4.6 Optimaliseringsmaatregelen ten behoeve van de groene contour
Het plangebied grenst aan de zuid- en westzijde aan de Ecologische Hoofd-Structuur (EHS). In de huidige situatie is er aan de westzijde sprake van bos met een goed ontwikkelde boomlaag van dennen, eiken en beuken en staand dood hout. Het heeft veel structuur en variatie met veel soorten in de struiklaag waaronder hazelaar, hulst en veel verjonging. Hier zijn geen aanpassingen nodig4.
Het bos ten zuiden is eentoniger met dennen, maar heeft wel diverse oude beuken. Het kent geen goed ontwikkelde struiklaag. Een kruidlaag is nauwelijks aanwezig, wat typerend is voor dit soort bos. Sinds de sloop van het oude gemeentehuis ligt de nieuwe bouwlocatie braak en bestaat hoofdzakelijk uit een korte grasvegetatie. Het terrein wordt nu soms ook door dieren gebruikt om door te steken naar andere bosgebieden in de gemeente.
Het terrein wordt nauwelijks door diersoorten gebruikt. Vogels, vleermuizen en kleine zoogdieren bevinden zicht vooral in de aangrenzende bossen en de bosranden.
Reeds bij het ontwerp van het gebouw en bij de inrichting van de omgeving zal rekening worden gehouden met de EHS. Uitgangspunt daarbij is, dat de bestaande natuur in het naastgelegen gebied dat is aangemerkt als EHS, in de toekomstige situatie minder wordt belast dan in de huidige situatie. Waar mogelijk zal ook de inrichting van de planlocatie een positieve bijdrage leveren aan de EHS.
Tijdens het ontwerp, de bouw en het gebruik van het nieuwe gemeentekantoor, worden daarom maatregelen getroffen die positief zijn voor de biodiversiteit van de EHS. De gemeente kan daarbij een voorbeeldfunctie hebben als het gaat om duurzaam, natuur- en vooral faunavriendelijk bouwen, alsmede het ecologisch verantwoord inrichten van het terrein.
De te nemen maatregelen worden als volgt samengevat:
- Als eerste maatregel wordt het gemeentekantoor georiënteerd op de Dorpsstraat. De bovengrondse bouwblokken vormen een grotendeels besloten eenheid, waarbij de gebouwen een buffer vormen in de richting van de EHS-gebieden. Hierdoor wordt zoveel mogelijk verstoring van de EHS vermeden. Door de situering van losse bouwblokken kunnen vleermuizen blijven fourageren en kunnen vogels blijven rondvliegen tussen de gebouwen. Deze gebouwen vormen derhalve geen hindernis voor deze soorten. Doordat de gebouwen op een afstand van minimaal circa 5 meter uit de bosranden zijn gesitueerd, zullen de aanwezige bomen aan de rand van het bos geen hinder ondervinden van de gebouwen en kunnen diverse dieren zich nog langs de bosrand verplaatsen.
- Naast de positie van de gebouwen worden er in de aan de EHS grenzende bouwblokken (A) en (B) maatregelen ten behoeve van vleermuizen genomen. De meeste vleermuizen foerageren in de open ruimte en hebben bosranden nodig voor hun oriëntatie. Om het leefgebied van deze vleermuizen te verbeteren worden in de kapconstructie van de nieuwe gebouwen voorzieningen getroffen zodat vleermuizen er een verblijfplaats kunnen vinden. Hiermee worden randvoorwaarden gecreëerd om de populatie vleermuizen in het gebied te laten groeien.
- Ten behoeve van de zich in het bos ophoudende vleermuizen worden (naast de hierboven reeds genoemde maatregelen) extra voorzieningen getroffen. Vleermuizen zijn dieren die in de schemering op pad gaan om op insecten te jagen en om naar andere verblijfplaatsen te trekken. Licht is daarbij een verstoringsfactor. Om er voor te zorgen dat de dieren niet worden verstoord door verlichting van auto's komt er een streng beleid op het gebied van parkeren. Onderdeel van de planvorming is namelijk dat naast het nieuw aan te leggen (park)laantje ruimte wordt geboden aan 20 parkeerplaatsen. Deze parkeerplaatsen zullen in hoofdzaak gebruikt gaan worden als overloop van de parkeergarage en medewerkers en/of bezoekers die de auto niet durven te parkeren in de parkeergarage.
- De uitstraling in de richting van de EHS zal geminimaliseerd worden door ter plaatse een parkeerregime in te stellen. Aan de zijde van de Dorpsstraat zal een poller de toegang tot het parklaantje (Molenweg) en de daaraan gesitueerde parkeerplaatsen reguleren. De poller zal met behulp van een intercom kunnen worden bediend vanuit de receptie van het gemeentehuis in het Cultuurhuis. Op deze wijze is het parkeerterrein derhalve uitsluitend tijdens kantooruren bereikbaar en is het zeker dat er in de schemering en nachtelijke uren geen verstoring optreedt door verlichting en geluidoverlast in de richting van de bossen en met name de vleermuizen. Tijdens kantooruren dient het parklaantje op deze wijze als toeleveringsweg voor leveranciers ten behoeve van de bevoorrading van het gemeentekantoor. De publieksfunctie blijft ongewijzigd, dus de frontoffice van de gemeente blijft in het Cultuurhuis. Ook de bezoekers voor de backoffice die gehuisvest zijn in het gemeentekantoor worden ontvangen bij de receptie in het Cultuurhuis, waarna de medewerkers vanuit de backoffice hun bezoek via de wandelroute door de parkeergarage zullen ontvangen in het Cultuurhuis of in het souterrain onder het gemeentekantoor.
Lichtuitstraling richting de EHS, zowel aan de zuid- als de westzijde van het gemeentekantoor zal onmogelijk gemaakt worden. De luiken zullen gesloten worden terwijl terreineverlichting niet richting het EHS-gebied zal stralen doch richting het park tussen de drie gebouwen.
Op de zaterdagen en zondagen wordt de Molenweg vanaf de Dorpsstraatzijde van 8.00 tot 17.00 uur opengesteld voor bezoekers van de Harmonie en het Rosarium. In deze periode kan ook geparkeerd worden op de hiervoor genoemde 20 parkeerplaatsen.
Samenvattend kan worden geconcludeerd dat het parkeer- en toelatingsregime ertoe leidt dat er in de weekenden beperkt zal worden geparkeerd (van 8.00 - 17.00 uur) en op feestdagen en tijdens de avonduren niet. Lichtuitstraling richting de EHS wordt voorkomen door het sluiten van de luiken en het dusdanig plaatsen van de lantaarns dat het licht richting het park tussen de gebouwen schijnt. Bovengronds is geen toename van bewegingen van mensen doordat de centrale receptie ongewijzigd blijft, dus in het Cultuurhuis. Ook tijdens de bouwwerkzaamheden wordt rekening gehouden met de verlichting door geen bouwlampen in de bosrand te plaatsen en het bos niet aan te lichten.
- Naast het gegeven dat het parklaantje niet als doorgaande laan gebruikt kan worden en er minimaal wordt geparkeerd, zal ook de Molenweg van de zijde van het gemeentekantoor worden afgesloten voor auto's. De huidige verbinding tussen de Dorpsstraat en de Molenweg komt daardoor te vervallen, zodat het aantal autobewegingen tot een minimum wordt teruggebracht. Dit zal ten goede komen aan het omliggende bosgebied en een meerwaarde opleveren qua rust en veiligheid voor de in het gebied voorkomende fauna. Er zijn namelijk regelmatig dieren waaronder ringslangen die het slachtoffer worden van het verkeer. Overigens zal het parklaantje wel toegankelijk blijven vanaf de Molenweg en vice versa voor langzaam verkeer.
- Om eventueel optredende geluid- en lichthinder als gevolg van de activiteiten in de gebouwen zo veel mogelijk te voorkomen, zullen de vensters worden voorzien van luiken. Tijdens de schemering of nachtelijke uren worden de luiken gesloten.
- Daarnaast worden de nieuwe gebouwen niet aangelicht, zodat vleermuizen en andere nachtactieve dieren niet worden belemmerd in hun gedrag. Uitzondering vormen de openbaar toegankelijke paden. Vanuit het oogpunt van sociale veiligheid is verlichting van deze paden noodzakelijk. De paden zullen matig worden verlicht en worden voorzien van armaturen die in de richting van de bodem schijnen. De lampen zullen branden op zonne-energie.
- Aan de zijde van het IJskelderbos zal, naast een overgang van struiken aan de bosrand, de zone langs de boszijde worden versterkt met het nieuw aan te leggen parklaantje. Dit laantje zal in de toekomst een extra buffer vormen en een geschikte foerageerlocatie zijn voor vleermuizen. Tevens is het een nieuw lijnvormig element waarlang vleermuizen kunnen vliegen.
- In de bossen direct buiten het plangebied zullen ook maatregelen voor vooral vlinders, vogels, insecten en bijen worden genomen. Er worden struiken/heesters en kruidachtige planten en bolgewassen (bij voorkeur gebiedeigen en inheems) aangeplant die voor deze soortgroepen aantrekkelijk zijn. De stinzenplanten vormen bijvoorbeeld een voedselbron voor bijen in het vroege voorjaar. Dit is van belang omdat bijen in verschillende perioden van het jaar hun voedsel moeten kunnen vinden. In de omgeving van het plangebied zullen ondersteunend daaraan nestgelegenheden worden opgenomen, bijvoorbeeld in de vorm van diverse typen nestkasten, houtstapels of insecten- en bijenhotels. De andere dierengroepen zullen vooral gebruik maken van het aangrenzende bos.
- Het parklaantje krijgt een uitstraling en materialisering die past in de natuurlijke omgeving. Door middel van halfverharding zal het parklaantje worden ingericht. Water infiltreert hierdoor goed in de grond en voor diverse diersoorten vormt dit soort verharding een betere ondergrond dan meer stedelijke verhardingen, zoals baksteen of asfalt.