De Grote Beek

2.2 Stedenbouwkundige structuur

Het terrein van de Grote Beek ligt in het stadsdeel Woensel-zuid en wordt begrensd door vier infrastructuurlijnen. In het noorden ligt de Anthony Fokkerweg, in het oosten de Boschdijk en in het zuiden Vredeoord. Vanuit deze wegen is de Grote Beek voor autoverkeer bereikbaar. In het westen wordt de Grote Beek begrensd door de spoorlijn Eindhoven-Tilburg-Den Bosch.

Het grootste gedeelte van het terrein is eigendom van de GGzE. De GGzE biedt zorg en ondersteuning aan patiënten met een complexe, meervoudige en langdurige psychiatrische of psychologische aandoening. Het landschappelijke en bosrijke gebied van de Grote Beek geeft rust en overzicht en moet de patiënten gezondheid brengen.

In 1918 is het terrein als een buitenplaats ingericht met losstaande bebouwing gescheiden door bospartijen en open, weideachtige, gebieden. Sinds 1918 zijn veel gebouwen gesloopt en is veel nieuwbouw gerealiseerd. Met name in de jaren '70 en '80 zijn de kenmerkende, intern gerichte paviljoenachtige, gebouwen gerealiseerd. Ondanks deze ontwikkelingen is het terrein nog steeds bosrijk en groen. Een aantal oorspronkelijke gebouwen is nog aanwezig en landschappelijke structuren zijn nog te steeds te herkennen, waaronder restanten van het riviertje de Grote Beek. Karakteristieke gebouwen zoals het hoofdgebouw, het ketelhuis en de kapel zijn rijksmonumenten. De Hoeve, die vroeger in het weidegebied stond, is nog steeds aanwezig. Door verandering in het beeld van zorg en psychiatrie is het terrein steeds opener gemaakt en is tegenwoordig openbaar toegankelijk.

De Grote Beek maakt onderdeel uit van Landelijk Strijp, één van de drie stadsparken van Eindhoven. Door de spoorlijn ligt de Grote Beek enigszins geïsoleerd ten opzichte van Landelijk Strijp. Door het openstellen van het terrein voor recreanten en het organiseren van festiviteiten voor bewoners van de stad sluit de Grote Beek aan op het programma van Landelijk Strijp.

Het terrein van de Grote Beek kan worden verdeeld in drie gebieden. Het zuidelijke gedeelte is het minst bebouwde en meest toegankelijke gedeelte. De structuur van lanen (die aan de andere zijde van het spoor doorloopt in het Philips de Jongh-wandelpark) is kenmerkend voor dit gebied. Binnen deze structuur liggen bossen, volkstuinen, weiden en bebouwing. Het centrale gedeelte is het oorspronkelijke buitenplaats met zijn symmetrische grondpatroon. Hier bevinden zich de meeste karakteristieke gebouwen waaronder het hoofdgebouw, het ketelhuis en de kapel. Het noordelijke gedeelte is het meest gesloten gedeelte. Hier bevindt zich een gesloten instelling met onlangs gerealiseerde bebouwing.

In het bestemmingsplan voor de Grote Beek worden de bestaande kwaliteiten zoveel mogelijk gehandhaafd en /of beschermd. De afwisseling van bossen, open ruimtes en bebouwingsmogelijkheden worden in het bestemmingsplan aangegeven.

Het bosrijke gebied dat onderdeel is van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) krijgt de bestemming Natuur. Deze wordt één op één overgenomen van de provinciale structuurvisie. De weiden of open ruimtes krijgen de bestemming Groen. Het is niet wenselijk dat deze groene ruimtes geheel worden opgevuld met parkeerplaatsen en/of bebouwing. Deze ruimtes zijn samen met de bosrijke gebieden bepalend voor het landschappelijke beeld van de Grote Beek. Afhankelijk van de functie wordt binnen de groenbestemming aangegeven wat de mogelijkheden zijn.

De functies voor de GGzE krijgen de bestemming 'Maatschappelijk'. Binnen deze bestemming worden de bebouwingsmogelijkheden aangegeven, waarbij het bebouwingspercentage steeds 100% bedraagt, en de bebouwingshoogte afhankelijk is van de bestaande bebouwing en de stedenbouwkundige mogelijkheden ter plaatse.

De situering van de bestemming 'Maatschappelijk' is afhankelijk van de situatie. In het zuidelijke en noordelijke gedeelte van de Grote Beek is de bestemming 'Maatschappelijk' beperkt gelegd. Dit vanwege de ligging ten opzichte van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). In het centrale gedeelte van de Grote Beek komt de bestemming 'Maatschappelijk' vaker voor, met als uitgangspunt het oorspronkelijke symmetrische grondpatroon van de buitenplaats. De waardevolle panden krijgen binnen deze bestemming beperkte uitbreidingsmogelijkheden.

De belangrijkste wegen en recreatieve routes op het terrein krijgen de bestemming Verkeer-Verblijfsgebied.