Landelijk Gebied - Ruimte voor Ruimte 2010

4.1 Ruimte voor Ruimte-regeling

De hoofddoelstelling van de provinciale Ruimte voor Ruimte-regeling is ontglazing en ontstening van het buitengebied. In de Nota “Regels voor Ruimte”, is over de Ruimte voor Ruimte-regeling het volgende opgenomen:

”In het kader van 'Ruimte-voor-Ruimte' mogen ter compensatie van de sloop van agrarische bedrijfsgebouwen onder voorwaarden één of meer burgerwoningen (zgn. compensatie-woningen) worden gebouwd, in afwijking van de richtlijn uit de Nota Regels voor Ruimte dat niet-agrarisch nieuwbouw in het buitengebied dient te worden geweerd. Het gaat om verspreid liggende, fysiek aanwezige kassen buiten de concentratiegebied voor glastuinbouw. Compensatie kan zowel ter plekke als elders. De nieuwbouw mag alleen plaatsvinden indien de ruimtelijke kwaliteit van het gebied verbetert en geen aantasting plaatsvindt van bestaande of te ontwikkelen bijzondere waarden (landschappelijke, natuurwetenschappelijke of cultuurhistorische waarden) op het perceel of in de directe omgeving daarvan. Dit moet blijken uit de ruimtelijke onderbouwing van de nieuwbouwplannen, waarin nadrukkelijk aandacht is besteed aan de beeldkwaliteit. De bestaande, voormalige bedrijfswoning mag worden omgezet naar een burgerwoning.

Voor glastuinbouwbedrijven geldt nog specifiek:

• voor de sloop van iedere 5000 m² kassen kan een woning worden teruggebouwd, met een maximum van drie;
• indien sprake is van sloop op meerdere percelen dient per perceel minimaal 250 m² bebouwing of 1000 m² kassen te worden gesloopt;
• voor de maximale inhoudsmaat van de compensatiewoning gelden in kwetsbaar agrarisch gebied (agrarische gebied plus of agrarisch gebied met bijzondere natuur- en/of landschapswaarden) een inhoudsmaat van 650 m³ (inclusief erfbebouwing), waarbij ondergrondse delen niet worden meegerekend;
• karakteristieke en cultuurhistorisch waardevolle bebouwing mag niet worden gesloopt;
• de regeling is van toepassing op gebouwen die zijn opgericht voor de peildatum van 1 januari 2003;
• de ontwikkelingsmogelijkheden van agrarische bedrijven in de omgeving mogen niet worden belemmerd;
• planologisch-juridische medewerking aan de bouw van een compensatiewoning wordt slechts verleend in het kader van de herziening van een bestemmingsplan (geen procedure ex artikel 19 WRO);
• bij gebiedsgerichte toepassing van ‘Ruimte voor Ruimte’ is een gebiedsspecifieke regeling (maatwerk) mogelijk, op basis van een structuurplan of -visie.

Uit de nota Ruimte voor Ruimte kan afgeleid worden dat een afwijking van de gestelde sloopnorm van 5000 m² glas (per woning) mogelijk is. In de Nota wordt nadrukkelijk de mogelijkheid geboden om in het kader van een gebiedsgerichte aanpak van verspreid glas, maatwerk toe te passen. Een gebiedsgerichte toepassing van Ruimte voor Ruimte-regeling is voor de provincie een instrument om voor specifieke gebieden beleidsdoelen te bereiken, zoals de Groenblauwe Slinger, het IOP Rijn- en Veenstreek etc. Bij maatwerk kan onder meer gedacht worden aan het aantal woningen, het volume van de woningen, de verhouding sloop/nieuwbouw en compensatie anders dan woningen. Zo is binnen het zogenaamde staffelingsprincipe mogelijk om compensatiewoningen samen te voegen en de inhoudsmaat van de woningen te vergroten naar mate vierkante meters worden gesaneerd (glijdende schaal).

Maatwerk is echter slechts mogelijk indien wordt voldaan aan de hoofddoelstelling van Ruimte voor Ruimte-regeling, namelijk ruimtelijke kwaliteitsverbetering. Een en ander moet worden voorzien van een goede ruimtelijke onderbouwing.