Blixembosch Noordoost

4.4 Luchtkwaliteit

Regelgeving algemeen

De ‘Wet luchtkwaliteit’ is op 15 november 2007 in werking getreden (Stb. 2007, 434) en vervangt het Besluit luchtkwaliteit 2005. Met de 'Wet luchtkwaliteit' wordt de wijziging van de Wet milieubeheer (m.n. hoofdstuk 5, onder titel 5.2) op het gebied van luchtkwaliteitseisen bedoeld. De aanleiding hiervan is de maatschappelijke discussie die ontstaan is als gevolg van de directe koppeling tussen ruimtelijke ordeningsprojecten en luchtkwaliteit. De directe koppeling had tot gevolg dat veel geplande (en als noodzakelijk of gewenst ervaren) projecten geen doorgang konden vinden in overschrijdingsgebieden. Bovendien moest voor ieder klein project met betrekking tot luchtkwaliteit een uitgebreide toets gedaan worden. Met de nieuwe ‘Wet luchtkwaliteit’ en bijbehorende bepalingen en hulpmiddelen, wil de overheid zowel de verbetering van de luchtkwaliteit bewerkstelligen als ook de gewenste ontwikkelingen in ruimtelijke ordening doorgang laten vinden.

De ‘Wet luchtkwaliteit’ voorziet onder meer in een gebiedgerichte aanpak van de luchtkwaliteit via het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Het Rijk, provincies en gemeenten werken in het NSL-programma samen aan maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren tot de normen, ook in gebieden waar nu de normen voor luchtkwaliteit niet worden gehaald (overschrijdingsgebieden). De programma-aanpak zorgt voor een flexibele koppeling tussen ruimtelijke activiteiten en milieugevolgen.

De Nederlandse overheid heeft de EU verzocht om verlenging van de termijn (derogatie) waarbinnen de luchtkwaliteitseisen gerealiseerd moeten zijn. Op 7 april 2009 heeft de Europese Commissie hiermee ingestemd. Het tijdstip waarop aan de normen voor PM10 moet worden voldaan is uitgesteld tot 11 juni 2011. De datum waarop aan de jaargrenswaarde voor NO2 moet worden voldaan bedraagt 1 januari 2015.

Het NSL is per 1 augustus 2009 van kracht geworden. Hierdoor zijn onder andere de uitvoeringsregels rond saldering verruimd en is de definitie van ‘niet in betekenende mate’ (NIBM) verlegd naar 3% van de grenswaarde.

In artikel 4 van het ‘Besluit niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)’ en de bijlagen van de ‘Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)’ is voor bepaalde categorieën projecten met getalsmatige grenzen vastgesteld dat deze ‘niet in betekenende mate’ bijdragen aan de luchtverontreiniging. Deze mogen zonder toetsing aan de grenswaarden voor luchtkwaliteit uitgevoerd worden. Dit geldt o.a. voor woningbouwlocaties die niet meer dan 1500 nieuwe woningen omvatten.

Wanneer projecten wel in betekenende mate bijdrage aan de luchtkwaliteit dient luchtonderzoek uitgevoerd te worden, waarbij getoetst wordt aan de normen.

Kort samengevat dienen nieuwe plannen te worden beoordeeld op basis van de ‘Wet luchtkwaliteit’ c.q. artikel 5.16 van de Wet milieubeheer. Luchtkwaliteitseisen vormen onder de nieuwe ‘Wet luchtkwaliteit’ geen belemmering voor ruimtelijke ontwikkelingen als:

• er geen sprake is van een feitelijke of dreigende overschrijding van een grenswaarde;
• een project, al dan niet per saldo, niet tot een verslechtering van de luchtkwaliteit leidt;
• een project ‘niet in betekenende mate’ bijdraagt aan de luchtverontreiniging;
• een project is opgenomen in een regionaal programma van maatregelen of in het NSL, dat in werking treedt nadat de EU derogatie heeft verleend.

Planbeschrijving en toetsing

Het plangebied Blixembosch Noordoost te Eindhoven ligt in het noorden van de gemeente Eindhoven en wordt begrensd door de bestaande wijk Blixembosch-Oost, de John F. Kennedylaan en de snelweg A58. Het plan voorziet in de ontwikkeling van zo'n 450 woningen.

De luchtkwaliteitseisen van de Wet luchtkwaliteit vormen geen belemmering voor de plannen wanneer de activiteiten ‘niet-in betekenende’ mate bijdragen aan de concentratie in de buitenlucht (artikel 5.16 lid 1 onder c Wm). In artikel 4 van het ‘Besluit niet in betekenende mate bijdragen luchtkwaliteitseisen)’ en de bijlagen van de ‘Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)’ is voor bepaalde categorieën projecten met getalsmatige grenzen vastgesteld dat deze ‘niet in betekenende mate’ (NIBM) bijdragen aan de luchtverontreiniging. Deze mogen zonder toetsing aan de grenswaarden voor luchtkwaliteit uitgevoerd worden.

Conform voorschrift 3B.2 van bijlage 3b van de ‘Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)’ draagt een bouwplan niet in betekenende mate bij aan de luchtkwaliteit wanneer het plan niet voorziet in de bouw van meer dan 1500 woningen. Deze grens geldt voor situaties waarbij sprake is van minimaal 1 ontsluitingsweg. Wanneer sprake is van 2 ontsluitingswegen met een gelijke verkeersverdeling geldt een grens van 3000 woningen.

Onderhavig bestemmingsplan voorziet in de bouw van maximaal 450 woningen en kent 1 hoofdontsluiting en 3 buurtontsluitingswegen.

Op basis van het gestelde in artikel 4 van het ‘Besluit niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)’ en de bijlagen van de ‘Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)’ kan daarom geconcludeerd worden dat het bouwplan niet in betekenende mate bijdraagt aan de luchtkwaliteit, aangezien het bouwplan niet voorziet in de bouw van meer dan 1500 woningen.

Op basis van artikel 5.16, lid 1, aanhef en onder c kan het project zonder nader onderzoek doorgang vinden.

Toetsing ruimtelijke ordening

Het plan betreft de bouw van een 'niet-in-betekenende-mate' hoeveelheid woningen op een afstand van minimaal 70 meter tot de snelwegen A50/A58. De John F. Kennedylaan ligt ten oosten van het plangebied. De John F. Kennedylaan is geen snelweg.

Uit luchtonderzoek dat is uitgevoerd in het kader van de reconstructie van het knooppunt A50/A58 (TNO-rapport Luchtkwaliteit in de omgeving van het knooppunt A50-A58 (2010, 2020), nr. R2005/073 d.d. 27-06-2005) is gebleken dat zowel in 2010 als 2020 binnen het plangebied VI Blixembosch voldaan wordt aan de normen conform de Wet luchtkwaliteit.

Ook op basis van de Saneringstool 3.1 blijkt dat in 2011 en later overal langs de A50/A58 en Kennedylaan ter hoogte van het plangebied zal worden voldaan aan de grenswaarden voor PM10 en NO2. De concentraties zullen in de periode na 2011 vanwege autonome ontwikkelingen verder afnemen.

Het plangebied VI Blixembosch betreft één van de laatste uitleglocaties binnen de gemeente Eindhoven en is een uitbreiding van de wijk Blixembosch. Het realiseren van woningen op deze locatie heeft daarmee planologisch de voorkeur. Omdat op de betreffende locatie sprake is van een goede luchtkwaliteit en de uitbreidingen niet of nauwelijks bijdragen aan de luchtverontreiniging, kan gesteld worden dat sprake is van een goede ruimtelijke ordening.