Meerzicht - Westerpark

3.2 Ruimtelijke en functionele analyse

3.2.1 Stedenbouwkundige opzet

Meerzicht

Toen Meerzicht werd gebouwd raakte de hoogbouw in diskrediet. Deze omslag in het denken is duidelijk te onderscheiden in een hoogbouwgedeelte in de noordoosthoek van de wijk en een laagbouwgedeelte, die globaal gescheiden worden door de hoofdverbindingsweg.

In Meerzicht is het wegenstelsel gebaseerd op de boomstructuur. Dat betekent dat er één hoofdverbindingsweg is (Meerzichtlaan), waarop de buurtwegen (de takken) aansluiten die vervolgens doodlopen op pleinen en voetpaden. Het is een labyrintisch wegenstelsel waarin het moeilijk oriënteren is. De heldere scheiding in zones tussen verkeer en wonen is in dit concept verlaten.

De Meerzichtlaan kent, ondanks de continuïteit van 2 rijbanen, met elk 2 rijstroken, een verschillende vormgeving die duidelijk de hoedanigheid van de aangrenzende zones representeert.

Vanaf de Afrikaweg is de vormgeving in grote lijnen 'stedelijk', met een begeleiding van dominerende hoge kantoor- en woongebouwen, in westelijke richting in hoogte afnemend en tot aan de Berglaan begeleid met 3 rijen hoge populieren in laanopstelling.

Vanaf de Berglaan richting Voorwegzone heeft de vormgeving een meer 'landelijk' karakter, met een meer afstandelijke begeleiding van de achterkanten van tuinen van de aldaar gelegen laagbouwzones van de Bergenbuurt-noord en van de Bossenbuurt en een middenberm die in afmeting uiteenloopt, heuveltjes en losse boomplaatsing bevat en natuurlijke grasbermen en bossages kent.
Uiteindelijk kruist de Meerzichtlaan de Voorwegzone en sluit aan op de Amerikaweg. Deze beeldopbouw leidt tot een goede oriëntatie. Het landelijk karakter van de Meerzichtlaan richting Voorweg leidt er toe dat Buytenwegh en Meerzicht geen duidelijke relatie met elkaar vertonen.

Het laagbouw woongebied is opgezet met woonhofjes, waarin de buurtonsluitingswegen doodlopen. De verschillende buurten zijn gescheiden door groene lobben die vanuit het Westerpark doorlopen tot in de wijk. De laagbouwbuurten zijn in zichzelf gekeerd, letterlijk met hun rug naar de Meerzichtlaan.

De hoogbouw is geconcentreerd in het noordoostelijk deel van de wijk, aansluitend aan het wijkcentrum. De meeste woonflats zijn gegroepeerd rondom een groot centraal groengebied.

Er zijn vier buurten in Meerzicht: de Bossenbuurt (met de hoogbouw), de Waterbuurt, de Landenbuurt en de Bergenbuurt. Deze buurten zijn duidelijk van elkaar onderscheiden door de hoofdverbindingsweg en door groene lobben die vanuit de parkzone aan de zuid- en westkant diep in de wijk doordringen.
De hoogbouw in strokenverkaveling is vrij gesitueerd in een collectief parklandschap en is nog in de stedenbouwkundige traditie van de jaren zestig. De stedenbouwkundige opzet van de woonbuurten hoort daarentegen bij de nieuwe opvattingen van de jaren zeventig.

Centraal in de wijk ligt het winkelcentrum Meerzicht. Met zijn ligging centraal in de buurt en aan de RandstadRail is het een goed bereikbaar gebied waar allerlei wijkfuncties zijn ondergebracht.

Openbare ruimte

Kleinschalig, geborgen en huiselijk zijn de trefwoorden en dat geldt ook voor de inrichting van de openbare ruimte. De reeksen woningen zijn verkaveld in open en halfopen blokken en georiënteerd op pleinen en woonpaden. Het onderscheid tussen voor- en achterzijde is door de verspringende rooilijnen en uitbouwen aan de voorgevel niet altijd direct waarneembaar. De achterkanten van de woningen zijn vaak naar de straat gekeerd. Ook is niet altijd meteen te zien waar de eigen tuin ophoudt en de openbare straat begint. Vooral in de buurt met koepelwoningen (Landenbuurt) is dit principe ver doorgevoerd. Langs de westrand staan vrijstaande woningen en is de verkaveling als overgang naar het parkgebied open. Voor de auto is minder plaats. Ruime parkeerpleinen ontbreken. De straat is bedoeld voor sociaal contact en spelende kinderen. Parkeren gebeurt in garages die in rijen aan de pleintjes zijn gesitueerd, in carports bij de woning, in drive-in woningen of onder woondekken, een vorm van dubbel grondgebruik, die voor het eerst in de Bergenbuurt is toegepast. Er is in Meerzicht geen rekening gehouden met de oorspronkelijke verkavelingsrichting.

Kenmerkend voor Meerzicht zijn de groene lobben (vingermodel) en meanderende waterpartijen die vanuit de parkzones aan de randen de wijk indringen. De hoogbouw staat in een groene omgeving van royale afmetingen, die in Meerzicht het karakter van een parklandschap met fraaie boomgroepen en waterpartijen heeft gekregen. Groen en bebouwing zijn nauw met elkaar verweven in de vorm van aankleding van de straten en pleinen met bomen en groenstroken en het vaak geringe onderscheid tussen privé en openbaar. Parken (met een bovenwijkse functie) concentreren zich aan de randen van de wijk.

Westerpark

Westerpark is vanaf de eerste helft van de jaren zeventig gerealiseerd. Er is sprake van een landschappelijke aanleg, gedeeltelijk op een stortlocatie. Heuvels aan de zuid- en westzijde bieden bescherming tegen het verkeerslawaai van de A12. Er is een afwisseling van bosachtige gedeelten met open vlakten en slingerende waterpartijen. In de opzet van het park komt de oorspronkelijke verkavelingsrichting van de polder terug, te herkennen in een aantal bossingels en in hoofdlijnen ook in de waterlopen. Een afgezonderd deel vormt de Natuurtuin, een heemtuin waarin een aantal landschappen van in en om Zoetermeer op overzichtelijke wijze in beeld is gebracht. Het Westerpark biedt tevens ruimte voor sport en recreatie. Het gaat hierbij zowel om sportcomplexen als om fiets- en wandelpaden door het gehele park.

3.2.2 Wonen

Meerzicht wordt gekenmerkt door een viertal buurten met elk een eigen karakteristiek. Deze woongebieden zijn ontstaan vanaf begin jaren zeventig en kenmerken zich door diversiteit (iedere buurt zijn eigen beeldkarakteristiek) en formaliteit (weinig ruimte voor het bijzondere en afwijkende en veel aandacht voor dwingende, geometrische patronen). De eigen beeldkarakteristiek wordt vooral tot uiting gebracht in de aangebrachte verkaveling, (ruimtelijke) structuur en architectuur.

Oorspronkelijk was de wijk Meerzicht vooral bedoeld voor hoogbouw. De hoogbouw concentreert zich nu in de Bossenbuurt en de andere delen van de wijk bestaat met name uit laagbouw (in de vorm van eengezinswoningen).

In de wijk staan in totaal 7.142 woningen en het heeft een inwoneraantal van 14.705 (01-01-2012). Ten opzichte van het Zoetermeerse gemiddelde staan er veel huurwoningen, gemiddeld zo'n zestig procent van de wijk ten opzichte van 48% in geheel Zoetermeer. De verdeling eengezins- en meergezinswoningen is 40-60%.

3.2.3 Bedrijven en werkgelegenheid

In Meerzicht zijn in totaal ongeveer 500 (kleinschalige) bedrijven gevestigd: winkels en andere duidelijk zichtbare bedrijven, maar ook bedrijven aan huis die vaak gerund worden door ZZP'ers. Deze bedrijven kenmerken zich door hun kleinschalige karakter, zijn vaak actief in de zakelijke dienstverlening of creatieve sector en kennen hun oorsprong ook meestal in de wijk (vaak vanuit eigen huis). De wijk is daarmee een broedplaats van ondernemerschap en ruimte voor deze vorm van economische ontwikkeling blijft van belang.

In de wijk bevinden zich enkele grotere bedrijven. Het betreffen:

• het tankstation met wasstraat aan de Meerzichtlaan 21 (geen lpg);
• het tankstation met garagebedrijf (autoverkoop) aan de Meerzichtlaan 1 (geen lpg);
• het gemaal aan het Waterpad 1. Het afvalwatertransportgemaal heeft op de oostzijde van het terrein nieuwbouw gerealisereerd. Een deel van het bestaande pand wordt gesloopt.

Deze bedrijven zijn volgens de huidige situatie opgenomen in dit bestemmingsplan.

3.2.4 Voorzieningen

Onderwijsvoorzieningen

In de wijk Meerzicht staan 8 basisscholen, waarvan 2 scholen voor speciaal onderwijs. De scholen liggen verspreid in het woongebied.

Daarnaast bevinden zich in de wijk één kinderopvangcentrum en een peuterspeelzaal aan het Jonkerbos (de Boomhut).

De gemeente heeft het voornemen om het schoolgebouw van de openbare basisschool De Piramide te slopen en te vervangen door een nieuw schoolgebouw. In het nieuwe schoolgebouw komt ook een kinderdagverblijf en een buitenschoolse opvang. De nieuwbouw is voorzien in 2013 en 2014. In dit bestemmingsplan is nog geen rekening gehouden met deze ontwikkeling.

Sociaal-culturele en maatschappelijke voorzieningen

In Meerzicht zijn veel sociaal-culturele en maatschappelijke voorzieningen aanwezig, zoals:

• het woonservicecentrum Albrandswaard;
• het gezondheidscentrum Meerzicht nabij het winkelcentrum Meerzicht;
• welzijnsvoorzieningen: Piëzocentrum, ontmoetingsruimten in de plinten van enkele complexen, Koken voor buren (Pleysierschool);
• een kerkgebouw nabij winkelcentrum Meerzicht;
• enkele kinderdagverblijven verspreid in de wijk;
• een kerkgebouw aan het Kerkenbos;
• een moskee aan het Kerkenbos.

Daarnaast bevinden zich vooral op de begane grond van hoogbouwflats enkele wijkvoorzieningen en dienstverlenende functies. Het geldend bestemmingsplan Meerzicht Hoogbouw laat op de begane grond van flatgebouwen maatschappelijke voorzieningen toe.

Sport- en recreatieve voorzieningen

Grootschalige sport- en recreatieve voorzieningen die veel ruimte vragen zijn gevestigd in het Westerpark. In de woonwijk bevinden zich de kleinschalige voorzieningen. In het Westerpark bevinden zich:

• de Golfbaan BurgGolf met daaraan ondergeschikt een horecavoorziening en vergaderzalen;
• een voetbalvereniging met 7 velden aan de Heuvelweg;
• een recreatiecentrum nabij de ingang van het Westerpark (Bowling- en recreatiecentrum Westerpark);
• verscheidene wandel- en fietspaden door het gehele park, waaronder meerdere toeristische routes;
• een natuurtuin en bloemenweide.
• in de winter wordt er bij sneeuw een langlaufloipe getrokken.

In de woonwijk Meerzicht bevinden zich de volgende sport- en recreatievoorzieningen;

• de schermschool aan het Speulderbos;
• de sportschool aan de Meerzichtlaan 23;
• een fitnesscentrum aan de Dijkwater 3;
• een fitnesscentrum aan de Bossenwaard.

In het openbare gebied bevinden zich op verschillende plekken trap- en speelvelden.

Winkelvoorzieningen

Het winkelcentrum en directe omgeving herbergt vele detailhandelsvoorzieningen bestemd voor de dagelijkse boodschappen (waaronder twee supermarkten) en aanverwante functies zoals lunchrooms/ restaurants. In en in de directe omgeving bevindt zich eveneens detailhandel (zoals een fietsenzaak) en andere dienstverlenende voorzieningen. Het winkelcentrum is onlangs gerenoveerd.

Speelvoorzieningen

In de wijk Meerzicht is een concentratie aan speelruimte en speelvoorzieningen te vinden in de vele openbare groengebieden. In of nabij deze parkjes zijn tevens de scholen voor het basisonderwijs gevestigd. Over het algemeen kan worden geconstateerd dat er in de wijk voldoende informele speelruimte aanwezig is.

In het Beleidskader Spelen (2005) is voor Meerzicht een indicatieve opgave geformuleerd. Deze opgave omvat zowel voorstellen voor het creëren van nieuwe speelplekjes alsmede voor het opwaarderen en/of komen te vervallen van bestaande speelplekjes. De uitvoering van de opgave geschiedt op termijn in samenspraak met bewoners (waaronder kinderen). Het aantal voorzieningen voor jongeren is in overeenstemming met de uitgangspunten van het beleid. In onderhavig bestemmingsplan zijn de speelplekken over het algemeen opgenomen in de bestemming 'Groen' op wijkniveau.