Benderse 20 te Ruinen

5.4 Natuur

Effecten op beschermde flora en fauna als gevolg van de gewenste ontwikkeling, kunnen niet op voorhand worden uitgesloten. Middels een verkennende toetsing is de eventueel aanwezige beschermde flora en fauna in beeld gebracht en zijn de effecten van de gewenste ontwikkeling op deze soorten beoordeeld. Verder ligt het plangebied op korte afstand van Natura 2000-gebied Dwingelderveld en ligt het binnen de begrenzing van de provinciale Ecologische Hoofdstructuur (EHS). De voorziene ontwikkeling zou kunnen leiden tot negatieve en/of significante effecten op de beschermde waarden van deze natuurgebieden. In de volgende paragrafen wordt een samenvatting gegeven van de toetsing. Het gehele onderzoek is te vinden in de bijlage.

5.4.1 Verkenning Flora en Faunawet

Op 13 mei 2011 is een ecologische verkenning op locatie uitgevoerd. Daarbij is gelet op de aanwezigheid van beschermde flora en fauna. Daarnaast zijn inschattingen gemaakt van het (mogelijke) voorkomen van beschermde soorten op basis van terreinkenmerken.

Tijdens deze verkenning zijn de volgende beschermde soorten waargenomen:

• Nesten van een boerenzwaluw in de schuur
• Nest van een winterkoning in de schuur en zonwering woning
• Nest van een spreeuw in de schuur
• Koolmees in nestkastje aan de schuur

Bij het uitvoeren van de werkzaamheden moet rekening wordt gehouden met het broedseizoen van vogels. Daarnaast moet rekening gehouden worden met de potentiële aanwezigheid van verblijfplaatsen van vleermuizen in de woonboerderij. Werkzaamheden aan of tegen de gevel tijdens het kraamseizoen (eind april tot eind juli) moet worden vermeden en de gevel mag niet extra verlicht worden. Wanneer gewerkt wordt volgens deze aanbevelingen zijn aanvullende maatregelen niet nodig.

Voor de aanwezige licht beschermde soorten geldt een vrijstelling van de verboden in het geval van ruimtelijke ontwikkelingen. Aan deze vrijstelling zijn geen aanvullende eisen gesteld. De zorgplicht blijft wel van toepassing.

5.4.2 Verkenning natuurbeschermingswet 1998

De Natuurbeschermingswet 1998 regelt de bescherming van Natura 2000-gebieden, die ten uitvoering van de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn zijn of worden aangewezen. Natura 2000 is een samenhangend Europees netwerk van beschermde gebieden, met als doel de waardevolle en gevarieerde Europese natuur te behouden. Nederland telt nu 166 Natura 2000-gebieden, die momenteel formeel worden aangewezen. Daarnaast regelt de Natuurbeschermingswet de bescherming van de Beschermde Natuurmonumenten, die in het verleden zijn aangewezen in het kader van Nederlandse regelgeving. De status van Beschermde Natuurmonumenten die binnen de begrenzing van Natura 2000-gebieden liggen, zal komen te vervallen bij de formele aanwijzing als Natura 2000-gebied.

Op circa 260 meter van de te verbouwen boerderij ligt Natura 2000-gebied Dwingelderveld. Het plangebied zelf ligt buiten de begrenzing van het Natura 2000-gebied. Voor projecten of andere handelingen in en buiten Natura 2000-gebieden die de kwaliteit van habitattypen of leefgebieden kunnen verslechteren en een significant verstorend effect kunnen hebben op soorten waarvoor het Natura 2000-gebied is aangewezen geldt een vergunningplicht (art. 19d Natuurbeschermingswet 1998).

In de nabije omgeving van het plangebied komen volgens het Natura 2000-gebied Dwingelderveld de volgende beschermde waarden voor

• De Kamsalamader
• Roodborsttapuit en Paapje
• Niet broedvogels

In het kader van het Beheer- en Inrichtingsplan zullen nabij Benderse 4 poelen worden aangelegd voor de Kamsalamander. Aangezien het plangebied Benderse 20 ongeschikt is voor de Kamsalamander en de soort voor zover bekend niet gevoelig is voor verstoring door geluid, kan significante verstoring als gevolg van de voorgenomen ontwikkeling worden uitgesloten.

De afstand van het plangebied tot het broedgebied van de Roodborsttapuit en het Paapje is 400 meter. Het is niet waarschijnlijk dat er op een afstand van ruim 400 meter nog sprake is van een wezenlijke verhoging van de geluidsbelasting. De geluidsbelasting gaat bovendien niet gepaard met een binnen het Natura 2000-gebied waarneembare visuele verstoring. Hierdoor zullen vogels deze geluidsbelasting als minder bedreigend ervaren. Op basis van voorgaande kan significante verstoring van het Paapje en de Roodborsttapuit, die op ruim 400 meter van de boerderij voorkomen, worden uitgesloten.

Vanwege het gesloten karakter en de aanwezigheid van verstoringsbronnen is de omgeving van het plangebied minder geschikt als foerageergebied voor ganzen en zwanen. Het gebied is daarnaast vanwege het ontbreken van meren of plassen niet geschikt als slaapplaats voor Toendrarietgans en de Kleine zwaan. Voor de Wintertaling en Slobeend is de omgeving van de planlocatie niet geschikt als foerageer- of rustgebied. Beide soorten zijn gebonden aan het Natura 2000-gebied zelf. De Wintertaling komt nauwelijks in het agrarisch gebied voor. In het Dwingelderveld is hij gebonden aan de dynamische pioniermilieus. De Slobeend komt voor in plassen en meren. Deze zijn in het plangebied en in de omgeving van het plangebied niet aanwezig.

Alleen de Toendrarietgans en Kleine zwaan kunnen in de directe omgeving van het plangebied foerageren. Het is niet bekend of deze soorten ook daadwerkelijk in de omgeving van het plangebied voorkomen. Tijdens de bouwfase en de gebruiksfase kunnen deze soorten worden verstoord door bewegingen van mensen en machines en door geluid. Hierdoor zal de directe omgeving van het plangebied ongeschikt raken als foerageer-gebied. De omgeving van de planlocatie is ook in de huidige situatie echter minder geschikt als foerageergebied voor deze soorten In de ruime omgeving van het Dwingelderveld is momenteel voldoende foerageergebied voor deze soorten aanwezig. De instandhoudingsdoelen voor beide soorten worden momenteel ruimschoots gehaald. Op grond van voorgaande kan significante verstoring van beide soorten dan ook worden uitgesloten.

Mogelijk worden tijdens de bouwfase en in de gebruiksfase al dan niet tijdelijk verlichtingsbronnen aangebracht. Ook deze verlichting zou kunnen leiden tot verstoring van fauna. Het zal echter gaan om verlichting die naar beneden is gericht, waardoor de uitstraling naar de omgeving beperkt zal zijn. De mate van verstoring zal niet groter zijn dan de verstorende werking van geluid. Significante effecten op de beschermde waarden van het Natura 2000-gebied kunnen met zekerheid worden uitgesloten.

De verbouwing van de woning en de bouw van de schuren aan de Benderse 20 leiden met zekerheid niet tot significant negatieve effecten op de instandhoudingsdoelen voor Natura 2000-gebied Dwingelderveld en brengen realisatie van de instandhoudingsdoelen dus niet in gevaar. Dit betekent dat er geen nadere toetsing (passende beoordeling) noodzakelijk is en er geen sprake is van een vergunningplicht vanuit de Natuurbeschermingswet 1998.

5.4.3 Ligging plangebied ten opzichte van de EHS

Het begrip EHS is in 1990 in het Natuurbeleidsplan (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (destijds Landbouw, Natuurbeheer en Visserij) (LNV)) geïntroduceerd. Het doel van de EHS is het verbinden van Nederlandse natuurgebieden (zogenaamde 'ontsnippering') en daardoor het behouden van de Nederlandse biodiversiteit. Dit wordt onder andere gedaan door het ontwikkelen van nieuwe natuur en het vergroten van bestaande natuurgebieden. Hierdoor worden de mogelijkheden voor migratie en uitwisseling tussen populaties vergroot en raken populaties minder geïsoleerd. Op de lange termijn kan zo de biodiversiteit (hopelijk) worden gewaarborgd.

Provincies zijn verantwoordelijk voor de begrenzing van de EHS en het realiseren van de kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen. De oppervlaktedoelstellingen voor de EHS moeten in 2018 zijn gerealiseerd.

De planlocatie is gelegen in de EHS, maar heeft geen natuurfunctie. De locatie heeft momenteel een woonbestemming en een agrarische bestemming. De ontwikkelingen vinden plaats binnen het perceel, waarop in de huidige situatie niet de gewenste natuurwaarde (droge heide) aanwezig is.

Aan de provincie Drenthe is voorgelegd of er nog aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn. De provincie Drenthe heeft aangegeven dat de provincie per saldo naar minder bebouwing wil in EHS gebied. Dit betekent dat indien per saldo de bebouwing toe neemt, er elders in EHS gebied deze oppervlakte gecompenseerd moet worden.

De uitbreiding bestaat uit de volgende onderdelen met de bijbehorende oppervlakten:

Met de provincie Drenthe is de afspraak gemaakt dat compensatie gezocht wordt in de nabije omgeving. Natuurmonumenten heeft een boerderij in eigendom aan De Benderse. Deze locatie wordt aangeduid met de locatie "Platen". Op het perceel staan twee schuren die op de nominatie staan om gesloopt te worden. De schuren hebben een oppervlakte van 243 m2 en 270 m2. Door het slopen van deze schuren zal ruimschoots voldaan worden aan de compensatie regeling. De locatie is gelegen in de gemeente Westerveld. Natuurmonumenten zal het initiatief nemen om deze sloop planologisch te borgen.

De locatie wordt aangeduid met locatie "Platen" en is weergegeven op onderstaande kaart:

Locatie "Platen"