Structuurvisie Linten in de Oude Stad

Samenvatting van de visie

Aanleiding

De huidige plansystematiek die sturing geeft aan bestemmingsplannen en -herzieningen blijkt niet voldoende te zijn om de gewenste kwaliteit in de linten te sturen. Naast ruimtelijke aspecten (o.a. hoogte/ breedte nieuwbouw) is ook de eenzijdige gerichtheid van ontwikkelaars op appartementen een punt van zorg. Er wordt (te) kolossaal (in hoogte en breedte) gebouwd, winkels verdwijnen, er is steeds meer leegstand, historische panden worden gesloopt en er is een gebrek aan kwaliteit van de openbare ruimte. Kortom, de linten gaan in zijn algemeenheid in sfeer en functie achteruit en de roep om meer bijsturing wordt steeds luider.

Algemene wens is te komen tot een introductie van een nieuwe manier van omgaan met de linten (dit gaat niet alleen om het bouwen, maar ook om de contacten met bewoners, ondernemers, de inrichting openbare ruimte etc.). Deze manier moet meer bijdragen en beter aansluiten op het karakter en de sfeer van de linten en die een aantal problemen waar de linten nu mee kampen oplost.

De linten zijn erg belangrijk voor de economie van Tilburg. Circa 10% van de werkgelegenheid en 21% van het aantal winkels (met 17% van de winkelvloeroppervlakte) bevinden zich in de linten. De goede bereikbaarheid, de sterke menging van functies en de aanwezigheid van bekende winkels zijn sterke punten. Uit onderzoek van de gemeente Tilburg en de Kamer van Koophandel is gebleken dat met name de winkelfunctie (zeker in het dagelijks segment) is afgenomen aan vrijwel alle bedrijvige linten, met uitzondering van de Korvelseweg, Besterdring en de Piusstraat (nabij de Binnenstad).

Linten: definitie

Een lint is een verbindingsweg met gebouwen die naast elkaar of aaneengrenzend zijn gebouwd en die zich uitstrekken aan weerszijden van een straat. Ze zijn organisch gegroeid en groeien en veranderen nog steeds. Een lint is erg waardevol voor een stad. Vaak zijn het belangrijke verkeersaders. Ze herbergen een groot deel van de winkelvoorzieningen en een aanzienlijk deel van de bedrijvigheid van Tilburg. Ze 'vertellen' de ontstaansgeschiedenis van de stad. Kenmerkend is de diversiteit van de bebouwing en de functie die deze bebouwing vervult. Linten zijn geen op zichzelf staande elementen, maar zijn met elkaar verbonden, fungeren als geheel en vormen zo een belangrijke stedelijke structuur.

In deze Structuurvisie Linten in de Oude Stad wordt een onderscheid gemaakt tussen bedrijvige en rustige linten:

• Bedrijvige linten: Bedrijvige linten kenmerken zich door relatief veel doorgaand verkeer met veel bedrijven en winkels (meer dan 20%). Samen met de ringbanen vormen de 'bedrijvige linten' het huidige ontsluitingssysteem voor auto's in de Oude Stad.
• Rustige linten: In deze linten ligt het accent op de functie wonen (min. 80 %). De bedrijvigheid is hier ondergeschikt.

Doelen

De doelen met betrekking tot rustige en bedrijvige linten in de Oude Stad zijn de volgende1:

• a. bescherming van de historische structuur en het erfgoed, alsmede aandacht voor de historische uitstraling van de linten: naast behoud van de meest waardevolle beeldbepalende ensembles kan de historie in de linten als randvoorwaarde, inspiratiebron of referentie voor nieuwe ontwikkelingen benut worden;
• b. vergroten van de herkenbaarheid van de linten en hun identiteit (openbare ruimte en verkeer);
• c. introductie van een nieuwe manier van bouwen die meer bijdraagt aan het karakter en de sfeer van de linten en die een aantal problemen waar de linten nu mee kampen oplost.
• d. behoud en stimulering van de dynamiek van de bedrijvige linten:  onder dynamiek wordt verstaan de combinatie van doorgaand verkeer en de aanwezigheid van een aanzienlijke hoeveelheid winkels en bedrijven (meer dan 20%).
• e. behoud en bevordering van de diversiteit van het wonen aan de linten met respect voor de historische perceelsgewijze bouwwijze van woningen en door beperking van de mogelijkheden tot appartementenbouw.

Visie en uitvoeringsprogramma

De visie op de linten volgt de drie thema's ruimtelijke ordening (met de subthema's detailhandel/bedrijvigheid, wonen, cultuurhistorie en stedenbouw), openbare ruimte en samenwerking met partijen op de linten.

Ruimtelijke ordening

Visie detailhandel/bedrijvigheid

• versterken dynamiek en levendigheid in de linten
• de linten economisch vitaal houden (o.a. ondernemersklimaat op peil houden)

maatregelen detailhandel/bedrijvigheid

A. De dynamiek concentreren in bedrijvige linten

B. Stimuleren de broedplaatsfunctie in bedrijvig linten

C. Investeren in samenwerking tussen overheid en ondernemers

Visie wonen

• behouden en versterken van de diversiteit in bebouwing en bewoning
• beperken van appartementenbouw
• historisch karakter van de linten als woonkwaliteit behouden

maatregelen wonen

A. Aanpassing van de functie wonen in bestemmingsplannen

B Aanpassing van richtlijnen bouwbreedte en bouwhoogte (K1,'korrel overig')

C. Stimuleren van nieuwe woonvormen

Visie cultuurhistorie

• inzet erfgoed (objecten en structuur) als randvoorwaarde voor beheer en ontwikkeling
• meer zorg voor historische bebouwing en de kenmerkende korrelgrootte
• behoud van ensembles

maatregelen cultuurhistorie

A. Planologisch vastleggen van cultuurhistorische ensembles

B. Formaliseren in de systematiek van de beheerbestemmingsplannen

C. Visie linten effectueren binnen specifieke planologische mogelijkheden

D. Stimuleren van hergebruik van waardevolle ensembles en monumenten

E. Investeren in uitstraling en communicatie van/over de linten

Visie stedenbouw

• zorgvuldiger omgaan met de linten door aandacht voor:
  • 1. de korrel, maat en schaal van de bebouwing
  • 2. aanwijzing van ensembles
  • 3. aandacht voor de overgang van de linten naar de buurt
  • 4. benadrukken van het verschil tussen monofunctionele woongebieden achter de linten en rustige en bedrijvige linten door een andere manier van bouwen (bijv. grotere diversiteit of meer stedelijke woningtypes aan de bedrijvige linten)
  • 5. aandacht voor diversiteit in de linten

maatregelen stedenbouw

A. Beperking van de bouwbreedte en bouwhoogte (K1, 'korrel overig', zie ook bijlage 7 )

B. Niet alleen kijken naar de bebouwingswand, maar naar de volledige diepte van het perceel.

C. ondergronds parkeren is niet verplicht. Het is wel verplicht om parkeerplaatsen mee te verkopen.

D. Door het beschermen van ensembles verwanding (= te lange en brede gebouwen) tegengaan

Openbare ruimte

Visie openbare ruimte

• behouden en versterken van de herkenbaarheid en continuïteit van de linten
• investeren in de kwaliteit, uitstraling en aantrekkelijkheid van de openbare ruimte

maatregelen openbare ruimte

A. Afstemmen van evt. hogere eisen in de bedrijvige linten met beheer en onderhoud bedrijvige linten

B. Groen waar het kan

C. Meer aandacht voor het verblijfskarakter

D. Efficiënter omgaan met parkeren

E. Toepassen van principeprofielen voor rustige en bedrijvige linten

F. Bij herinrichting linten aansluiten op het Meerjarenprogramma

Samenwerking

Visie samenwerking

• het collectief belang van de linten benadrukken en uitdragen
  • 1. bedrijvigheid op bedrijvige linten vitaal houden
  • 2. gezamenlijke laagdrempelige projecten opzetten

maatregelen samenwerking

A. Voortzetten lintenmanagement op de Korvelseweg en Besterdring

• 1. zie ook de 'leidraad voor de linten in de Oude Stad van Tilburg', gemeenteraad september 2009.