HOV-baan Sterrenlaan

3.2 Rijksbeleid

3.2.1 Nota Ruimte

In februari 2006 is de Nota Ruimte formeel in werking getreden. De Nota bevat de visie op de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland en de belangrijkste bijbehorende doelstellingen voor de komende decennia.

Het hoofddoel van het nationaal ruimtelijk beleid is ruimte te scheppen voor verschillende ruimtevragende functies op het beperkte oppervlak dat in Nederland ter beschikking staat. Deze hoofddoelstelling is gesplitst in vier deeldoelstellingen:

• versterking van de internationale concurrentiepositie van Nederland, met name door voldoende ruimte te reserveren voor de ontwikkeling van bedrijven in (groot)stedelijk gebied;
• bevordering van krachtige steden en een vitaal platteland;
• borging en ontwikkeling van belangrijke (inter)nationale ruimtelijke (natuur, landschappelijke en historische) waarden;
• borging van de veiligheid; aandacht voor de waterproblematiek en externe veiligheidsaspecten.

Het beleid met betrekking tot de basiskwaliteit van steden, dorpen en bereikbaarheid kent vier pijlers:

• bundeling van verstedelijking en economische activiteiten,
• bundeling van infrastructuur,
• aansluiting van Nederland op de internationale netwerken van luchtvaart en zeevaart,
• borging van milieukwaliteit en externe veiligheid.

Brabantstad is één van de aangewezen stedelijke netwerken in de Nota Ruimte. Dit zijn de belangrijkste grootstedelijke gebieden van Nederland met de hoogste concentraties van bevolking, economische activiteiten, werkgelegenheid en culturele activiteiten. Ze verschillen in omvang en samenstelling. Wat ze gemeen hebben zijn hun ruimtelijk structurerende betekenis en organisatorische betekenis. Kenmerkend is een zekere samenhang, waarin grotere en kleinere steden van elkaar zijn te onderscheiden, en fysiek zijn gescheiden door open ruimte. Een nationaal stedelijk netwerk biedt provincies en gemeenten kansen om samen initiatieven te ontwikkelen, afspraken te maken over verdeling van taken en specialisaties.

Voor Brabant dient de verstedelijking gebundeld te worden in de stedelijke regio's die tezamen Brabantstad vormen. Binnen Brabantstad - waar de gemeente Eindhoven onderdeel van is - wordt gestreefd naar intensief ruimtegebruik. Daarbij krijgt de infrastructuur speciale aandacht. De provincies leggen de begrenzing van de bundelingsgebieden vast in de structuurvisies. Deze bundeling betekent dat nieuwe bebouwing grotendeels geconcentreerd tot stand komt in aansluiting op het bestaande bebouwde gebied. De ruimte die in het bestaande stedelijk gebied aanwezig is moet door verdichting optimaal gebruikt worden. Bij de ontwikkeling van stedelijke gebieden moeten burgers daarbij voldoende groene en blauwe recreatiemogelijkheden ter beschikking hebben en moet optimaal worden aangesloten op het watersysteem.

Dit plan past binnen de uitgangspunten van de Nota Ruimte. Het gaat immers om de verbetering van de infrastructuur binnen het stedelijke netwerk Brabantstad.

3.2.2 Realisatieparagraaf Nationaal Ruimtelijk Beleid

Aan de Nota Ruimte is een Realisatieparagraaf Nationaal Ruimtelijk Beleid toegevoegd. Deze realisatieparagraaf heeft de status van een structuurvisie. In de realisatieparagraaf geeft het kabinet aan hoe het de nationale belangen (de belangen waarvoor het rijk de verantwoordelijkheid neemt) wil verwezenlijken. Daarbij wordt met name ingezet op een zuinig ruimtegebruik, bescherming van kwetsbare gebieden (de nationale landschappen en de ecologische hoofdstructuur) en bescherming van het land tegen overstroming en wateroverlast. Op basis van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) dienen de medeoverheden over de voorbereiding van bestemmingsplannen en projectbesluiten overleg te voeren met het rijk indien nationale belangen in het geding zijn. De Realisatieparagraaf geeft helderheid over de nationale belangen en daarmee ook over de vraag of over een ruimtelijk plan vooroverleg met het rijk noodzakelijk is.

In de Realisatieparagraaf benoemt het kabinet 34 nationale ruimtelijke belangen. Deze omvatten globaal genomen:

• nationale planologische principes zoals gebundelde verstedelijking en versterking van de kwaliteiten van het landschap;
• de ontwikkeling van de Randstad, de mainports en een aantal grote bouwlocaties;
• de bescherming en ontwikkeling van een aantal groene en blauwe gebiedscategoriën;
• ruimtelijke garanties voor de nationale grondstoffen- en energieproductie.

Bij de realisatie van de HOV-baan komen enkele nationale belangen (zijdelings) aan de orde. Daarom besteden we er kort aandacht aan in deze paragraaf.

Bundeling van verstedelijking en economische activiteiten ondersteunt de steden in hun functie van economische en culturele motor en zorgt voor een bepaalde basiskwaliteit. In de Nota Ruimte staat onder meer beschreven dat provincies het integrale lokatiebeleid voor bedrijven en voorzieningen concretiseren. Het locatiebeleid bevat ten minste regels die waarborgen dat bestaande en nieuwe bedrijven en voorzieningen uit het oogpunt van veiligheid, hinder en verkeersaantrekkende werking niet inpasbaar zijn in woonbebouwing. En dat ruimte wordt geboden op specifieke daarvoor te bestemmen bedrijventerreinen. Verder is opgenomen dat aan nieuwe en bestaande bedrijven met omvangrijke goederenstromen en/of een omvangrijke verkeersaantrekkende werking ruimte wordt geboden op locaties met een goede aansluiting op verkeers- en vervoersverbindingen. De HOV-baan voldoet aan het principe van concentreren op bestaande infrastructuur. Sterker nog: de HOV-baan zorgt voor een verbetering van de bestaande infrastructuur.