het verkeer meer te bundelen op de hoofdwegen.

Doorwerking plangebied

De doelstellingen uit het Mobiliteitsplan zijn één op één verwerkt in het programma GOL.

6.5.4 De Waalwijkse visie op milieu; een milieubeleidsplan voor de langere termijn 2011-2018     

De focus van het natuur- en stedelijk groenbeleid ligt de komende periode op het volgende:

• Benutten van kansen bij inrichting en beheer om de biodiversiteit te bevorderen;
• Vergroten van de belevingswaarde van de Waalwijkse natuur;
• Realisatie van kindvriendelijke natuur in de leefomgeving;
• Vergaren van meer kennis over de waarden en potenties van Waalwijkse natuur.

De focus van het waterbeleid ligt de komende periode op het volgende:

• Verbeteren van de waterkwaliteit;
• Beheersen van de waterkwantiteit;
• Kansen voor de koppeling van water en natuur benutten;
• Verbetering doorstroming. Om de natuurontwikkeling te stimuleren zal ondermeer door kroosbestrijding in de waterpartijen het zuurstofgehalte van het water toenemen.

Doorwerking plangebied

Bij de planvorming van de GOL is veel aandacht besteed aan een zorgvuldige omgang met natuur en water. Dit komt uitgebreid aan bod in Hoofdstuk 4, paragraaf 7.7 en paragraaf 7.10.

6.5.5 Welstandsnota 2016     

De Welstandsnota 2016 heeft als doel een bijdrage te leveren aan het behoud en de versterking van de ruimtelijke kwaliteit van de gebouwde omgeving. Het welstandsbeleid richt zich in hoofdzaak op het beschermen van belangrijke bestaande karakteristieken van een gebied. Daarmee richt het beleid zich op de zorg dat nieuwe ontwikkelingen daar verantwoord op aansluiten en voortbouwen. Behoud van bestaande kwaliteiten hoeft niet te betekenen dat alles gelijk moet zijn aan de bestaande omgeving. Naast de welstandsnota kan de gemeenteraad beeldkwaliteitsplannen voor specifieke ontwikkelingen vaststellen. Het gaat dan om nieuwe ontwikkelingen of transformaties die zodanig van schaal zijn dat ze niet meer aansluiten bij de oorspronkelijke situatie. Er ontstaan dan nieuwe waarden en karakteristieken. In beeldkwaliteitsplannen worden meer specifieke, ontwikkelingsgerichte criteria voor toetsing opgenomen. Het beeldkwaliteitsplan vormt dan het beleids- en toetsingskader, ook als het afwijkend is van deze nota.



Doorwerking plangebied In het RKP (zie Hoofdstuk 4) zijn de kaders voor ruimtelijke kwaliteit binnen GOL aangegeven. In paragraaf 4.6 van het RKP zijn de ontwerpprincipes van de kunstwerken beschreven.

6.5.6 Erfgoedverordening 2016     

Het erfgoedbeleid van de gemeente Waalwijk is vastgelegd in de erfgoedverordening 2016. Specifiek heeft de gemeente Waalwijk cultuurhistorische themakaarten opgesteld. De Baardwijkse Overlaat is specifiek aangeduid, evenals de verdwenen Baardwijkse molen. Deze molen heeft tot 1765 in de Overlaat gestaan en is toen verplaatst naar Moleneind. De dijk langs Hoogeinde is ook aangeduid als liniedijk (defensieve functie van de Zuiderfrontier/Noord Brabantse Linie).



In de toelichting op de cultuurhistorische themakaart is een nadere beschrijving van de Baardwijkse Overlaat opgenomen. De Overlaat bestaat uit een lagergelegen open landschap met een ruim opgezette verkaveling. Aan beide zijden van de Baardwijkse Overlaat werden onverharde leidijken aangelegd. De westelijke leidijk is nog aanwezig, de oorspronkelijke oostelijke tegenhanger is bij een verbreding van de Overlaat in de 19^e eeuw verdwenen.



Doorwerking plangebied Bij de totstandkoming van het Ruimtelijk Kwaliteitsplan en het Ruimtelijk Ontwerp is zorgvuldig omgegaan met de aanwezige cultuurhistorische kwaliteiten. Zie Hoofdstuk 4 en paragraaf 7.8.

6.5.7 Groenstructuurplan     

Het groenstructuurplan is een visie op het groen in de gemeente Waalwijk voor de komende 25 jaar. In de visie wordt onderscheid gemaakt tussen een groene hoofd- en nevenstructuur. Hierin wordt bepaald welke elementen waardevol zijn en dus behouden, versterkt of verbeterd moeten worden.



Het groene raamwerk van de gemeente Waalwijk en de directe omgeving wordt gevormd door enerzijds de ecologische hoofdstructuur (EHS) en natuur- en groengebieden die buiten de EHS vallen. Dit raamwerk moet worden versterkt door de realisatie van de ecologische verbindingen tussen de Donge en het Eendennest met het Habitatrichtlijngebied. Tevens moeten aan de oost- en westzijde van de gemeente landschappelijke, aaneengesloten natuurlijke zones worden ontwikkeld.



In het buitengebied is de visie met name gericht op het instandhouden, versterken van de verschillende landschappelijke eenheden en de cultuurhistorische betekenis van ontginnings- en verbindingsassen. Winterdijk, Halvezolenlijntje en de havens zijn lijnstructuren die de gehele gemeente van oost naar west en van noord naar zuid doorsnijden. Het aanzetten van deze lijnen versterkt hun cultuurhistorische functie.



Bij de oude ontginningsassen moeten met name de doorzichten gekoesterd worden. In de visie is rekening gehouden met toekomstige ontwikkelingen zoals uitbreidingen of aanleg van infrastructuur. Het is van belang dat deze integraal worden bekeken zodat de groene kwaliteit gewaarborgd blijft.



Doorwerking plangebied Bij de totstandkoming van het Ruimtelijk Kwaliteitsplan en het Ruimtelijk Ontwerp is zorgvuldig omgegaan met groenstructuren en cultuurhistorische kwaliteiten. Zie Hoofdstuk 4.

6.6.1 Ontwikkelingsvisie Buitengebied     

De Ontwikkelingsvisie biedt het kader om de veranderingen en de ontwikkelingen in het buitengebied te sturen. Duidelijk moet zijn waar welke soort ontwikkelingen acceptabel is, dan wel wenselijk. De visie biedt op een zodanige wijze sturing aan nieuwe ontwikkelingen in het buitengebied dat er ruimte wordt geboden voor ontwikkeling van nieuwe economische dragers, mits de bestaande omgevingskwaliteit blijft behouden en wordt versterkt, en mits dat niet ten koste gaat van de ontwikkelingsmogelijkheden van bestaande functies in de omgeving.



De gemeente Heusden heeft hoge ambities op het vlak van natuurontwikkeling. De gemeente wil de landschappelijke kwaliteiten en de historische structuren behouden en waar mogelijk versterken. Enerzijds door bestaande gebieden te beschermen, anderzijds door nieuwe landschapsversterkende ontwikkelingen te stimuleren.



De zone ten westen van Drunen heeft potenties in zich voor de ontwikkeling van natuur en water. Hierbij speelt de openheid van de zone aan het Drongelens kanaal een prominente rol. De doelstelling is om de open corridors en zichtlijnen te respecteren.



Bij de oostelijke landschapszone, ten oosten van Vlijmen, speelt water een leidende rol, als bijdrage aan het oplossen van de hoogwaterproblematiek in 's-Hertogenbosch en omstreken. Met het optillen van de A59 ontstaat een noord-zuid gerichte 'route' voor water, volgens het principe van de Groene Rivier. Een gedeelte van het buitengebied rondom Vlijmen zal weer inundatiegebied worden om de stad 's-Hertogenbosch droog te laten houden. Dat principe maakt daarnaast de realisatie van een ecologische verbindingszone mogelijk, die aansluit op de ecologische verbindingszone Maas-Beerze en het zoekgebied voor rivierverruiming.



Doorwerking plangebied De planvorming van de GOL sluit goed aan op de Ontwikkelingsvisie. De openheid langs het Drongelens Kanaal blijft in stand en in het gebied ten oosten van Vlijmen is een belangrijke rol weggelegd voor waterberging. Hierop wordt uitgebreid ingegaan in Hoofdstuk 4.

6.6.2 Structuurvisie 'Ideeën voor een plek'     

Deze structuurvisie geeft de ruimtelijke ambities van de gemeente Heusden voor een periode van 20 jaar, met een accent op de periode 2010-2020. De uitgangspunten en ambities van de gemeente Heusden worden in dit visiedocument per aspect behandeld. Dat betreft achtereenvolgens de regionale positionering, natuur en landschap, infrastructuur, wonen, werken en glastuinbouw.



Hieronder de plankaart die op hoofdlijnen de ambities uit de Structuurvisie laat zien.

Uitsnede kaart cultuurhistorische bebouwing

Natuur en landschap

Voor wat betreft natuur en landschap gelden de volgende actiepunten (relevant voor de GOL):

• Ontwikkelen van landschapszones met potenties voor natuur en water; ten oosten van Vlijmen en ten westen van Drunen.
• Realiseren van een hoogwaterberging volgens het principe van de Groene Rivier met het passeerbaar maken van de A59.
• Realiseren van diverse natte ecologische verbindingszones.

Infrastructuur

Voor wat betreft infrastructuur gelden de volgende actiepunten (relevant voor de GOL):

• Het opheffen van twee bestaande aansluitingen op de A59 en het realiseren van drie nieuwe volwaardige aansluitingen op rijksweg A59 en een parallelstructuur aan de A59.
• De aanleg van een randweg ten oosten van Vlijmen met een aansluiting op de Tuinbouwweg en in ieder geval één (ter hoogte van de Vijfhoevenlaan), en mogelijk een tweede (ter hoogte van de Hongerenburgweg) afslag naar de kern Vlijmen.
• Het opwaarderen van de Tuinbouwweg tot een volwaardig onderdeel van de randwegenstructuur.
• Een westelijke randweg tussen de Overlaatweg en de nieuwe aansluiting Drunen-West.
• Het reconstrueren van de Wolput tussen de aansluiting op de A59 en het viaduct naar Nieuwkuijk.

Doorwerking plangebied Dit PIP is het instrument om de voor GOL relevante ambities uit de Structuurvisie juridisch planologisch mogelijk te maken.

6.6.3 Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan     

De gemeente Heusden heeft als een van de belangrijke doelen gesteld dat zij een kwalitatief hoogwaardige groene woon- en werkgemeente wil zijn met een goede leefbaarheid in de verschillende kernen. Vanuit de sector verkeer en vervoer moet hier een belangrijke bijdrage aan worden geleverd. Daarmee is de kernwaarde van het gemeentelijk verkeers- en vervoerplan (GVVP) verwoord.



In het GVVP wil de gemeente helder vastleggen welke aanpak wordt gekozen voor het realiseren van de doelstellingen. Het fundament dient te bestaan uit een compleet en goed gestructureerd hoofdwegennet. Dat betekent dat realisering van de randweg Vlijmen, doortrekking van de parallelstructuur aan de zuidzijde van de A59, realisering van de westelijke randweg Drunen en de fasering van aansluitingen voorwaarde is om de overige onderdelen van de verkeersinfrastructuur aan te pakken. Vervolgens zullen ook de ontsluitingsstructuren in de dorpscentra aangepakt worden. Door de herstructurering van het net van autoverbindingen wordt richting gegeven aan het toekomstige fietspadennetwerk. Om de mobiliteitsdoelstellingen te realiseren zal het fietsnet hoogwaardig moeten zijn, inclusief goede stallingsvoorzieningen.



Doorwerking plangebied Dit PIP is het instrument om de ambities uit de GVVP juridisch planologisch mogelijk te maken.

6.6.4 Groenstructuurplan Heusden 2009-2014     

Het groenstructuurplan beschrijft de ruimtelijke groene kaders van de gemeente Heusden. Naast groenstructuren op wijkniveau worden ook structuurelementen beschreven die de wijken overstijgen en/of zich buiten de bebouwde kom bevinden. Op onderstaande afbeelding zijn de relevante groenstructuurelementen in beeld gebracht. Deze zijn behoudenswaardig. Het gaat daarbij om:

• Boomstructuren langs wegen;
• Dijkenstructuur;
• Afgraving Drunen;
• Voormalig Gronddepot.

Groenstructuurelementen westzijde gemeente (links) en oostziide gemeente (rechts) met de legenda

Doorwerking plangebied Bij de totstandkoming van het Ruimtelijk Kwaliteitsplan en het Ruimtelijk Ontwerp is zorgvuldig omgegaan met groenstructuren en cultuurhistorische kwaliteiten. Zie Hoofdstuk 4.

6.6.5 Erfgoednota gemeente Heusden     

In de Erfgoednota 'Eenheid in verscheidenheid' is het cultuurhistorisch beleid van de gemeente Heusden vastgelegd.



Op de cultuurhistorische waardenkaart zijn de volgende zaken specifiek aangeduid:

Baardwijkse Overlaat:

• Historische geografie-Overlaatsysteem: open karakter van landschap zo veel mogelijk behouden.
• Historische geografie-dijk of kade: het gaat hier om de lijn Molensteeg-Eindstraat-Zeedijk en een deel van de Overstortweg. Opstellen van voorwaarden gericht op het benutten van patronen als basis voor ruimtelijke ontwikkelingen en recreatief gebruik.
• Molenbiotoop van de molen 'Hertogin van Brabant'.

Overige cultuurhistorische waarden in het plangebied

• Historische geografie slagenlandschap: op verschillende plekken aan de noordzijde van de A59 zijn agrarische gronden als zodanig aangeduid. Beleid is er op gericht om op structuurniveau ontwikkelingen te sturen, met behoud van het cultuurlandschap als leidraad.
• Overige historische geografie-redelijk hoge waarden: verschillende oude wegenstructuren zoals een weg tussen d'Oultremontweg en A59 en het deel van de ontsluiting 's-Hertogenbosch-Vlijmen zijn als zodanig aangeduid. Hier is het beleid gericht op het stellen van voorwaarden gericht op het benutten van patronen als basis voor ruimtelijke ontwikkelingen en recreatief gebruik.

Doorwerking plangebied

Bij de totstandkoming van het Ruimtelijk Kwaliteitsplan en het Ruimtelijk Ontwerp is zorgvuldig omgegaan met de aanwezige cultuurhistorische kwaliteiten. Zie Hoofdstuk 4 en paragraaf 7.8.

6.6.6 De dijken van Heusden     

In 2012 is er in opdracht van de gemeente Heusden een totaalvisie voor alle dijken in de gemeente Heusden opgesteld. Het doel is om de dijken met elkaar te verbinden en daarmee de recreatieve mogelijkheden beter te benutten en de cultuurhistorische en landschappelijke waarde beter kenbaar te maken. Het plangebied 'doorkruist' op twee plekken de Heusdense dijkenstructuur:

• Westzijde (Drunen): Molenstreeg-Eindstraat-Zeedijk.
• Oostzijde (Vlijmen): Heidijk.

De visie levert verschillende uitvoeringsmaatregelen op om de kwaliteiten van de dijken op cultuurhistorisch, landschappelijk, recreatief, sociaal en economisch gebied de dijken en de aanwezige waardevolle elementen te vergroten.



Doorwerking plangebied

Bij de totstandkoming van het Ruimtelijk Kwaliteitsplan en het Ruimtelijk Ontwerp is zorgvuldig omgegaan met de kwaliteiten van de dijken. Zie Hoofdstuk 4.

6.6.7 Ontwikkelingsvisie Elshoutse Zeedijk     

De Dienst Landelijk Gebied heeft in opdracht van de gemeente Heusden in juni 2011 een ontwikkelingsvisie uitgegeven voor de ontwikkeling van de Elshoutse Zeedijk waarbij cultuurhistorische elementen worden hersteld en ecologische- en recreatieve elementen versterkt. De Zeedijk is onderdeel van de ring van dijken rond Heusden. Specifiek zijn verkeersmaatregelen voorgesteld op de Zeedijk tussen de Kapelstraat en de Eindstraat als input voor de discussie rondom de reconstructie van de A59. De Elshoutse Zeedijk heeft een belangrijke rol gespeeld in het systeem van de Baardwijkse Overlaat. De Zeedijk is aangesloten op de Overlaatdijk. Met het aanleggen van de dijken aan weerszijden van het Drongelens kanaal kwam de functie van de oude Overlaatdijk te vervallen. Hierdoor werd ter hoogte van de Eindstraat een gat in de dijk gegraven om de Eindstraat op niveau door te kunnen trekken.



Vanuit de wenselijke afleesbaarheid van de bijzondere watergeschiedenis van het gebied en de betekenis van beide dijken is het gewenst een deel van de dijken te herstellen zodat in de structuur duidelijk wordt dat noord- en zuidzijde van de Eindstraat met elkaar te maken hebben. Gunstige bijkomstigheid is dat de ietwat rommelige structuur hier een duidelijke kwaliteitsimpuls kan krijgen en dat de Eindstraat vanaf de snelweg een poortwerking krijgt, zodat Drunen vanaf de A59 een groene entree kan krijgen.



Doorwerking plangebied

Bij de totstandkoming van het Ruimtelijk Kwaliteitsplan en het Ruimtelijk Ontwerp is zorgvuldig omgegaan met de kwaliteiten van de dijken. Zie Hoofdstuk 4.

6.6.8 Welstandsnota     

Op 14 februari 2012 heeft de gemeenteraad van Heusden de Welstandsnota vastgesteld. Deze nota bevat voor de volgende vier bebouwingstypen een welstandstoets:

• historische dorpse bebouwingslinten;
• historische stedelijke bebouwing;
• thematische bebouwing met een hoge complexwaarde;
• bijzondere bebouwing (zoals kerken, scholen en gebouwen voor maatschappelijke functies).

Daarnaast geldt een welstandstoets voor die gebieden waarvoor een beeldkwaliteitsplan (dat overigens nog wel actueel moet zijn) is vastgesteld.



Kunstwerken ten behoeve van wegen zijn welstandsvrij.



Doorwerking plangebied In het Ruimtelijk Kwaliteitsplan (zie Hoofdstuk 4) zijn de kaders voor ruimtelijke kwaliteit binnen GOL aangegeven. In paragraaf 4.6 van het RKP zijn de ontwerpprincipes van de kunstwerken beschreven. Deze zullen leidend zijn bij de definitieve vormgeving van de te realiseren kunstwerken en worden vastgelegd in de uitvoeringsovereenkomst met de uitvoerder.

6.7.1 Ruimtelijke Structuurvisie: Stad tussen Stromen     

De structuurvisie formuleert de ontwikkelingskoers, beschrijft een wensbeeld van de stad voor de lange termijn en biedt het casco voor concrete projecten en plannen. Het is een toetsingskader, en tegelijkertijd ook een inspiratiekader voor ruimtelijke ontwikkeling. Zo wordt bepaald waar strakke contouren ter bescherming van kwetsbare waarden liggen en kansen voor ontwikkeling. En worden locaties aangeduid waar deze ontwikkeling tegen randvoorwaarden mogelijk zijn en afweegbare gebieden voor uitbreidingen en intensiveringen aangewezen.



Langs de zuid- en westkant van de stad strekt zich een robuuste landschappelijke zone uit. Het betreft een open, laaggelegen polder- en moerasgebied. Deze 'groene rivier' vormt een sterk contrast met het verstedelijkt gebied. Dijken, waterlopen en stadsmuren zorgen voor een harde stadsrand. De zone verbindt het Aadal via Kloosterstraat, Dooibroek en Bossche Broek met het Dommeldal en via twee ecologische verbindingen met De Vughtse Gement. Vanaf de Moerputten loopt de 'groene rivier' onder de A59 door naar het natuurgebied Engelermeer en langs de Vlijmense en Bokhovense polders – via een brede moeraszone langs de Voordijk en de Hedikhuizense Maas – naar de uiterwaarden van het Maasdal. De 'groene rivier' fungeert als waterbuffer voor de opvang van overtollig water van Aa en Dommel, indien de afvoer naar de Maas door hoge waterstanden wordt geblokkeerd.



Aan de westkant van de stad staat de bereikbaarheid onder druk vanwege de congestie op de A59. Onderdeel van de aanpak hiervan is het verminderen van het aantal afslagen. Dit project is onderdeel van het regionaal samenwerkingsproject GOL, een project voor de integrale aanpak van een zestal thema's, waaronder het verminderen van het aantal afslagen, hoogwaterberging en ecologische verbindingen. Het belang voor de bereikbaarheid van de stad komt met name voort uit het regionale belang van handhaving van het huidige niveau van doorstroming op de Randweg en de A59. De structuurvisie stelt de volgende eisen:

• de huidige bereikbaarheid van de westzijde van de stad dient kwalitatief gehandhaafd te blijven, evenals de doorstroming op de Ruit rond de stad;
• de huidige bereikbaarheid en doorstroming op de Randweg moeten minimaal gelijk blijven.

Doorwerking plangebied GOL is een uitwerking van de Structuurvisie. In Hoofdstuk 3 Planbeschrijving en Hoofdstuk 4 Ruimtelijk Kwaliteitsplan en Ruimtelijk Ontwerp is terug te vinden welke maatregelen worden genomen met betrekking tot de bereikbaarheid van de gemeente 's-Hertogenbosch, de hoogwaterberging en de ecologische verbindingen.

6.7.2 Welstandsnota     

In de welstandsnota is het kader voor het welstandsbeleid van de gemeente 's-Hertogenbosch neergelegd. Doel van de welstandsnota is het vertalen, waarborgen en versterken van de ruimtelijke kwaliteit van de gebouwde omgeving. Dit door middel van transparante, objectieve en daarmee voor een ieder begrijpelijke criteria.



Doorwerking plangebied Binnen het grondgebied van de gemeente 's-Hertogenbosch komen geen kunstwerken, geluidschermen etc.. Er hoeft voor het grondgebied van de gemeente 's-Hertogenbosch geen welstandstoets plaats te vinden.

6.7.3 Koersnota hoofdinfrastructuur en Uitwerkingsplan Koersnota hoofdinfrastructuur     

De mobiliteit van mensen en goederenvervoer groeien sterk. De grootschalige ontwikkelingen in de stad versterken die groei nog verder. De bereikbaarheid – en daarmee ook leefbaarheid en verkeersveiligheid – van 's-Hertogenbosch vraagt aandacht. De gemeenteraad heeft een koers uitgezet in de vorm van de 'Koersnota Hoofdinfrastructuur' en de 'Uitwerking Koersnota hoofdinfrastructuur'. De insteek van de 'Koersnota Hoofdinfrastructuur' is als volgt:

• ontvlechten van hoofdinfrastructuur voor auto en openbaar vervoer/fiets;
• bundelen van verkeer op doorstroomassen met daartussen verkeersluwe verblijfsgebieden;
• het optimaal benutten van de ruit van 's-Hertogenbosch;
• verkeer zonder herkomst of bestemming in de binnenstad ontmoedigen op de binnenstadsring;
• het versterken van het verblijfsklimaat in de kom Rosmalen.

Doorwerking plangebied GOL is een uitwerking van de Koersnota. In Hoofdstuk 3 Planbeschrijving en Hoofdstuk 4 Ruimtelijk Kwaliteitsplan en Ruimtelijk Ontwerp is terug te vinden welke maatregelen worden genomen met betrekking tot de bereikbaarheid van de gemeente 's-Hertogenbosch.

6.7.4 Bomenbeleidsplan     

Bomen zijn belangrijk voor 's-Hertogenbosch. Een evenwichtige omgang met groen en bomen door de gemeente past bij dit belang. In het bomenbeleidsplan staat op welke manier de gemeente omgaat met bomen en waarom.



Door bomen in categorieën in te delen, kan de gemeente aangeven hoe zij bomen waarderen en hoe zij daarmee willen omgaan. Er zijn drie categorieën:

• Monumentale bomen;
• Boomstructuren;
• Sfeerbomen.

In het Bomenbeleidsplan worden beschermde boomstructuren weergegeven, die bescherming behoeven. Een daarvan is gelegen langs de Vlijmenseweg tot en met aansluiting 45 op de A59.



Boomstructuren

De verzameling van groene elementen die een bovenlokale bijdrage leveren aan de identiteit en de groene kwaliteit van de stad of een wijk, vormen tezamen de bomenstructuur. Deze is vastgelegd op de structurenkaart. Hierop staan de lijnen ingetekend die vanwege hun locatie waardevol zijn of die vanwege hun huidige kwaliteit waardevol zijn. Binnen de structuren streven we naar bomen die in goede gezondheid kunnen uitgroeien tot volwassen exemplaren. Daarom vindt de gemeente een kapvergunning nodig voor alle bomen in een boomstructuur.



Doorwerking plangebied In Hoofdstuk 4 Ruimtelijk Kwaliteitsplan en Ruimtelijk Ontwerp is terug te vinden welke maatregelen worden genomen en of dit gevolgen heeft voor bomenstructuur gelegen langs Vlijmenseweg tot en met aansluiting 45 op de A59.

6.7.5 Waterplan 'Waterstad 's-Hertogenbosch'     

Het doel van het waterplan 'Waterstad 's-Hertogenbosch' is het bereiken van een veilig en een duurzaam watersysteem in en om 's-Hertogenbosch, waarbij zo goed mogelijk aan de wensen van alle belanghebbenden tegemoet wordt gekomen. Het waterplan betreft een koepelplan voor alle waterzaken. Het gaat daarbij om de gewenste inrichting en het beheer van oppervlaktewater en grondwater, als ook om de afvoer van hemelwater en afvalwater.



Het waterplan omvat het gemeenschappelijk beleid van gemeente en de waterschappen. Dit gemeenschappelijke beleid moet leiden tot een klimaatbestendig, robuust en mooi watersysteem in de Groene Delta. De bijdrage aan energiebesparing vanuit het watersysteem zijn verkend met het oog op de doelstelling om in 2050 als stad klimaatneutraal te zijn. Ambities zijn hierbij verwoord naar beleid op hoofdlijnen. In het waterplan wordt HoWaBo specifiek genoemd als project om het gewenste beschermingsniveau van de stad te bereiken.



Doorwerking plangebied Dit PIP maakt de HoWaBo volledig door de aanleg van een (eco)tunnel onder de A59 ter hoogte van Vlijmen.

6.7.6 Ontwikkelkader "Zie Meer van het Engelermeer!"     

De gemeente 's-Hertogenbosch heeft ambitieuze plannen met het Engelermeer. Het gebied op en rond het Engelermeer moet zich ontwikkelen tot een hoogwaardiger natuur- en recreatiegebied. Om dit te bereiken is het “Ontwikkelkader – zie Meer van het Engelermeer” opgesteld. Het ontwikkelkader moet spelregels bevatten en initiatiefnemers uitnodigen om het recreatief functioneren van het Engelermeer een forse impuls te geven.

In het ontwikkelkader wordt de aanleg van de Randweg Vlijmen reeds benoemd. Aangegeven wordt dat de zuidzijde van het Engelermeer beter bereikbaar wordt vanuit aansluiting 45 van de A59. De gedachte hierbij is de Engelenseweg alleen voor bestemmingsverkeer en fietsers toegankelijk te maken en te knippen. Redenen voor deze keuze zijn het zoveel mogelijk bundelen van het autoverkeer waardoor het langzaam verkeer wordt ontzien en het voorkomen van sluipverkeer van en naar de Haverleij via de Randweg.



Doorwerking plangebied

In Hoofdstuk 4 Ruimtelijk Kwaliteitsplan en Ruimtelijk Ontwerp is terug te vinden welke maatregelen worden genomen. De Engelenseweg wordt ingericht als fietspad / fietsstraat: richting Engelen uitsluitend voor fietsers, richting Vlijmen ook voor lijnbussen.

7.2.1 GOL-West     

In het MER-achtergrondrapport 'Verkeer GOL West' (bijlage 19) is uitgebreid ingegaan op de effecten van de realisatie van GOL voor het verkeer. In deze paragraaf zijn de belangrijkste conclusies uit de rapportage vermeld.



Mobiliteit

GOL heeft als doel om de verkeersgerelateerde kwaliteit van de leefomgeving in de kernen te verbeteren. Dit gebeurt door een betere spreiding van het verkeer over de wegen in de kernen. Op alle wegen waar een afname van verkeer was beoogd is dat ook het geval.



Als gevolg van het saneren van enkele aansluitingen op de A59 in combinatie met een parallelstructuur langs de A59 is sprake van een afname van het aantal voertuigkilometers op het rijkswegennet. Dit verkeer rijdt langer op het onderliggend wegennet (80 km/h-wegen), zoals de nieuwe parallelstructuur, randweg Drunen en Spoorlaan. Op de erftoegangswegen buiten de bebouwde kom, de wegen met een maximumsnelheid van 60 km/h, is sprake van een afname. Veel wegen in het buitengebied worden ontlast door realisatie van de nieuwe parallelstructuur.



Er is sprake van meer voertuigkilometers over erftoegangswegen. Dit is het gevolg van een wijziging van de wegtypering. In Waalwijk wordt bijvoorbeeld de Hoogeindse Rondweg ingericht als erftoegangsweg.



Uit tabel 4.3. van de samenvatting MER (bijlage 3 bij de toelichtingen van beide inpassingsplannen) blijkt dat op 9 van de 10 in het MER geselecteerde straten de verkeersintensiteit afneemt (ook ten aanzien van de huidige situatie in 2017). Deze straten zijn als representatief voor de hoeveelheid verkeer in de kernen aangewezen op basis van berekeningen met het verkeersmodel. Enkel op de Statenlaan is sprake van een toename van verkeer op het deel ten zuiden van de Overlaatweg. Op dit deel is een toename niet ongewenst. Enkel op het noordelijk deel van de Statenlaan (ten noorden van de Overlaatweg) is een reductie van het verkeer beoogd. Volgens het verkeersmodel is op dit deel sprake van een afname van circa 2.500 tot 3.000 mvt/etm. Hiermee is op het wegvak ten noorden van de Overlaatweg dus sprake van een gewenste situatie.



Als bijlage 27 bij dit PIP is een overzicht gevoegd van de ontwikkelingen in de verkeersstromen in o.a. de situatie in 2030 zonder GOL-maatregelen en de situatie in 2030 inclusief GOL-maatregelen op een aantal belangrijke wegen. Ook hier is (op kaartmateriaal) goed te zien waar de verkeersstromen afnemen en toenemen.



Bereikbaarheid en verkeersafwikkeling

Ten opzichte van de bestaande situatie leiden de GOL maatregelen tot een (iets) betere doorstroming op de A59. Door het saneren van een aantal aansluitingen op de A59 wordt de druk op bepaalde delen van de A59 lichter en op het onderliggend wegennet (gebiedsontsluitingswegen (80/km/h) zwaarder. Zo is sprake van een verbetering op het deel van de A59 tussen aansluiting 37 (Waalwijk) en aansluiting 40 (Drunen-West). Voor alle onderzochte wegen in het studiegebied GOL West scoort het aspect 'functioneren wegvakken' per saldo positief.



Op het gebied van het functioneren van kruispunten geldt dat alle onderzochte kruispunten en aansluitingen in de huidige situatie niet in deze vorm bestaan waardoor een vergelijking met de referentiesituatie niet mogelijk is. Voor alle onderzochte kruispunten is berekend dat een goede verkeersafwikkeling mogelijk is in beide spitsperiodes.



Verkeersveiligheid

Ten opzichte van de referentiesituatie is sprake van een lichte verslechtering van de verkeersveiligheid op de 80 km/h-wegen. Dit komt doordat er meer wegen worden gerealiseerd binnen het type gebiedsontsluitingsweg buiten de bebouwde kom, namelijk de nieuwe parallelstructuur langs de A59. Dit zorgt ook voor meer gereden voertuigkilometers over 80 km/h-wegen. Daarnaast is sprake van meer gereden kilometers op de gebiedsontsluitingswegen binnen de bebouwde kom (50 km/h-wegen). Dit zorgt per saldo voor een hoger risicocijfer voor verkeersveiligheid.



Op geen van de erftoegangswegen is sprake van een intensiteit welke hoger is dan maximaal gewenst voor deze functie vanuit Duurzaam Veilig (“streefwaarde”).

7.2.2 GOL-Oost     

In het MER-achtergrondrapport 'Verkeer GOL Oost' (bijlage 18) is uitgebreid ingegaan op de effecten van de realisatie van GOL voor het verkeer. In deze paragraaf zijn de belangrijkste conclusies uit de rapportage vermeld.



Mobiliteit

GOL heeft als doel om de verkeersgerelateerde kwaliteit van de leefomgeving in de kernen te verbeteren. Dit gebeurt door een betere spreiding over de wegen in de kernen. Op alle wegvakken is sprake van een afname van verkeer waar dat ook was beoogd.

Als gevolg van het saneren van enkele aansluitingen op de A59 is sprake van een afname van het aantal voertuigkilometers op het rijkswegennet. Dit verkeer rijdt langer op het onderliggend wegennet (80 km/h-wegen).

Een wijziging van de wegtypering is zichtbaar in de resultaten. In Vlijmen worden bijvoorbeeld De Akker en de Grote Kerk ingericht als erftoegangsweg. Er gaat weliswaar minder verkeer over deze wegen (als gevolg van het afsluiten van aansluiting 44) maar het bestemmingsverkeer blijft hier nog steeds rijden. Hierdoor is sprake van meer kilometers over erftoegangswegen en minder over gebiedsontsluitingswegen. Ook is sprake van een toename op de erftoegangswegen buiten de bebouwde kom, de wegen met een maximumsnelheid van 60 km/h. Deels komt dit door de toename van verkeer op de Tuinbouwweg en het noordelijk deel van de Oostelijke Randweg Vlijmen die als erftoegangsweg gecategoriseerd zijn. Een deel van het verkeer van en naar Vlijmen en Haarsteeg zal namelijk via de Mommersteeg en Tuinbouwweg naar de Oostelijke Randweg Vlijmen rijden.

De aangepaste verkeersstructuur in GOL is positief voor de gebiedsontsluitingswegen binnen de bebouwde kom (50 km/h wegen). Het verplaatsen van de op- en afrit zorgt ervoor dat meer verkeer via deze nieuwe verbinding (70 km/h) richting de Vendreef rijdt. Mede hierdoor neemt het aantal voertuigbewegingen over gebiedsontsluitingswegen (50 km/h) af.

Uit tabel 3.3. van de samenvatting MER (bijlage 3 bij de toelichtingen van beide inpassingsplannen) blijkt dat alle 5 in het MER geselecteerde straten de verkeersintensiteit afneemt (ook ten aanzien van de huidige situatie in 2017). Deze straten zijn als representatief voor de hoeveelheid verkeer in de kernen aangewezen op basis van berekeningen met het verkeersmodel.

Als bijlage 27 bij dit PIP is een overzicht gevoegd van de ontwikkelingen in de verkeersstromen in o.a. de situatie in 2030 zonder GOL-maatregelen en de situatie in 2030 inclusief GOL-maatregelen op een aantal belangrijke wegen. Ook hier is (op kaartmateriaal) goed te zien waar de verkeersstromen afnemen en toenemen.



Bereikbaarheid en verkeersafwikkeling

Ten opzichte van de bestaande situatie leidt de ontwikkeling tot een betere doorstroming op de A59. Door het saneren van aansluiting 44 op de A59 wordt het afwikkelingsknelpunt op De Akker – Grote Kerk opgelost. Het verkeer van en naar Vlijmen verplaatst zich naar de resterende toegangswegen van de kern, zoals via de Oostelijke Randweg Vlijmen (aansluiting 45) en via de Wolput (aansluiting 43).



Op het gebied van het functioneren van kruispunten is ter vergelijking met de referentiesituaties per saldo sprake van een verbetering van de doorstroming op de kruispunten.



Verkeersveiligheid

Op de 60 km/h-wegen is ten opzichte van de referentiesituatie sprake van een lichte verslechtering van de verkeersveiligheid. Op de 50 km/h-wegen binnen de bebouwde kom is sprake van een lichte verbetering. Per saldo zorgt dit voor het totale studiegebied in een gelijkblijvend risicocijfer voor verkeersveiligheid.



Op enkele erftoegangswegen is sprake van een hogere intensiteit dan maximaal gewenst voor deze functie vanuit Duurzaam Veilig (“streefwaarde”). Echter bij de betreffende wegen is sprake van een 'afwaardering' in de wegcategorisering: van gebiedsontsluitingsweg tot erftoegangsweg. Dit vanwege het saneren van aansluiting 44. Feitelijk worden deze straten dus veiliger vanwege een veel lagere verkeersintensiteit.

7.3.1 Toetsingskader     

Rijksbeleid

Binnen GOL worden nieuwe wegen aangelegd en diverse wegen worden fysiek gewijzigd. Zowel de aanleg van een nieuwe weg als fysieke wijzigingen van de bestaande wegen dienen getoetst te worden aan de grenswaarden zoals opgenomen in de Wet geluidhinder. Dit geldt voor de lokale wegen. De wijzigingen van de lokale wegen hebben tot gevolg dat bij de aansluitingen op de toe- en afritten van de A59 er ook wijzigingen plaatsvinden aan de rijksweg. Voor de rijkswegen is in de Wet milieubeheer vastgelegd dat geluid niet onbeheerst mag toenemen.



Wet geluidhinder, wettelijk kader voor het lokale wegennet

In hoofdstuk VI van de Wet geluidhinder (Wgh) zijn de regels en grenswaarden voor wegverkeerslawaai opgenomen. De Wet geluidhinder is van toepassing op het onderliggend wegennet, bestaande wegen die worden gewijzigd en de aanleg van nieuwe wegen. Indien binnen de geluidszones van de te wijzigen wegen en de nieuwe wegen geluidsgevoelige bestemmingen aanwezig zijn, dient conform artikel 76 van de Wet geluidhinder een akoestisch onderzoek te worden verricht. In dit onderzoek gaat het om de effecten op de geluidsbelasting op bestaande en al geprojecteerde geluidsgevoelige bestemmingen.



Aanleg van een nieuwe weg

De voorkeursgrenswaarde voor de aanleg van een nieuwe weg bedraagt 48 dB. Als deze grenswaarde wordt overschreden bij geluidgevoelige bestemmingen dient onderzocht te worden met welke maatregelen de overschrijding kan worden weggenomen en of deze maatregelen financieel doelmatig zijn.



Wijziging van een bestaande weg

Conform de Wet geluidhinder dient te worden getoetst in het jaar vóór start van de werkzaamheden en het tiende jaar na realisatie van de plannen om te onderzoeken of sprake is van een "reconstructie in de zin van de Wet geluidhinder". Er is sprake van een reconstructie van een weg als een wijziging aan de weg plaatsvindt en de geluidsbelasting in de toekomst ten opzichte van de grenswaarde met 1,5 dB of meer toeneemt. Een verhoging van meer dan 5 dB is wettelijk niet zomaar toegestaan. Als er een grenswaarde wordt overschreden bij geluidgevoelige bestemmingen dient onderzocht te worden met welke maatregelen de overschrijding kan worden weggenomen en of deze maatregelen financieel doelmatig zijn.



Het vaststellen van een hogere waarde

Indien een relevante overschrijding van de grenswaarde bij een geluidgevoelige bestemming zoals een woning niet kan worden weggenomen kan onder bepaalde voorwaarden een hogere waarde vastgesteld worden. Hierbij kunnen aanvullende eisen worden gesteld aan de binnenwaarde in de woning.



Gevolgen elders

Ten gevolge van de aanleg van de nieuwe wegen alsmede de fysieke wijzigen aan bestaande wegen kunnen wijzigingen optreden in de verkeersstromen in de omgeving van de projectgebieden. Verschillen in de verkeersintensiteiten en geluidseffecten moeten ten behoeve van een goede ruimtelijke ordening in kaart worden gebracht.



Doelmatigheidsafweging geluidmaatregelen

Net als bij het onderzoek naar maatregelen voor het hoofdwegennet vindt er voor geluidmaatregelen ten behoeve van het onderliggend wegennet een afweging plaats of maatregelen doelmatig zijn. Hiervoor is aangesloten bij de methodiek van de Regeling doelmatigheid geluidmaatregelen Wet geluidhinder. Deze is gebaseerd op dezelfde uitgangspunten als de gehanteerde methodiek voor het hoofdwegennet.



Wet milieubeheer, wettelijke kader voor het hoofdwegennet

In de Wet Milieubeheer (Wm) is vastgelegd dat het geluid rond rijkswegen niet onbeheerst mag toenemen. Dit hoofdstuk is sinds 1 juli 2012 van kracht. Een belangrijk kenmerk van de geluidregels in Hoofdstuk 11 van de Wm is dat voor de wegen en spoorwegen die op de geluidplafondkaart zijn aangegeven, zogenaamde geluidproductieplafonds (GPP's) gelden.



Belang van GPP's voor de omgeving

Zo lang de geluidproductie binnen het geldende plafond blijft, zullen ook de geluidsbelastingen op geluidsgevoelige objecten langs de weg (zoals woningen) beneden de wettelijke toetswaarden bij deze objecten blijven. De verkeersintensiteit op de weg kan zich blijven ontwikkelen zolang het plafond niet wordt overschreden. Wanneer toch een overschrijding dreigt, kan de beheerder er door het treffen van (doelmatige) maatregelen voor zorgen dat hij toch aan het plafond blijft voldoen en zodoende aan de bijbehorende toetswaarden van de geluidsbelasting op geluidsgevoelige objecten.



Doelmatigheidsafweging geluidmaatregelen

Bij dreigende overschrijding van GPP's moet in een akoestisch onderzoek worden nagegaan of een overschrijding bij nabijgelegen geluidsgevoelige objecten als woningen kan worden voorkomen door 'geluidbeperkende maatregelen' te treffen. In de Regeling geluid milieubeheer is aangegeven om wat voor maatregelen dat gaat. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen bronmaatregelen (stil wegdek) en overdrachtsmaatregelen (schermen, wallen). Als een geluidbeperkende maatregel die nodig is om overschrijding van het GPP te voorkomen niet doelmatig is, hoeft deze niet te worden getroffen, en kan het GPP verhoogd worden. In het Besluit geluid milieubeheer en in de Regeling geluid milieubeheer zijn regels gegeven waaraan de beoordeling of een maatregel doelmatig is, moet voldoen.



"Samenloop" van geluidsbronnen ("cumulatie")

Wanneer een geluidsgevoelig object in de invloedssfeer ligt van meerdere soorten geluidsbronnen (bijvoorbeeld een rijksweg en een industrieterrein), biedt de wet de mogelijkheid om af te wijken van de normale doelmatigheidsbeoordeling van geluidmaatregelen.



Overschrijdingsbesluit

Het overschrijdingsbesluit is een apart besluit waarin voor specifieke geluidsgevoelige objecten een overschrijding van de maximale waarde van de geluidsbelasting wordt toegestaan. Een dergelijk besluit kan alleen worden genomen door de Minister na een extra zware afweging van alle belangen. Een overschrijdingsbesluit is alleen mogelijk bij wijziging van een bestaande rijksweg, in geval van aanleg van een nieuwe weg mag de maximale waarde onder geen enkele voorwaarde worden overschreden.

7.3.2 GOL-West     

In het kader van het PIP zijn akoestische onderzoeken uitgevoerd naar de geluidseffecten als gevolg van de realisatie van de GOL. Er is onderzoek verricht naar de effecten als gevolg van het hoofdwegennet en het lokale wegennet. De onderzoeksrapporten zijn als bijlage 20 bij het PIP opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit de onderzoeken weergegeven.



Lokale wegennet

In de navolgende tabel en figuur is aangegeven welke wegen gereconstrueerd (gewijzigd) worden en welke nieuwe wegen aangelegd worden.

Overzicht nieuw aan te leggen en te reconstrueren wegen

Nr.			Wegnaam	Aard van de wijziging
1			Noordelijke Parallelstructuur Waalwijk	aanleg nieuwe weg
2			Gansoyensesteeg.	aanleg nieuwe weg
3			Hoogeindse Rondweg	reconstructie van de weg
4			Randweg Drunen	aanleg nieuwe weg
5			Overlaatweg	reconstructie van de weg
6			Verlengde Spoorlaan	aanleg nieuwe weg
7			Kastanjelaan-West	reconstructie van de weg
8			Spoorlaan	reconstructie van de weg

Rekenresultaten

Voor de genoemde wegen is berekend wat de gevolgen van de wijzigingen zijn. Uit de berekening volgt dat de wegen Noordelijke Parallelstructuur Waalwijk, Gansoyensesteeg, Hoogeindse Rondweg en Randweg Drunen voldoen aan de normen van de Wet geluidhinder of dat er geen toename van het geluid is. Voor deze wegen zijn geen maatregelen benodigd.

Voor de overige wegen is in het akoestisch onderzoek bepaald of en welk maatregelen mogelijk zijn om te voldoen aan de normen. Hieruit volgt dat geluidsmaatregelen in de vorm van stiller asfalt doelmatig zijn voor het verlagen van de geluidbelasting. In navolgende tabel en figuren zijn de maatregelen per weg weergegeven.

Nr.			Wegnaam	Maatregel
5			Reconstructie Overlaatweg	200 meter geluidarm asfalt (DDL-A)
6			Aanleg Verlengde Spoorlaan	605 meter geluidarm asfalt (DDL-A)
8			Reconstructie Spoorlaan	200 meter geluidarm asfalt (DDL-A)

Maatregelen Overlaatweg

Maatregelen Verlengde Spoorlaan

Maatregelen Spoorlaan

Hogere grenswaarden

Na het treffen van geluidmaatregelen blijven er nog 5 woningen over die niet voldoen aan de voorkeursgrenswaarde en waarvoor een hogere waarde aangevraagd wordt. In de navolgende tabel is per woning de geluidbelasting weergegeven. Tevens is onderzocht wat de cumulatieve geluidbelasting van het onderliggende wegennet en de rijksweg A59 is.

Woning		Geluidbelasting	Gecumuleerde geluidbelasting
Eindstraat 56		50 dB	61 dB
Parallelweg 4		55 dB	62 dB
Parallelweg 8		55 dB	63 dB
Parallelweg 8A		52 dB	59 dB
Parallelweg 10		53 dB	62 dB

In alle gevallen geldt dat met een andere inzet van de gekozen geluidmaatregelen de gecumuleerde geluidbelasting niet verder verlaagd kan worden.

De besluiten hogere grenswaarden zijn gecoördineerd bij het PIP (zie ook paragraaf 1.7).



Gevolgen wegen elders

De akoestische effecten op het onderliggende weggennetwerk buiten het plangebied zijn in het akoestisch onderzoek onderzocht. In de navolgende figuur zijn de wegen opgenomen waar de toename van de geluidbelasting groter is dan 2 dB als gevolg van GOL. Voor deze wegen moeten maatregelen afgewogen worden om de toename ongedaan te maken of te beperken. De wegbeheerder kan besluiten om geluidsmaatregelen, bijvoorbeeld in de vorm van geluidsarmasfalt te nemen indien de geluidsbelasting daar aanleiding toe geeft.

Bij de reconstructie van gebiedsontsluitingswegen streeft de gemeente Waalwijk ernaar om elementverhardingen te vervangen door asfalt met een SMA deklaag wat behoorlijke geluidsreductie tot gevolg heeft. Indien het een oude DAB deklaag is wordt deze ook vervangen door de meer geluidsarme SMA deklaag.

Wegen buiten het plangebied die aangemerkt worden als 2 dB wegen

Hoofdwegennet

De onderzoeksresultaten van het onderzoek naar het geluid van de rijksweg A59 zijn vastgelegd in het rapport “Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat, Achtergrondrapport Geluid t.g.v. de rijksweg A59” (bijlage 20). Uit dit onderzoek blijkt dat op diverse locaties het geluidsproductieplafond wordt overschreden of dat er referentiepunten verplaatst moeten worden. Op de locaties waar sprake is van een overschrijding van het geluidproductieplafond of waar referentiepunten verplaatst moeten worden, zijn onderzoeksgebieden gemaakt en heeft een afweging plaatsgevonden of het nodig is geluidsmaatregelen te nemen. De afweging voor de geluidsmaatregelen vindt plaats per cluster (tussenhaakje opgenomen achter het onderzoeksgebied).

In onderstaande tabel en figuur zijn de onderzoeksgebieden weergegeven:

Onder zoeks- gebied				Mate van over- schrijding	Beschrijving van de situatie	Afweging nodig van geluids- maatre- gelen	Reden waarom geluidsmaatregelen wel/niet afgewogen moeten worden
Aansluiting 40 noord				-0,2 tot 1,1 dB	De overschrijding is een gevolg van het nieuwe ontwerp van de aansluiting 40 waardoor de weg dicht bij de referentiepunten komt te liggen. Vier referentiepunten dienen verplaatst te worden.	Nee	Binnen het onderzoeksgebied ligt 1 woning. Bij deze woning wordt de toetswaarde niet overschreden.
Hoogeindse Rondweg (=cluster Hoogeinde)				0,2 tot 0,3 dB	De overschrijding komt door de snelheidsverhoging en een hogere verkeersprognose.	Ja	De toetswaarde wordt voor enkele woningen overschreden.
Aansluiting 40 zuidwest				-0,2 dB	Er dient één referentiepunt verplaatst te worden.	Nee	Er liggen geen woningen of andere geluidsgevoelige objecten in dit onderzoeksgebied.
Aansluiting 40 zuidoost				-0,9 dB	Er dient één referentiepunt verplaatst te worden.	Nee	Er liggen geen woningen of andere geluidsgevoelige objecten in dit onderzoeksgebied.

Onderzoeksgebieden ten behoeve van het hoofdwegennet in GOL West

Cluster Hoogeinde

Er is door Rijkswaterstaat aangegeven dat het bestaande tweelaags ZOAB op de zuidelijke weghelft over een lengte van 570 wordt ingezet als maatregel en in voldoende om de overschrijdingen op de referentiepunten teniet te doen. In onderstaand figuur is deze maatregel opgenomen. Hiermee worden de overschrijdingen bij de referentiepunten voorkomen en is onderzoek naar overdrachtsmaatregelen niet meer nodig.

Te treffen bronmaatregelen cluster Hoogeinde

Geluidproductieplafonds en Inpassingsplannen GOL West

Een besluit tot wijziging van geluidproductieplafonds betreft een aparte openbare procedure met de mogelijkheid van inspraak en beroep. In dit kader is inmiddels een akoestisch onderzoek uitgevoerd. Deze is nagenoeg afgerond. De conclusie is dat er een procedure moet worden opgestart gericht op wijziging van de productieplafonds. In het voorjaar van 2018 zal dit gebeuren. Het is aannemelijk, dat het besluit tot wijziging van GPP's zal worden genomen conform de aanvraag. Hiermee is de uitvoering van de PIP in voldoende mate zeker gesteld.

7.3.3 GOL-Oost     

In het kader van het PIP zijn akoestische onderzoeken uitgevoerd naar de geluidseffecten als gevolg de GOL. Er is onderzoek verricht naar de effecten als gevolg van het hoofdwegennet en het lokale wegennet. De onderzoeksrapporten zijn als bijlage 20 bij het PIP opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit de onderzoeken weergegeven.



Lokale wegennet

In de navolgende tabel en figuur is aangegeven welke wegen gereconstrueerd (gewijzigd) worden en welke nieuwe wegen aangelegd worden.

Overzicht nieuw aan te leggen en te reconstrueren wegen

Nr.			Wegnaam	Aard van de wijziging
1			Abt van Engelenlaan	reconstructie van de weg
2			Wolput	reconstructie van de weg
3			Zuidelijke Parallelstructuur Nieuwkuijk	aanleg nieuwe weg
4			Vendreef en Nassaulaan	reconstructie van de weg
5			De Bellaard	reconstructie van de weg
6			Vijfhoevenlaan	aanleg nieuwe weg en reconstructie van de weg
7			Vlijmenseweg	aanleg nieuwe weg en reconstructie van de weg

Rekenresultaten

Voor de genoemde wegen is berekend wat de gevolgen van de wijzigingen zijn. De wegen Abt van Engelenlaan, Vendreef Nassaulaan, en Vlijmenseweg ter plaatse van Den Bosch voldoen aan de normen van de Wet geluidhinder.

Voor de overige wegen is in het akoestisch onderzoek bepaald of en welk maatregelen mogelijk zijn om te voldoen aan de normen. Hier volgt dat geluidsmaatregelen in de vorm van stiller asfalt en schermen doelmatig zijn voor het verlagen van de geluidbelasting. In navolgende tabel en figuren zijn de maatregelen per weg weergegeven.

Nr.			Wegnaam	Maatregel
3			Aanleg Zuidelijke Parallelstructuur Nieuwkuijk	1620 meter geluidarm asfalt (DDL-A) scherm 7 meter hoog en 190 meter lang scherm 2 meter hoog en 160 meter lang scherm 3 meter hoog en 80 meter lang scherm 4,5 meter hoog en 100 meter lang scherm 6,5 meter hoog en 130 meter lang scherm 3 meter hoog en 360 meter lang
5			Reconstructie De Bellaard	110 meter geluidarm asfalt (DDL-A)
6			Aanleg weg en reconstructie Vijfhoevenlaan	225 meter geluidarm asfalt (DDL-A) scherm 2 meter hoog en 35 meter lang scherm 1 meter hoog en 40 meter lang
7			Vlijmenseweg tpv Voortse Zeedijk	230 meter geluidarm asfalt (DDL-A)
7			Vlijmenseweg tpv Gemeint	Verlengen scherm ten behoeve van rijksweg A59 met 50 meter scherm met een hoogte van 1 meter

Maatregelen Zuidelijke parallelstructuur Nieuwkuijk

Maatregelen De Bellaard (Tuinbouwweg)

Maatregelen Vijfhoevenlaan

Maatregelen Gemeint

Hogere grenswaarden

Na het treffen van geluidmaatregelen blijven er nog 19 woningen over die niet voldoen aan de voorkeursgrenswaarde en waarvoor een hogere waarde aangevraagd wordt. In de navolgende tabel is per woning de geluidbelasting weergegeven. Tevens is onderzocht wat de cumulatieve geluidbelasting van het onderliggende wegennet en de rijksweg A59 is.

Woning			Geluidbelasting		Gecumuleerde geluidbelasting
Parallelweg-West 4 t/m 28 alleen op de bovenste, derde bouwlaag			49 dB		58 dB
Parallelweg Oost 92			57 dB		68 dB
Voordijk 11 en 13			53 dB		geen cumulatie met een andere geluidsbron
Vijfhoevenlaan 15			49 dB		geen cumulatie met een andere geluidsbron
Voorste Zeedijk 10			51 dB		geen cumulatie met een andere geluidsbron
Voorste Zeedijk 11 A			53 dB		geen cumulatie met een andere geluidsbron

In alle gevallen geldt dat met een andere inzet van de gekozen geluidmaatregelen de gecumuleerde geluidbelasting niet verder verlaagd kan worden.

De besluiten hogere grenswaarden zijn gecoördineerd bij het PIP (zie ook paragraaf 1.7).



De akoestische effecten op het onderliggende weggennetwerk buiten het plangebied zijn in het akoestisch onderzoek onderzocht. In de navolgende figuur zijn de wegen opgenomen waar de toename van de geluidbelasting groter is dan 2 dB als gevolg GOL. Voor deze wegen moeten maatregelen afgewogen worden om de toename ongedaan te maken of te beperken. Hoewel het niet wettelijk verplicht is, is door de gemeente Heusden besloten mitigerende maatregelen te treffen voor indirecte geluidseffecten op de Vijfhoevenlaan en mogelijk ook op de Spoorlaan en Overlaatweg:

1. De klinkers van de Vijfhoevenlaan worden vervangen door geluidsarm asfalt (i.c.m. de ontwikkeling van het plan De Grassen).
2. De delen van de Spoorlaan en Overlaatweg, die buiten de GOL liggen en waar sprake is van woonbebouwing en een toename van de geluidbelasting zullen de wegvakken ook worden voorzien van geluidsarm asfalt.

Daarnaast worden nog de volgende mitigerende maatregelen genomen:

1. Invoeren eenrichtingsverkeer in Verdilaan en aanpassen voorrangsituatie kruising Verdilaan met Vijfhoevenlaan;
2. Verkeersveiligheidsmaatregelen op de Kennedybrug en op wegvak Catharinastraat – Heistraat;
3. Kleine verkeersmaatregelen n.a.v. overleg belanghebbenden.

Wegen buiten het plangebied die aangemerkt worden als 2 dB wegen

Hoofdwegennet

De onderzoeksresultaten van het onderzoek naar het geluid van de rijksweg A59 zijn vastgelegd in het rapport “Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat, Achtergrondrapport Geluid t.g.v. de rijksweg A59” ( bijlage 20). Uit dit onderzoek blijkt dat op diverse locaties het geluidsproductieplafond wordt overschreden of dat er referentiepunten verplaatst moeten worden. Op de locaties waar sprake is van een overschrijding van het geluidproductieplafond of waar referentiepunten verplaatst moeten worden, worden onderzoeksgebieden gevormd en heeft een afweging plaatsgevonden of het nodig is geluidsmaatregelen te nemen. De afweging voor de geluidsmaatregelen vindt plaats per cluster (tussenhaakje opgenomen achter het onderzoeksgebied).

In navolgende tabel en figuur zijn de onderzoeksgebieden weergegeven.

Onderzoeks- gebied				Mate van over- schrijding	Beschrijving van de situatie	Afweging nodig van geluids- maatregelen	Reden waarom geluidsmaatregelen wel/niet afgewogen moeten worden
Ei van Drunen noord (=cluster Tuinbouwweg)				0,7 tot 2,2 dB	De toename komt doordat een groter deel van het verkeer over de afrit wordt afgewikkeld.	Ja	De toetswaarde wordt bij enkele woningen overschreden.
Ei van Drunen zuid				0,1 tot 1,8 dB	De toename komt doordat een groter deel van het verkeer over de toe- en afrit wordt afgewikkeld.	Nee	De toetswaarde wordt voor geen woning of andere geluidsgevoelig object overschreden.
Heidijk				0,1 tot 1,8 dB	De overschrijding komt door de snelheidsverhoging en hogere verkeersprognose.	Nee	De toetswaarde wordt voor geen woning of andere geluidsgevoelig object overschreden.
Vlaemsche Hoeve				0,1 dB	De overschrijding komt door de snelheidsverhoging en een hogere verkeersprognose.	Nee	De toetswaarde wordt voor geen woning of andere geluidsgevoelig object overschreden.
Borredreef (=cluster Boredreef)				0,1 tot 0,2 dB	De overschrijding komt door de snelheidsverhoging en een hogere verkeersprognose.	Ja	De toetswaarde wordt voor diverse woningen overschreden.
Aansluiting 45 noord (= cluster De Gemeint)				0,5 tot 11,1 dB	De overschrijding is een gevolg van het nieuwe ontwerp van de afrit van de aansluiting 45 waarbij de weg dichter bij de referentiepunten komt te liggen. Er dient één referentiepunt verplaatst te worden, bij dit punt is de toename 11,1 dB omdat het punt op de nieuwe weg ligt.	Ja	De toetswaarde wordt voor enkele woningen overschreden.
Aansluiting 45 zuid				0,2 tot 0,3 dB	De overschrijding is een gevolg van het nieuwe ontwerp van de afrit van de aansluiting 45 waarbij de weg dichter bij de referentiepunten komt te liggen.	Nee	Binnen het onderzoeksgebied ligt een terrein met woonwagenstandplaatsen aan de Moerputtenweg. Op de grens van dit terrein en bij de woonwagens wordt de toetswaarde niet overschreden.

Onderzoeksgebieden ten behoeve van het hoofdwegennet in GOL Oost

Cluster Tuinbouwweg

Bron- en doelmaatregelen zijn niet doelmatig. Omdat er voor de twee woningen geen maatregelen worden getroffen betekent dit, dat de toetswaarde wordt overschreden. Voor deze woningen vindt onderzoek plaats om te bezien of aan de wettelijke binnenwaarden voldaan kan worden. Als dit niet het geval is dienen er geluidwerende maatregelen aan de gevel te worden getroffen. Voor de twee woningen waarbij niet aan de grenswaarde kan worden voldaan is het eveneens noodzakelijk om de cumulatie met het geluid van andere bronnen te onderzoeken. In het cluster Tuinbouwweg is het geluid van de rijksweg A59 bepalend. Een kleinere bron is het wegverkeer op de N267. Met een andere inzet van het beschikbare budget maatregelen aan de N267 kan het akoestische klimaat bij de woningen niet verbeterd worden.



Cluster Parallelweg West

Op basis van diverse geluidberekeningen is het volgende geoptimaliseerde pakket aan geluidschermen tot stand gekomen:

• Een scherm van 7 meter hoog met een lengte van 100 meter langs de rijksweg. Hiermee wordt het gat opgevuld dat ontstaat door de aanleg van de Zuidelijke Parallelstructuur.
• Een scherm van 7 meter hoog met een lengte van 90 meter langs de rijksweg. Hiermee wordt een deel van het bestaande 7 meter hoog scherm vervangen dat langs de bestaande toerit staat. Om een consequent schermbeeld voor automobilisten op de rijksweg A59 dient dit deel bestaande scherm vervangen te worden.
• Een scherm van 2 meter hoog met een lengte van 60 meter langs de zuidzijde van de Zuidelijke Parallelstructuur.
  
  Dit scherm vervangt een deel van het bestaande 7 meter hoge scherm dat langs de Zuidelijke Parallelstructuur staat. Om redenen van een logisch schermbeeld voor automobilisten op deze weg dient dit deel van het bestaande scherm vervangen te worden.
• Een scherm van 2 meter hoog en 360 meter langs de Zuidelijke Parallelstructuur. Dit scherm vervangt deels het scherm van 1,5 meter hoog dat als geluidmaatregel voor de Zuidelijke Parallelstructuur nodig is.
• Een scherm van 4,5 meter hoog en 100 meter lang. Dit scherm komt langs de Zuidelijke Parallelstructuur ter hoogte van het begin van de afrit.
• Een scherm van 6,5 meter hoog en een lengte van 130 meter.
• Dit scherm komt langs de Zuidelijke Parallelstructuur ter hoogte van de afrit voor de woningen aan de Parallelweg Oost 2 tot en met 22.

Het totale maatregelenpakket van tweelaags ZOAB en de geluidschermen is weergegeven in de onderstaande figuur.

Totaal pakket aan geluidmaatregelen cluster Parallelweg West

Cluster Parallelweg Oost

Van de 7 knelpunten liggen er 5 aan de Industriestraat en 2 aan de Nassau Dwarsstraat. De geluidschermen zijn doelmatig met een hoogte van 2 meter en 1,5 meter hoog. Deze schermen liggen ten zuiden van de Zuidelijke Parallelstructuur en daarmee ook zuidelijk van de rijksweg. Met deze schermen moet er nog steeds voor 6 woningen een hogere waarde in het kader van de Wet geluidhinder aangevraagd worden. Er wordt 300 meter tweelaags ZOAB toegerekend aan dit kleinere cluster. En een scherm van 3 meter hoog en 356 meter lang. De gekozen maatregelen vervangen de maatregelen die voor de Zuidelijke Parallelstructuur nodig zijn. Als bijkomend gunstig effect geldt dat met het 3 meter hoge scherm voor zes woningen geen hogere waarde meer hoeft te worden aangevraagd voor het geluid ten gevolge van de Zuidelijke Parallelstructuur. Het totale maatregelenpakket van tweelaags ZOAB en het geluidscherm is weergegeven in onderstaande figuur.

Totaal pakket aan geluidmaatregelen cluster Parallelweg Oost

Cluster Boredreef

Als bronmaatregel is hier voor tweelaags ZOAB gekozen op de zuidelijke weghelft. De geluidemissie van de zuidelijke weghelft is iets hoger dan die van de noordelijke weghelft. Met deze maatregel worden de overschrijdingen op de referentiepunten voorkomen en is onderzoek naar overdrachtsmaatregelen niet meer nodig.



Cluster De Gemeint

Door de aanwezigheid van de kruising is het niet wenselijk om een bronmaatregel aan te leggen vanwege het “wringend verkeer”. Door de hoge ligging van het talud van de weg is een laag geluidscherm met een hoogte van 1 meter effectief. Met een geluidsscherm van 200 meter lang en 1 meter hoog worden alle knelpunten opgelost. In onderstaand figuur is de ligging van dit scherm weergegeven.

Doelmatige maatregelen cluster Gemeint

Geluidproductieplafonds en Inpassingsplannen GOL Oost

Een besluit tot wijziging van geluidproductieplafonds betreft een aparte openbare procedure met de mogelijkheid van inspraak en beroep. In dit kader is inmiddels een akoestisch onderzoek uitgevoerd. Deze is nagenoeg afgerond. De conclusie is dat er een procedure moet worden opgestart gericht op wijziging van de productieplafonds. In het voorjaar van 2018 zal dit gebeuren. Het is aannemelijk, dat het besluit tot wijziging van GPP's zal worden genomen conform de aanvraag. Hiermee is de uitvoering van de PIP in voldoende mate zekergesteld.

7.3.4 Conclusie     

Hoofdwegennet

Resulterende maatregelenpakket: bron- en overdrachtsmaatregelen GOL West en Oost

Tabel: Definitief pakket aan maatregelen hoofdwegennet

Wegvak			Soort bronmaatregel
Zuidelijke weghelft bij het Drongelens Kanaal in Waalwijk		117,93 – 118,5	Tweelaags ZOAB over een lengte van 570 meter
Beide weghelften van de rijksweg A59 ter hoogte van de nieuwe aansluiting 43 in Vlijmen		125,4 – 126,4	Vervanging huidige wegdek in de vorm van ZOAB door tweelaags ZOAB over een lengte van 1000 meter
Zuidelijke weghelft van de rijksweg A59 in Vlijmen		126,4 – 127,0	Vervanging huidige wegdek in de vorm van ZOAB door tweelaags ZOAB over een lengte van 600 meter
			Soort overdrachtsmaatregel
De zuidzijde van de rijksweg A59 ter plaatse van de woningen aan de Parallelweg West in Vlijmen		125,09 – 125,28	Geluidabsorberend geluidscherm van 7 meter hoog en 190 meter lang
De zuidzijde van de Zuidelijke Parallelstructuur ter plaatse van de woningen aan de Parallelweg West in Vlijmen		125,08 – 125,50	Geluidabsorberend geluidscherm van 2 meter hoog en 420 meter lang
De zuidzijde van de Zuidelijke Parallelstructuur ter plaatse van de woningen aan de Schilderstraat		125,50 – 125,60	Geluidabsorberend geluidscherm van 4.5 meter hoog en 100 meter lang
De zuidzijde van de Zuidelijke Parallelstructuur ter plaatse van de woningen aan de Parallelweg Oost in Vlijmen		125,60 – 125,72	Geluidabsorberend geluidscherm van 6.5 meter hoog en 130 meter lang
De zuidzijde van de Zuidelijke Parallelstructuur ter plaatse van de woningen aan de Industriestraat en de Nassau Dwarsstraat in Vlijmen		125,97 – 126,33	Geluidabsorberend geluidscherm van 3 meter hoog en 360 meter lang
De noordoost zijde aansluiting 45 langs de doorgetrokken Verlengde Vlijmenseweg bij De Gemeint in Vlijmen		t.h.v. 128 - 128,5	Geluidabsorberend geluidscherm van 1 meter hoog en 200 meter lang

Onderliggend wegennet

Resulterende maatregelenpakket: bron- en overdrachtsmaatregelen GOL West en Oost

Tabel: Definitief pakket aan maatregelen onderliggend wegennet

Wegnaam		Ligging maatregel	Ligging maatregel
Aanleg Zuidelijke Parallelstructuur Nieuwkuijk		Op de gehele nieuwe weg. Op diverse locaties langs de nieuwe weg	Op de gehele nieuwe weg. Op diverse locaties langs de nieuwe weg
Reconstructie De Bellaard		110 meter geluidarm asfalt (DDL-A)	direct ten westen van de werkgrens voor de woningen aan de Tuinbouwweg
Aanleg weg en reconstructie Vijfhoevenlaan		225 meter geluidarm asfalt (DDL-A) scherm 2 meter hoog en 35 meter lang scherm 1 meter hoog en 40 meter lang	Voor de drie woningen
Vlijmenseweg tpv Voortse Zeedijk		230 meter geluidarm asfalt (DDL-A)	Voor de twee woningen
Vlijmenseweg tpv Gemeint		Verlengen scherm ten behoeve van rijksweg A59 met 50 meter scherm met een hoogte van 1 meter	Ten noorden vanaf de nieuwe kruising met de toerit naar de rijksweg
Reconstructie Overlaatweg		200 meter geluidarm asfalt (DDL-A)	Tussen de Randweg en de rotonde met de Statenlaan
Aanleg Verlengde Spoorlaan		605 meter geluidarm asfalt (DDL-A)	Binnen de gehele bebouwde kom grens
Reconstructie Spoorlaan		200 meter geluidarm asfalt (DDL-A)	Vanaf de kruising met de Verlengde Spoorlaan en de Kastanjelaan-West Oostwaarts

7.4.1 Toetsingskader     

Wet milieubeheer

De belangrijkste wet- en regelgeving voor luchtkwaliteit is vastgelegd in de Wet Milieubeheer. Op 15 november 2007 is een nieuw wettelijk stelsel voor luchtkwaliteitseisen van kracht geworden. De hoofdlijnen van de nieuwe regeling zijn te vinden in hoofdstuk 5, titel 5.2 van de Wet milieubeheer (Wm), ook wel bekend als de Wet luchtkwaliteit. In navolging van artikel 5.16 lid 1 van de Wet milieubeheer kan worden gesteld dat een ruimtelijke ontwikkeling vanuit het oogpunt van luchtkwaliteit doorgang kan vinden indien:

• er geen sprake is van normoverschrijding;
• er per saldo sprake is van een verbetering (saldo-benadering);
• het project niet in betekenende mate (NIBM) bijdraagt aan de luchtkwaliteit;
• het project is opgenomen in het Nationaal samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit (NSL).

Wanneer aan ten minste één van bovengenoemde voorwaarden wordt voldaan, kunnen de plannen vanuit het oogpunt van luchtkwaliteit doorgang vinden. Het GOL-project is reeds in de vorm van een tweetal projecten opgenomen in het NSL. Hiermee kan in beginsel een beroep worden gedaan op artikel 5.16 lid 1 onder d van de Wet milieubeheer. Voorwaarde hierbij is dat het project herkenbaar is opgenomen in het NSL. Voor het Provinciaal Inpassingsplan dient beschouwd te worden in hoeverre de opgenomen projectkenmerken overeenkomen met de uiteindelijk vast te leggen plannen.



Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL)

In het NSL werken de rijksoverheid en de decentrale overheden samen om overal in Nederland tijdig (binnen de verkregen derogatietermijn) te voldoen aan de Europese grenswaarden voor fijnstof (PM₁₀) en stikstofdioxide (NO₂). Het NSL bevat niet alleen de maatregelen die de luchtkwaliteit verbeteren, maar ook de ruimtelijke plannen die de luchtkwaliteit verslechteren. Voor een project dat past binnen de reikwijdte van de grondslag in artikel 5.16 lid 1 sub d Wm, geldt dat de toetsing aan de grenswaarden verschuift van het besluit naar het programma. De wettelijke basis voor deze programma-aanpak ligt in de Wet milieubeheer (paragraaf 5.2.3, titel 5.2 Wm). In het NSL zijn de volgende GOL-onderdelen als NSL-project opgenomen:

• 624 Noord Tangent Drunen Waalwijk;
• 627 Tangent Drunen Waalwijk.

Voor beide NSL-projecten zijn de projecteffecten opgenomen in de verkeersprognoses. In de gemeentelijke verkeersnetwerken (gemeente Waalwijk en gemeente Heusden) is in de NSL-Monitoringsronde 2016 reeds rekening gehouden met de GOL.



Richtlijn luchtkwaliteit 2008: Fijnstof PM2,5

Sinds 2008 is een nieuwe Europese richtlijn (2008/50/EG) voor luchtkwaliteit van kracht. Een belangrijke wijziging in deze richtlijn is de invoering van grenswaarden voor de jaargemiddelde concentratie en de gemiddelde stedelijke achtergrondconcentratie van PM_2,5. Voor de vergunningverlening en de ruimtelijke ordening is de grenswaarde voor PM_2,5 van belang.



Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan

In het Provinciaal Vervoersplan (PVVP) van de Provincie Noord-Brabant staat beschreven dat de Provincie Noord-Brabant geen overschrijding wil van de luchtkwaliteitsnormen in 2010 en het ontstaan van nieuwe knelpunten wil voorkomen, ook na 2010. Dit betreft de overschrijding van de wettelijke normen voor stikstofdioxide (NO₂) en fijnstof (PM₁₀). Dit is gebaseerd op de EU-kaderrichtlijn Lucht en het Besluit Luchtkwaliteit. Daarnaast mogen de CO -emissies, gebaseerd op het provinciale klimaat- en energiebeleid, niet worden overschreden.



Brabants Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit

Het Brabants Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (BSL) maakt onderdeel uit van het NSL. In het BSL worden financiële middelen voor luchtkwaliteitsmaatregelen (afkomstig van het NSL) verdeeld onder een aantal Brabantse gemeenten.



De Waalwijkse visie op milieu; een milieubeleidsplan voor de langere termijn 2011-2018

In Waalwijk wordt voldaan aan de huidige luchtkwaliteitsnormen. Het lucht- en geurbeleid in de gemeente Waalwijk wordt gekenmerkt door een aantal kernwaarden of principes:

• Schone lucht is van levensbelang; hieraan wordt niet getornd.
• Inwoners van Waalwijk hebben nu én op langere termijn recht op frisse lucht. Onder andere de uitgangspunten van de GGD inzake fijnstof leiden ons hierin bij het maken van een belangenafweging.
• "Werk met Werk maken". De beschikbare gelden zullen daar ingezet worden waar aanvullende luchtkwaliteitsmaatregelen een extra investering vergen. Uitsluitend voor die werken wordt een aanvullende financiering gegeven, indien hierdoor vanuit de provincie op basis van cofinanciering subsidie beschikbaar wordt gesteld.
• Toename van de intensieve veehouderij wordt voorkomen. De uitbreiding van bestaande intensieve veehouderijbedrijven is beperkt.

De belangrijkste beleidsthema's waarbij afstemming van de planmatige en procesmatige aspecten met luchtkwaliteit een belangrijke rol speelt zijn: ruimtelijke ordening, verkeer- en vervoer en vergunningverlening. Door in de planvorming al rekening te houden met toedeling van functies aan gebieden en (kwetsbare) doelgroepen in de betreffende gebieden kan de gemeente preventief zorg besteden aan de impact op de luchtkwaliteit en de impact van de luchtkwaliteit op mens en milieu. Concreet krijgt dit bijvoorbeeld vorm in de uitvoering van een Gezondheids Effect Screening (GES). Daarnaast zullen bij planontwikkeling langs autosnelwegen en drukke doorgaande gemeentelijke wegen in principe de vuistregels van de GGD worden gevolgd.



Gemeente 's-Hertogenbosch

De gemeente 's-Hertogenbosch voldoet aan de landelijk normen voor luchtkwaliteit. De gemeentelijke doelen omtrent luchtkwaliteit zijn:

• overal en tijdig voldoen aan Europese normen;
• een zo laag mogelijke concentratie op plaatsen waar mensen bljjvend worden blootgesteld;
• kwetsbare groepen krijgen bijzondere aandacht.

De belangrijkste bron van vervuiling is het verkeer. De gemeente zet de komende jaren in op het nadrukkelijker meewegen van luchtkwaliteit in ruimtelijke plannen.



Gemeente Heusden

De gemeente Heusden heeft geen specifiek beleid over luchtkwaliteit.

7.4.2 GOL-West     

In het kader van het PIP is een luchtkwaliteitsonderzoek uitgevoerd. Het onderzoeksrapport is als bijlage 6 bij het inpassingsplan opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek weergegeven.



GOL heeft als een van de doelstellingen om verkeersgerelateerde kwaliteit van de leefomgeving in de kernen te verbeteren. Het gaat hierbij om geluid, lucht en trillingen. Uit het achtergrondrapport luchtkwaliteit blijkt dat de luchtkwaliteit in het westelijke deel van het studiegebied overal voldoet aan wet- en regelgeving. Tevens blijkt dat GOL per saldo een positief effect heeft op de concentratie stikstofdioxide bij gevoelige bestemmingen. Het aantal bestemmingen waarbij dit positieve effect zich voordoet is echter beperkt. Tevens is er voor de concentraties fijnstof PM10 en PM2,5 geen significante toe- of afname zichtbaar als gevolg van GOL. De bijdrage van GOL aan het verbeteren van de luchtkwaliteit is daarom relatief beperkt.

7.4.3 GOL-Oost     

In het kader van het PIP is een luchtkwaliteitsonderzoek uitgevoerd. Het onderzoeksrapport is als bijlage 6 bij het inpassingsplan opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek weergegeven.



GOL heeft als een van de doelstellingen om verkeersgerelateerde kwaliteit van de leefomgeving in de kernen te verbeteren. Het gaat hierbij om geluid, lucht en trillingen. Uit het onderzoek blijkt dat de luchtkwaliteit in het oostelijk deel van het studiegebied overal voldoet aan wet- en regelgeving. Tevens blijkt dat GOL per saldo een positief effect heeft op de concentratie stikstofdioxide bij gevoelige bestemmingen. Het aantal bestemming waarbij dit positieve effect zich voordoet is echter beperkt. Tevens is er voor de concentraties fijnstof PM10 en PM2,5 geen significante toe- of afnames zichtbaar als gevolg van GOL. De bijdrage van GOL aan het verbeteren van de luchtkwaliteit is daarom relatief beperkt.

7.5.1 Toetsingskader     

Voor het transport van gevaarlijke stoffen via de weg geldt sinds 1 april 2015 de “Wet Basisnet”. Deze landelijke wet- en regelgeving betreft rijkswegen, en wordt hieronder beschreven.



Basisnet Weg

Basisnet Weg bestaat uit de volgende hoofddelen:

1. De Wet vervoer gevaarlijke stoffen (Wvgs) reguleert de vervoerskant van het Basisnet. Het bevat artikelen over onder andere risicoplafonds en handhaving van de risicoruimte.
2. Voor het wettelijk vastleggen van de regels voor de ruimtelijke ordening rondom het Basisnet is er een Algemene maatregel van Bestuur (AmvB): het Besluit externe veiligheid transportroutes (Bevt).
3. De Regeling Basisnet bevat de vaststelling van de ligging van de risicoplafonds langs transportroutes en regels voor ruimtelijke ontwikkeling langs transportroutes.
4. In de Beleidsregels EV is beschreven hoe de beoordeling van externe veiligheid bij tracébesluiten moet worden uitgevoerd.

Het Basisnet Weg stelt begrenzingen (zogenoemde risicoplafonds) aan de risico's als gevolg van vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg enerzijds en aan de bebouwing rondom de weg anderzijds. Het heeft tot doel een wettelijk kader te bieden voor het borgen van een evenwicht tussen de belangen van het vervoer van gevaarlijke stoffen, ruimtelijke ontwikkeling en de veiligheid. Daarnaast wordt beoogd hiermee voor de langere termijn duidelijkheid te bieden aan gemeenten. In Basisnet Weg is rekening gehouden met toekomstige bouwplannen en is er ruimte voor groei van de transportaantallen.

Het voorkomen van overschrijdingen van de risicoplafonds door het vervoer is een taak van de minister van IenM. Dat gebeurt met het in de Wvgs specifiek ten behoeve van het Basisnet opgenomen instrumentarium. Het verantwoorden van risico's als gevolg van bebouwing en bevolkingsconcentraties nabij de infrastructuur waarover gevaarlijke stoffen worden vervoerd, is een taak van de gemeenten. Dit wordt geregeld in het Bevt.



Regeling Basisnet

Om de Wet basisnet concreet vorm te geven is de "Regeling Basisnet" opgesteld. De Regeling geeft een aantal technische regels op basis waarvan bepaald kan worden waar het risicoplafond ruimtelijk gezien ligt en wanneer een bouwwerk wel of niet binnen een risicozone valt. Ook bevat de Regeling bepalingen over monitoring en het maatregelenonderzoek voor de infrabeheerders en de minister van IenM.



Beleidsregels EV

In aanvulling op de Wvgs en de Regeling Basisnet zijn door het ministerie van IenM beleidsregels opgesteld en vastgelegd in de "Beleidsregels EV-beoordeling tracébesluiten" (hierna "Beleidsregels EV"). In de Beleidsregels EV gaat hoofdstuk 2 over de beoordeling van externe veiligheid bij de aanleg of wijziging van of onderhoud aan een hoofdweg. Als kader voor de beoordeling worden de Beleidsregels EV-beoordeling gehanteerd die onderdeel zijn van de wet- en regelgeving rondom de Wet Basisnet. Van toepassing zijn de artikelen 2 t/m 9 die verband houden met wijziging van wegen die deel uitmaken van het basisnet.



Kader externe veiligheid weg

Het nieuwe beleid op gebied van EV is door RWS uitgewerkt in het "Kader externe veiligheid weg".



Provinciaal beleid

De risico's van vervoer van gevaarlijke stoffen op provinciale wegen zijn naar verwachting zeer gering. Op grond van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen (Wvgs) heeft de provincie de wettelijke taak om wegen en wegdelen aan te wijzen die bestemd zijn voor het vervoer van gevaarlijke stoffen.



De provincie Noord-Brabant heeft in 1998 als wegbeheerder alle provinciale wegen vrijgegeven voor het vervoer van gevaarlijke stoffen.



In het document “Risicobeleid Externe Veiligheid 2014 – 2018” heeft de provincie haar beleid geformuleerd. Enerzijds berust dat beleid, uiteraard, op het voldoen aan landelijke wet- en regelgeving, anderzijds steekt de provincie sterk in op integrale belangenafweging. De provincie schrijft: “Onze eerste stap in de beoordeling van een risico is een bestuurlijke afweging van alle belangen die in het geding zijn. Wij letten daarbij op de mogelijke schade die een risicovolle activiteit kan toebrengen aan mens en samenleving. Even serieus kijken wij echter naar de mogelijke opbrengsten van de activiteit in termen van bijvoorbeeld economische ontwikkeling, aantal arbeidsplaatsen en de bereikbaarheid en aantrekkelijkheid van een stad of regio. Over deze afweging en het daaruit voortvloeiende besluit leggen wij transparant en publiekelijk verantwoording af.”



Gemeentelijk beleid

In de Wet Vervoer gevaarlijke stoffen (Wvgs) staat dat de gemeenteraad met betrekking tot het vervoer van gevaarlijke stoffen op zijn grondgebied gelegen wegen kan aanwijzen waarover gevaarlijke stoffen uitsluitend mogen worden vervoerd.



Artikel 19 van de Wvgs geeft aan dat een voertuig over de weg met gevaarlijke stoffen verplicht is de bebouwde kom te mijden. Alleen als het laad- of lospunt binnen de bebouwde kom ligt, of als er redelijkerwijs geen route buiten de bebouwde kom beschikbaar is, mag een voertuig met gevaarlijke stoffen door de bebouwde kom rijden.

7.5.2 GOL-West A59     

Achtergrondrapport Externe Veiligheid

In het kader van het PIP is een externe veiligheidsonderzoek uitgevoerd naar de externe veiligheidseffecten als gevolg van de GOL. Het onderzoeksrapport is als bijlage 7 bij het PIP opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek weergegeven.



Volgens de Beleidsregels EV bestaat de beoordeling externe veiligheid uit de volgende onderdelen:

1. Vermelding van de PR-plafonds die van toepassing zijn;
2. Indien redelijkerwijs een toename van het vervoer van gevaarlijke stoffen kan worden verwacht als gevolg van de voorgenomen wijziging van de hoofdweg, moet inzicht worden gegeven in de verwachte toename van de omvang van het vervoer van gevaarlijke stoffen over de aan te passen hoofdweg en over de in het studiegebied gelegen hoofdwegen;
3. Indien een wijziging van de bij de aan te passen hoofdweg behorende ongevalfrequentie kan worden verwacht als gevolg van de voorgenomen wijziging van de hoofdweg, moet inzicht worden gegeven in de verwachte wijziging van de ongevalfrequentie.

Dit betreft zowel de beoordeling van het PR als van het GR.



Ad. b): Mogelijke wijzigingen vervoersomvang

De te beantwoorden vraag is of de wijziging van de A59 leidt tot toename van vervoer van gevaarlijke stoffen op de A59. Vanuit de Wvgs moet het transport van gevaarlijke stoffen zoveel mogelijk via de hoofdwegen rijden en bebouwde gebieden vermijden. Alleen bij zeer ingrijpende wegaanpassingen zal het vervoer van gevaarlijke stoffen anders gaan lopen. Denk aan de aanleg van een tunnel met beperkingen voor gevaarlijke stoffen, of aan het opheffen of realiseren van een geheel nieuw stuk hoofdweg. Alleen zulke grote wijzigingen zullen leiden tot vermindering of toename van de transportaantallen gevaarlijke stoffen. Bij de beoogde aanpassingen aan de A59 en de nieuwe parallelstructuren is dat niet aan de orde.



Ad. c): Verandering ongevalfrequentie.

De ongevalfrequentie is afhankelijk van het type weg. Zowel nu als in de toekomst betreft het een snelweg. De ongevalfrequentie voor externe veiligheid verandert niet.



Toets op noodzaak afwijkende beoordeling

De Beleidsregels EV geven aan wanneer er een afwijkende beoordeling wordt vereist bij een infrabesluit. Dat is, volgens artikel 7 van de Beleidsregels EV, nodig bij:

1. een verbreding van de weg met twee of meer rijstroken aan één zijde van de bestaande weg;
2. een verbreding van de weg met twee of meer rijstroken aan beide zijden van de bestaande weg;
3. een wegaanpassing als gevolg waarvan binnen 50 meter vanaf de gewijzigde ligging van het referentiepunt bestaande of geprojecteerde kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten aanwezig zijn.

Tevens is het, volgens artikel 4 van de Beleidsregels EV, van belang vast te stellen of het zogenoemde "referentiepunt" verschuift. Het referentiepunt bij een rijksweg is de middenberm van de betreffende wegbundel.



De toets is voor GOL eenvoudig uit te voeren:

• Bij GOL is geen sprake van verbreding van de A59;
• De ligging van het referentiepunt, de middenberm van de A59, verandert niet door GOL.
• Bij GOL is geen sprake van een wegaanpassing waardoor bestaande of geprojecteerde kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten aanwezig zijn binnen 50 meter van de gewijzigde ligging.

Conclusies ten aanzien van effect externe veiligheid

Uit bovenstaande analyse volgen de volgende conclusies met betrekking tot externe veiligheid op de A59:

• De risico's op gebied van externe veiligheid op de A59 zullen door GOL niet toenemen of afnemen.
• De toets wijst uit dat er voor GOL geen afwijkende beoordeling nodig is.
• GOL behoeft geen verantwoording van het groepsrisico op te stellen in verband met externe veiligheid op de A59.

7.5.3 Overige wegen GOL-West     

Buiten de A59 zijn er andere wegen waarop het project GOL invloed uitoefent met potentiële consequenties op gebied van externe veiligheid. Dat geldt uiteraard in de eerste plaats voor de nieuw aan te leggen parallelstructuren, maar ook voor de reeds bestaande wegen die aansluiten op de A59. Deze wegen maken geen van allen deel uit van het landelijk Basisnet Weg. Dat betekent dat provincie en gemeenten deze wegen mogen aanwijzen als wegen waarover gevaarlijke stoffen mogen worden vervoerd. De risico's van vervoer van gevaarlijke stoffen op gemeentelijke en provinciale wegen zijn naar verwachting zeer gering. Het transport van gevaarlijke stoffen is beperkt tot lokaal transport van en naar locaties waar gevaarlijke stoffen worden opgehaald of afgeleverd. In een niet industrieel gebied is dit aantal zo klein dat ook zonder berekening, maar op basis van "expert-opinion", vastgesteld kan worden dat er geen PR-contour met waarde 10^-6 aanwezig zal zijn, en dat het GR minder dan 0,1 * de oriëntatiewaarde zal bedragen.



Dit geldt voor gebieden met:

• Overwegend verblijfsfuncties voor personen (wonen, werken, winkelen, scholen, ziekenhuizen, e.d.)
• Industrie en andere gebouwen waarbij gevaarlijke stoffen in kleine hoeveelheden worden gebruikt als grond- of brandstof. Denk als voorbeeld aan chlooropslag in een zwembad of een tankstation. Dergelijke installaties kunnen zelf wel een risicocontour hebben, maar in de afweging voor GOL gaat het over de transportaantallen van en naar deze installaties, en die zijn zo gering dat er langs de transportroutes geen normen of oriëntatiewaarden zullen worden overschreden.

De aanpassingen hebben geen effect op de risico's externe veiligheid op de A59. Ook voor de lokale wegen is het effect van de veranderingen nihil. Nabij aansluiting 38 (Waalwijk Centrum) is een tankstation gevestigd dat ook LPG verkoopt. Als aansluiting 38 wordt afgesloten, kan de bevoorrading van dit tankstation gebruik maken van aansluiting 37 (Waalwijk) of 40 (Drunen West) en via de nieuwe en de bestaande parallelstructuur naar het tankstation rijden. De transportaantallen naar deze installatie, zijn zo gering dat er langs de transportroutes geen normen of oriëntatiewaarden zullen worden overschreden.



Langs de Laageindse Stoep te Waalwijk ligt, vlakbij de toerit tot de A59, een Total tankstation met LPG. De gemeente Waalwijk geeft aan dat in ieder geval het LPG gedeelte vanwege andere ontwikkelingen zal vervallen, maar dat dit nu nog niet via een bestemmingsplan is vastgelegd. Omdat de oprit vanaf de Taxandriaweg naar de A59 richting 's- Hertogenbosch komt te vervallen, kan de tankwagen, na bevoorrading van dit tankstation, gebruik maken van aansluiting 37 (Waalwijk) of 40 (Drunen West) en de nieuwe en de bestaande parallelstructuur. De transportaantallen naar deze installatie, zijn zo gering dat er langs de transportroutes geen normen of oriëntatiewaarden zullen worden overschreden. De risico's zijn, gezien het zeer lage aantal transporten van gevaarlijke stoffen sowieso al zeer gering, en dat verandert niet door de wijzigingen in de weginfrastructuur.

7.5.4 GOL-Oost A59     

In het kader van het PIP is een extern veiligheidsonderzoek uitgevoerd naar de externe veiligheidseffecten als gevolg van de GOL. Het onderzoeksrapport is als bijlage 7 bij het inpassingsplan opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek weergegeven.



Volgens de Beleidsregels EV bestaat de beoordeling externe veiligheid uit de volgende onderdelen:

1. Vermelding van de PR-plafonds die van toepassing zijn;
2. Indien redelijkerwijs een toename van het vervoer van gevaarlijke stoffen kan worden verwacht als gevolg van de voorgenomen wijziging van de hoofdweg, moet inzicht worden gegeven in de verwachte toename van de omvang van het vervoer van gevaarlijke stoffen over de aan te passen hoofdweg en over de in het studiegebied gelegen hoofdwegen;
3. Indien een wijziging van de bij de aan te passen hoofdweg behorende ongevalfrequentie kan worden verwacht als gevolg van de voorgenomen wijziging van de hoofdweg, moet inzicht worden gegeven in de verwachte wijziging van de ongevalfrequentie.

Dit betreft zowel de beoordeling van het PR als van het GR.



Ad. b): Mogelijke wijzigingen vervoersomvang

De te beantwoorden vraag is of de wijziging van de A59 leidt tot toename van vervoer van gevaarlijke stoffen op de A59. Vanuit de Wvgs moet het transport van gevaarlijke stoffen zoveel mogelijk via de hoofdwegen rijden en bebouwde gebieden vermijden. Alleen bij zeer ingrijpende wegaanpassingen zal het vervoer van gevaarlijke stoffen anders gaan lopen. Denk aan de aanleg van een tunnel met beperkingen voor gevaarlijke stoffen, of aan het opheffen of realiseren van een geheel nieuw stuk hoofdweg. Alleen zulke grote wijzigingen zullen leiden tot vermindering of toename van de transportaantallen gevaarlijke stoffen. Bij de beoogde aanpassingen aan de A59 en de nieuwe parallelstructuren is dat niet aan de orde.



Ad. c): Verandering ongevalfrequentie

De ongevalfrequentie is afhankelijk van het type weg. Zowel nu als in de toekomst betreft het een snelweg. De ongevalfrequentie voor externe veiligheid verandert niet.



Toets op noodzaak afwijkende beoordeling

De Beleidsregels EV geven aan wanneer er een afwijkende beoordeling wordt vereist bij een infrabesluit. Dat is, volgens artikel 7 van de Beleidsregels EV, nodig bij:

• een verbreding van de weg met twee of meer rijstroken aan één zijde van de bestaande weg;
• een verbreding van de weg met twee of meer rijstroken aan beide zijden van de bestaande weg;
• een wegaanpassing als gevolg waarvan binnen 50 meter vanaf de gewijzigde ligging van het referentiepunt bestaande of geprojecteerde kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten aanwezig zijn.

Tevens is het, volgens artikel 4 van de Beleidsregels EV, van belang vast te stellen of het zogenoemde "referentiepunt" verschuift. Het referentiepunt bij een rijksweg is de middenberm van de betreffende wegbundel.



De toets is voor GOL eenvoudig uit te voeren:

• Bij GOL is geen sprake van verbreding van de A59;
• De ligging van het referentiepunt, de middenberm van de A59, verandert niet door GOL;
• Bij GOL is geen sprake van een wegaanpassing waardoor bestaande of geprojecteerde kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten aanwezig zijn binnen 50 meter van de gewijzigde ligging.

Conclusies ten aanzien van effect externe veiligheid

Uit bovenstaande analyse volgen de volgende conclusies met betrekking tot externe veiligheid op de A59:

• De risico's op gebied van externe veiligheid op de A59 zullen door GOL niet toenemen of afnemen.
• De toets wijst uit dat er voor GOL geen afwijkende beoordeling nodig is.
• GOL behoeft geen verantwoording van het groepsrisico op te stellen in verband met externe veiligheid op de A59.

7.5.5 Overige wegen GOL-Oost     

Voor de lokale wegen is het effect van de veranderingen nihil. De risico's zijn, gezien het zeer lage aantal transporten van gevaarlijke stoffen sowieso al zeer gering, en dat verandert niet door de wijzigingen in de weginfrastructuur. Voor het transport van gevaarlijke stoffen van en naar het bedrijf Royal Sanders te Vlijmen is geen route opgenomen in de vergunning van het bedrijf. Ook heeft de gemeente geen wegen specifiek aangewezen voor het vervoer van routeplichtige stoffen. Wel geeft de gemeente Heusden aan dat het in afstemming met de veiligheidsregio met Royal Sanders een aantal routes heeft afgesproken voor het transport. In de variantenstudie is voor de diverse varianten bekeken in hoeverre de thans afgesproken routes in stand kunnen blijven. Besluitvorming over de routering tussen de A59 en Royal Sanders moet in een toekomstige projectfase plaatsvinden. Daarbij moet rekening worden gehouden met Artikel 19 van de Wvgs die aangeeft dat een voertuig met gevaarlijke stoffen verplicht is de bebouwde kom te mijden, tenzij het laad- of lospunt binnen de bebouwde kom ligt, of als er redelijkerwijs geen route buiten de bebouwde kom beschikbaar is. Gezien de geringe transportaantallen zullen er, ongeacht de gekozen routering, geen normen voor risico's worden overschreden.



Voor de lokale wegen is het effect van de veranderingen nihil. De risico's zijn, gezien het zeer lage aantal transporten van gevaarlijke stoffen sowieso al zeer gering, en dat verandert niet door de wijzigingen in de weginfrastructuur.

7.5.6 Aardgastransportleiding     

Verantwoording groepsrisico

In het plangebied van Gol West en GOL Oost ligt een aardgastransportleiding. Hier is aanvullend onderzoek gedaan naar het groepsrisico. Het groepsrisico is geen norm, maar er geldt een verantwoordingsplicht.

Door GOL verandert de ligging van de gasleiding niet. Ook komen er door GOL geen kwetsbare objecten of beperkt kwetsbare objecten dichter bij de gasleiding te liggen. 

Wel komt er een snelfietsroute nabij of op de gasleiding te liggen. Ook ligt de gasleiding nabij of onder delen van de nieuwe parallelstructuur in GOL Oost. Over de fietsroute vindt geen vervoer van gevaarlijke stoffen plaats. En de nieuwe parallelstructuur wordt niet vrijgegeven voor doorgaand transport van gevaarlijke stoffen. Er wordt dus geen nieuwe risicobron binnen het plan geïntroduceerd. Daarnaast is de nieuw aan te leggen fietsverbinding en parallelstructuur geen kwetsbaar of beperkt kwetsbaar object. Dit betekent dat er door GOL geen toename van het groepsrisico plaatsvindt.

De huidige gasleiding heeft conform de Regeling Basisnet geen PR 10-6 contour en geen plasbrandaandachtsgebied. Verder zijn er geen bedrijven, buisleidingen en wegen gelegen die een PR 10-6 contour hebben bij de locaties waar de nieuwe snelfietsroute en parallelstructuur boven de gasleiding ligt.

Omdat het effect van dit project op de externe veiligheidsrisico's nihil is en het project geen gevolgen heeft voor ongevalsscenario's wordt geconcludeerd dat de realisatie van de snelfietsroute en de parallelstructuur door GOL niet zal leiden tot risico's anders dan deze al in het gebied van toepassing zijn. Op basis van het bovenstaande wordt geconcludeerd dat er vanuit het oogpunt van externe veiligheid geen belemmeringen voor het provinciaal inpassingsplan bestaan.



Onderzoek naar bovenbelasting

Er is onderzoek gedaan naar de vraag of de aardgastransportleiding de bovenbelasting van de nieuw aan te leggen snelfietsroute en de parallelstructuur, voor zover gelegen op die leiding, kan weerstaan. Dit onderzoek is als bijlage 30 bij de toelichting gevoegd.

De gasleiding van de Gasunie onder het fietspad is in staat de belasting uit het grondpakket en het fietspad te weerstaan.

Lokaal kan sprake zijn van een gasleiding onder wegen. Denk daarbij aan het gebied rondom de nieuwe aansluiting 43 en de nieuwe parallelwegen. Dit betreft voornamelijk een gasleiding van Enexis met een kleinere diameter en lagere werkdruk dan de gasleiding van de Gasunie. Indien nodig worden hier overkluizingsconstructies aangebracht. Een en ander wordt geregeld in het contract met de aannemer.

7.6.1 GOL-West     

Voor het thema geluid treedt een lichte verbetering op ten opzichte van de referentiesituatie. Door de GOL scoren meer verblijfplaatsen een goede milieugezondheidskwaliteit en minder verblijfplaatsen met een onvoldoende milieugezondheidskwaliteit. Voor het thema luchtkwaliteit geldt dat er geen significante veranderingen zijn op het gebied van milieugezondheidskwaliteit ten opzichte van de referentiesituatie. Voor externe veiligheid zijn er helemaal geen veranderingen. De realisatie van extra groen, wandelroutes en fietspaden hebben een positief effect op de gezondheid. Per saldo heeft de GOL een beperkt positief effect op de gezondheid.

7.6.2 GOL-Oost     

Voor het thema geluid treedt een lichte verbetering op ten opzichte van de referentiesituatie. Door de GOL scoren meer verblijfplaatsen een goede milieugezondheidskwaliteit en tevens minder verblijfplaatsen een onvoldoende milieugezondheidskwaliteit. Voor het thema luchtkwaliteit geldt dat er geen significante veranderingen zijn op het gebied van milieugezondheidskwaliteit ten opzichte van de referentiesituatie. Voor externe veiligheid zijn er helemaal geen veranderingen. De realisatie van extra groen, wandelroutes en fietspaden hebben een positief effect op de gezondheid. Per saldo heeft de GOL een beperkt positief effect op de gezondheid.

7.7.1 Toetsingskader     

Wet Natuurbescherming

De Wet natuurbescherming (Wnb) is per 1 januari 2017 in werking getreden. De wet vervangt de Natuurbeschermingsweg 1998, de Boswet en de Flora- en faunawet. De wet geeft het wettelijke kader voor de bescherming van natuurgebieden en voor soortenbescherming.



Gebiedsbescherming

In de Wnb is een zwaar beschermingsregime voor de Natura 2000-gebieden opgenomen. Natura 2000-gebieden hebben een externe werking, zodat ook ingrepen die buiten deze gebieden plaatsvinden en verstoring kunnen veroorzaken, moeten worden getoetst op het effect van de ingreep op soorten en habitats. Bij de voorbereiding van een inpassingsplan moet worden onderzocht of dit plan, afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten, significante gevolgen kan hebben voor een Natura 2000-gebied. Als dit kan, moet een passende beoordeling worden uitgevoerd. Het inpassingsplan kan enkel worden vastgesteld als uit de passende beoordeling de zekerheid is verkregen dat het plan de natuurlijke kenmerken van het Natura 2000-gebied niet zal aantasten.



Soortenbescherming

In de Wnb is een regime voor soortenbescherming opgenomen. De Wnb maakt onderscheid tussen:

• soorten van de Vogelrichtlijn;
• soorten van de Habitatirichtlijn, Verdrag van Bern en Verdrag van Bonn;
• 'andere soorten'.

Voor vogels geldt dat de beschermingsverboden en ontheffingsgronden één-op-één zijn overgenomen van de Vogelrichtlijn (paragraaf 3.1 Nbw). Voor dier- en plantensoorten van Europees belang geldt dat de beschermingsverboden en ontheffingsgronden één-op-één zijn overgenomen van de Habitatrichtlijn en de verdragen van Bern en Bonn (paragraaf 3.2 Nbw). Voor de overige dier- en plantensoorten die beschermd worden is een opsomming gegeven in de bijlage bij de Nbw. Voor deze soorten gelden ruimere ontheffingsgronden dan voor de dier- en plantensoorten die onder het regime van de richtlijnen vallen. De verboden neergelegd in de Nbw gelden alleen voor opzettelijke handelingen.



Gebiedsbescherming Natuurnetwerk Nederland

Het Natuurnetwerk Nederland (voorheen: Ecologische Hoofdstructuur (EHS)) is een samenhangend netwerk van bestaande en te ontwikkelen natuurgebieden. Het netwerk wordt gevormd door kerngebieden, natuurontwikkelingsgebieden en ecologische verbindingszones. Voor deze gebieden geldt een planologisch beschermingsregime. Activiteiten in deze gebieden zijn alleen toegestaan als ze geen negatieve effecten hebben op de wezenlijke kenmerken of waarden of als deze kunnen worden tegengegaan met mitigerende maatregelen. Het Natuurnetwerk Nederland is op provinciaal niveau verankerd in de Verordening ruimte van de provincie Noord-Brabant via het Natuurnetwerk Brabant (NNB).

In het kader van het PIP is natuuronderzoek uitgevoerd naar de effecten als gevolg van de GOL. De onderzoeksrapporten zijn als bijlage 16, 17,  en 22 en 33 bij het PIP opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit de onderzoeken weergegeven.

7.7.2 GOL-West     

Natura 2000-gebieden

In de passende beoordeling zijn de effecten van GOL beoordeeld voor de omliggende Natura 2000-gebieden Loonse en Drunense Duinen & Leemkuilen, Langstraat, Vlijmens Ven, Moerputten & Bossche Broek en Oisterwijke Vennen & Kampina. Buiten stikstofdepositie zijn er geen negeatieve effecten te verwachten op de Natura 2000-gebieden. Als gevolg van GOL is er een toename van de stisktofdepositie berekend. GOL is als prioritair project opgenomen in het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Er zal gebruik worden gemaakt van de ontwikkelingsruimte die voor dit project binnen het PAS is gereserveerd. Op basis van de passende beoordeling kan worden geconcludeerd dat het project met het toedelen van de ontwikkelingsruimte niet leidt tot aantasting of verslechtering van de natuurlijke kenmerken van de Natura 2000-gebieden. Uit bijlagen 17 en 33 blijkt dat er geen negatieve effecten te verwachten zijn op deze Natura-2000 gebieden. Als het gaat om stikstofdepositie geldt dit alleen na toepassing van een mitigerende maatregel en externe saldering. De mitigerende maatregel betreft het inzetten van stage-IV-bouwmaterieel tijdens de realisatiefase. Verder is een een agrarisch bedrijf met een vergunning voor stikstof emitterende activiteiten aan de Kanaalweg 5 te Drunen gekocht. Dit bedrijf wordt opgeheven en daarmee worden alle stalemissies permanent weggenomen alsmede de bemesting van een maïsakker in een Natura 2000-gebied blijvend beëindigd. De stikstofdepositie als gevolg van GOL op overbelaste of naderend overbelaste hexagonen in stikstofgevoelige habitats in Natura 2000-gebieden wordt in zijn geheel opgelost door de beëindiging van de activiteiten van dit agrarisch bedrijf (extern salderen). De saldogevende activiteiten voldoen aan de voorwaarden voor extern salderen uit de provinciale beleidsregel.



Natuurnetwerk Nederland (NNN) / Natuurnetwerk Brabant (NNB)

Ruimtebeslag

In het plangebied treedt ruimtebeslag op het NNB op ter hoogte van de kruising van de A59 met het Drongelens kanaal, ter hoogte van Heidijk/Zeedijk en door de SFR ter hoogte van het Ei van Drunen. Het ruimtebeslag ter hoogte van het Drongelens kanaal betreft de verlegging van de dijk, de kruising van de noordelijke parallelweg Waalwijk met het Drongelens kanaal en de EVZ. De dijk wordt verlegd om ruimte te maken voor een ecologische verbinding langs het kanaal, onder de A59 door. Na de verlegging van de dijk zal de nieuwe bredere oever en het dijklichaam weer ecologisch worden ingericht. Dit ruimtebeslag is daarom maar tijdelijk en niet meegenomen in de berekening van het ruimtebeslag. Ook ter hoogte van de kruising met de noordelijke parallelweg Waalwijk wordt de dijk verlegd, waardoor er een 25 meter brede doorlopende oever onder de brug doorloopt. Deze doorlopende oever en de dijk zullen ecologisch ingericht worden. Ook dit ruimtebeslag is niet meegenomen in de berekening van het te compenseren oppervlak. Er treedt ruimtebeslag op door het inrichten van de EVZ. Dit is een ecologische verbetering en is niet meegenomen in de berekening van het te compenseren oppervlak. Wel blijft er ruimtebeslag in de uiteindelijk situatie door de noordelijke parallelweg Waalwijk en het bijbehorende talud. Daarnaast treedt er door de westelijke randweg Drunen ruimtebeslag op het NNB ter hoogte van de Heidijk. Een deel van dit ruimtebeslag wordt veroorzaakt door het aanvullen van de Heidijk. Dit deel van het plangebied heeft in het PIP de bestemming 'Natuur' met de aanduiding 'Overige zone - Natuur Netwerk Brabant'. Dit ruimtebeslag is daarom niet meegenomen in de berekening van het te compenseren oppervlak. Binnen de plangrenzen valt ook de bestaande watergang die parallel loopt aan de Heidijk. Hier vinden geen werkzaamheden plaats. Ook deze watergang is niet meegenomen in de berekening van het te compenseren oppervlak. Het ruimtebeslag als gevolg van de noordelijke parallelweg Waalwijk en de westelijke randweg is meegenomen in de berekening van de te compenseren oppervlak NNB.



Te compenseren oppervlak als gevolg van ruimtebeslag

In de Verordening ruimte is opgenomen dat afhankelijk van de ontwikkelingsduur van het biotoop waar ruimtebeslag optreedt er een toeslag wordt berekend. In de tabel is het ruimtebeslag en het te compenseren oppervlak weergegeven. Ter hoogte van het Drongelens kanaal (noordelijke parallelweg Waalwijk) is het beheertype N12.01 bloemdijk aanwezig. De ontwikkelingsduur van dit beheertype is 5 jaar of minder. Hiervoor geldt vanuit de Verordening ruimte geen toeslag. Ter hoogte van de Westelijke randweg Drunen vindt het ruimtebeslag plaats op het beheertype N16.02 vochtig bos met productie. De ontwikkelingsduur van dit bos is 25 tot 100 jaar. In de Verordening ruimte is opgenomen dat voor een dergelijke ontwikkelingsduur een toeslag geldt van 2/3 in oppervlak plus de gekapitaliseerde kosten van het ontwikkelingsbeheer.



Tabel: Overzicht ruimtebeslag en te compenseren oppervlak voor GOL West.

			Beheertype	Ruimtebeslag (ha)	Te compenseren oppervlak (incl. toeslag vanuit de Verordening Ruimte) (ha)
Noordelijke parallelweg Waalwijk			N12.01 bloemdijk	1,56	1,56
Westelijke randweg Drunen			N16.02 vochtig bos met productie	0,42	0,70
Totaal				1,94	2,26

Geluidbelasting GOL

Door GOL treedt er een verandering aan geluidbelasting op waaronder een lokale verhoging van de geluidsbelasting op verschillende NNB-gebieden in de directe omgeving van het plangebied. In het plangebied is er een toename aan geluidbelast oppervlak ten opzichte van de autonome ontwikkeling bij drie gebieden van de NNB. Het gaat om de gebieden:

• Drongelens kanaal;
• Heidijk/Zeedijk;
• Baardwijkse Overlaat.

Het grootste effect is te zien ter hoogte van het NNB-gebied Baardwijkse Overlaat. De 47 dB(A) contour schuift hier ongeveer 55 meter op. Negatieve effecten op wezenlijke waarden en kenmerken van het gebied, zoals rust, kunnen daarom niet worden uitgesloten. In grote delen van de NNB-gebied Drongelens kanaal en Zeedijk/Heidijk is de geluidbelasting in de huidige situatie ook al hoger dan 47 dB(A). Op deze gebieden worden daarom geen grote effecten op de wezenlijke waarden en kenmerken door verstoring door geluid verwacht.



Te compenseren oppervlak als gevolg van toename geluidbelasting

Vanuit de Verordening Ruimte moet 1/3 van de toename aan geluidbelast oppervlak gecompenseerd worden. Hiervoor wordt de 42 dB(A) contour gebruikt in bosrijke gebieden en de 47 dB(A) contour in open landschappen. Voor de NNB-gebieden is aan de hand van de beheertypen bepaald of het gebied een bosgebied is of een open gebied. Voor de gebieden met een bosbeheertype is het geluidbelast oppervlak aan de hand van de 42 dB(A) contour berekend. Voor de gebieden met een open beheertype is de 47 dB(A) contour gebruikt. In de tabel is de toename geluidbelast oppervlak weergegeven en het te compenseren oppervlak. In bijlage III van het deelrapport natuur zijn kaarten met de geluidscontouren opgenomen

Het Natura 2000-gebied Vlijmens Ven, Moerputten & Bossche Broek is naast Natura 2000 ook NNN-gebied. In dit gebied komen beheertypen van open biotopen en bos voor. Voor alle beheertypen met open biotopen is gekeken naar de toe- of afname geluidbelast oppervlak onder de 47 dB(A) contour. Ter hoogte van de Deuterseweg is er een toename van geluidbelast oppervlak op gebieden met beheertypen van open biotopen. Ter hoogte van de A59 is er juist een afname van geluidbelast oppervlak op deze gebieden. Voor de bosrijke beheertypen is gekeken naar de toe- of afname geluidbelast oppervlak onder de 42 dB(A) contour. Het geluidsniveau binnen het Natura 2000-gebied Vlijmens Ven, Moerputten & Bossche Broek ter hoogte van beheertypen van bosbiotopen is in de huidige situatie al hoger dan 42 dB(A). Er is daarom geen toename van geluid belast oppervlak op deze biotopen dat gecompenseerd moet worden. Voor dit deel van het NNB-gebied is daarom geen compensatie geluidbelast oppervlak noodzakelijk.



Ter hoogte van de Baardwijkse Overlaat is er een toename aan geluidbelast oppervlak op zowel open- als bosgebieden. Ten noorden van de toekomstige kruising van de noordelijke parallelweg Waalwijk met het Drongelens Kanaal en ter hoogte van de Zeedijk is er juist een afname van geluidbelasting op open gebieden. Deze afname is van de toename ter hoogte van de Overlaatweg afgetrokken.



Overzicht toename geluidbelast oppervlak en het te compenseren oppervlak.

		Toename geluidbelast oppervlak (ha)	Te compenseren oppervlak (1/3) (ha)
Plangebied		7,47	2,49

Totaal te compenseren oppervlak

Zowel het fysieke ruimtebeslag als het geluidbelast oppervlak dient te worden gecompenseerd. In de tabel is het totale te compenseren oppervlak weergegeven.

Overzicht totaal te compenseren oppervlak.

		Te compenseren oppervlak (ha) GOL West
Te compenseren ruimtebeslag		2,26
Te compenseren geluid belast oppervlak		2,49
Totaal te compenseren		4,75

Wijze van Compensatie

Er zijn binnen het plangebied van GOL West de volgden compensatiemogelijkheden aanwezig:



Stapstenen Drongelens kanaal Drunen West ter hoogte van de A59

Ter hoogte van de kruising van het Drongelens kanaal met de A59 blijven door het wegontwerp gronden over die kunnen worden gebruikt om de ecologische verbindingszone langs het Drongelens kanaal te verbreden. Deze liggen tussen de verlegde dijk en de nieuwe randweg. Door het verleggen van de dijk komt er een zone van 25 meter onder de A59 door. Hierdoor wordt de barrièrewerking door de A59 gemitigeerd. Dit is in GOL opgenomen. Deze ontsnipperingsmaatregel kan echter worden versterkt door ten noorden en zuiden van de A59 een groter gebied als natuur in te richten die als stapsteen kan dienen. Voor kleine minder mobiele soorten, zoals amfibieën, is de kruising met de A59 een vrij grote afstand om te overbruggen. Stapstenen kunnen als verblijfsgebied dienen om op kracht te komen naar de oversteek. Hierdoor functioneert de onderdoorgang beter voor deze soorten. De stapstenen kunnen worden gerealiseerd door de gronden ter hoogte van deze kruising als natuur in te richten. Deze gebieden dienen wel uitgerasterd te worden zodat dieren hier niet de randweg op kunnen en naar de onderdoorgang worden geleid. De inrichting van deze gebieden zijn niet opgenomen in het ruimtelijk ontwerp. Deze wordt in een latere fase uitgewerkt.



Ecologische verbindingszones Drongelens kanaal en Baardwijkse Overlaat

In art. 5.7 van de Verordening Ruimte 2014 is opgenomen dat compensatie ook binnen de NNB-EVZ mogelijk is, indien deze nog niet is gerealiseerd. De ecologische verbindingszones Drongelens Kanaal en Baardwijkse Overlaat (de oost-west verbinding) zijn nog niet gerealiseerd en kunnen daarom worden meegeteld als natuurcompensatie. Het gaat hierbij om een oppervlak van circa 7,5 ha.



Overzicht mogelijkheden compensatie NNB binnen GOL West

	Gecompenseerd oppervlak (ha)
Stapstenen Drongelens kanaal Drunen West	circa 1,69
EVZ Drongelens kanaal en Baardwijkse Overlaat	circa 7,5
Totaal	circa 9,19

Binnen het plangebied van GOL West dient circa 4,75 ha NNB gecompenseerd te worden. Uit de bovenstaande tabel komt naar voren dat er ruim voldoende mogelijkheden zijn voor compensatie.



Groenblauwe mantel

In het plangebied ligt met name de westelijke randweg Drunen voor een groot deel binnen de Groenblauwe mantel. Het gaat om een ruimtebeslag van ruim 50 ha.

Ligging Groenblauwe mantel (blauw) ten opzichte van het plangebied GOL (rood).

Wijze van compensatie

Het ruimtebeslag op de Groenblauwe mantel dient te worden gecompenseerd, zoals aangegeven in de Verordening ruimte. Bij compensatie van de Groenblauwe mantel hoeft niet een specifiek aantal hectare te worden gecompenseerd. Er dient een goed landschappelijk plan te komen waarin de waarde van de Groenblauwe mantel wordt verwerkt. Voor GOL is deze landschappelijk inpassing verwerkt in het Ruimtelijk Ontwerp en op verschillende wijzen geborgd (zie ook paragraaf 4.4 en 6.3.3.



In GOL wordt het ruimtebeslag op de Groenblauwe mantel gecompenseerd door de openheid van het landschap te verbeteren en te verwijzen naar het natte verleden van de Baardwijkse Overlaat. Dit wordt gedaan door de spoordijk gedeeltelijk open te maken en natuur onder de open gemaakte brug aan te leggen.

Ruimtelijk ontwerp ter hoogte van de spoordijk in de Baardwijkse Overlaat. In het ontwerp is nu meegenomen dat de spoordijk wordt opengemaakt.

Daarnaast wordt tussen de Heidijk en de nieuwe randweg Drunen een gebied ingericht als hooiland met poelen. Deze zone kan tijdelijk natter zijn bij hoge waterstanden. In een later stadium wordt dit nog uitgewerkt. Deze zone heeft de bestemming 'Groen' gekregen.

Ruimtelijk ontwerp ter hoogte van de Heidijk met hooiland en poelen

De Heidijk zelf wordt ter hoogte van de Eindstraat hersteld.

Beschermde soorten

Er is een onderzoek verricht naar beschermde dieren en planten. Het volledige onderzoek is als bijlage 31 bij de toelichting gevoegd.



Buizerd

Nabij de nieuwe aansluiting 40 bevindt zich een boom met een buizerdnest. De boom valt net buiten het ontwerp van de nieuwe aansluiting 40. Wel valt de boom binnen het Ruimtelijk Ontwerp van de landschappelijke inpassing en zal deze in het kader hiervan worden gekapt. Zelfs al wordt deze boom gespaard dan gaat waarschijnlijk de functionaliteit van de nestplaats verloren door de werkzaamheden om de boom. De betreffende boom en overige te kappen bomen binnen een straal van 75 meter worden gekapt in het late najaar (september tot december). Dit zodat er geen verstoring wordt veroorzaakt tijdens het broedseizoen. Vanwege de aanwezigheid van alternatieve nestbomen in de buurt, zal de buizerd zich relatief eenvoudig kunnen vestigen in de directe omgeving van het huidige nest. Met betrekking tot foerageergebied verandert er weinig voor de buizerd. De soort heeft daarnaast een groot dispersievermogen om in de omgeving te foerageren. Om deze redenen zijn geen maatregelen nodig ten behoeve van het foerageergebied van de aanwezige buizerden.

Een ontheffing van de Wet natuurbescherming voor de buizerd is gecoördineerd bij het PIP (zie ook paragraaf 1.7).



Das

In de Spoordijk ter hoogte van het Drongelens kanaal is recentelijk (2017) een dassenburcht gesignaleerd (mededeling werkgroep Das en Boom). Deze burcht is ook aangetroffen tijdens het oriënterende onderzoek in 2017. Daarnaast zijn er waarnemingen van de das ten noorden van de Overlaatweg (verkeerslachtoffers). Waarschijnlijk wordt dit gebied als foerageergebied gebruikt.

Een ontheffing van de Wet natuurbescherming voor de das in verband met het realiseren van een snelfietsroute en het gedeeltelijk open maken van de oude Spoordijk (Halvezolenpad) te Waalwijk is gecoördineerd bij het PIP (zie ook paragraaf 1.7).



Marterachtigen

Na invoering van de Wet natuurbescherming op 1 januari 2017 zijn kleine marterachtigen in Brabant niet meer vrijgesteld bij ruimtelijke projecten. De provincie heeft in 2017 een handleiding opgesteld waarin is aangegeven hoe deze soortgroep dient te worden onderzocht. Voor GOL is gewacht op deze handleiding. In 2018 vindt aanvullend op de al uitgevoerde onderzoeken nog aanvullend onderzoek plaats naar de aanwezigheid en effecten op kleine marterachtigen als de bunzing. Indien uit het aanvullend onderzoek blijkt dat negatieve effecten op kleine marterachtigen niet zijn uit te sluiten, zal voor deze soortgroep een aanvullende ontheffing worden aangevraagd. In die ontheffing worden eventuele nadere mitigerende maatregelen om effecten te minimaliseren uitgewerkt. Het is aannemelijk dat deze ontheffing zal worden verleend, waarmee de uitvoerbaarheid van het inpassingsplan is verzekerd.

7.7.3 GOL-Oost     

Natura 2000-gebieden

In de passende beoordeling zijn de effecten van GOL beoordeeld voor de omliggende Natura 2000-gebieden Loonse en Drunense Duinen & Leemkuilen, Langstraat, Vlijmens Ven, Moerputten & Bossche Broek en Oisterwijke Vennen & Kampina. Buiten stikstofdepositie zijn er geen negeatieve effecten te verwachten op de Natura 2000-gebieden. Als gevolg van GOL is er een toename van de stisktofdepositie berekend. GOL is als prioritair project opgenomen in het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Er zal gebruik worden gemaakt van de ontwikkelingsruimte die voor dit project binnen het PAS is gereserveerd. Op basis van de passende beoordeling kan worden geconcludeerd dat het project met het toedelen van de ontwikkelingsruimte niet leidt tot aantasting of verslechtering van de natuurlijke kenmerken van de Natura 2000-gebieden.Uit bijlagen 17 en 33 blijkt dat er geen negatieve effecten te verwachten zijn op deze Natura-2000 gebieden. Als het gaat om stikstofdepositie geldt dit alleen na toepassing van een mitigerende maatregel en externe saldering. De mitigerende maatregel betreft het inzetten van stage-IV-bouwmaterieel tijdens de realisatiefase. Verder is een een agrarisch bedrijf met een vergunning voor stikstof emitterende activiteiten aan de Kanaalweg 5 te Drunen gekocht. Dit bedrijf wordt opgeheven en daarmee worden alle stalemissies permanent weggenomen alsmede de bemesting van een maïsakker in een Natura 2000-gebied blijvend beëindigd. De stikstofdepositie als gevolg van GOL op overbelaste of naderend overbelaste hexagonen in stikstofgevoelige habitats in Natura 2000-gebieden wordt in zijn geheel opgelost door de beëindiging van de activiteiten van dit agrarisch bedrijf (extern salderen). De saldogevende activiteiten voldoen aan de voorwaarden voor extern salderen uit de provinciale beleidsregel.



Natuurnetwerk Nederland (NNN) / Natuurnetwerk Brabant (NNB)

Ruimtebeslag

In het plangebied treedt er ruimtebeslag op het NNB op als gevolg van de aanleg van de ecotunnel onder A59 en aanpassing van aansluiting 45. Het ruimtebeslag ter hoogte van de tunnel betreft tijdelijk ruimtebeslag. Na aanleg van de ecotunnel zal het gebied weer ecologisch worden ingericht. Het ruimtebeslag als gevolg van de ecotunnel is daarom niet meegenomen in het te compenseren ruimtebeslag.



De SFR zal ten oosten van de Vendreef verdergaan over de Heidijk tot deze weer aansluit aan de bestaande fietsroute. De Heidijk grenst aan NNN gebied en Natura 2000-gebied Vlijmens Ven, Moerputten en Bossche Broek. De Heidijk wordt ten behoeve van de snelfietsroute niet verbreed. Er treedt daarom, ter hoogte van de Heidijk, geen ruimtebeslag op de NNB op als gevolg van de snelfietsroute.



Door de snelfietsroute treedt er ruimtebeslag op de NNB op ter hoogte van het Ei van Drunen. De begrenzing van de NNB op deze locatie klopt niet helemaal. In de huidige begrenzing loopt een deel van de NNB ten onrechte over het bestaande fietspad. De NNB wordt op deze locatie daarom gecorrigeerd. Na deze correctie van de begrenzing is er geen ruimtebeslag meer op de NNB als gevolg van de snelfietsroute. In GOL Oost treedt er geen ruimtebeslag op de NNB op. In GOL Oost hoeft daarom geen compensatie van de NNB plaats te vinden.



Geluidbelasting

Door GOL treedt er een verandering aan geluidbelasting op waaronder een lokale verhoging van de geluidsbelasting op verschillende NNB-gebieden in de directe omgeving van het plangebied. In het plangebied is er door de aanleg van de oostelijke randweg Vlijmen een toename aan geluidbelasting ter hoogte van het NNB-gebied Meerheuvelweg ten opzichte van de autonome ontwikkeling. Door de autonome ontwikkeling is het geluidsniveau voor het grootste gedeelte van dit gebied al boven 47 dB(A). Als gevolg van de oostelijke randweg Vlijmen is het geluidsniveau in heel het gebied hoger dan 47 dB(A). Daarnaast is in het oostelijke deel van het plangebied NNB-gebied aanwezig dat ook is aangewezen als Natura 2000-gebied. In het kader van compensatie NNB moet de toename geluidbelast oppervlak van dit gebied ook worden meegenomen.



Vanuit de Verordening Ruimte moet 1/3 van de toename aan geluidbelast oppervlak gecompenseerd worden. Hiervoor wordt de 42 dB(A) contour gebruikt in bosrijke gebieden en de 47 dB(A) contour in open landschappen. Voor de NNB-gebieden is aan de hand van de beheertypen bepaald of het gebied een bosgebied is of een open gebied. Voor de gebieden met een bosbeheertype is het geluidbelast oppervlak aan de hand van de 42 dB(A) contour berekend. Voor de gebieden met een open beheertype is de 47 dB(A) contour gebruikt. In tabel X.2 is de toename geluidbelast oppervlak weergegeven en het te compenseren oppervlak. In bijlage III van het deelrapport natuur (bijlage 16) zijn kaarten met de geluidscontouren opgenomen.



Het NNN-gebied Meerheuvelweg heeft het natuurdoeltype N16.02 vochtig bos met productie. Voor dit gebied moet naar de 42 dB(A) contour gekeken worden. Deze contour ligt echter, ook in de huidige situatie, buiten dit gebied. Dit houdt in dat de geluidbelasting in dit gebied in de huidige situatie al boven de 42 dB(A) ligt. Toename van geluidbelasting in dit gebied is daarom niet meegenomen in de bepaling van de compensatieopgave.



Overzicht toename geluidbelast oppervlak en het te compenseren oppervlak.

		Toename geluidbelast oppervlak (ha)	Te compenseren oppervlak (1/3) (ha)
Plangebied		3,44	1,17

Totaal te compenseren oppervlak

Alleen het geluidbelast oppervlak dient te worden gecompenseerd. In de tabel is het totale te compenseren oppervlak weergegeven.

Overzicht totaal te compenseren oppervlak.

		Te compenseren oppervlak (ha) GOL Oost
Te compenseren ruimtebeslag		n.v.t.
Te compenseren geluid belast oppervlak		1,17
Totaal te compenseren		1,17

Wijze van Compensatie

Er zijn binnen het plangebied van GOL Oost de volgden compensatiemogelijkheden aanwezig

Ecologische verbindingszones Voordijk

In art. 5.7 van de Verordening Ruimte 2014 is opgenomen dat compensatie ook binnen de NNB-EVZ mogelijk is, indien deze nog niet is gerealiseerd. De ecologische verbindingszone is nog niet gerealiseerd en kunnen daarom worden meegeteld als natuurcompensatie. Het gaat hierbij om een oppervlak van circa 3,25 ha.



Overzicht mogelijkheden compensatie NNB binnen GOL Oost

	Gecompenseerd oppervlak (ha)
EVZ Voordijk	circa 3,25
Totaal	circa 3,25

Binnen het plangebied van GOL Oost dient circa 1,17 ha NNB gecompenseerd te worden. Uit de bovenstaande tabel komt naar voren dat er ruim voldoende mogelijkheden zijn voor deze compensatie.



Groenblauwe mantel

Binnen het plangebied treedt er ruimtebeslag op de Groenblauwe mantel van ongeveer 40 ha op. Het ruimtebeslag op de Groenblauwe mantel dient te worden gecompenseerd, zoals aangegeven in de Verordening Ruimte. Bij compensatie van de Groenblauwe mantel hoeft niet een specifiek aantal hectare te worden gecompenseerd. Er dient een goed landschappelijk plan te komen waarin de waarde van de Groenblauwe mantel wordt verwerkt. Voor GOL is deze landschappelijk inpassing verwerkt in het Ruimtelijk Ontwerp.

Er kan invulling aan de compensatie van de Groenblauwe mantel worden gegeven door de natuurwaarden te verbeteren.

Een van de maatregelen binnen GOL is de realisatie van de EVZ Voordijk. Deze EVZ wordt binnen GOL verlengd met ruim 200 meter. Deze verlenging kan worden meegenomen als compensatie van de Groenblauwe mantel.

Ligging EVZ Voordijk (donkergroen) en de verlenging van de EVZ Voordijk (lichtgroen).

Gemeentelijke groenstructuur

Aantasting van de hoofdboomstructuur door het noord-zuid fietspad ter hoogte van aansluiting 43 kan gemitigeerd worden door langs het fietspad bomen te planten. Herplant van bomen ter hoogte van de nieuwe parallelweg en de verlegde toe- en afrit is binnen GOL opgenomen. Door de aanpassing van aansluiting 45 en de realisatie van de Oostelijke Randweg Vlijmen is er sprake van aantasting van een groot groengebied binnen de groenstructuur van de gemeente Heusden. In het kader van HoWaBo is een klimaatbuffer gerealiseerd c.q nog in uitvoering ten (zuid)oosten van Vlijmen: dit gebied is/wordt ingericht als natuur en creëert een groot nieuw groen gebied. Op deze wijze is er sprake van voldoende mitigatie voor de aantasting van het huidige groengebied.



Beschermde soorten

Er is een onderzoek verricht naar beschermde dieren en planten. Uit het onderzoek volgt dat de poelkikker, gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis zich in/in de nabijheid van het plangebied bevinden.



Poelkikker

Ter hoogte van de Gemeint is de poelkikker waargenomen. Aan deze sloten zullen werkzaamheden plaats vinden in het kader van oostelijke randweg Vlijmen. Binnen GOL wordt een ecologische verbindingszone aangelegd. Doelsoorten van deze verbinding zijn o.a. amfibieën. Nieuwe wegen en wegen die in de huidige situatie een barrière vormen worden ontsnipperd door ecoduikers. Verder is het gebied een klimaatbuffer aangelegd dat als leefgebied van de poelkikker kan dienen. Er blijft daarom voldoende leefgebied over. Om negatieve effecten tijdens de uitvoering te voorkomen worden de volgende maatregelen getroffen ter hoogte van de Biessertpolder:

• Eerst nieuwe watergangen graven voordat oude worden gedempt;
• Werkzaamheden aan de sloten ter hoogte van de Gemeint worden uitgevoerd buiten de voortplantingsperiode van de poelkikker (15 maart – 15 september);
• Indien werken buiten de voortplantingperiode niet mogelijk is worden de sloten voorafgaand aan de voortplantingsperiode afgeschermd met amfibieën schermen. Voorafgaand aan de werkzaamheden worden de sloten gecontroleerd op de aanwezigheid van adulten, juvenielen en eieren van deze soort. Indien deze aanwezig zijn worden ze verplaatst naar een nabijgelegen sloot;
• Kap van de bomen in het bosje ten noorden van de Gemeint vindt plaats buiten de overwinteringsperiode van de poelkikker. Takken en stobben worden voor aanvang van de overwinteringsperiode verwijderd;
• Het overwinteringsbiotoop wordt voorafgaand aan de overwinteringsperiode afgeschermd m.b.v. amfibieën schermen.

Gewone en ruige dwergvleermuis

Verstoring door verlichting op verblijfplaatsen, vliegroutes en foerageergebied van vleermuizen wordt voorkomen door in de actieve periode van vleermuizen te werken tussen zonsopgang en zonsondergang. Indien dit niet mogelijk is wordt gebruik gemaakt van gerichte verlichting waarbij omringende opgaande beplanting, gebouwen en watergangen onverlicht blijven. In het plangebied is een essentiële vliegroute van de gewone en ruige dwergvleermuis aanwezig langs De Gemeint ter hoogte van de Meerheuvelweg. Deze bomenrij komt in de definitieve situatie terug. Tijdens de aanlegfase zullen hier wel bomen worden gekapt ten behoeve van de aanleg van het fietspad. Na aanleg van het fietspad worden nieuwe bomen teruggeplant. Om negatieve effecten op deze essentiële vliegroute bij de uitvoering te voorkomen worden ter hoogte van de gekapte bomen, vleermuisschermen geplaatst die als geleiding kunnen dienen tot de bomen zijn teruggeplant.

Een ontheffing van de Wet natuurbescherming voor de poelkikker, de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis is gecoördineerd bij het PIP (zie ook paragraaf 1.7).



Marterachtigen

In 2018 vindt aanvullend op de al uitgevoerde onderzoeken nog aanvullend onderzoek plaats naar de aanwezigheid en effecten op kleine marterachtigen als de bunzing. Indien uit het aanvullend onderzoek blijkt dat negatieve effecten op kleine marterachtigen niet zijn uit te sluiten, zal voor deze soortgroep een aanvullende ontheffing worden aangevraagd. In die ontheffing worden eventuele nadere mitigerende maatregelen om effecten te minimaliseren uitgewerkt. Het is aannemelijk dat deze ontheffing zal worden verleend, waarmee de uitvoerbaarheid van het inpassingsplan is verzekerd.

7.7.4 Conclusie     

Natuur staat de uitvoering van het inpassingsplan niet in de weg. In het kader van het project GOL dient 5,92 ha NNB gecompenseerd te worden (1,17 ha in GOL Oost en 4,75 ha in GOL West). Er zijn ruim voldoende mogelijkheden voor deze compensatie (circa 12,44 ha).



De noodzakelijke compensatie NNB GOL West kan in het plangebied PIP GOL West plaatsvinden. De compensatie NNB GOL Oost vindt plaats in het plangebied PIP GOL Oost.



De noodzakelijke ontheffingen van de Wet natuurbescherming zijn gecoördineerd bij het PIP.



Indien uit het aanvullend onderzoek blijkt dat negatieve effecten op kleine marterachtigen niet zijn uit te sluiten, zal voor deze soortgroep een aanvullende ontheffing worden aangevraagd. Het is aannemelijk dat deze ontheffing zal worden verleend, waarmee de uitvoerbaarheid van het inpassingsplan is verzekerd.

7.8.1 Toetsingskader     

Kiezen voor Karakter, Visie Erfgoed en Ruimte

Het Rijk geeft met de visie "Kiezen voor Karakter, visie Erfgoed en Ruimte, invulling aan een goede omgang met het onroerend cultureel erfgoed. In deze visie zet het Rijk de cultuurhistorische belangen van nationale betekenis in een gebieds- en ontwikkelingsgerichte context. De visie is complementair aan de Structuurvisie infrastructuur en ruimte, waarin het kabinet de unieke cultuurhistorische waarden van nationaal belang planologisch borgt. De Visie erfgoed en ruimte plaatst die waarden in een bredere context en geeft aan hoe de goede zorg voor die belangen ook via niet juridische instrumenten wordt nagestreefd.



In de visie "Kiezen voor Karakter, Visie Erfgoed en Ruimte worden, met uitzondering van de rijksmonumenten, geen cultuurhistorische belangen van nationale betekenis genoemd.



Erfgoedwet

Op 1 juli 2016 is de Erfgoedwet in werking getreden. De Erfgoedwet vervangt zes wetten en regelingen op het gebied van cultureel erfgoed, waaronder de Monumentenwet 1988. Onderdelen van de Monumentenwet die van toepassing zijn op de fysieke leefomgeving gaan naar de Omgevingswet die in 2019 van kracht wordt. Voor de onderstaande onderdelen is een overgangsregeling in de Erfgoedwet opgenomen voor de periode 2016-2019:

• Vergunningen tot wijziging, sloop of verwijdering rijksmonumenten;
• Verordeningen, bestemmingsplannen, vergunningen en ontheffingen op het gebied van archeologie;
• Bescherming van stads- en dorpsgezichten.

In de Erfgoedwet is de aanwijzing van een object tot rijksmonument geregeld. Conform het overgangsrecht (artikel 9.1, onder a, Erfgoedwet) blijft hoofdstuk IV van de Monumentenwet van toepassing tot het tijdstip waarop de Omgevingswet in werking is getreden. De Erfgoedwet is in dit kader van belang voor de volgende rijksmonumenten:

• de bruggen van de Spoordijk;
• de molen (de “Hertogin van Brabant”) met haar bijbehorende molenbiotoop; en
• de rijksmonumenten aan de Meliestraat.

Provinciaal- en gemeentelijk beleid op het gebied van cultuurhistorie is terug te vinden in het achtergrondrapport Cultuurhistorie (bijlage 9) en in de paragrafen 6.3 t/m 6.7.

7.8.2 GOL-Oost     

In het kader van de GOL is voor het gehele plangebied onderzoek gedaan naar cultuurhistorie. Het onderzoeksrapport is als bijlage 9 bij het inpassingsplan opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek weergegeven.



De realisatie van nieuwe wegen en structuren tasten cultuurhistorische structuren aan, vooral bij de realisatie van de nieuwe randweg bij Vlijmen. Hier worden enkele dijken en wegen met cultuurhistorische waarde doorsneden of aangetast. De landschappelijke inpassing van de weg door middel van de versterking van de aangetaste structuren (bijvoorbeeld de aanplant van bomenlanen) verzacht deze aantasting waardoor de effecten op cultuurhistorie worden gemitigeerd. Het toevoegen van de nieuwe elementen zoals de verwijzing naar de Boerenschans maakt dat de realisatie van de GOL- projecten als neutraal wordt beoordeeld.

7.8.3 GOL-West     

In het kader van de GOL is voor het gehele plangebied onderzoek gedaan naar cultuurhistorie. Het onderzoeksrapport is als bijlage 9 bij het PIP opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek weergegeven.



Een belangrijk deel van GOL-West is gelegen in de Baardwijkse Overlaat. De Baardwijkse Overlaat is op de Cultuurhistorische Waardenkaart (CHW) Noord-Brabant als vlak van provinciaal belang aangeduid (code BO01). De CHW is verankerd in artikel 22 van de Verordening Ruimte. Ruimtelijke plannen, die gelegen zijn in cultuurhistorische vlakken, zoals de Baardwijkse Overlaat, moeten voldoen aan artikel 22. Het aanleggen van een uitgebreide verkeersinfrastructuur in het cultuurhistorische vlak is in beginsel (zonder compensatie/mitigatie) strijdig met de Verordening Ruimte. Artikel 22 is gericht op behoud, herstel en duurzame ontwikkeling van de cultuurhistorische waarden en kenmerken binnen de cultuurhistorische vlakken. De waarden en kenmerken zoals benoemd in de CHW dienen planologische beschermd te worden. Als er aantasting van waarden en kenmerken plaatsvindt moeten deze zodanig worden gecompenseerd dat de herkenbaarheid/leesbaarheid van het historische verhaal minimaal gelijk blijft aan de situatie voor de ingreep. Bij de Baardwijkse Overlaat betekent dit specifiek behoud van open landschap, en afstemmen met natuurontwikkeling, waterberging en stedelijke uitbreiding op de cultuurhistorische identiteit van de Overlaat.



Het verdient de voorkeur als de situatie na de ingreep er beter op wordt. Dan wordt ook invulling gegeven aan artikel 3.2 van de Verordening ruimte. Dit artikel is gericht op het creëren van de kwaliteitsverbetering van het landschap bij ruimtelijke ontwikkeling in het buitengebied. Dit is generiek bedoeld voor het hele buitengebied van Brabant en is ook verplicht als er geen sprake is van een cultuurhistorisch vlak.



Niet alleen de waarden, die na de ingreep nog bestaan, maar ook die bij de ingreep zijn hersteld of worden ontwikkeld moeten planologisch worden beschermd in het PIP.



De kernkwaliteiten van de Baardwijkse Overlaat zijn de volgende:

1. Zichtbaarheid verschillende landschapstypen

Bijzonder is de zichtbare landschappelijke overgang van vier verschillende landschapstypen. Van de Hoge zandgronden, via de Baardwijkse Overlaat en de bebouwde dekzandruggen naar het open poldergebied van de Maas. Het aanwezige contrast tussen de openheid van de Baardwijkse Overlaat en het rivierenlandschap en de meer besloten hoge, beboste Zandgronden van de Drunense Duinen en de verstedelijkte Dekzandruggen is goed zichtbaar en waardevol.

2. Bestaande openheid middengebied

De Baardwijkse Overlaat is binnen deze landschapseenheden een bijzonder element met een rijk cultuurhistorische verleden. De Baardwijkse Overlaat vertelt de geschiedenis van het gebied en geeft het gebied identiteit. De bestaande openheid in het middengebied, samen met de opgaande omkadering door de Heidijk en de hogere zandgronden met aan de rand het afwateringskanaal is een landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteit in het gebied. De samenkomst van deze diverse landschappelijke eenheden op één plek is bijzonder waardevol. De maritieme polders komen samen met het rivierenlandschap, de Baardwijkse Overlaat en de dekzandruggen.

3. De zichtbare dijkenstructuur

De bestaande en vanuit het open landschap zichtbare dijkenstructuur met o.a. de Zeedijk, de Heidijk en de Winterdijk vertellen over de historie van het gebied. De Zeedijk met zijn groenblauwe structuur met wielen is zowel in de beleving als ecologisch interessant. De beplante Heidijk verderop is duidelijk herkenbaar als rand van de Overlaat. De Winterdijk vormt het decor voor Waalwijk aan de A59 en de Voordijk die van Vlijmen. De dijken markeren en begrenzen het bebouwde gebied met het landschap.

4. Historische landmarks

Vanaf de A59 zijn enkele historische 'landmarks' in het gebied zichtbaar. Deze bevorderen de herkenbaarheid van en de oriëntatie in het gebied. De historische objecten geven het gebied identiteit en verwijzen naar de historie van het gebied. In de Baardwijkse Overlaat gaat het om de ronde stenen bergkorenmolen uit 1842 (de molen 'Hertogin van Brabant') aan de Parallelweg te Drunen en om de bestaande spoorbruggen over de Eindstraat, de Overstortweg en het Drongelens kanaal.

5. Halve zolenlijntje

Het Halve Zolenlijntje, oftewel Staatsspoor Lage Zwaluwe - 's-Hertogenbosch is een belangrijk cultuurhistorisch element. De lijn is nog goed zichtbaar in de Baardwijkse Overlaat en draagt bij aan de identiteit van het gebied.

Het PIP maakt binnen de Baardwijkse Overlaat een volwaardige aansluiting op de A59 mogelijk. Nu is er een halve aansluiting aanwezig. Het aanleggen van uitgebreide verkeersinfrastructuur in het cultuurhistorisch vlak is in beginsel strijdig met de Verordening Ruimte. Het gaat hierbij specifiek om het behoud van open landschap en cultuurhistorische identiteit van de Overlaat. Dit volgt ook uit de achtergrondrapportage over cultuurhistorie waar de conclusie wordt getrokken, dat de GOL een "beperkt negatief effect" heeft op de zichtbaarheid of beleving van aanwezige cultuurhistorische elementen/eenheden/structuren in de Baardwijkse Overlaat.



In het vervolg van deze paragraaf zal nader worden aangegeven hoe Provinciale Staten in het kader van de besluitvorming over dit PIP met dit gegeven is omgegaan, nader gespecificeerd naar de hierboven beschreven kernkwaliteiten:

		Kernkwaliteiten	Verwerking in GOL
1.		Zichtbaarheid verschillende landschapstypen	De vermindering van zichtbaarheid van verschillende landschapstypen door de aanleg van op- en afritten en (een deel van) de parallelstructuur langs de A59 in de Baardwijkse Overlaat wordt gemitigeerd door de nieuw aan te leggen infrastructuur zoveel mogelijk op of onder maaiveld niveau en nabij de bestaande A59 te realiseren. Alleen de nieuwe brug over het Afwateringskanaal is hoger gelegen. Deze zal zo rank mogelijk worden uitgevoerd, waarbij de architectonische principes van de brug in de A59 over het afwateringskanaal zullen worden gevolgd. Uitgangspunt is verder geweest om als het gaat om de parallelweg ten zuiden van de A59 de oude historische lint tussen Drunen en Waalwijk te volgen. Hiermee blijven de landschapstypen vanaf de A59 zoveel mogelijk behouden en is het ruimtegebruik beperkt. Hoogopgaande beplanting is niet toegestaan met uitzondering van de oude spoordijk in de BO. Daar waar de oude spoordijk niet wordt vervangen door een brug is hoogopgaande beplanting toegestaan. Een oude historische lint (Overstortweg – Hoogeinde) is meegenomen in het wegontwerp.
2.		Bestaande openheid middengebied	Door te kiezen voor een westelijke randweg nabij de Heidijk blijft de bestaande openheid in het middengebied zoveel mogelijk behouden. Deze nieuwe weg komt ook op maaiveld te liggen (met uitzondering van de aansluiting op de Overlaatweg. Hier komt de nieuwe weg iets verhoogd te liggen) en zal niet begeleid worden door hoogopgaande beplanting.
3.		De zichtbare dijkenstructuur	Door de ligging op maaiveld van bijna de gehele nieuwe infrastructuur blijven de bestaande dijken goed zichtbaar en wordt de omkadering van de Baardwijkse Overlaat versterkt. Ter hoogte van de Eindstraat in Drunen wordt de Heidijk hersteld. Zo verdwijnt hier de huidige rommelige structuur. Dit is een duidelijke kwaliteitsimpuls. Verder krijgt de Heidijk beplanting. Het contrast tussen de dijk en de openheid van de Overlaat wordt hiermee benadrukt. Ter hoogte van de verlengde Spoorlaan ontstaat een poortwerking. Drunen krijgt vanaf de A59 een groene entree.
4.		Historische landmarks	Door de verlengde Spoorlaan en de nieuwe coupure in de Heidijk ter hoogte van de verlengde Spoorlaan wordt de bergkorenmolen beter zichtbaar. De historische gelaagdheid van de spoorbruggen in de Baardwijkse Overlaat blijft zichtbaar.
5.		Halve zolenlijntje	Als een belangrijke maatregel zal de voormalige spoordijk in de Baardwijkse Overlaat gedeeltelijk open gemaakt worden en de restanten van de historische brugpijlers zichtbaar worden gemaakt. Daar waar de dijk verdwijnt komt een (snel)fietsverbinding in combinatie met een wandelpad. Ook in de natuurzone onder de opengemaakte spoordijk komt een wandelpad met informatieborden. De dijk als barrière in het landschap verdwijnt gedeeltelijk en krijgt weer betekenis in relatie tot de inundatie- en overlaatfunctie.

Al met al kan geconcludeerd worden, dat het PIP gericht is op behoud, herstel en duurzame ontwikkeling van cultuurhistorische waarden en kenmerken van de Baardwijkse Overlaat. Vanaf de start van het ontwerpproces is hier rekening meegehouden, waardoor het negatief effect op de zichtbaarheid en beleving van die waarden en kenmerken zo beperkt mogelijk is gehouden.

Waar mogelijk zijn aantastingen gemitigeerd. De noord-zuid openheid van de Baardwijkse Overlaat komt weer prachtig tot haar recht en de spoordijk krijgt ook weer betekenis in relatie tot de inundatie- en overlaatfunctie. Ook zal door het openmaken van de spoordijk met referentie naar de oude open spoorbrug een nieuw icoon worden toegevoegd in de Baardwijkse Overlaat: een zichtbare herinnering aan het halve zolenlijntje.

Het zijn uiteindelijk de Provinciale Staten, die na het afwegen van alle belangen een inpassingsplan vaststelt dat naar hun oordeel in overeenstemming is met een goede ruimtelijke ordening.



Door de infrastructurele maatregelen o.a. in de Baardwijkse Overlaat, wordt de leefbaarheid in de kernen Drunen en Waalwijk verbeterd, verdwijnen gevaarlijke verkeerssituaties bij de op- en afritten op de A59 en verbetert de doorstroming op deze snelweg. Er ontstaat een robuuste verkeersoplossing op de langere termijn waardoor bestaande woonwijken en bedrijventerrein beter bereikbaar worden en belangrijke nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen doorgang kunnen vinden. Dit laatste versterkt de economische vitaliteit in te regio.

Naar het oordeel van Provinciale Staten is -alle belangen afgewogen hebbende en rekening houdend met de doelen van de GOL- sprake van een goede ruimtelijke ordening. Zeker ook omdat de aantastingen van de cultuurhistorische waarden tot een minimum zijn beperkt en er een nieuw icoon aan de Baardwijkse Overlaat wordt toegevoegd.

7.9.1 Toetsingskader     

Op 1 juli 2016 is de Erfgoedwet in werking getreden. De Erfgoedwet vervangt zes wetten en regelingen op het gebied van cultureel erfgoed, waaronder de Monumentenwet 1988. Onderdelen van de Monumentenwet die van toepassing zijn op de fysieke leefomgeving gaan naar de Omgevingswet die in 2019 van kracht wordt. Voor de onderstaande onderdelen is een overgangsregeling in de Erfgoedwet opgenomen voor de periode 2016-2019:

• Vergunningen tot wijziging, sloop of verwijdering rijksmonumenten;
• Verordeningen, bestemmingsplannen, vergunningen en ontheffingen op het gebied van archeologie;
• Bescherming van stads- en dorpsgezichten.

Op 16 januari 1992 werd in Valletta, de hoofdstad van Malta, op initiatief van de Raad van Europa het Europees Verdrag inzake de bescherming van het archeologische erfgoed ondertekend. Het doel van dit Verdrag van Valletta (of Verdrag van Malta) is de bescherming van het archeologische erfgoed als bron van het Europese gemeenschappelijke geheugen en als middel voor geschiedkundige en wetenschappelijke studie. De Europese bevolking moet in staat worden gesteld om kennis te nemen van en begrip te ontwikkelen over het verleden. In het verdrag is bewustmaking van het brede publiek specifiek opgenomen omdat dit bijdraagt aan de bescherming van het bodemarchief en de betrokkenheid van de bewoners (art. 9).



Ten einde op een zorgvuldige wijze met het archeologische bodemarchief om te gaan, is het noodzakelijk om archeologische belangen te verankeren in het ruimtelijke ordeningsbeleid en tijdig te betrekken bij ruimtelijke planontwikkelingen. Archeologische belangen dienen in de totale belangenafweging bij ruimtelijke ingrepen een wegingsfactor te zijn en behoud in de grond (in situ) prevaleert (art. 5). In het verdrag is opgenomen dat in een financiële regeling dient te zijn vastgelegd welke partij de kosten draagt die noodzakelijk zijn om de archeologische belangen als wegingsfactor bij ruimtelijke ontwikkelingen te kunnen betrekken.

7.9.2 Archeologische verwachtingskaart GOL-West     

In het kader van de GOL is voor het gehele gebied een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd. Het onderzoeksrapport is als bijlage 10 bij het PIP opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek weergegeven.



Het uitgevoerde bureauonderzoek heeft geresulteerd in een archeologische verwachtingskaart. In de verwachtingskaart wordt een uitspraak gedaan over de relatieve kans dat bij een bodemverstorende activiteit archeologische verschijnselen aan het licht komen. De verwachting staat overigens los van de waardering van vindplaatsen op grond van hun fysieke kwaliteit (gaafheid en conservering) en hun inhoudelijke kwaliteit (zeldzaamheid, informatieve waarde, emsemblewaarde en representativiteit).

Als basis voor de verwachtingskaart zijn de gemeentelijke verwachtingskaarten en de resultaten van de reeds eerder uitgevoerde archeologische onderzoeken genomen. Voor de percelen die ontgrond zijn, is de provinciale ontgrondingenkaart meegenomen. Op de verwachtingskaart zijn de volgende waarden onderscheiden:



Hoge verwachting

Landschappelijke eenheden die gunstige leefomstandigheden geven voor bewoning en/of landbouw gedurende één of meer perioden hebben een hoge verwachtingswaarde. Het betreft de relatief hoge delen van het landschap zoals dekzandruggen en landduinen (met uitzondering van recente stuifzandgebieden). Verder vallen bodems met een cultuurdek (hoge enkeerdgronden) hieronder. Meestal bevinden deze bodems zich op de hoger gelegen delen van het landschap.



Middelhoge verwachting

Een middelhoge verwachtingswaarde is gegeven aan gebieden waar die landschappelijk vaak tussen de hoge (en dus droge) gebieden en de lage (en dus natte) gebieden in liggen. Het zijn gebieden waar archeologische vindplaatsen in beperkte mate worden verwacht, maar waar op basis van landschappelijke kenmerken (bodem en grondwatertrappen, nabijheid van water) bewoning en/of landbouw plaatselijk wel mogelijk zijn geweest.



Lage verwachting

In gebieden waar wordt verwacht dat archeologische vindplaatsen afwezig zijn of een (zeer) lage trefkans hebben, wordt een lage verwachting toegekend. Landschappelijk gezien zijn dit de lagere, moerassige delen met in het verleden vaak veengroei en de aanwezigheid van vennen en anderzijds de slecht ontwaterde delen en/of verspoelde delen van het dekzandgebied, die tot recent ongeschikt waren voor bewoning en landbouw.



Historische kernen

De historische kernen betreffen zowel de in het plangebied aanwezige AMK-terreinen die samenhangen met een historische kern als de archeologisch waardevolle terreinen op de gemeentelijke verwachtingskaarten.



Archeologievrij

De gebieden die als "archeologievrij" zijn geclassificeerd zijn in het verleden dermate diep ontgraven dat hier geen (behoudenswaardige) archeologische resten meer worden verwacht. Ook gebieden waar al archeologisch onderzoek is uitgevoerd en die zijn vrijgegeven vallen hieronder. Verder worden waterpartijen en het huidige traject van de snelweg waarvoor diepe graafwerkzaamheden zijn uitgevoerd, beschouwd als archeologievrij.

Archeologische verwachtingskaart (Bron: MER-achtergrondrapport Archeologie)

Aanvullend veldonderzoek

Begin 2018 is inventariserend veldonderzoek, met proefsleuven, uitgevoerd voor het westelijke deel van het plangebied Haven 8 te Waalwijk. Aanleiding van dit onderzoek was de geplande uitgifte van deze gronden voor de uitbreiding van het bedrijventerrein Haven 8. Zie ook onderstaande afbeelding.

Studiegebied inventariserend veldonderzoek met proefsleuven Haven 8 te Waalwijk (Bron: Evaluatierapport Inventariserend veldonderzoek d.m.v. proefsleuven)

Een gedeelte van dit onderzoeksgebied ligt binnen het plangebied van het PIP GOL west. De conclusie van het onderzoek is, dat op basis van de aangetroffen sporen, bodemopbouw, recentere sloten en de afwezigheid van duidelijk archeologische leef lagen gesteld kan worden dat er binnen het plangebied geen sprake is van behoudenswaardige archeologische vindplaatsen. Geadviseerd wordt de verwachtingswaarden van het plangebied bij te stellen naar laag. Het studiegebied kan vrijgegeven worden voor wat betreft het onderdeel archeologie. Deze conclusie is terug te vinden in het 'Evaluatierapport Archeologie Haven 8 te Waalwijk', dat als bijlage 29 bij de toelichting van beide inpassingsplannen is gevoegd.

Gelet op deze conclusie is een deel van de dubbelbestemming 'Waarde – Archeologie Waalwijk 3' op de verbeelding van het inpassingsplan GOL West geschrapt voor zover de gronden onderzocht zijn in het veldonderzoek van begin 2018.

7.9.3 Conclusie     

Voor een deel van het plangebied geldt een archeologische verwachtingswaarde. Deze waarde is afhankelijk van de hoogte van de verwachtingswaarde als volgt opgenomen met de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie'. De archeologische dubbelbestemmingen zijn inhoudelijk geheel overgenomen conform de standaarden van de gemeenten Heusden en Waalwijk. Om die reden is gekozen voor verschillende dubbelbestemmingen binnen de beide gemeenten, zoals onderstaand is weergegeven.

Verwachtingswaarde	Dubbelbestemming
Historische kern	Waarde - Archeologie Heusden 2
Hoge verwachting	Waarde - Archeologie Heusden 3 en Waarde - Archeologie Waalwijk 2
Middelhoge verwachting	Waarde - Archeologie Heusden 4 en Waarde - Archeologie Waalwijk 3

Enkele delen van het plangebied zijn niet meegenomen in het archeologisch onderzoek. Voor de archeologische verwachtingswaarde die hier geldt is aansluiting gezocht bij het vigerend bestemmingsplan, zoals in onderstaande tabel weergegeven.

		Dubbelbestemming in bestemmingsplan 'Buitengebied'	Dubbelbestemming in PIP
Waalwijk		Waarde - Archeologie	Waarde - Archeologie Waalwijk 1
Heusden		Waarde - Archeologie 2	Waarde - Archeologie Heusden 2
		Waarde - Archeologie 3	Waarde - Archeologie Heusden 3
		Waarde - Archeologie 4	Waarde - Archeologie Heusden 4

Delen van het plangebied waarvoor geen archeologische verwachting is uitgesproken, hebben geen dubbelbestemming gekregen.



In de regels van elke dubbelbestemming is bepaald dat bij toekomstige (graaf)werkzaamheden archeologisch onderzoek dient te worden uitgevoerd. De verplichting tot het uitvoeren van onderzoek is afhankelijk van de hoogte van de verwachtingswaarde en van de oppervlakte en diepte van de (graaf)werkzaamheden:

• Waarde - Archeologie Heusden 2: onderzoek vereist bij grotere oppervlakte dan 100 m² dan wel dieper dan 50 centimeter onder maaiveld;
• Waarde - Archeologie Waalwijk 1: onderzoek vereist bij grotere oppervlakte dan 100 m² dan wel dieper dan 70 centimeter onder maaiveld;
• Waarde - Archeologie Heusden 3 en Waarde - Archeologie Waalwijk 2: onderzoek vereist bij grotere oppervlakte dan 500 m² dan wel dieper dan 50 centimeter onder maaiveld;
• Waarde - Archeologie Heusden 4 en Waarde - Archeologie Waalwijk 3: onderzoek vereist bij grotere oppervlakte dan 5.000 m² dan wel dieper dan 50 centimeter onder maaiveld.

Zo worden eventueel aanwezige archeologische waarden in voldoende mate beschermd.

7.9.4 Archeologische verwachtingskaart GOL-Oost     

In het kader van de GOL is voor het gehele gebied een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd. Het onderzoeksrapport is als bijlage 10 bij het PIP opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek weergegeven.

Het uitgevoerde bureauonderzoek heeft geresulteerd in een archeologische verwachtingskaart. In de verwachtingskaart wordt een uitspraak gedaan over de relatieve kans dat bij een bodemverstorende activiteit archeologische verschijnselen aan het licht komen. De verwachting staat overigens los van de waardering van vindplaatsen op grond van hun fysieke kwaliteit (gaafheid en conservering) en hun inhoudelijke kwaliteit (zeldzaamheid, informatieve waarde, emsemblewaarde en representativiteit).

Als basis voor de verwachtingskaart zijn de gemeentelijke verwachtingskaarten en de resultaten van de reeds eerder uitgevoerde archeologische onderzoeken genomen. Voor de percelen die ontgrond zijn, is de provinciale ontgrondingenkaart meegenomen. Op de verwachtingskaart zijn de volgende waarden onderscheiden:



Hoge verwachting

Landschappelijke eenheden die gunstige leefomstandigheden geven voor bewoning en/of landbouw gedurende één of meer perioden hebben een hoge verwachtingswaarde. Het betreft de relatief hoge delen van het landschap zoals dekzandruggen en landduinen (met uitzondering van recente stuifzandgebieden). Verder vallen bodems met een cultuurdek (hoge enkeerdgronden) hieronder. Meestal bevinden deze bodems zich op de hoger gelegen delen van het landschap.



Middelhoge verwachting

Een middelhoge verwachtingswaarde is gegeven aan gebieden waar die landschappelijk vaak tussen de hoge (en dus droge) gebieden en de lage (en dus natte) gebieden in liggen. Het zijn gebieden waar archeologische vindplaatsen in beperkte mate worden verwacht, maar waar op basis van landschappelijke kenmerken (bodem en grondwatertrappen, nabijheid van water) bewoning en/of landbouw plaatselijk wel mogelijk zijn geweest.



Lage verwachting

In gebieden waar wordt verwacht dat archeologische vindplaatsen afwezig zijn of een (zeer) lage trefkans hebben, wordt een lage verwachting toegekend. Landschappelijk gezien zijn dit de lagere, moerassige delen met in het verleden vaak veengroei en de aanwezigheid van vennen en anderzijds de slecht ontwaterde delen en/of verspoelde delen van het dekzandgebied, die tot recent ongeschikt waren voor bewoning en landbouw.



Historische kernen

De historische kernen betreffen zowel de in het plangebied aanwezige AMK-terreinen die samenhangen met een historische kern als de archeologisch waardevolle terreinen op de gemeentelijke verwachtingskaarten.



Archeologievrij

De gebieden die als "archeologievrij" zijn geclassificeerd zijn in het verleden dermate diep ontgraven dat hier geen (behoudenswaardige) archeologische resten meer worden verwacht. Ook gebieden waar al archeologisch onderzoek is uitgevoerd en die zijn vrijgegeven vallen hieronder. Verder worden waterpartijen en het huidige traject van de snelweg waarvoor diepe graafwerkzaamheden zijn uitgevoerd, beschouwd als archeologievrij.

Archeologische verwachtingskaart (Bron: MER-achtergrondrapport Archeologie)

7.9.5 Conclusie     

Voor een deel van het plangebied geldt een archeologische verwachtingswaarde. Deze waarde is afhankelijk van de hoogte van de verwachtingswaarde als volgt opgenomen met de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie'. De archeologische dubbelbestemmingen zijn inhoudelijk geheel overgenomen conform de standaarden van de gemeenten Heusden en 's-Hertogenbosch.

Verwachtingswaarde	Dubbelbestemming
Historische kern	Waarde - Archeologie Heusden 2
Hoge verwachting	Waarde - Archeologie Heusden 3
Middelhoge verwachting	Waarde - Archeologie Heusden 4 en Waarde - Archeologie 's-Hertogenbosch

Enkele delen van het plangebied zijn niet meegenomen in het archeologisch onderzoek. Voor de archeologische verwachtingswaarde die hier geldt is aansluiting gezocht bij het vigerend bestemmingsplan, zoals in onderstaande tabel weergegeven.

		Dubbelbestemming in bestemmingsplan 'Buitengebied'	Dubbelbestemming in PIP
Heusden		Waarde - Archeologie 2	Waarde - Archeologie Heusden 2
		Waarde - Archeologie 3	Waarde - Archeologie Heusden 3
		Waarde - Archeologie 4	Waarde - Archeologie Heusden 4

Delen van het plangebied waarvoor geen archeologische verwachting is uitgesproken, hebben geen dubbelbestemming gekregen.



In de regels van elke dubbelbestemming is bepaald dat bij toekomstige (graaf)werkzaamheden archeologisch onderzoek dient te worden uitgevoerd. De verplichting tot het uitvoeren van onderzoek is afhankelijk van de hoogte van de verwachtingswaarde en van de oppervlakte en diepte van de (graaf)werkzaamheden:

• Waarde - Archeologie Heusden 2: onderzoek vereist bij grotere oppervlakte dan 100 m² dan wel dieper dan 50 centimeter onder maaiveld;
• Waarde - Archeologie Heusden 3: onderzoek vereist bij grotere oppervlakte dan 500 m² dan wel dieper dan 50 centimeter onder maaiveld;
• Waarde - Archeologie Heusden 4 en Waarde - Archeologie 's-Hertogenbosch: onderzoek vereist bij grotere oppervlakte dan 5.000 m² dan wel dieper dan 50 centimeter onder maaiveld.

Zo worden eventueel aanwezige archeologische waarden in voldoende mate beschermd.

7.10.1 Toetsingskader     

Om water goed in te passen bij de inrichting van stad en land is de Watertoets in het leven geroepen. In de startovereenkomst Waterbeleid voor de 21e eeuw (WB21) en het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) hebben de gezamenlijke overheden bepaald dat 'water een sturend principe moet zijn in de ruimtelijke ordening'. De Watertoets is een procesinstrument met als doel om bij ruimtelijke ontwikkelingen in een vroeg stadium aandacht te besteden aan de inrichting van de waterhuishouding (inclusief grondwater en waterkwaliteit). De Watertoets is verplicht voor ontwikkelingen waarvoor een ruimtelijke procedure gevolgd moet worden.



De Watertoets komt voort uit het advies van de Commissie Waterbeheer 21e eeuw en het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW, 2003; NBW-actueel, 2008). De toets berust op twee uitgangspunten:

• Standstill-beginsel - negatieve effecten van ruimtelijke ontwikkelingen op het watersysteem worden voorkomen;
• Verbetering - in ruimtelijke ontwikkelingen worden de kansen die zich voordoen om bestaande knelpunten in het watersysteem te helpen oplossen, benut.

In dit project is sprake van een Watertoetsproces, conform de Handreiking Watertoetsproces 3 (december 2009, Landelijke Werkgroep Watertoets). Ten aanzien van het verzamelen van waterhuishoudkundige informatie, het inzichtelijk krijgen van eisen, wensen, risico's en kansen, en het creëren van draagvlak is contact gelegd met de waterbeheerders waterschap Brabantse Delta, waterschap Aa en Maas en provincie Noord-Brabant. Ten aanzien van de waterkering van Rijkswaterstaat zijn de gegevens opgevraagd en toegepast in de watertoets. In het eerste Watertoetsoverleg zijn voornamelijk de belangen, doelstellingen en eisen van het waterschap Aa en Maas besproken. De eisen en richtlijnen komen overeen met de Keur. De afspraken uit een tweede overleg met de waterschappen Brabantse Delta en Aa & Maas en de provincie zijn vastgelegd in de watertoets die in het kader van het PIP is uitgevoerd.

In het kader van het PIP is een watertoets uitgevoerd. Het onderzoeksrapport is als Bijlage 11 bij het PIP opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek weergegeven.

7.10.2 GOL-West     

Uit de watertoets kan worden geconcludeerd dan onderhavig planvoornemen niet leidt tot grote knelpunten voor wat betreft het aspect water. Compenserende en mitigerende maatregelen zijn opgenomen in het ontwerp en in de watertoets nader beschreven. De voorgenomen maatregelen kunnen binnen de bestaande PIP-grens worden opgelost. Tevens zijn maatregelen opgenomen die de EVZ Drongelens kanaal versterken, waardoor er een positief effect optreedt. Vanuit het beginsel vormt het aspect water daarmee geen belemmering voor onderhavig planvoornemen. Met de uiteindelijke uitvoering en realisatie van het project dient echter wel rekening te worden gehouden met de volgende aandachtspunten:

• Bij het plaatsen van duikers dient de aannemer de Keur te volgen ten aanzien van afvoercapaciteit en berging;
• Benodigde waterberging voor de toename van verhard oppervlak kan worden gevonden in de wegbermen, uitgaande van een droogleggingseis van de weg van minimaal 70 cm-mv, een wegbermbreedte met de dubbele breedte van een rijbaan en met zand met een poriegrootte van 10% dat 20 tot 40 mm/uur kan infiltreren. Indien de berging niet wordt gehaald met infiltratie alleen, dient dit te worden aangevuld met berging in zaksloten. Bij het aanvragen van de vergunning dient dit hydrologisch te worden aangetoond.
• Op meerdere plekken worden zaksloten gedempt en deels hergraven. Tevens worden bij de wegdelen die op een talud liggen zaksloten gegraven. De bodem van de zaksloten dienen op gelijke hoogte te liggen of hoger te zijn dan de GHG;
• Bij het verbreden van de A59 en het aanpassen van de brug is een retentievijver ontworpen bij de Hoogeindse rondweg. Deze wordt doorsneden met het ontwerp van GOL en dient te worden hersteld. Deze vijver wordt groter aangelegd zodat de toename van het verhard oppervlak binnen de gemeente Waalwijk als gevolg van GOL aldaar wordt gecompenseerd. De retentie moet boven de GHG worden aangelegd. Het is de ervaring van het waterschap dat het werkelijke peil nabij het Drongelens Kanaal boven de GHG is. De aannemer dient hier rekening mee te houden;
• De weg wordt aangelegd met een droogleggingseis van 70 cm-mv. In de Baardwijkse Overlaat, op de grens van de Drunen, bestaat de kans dat deze eis niet wordt gehaald in verband met het laag aanleggen van de weg. Een oplossing hiervoor is mogelijk binnen de PIP-grens, maar moet nog wel nader worden uitgewerkt. Het kan hierbij gaan om het gebruik van materialen onder de weg die niet omhoog komen als de ondergrond bevroren is. Het kan ook gaan om bijvoorbeeld een foliecontructie onder de weg waarbij de grondwaterstand binnen de folieconstructie iets wordt verlaagd zonder dat dit uitstralingseffecten heeft naar de omgeving. Onderbemalingen zijn niet wenselijk. Voor drainage dient een berging te worden gerealiseerd zodat de afvoernorm van 2 l/s/ha niet wordt overschreden;
• Bij werkzaamheden in en op de regionale keringen dient de aannemer aan te tonen dat de waterveiligheid tijdens en na afronding van de werkzaamheden voldoet aan de eisen. Bij verplaatsing van de kering dient de aannemer de veiligheid aan te tonen conform de Leidraad Toetsen op Veiligheid regionale waterkeringen. De keringen langs het Drongelens kanaal dienen te voldoen aan de vigerende norm (1/150 jaar);
• Bij werkzaamheden in Waalwijk dient rekening te worden gehouden met de ligging en functioneren van het rioolpersgemaal van Waalwijk conform de voorwaarden van het Waterschap (V.U.W. 2004);
• Het afvoeren van wegwater op de KRW waterlichamen en tevens EVZ gebied Drongelens Kanaal is niet gewenst;
• Voor het werken in de EVZ gebied (Drongelens Kanaal) gelden aanvullende regels (Behoud en herstel van watersystemen, Verordening Ruimte);
• Constructies mogen niet worden geplaatst met een permanente bemaling om opbarsten of opdrijven te voorkomen;
• Tijdelijke bemalingen zijn vergunningsplichtig. In de attentiegebieden van Natuurnetwerk Brabant moet verdroging worden voorkomen.

7.10.3 GOL-Oost     

Uit de watertoets kan worden geconcludeerd dan onderhavig planvoornemen niet leidt tot grote knelpunten voor wat betreft het aspect water. Compenserende en mitigerende maatregelen zijn opgenomen in het ontwerp en in de watertoets nader beschreven. De voorgenomen maatregelen kunnen binnen de bestaande PIP-grens worden opgelost. Tevens zijn maatregelen opgenomen die de EVZ Voordijk versterken, waardoor er een positief effect optreedt. Vanuit het beginsel vormt het aspect water daarmee geen belemmering voor onderhavig planvoornemen. Met de uiteindelijke uitvoering en realisatie van het project dient echter wel rekening te worden gehouden met de volgende aandachtspunten:

• Bij knooppunt 45 worden A- en B-watergangen gedempt en op andere locaties hergraven. Bij deze werkzaamheden dient de aannemer rekening te houden met de Keur van het waterschap Aa en Maas voor wat betreft afmetingen en beschermingszones;

• Bij het plaatsen van duikers dient de aannemer de Keur te volgen ten aanzien van afvoercapaciteit en berging;
• Benodigde waterberging voor de toename van verhard oppervlak wordt gerealiseerd met zaksloten. Indien in de uitwerkingsfase ook de infiltratiecapaciteit van de wegberm ingezet wordt, dan dient dit bij het aanvragen van de vergunning hydrologisch te worden aangetoond en afgestemd met gemeente en waterschap;
• Op meerdere plekken worden zaksloten gedempt en deels hergraven. Tevens worden bij de wegdelen die op een talud liggen zaksloten gegraven. De bodem van de zaksloten dienen op gelijke hoogte te liggen of hoger te zijn dan de GHG;
• Bij knooppunt 43 is ruimte voor hemelwatercompensatie beperkt. Binnen de PIP grenzen zijn meerdere zoekgebieden aangegeven die kunnen worden ingericht als berging, waarna het water kan infiltreren. Ook zijn er andere opties mogelijk, bijvoorbeeld met infiltratiedrains. Het is aan de aannemer hier invulling aan te geven;
• De weg wordt aangelegd met een droogleggingseis van 70 cm-mv. Bij toepassing van drainage dient een berging te worden gerealiseerd zodat de afvoernorm van 2 l/s/ha niet wordt overschreden;
• Bij werkzaamheden in en op de regionale keringen dient de aannemer aan te tonen dat de waterveiligheid tijdens en na afronding van de werkzaamheden voldoet aan de eisen. Bij verplaatsing van de kering dient de aannemer de veiligheid aan te tonen conform de Leidraad Toetsen op Veiligheid regionale waterkeringen.
• Het afvoeren van wegwater op de KRW waterlichamen en tevens EVZ Voordijk is niet gewenst;
• Voor het werken in de EVZ gebied (Voordijk) gelden aanvullende regels (Behoud en herstel van watersystemen, Verordening Ruimte);
• De ecoduiker onder de A59 doorsnijdt de Aardappeldijk. De constructie dient zodanig te worden uitgevoerd dat de kering kan worden gesloten in geval van hoog water. Dit houdt ook een tijdelijke afsluiting van de waterpoelen in;
• De zaksloot tussen de A59 en de Aardappeldijk mag niet in verbinding staan met de waterpoelen van de ecoduiker omdat anders de waterkwaliteit kan verslechteren. De greppels dienen een noodoverlaat constructie te hebben zodat deze in extreme situaties kunnen overlopen;
• Constructies mogen niet worden geplaatst met een permanente bemaling om opbarsten of opdrijven te voorkomen;
• Tijdelijke bemalingen zijn vergunningsplichtig. In de attentiegebieden van Natuurnetwerk Brabant moet verdroging worden voorkomen;
• Nieuwe A-watergangen dienen te worden aangelegd met een beschermingszone van 5 meter aan weerszijden, conform de Keur. Het nieuwe deel van de Bossche Sloot dient om die reden op voldoende afstand van de Gemeint te worden aangelegd;
• De nieuwe randweg Vlijmen zal als compartimeteringskade fungeren, in plaats van De Gemeint. Binnen het project GOL wordt de barrièrewerking van De Gemeint opgeheven, zodat het gebied tussen De Gemeint en de nieuwe compartimeringerskade onderdeel blijft uitmaken van HoWaBo.
• Rond de aanpassing van randweg Vlijmen is er door de toename van het verhard oppervlak en het dempen van zaksloten een wateropgave. In dit gebied worden tevens nieuwe hoofdwatergangen gegraven. De benodigde berging is in te passen met het graven van nieuwe zaksloten en nieuwe hoofdwatergangen die eventueel breder worden aangelegd. Dit geheel zal gezamenlijk worden ontworpen. Hierbij dient ook rekening te worden gehouden met de sterkte van het grondlichaam, aangezien dit deel als compartimenteringskering zal fungeren. Hierdoor gelden regels voor het plaatsen van watergangen in de teen van de kering. Ook zal de infiltratiecapaciteit van de berm minder zijn, omdat hoogstwaarschijnlijk klei wordt gebruikt bij de afwerking.

7.10.4 Conclusie     

Er bestaan ten aanzien van het aspect water geen belemmeringen voor de vaststelling van het PIP. De juridisch borging van de wateraspecten is terug te vinden in paragraaf 4.4.

7.11.1 Toetsingskader     

Wet bodembescherming

Het aspect bodem is geregeld in de Wet bodembescherming (Wbb). Het doel van het Wbb is voorkomen van nieuwe gevallen van bodemverontreiniging. Voor bestaande bodemverontreinigingen is aangegeven in welke situaties (omvang en ernst van verontreiniging) en op welke termijn sanering moet plaatsvinden. Hierbij dient de bodemkwaliteit ten minste geschikt te worden gemaakt voor de functie die erop voorzien is, waarbij verspreiding van verontreiniging zoveel mogelijk wordt voorkomen. De wet gaat uit van het principe dat de bodem geschikt dient te zijn voor de beoogde functie. De gewenste functie bepaalt als het ware de gewenste bodemkwaliteit.



Besluit en de Regeling bodemkwaliteit

Het Besluit en de Regeling bodemkwaliteit bevatten algemene regels en kwaliteitseisen waaraan grond, bouwstoffen en baggerspecie moeten voldoen wanneer deze op of in de bodem of in het oppervlaktewater worden toegepast.

7.11.2 Bodemkwaliteit GOL-West     

In het kader van het PIP is een historisch bodemonderzoek uitgevoerd naar de bodemkwaliteit binnen het plangebied. Het onderzoeksrapport is als bijlage 12 bij het PIP opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek weergegeven.

Binnen het plangebied zijn zes bekende locaties aanwezig voorzien van de Wbb-status “geval van ernstige bodemverontreiniging”. Dit betreft een tweetal voormalige stortplaatsen en een viertal locaties welke verband houden met de A59. Aangezien één van de stortplaatsen een door de provincie aangemerkte stortplaats betreft, is het op basis van de Provinciale Milieu Verordening (PMV) niet toegestaan handelingen te verrichten ter plaatse van de stortplaats. Ontheffing is mogelijk (bij Gedeputeerde Staten). Hiervoor dient wel een hergebruiksplan te worden overlegd.

Ter plaatse van de A59 zijn binnen het plangebied reeds deelsaneringen uitgevoerd in verband met reconstructiewerkzaamheden. Afhankelijk van het wegontwerp en de ligging van de verontreinigingscontour kan op een later moment het exacte raakvlak met de nog aanwezige verontreiniging worden bepaald. De daarmee verband houdende sanering kan worden uitgevoerd als een functionele sanering, waarbij een restverontreiniging achterblijft.

Binnen het overig deel van het plangebied zijn vanuit de reeds uitgevoerde onderzoeken geen gevallen met ernstige bodemverontreiniging aangetoond. Hierbij moet worden opgemerkt dat met name de gedempte sloten (noord-zuid) aan de noordzijde van de A59 verdachte locaties betreffen welke nog niet allemaal onderzocht zijn. Ter plaatse zijn in reeds uitgevoerde onderzoeken verontreinigingen met chroom aangetroffen in de bodem.

De doorsnijding en het grondverzet betreffende de hoeveelheid (potentieel) sterk verontreinigd materiaal dat verwijderd wordt, is nog afhankelijk van het definitief ontwerp. Bij het grondverzet geldt het uitgangspunt dat ten behoeve van de realisatie van een (grond)werk een grondverbetering nodig is. Tot welke diepte is afhankelijk van de omvang van het grondwerk.

Binnen het project zal onder ander vrijkomende grond, baggerspecie en bouwstoffen worden hergebruikt.

Voor het toepassen en verwerking van grond en bouwstoffen geldt het Besluit bodemkwaliteit. Daarmee is de bodemkwaliteit in de toekomstige situatie gewaarborgd, met name door het “stand still” principe; oftewel de grond dient te voldoen aan de functie én aan de bodemkwaliteit van de te ontvangen bodem. Hiermee is een eventuele verslechtering van de bodemkwaliteit door het (her)gebruik van grond ondervangen.

7.11.3 Conclusie     

Met het uitgevoerde historisch bodemonderzoek is voldoende inzicht in de kwaliteit van de bodem verkregen, waaruit blijkt dat het plan haalbaar is. Er bestaan ten aanzien van dit aspect daarom geen belemmeringen voor de vaststelling van het PIP.

Aangezien één van de stortplaatsen een door de provincie aangemerkte stortplaats betreft, is het op basis van de Provinciale Milieu Verordening (PMV) niet toegestaan handelingen te verrichten ter plaatse van de stortplaats. Ontheffing is mogelijk (bij Gedeputeerde Staten). Hiervoor dient wel een hergebruiksplan te worden overlegd.

7.11.4 Bodemkwaliteit GOL-Oost     

In het kader van het PIP is een historisch bodemonderzoek uitgevoerd naar de bodemkwaliteit binnen het plangebied. Het onderzoeksrapport is als bijlage 12 bij het PIP opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek weergegeven.



Binnen het plangebied is één bekende locatie aanwezig voorzien van de Wbb-status “geval van ernstige bodemverontreiniging”. Dit betreft de middenberm A59 ter hoogte van Vlijmen (locatiecode NB079700220). Op de locatie is reeds een deelsanering uitgevoerd in verband met reconstructiewerkzaamheden. Afhankelijk van het wegontwerp en de ligging van de verontreinigingscontour kan op een later moment het exacte raakvlak met de nog aanwezige verontreiniging worden bepaald. De daarmee verband houdende sanering kan worden uitgevoerd als een functionele sanering, waarbij een restverontreiniging achterblijft.



Binnen het overig deel van het plangebied zijn vanuit de bekende onderzoeken geen gevallen met ernstige bodemverontreiniging aangetoond. Hierbij moet worden opgemerkt dat er verdachte locaties zijn welke nog niet milieukundig zijn onderzocht. Hierbij moet men bijvoorbeeld denken aan gedempte sloten e.d.



De doorsnijding en het grondverzet betreffende de hoeveelheid (potentieel) sterk verontreinigd materiaal dat verwijderd wordt, is nog afhankelijk van het definitief ontwerp. Bij het grondverzet geldt het uitgangspunt dat ten behoeve van de realisatie van een (grond)werk een grondverbetering nodig is. Tot welke diepte is afhankelijk van de omvang van het grondwerk.

Binnen het project zal onder ander vrijkomende grond, baggerspecie en bouwstoffen worden hergebruikt. Voor het toepassen en verwerking van grond en bouwstoffen geldt het Besluit bodemkwaliteit. Daarmee is de bodemkwaliteit in de toekomstige situatie gewaarborgd, met name door het “stand still” principe; oftewel de grond dient te voldoen aan de functie én aan de bodemkwaliteit van de te ontvangen bodem. Hiermee is een eventuele verslechtering van de bodemkwaliteit door het (her)gebruik van grond ondervangen.

7.11.5 Conclusie     

Met het uitgevoerde historisch bodemonderzoek is voldoende inzicht in de kwaliteit van de bodem verkregen, waaruit blijkt dat het plan haalbaar is. Er bestaan ten aanzien van dit aspect daarom geen belemmeringen voor de vaststelling van het PIP.

7.12.1 Algemeen     

Op een onbekend aantal plaatsen in Nederland liggen nog bommen, granaten en andere munitie uit de Tweede Wereldoorlog. Tot op heden worden bij grond- en waterwerkzaamheden nog nagenoeg dagelijks Conventionele Explosieven gevonden. Volgens mondiale, militaire inschatting is van al het materieel dat gedurende de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) verschoten of afgeworpen is, ondergronds 10% en onder water 15% niet tot ontploffing gekomen. Wanneer deze explosieven bij werkzaamheden worden aangetroffen, kunnen deze gevaar opleveren voor de publieke veiligheid. Daarnaast kunnen deze vondsten een zware belasting voor het milieu vormen.

7.12.2 GOL-West     

In het kader van het PIP is een onderzoek conventionele explosieven (CE) binnen het plangebied uitgevoerd. Het onderzoeksrapport is als bijlage 14 bij het PIP opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek weergegeven.



Op basis van de geraadpleegde bronnen, de beoordeling en evaluatie van de indicaties is vastgesteld dat binnen het plangebied oorlogshandelingen hebben plaatsgevonden. Het gaat om de volgende oorlogshandelingen:

• Enkele geallieerde (duik)bombardementen in de periode 1940-1944;
• Geallieerde en Duitse artilleriebeschietingen van oktober 1944 tot en met mei 1945;
• Opblazen van bruggen door de Duitsers in oktober 1944;
• Neerstortende V1's tussen december 1944 tot en met maart 1945;
• Aanwezigheid van Duitse militaire eenheden in (de omgeving) van het onderzoeksgebied.

Op basis van deze oorlogshandelingen is het plangebied verdacht op het aantreffen van:

• Geallieerde afwerp- en raketmunitie (afgeworpen/verschoten);
• Duitse kleinkalibermunitie, geschutmunitie, hand- en geweergranaten, munitie voor granaatwerpers en munitietoebehoren (achtergebleven/gedumpt);
• Duitse en geallieerde geschutgranaten (verschoten);
• Duitse Vergeltungswaffen type V1 (verschoten).

In de rapportage is een kaart opgenomen waarin de verdachte gebieden binnen de grenzen van het plangebied zijn aangegeven.

7.12.3 Conclusie     

Op basis van de resultaten van het onderzoek wordt geadviseerd om vervolgstappen te ondernemen in de explosievenopsporing voorafgaande aan de voorgenomen (grond)werkzaamheden in het verdachte gebied. Er bestaan hiervoor twee mogelijkheden:

1. Projectgebonden risicoanalyse (PRA24) uit laten voeren voor het plangebied;
2. Detectiewerkzaamheden uit laten voeren. Welke detectiemethode(n) van toepassing is (zijn), is afhankelijk van de maximale diepteligging van de aan te treffen CE en de uit te voeren werkzaamheden.

Tijdens de uitvoeringsfase zal een besluit worden genomen van welke mogelijkheid gebruik zal worden gemaakt.

7.12.4 GOL-Oost     

In het kader van het PIP is een onderzoek conventionele explosieven (CE) binnen het plangebied uitgevoerd. Het onderzoeksrapport is als bijlage 13 bij het PIP opgenomen. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek weergegeven.



Op basis van de geraadpleegde bronnen, de beoordeling en evaluatie van de indicaties is vastgesteld dat binnen het plangebied oorlogshandelingen hebben plaatsgevonden. Het gaat om de volgende oorlogshandelingen:

• Geallieerde en Duitse artilleriebeschietingen van oktober 1944 tot en met mei 1945;
• Aanwezigheid van Duitse & geallieerde militaire eenheden in (de omgeving van) het plangebied.

Op basis van deze oorlogshandelingen is het plangebied verdacht op het aantreffen van:

• Duitse/geallieerde kleinkalibermunitie, geschutgranaten, handgranaten en geweergranaten, munitie voor granaatwerpers en munitietoebehoren (achtergebleven/gedumpt);
• Duitse en geallieerde geschutgranaten (verschoten).

In de rapportage is een kaart opgenomen waarin de verdachte gebieden binnen de grenzen van het plangebied zijn aangegeven.

7.12.5 Conclusie     

Op basis van de resultaten van het onderzoek wordt geadviseerd om vervolgstappen te ondernemen in de explosievenopsporing vooraf de voorgenomen (grond)werkzaamheden in het verdachte gebied. Er bestaan hiervoor twee mogelijkheden:

1. Projectgebonden risicoanalyse (PRA24) uit laten voeren voor het plangebied;
2. Detectiewerkzaamheden uit laten voeren. Welke detectiemethode(n) van toepassing is (zijn), is afhankelijk van de maximale diepteligging van de aan te treffen CE en de uit te voeren werkzaamheden.

Tijdens de uitvoeringsfase zal een besluit worden genomen van welke mogelijkheid gebruik zal worden gemaakt.

7.13.1 Inleiding     

Wegverkeer kan trillingen veroorzaken in de bodem. Als gevolg daarvan kan er trillingshinder of trillingsschade optreden bij bebouwing langs wegen. Er is onderzoek gedaan naar mogelijke effecten van trillingen op bebouwing in de omgeving van GOL-maatregelen. Dit onderzoek is als bijlage 28 bij deze toelichting gevoegd.

7.13.2 Toetsingskader     

Tot op heden zijn er geen richtlijnen voor trillingshinder vastgelegd in wetgeving, zoals dat bijvoorbeeld voor geluidhinder wel het geval is. Bij het beoordelen van trillingen in het kader van ruimtelijke procedures wordt in Nederland doorgaans de SBR-richtlijn gebruikt. Deze richtlijn bestaat uit drie delen:

1. Deel A: schade aan gebouwen. Deze richtlijn stelt, afhankelijk van de staat van het gebouw, grenswaarden aan de maximaal toegestane trillingen. Overschrijding van deze grenswaarden betekent een kans op schade van meer dan 1 procent. Uit ervaringen met metingen in gebouwen langs wegen blijkt dat alleen op zeer korte afstand (minder dan 5 meter) en in uitzonderlijke gevallen, trillingen kunnen optreden die tot schade aan gebouwen leiden.
2. Deel B: hinder voor personen in gebouwen. Deze richtlijn stelt streefwaarden aan de trillingsniveaus in gebouwen, gericht op het zoveel mogelijk voorkomen van hinder voor personen in gebouwen. De streefwaarden zijn strenger voor nieuwe wegen dan voor reconstructies, strenger in de nacht dan overdag en strenger voor gebouwen met een overnachtingsfunctie dan voor overige gebouwen. Voor trillingshinder worden twee grootheden getoetst aan die streefwaarden: de maximaal optredende trillingssterkte (Vmax) en de trillingsintensiteit (Vper, een maat voor het tijdsgemiddelde van de trillingen).
3. Deel C: verstoring van apparatuur. Deze richtlijn stelt dat in geval van trillingsgevoelige apparatuur (zoals bijvoorbeeld (elektronen)microscopen en bepaalde laboratoriumapparatuur) moet worden voldaan aan de eisen van die betreffende apparaten. Wanneer de trillingen toenemen, kan er sprake zijn van een overschrijding van deze eisen.

Bij de gemeenten Waalwijk, Heusden en 's-Hertogenbosch is informatie opgevraagd over eventuele trillingsklachten. Bij geen van deze gemeenten zijn klachten bekend over trillingen in de huidige situatie. Toch kan er in de huidige of toekomstige situatie wel sprake zijn van trillingen.

Op basis van richtlijnen, referentieprojecten, berekeningen, metingen en ervaringen bij eerdere projecten worden de volgende contourafstanden gehanteerd als afstand waarbinnen overschrijdingen van het beoordelingskader voor trillingen niet zijn uitgesloten:

Kader				Klinkerwegen of wegen met drempels, voegovergangen of putten	Vlakke, geasfalteerde wegen
				Gebouwen ouder dan 1960, of gebouwen met houten vloeren	Gebouwen nieuwer dan 1960, of gebouwen met betonnen vloeren	Gebouwen ouder dan 1960, of gebouwen met houten vloeren	Gebouwen nieuwer dan 1960, of gebouwen met betonnen vloeren
Trillingsschade (SBR A-richtlijn)				5 m	5 m	3 m	3 m
Trillingshinder (SBR B-richtlijn)				25 m	10 m	10 m	5 m
Verstoring van gevoelige apparatuur (SBR C-richtlijn)				100 m	100 m	30 m	30 m

7.13.3 GOL-West     

Niet alleen mogelijke trillingen vanwege de aanleg van nieuwe wegen zijn onderzocht. Ook is gekeken naar de bestaande wegen. Uit het verkeersrapport blijkt dat het verkeer in de gebieden met veel bebouwing (de oude kernen) sterk afneemt door GOL. Alleen op toegangswegen naar nieuw aan te leggen infrastructuur is sprake van een toename van het verkeer. Het gaat dan bijvoorbeeld om de Overlaatweg in Drunen (toegangsweg naar de Randweg Drunen). Op deze wegen rijdt nu ook al zwaar verkeer, de intensiteit daarvan zal na de realisatie van GOL wel toenemen.

Binnen de in de vorige paragraaf aangegeven grenswaarden van 5 a 25 m ligt de volgende bebouwing:

Locatie/kern					Afstand tot de weg		Type woning	Locatie/kern	Toelichting
Statenlaan-Noord en Overlaatweg in Drunen					>10 m		Jonger dan 1960	5 m	Geen significante toename van trillingen
Drunenseweg in Waalwijk					>20 m		Jonger dan 1960	5 m	Geen significante toename van trillingen
Andere wegen in GOL West					Woningen liggen op te grote afstand van de weg en/of de verkeersintensiteit neemt af.

Tabel 1 Risico op trillingshinder bij bestaande wegen GOL-West

Locatie/kern					Afstand tot de weg		Type woning	Toets-afstand	Toelichting
Doortrekken Spoorlaan, parallelweg 4A en paralleweg 8 (Restaurant) in Drunen					11,2 m bij Parallelweg 8 en 12,1 m bij Parallelweg 4A		Ouder dan 1960, mogelijk met houten vloer	10 m	Geen significante toename van trillingen
Andere wegen in GOL West					Woningen liggen op te grote afstand van de weg en/of de verkeersintensiteit neemt af.

Tabel 2 Risico op trillingshinder bij nieuwe wegen in GOL-West

Gelet op het bovenstaande zullen als gevolg van de aanleg van de GOL-maatregelen zowel langs de nieuwe wegen als langs bestaande geen significante toename van trillingen plaatsvinden.

7.13.4 GOL-Oost     

Niet alleen mogelijke trillingen vanwege de aanleg van nieuwe wegen zijn onderzocht. Ook is gekeken naar de bestaande wegen. Uit het verkeersrapport blijkt dat het verkeer in de gebieden met veel bebouwing (de oude kernen) sterk afneemt door GOL. Alleen op toegangswegen naar nieuw aan te leggen infrastructuur is sprake van een toename van het verkeer. Het gaat dan bijvoorbeeld om de Vijfhoevenlaan (toegangsweg naar de Randweg Vlijmen) Op deze wegen rijdt nu ook al zwaar verkeer, de intensiteit daarvan zal na de realisatie van GOL wel toenemen.



Binnen de in de vorige paragraaf aangegeven grenswaarden van 5 à 25 m ligt de volgende bebouwing:

Locatie/kern					Afstand tot de weg		Type woning	Toets-afstand	Toelichting
Voordijk 11 en Voordijk 13 te Vlijmen (nabij Vijfhoevenlaan)					8,5 m bij Voordijk 11 en 9,3 m bij Voordijk 13		Ouder dan 1960 en mogelijk houten vloer	10 m	Woningen liggen op (iets) minder dan 10 m van de Vijfhoevenlaan. Er wordt geen drempel of andere oneffenheid gerealiseerd. Enige toename van trillingen is niet uitgesloten.
Andere wegen in GOL Oost					Woningen liggen op te grote afstand van de weg en/of de verkeersintensiteit neemt af.

Tabel 3 Risico op trillingshinder bij bestaande wegen GOL-Oost

Locatie/kern					Afstand tot de weg		Type woning	Toets-afstand	Toelichting
Zorgboerderij bij aansluiting 45 te Vlijmen					20-25 m		Jonger dan 1960 en mogelijk houten vloer	10 m	De weg is vlak en tussen de zorgboerderij en de weg komt een grondkerende constructie. Woningen ligt buiten de toetsafstand.
Nieuwkuijk: Parallelweg en Schilderstraat					>10 m		Jonger dan 1960 met beton vloer	5 m	Woningen liggen op grotere afstand dan de toets-afstand.
Nieuwkuijk: Industriestraat 1					13,9 m		Ouder dan 1960 en mogelijk met houten vloer	10 m	Woning liggen op grotere afstand dan de toets-afstand.
Andere woningen in GOL Oost					Woningen liggen op te grote afstand van de weg en/of de verkeersintensiteit neemt af.

Tabel 4 Risico op trillingshinder bij nieuwe wegen in GOL-Oost

Gelet op het bovenstaande zullen als gevolg van de aanleg van de GOL-maatregelen langs de nieuwe wegen geen significante toename van trillingen plaatsvinden. Voor de woningen aan de Voordijk 11 en 13 te Vlijmen (nabij de Vijfhoevenlaan) is enige toename van trillingen niet uitgesloten.

In de huidige situatie liggen er flauwe drempels en klinkers. In het nieuwe wegontwerp wordt uitgegaan van een 'gladde' weg zonder drempels of andere vergelijkbare snelheidsremmende constructies. De wegverharding zal geluidsarm asfalt zijn. In de regels is de bepaling opgenomen, dat om trillingshinder te voorkomen ter hoogte van de Voordijk 11 en 13 er geen drempels en andere vergelijkbare snelheidsremmende constructies zijn toegestaan.



Daarnaast dient bij de nadere uitwerking van het ontwerp en bij aanleg aantoonbaar aandacht te zijn geschonken aan ligging, materiaalkeuzes en aanlegmethoden van putdeksels, voegovergangen en overgangsconstructies c.q. stootplaten die binnen 50m van de woningen op deze percelen liggen met het oog om mogelijke trillingen te voorkomen of beperken. Tenslotte zal er een nulmeting plaatsvinden voor aanvang van de werkzaamheden.

7.13.5 Conclusie     

Als gevolg van de aanleg van de GOL-maatregelen in PIP GOL-West zullen zowel langs de nieuwe wegen als langs bestaande wegen geen significante toename van trillingen plaatsvinden.

Als gevolg van de aanleg van de GOL-maatregelen in PIP GOL-Oost zullen langs de nieuwe wegen geen significante toename van trillingen plaatsvinden.

De gronden met de bestemming 'Verkeer' ter hoogte van de Voordijk 11 en 13 mogen uitsluitend voor verkeersdoeleinden als bedoeld in artikel 5.1 onder b in gebruik worden genomen, indien daar de Vijfhoevenlaan zonder drempels of vergelijkbare snelheidsremmende constructies zijn uitgevoerd, tenzij aantoonbaar minimaal een vergelijkbare situatie bereikt kan worden door het nemen van trillingsreductiemaatregelen. Het bevoegd gezag dient alvorens een beslissing te nemen over deze trillingsreductiemaatregelen een schriftelijk  advies te hebben ingewonnen bij een onafhankelijke deskundige.



Daarnaast dient bij de nadere uitwerking van het ontwerp en bij aanleg aantoonbaar aandacht te zijn geschonken aan ligging,  materiaalkeuzes en aanlegmethoden van putdeksels, voegovergangen en overgangsconstructies c.q. stootplaten die binnen 50m van de woningen op deze percelen liggen met het oog om mogelijke trillingen te voorkomen of beperken.

8.1.1 Inpassingsplan     

Met de inwerkingtreding van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) op 1 juli 2008 heeft de wetgever onder andere aan de provincies de bevoegdheid toegekend om een provinciaal bestemmingsplan op te stellen. In de terminologie van de wet wordt een dergelijk plan een inpassingsplan genoemd (PIP). Hierbij geldt wel als vereiste dat sprake moet zijn van een provinciaal belang. Bovendien kunnen Provinciale Staten ingevolge artikel 3.26 Wro pas tot vaststelling van een inpassingsplan overgaan, nadat de betrokken gemeenteraden zijn gehoord. De manier waarop dit geschiedt, is vormvrij. In onderhavig geval zijn de gemeenteraden gehoord tijdens het vooroverleg over het concept ontwerp inpassingsplan. Wat betreft het provinciaal belang wordt verwezen naar paragraaf 1.5.

De GOL is altijd als één project beschouwd. Mede daarom is besloten om voor beide inpassingsplannen PIP GOL Oost en PIP GOL West één toelichting te schrijven.

De regels en verbeeldingen zijn daarentegen wel gesplitst. Er is dus juridisch sprake van twee separate inpassingsplannen: 'Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat West' en 'Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat Oost'.

8.1.2 Uitsluitingstermijn     

Na vaststelling van het PIP door Provinciale Staten, is de gemeenteraad niet meer bevoegd om voor de in dat plan opgenomen gronden een bestemmingsplan vast te stellen. Deze uitsluiting geldt voor een maximale periode van tien jaar. Op grond van artikel 3.26 lid 5 Wro dienen Provinciale Staten in het vaststellingsbesluit door middel van een termijn aan te geven tot welk tijdstip de uitsluiting van de bevoegdheid van de betrokken gemeenteraad voortduurt.

Nu veel gronden reeds zijn aangekocht en de gemeenten intensief bij het planproces betrokken zijn, wordt een uitsluitingstermijn in dit geval niet noodzakelijk geacht. Dit zal worden vastgelegd in het vaststellingsbesluit en is tevens opgenomen in de regels. Na onherroepelijk worden van het PIP mogen de betreffende gemeenten een nieuw bestemmingsplan vaststellen voor de gronden waarop het inpassingsplan betrekking heeft.

Hierop is één uitzondering gemaakt. Binnen het plangebied van het PIP GOL-Oost ligt een DPO (Defensie Pijpleiding Organisatie). De bestaande leiding heeft te weinig capaciteit en de ligging van het bestaande tracé is op onderdelen ongunstig/onwenselijk. Het gehele tracé loopt van 's-Hertogenbosch tot in de gemeente Maasdriel (Gelderland). De uitvoering heeft ook haast; de leiding onder de Maas moet op korte termijn (voorjaar 2021) worden veranderd, volgens eisen van de Inspectie Leefomgeving en transport. Om de leiding te kunnen aanleggen zijn nieuwe ruimtelijke plannen nodig, onder andere in de gemeenten 's-Hertogenbosch en Heusden. Een deel van het nieuwe tracé loopt door het plangebied van het PIP Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat Oost. Het PIP is pas onherroepelijk na een einduitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De DPO-leiding, en de bestemmingsplannen die daarvoor nodig zijn, kunnen hier niet op wachten. Daarom is in de planregels een afwijking opgenomen dat de gemeenteraden van de gemeenten 's-Hertogenbosch en Heusden voor de gronden waarop dit inpassingsplan betrekking heeft een bestemmingsplan (zonder enige uitsluitingstermijn) mogen vaststellen, uitsluitend voor het project 'aanleg DPO-leiding Ammerzoden - Vlijmen' en onder de voorwaarde dat deze bestemmingsplannen de uitvoering van het inpassingsplan niet in de weg staan.

8.1.3 Handhaving     

Het PIP wordt na inwerkingtreding geacht deel uit te maken van het geldend bestemmingsplan of van de geldende bestemmingsplannen waarop dat PIP betrekking heeft. Dit betekent dat aanvragen om omgevingsvergunningen, voor bijvoorbeeld de activiteit bouwen, daaraan worden getoetst. Handhaving van het PIP kan geschieden via het instrumentarium van de Wabo.

1.1 Plan     

Het inpassingsplan Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat West met identificatienummer NL.IMRO.9930.ipgolwest-va03 van de provincie Noord-Brabant.

1.2 Inpassingsplan     

De geometrisch bepaalde planobjecten met de daarbij behorende regels en de daarbij behorende bijlagen.

1.3 Aanduiding     

Een geometrisch bepaald vlak of figuur, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolge de regels regels worden gesteld ten aanzien van het gebruik en/of het bebouwen van deze gronden.

1.4 Aanduidingsgrens     

Grens van een aanduiding indien het een vlak betreft.

1.5 Aardkundige waarden en kenmerken     

Waarden en kenmerken van een gebied die vanwege geologische, geomorfologische, bodemkundige en (geo)hydrologische verschijnselen en processen en vanwege de natuurlijke ontstaansgeschiedenis van de bodem van belang zijn.

1.6 Archeologische deskundige     

Professioneel archeoloog die op basis van de geldende versie van Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA) bevoegd is om archeologisch onderzoek uit te voeren en/of Programma’s van Eisen op te stellen en/of te toetsen.

1.7 Archeologisch onderzoek     

Onderzoek verricht door of namens de gemeente, door een dienst, bedrijf of instelling erkend door het Centraal College van Deskundigen (CCvD) en werkend volgens de Kwaliteitsnorm voor de Nederlandse Archeologie (KNA).

1.8 Archeologische verwachtingswaarden     

Gronden met verwachtingswaarden, die kunnen bestaan uit de aanwezigheid van een bodemarchief met sporen van vroegere menselijke bewoning en/of grondgebruik daarin, en als zodanig van wetenschappelijk belang kunnen zijn en het cultuurhistorisch erfgoed kunnen vertegenwoordigen.

1.9 Archeologische waarden     

De waarden die verband houden met het zich in de bodem bevinden van voorwerpen of bewoningssporen van vroegere samenlevingen, die wegens hun schoonheid, hun betekenis voor de wetenschap of hun cultuurhistorische waarde van algemeen belang zijn;

1.10 Attentiegebied Natuur Netwerk Brabant     

Gebied gelegen rondom en binnen het Natuur Netwerk Brabant waar fysieke ingrepen een negatief effect kunnen hebben op de waterhuishouding.

1.11 Bebouwing     

Eén of meer gebouwen en/of bouwwerken, geen gebouwen zijnde.

1.12 Beeldende kunstwerken     

Zie artikel 1.32.

1.13 Beperkt kwetsbare objecten     

Objecten zoals benoemd in artikel 1, sub b van het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi).

1.14 Bestaand     

• met betrekking tot bebouwing: de bebouwing als aanwezig ten tijde van inwerkingtreding van het plan;
• met betrekking tot gebruik: het gebruik van gronden en opstallen ten tijde van inwerkingtreding van het plan.

1.15 Bestemmingsgrens     

De grens van een bestemmingsvlak.

1.16 Bestemmingsvlak     

Een geometrisch bepaald vlak met eenzelfde bestemming.

1.17 Bodemverstoring     

Een ingreep die de bestemming van de grond verandert en/of waardoor het grondwaterpeil verandert of een grondbewerking.

1.18 Bouwen     

Het plaatsen, het geheel of gedeeltelijk oprichten, vernieuwen of veranderen en het vergroten van een bouwwerk.

1.19 Bouwwerk     

Een bouwkundige constructie van enige omvang die direct en duurzaam met de aarde is verbonden.

1.20 Compenserende maatregel     

Het creëren van waarden die gelijk zijn aan de waarden die verloren (dreigen te) gaan.

1.21 Cultuurhistorische waarden en kenmerken     

Waarden en kenmerken van een gebied of daar aanwezige zaken, verband houdend met het bouwkundig erfgoed, het stedenbouwkundig erfgoed, de historische groenwaarden, het historisch-geografisch erfgoed en de bekende en verwachte archeologische waarden.

1.22 Dove gevel     

Een gevel als bedoeld in artikel 1b lid 4 van de Wet geluidhinder.

1.23 Ecologische verbindingszone     

Zie artikel 1.43.

1.24 Erfontsluitingsweg     

Een weg met een gemengd langzaam verkeer en gemotoriseerd verkeer, zonder rijrichtingsscheiding en meestal zonder gescheiden fietspaden.

1.25 Extensief recreatief medegebruik     

Vormen van recreatief medegebruik van het agrarisch en/of natuurgebied door middel van al dan niet aangelegde en aanwezige voorzieningen, waarbij de recreatie geen specifiek beslag legt op de ruimte, zoals wandel-, ruiter- en fietspaden, vis- en picknickplaatsen, een voetgangerspontje en strandjes.

1.26 Gebouw     

Elk bouwwerk, dat een voor mensen toegankelijke, overdekte, geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte vormt.

1.27 Gebiedsontsluitingsweg     

Een weg met een regionale functie en een beperkte lokale functie, welke is gericht op het stromen op de wegvakken, terwijl het uitwisselen plaats vindt op kruispunten.

1.28 Geluidsgevoelige functies     

Woningen, andere geluidsgevoelige gebouwen en geluidsgevoelige terreinen overeenkomstig artikel 1 van de Wet geluidhinder.

1.29 Groenblauwe mantel     

Gebieden met een belangrijke nevenfunctie voor natuur en water die overwegend grenzen aan het Natuur Netwerk Brabant en de bijbehorende ecologische verbindingszone en die deze verbinden.

1.30 Halve Zolenlijntje     

De voormalige Langstraatspoorlijn, refererend aan de schoenenindustrie, die 's-Hertogenbosch via Waalwijk met Lage Zwaluwe verbond en onder meer een brug over de Baardwijkse Overlaat en de Eindstraat omvatte.

1.31 Hogere waarde     

Een maximale waarde voor de geluidsbelasting, die hoger is dan de voorkeursgrenswaarde en die in een concreet geval kan worden vastgesteld op grond van de Wet geluidhinder c.q. het Besluit geluidhinder.

1.32 Kunstwerken     

Bouwwerken, geen gebouwen zijnde, van weg- en waterbouwkundige aard, zoals bruggen, viaducten, duikers, keerwanden, beschoeiingen, tunnels, viaducten, kademuren en dergelijke, alsmede voortbrengselen van de beeldende kunst.

1.33 Kwetsbare objecten     

Objecten zoals benoemd in artikel 1, sub I van het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi).

1.34 Landbouwverkeersroute     

Weg, die uitsluitend bestemd is voor de ontsluiting van één of meer agrarische percelen en waar uitsluitend langzaam verkeer en lokaal landbouwverkeer zijn toegelaten.

1.35 Landschapselementen     

De verzameling van landschappelijke beplantingen en natuurelementen, zoals bosjes, houtwallen, poelen en moerasjes.

1.36 Landschapswaarden     

De aan een gebied toegekende waarde wat betreft het waarneembare deel van het aardoppervlak, welke wordt bepaald door de herkenbaarheid en identiteit van bodem, water, terreinvormen, niet-levende en levende natuur en het menselijk grondgebruik in onderlinge samenhang en wisselwerking.

1.37 Maaiveld     

De hoogte waarop het omliggende terrein aansluit op het gebouw, bouwwerk of windturbine.

1.38 Maatregelen Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat West     

Het programma aan maatregelen op het gebied van verkeer, ecologie en water, in de Oostelijke Langstraat tussen Waalwijk en het Ei van Drunen, dat gezamenlijk de Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat West omvat. Het programma betreft de volgende maatregelen:

1. Realisatie van een volledige aansluiting 40 Drunen-West, die de onvolledige aansluitingen 38 Waalwijk-Centrum, 39 Waalwijk-Oost en 40 Drunen-West vervangt. De op- en afrit 38 mag gebruikt blijven worden door openbaar vervoer en hulpdiensten.
2. Vervolmaking van de parallelstructuur langs de A59 rondom aansluiting 40. Hiertoe worden een Noordelijke Parallelstructuur in Waalwijk en een Westelijke Randweg in Drunen gerealiseerd en wordt de Spoorlaan in Drunen doorgetrokken.
3. Realisering van een ecologische verbindingszone (EVZ) aan de oostzijde van het Drongelens Kanaal en realisering van een ecologische verbinding tussen het Drongelens Kanaal en de Elshoutse Zeedijk.
4. Realisatie van een snelfietsroute (SFR) oost-west (Waalwijk - Ei van Drunen).

1.39 Mitigerende maatregelen     

Maatregelen om de nadelige gevolgen van de voorgenomen activiteit voor het milieu te voorkomen of te beperken.

1.40 Molen     

Inrichting bestemd en geschikt voor het benutten van windkracht.

1.41 Molenbiotoop     

De op de verbeelding aangegeven zone, die mede bestemd is voor de bescherming van de windvang van een molen.

1.42 Natuur Netwerk Brabant     

Samenhangend netwerk van natuurgebieden van nationaal en internationaal belang met als doel de veiligstelling van ecosystemen met de daarbij behorende soorten bestaande uit de meest waardevolle natuur- en bosgebieden en andere gebieden met belangrijke aanwezige en te ontwikkelen natuurwaarden.

1.43 Natuur Netwerk Brabant-evz     

Vaak langgerekt gebied, waarbinnen natuur- en landschapselementen zijn of worden gerealiseerd, gericht op het verbinden van natuurgebieden.

1.44 Natuurwaarden     

De aan een gebied toegekende waarden in verband met de aanwezige flora en/of fauna in relatie met de bijbehorende abiotische randvoorwaarden (bodem, water, terreinvormen).

1.45 Normaal onderhoud, gebruik en beheer     

Een gebruik gericht op het in zodanige conditie houden of brengen van objecten dat het voortbestaan van deze objecten op ten minste het bestaande kwaliteitsniveau wordt bereikt.

1.46 Nutsvoorzieningen     

Voorzieningen ten behoeve van het op het openbare net aangesloten nutsvoorziening, het telecommunicatieverkeer, het openbaar vervoer en/of het wegverkeer.

1.47 Prostitutie     

Het zich beschikbaar stellen tot het verrichten van seksuele handelingen met een ander tegen vergoeding.

1.48 Recreatief medegebruik     

Een recreatief gebruik van gronden dat ondergeschikt is aan de functie van de bestemming waarbinnen dit recreatieve gebruik is toegestaan.

1.49 Ruimtelijke kwaliteit     

Kwaliteit van een gebied die bepaald wordt door de mate waarin sprake is van gebruikswaarde, belevingswaarde en toekomstwaarde.

1.50 Rijstrook     

Een gemarkeerde strook van een rijbaan, die voldoende breed is voor rijdende voortuigen, met uitzondering van busstroken, op- en afritten, in- en uitvoegstroken, aansluitingen en opstelplaatsen.

1.51 Seksinrichting     

Een voor het publiek toegankelijke, besloten ruimte waarin bedrijfsmatig of in een omvang alsof zij bedrijfsmatig was seksuele handelingen worden verricht, of vertoningen van erotisch-pornografische aard plaatsvinden. Onder een seksinrichting worden in elk geval verstaan: een seksbioscoop, seksautomatenhal, sekstheater, een parenclub, een (raam)prostitutiebedrijf en een erotische massagesalon, al dan niet in combinatie met elkaar.

1.52 Snelfietsroute     

Fietspaden bedoeld voor de afwikkeling van (regionaal) fietsverkeer en uitsluitend bedoeld voor fietsverkeer en ander langzaam verkeer.

1.53 Waterhuishoudkundige voorzieningen     

Voorzieningen, die het waterhuishoudkundige belang dienen, zoals watergangen, waterlopen, kunstwerken, bergings- en infiltratievoorzieningen, onderhoudsstroken ten behoeve van het beheer en onderhoud van een watergang of waterloop.

1.54 Waterpeil     

De hoogte (het niveau) van de waterspiegel gemeten naar NAP op het moment van aanvraag van de vergunning, afwijking of bestemmingswijziging. Dit kan betrekking hebben op zowel oppervlaktewater als grondwater.

1.55 Weg     

Voor het openbaar verkeer openstaande weg met inbegrip van de daarin liggende bruggen en duikers en de tot die weg behorende paden en bermen of zijkanten.

1.56 Werk     

Een constructie, geen gebouw of bouwwerk zijnde.

1.57 Wet/wettelijke regelingen     

Indien en voor zover in deze regels wordt verwezen naar wettelijke regelingen c.q. verordeningen e.d., dienen deze regelingen te worden gelezen zoals deze luiden op het tijdstip van de tervisielegging van het ontwerpplan, tenzij anders bepaald.

2.1 De inhoud van een bouwwerk     

Tussen de onderzijde van de begane grondvloer, de buitenzijde van de gevels (en/of het hart van de scheidingsmuren) en de buitenzijde van daken en dakkapellen.

2.2 De bouwhoogte van een bouwwerk     

Vanaf het peil tot aan het hoogste punt van een gebouw of van een bouwwerk, geen gebouw zijnde, met uitzondering van ondergeschikte bouwonderdelen, zoals schoorstenen, antennes en naar de aard daarmee gelijk te stellen bouwonderdelen.

2.3 De bouwhoogte van een bouwwerk binnen de bestemmingen 'Verkeer', 'Verkeer - Snelweg 1' en 'Verkeer - Snelweg 2' gesitueerd boven peil     

Vanaf de bovenkant verharding van de weg tot aan het hoogste punt van het bouwwerk, met uitzondering van ondergeschikte bouwdelen, zoals hekwerken, antennes en naar de aard daarmee gelijk te stellen bouwonderdelen.

2.4 De breedte, diepte c.q. lengte van een bouwwerk     

Tussen de buitenwerkse hoofdgevelvlakken en/of de harten van gemeenschappelijke scheidingsmuren

2.5 De oppervlakte van een bouwwerk     

Tussen de buitenwerkse gevelvlakken en/of het hart van de scheidingsmuren, neerwaarts geprojecteerd op het gemiddelde niveau van het afgewerkte bouwterrein ter plaatse van het bouwwerk.

2.6 Diepte van een werk en/of werkzaamheid     

Vanaf het peil tot aan het diepste punt in de ondergrond van de ingreep.

2.7 Peil     

1. voor bouwwerken, waarvan de hoofdtoegang onmiddellijk aan de weg grenst: de hoogte van die weg ter plaatse van de hoofdtoegang;
2. indien in, op of over het water wordt gebouwd: het Normaal Amsterdams Peil of een ander plaatselijk aan te houden waterpeil.
3. in andere gevallen: de gemiddelde hoogte van het aansluitende maaiveld of hoogten vanaf het aansluitend afgewerkt terrein, waarbij plaatselijke, niet bij het verdere verloop van het terrein passende, ophogingen of verdiepingen aan de voet van het bouwwerk, anders dan noodzakelijk voor de bouw daarvan, buiten beschouwing blijven.

3.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Groen' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. groenvoorzieningen;
2. bermen en beplantingen;
3. speelvoorzieningen;
4. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
5. voet- en fietspaden;
6. extensief dagrecreatief medegebruik;
7. natuurontwikkeling in de vorm van hooiland met poelen, voor zover de gronden gelegen zijn grenzend aan de nieuw aan te leggen Randweg Drunen;
8. agrarisch gebruik in de vorm van agrarische bodemexploitatie met bijbehorende voorzieningen;
9. hondentoiletten;
10. nutsvoorzieningen;
11. bouwwerken, geen gebouwen zijnde, waaronder kunstwerken en geluidwerende voorzieningen;
12. erven en verhardingen.

3.2 Bouwregels     

3.3 Specifieke gebruiksregels     

4.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Natuur' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. het behoud, herstel en/of ontwikkeling van de landschaps- en natuurwaarden in het algemeen. Wat betreft de EVZ Baardwijkse Overlaat dient dit plaats te vinden conform het streefbeeld zoals beschreven in bijlage 32 bij de toelichting van dit inpassingsplan. Deze bijlage maakt onderdeel uit van deze regels. Wat betreft de EVZ Heidijk dient de inrichting, beheer en instandhouding gericht te zijn op de doelsoorten das, insecten/vlinders en amfibieën;
2. het behoud, herstel en/of de ontwikkeling van de natuur/landschapselementen/bos en de bijbehorende groeiplaats;
3. verharde en onverharde fiets- en wandelpaden;
4. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
5. extensief recreatief medegebruik;
6. groenvoorzieningen;
7. onderhoudspaden.

4.2 Bouwregels     

4.3 Specifieke gebruiksregels     

4.4 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden     

5.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor Verkeer' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. gebiedsontsluitingswegen met maximaal 2 rijstroken;
2. erfontsluitingswegen met maximaal 2 rijstroken;
3. met deze wegen verband houdende voorzieningen zoals op- en afritten, parallelwegen, opstelstroken, viaducten, geleiderails, duikers, bruggen, tunnels, sifons, erfontsluitingen, kruispunten en rotondes, vluchthavens, bermen, bermsloten, bermbeplanting, taluds, openbare verlichting, bewegwijzering, wegmeubilair, verkeersregelinstallaties en overige verkeersvoorzieningen, uitgezonderd verkooppunten voor motorbrandstoffen;
4. fiets- en voetpaden;
5. voorzieningen voor verkeer en verblijf, waaronder voet- en fietspaden, rustpunten en uitkijkpunten voor (fiets)paden en snelfietsroutes, alsmede parkeervoorzieningen;
6. voorzieningen ten behoeve van het openbaar vervoer;
7. groen- en natuurvoorzieningen, waaronder mitigerende voorzieningen zoals wildkerende rasters, wildtunnels, ecotunnels, faunatunnels en dergelijke, met dien verstande dat in het open binnengebied van de Baardwijkse Overlaat ter plaatse van de bestemming 'Waarde - Cultuurhistorie' geen hoogopgaande beplanting is toegestaan die de openheid in de Baardwijkse Overlaat aantast; Daar waar de spoordijk (Halve Zolenlijntje) behouden blijft is hoogopgaande beplanting aan de zuidzijde wel toegestaan. Dit geldt ook ter hoogte van de nieuwe fiets- en wandelbrug in verband met een goede geleiding van reeën en andere dieren door het landschap via de zuidzijde van het Halve Zolenlijntje naar EVZ Drongelens kanaal. Hier is maximaal 5% aan hoogopgaande beplanting toegestaan;
8. kruisende waterwegen en overige waterlopen;
9. geluidwerende voorzieningen;
10. nutsvoorzieningen;
11. (beeldende) kunstwerken en daarmee gelijk te stellen voorzieningen;
12. bestaand agrarisch gebruik in de vorm van agrarische bodemexploitatie met bijbehorende voorzieningen;
13. ter plaatse van de aanduiding 'langzaam verkeer', uitsluitend fiets- en voetpaden, voorzieningen voor verkeer en verblijf, groenvoorzieningen, water en waterhuishoudkundige voorzieningen en nutsvoorzieningen;
14. ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van verkeer - snelfietsroute', tevens voor een snelfietsroute, met dien verstande dat voor zover gelegen binnen deze bestemming de snelfietsroute ook buiten de aanduiding is toegestaan;
15. ontwikkeling en/of behoud van het Natuur Netwerk Brabant-evz ter plaatse van de aanduiding 'ecologische verbindingszone' conform het streefbeeld EVZ Baardwijkse Overlaat, zoals beschreven in bijlage 32 bij de toelichting van dit inpassingsplan. Deze bijlage maakt onderdeel uit van deze regels;
16. behoud, herstel en/of ontwikkeling van cultuurhistorisch waardevolle elementen, waaronder spoorbruggen, brugpijlers en andere elementen refererend aan het Halve Zolenlijntje. Hierbij geldt het als bijlage 23 bij de toelichting gevoegde Architectonisch Ontwerp als uitgangspunt. Deze bijlage maakt onderdeel uit van deze regels.

5.2 Bouwregels     

5.3 Specifieke gebruiksregels     

6.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Verkeer - Snelweg 1' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. een snelweg, bestaande uit maximaal 2x2 rijstroken;
2. met deze wegen verband houdende voorzieningen zoals parkeervoorzieningen, op- en afritten, opstelstroken, viaducten, geleiderails, duikers, bruggen, tunnels, sifons, erfontsluitingen, kruispunten en rotondes, vluchthavens, bermen, bermsloten, bermbeplanting, taluds, openbare verlichting, bewegwijzering, wegmeubilair, verkeersregelinstallaties en overige verkeersvoorzieningen, uitgezonderd verkooppunten voor motorbrandstoffen;
3. aansluitende en kruisende lokale wegen;
4. parallelwegen;
5. voorzieningen ten behoeve van het openbaar vervoer;
6. fiets- en voetpaden;
7. groen- en natuurvoorzieningen, waaronder mitigerende voorzieningen zoals wildkerende rasters, wildtunnels, ecotunnels, faunatunnel en dergelijke, met dien verstande dat in het open binnengebied van de Baardwijkse Overlaat ter plaatse van de bestemming 'Waarde - Cultuurhistorie' geen hoogopgaande beplanting is toegestaan die de openheid in de Overlaat aantast;
8. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
9. compartimenteringskades;
10. geluidwerende voorzieningen;
11. nutsvoorzieningen;
12. (beeldende) kunstwerken en daarmee gelijk te stellen voorzieningen;
13. ontwikkeling en/of behoud van Natuur Netwerk Brabant-evz ter plaatse van de aanduiding 'ecologische verbindingszone'.

6.2 Bouwregels     

6.3 Specifieke gebruiksregels