Koesteeg, Nieuwkuijk

3.2 Wijdere omgeving

Onderstaande afbeelding geeft de ligging van het plangebied in de wijdere omgeving weer.

wijdere omgeving

3.2.1 Ontsluiting

De Nieuwkuijksestraat is de belangrijkste ontsluiting van het dorp. In het westen vormt hij de verbinding met Drunen, in het oosten gaat de Nieuwkuijksestraat over in de Onsenoortsestraat op het grondgebied van Vlijmen. In Vlijmen sluit de route tevens aan op de snelweg A59.

De enige andere weg die Nieuwkuijk met zijn omgeving verbindt is de St. Jorisstraat, die een verbinding legt met Helvoirt.

Dorpsinbreidingen die niet direct aan de Nieuwkuijksestraat liggen, zijn voor het merendeel ontsloten door insteekweggetjes die haaks op de Nieuwkuijksestraat staan. Enkele betrekkelijk recente inbreidingen vormen hierop een uitzondering en hebben een wat complexere ontsluitingsstructuur.

3.2.2 Ruimtelijk-functioneel

De ondergrond van Nieuwkuijk bestaat geheel uit een strokenverkaveling (slagenlandschap) die zich uitstrekt van noord naar zuid, haaks op de Nieuwkuijksestraat. Deze strokenverkaveling is ontstaan als gevolg van het graven van afwateringssloten ten behoeve van de ontginning van het landschap. De oorspronkelijke boerenerven langs de Nieuwkuijksestraat waren dan ook smalle, diepe percelen. De boerderijen werden aan de voorzijde gebouwd. Enkele monumentale boerderijen langs de Nieuwkuijksestraat illustreren deze geschiedenis.

woonboerderij op de hoek van de Nieuwkuijksestraat en de Koesteeg

In de loop der tijd heeft er een geleidelijke verdichting plaatsgevonden in de bebouwing van het dorp. In eerste instantie gebeurde dit door de bouw van agrarische opstallen op de achtererven. Later werden ook woningen toegevoegd. Op plekken waar sprake was van meerdere woningen op het achtererf ontstonden insteekweggetjes, dwars op het dorpslint (zie onderstaande kaart).

beeld van typische strokenverkaveling

Nadat alle open plekken in het lint waren ingevuld hebben vanaf de jaren '60 enkele meer planmatige inbreidingen achter de bestaande bebouwing plaatsgevonden. Deze inbreidingen zijn relatief bescheiden, maar hebben ruimtelijk weinig relatie met de oorspronkelijke dorpsstructuur. De oorspronkelijke agrarische erven van Nieuwkuijk zijn sterk verkleind ten gunste van deze latere woningbouw.

In het zuiden van het dorp vormt de Meerdijk een betrekkelijk harde rand van het dorp. Daarbuiten bevindt zich een open, overwegend agrarisch, buitengebied dat goed bereikbaar is vanuit het dorp. De korenmolen Emma aan de St. Jorisstraat vormt een 'landmark' voor het recreatieverkeer in deze omgeving.

Enkele gangbare karakteristieken van de woningbouw in Nieuwkuijk zijn:

• eenvoudig van karakter:
  • 1. eenvoudige hoofdvorm
  • 2. eenvoudige kapvorm
  • 3. eenvoudig materiaalgebruik (vrijwel uitsluitend baksteen)

• massa's van één laag met kap;
• naast zadeldaken en mansardekappen komen incidenteel ook andere kapvormen voor;
• nokrichtingen hoofdzakelijk parallel aan de oorspronkelijke strokenverkaveling;
• met de voorzijde gericht naar het lint (Nieuwkuijksestraat);
• aan het landschap grenzen hoofdzakelijk achter- en zijerven;
• het contact met het landschap is informeel;
• achter het lint meer variatie dan direct eraan.

typisch straatbeeld met diverse bebouwingstypen (Nieuwkuijksestraat)