Op Rijksniveau en Europees niveau, maar ook op regionaal en lokaal niveau zijn veel plannen en wetten gemaakt met betrekking tot water.
Waterbeleid voor de 21e eeuw
De Commissie Waterbeheer 21ste eeuw heeft in augustus 2000 advies uitgebracht over het toekomstige waterbeleid in Nederland. De adviezen van de commissie staan in het rapport ‘Anders omgaan met water, Waterbeleid voor de 21e eeuw’ (WB21). De kern van het rapport WB21 is dat water de ruimte moet krijgen, voordat het die ruimte zelf neemt. In het Waterbeleid voor de 21e eeuw worden twee principes (drietrapsstrategieën) voor duurzaam waterbeheer geïntroduceerd:
- vasthouden, bergen en afvoeren: dit houdt in dat overtollig water zoveel mogelijk bovenstrooms wordt vastgehouden in de bodem en in het oppervlaktewater. Vervolgens wordt zo nodig het water tijdelijk geborgen in bergingsgebieden en pas als vasthouden en bergen te weinig opleveren wordt het water afgevoerd.
- schoonhouden, scheiden en zuiveren: hier gaat het erom dat het water zoveel mogelijk schoon wordt gehouden. Vervolgens worden schoon en vuil water zoveel mogelijk gescheiden en als laatste komt het zuiveren van verontreinigd water aan bod.
Waterwet
Centraal in de Waterwet staat een integraal waterbeheer op basis van de ‘watersysteembenadering’. Deze benadering gaat uit van het geheel van relaties binnen watersystemen. Denk hierbij aan de relaties tussen waterkwaliteit, -kwantiteit, oppervlakte- en grondwater, maar ook aan de samenhang tussen water, grondgebruik en watergebruikers. Het doel van de Waterwet is het integreren van acht bestaande wetten voor waterbeheer. Door middel van één watervergunning regelt de wet het beheer van oppervlaktewater en grondwater en de juridische implementatie van Europese richtlijnen, waaronder de Kaderrichtlijn Water. Via de Waterwet gelden verschillende algemene regels. Niet alles is onder algemene regels te vangen en daarom is er de integrale watervergunning. In deze integrale watervergunning zijn zes vergunningen uit eerdere wetten (inclusief keurvergunning) opgegaan in één aparte watervergunning.
Nationaal Water Programma
Op basis van de Waterwet is het Nationaal Water Programma vastgesteld door het kabinet. Het Nationaal Water Programma geeft op hoofdlijnen aan welk beleid het Rijk in de periode 2022-2027 voert om te komen tot een duurzaam waterbeheer. Het Nationaal Water Programma richt zich op bescherming tegen overstromingen, beschikbaarheid van voldoende en schoon water en de diverse vormen van gebruik van water. Het geeft maatregelen die in de periode 2022-2027 genomen moeten worden om Nederland ook voor toekomstige generaties veilig en leefbaar te houden en de kansen die water biedt te benutten.
Waterbeheerprogramma 2022-2027
Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard is verantwoordelijk voor het waterbeheer in het gebied tussen Zoetermeer, Gouda, Schoonhoven en Rotterdam. Op 26 januari 2022 heeft het algemeen bestuur van het hoogheemraadschap het Waterbeheerprogramma 2022-2027 vastgesteld. In het Waterbeheerprogramma worden de ambities van het hoogheemraadschap voor de komende jaren weergegeven. Met het waterbeheerprogramma worden allereerst veel van de taken van het waterschap op dezelfde wijze voortgezet. Het waterschap gaat zich de komende jaren richten op ook op de lange termijn te voldoen aan de doelen waarvoor waterschappen zijn opgericht:
- het voorkomen en waar mogelijk beperken van overstromingen, wateroverlast en waterschaarste;
- het beschermen en verbeteren van de chemische en ecologische kwaliteit van watersystemen;
- vervulling van maatschappelijke functies door watersystemen;
- het zuiveren van afvalwater.
Het waterbeheer staat daarnaast voor een grote veranderopgave als gevolg van tal van grote ontwikkelingen. Om te kunnen blijven werken aan ‘droge voeten en schoon water’, moet het hoogheemraadschap zich nog nadrukkelijker en soms met nog meer inzet richten op deze ontwikkelingen. Het hoogheemraadschap gaat aan de hand van drie thema's voor de toekomst aan de slag met deze veranderopgave:
- Een veilige en aantrekkelijke leef- en werkomgeving voorbereid op de verandering van het klimaat in 2027
- Een duurzaam waterschap voor de wereld van morgen in 2027
- Water en waterschap als onderdeel van de samenleving in 2027
Beleid Waterberging bij ruimtelijke ontwikkelingen 2012
De Verenigde Vergadering van het hoogheemraadschap heeft op 27 juni 2012 het Beleid Waterberging bij ruimtelijke ontwikkelingen 2012 vastgesteld. Dit beleid heeft tot doel om ongewenste effecten van verhardingstoename op het watersysteem te voorkomen. Een belangrijk ongewenst effect van verhardingstoename is de versnelde afvoer van neerslag. Voor verschillende ruimtelijke ontwikkelingen zijn voorwaarden beschreven om de te verwachten effecten op het watersysteem te compenseren.
Er wordt onderscheid gemaakt in drie typen plannen: kleine, middelgrote en grote ruimtelijke ontwikkelingen. Onderstaand is per type toegelicht hoe HHSK omgaat met de typen ruimtelijke ontwikkelingen:
- Kleine plannen: Plannen met een verhardingstoename tot 500 m²
- Middelgrote plannen: Plannen met een verhardingstoename groter dan 500 m² en
kleiner dan 10 hectare bruto planoppervlak
- Grote plannen: Een plan groter dan 10 hectare bruto planoppervlak
Keur en Beleidsregels
Op grond van de Waterwet is van Schieland en de Krimpenerwaard als waterschap bevoegd via een eigen verordening, de Keur, regels te stellen aan handelingen die het watersysteem beïnvloeden. Denk hierbij aan handelingen in of nabij:
- waterkeringen (onder andere duinen, dijken en kaden);
- watergangen (onder andere kanalen, rivieren, sloten, beken);
- andere waterstaatswerken (o.a. bruggen, duikers, stuwen, sluizen en gemalen);
- de bodem van kwelgevoelige gebieden;
Maar ook aan:
- Onttrekken en lozen van grondwater;
- Het aanbrengen van verhard oppervlak.
De Keur vermeldt expliciet welke handelingen vergunningplichtig zijn en welke aan algemene regels of aan de zorgplicht moeten voldoen. Wie bv. op een waterkering wil bouwen, moet een watervergunning aanvragen bij hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard (én een omgevingsvergunning bij de gemeente). In de uitvoeringsregels die bij de Keur horen is dit nader uitgewerkt.
Waterplan Zuidplas
Het waterplan, een gezamenlijk project van de gemeente Zuidplas en het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, is opgesteld om maatregelen te nemen die zorgen voor droge voeten en een goede waterkwaliteit in de gemeente Zuidplas. Dat laatste is belangrijk voor de in en om het water levende planten en dieren, de landbouw en het recreatief medegebruik.
Het waterplan heeft als resultaat een gezamenlijke visie en de uitwerking van de visie tot een concreet maatregelenprogramma met hierin een tijdsplanning, kostenraming en kostenverdeling. Ook de ruimtelijke consequenties van het waterbeleid worden aangegeven in het waterplan.
In het waterplan wordt ingegaan op de bouwstenen: waterkwantiteit, waterveiligheid, waterketen en riolering, grondwater, oppervlaktewater en ecologie, beheer en onderhoud stedelijk water, waterbeleving en recreatie en water en Ruimtelijke Ordening.
Watertoets
De watertoets omvat het afstemmingproces tussen de planontwikkelaar en de waterbeheerder. Het doel van deze afstemming is het element water een volwaardige plek te geven bij ruimtelijke ontwikkelingen. Dit is nodig om eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te voorkomen en kansen voor een betere waterhuishouding te benutten. De meest belangrijke onderdelen van de watertoets zijn: een advies van de waterbeheerder bij ruimtelijke ontwikkelingen en een waterparagraaf.
Planspecifiek
Watersysteem
In de Swanladriehoek krijgt de nieuwe woonbuurt het zelfde waterpeil als de bestaande woonbuurt Groot Swanla. Dit betekent dat een bestaande houten waterkering (stuw) ter hoogte van de bestaande rotonde zal komen te vervallen zodat er een doorlopende sloot met het zelfde waterpeil rondom kan komen te liggen. Dit heeft gunstige effecten op de bestaande waterkwaliteit. Het waterpeil van het noordelijk gelegen sportdeel blijft conform bestaande situatie. De nieuwe sloten en waterpartijen in dit deel van het plangebied zullen op dit bestaande waterpeil worden aangelegd. Midden door de woonbuurt worden tevens watergangen geïntroduceerd, zoals het doortrekken van de watergang langs de Knibbelweg en de watergeul die door de parkscheg loopt en uitkomt bij de watertuin. Grotere waterpartijen in de Parkscheg kunnen zorgen voor buffercapaciteit bij hevige regenval.
De navolgende afbeelding toont de peilgebieden voor het project.
Peilgebieden (bron: ECHO Urban Design, bewerkt door: Waalpartners)
Watercompensatie
Het voorliggende plan valt onder de categorie 'middelgrote plannen'. Voor middelgrote plannen past HHSK een gestandaardiseerde berekeningsmethode toe op basis van de normen voor waterkwantiteit. Door middel van de volgende berekening kan de benodigde watercompensatie bepaald worden: netto norm (%) = bruto norm (%) * oppervlakte plangebied (m²) / oppervlakte verhardingstoename (m²). Om de toename van de verharding en de benodigde watercompensatie te bepalen is een verhardingsbalans opgesteld. Dit is ook nader afgestemd met het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard.
De navolgende tabel toont de verhardingsbalans voor het woningbouwdeel van het project.
| Oppervlak (m²) | Totalen (m²) |
Uitgeefbaar | | 28.745 |
Daken | 10.712 | |
Tuinen (waarvan 50% verhard) | 18.033 | |
Openbare infrastructuur | | 17.119 |
Wegen | 6.336 | |
Parkeren | 2.340 | |
Fietspad | 1.417 | |
Voetpad | 5.260 | |
Woonhof (erf) | 1.300 | |
Wandelpad | 466 | |
Water & groen | | 19.282 |
Nieuw water te graven | 5.174 | |
Bestaand water te handhaven | 743 | |
Dempen/graven water | 0 | |
Groenoppervlak | 13.365 | |
Totaal oppervlak | | 65.146 |
Verhard oppervlak | | 36.848 |
Percentage verhard oppervlak | | 57% |
Benodigde compensatie | | 5.159 |
Surplus water | | 15 |
In totaal is er een toename aan verharding van 36.848 m². Daarvan dient conform de eisen van het hoogheemraadschap minimaal 14% (per m² toename verharding) gecompenseerd te worden, wat neerkomt op 5.159 m² aan oppervlaktewater. Het voorgenomen plan voorziet in de realisatie van 5.174 m² aan oppervlaktewater. De invulling hiervan wordt gerealiseerd in de bestemming groen in het woongedeelte (het hogere peilvak), zoals tevens op bovenstaande afbeelding weergegeven. Hiermee wordt er voldaan aan de benodigde compensatie-opgave.
De navolgende tabel toont de verhardingsbalans voor het sportparkdeel van het project.
| Oppervlak (m²) | Totalen (m²) |
Uitgeefbaar | | 0 |
Daken | 0 | |
Tuinen (waarvan 50% verhard) | 0 | |
Openbare infrastructuur | | 17.107 |
Wegen | 6.828 | |
Parkeren | 4.569 | |
Fietspad | 3.147 | |
Voetpad | 517 | |
Wandelpad (park) | 2.046 | |
Sportinvulling (verhard) | | 41.644 |
Sportcomplex | 1.410 | |
Verharding sportcomplex | 8.791 | |
Sportvelden tennis en sporthal | 8.253 | |
Sportveld voetbal 50% | 23.190 | |
| | |
Water & groen | | 100.549 |
Nieuw water te graven | 7.079 | |
Bestaand water te handhaven | 1.219 | |
Dempen/graven water | 0 | |
Groenoppervlak | 69.066 | |
Sportveld voetbal (onverhard) | 23.185 | |
Totaal oppervlak | | 159.300 |
Verhard oppervlak | | 58.751 |
Percentage verhard oppervlak | | 37% |
Benodigde compensatie | | 2.938 |
Surplus water | | 4.141 |
In totaal is er een toename aan verharding van 58.751 m². Daarvan dient conform de eisen van het hoogheemraadschap minimaal 5% (per m² toename verharding) gecompenseerd te worden, wat neerkomt op 2.938 m² aan oppervlaktewater. De invulling hiervan wordt gerealiseerd in de bestemming groen van het sportparkdeel (het lagere peilvak). Hiermee wordt er voldaan aan de benodigde compensatie-opgave.
Afstemming met hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard
Het hoogheemraadschap heeft ten behoeve van deze ontwikkeling de notitie 'Inrichting watersysteem ’t Verlaat in Zevenhuizen' (d.d. 27 januari 2022) opgesteld, waarbij de herontwikkelingen van zowel de Swanladriehoek als die van Van 't Verlaat-Leliestraat in samenhang in ogenschouw zijn genomen. HHSK constateert dat de duiker bij de kruising van de Knibbelweg en de Noordelijke Dwarsweg nu al een knelpunt vormt en niet voldoet aan de afvoernormen van het hoogheemraadschap. Om het water op een verantwoorde wijze richting het noorden af te voeren zijn aanpassingen nodig, zoals het verbreden van de watergang tussen de Swanladriehoek en de kassen tot een breedte van minimaal 4 meter en met een diepte van minimaal 0,6 m. In het stedenbouwkundige plan en in het voorliggende bestemmingsplan is rekening gehouden met deze verbreding.
De watercompensatie en algehele waterparagraaf is afgestemd met het hoogheemraadschap en zij kunnen instemmen met het voorliggende initiatief.
Waterafvoer
Het voornemen is om de toekomstige bebouwing aan te sluiten op een gescheiden rioleringsstelsel, waarbij het afvalwater aangesloten wordt op het gemeentelijk rioolstelsel. Het hemelwater wordt geïnfiltreerd in de bodem en afgevoerd naar de naastgelegen watergangen. Hierbij worden geen uitlogende materialen gebruikt.
Waterkeringen
Uit het raadplegen van de legger van hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard blijkt dat de Ringvaart van de Zuidplaspolder een primaire waterkering betreft. Voor zover gelegen binnen het plangebied is hieraan de dubbelbestemming ‘Waterstaat – Waterkering’ toegekend. Verder zijn er binnen en in de directe omgeving van de planlocatie geen regionale en/of primaire waterkeringen aanwezig.
De navolgende afbeelding toont een uitsnede van de legger van hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard.
Uitsnede legger hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard (bron: hoogheemraadschap van Schieland en Krimpenerwaard)
Conclusie
Gelet op het voorgaande kan gesteld worden dat het aspect water geen belemmeringen veroorzaakt voor de beoogde ontwikkeling.