Bestemmingsplan LOFAR-station Weerselo

3.2 Toekomstige situatie

Het plan voorziet in de realisatie van een LOFAR-station voor het uitvoeren van astronomisch onderzoek en onderzoek naar infrageluid. Voor beide typen onderzoek is verschillende meetapparatuur noodzakelijk. Op de navolgende luchtfoto zijn de benodigde antennevelden ingetekend.

3.2.1 Algemeen

Het LOFAR-sensorveld heeft een afmeting van circa 270 m bij circa 100 m. De inrichting van het plangebied is gericht op het onderhoud van de antennes. Er wordt geen hek of afrastering geplaatst rond het antennestation. Het perceel zal enigszins verruigen. In overleg met de omliggende grondeigenaren zal het perceel af en toe worden gemaaid, zodat de antennes kunnen worden onderhouden en er niet teveel storing optreedt (extensief beheer). Hierdoor past een antennestation zowel in een akkerbouwgebied, graslandgebied als natuurgebied.

Het LOFAR-station wordt aangesloten op het openbaar stroomnet, het glasvezelnet (indien nodig) en/of het telefoonnetwerk. Daarvoor wordt een kleine straatkast bij de ingang van het perceel of in de berm van de weg geplaatst. Deze straatkast wordt gezien als nutsvoorziening en kan daarom buiten het plangebied worden gerealiseerd.

Tevens wordt centraal in het plangebied een kast voor de signaalverwerking geplaatst, van 200 cm hoog, 240 cm breed en 80 cm diep. De signaalverwerking van eventueel aan te leggen apparatuur voor de niet-astronomische toepassingen (Infra geluid) geschiedt eveneens via deze kast.

Straatkast

Kast voor signaalverwerking(apparatuurkast)

Straling

De antennes zorgen niet voor straling, omdat er geen zender aan is verbonden. Het betreffen alleen antennedraadjes, welke vergelijkbaar zijn met antennes van auto's. De apparatuurkast is zodanig afgewerkt dat eventuele straling uit de elektronica binnen de apparatuurkast blijft. Mocht er straling uit de apparatuurkast komen, dan vangen de aanwezige antennes deze op, waardoor het een storingsbron vormt voor het LOFAR-sensorveld.

Bereikbaarheid

Het perceel ligt ten zuiden van de beek. Het plangebied is voor aanleg van LOFAR en het beheer en onderhoud bereikbaar via de bestaande overgang die ook door de eigenaar gebruikt wordt voor het bewerken van zijn land.

3.2.2 Astronomisch deel

In het plangebied worden twee antennevelden voor astronomisch onderzoek geplaatst, te weten een cirkelvormig veld met een diameter van 85 m voor Low Band Antennes (LBA) en een cirkelvormig veld met een diameter van 55 m voor High Band Antennes (HBA).

Low band antennes

Een LBA-antenneveld bevat 96 eenvoudige antennes, bestaande uit een pvc-buis van 1,60 m hoog en vier schoordraden, waarvan het bovenste gedeelte de eigenlijke antenne is.

Onder elke antenne wordt om waarneemtechnische redenen een ijzeren rooster gelegd. Elke antenne is door middel van een glasvezelkabel op een apparatuurkast aangesloten, waar de eerste signaalbewerkingen plaatsvinden. Deze kabels liggen circa 40 cm diep. Navolgende figuren geven een impressie van de antennes.

Low Band Antenne, in rood aangegeven de eigenlijke antennes

LBA-veld

Rooster als bodemplaat

High band antennes

Een HBA-antenneveld bestaat uit 768 nog kleinere antennes die zijn ingepakt in piepschuimdozen, deze zijn weer ingepakt in speciaal zwart plastic. Deze dozen, ook wel 'tiles' of tegels genoemd, zijn 60 cm hoog. Het totale oppervlak is circa 50 m bij 50 m. Alle antennes worden op het maaiveld gelegd en er is geen sprake van funderingen.

Prototype HBA, zonder piepschuimen doos

Ingepakte HBA-tiles

3.2.3 Infrasound metingen

Op het perceel wordt mogelijk nog een meetpunt van het KNMI aangebracht. Deze bestaat uit een ronde koker (diameter circa 50 cm, diepte 80 cm) die circa 25 cm boven de grond uitsteekt en waaraan zes tuinslangen zijn bevestigd. Onder in de koker zit een zeer gevoelige barometer waarmee infrasound metingen worden gedaan. Infrasound is een voor mens en dier niet hoorbaar geluid. Het is namelijk een luchtdruk verplaatsing met een zeer lange golflengte.

Infrasound meetpunt KNMI

Schematisch overzicht geïnstalleerde microbarometer in put met windruis onderdrukker

3.2.4 Overige ontwikkelingen

In het kader van de landinrichting (zie subparagraaf 4.2.3) zullen de percelen worden omgevormd tot nieuwe natuur. Met het LOFAR-station krijgt het perceel een nieuwe functie, waarbij door de verruiging de natuurwaarde enigszins verhoogt. Omdat de antennes voor een tijdelijke periode worden geplaatst (circa tien jaar) en de antennes makkelijk zijn te verwijderen, vormt de plaatsing van de antennes geen belemmering voor de omvorming tot natuur. Een dergelijke transformatie van het gebied (van agrarisch naar natuur) is niet opgenomen in het bestemmingsplan Buitengebied 2010. Daarin heeft het perceel de bestemming Agrarisch-1 met de dubbelbestemming Ecologie en enkele aanduidingen. In oktober 2011 is ten behoeve van de 'Landinrichting Saasveld-Gammelke' het ontwerpbestemmingsplan 'Lemselerbeek' ter inzage gelegd. Dat bestemmingsplan vormt de basis voor dit bestemmingsplan omdat hierin de omzetting van de grond van agrarisch naar bos en natuur geregeld wordt. Na opheffing van het Lofarstation zullen de percelen natuurgebied blijven.