"Kern Heinkenszand, gedeelte Dorpsstraat/Eendvogelstraat, 2013"

3.1 Huidige situatie en omgeving

3.1.1 Algemene planbeschrijving

Het plangebied is gelegen binnen de kern Heinkenszand aan de kruising van de Dorpsstraat met de Eendvogelstraat.

Het plangebied bestaat uit:

• een voormalige supermarkt (inmiddels gesloopt) met bijbehorende parkeerplaats (Dorpsstraat 90);
• een viertal woningen / commerciële ruimten (Dorpsstraat 84 tot 86 en 92);
• een woning aan de Dorpsstraat 88.

In het kader van de herontwikkeling van de locatie is de voormalige supermarkt gesloopt. De overige bebouwing, met uitzondering van de woning Dorpsstraat 88, wordt op termijn ook gesloopt. Uitgangspunt is de woning aan de Dorpsstraat 88 te behouden en in te passen in de voorgenomen herontwikkeling.

Ten zuiden van het plangebied (aan de overzijde van de Eendvogelstraat) ligt het landgoed Landlust. Dit landgoed, samen met aangrenzende sportpark, zorgt voor een sterke verwevenheid van het dorp met het landelijk gebied. Het geeft het zuidelijk deel van de Dorpsstraat een groen aanzicht. Het deel van het landgoed dat grenst aan het plangebied heeft een parkachtige inrichting met een waterpartij. Op de parkeerplaats bij de voormalige supermarkt staan enkele bomen. De parkeerplaats wordt deels begrensd door bebouwing en hagen.

Figuur 3.1 Impressie plangebied (situatie 2010)

3.1.2 Kenschets Dorpsstraat

Profiel

Het dijkdorp Heinkenszand is ontstaan langs de Dorpsstraat en Clara's pad. De Dorpsstraat ligt als voormalige dijk enigzins verhoogd ten opzichte van de omgeving. Het gedeelte van deze straat, ingeklemd tussen Clara's pad en Stenevate, kent een compact, besloten en stenig straatbeeld en maakt deel uit van de historische kern. Groen is hier nauwelijks aanwezig. De bebouwing heeft de volgende kenmerken.

• De bebouwing staat bijna altijd direct aan de openbare weg en kent een sterk samenhangende rooilijn. De straatwanden zijn vrijwel geheel aaneengesloten. Soms zijn poortjes, als koppelelement, tussen de bebouwing aanwezig.
• Daar waar het Van der Biltplein op de Dorpsstraat aansluit, wordt het gesloten gevelbeeld doorbroken. Hier bevinden zich enkele grootschalige, losstaande (solitaire) gebouwen, zoals de Nederlands Hervormde kerk en een kantoorgebouw.
• De bebouwing aan het noordelijk deel van de Dorpsstraat, die individueel is vormgegeven, kent over het algemeen een eenvoudige hoofdvorm. Oorspronkelijk bestond de bebouwing uit:
  • 1. één bouwlaag, al dan niet met borstwering;
  • 2. een steil zadeldak (hellingshoek tussen de 40 en 50 graden).
• Bij een aantal panden is in de loop der tijd een extra bouwlaag aangebracht. Als gevolg hiervan zijn in een groot aantal gevallen flauwere daken ontstaan.
• Langskappen (nokrichting evenwijdig aan de weg) worden het meest frequent toegepast, hoewel ook kopgevels met regelmaat voorkomen. Dakkapellen zijn relatief weinig aanwezig, maar zover aanwezig doorgaans gaaf en bescheiden van afmeting.
• Naast zadeldaken komen overigens, bij uitzondering, ook gebroken kapvormen (bijvoorbeeld mansardekappen), schilddaken en daken met wolfseinden voor.
• De meeste panden kennen oorspronkelijk een asymmetrische gevelopbouw met verticale muuropeningen (smalle, hoge ramen). Bij een groot aantal panden, met name bij (voormalige) winkelpanden, zijn de verticale ramen door grote, horizontale ramen/ glaspuien vervangen.
• Qua materiaal- en kleurgebruik voor gevels en daken zijn overwegend rode bakstenen en rode gebakken pannen toegepast. Daarnaast zijn een aantal daken afgedekt met blauwe gesmoorde pannen. Sporadisch is een pand versierd met anders gekleurde (vorm)baksteen voor speklagen, hanenkammen en rollagen of zijn gevels, om te beschermen tegen regendoorslag, wit geverfd of gepleisterd.
• De Dorpsstraat is de winkelstraat van Heinkenszand. Naast wonen komt detailhandel veelvuldig voor.

Figuur 3.2 Impressie Dorpsstraat

Conclusie

De Dorpsstraat maakt onderdeel uit van de historische kern en vormt het hart van Heinkenszand. De bestaande bebouwing is kleinschalig en kenmerkt zich door een dorpse architectuur bestaande uit:

• een kleinschalige maatvoering;
• een samenhangende rooilijn, waarbij de woonbebouwing veelal direct aan de openbare ruimte staat;
• een variabele goot- en nokhoogte;
• een divers materiaal gebruik, waarbij baksteen en gebakken pannen de boventoon voeren.

Bijzondere gebouwen en nieuwe ontwikkelingen nemen een eerder teruggelegen positie in ten opzichte van de bebouwing in het lint. De Dorpsstraat kenmerkt zich door een gemêleerd functioneel beeld met naast wonen ook diverse voorzieningen en detailhandel.

3.1.3 Kenschets Eendvogelstraat

Profiel

De Eendvogelstraat vormt een belangrijke ontsluitingsweg van Heinkenszand. De weg is relatief lang en kent deels een gebogen wegverloop. Het plangebied ligt op de overgang van de historische kern naar de planmatige dorpsuitbreidingen. Het grootste deel van de Eendvogelstraat wordt aan beide zijden begrensd door voor- en zijgevels van planmatig (vanaf de jaren '70) gerealiseerde woonbebouwing. Daarbij is tussen de bebouwing en de straat steeds een voor-/zijtuin aanwezig is. De woonbebouwing aan de Eendvogelstraat bestaat overwegend uit één à twee bouwlagen met een kap. Bij de aansluiting van de Eendvogelstraat op de Heinkenszandseweg bevindt zich woonbebouwing die een beperkte derde, plat afgedekte, bouwlaag kent. De gevels van de bebouwing bestaan uit (veelal rood-bruine) baksteen. De daken zijn overwegend afgedekt met blauwgrijze (beton)pannen. De Eendvogelstraat kent een ruim en groen profiel. De weg wordt grotendeels aan weerszijden begeleid door groenbermen met daarin bomen.

Ter hoogte van het plangebied wijkt het ruimtelijk beeld van de Eendvogelstraat enigszins af van het hiervoor beschrevene. Aan de zuidzijde van het plangebied bevindt zich het natuurgebied (bosgebied) Landlust. Met uitzondering van een woning op de hoek Eendvogelstraat/Dorpsstraat (die georiënteerd is op en deel uitmaakt van het historisch dorpslint) is tegenover het plangebied geen bebouwing aan de Eendvogelstraat gesitueerd/waarneembaar. Een kantoorpand, dat in het natuurgebied is gelegen, is vanaf de weg niet zichtbaar.

Conclusie

De Eendvogelstraat kent duidelijk een ander karakter dan de Dorpsstraat. De Eendvogelstraat heeft een ruime, groene verschijningsvorm, met name ter hoogte van het plangebied waar aan de zuidzijde van de straat het natuurgebied Landlust ligt. Aan de Eendvogelstraat is tussen de bebouwing en de openbare ruimte altijd een voor-/zijtuin aanwezig. De bebouwing bestaat overwegend uit (rood-bruine) baksteen en blauwgrijze pannen. In tegenstelling tot de Dorpsstraat kent de Eendvogelstraat een meer eenduidig functioneel beeld. Aan deze straat is, met uitzondering van een kantoorpand (dat vanaf de weg niet zichtbaar is), enkel woonbebouwing gesitueerd.