HOV-baan Sterrenlaan

3.7 Groen

3.7.1 Groenbeleidsplan

Het Groenbeleidsplan 2001 heeft als doel het duurzaam veiligstellen en ontwikkelen van een kwalitatief hoogwaardige groenstructuur met de daarin passende functies. Het Groenbeleidsplan is op 5 november 2001 vastgesteld door de gemeenteraad. Onder de groenstructuur wordt verstaan: het stelsel van terreinen en/of elementen met ecologische, waterhuishoudkundige, recreatieve en/of ruimtelijk structurerende betekenis. Behoud van het bestaande groen is het uitgangspunt, evenals het (door)ontwikkelen van de groene kwaliteiten waar nodig. Het Groenbeleidsplan geeft in een kaart met zes ruimtelijke strategieën de kaders voor de ruimtelijke ontwikkeling in relatie tot groen.

Figuur: Groen en Recreatievoorzieningen

Het 'Groenbeleidsplan 2001' kent drie categorieën aanduidingen:

• ruimtelijke strategieën
• ontwerpstrategieën
• groentypologieën

Voor tet traject Sterrenlaan vanaf Winkelcentrum Woensel tot aan de gemeente grens aan de oostzijde (De Dommel) bij de aansluiting met Nuenen geldt het volgende.

Ruimtelijke strategieën:

• Dit traject ligt voor het overgrote deel in de ruimtelijke strategie 'Stad, rood beeldbepalend'.
• De Oude Gracht behoort tot de ruimtelijke strategie 'Structureel stadsgroen'.
• De omgeving met aansluiting met de Nuenenseweg behoort tot de ruimtelijke strategie 'Stad groen beeldbepalend'.
• Het Dommeldal tussen de Kosmoslaan en de gemeentgrens met Nuenen c.a. behoort tot de ruimtelijke strategie 'Natuur'.

Ontwerpstrategieën:

• De omgeving van de Winston Churchilllaan en waar de Sterrenlaan door de bebouwing loopt is de ontwerpstrategie 'Versterken stedenbouwkundige identiteit'.
• Bij de kruising met de Kennedylaan is de ontwerpstrategie 'Te behouden (of te versterken) groene beelddrager'.
• Bij de kruising met de Oude Gracht en de aansluiting van de Nuenenseweg is de ontwerpstrategie 'Versterken identiteit van de groenstructuur'.
• Ter hoogte van het Dommeldal zijn de ontwerpstrategieën 'Identiteit groen is natuurbepaald' en 'Behoud cultuurhistorische waarde'.

Groentypologieën:

• De omgeving van de Winston Churchilllaan en waar de Sterrenlaan door de bebouwing loopt is de groentypologie 'Overwegend standaard cultuurgroen'.
• Bij de kruising met de Kennedylaan is de groentypologie 'Relatief veel siergroen'.
• Bij de kruising met de Oude Gracht de groentypologie 'Overwegend natuurgroen, nader uit te werken'.
• Bij de aansluiting van de Nuenenseweg is de groentypologie 'Overwegend landschappelijk groen'.
• Ter hoogte van het Dommeldal is de groentypologie 'Overwegend natuurgroen'.

De belangrijkste conclusies uit het 'Groenbeleidsplan 2001' zijn:

• 1. Voor circa 95% van het plangebied wordt 'overwegend standaard cultuurgroen' voorgeschreven, omdat de Churchilllaan en het overgrote deel van de Sterrenlaan binnen de ruimtelijke strategie 'stad, rood beeld bepalend' liggen. Voor de kruising met de Kennedylaan is dit 'relatief veel siergroen', omdat deze laan een 'groene beelddrager' is. Voor het Dommeldal is dit 'overwegend natuurgroen' omdat dit dal in de ecologische hoofdstructuur ligt.
• 2. Alle overige conclusies zijn ondergebracht in de navolgende paragrafen 3.7.2, 3.7.3 en 3.7.4.

3.7.2 Kapbeleid Eindhoven: "Niet kappen tenzij"

De gemeentelijke kapverordening 'Niet kappen tenzij.. ' in de APV en de bijlage met compensatiefactoren is aan de orde als bomen verplant of gekapt moeten worden.

Voor dit plangebied zijn de belangrijkste conclusies in relatie tot de kapverordening de volgende:

• 1. De boomwaarde die door herprofilering moet worden gekapt, dient in het gebied tegen dezelfde waarde gecompenseerd te worden. Naast de aanschaf van de boom behoren ook de kosten voor planten, boompalen, bodemverbetering met bomenzand en/of bomengranulaat en eventueel ondergrondse boombunkers.

• 2. Aan het kappen van bomen in de middenberm in verband met de aanleg van groene wadi's zijn geen compensatievoorwaarden verbonden. In de wadi tussen de Kennedylaan en de Kosmoslaan wordt gecompenseerd met een waterminnende hybride elzensoort Alnus Spaethii (zonder Nederlandse naam) in een regelmatig verband ten behoeve van een uniform stedelijk beeld. In de wadi tussen de Kosmoslaan en de Dommel wordt gecompenseerd met de wilde elzensoort Zwarte els (Alnus glutinosa) 'meerstammig' in een 'strooiverband' voor een natuurlijke uitstraling.

• 3. Aan het kappen van bomen in de zuidelijke en de noordelijke bermen van de Churchilllaan en de Sterrenlaan zijn wel compensatie-eisen verbonden. Bij planten van bomen wordt voor een rustig beeld voor die soorten gekozen die daar al voorkomen, zodat er zo goed als geen nieuwe soorten worden geïntroduceerd.
  
  Noord- en zuidzijde Sterrenlaan
  Bij het planten van bomen aan de noord- en zuidzijde wordt ten behoeve van een rustig beeld gekozen voor de Zomereik (Quercus robur), Chanticleer sierpeer (Pyrus calleryana 'Chanticleer'), Veldiep Sarniënsis (Ulmus minor 'Sarniensis') en Sierappel (Malus 'Liset') en de regelmatige plantverbanden die daar reeds voorkomen. In de noordberm en een noordelijke tussenberm tussen de Mercuriuslaan en Craterlaan worden twee nieuwe groepen Boskriek (Prunus avium 'Landscape Bloom') aangeplant.
  
  Noord- en zuidzijde Churchilllaan
  Bij het planten van bomen aan de noord- en zuidzijde wordt voor een rustig beeld gekozen voor de soorten en de regelmatige plantverbanden die daar al voorkomen zoals Zomereik (Quercus robur), Witte paardenkastanje (Aesculus hippocastanum 'Baumannii) vruchtloze variëteit) en Rode paardenkastanje (Aesculus x carnea 'Briottii).
  
  Middenberm Churchilllaan
  Bij het planten van bomen in de middenberm wordt voor een rustig beeld gekozen voor Zomereik (Quercus robur), Moeraseik (Quercus palustris), Ratelpopulier (Populus tremula), en het 'strooiverband' dat daar al voorkomt. In plaats van Moeraseik (Quercus palustris) bij de Kennedylaan kan ook gekozen worden voor een naaldboomsoort.

• 4. De 'doorsnijding' van de Nuenenseweg door de Sterrenlaan kan 'verzacht' worden door in de middenberm van de Sterrenlaan Zomereiken (Quercus robur) te planten in het laanverband van de Nuenenseweg.

• 5. Om de cultuurhistorische weg Kennedylaan te versterken worden bij het nieuw te bouwen viaduct tussen de twee bestaande viaducten de volgende groenvoorzienigen gerealiseerd:

• Tussen de viaducten worden hoog in de taluds van de Kennedylaan 4 hoge opgesnoeide Douglassparren ( Pseudotsuga menziesii) geplant.
• De taluds onder de viaducten worden beplant met schaduwverdragende varens, die van water worden voorzien door het afstromende water van de wegdekken van de viaducten. Uit oogpunt van onderhoud en voorkomen van erosie worden dit soort taluds bijna altijd met klinkers bestraat. De plantgaten dienen erosievrij te worden vormgegeven. Het afstromende regenwater dient geleid te worden via nieuw ontworpen betonklinkers, zodat regenwater in de plantgaten voor bomen en varens in de taluds kan infiltreren zonder dat erosie optreedt.

3.7.3 Bomenbeleidsplan 2008: Ruimte voor bomen

Het Bomenbeleidsplan 2008 'Ruimte voor bomen' is in april 2008 door de raad van de gemeente Eindhoven vastgesteld . Doel van het bomenbeleidsplan is het ontwikkelen van een kwalitatief hoogwaardig bomenbestand dat een duurzame bijdrage levert aan de ruimtelijke kwaliteit en het groene imago van Eindhoven. Het Bomenbeleidsplan vormt een bindend kader tot 2020. Het is een strategisch beleidskader voor de instandhouding en versterking van de Eindhovense boomstructuur.

In de bijlage van het bomenbeleidsplan is het beleid ten aanzien van bomen op strategisch niveau uitgewerkt. Er is aandacht voor onder meer de bomenstructuur op gemeentelijk niveau en de cultuurhistorische structuur. Voor concrete projecten staat er hoe met een Quickscan Bomen en een eventuele boomeffectrapportage bepaald wordt of er belemmerende factoren zijn voor bomen binnen de projectgrenzen en 10 meter daar buiten.

Voor het HOV-tracé zijn van belang:

• De wegen die voorkomen op de kaart van de 'Boomstructuurkaart op stedelijk niveau'.
• De wegen die voorkomen op de 'Cultuurhistorische kaart'.
• De Boswet voor het beekdal van de Dommel ter hoogte van de Sterrenlaan en het gebied waar de Antoon Coolenlaan de Genneperparken doorsnijdt.

De Winston Churchilllaan en de Sterrenlaan behoren tot de 'Bomenhoofdstructuur'. Voor de Winston Churchilllaan en de Sterrenlaan binnen stedelijk gebied geldt compensatiefactor 1. Daar waar de Sterrenlaan het Dommeldal, een gebied met de strategie natuur, kruist, gelden 3 verschillende compensatiefactoren:

• Zeer gewenste soort: factor 4
• Gewenste soort: factor 1
• Niet gewenste soort (niet autochtoon): factor 0,25

Bomenonderzoek

De bomen in het plangebied zijn geinventariseerd. Door Van Helvoirt Groenprojecten B.V. is het rapport 'Bomenonderzoek Project HOV-2 lijn Gemeente Eindhoven' met datum februari 2010 en nummer 20091932 opgesteld. Dit bomenonderzoek maakt als bijlage deel uit van deze toelichting.

Samengevat is de uitkomst van het bomenonderzoek voor het gehele tracé als volgt. Verspreid over het projectgebied HOV-2 lijn zijn in totaal 2841 bomen geïnventariseerd. 67 bomen zijn niet meer aangetroffen. Het bomenbestand bestaat uit 117 boomsoorten waarbij de zomereik ruim domineert. In het algemeen is de kwaliteit van het bomenbestand als voldoende beoordeeld. De 2774 bomen staan voornamelijk in gazonstroken en deels plantsoenen en in de verharding. De conditie van de bomen is voor 98% als voldoende tot goed te kwalificeren. Bij 69 bomen (3% van de bomen) is er sprake van een matige tot slechte conditie.

Voor het onderhavige plangebied is een separate kaart beschikbaar met de resultaten van het bomenonderzoek. Deze kaart maakt als bijlage deel uit van deze toelichting.

3.7.4 Overdraagbaarheid openbaar groen, 2003

Alle groenstroken en middenbermen van de kruising Kennedylaan en de Sterrenlaan zijn "Structureel groen op stedelijk niveau". Uitzondering vormt de Sterrenlaan tussen de Kosmoslaan en de gemeentegrens met Nuenen c.a. die niet is aangewezen. In 2006 is voor gebiedsontsluitingswegen een praktische uitwerking opgesteld. Voor de gebiedsontsluitingswegen die zijn vastgelegd op de kaart 'Duurzaam veilig, wegcategorisering 1999' geldt dat het groen onderdeel mag worden van het wegprofiel. Alle overige 'openbaar groen' langs wegen valt onder de overige richtlijnen van de Nota 'Overdraagbaarheid openbaar groen'.

Voor alle overige typen wegen geldt dat aantasting van openbaar groen alleen aan de orde kan zijn als er sprake is van een dringend zwaarwegend maatschappelijk belang. Indien in het uiterste geval geen andere keuze staat dient compensatie van groen plaats te vinden. De belangrijkste conclusie uit het 'Overdraagbaarheid openbaar groen' is dat de oppervlakte openbaar groen die 'omgezet' wordt in 'rood' (= verharding) gecompenseerd dient te worden.