Leidse Ring Noord Engelendaal

Toelichting

Hoofdstuk 1 Inleiding

1.1 Aanleiding

In 2015 hebben de gemeenteraden van Leiden, Leiderdorp en Oegstgeest de 'Oplossing LAB071' vastgesteld. De Oplossing LAB071 heeft als doel de bereikbaarheid van de Leidse agglomeratie te verbeteren. De oplossing bestaat enerzijds uit het beter benutten van het bestaande wegennet (No-regret maatregelen) en anderzijds uit het versterken van een ringstructuur (de 'Agglo-ring', inmiddels omgedoopt tot Leidse Ring).

De Leidse Ring Noord (LRN) vormt samen met de A4, A44, N446 en de Rijnlandroute de Leidse Ring. De ringstructuur leidt doorgaand verkeer om het stadscentrum van Leiden en de dorpskern van Leiderdorp. Om de Leidse Ring goed te laten functioneren werd er als onderdeel van de Oplossing LAB071 een pakket van infrastructurele maatregelen voorgesteld om de doorstroming op de noordzijde van de ring te verbeteren.

Afbeelding 1.1: Ligging Leidse Ring. Aan de zuidkant de Rijnlandroute en aan de noordkant de Leidse Ring Noord.

Met het project LRN werken Leiden en Leiderdorp aan deze betere doorstroming van het verkeer op het noordelijk deel van de ring, namelijk de Plesmanlaan, Schipholweg, Willem de Zwijgerlaan en de Oude Spoorbaan. Hiervoor zijn aanpassingen aan de bestaande wegen nodig. Deze aanpassingen passen niet helemaal in de geldende bestemmingsplannen.

De LRN is opgedeeld in een aantal deeltrajecten. Per deeltraject wordt het ontwerp uitgewerkt. Om onnodige vertraging van de uitvoering van de LRN te voorkomen, is ervoor gekozen om per deeltraject een bestemmingsplan te maken. Voorliggend bestemmingsplan maakt de aanpassingen van de huidige wegen bij deeltraject Engelendaal mogelijk.

1.2 Doelstelling

Het doel van het project LRN is om de doorstroming en betrouwbaarheid van de noordzijde van de Leidse ring te verbeteren en de huidige en toekomstige knelpunten in de doorstroming op te lossen. Daarmee ontstaat een robuust, betrouwbaar en toekomst bestendige ringstructuur die inspeelt op de mobiliteitsvraag. De LRN zorgt ook voor een ontlasting van verkeer in woonwijken en voor een leefbare en toegankelijke binnenstad en dorpskern. Dit leidt tot meer ruimte voor fietsers, voetgangers, openbaar vervoer en groen. Om als stad en dorp leefbaar, duurzaam en bereikbaar te blijven, moet al het verkeer dus goed kunnen doorstromen via de doorgaande regionale verbinding die de LRN is.

De aanleg van de LRN, als ruggengraat voor vele andere ontwikkelingen binnen de agglomeratie, is randvoorwaardelijk om deze ambities waar te kunnen maken. De LRN maakt de duurzame gebiedsontwikkelingen mogelijk zoals de Zwijger, de Baanderij, het Stationsgebied, het Bio Science Park, de Schipholweg, LEAD en het Vondelkwartier. Daarnaast is de LRN van wezenlijk belang voor de bereikbaarheid van de Leidse regio als geheel en daarmee voor de economie, werkgelegenheid en de borging van een aantrekkelijk vestigingsklimaat.

1.3 Politieke besluitvorming

Verkenning LAB071, ambitiedocument en voorkeursoplossing

De gemeenten in de Leidse agglomeratie werken samen aan hun bereikbaarheid. Deze samenwerking is gestart met de Verkenning LAB071: Leidse Agglomeratie Bereikbaar. De basis is een gezamenlijke, overkoepelende hoofdambitie: we willen een regio zijn met internationale kennis, bedrijvigheid, historische cultuur en een hoogwaardige woonomgeving. Een goede bereikbaarheid is van essentieel belang voor de economische ontwikkeling en de woonkwaliteit in onze regio en dus voor het waarmaken van de ambitie.

In het Ambitiedocument LAB071 (september 2013) zijn de ambities, doelen en uitgangspunten beschreven. Op basis hiervan heeft een breed onderzoek plaatsgevonden naar de mogelijke oplossingen om de gestelde doelen te halen. Bij dit onderzoek is bovendien uitgebreid van gedachten gewisseld met belanghebbenden. Dit proces heeft geresulteerd in een voorkeursoplossing: de Oplossing LAB071. Naast maatregelen voor openbaar vervoer, langzaam verkeer en dynamisch verkeersmanagement vormt het versterken van de Leidse Ring het hoofdbestanddeel van deze oplossing. Door te investeren in de infrastructuur op de ring verbetert de bereikbaarheid van belangrijke bestemmingen in de agglomeratie.

Geactualiseerd Kaderbesluit

Op 14 november 2019 is het geactualiseerde Kaderbesluit voor de Leidse Ring Noord vastgesteld door de gemeenteraad van Leiden en op 20 april 2020 door de gemeenteraad van Leiderdorp. Het geactualiseerde Kaderbesluit is gebaseerd op de doelstellingen uit het eerdere besluit Oplossing LAB071 en vormt de basis voor de voorbereiding van vijf uitvoeringsbesluiten voor de volgende tracédelen:

• a. Tracédeel Plesmanlaan: De Plesmanlaan vanaf aansluiting Darwinweg tot aan het Plesmanviaduct bij het spoor (incl. Darwinweg tot de rotonde bij de Sandifortdreef)
• b. Tracédeel Schipholweg: vanaf het spoor bij het Plesmanviaduct (inclusief zuidelijke langzaam verkeerstunnel) tot aan de zuidzijde van de Stationspleintunnel (excl. Morssingel) en vanaf de noordzijde van de Stationspleintunnel tot en met het kruispunt met de Oegstgeesterweg (incl. Dellaertweg).
• c. Tracédeel Willem de Zwijgerlaan: Vanaf het kruispunt Oegstgeesterweg tot aan de Zijlbrug.
• d. Tracédeel Engelendaal: Oude Spoorbaan vanaf de Zijlbrug, kruispunt Engelendaal (tot aan de Rietschans) tot en met de Dwarswateringbrug.
• e. Tracédeel Oude Spoorbaan: Oude Spoorbaan na de Dwarswateringbrug tot aan de rotonde N445/N446, inclusief aansluiting op de Schildwacht.

Het vastgestelde geactualiseerde Kaderbesluit voor de LRN bevat referentieontwerpen per deeltracé. De referentieontwerpen zijn getoetst op haalbaarheid van de verkeerskundige en ruimtelijke uitgangspunten van het geactualiseerde Kaderbesluit. Ook de technische maakbaarheid is getoetst op deze ontwerpen.

Uitvoeringsbesluit Leidse Ring Noord – Deelproject Engelendaal

Op 12 juli 2021 is het Uitvoeringsbesluit voor het deelproject Engelendaal vastgesteld door de gemeenteraad van Leiderdorp en op 16 september 2021 door de gemeenteraad van Leiden. Met dit Uitvoeringsbesluit zijn de financiën (uitvoerings- en beheerkosten) voor dit deelproject geaccordeerd. Het ontwerp dat ten grondslag ligt aan het Uitvoeringsbesluit is een verdere uitwerking van het geactualiseerde Kaderbesluit waarbij de wensen van de omgeving zo goed mogelijk in het plan zijn verwerkt. Het ontwerp is niet structureel gewijzigd ten opzichte van het ontwerp in het geactualiseerde Kaderbesluit. Alle verkeerskundige en ruimtelijke uitgangspunten zoals vastgelegd in het geactualiseerde Kaderbesluit zijn van toepassing op het uitvoeringsbesluit.

In dit deelproject Engelendaal wordt met name ingezet op meer ruimte en een prettigere leefomgeving voor de aangrenzende woningen, verbeteringen voor het fietsverkeer en verbeteringen voor de doorstroming van het autoverkeer en openbaar vervoer.

1.4 Leeswijzer

Het bestemmingsplan bestaat uit een verbeelding, regels en deze toelichting, waarin de onderbouwing en toelichting op het bestemmingsplan zijn verwoord. Het eerste hoofdstuk van de toelichting gaat in op de aanleiding en het doel van het bestemmingsplan. Hoofdstuk 2 geeft een beschrijving van het plangebied en de vigerende bestemmingsplannen. In hoofdstuk 3 wordt de ruimtelijke ontwikkeling toegelicht. Hoofdstuk 4 omschrijft het relevante beleidskader. De verschillende omgevingsaspecten die van invloed zijn op de ruimtelijke ontwikkeling komen aan bod in hoofdstuk 5. Een toelichting op de juridische aspecten van dit bestemmingsplan wordt gegeven in hoofdstuk 6. Daar wordt ingegaan op de verschillende bestemmingen. Hoofdstuk 7 beschrijft de maatschappelijke en economische uitvoerbaarheid van het plan.

Hoofdstuk 2 Beschrijving van het plangebied

2.1 Onstaansgeschiedenis Leiderdorp

De ligging van Leiderdorp aan de Oude Rijn is in meerdere opzichten van belang geweest voor de ontwikkeling van Leiderdorp. Al in de IJzertijd (de periode van zo’n 3000 tot 2000 jaar geleden) werden de hoger gelegen oeverwallen langs de zijtakken van de Rijn - onder andere de Oude Rijn - bewoond en daarmee ook het grondgebied van het huidige Leiderdorp. In de Romeinse tijd is sprake van een tweede duidelijke ontwikkeling op het grondgebied van Leiderdorp. De Rijn werd de politiek-bestuurlijke grens van het Romeinse rijk en vormde tevens de belangrijkste verbinding tussen het achterland en het kustgebied. Langs deze grens ontstonden verbindingswegen en forten.

Het 'oudste dorp' Leiderdorp is in de 6e eeuw na Christus ontstaan op de locatie waar momenteel de tennisbanen (bij de Hoogmadeseweg) liggen. In diezelfde tijd vonden ook al ontwikkelingen plaats in de Boterhuispolder ten noorden van Leiderdorp. Uit bodemvondsten blijkt dat het grondgebied van Leiderdorp eveneens in de Karolingische tijd (vanaf de 8e eeuw) werd bewoond. Aan beide zijden van de Oude Rijn werd doorlopend vanaf de periode van het 'oudste' Leiderdorp, maar met name in de vroege middeleeuwen (rond de 9e en 10e eeuw) - door de vrije boerengemeenschappen die op de hoger gelegen oeverwallen woonden - het veenkleigebied ontgonnen ten behoeve van de akkerbouw. Zo is een verkaveling ontstaan van land en ontwateringssloten die loodrecht op de aanwezige waterlopen staan. De oudste ontginningen zijn erg onregelmatig van vorm: blokken en stroken die de natuurlijke waterlopen volgen.

Het Leiderdorpse grondgebied strekte zich uit tot aan het centrum van de stad Leiden. Toen Leiden rond 1200 grondgebied nodig had voor haar stadsuitbreiding, werd het grondgebied van de omliggende ambachtsheerlijkheden, waaronder dat van Leiderdorp, geannexeerd. Leiderdorp bestond toen nog voornamelijk uit agrarisch gebied en kende een aantal bebouwingslinten: het watergebonden historische lint (Lage Rijndijk/Hoofdstraat) dat aan het eind van de 13e eeuw door ophoging van de oevers van de waterlopen met klei was ontstaan; en de twee boerderijlinten van Leiderdorp: het lint langs de Ommedijk en het lint langs de Hoogmadeseweg, beide ontstaan in de late middeleeuwen.

Afbeelding 2.1 Kaart uit de gemeenteatlas van J. Kuyper (1865-70) met de toenmalige (zwart) en de huidige gemeentegrens (rood).

Pas in de 15e en 16e eeuw bloeide de nijverheidssector aan de Rijn op. Hierin was een grote rol weggelegd voor de steen- en pottenbakkerijen waarin de afgezette klei uit het omringende landschap werd verwerkt. Na het ontzet van Leiden was geen bebouwing meer mogelijk op het grondgebied van Leiderdorp, met uitzondering van boerderijen en bedrijven ten dienste van de stad Leiden. In 1582 werd Leiderdorp ook bestuurlijk opgenomen in de stad Leiden. Tijdens de Franse revolutie veranderde deze bestuurlijke organisatie; in 1795 werd Leiderdorp een zelfstandige gemeente. Tot aan de jaren dertig van de 20e eeuw bestond Leiderdorp uit niet meer dan enkele bebouwingslinten met daartussen kleinschalige (water)gebonden industrie (scheepsbouw, lijmwerven, kleiwaren, tuinderijen). Wel vond al voor de Tweede Wereldoorlog in Leiderdorp - hoewel in geringe mate - planmatige volkswoningbouw plaats. Na de oorlog werd er echter pas volop gebouwd, de industrie ontwikkelde zich goed, het omliggende landelijk gebied werd langzamerhand volgebouwd en de verkeersdrukte nam toe.

De rijksweg A4 werd halverwege de jaren vijftig aangelegd. Deze snelweg vormde lange tijd een barrière tussen het bestaande dorp en de daarachter gelegen weiden, tuindergebieden en agrarisch land. In de periode na 1960 werd het deel van Leiderdorp ten noordwesten van de Persant Snoepweg ontwikkeld, zoals de woonwijken Zijlkwartier, De Horsten en De Roden en De Steinen en Burgen. Typische jaren zestig wijken zijn de wijk Ouderzorg, de Vogelwijk en De Schansen. Met de ontwikkeling van deze nieuwe wijken, waarbij de Engelendaal de grens met het landelijk gebied was, nam het kenmerkende polderlandschap van Leiderdorp steeds verder af.

Vanaf de jaren zeventig is het deel van Leiderdorp tussen de Engelendaal, de Persant Snoepweg en de provinciale wegen N445 en N446 bebouwd. De uitbreiding bleef nog beperkt tot aan de Dwarswatering. De uitbreidingswijken Voorhof, Binnenhof en het voorzieningencluster Winkelhof zijn hiervan het resultaat. In de jaren tachtig werd de wijk Buitenhof-Oost aan de westzijde van de Winkelhof ontwikkeld. In de jaren negentig werd Buitenhof-West gerealiseerd. De laatst grote uitbreiding van Leiderdorp is de wijk Leyhof (eind jaren negentig).

2.2 Begrenzing van het plangebied

Het plangebied bestaat uit een deel van de Oude Spoorbaan en een deel van Engelendaal, inclusief de Dwarswateringbrug en een deel van de Zijlbrug. Zie afbeelding 2.1.

Afbeelding 2.2 Begrenzing plangebied

Het deel van de Oude Spoorbaan direct ten oosten van de Dwarswateringbrug is meegenomen in het bestemmingsplan Leidse Ring Noord Engelendaal. Deze keuze is gemaakt zodat het talud naar de Dwarswateringbrug en de brug zelf onderdeel uitmaken van één bestemmingsplan.

2.3 Vigerende bestemmingsplannen

Voor het plangebied, zoals aangegeven en toegelicht in paragraaf 2.1, vigeren op dit moment de volgende bestemmingsplannen:

Naam bestemmingsplan	Vastgesteld	Onherroepelijk
Driegatenbrug 2016	12 december 2016	ja
De Baanderij	19 mei 2009	ja
De Hoven	2 juli 2012	ja
Boterhuispolder	11 oktober 2010	ja

Op basis van deze geldende bestemmingsplannen heeft het plangebied voornamelijk de bestemmingen Verkeer, Groen, Water en Agrarisch. De aanpassingen van de Oude Spoorbaan en Engelendaal passen niet helemaal binnen de geldende bestemmingsplannen, daarom is een nieuw bestemmingsplan nodig.

2.4 Beschrijving van het plangebied

Het plangebied bestaat uit een deel van de Oude Spoorbaan en een deel van Engelendaal, inclusief de Dwarswateringbrug en een deel van de Zijlbrug. Het plangebied bestaat grotendeels uit bestaande wegen en ten oosten van de Dwarswateringbrug tevens voor een klein deel agrarisch en groen gebied.

De Oude Spoorbaan en Engelendaal hebben een belangrijke functie voor de bereikbaarheid van Leiderdorp en Leiden.

Afbeelding 2.3: Ligging deeltraject Engelendaal in Leiderdorp

Direct grenzend aan de weg liggen aan de noordzijde de boogwoningen met daarachter de woonwijk Driegatenbrug. Aan de zuidzijde liggen de Baanderij en de woonwijk Buitenhof.

Afbeelding 2.4: Huidige situatie Oude Spoorbaan / Engelendaal met boogwoningen

Hoofdstuk 3 Ruimtelijke ontwikkeling

3.1 Leidse Ring Noord

De Leidse Ring Noord (LRN) vormt samen met de A4, A44, N446 en de Rijnlandroute de Leidse Ring.

Het doel van het project LRN is om de doorstroming en betrouwbaarheid van de noordzijde van de Leidse ring te verbeteren en de huidige en toekomstige knelpunten in de doorstroming op te lossen. Daarmee ontstaat een robuust, betrouwbaar en toekomstbestendige ringstructuur die inspeelt op de toenemende mobiliteitsvraag.

De LRN is het aantrekkelijkste alternatief voor autoverkeer, dat om het stadscentrum van Leiden en de dorpskern van Leiderdorp geleid wordt zodat daar meer ruimte ontstaat voor bestemmingsverkeer, openbaar vervoer, fietsers en voetgangers. Daarnaast is het project gericht op verbetering van de infrastructuur voor het openbaar vervoer, de fiets en voetganger en draagt het project zorg voor inpassing in de omgeving. Hiermee verbeteren we de leefbaarheid van de binnenstad, woonwijken en de dorpskern.

De aanleg van de LRN, als ruggengraat voor vele andere ontwikkelingen binnen de agglomeratie, is randvoorwaardelijk om de ambities waar te kunnen maken. Het creëert ruimte voor duurzame gebiedsontwikkelingen in Leiden en Leiderdorp, zoals de Zwijger, de Baanderij, het Stationsgebied, het Bio Science Park, de Schipholweg, LEAD en het Vondelkwartier.

Daarnaast is de LRN van wezenlijk belang voor de bereikbaarheid van de Leidse regio als geheel en daarmee voor de economie, werkgelegenheid en de borging van een aantrekkelijk vestigingsklimaat. De Leidse Ring Noord is bij uitstek een project van regionaal belang, dat impact heeft op zowel regionaal als lokaal niveau.

Het noordelijk deel van de ring bestaat uit de Plesmanlaan, Schipholweg, Willem de Zwijgerlaan en de Oude Spoorbaan. Om deze route te verbeteren zijn aanpassingen aan de bestaande wegen nodig. De LRN is opgedeeld in een aantal deeltrajecten:

• a. Tracédeel Plesmanlaan
• b. Tracédeel Schipholweg
• c. Tracédeel Willem de Zwijgerlaan
• d. Tracédeel Engelendaal
• e. Tracédeel Oude Spoorbaan

Voorliggend bestemmingsplan maakt de aanpassingen van het tracédeel Engelendaal mogelijk. Hieronder wordt nader ingegaan op de verkeerskundige en ruimtelijk inpassing van dit tracédeel.

3.2 Verkeerskundige en ruimtelijke inpassing

3.2.1 Verkeerskundige uitgangspunten

Het project LRN moet leiden tot een duurzame en substantieel verbeterde verkeerssituatie voor het gemotoriseerd verkeer, openbaar vervoer en langzaam verkeer om zo bij te dragen dat de Leidse Ring functioneert als hoofddrager van het verkeerssysteem van de gehele stedelijke agglomeratie. Om dit te bereiken zijn in het geactualiseerde Kaderbesluit de volgende 10 verkeerskundige uitgangspunten geformuleerd:

• 1. Om te functioneren als hoofddrager van het autoverkeerssysteem moet de LRN zorgen voor betrouwbare en robuuste reistijden voor het bereiken van de agglomeratie zodat de LRN aantrekkelijker (conform de Verkenning LAB071) is ten opzichte van concurrerende routes;
• 2. De LRN zorgt op de kruispunten en rotondes voor een goede uitwisseling voor alle modaliteiten met het aansluitende wegennet. Om dit te bereiken wordt voldaan aan het 'Programma van Eisen Geregelde Kruispunten' van de gemeenten en overige richtlijnen.
• 3. De LRN moet voldoende toekomstvast zijn en de ontwerpen worden ten opzichte van het prognosejaar 2030 getoetst met een robuustheidsmarge van 15% (en 25% bij kunstwerken) aan extra verkeersgroei.
• 4. De LRN moet in inrichting, vormgeving en gebruik de weg zijn van de hoogste categorie binnen de agglomeratie en als zodanig herkenbaar zijn.
• 5. Het fietsnetwerk en de voorzieningen rond de LRN moet in directheid van routes en reistijd verbeteren of minimaal gelijkwaardig blijven ten opzichte van de huidige situatie.
• 6. De LRN moet zorgen voor een goede oversteekbaarheid en toegankelijkheid van de openbare ruimte
• 7. De LRN moet het hoogwaardig openbaar vervoer faciliteren zodat deze aan de gestelde eisen voldoet voor R-net.
• 8. Hulpdiensten moeten gebruik kunnen maken van de LRN of er worden aanvullende voorzieningen voor getroffen.
• 9. Landbouwverkeer moet gebruik kunnen maken van de LRN of er worden aanvullende voorzieningen voor getroffen.
• 10. Brugopeningen leiden niet tot overbelasting van de LRN en na sluiting dient het verkeersysteem zich binnen een redelijke termijn (circa 2 a 3 verkeerslichtencycli) weer te kunnen herstellen.

3.2.2 Ruimtelijke uitgangspunten

Voor de uitwerking van de LRN zijn vijf ruimtelijke uitgangspunten opgenomen in het geactualiseerde Kaderbesluit. Deze vormen de basis voor de ruimtelijke / stedenbouwkundige inpassing. Deze uitgangspunten zijn abstract geformuleerd zodat er per tracédeel ruimte is om ze verder uit te werken. Voor ieder tracédeel wordt bij het uitvoeringsbesluit de ruimtelijke ambities verder uitgewerkt om te komen tot een integraal ontwerp. Ook de wensen en eisen van de omgeving worden hierin meegenomen.

Om de opgave om samenhang, continuïteit en integraliteit van de LRN te bewerkstelligen, wordt scherp gekeken naar de directe omgeving van de Ring. Behalve dat de verkeersfunctie bediend dient te worden is dit een leefomgeving voor velen. De ontwerpopgave voor de LRN gaat dus naast het robuust maken van de verkeersstructuur, met nadruk ook over de realisatie van een goede leefomgeving. De weg en de stad en het dorp zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het tracé van de LRN is in de loop der jaren uit verschillende onderdelen (wegsegmenten) tot stand gekomen. Het is van belang deze verschillen herkenbaar en beleefbaar te houden, nu ze integraal onderdeel van de stad zijn.

Centraal bij de inpassing van de LRN staat het netwerk van het stedelijk weefsel bestaande uit waterwegen en groenstructuren. Het beleven van en behoedzaam omgaan met deze waardevolle omgeving is leidend bij de verdere vormgeving van de LRN. Dat betekent dat de Ring niet als autonome entiteit door de regio getrokken wordt, maar dat de uitwerkingen van de verschillende onderdelen in samenhang met de ruimtelijke context tot een samenhangend geheel gebracht dient te worden. Daarmee is de inpassing van de Ring niet alleen een verkeerskundige opgave, maar biedt de transformatie van weg en omgeving ook een enorme kans voor de ontwikkeling van de Leidse regio in de 21e eeuw.

Vanuit de integrale ruimtelijke kaders zijn de volgende uitgangspunten voor inpassing van de LRN geformuleerd:

• 1. De LRN is in functionele zin een samenhangend systeem
• 2. De verschillende deelgebieden bepalen de identiteit van de weginpassing
• 3. De ruimtelijke overgangen in de route vragen bijzondere aandacht
• 4. Goede ruimtelijke inpassing, waarbij aandacht is voor:

• Bestaande watergangen zichtbaar en beleefbaar maken
• Versterken van groene verbindingen haaks op de LRN
• Inpassen hoofdfietsroutes zowel parallel als haaks op de LRN
• Aandacht voor oversteekbaarheid LRN voor voetgangers

• 5. Een duurzame en klimaatadaptieve inrichting van de LRN

3.2.3 Verkeerskundige en ruimtelijke inpassing LRN Engelendaal

Het tracédeel Engelendaal gaat uit van een gelijkvloerse autokruising van de Oude Spoorbaan en Engelendaal en een ongelijkvloerse kruising voor langzaam verkeer. Het kruispunt Engelendaal wordt compacter vormgegeven dan nu het geval is. De bypass voor gemotoriseerd verkeer vanaf de Willem de Zwijgerlaan naar de Rietschans wordt opgenomen in het kruispunt waardoor er meer ruimte komt voor de inpassing van fietspaden en een fietstunnel onder de Engelendaal. De weg is zoveel mogelijk naar het zuiden gelegd, om meer afstand tot de woningen aan de noordzijde te realiseren.

Afbeelding 3.1: Uitgewerkt ontwerp conform geactualiseerde Kaderbesluit

3.2.3.1 Fietsers en voetgangers

Doelstelling is om hoogwaardige fietsverbindingen te realiseren, ook tussen beide gemeenten en verder richting Oud Ade. Hiertoe wordt het doorgaande fietspad aan de zuidzijde van de Oude Spoorbaan verbreed tot 4,0 meter, waarbij de verbreding van het zuidelijke fietspad op de Zijlbrug door de provincie Zuid Holland zal worden gerealiseerd. Dit fietspad aan de zuidzijde van de Oude Spoorbaan, zal langs de wijk Buitenhof richting de Dwarswatering worden opgehoogd om de steile helling naar de brug die er nu ligt te verbeteren. Over dit gedeelte zal ook een voetpad naast het fietspad worden aangelegd, zodat voetgangers een eigen plek hebben. Het huidige onverplichte fietspad wordt hier gewijzigd in een normaal (brom)fietspad, zodat brommers niet meer als kortste route door de wijk Buitenhof hoeven te rijden of via de Nieuwe Weg door de Boterhuispolder.

Zoals in afbeelding 3.1 te zien is wordt onder het Engelendaal een nieuwe onderdoorgang gebouwd voor fietsers en voetgangers. Hierdoor hoeven de fietsers en voetgangers niet meer om te rijden via de Zijlstroom of de Rietschans waar in de huidige situatie bij de Rietschans zowel het Engelendaal als de bypass gelijkvloers moet worden overgestoken. Hiervoor in de plaats ontstaat een veilige, rechtstreekse verbinding zonder verkeerslichten of gelijkvloerse kruisingen. Hiermee wordt ook een significante afname van de reistijd voor de fietsers bereikt met een tijdwinst van één tot twee minuten.

In de middenberm van het Engelendaal zal een brede daglichtopening in het dak van de fietsonderdoorgang komen zodat een ruime, lichte en sociaal veilige passage ontstaat. De bestaande onderdoorgang voor fietsers en voetgangers onder de Oude Spoorbaan zal blijven bestaan. Wel zal deze worden opgeknapt en zal in eenheid worden gebracht met de nieuwe tunnel door het aanbrengen van een gemetselde voorwand.

Het doorgaande fietspad in de gemeente Leiden vanaf de Zijlbrug tot voorbij de kruising met de Sumatrastraat zal ook verbeterd worden, maar valt buiten het plangebied van voorliggend bestemmingsplan. De situatie van deze aanpassing is in onderstaande figuur weergegeven. Over dit gedeelte betreft het een verbreding van het fietspad en het flauwer maken van de S-bocht bij het tankstation. Ook komt er een apart troittoir voor de voetganger.

Afbeelding 3.2 Fietspadgedeelte binnen de gemeente Leiden als onderdeel van het project

Hierdoor kunnen fietsers hier goed twee aan twee fietsen, wordt het zicht beter op tegemoetkomende fietsers langs het tankstation en wordt de route veiliger.

Door deze werkzaamheden ontstaat een 4,0 meter breed vrijliggend en doorgaand fietspad tussen de kruising met de Sumatrastraat en de kruising bij de rotonde N455/N456. De gelijkvloerse kruising bij deze rotonde en de gelijkvloerse kruising met de Schildwacht zullen als onderdeel van deeltraject Oude Spoorbaan worden vervangen door een onderdoorgang onder de rijweg.

In het deeltraject Willem de Zwijgerlaan van de LRN zullen de fietspaden rondom de kruising met de Sumatrastraat en de IJsselmeerlaan verder worden uitgewerkt.

Met deze maatregelen ontstaan de hoogwaardige fietsverbindingen conform de doelstellingen van de LRN.

3.2.3.2 Wegverkeer

De huidige bypass voor gemotoriseerd verkeer komende vanaf de Zijlbrug richting Rietschans wordt opgeheven. Deze zou anders de nieuwe fietsverbinding gelijkvloers moeten kruisen. Bovendien heffen we hiermee de onwenselijke verkeerssituatie op die de bypass bij de Rietschans veroorzaakt. Deze bypass is ongunstig voor de verkeersveiligheid en veroorzaakt sluipverkeer door de Baanderij richting de Van der Marckstraat in de kern van Leiderdorp. In plaats van de bypass wordt op de Oude Spoorbaan een extra rechtsaf opstelstrook aangelegd voor verkeer richting het Engelendaal.

Voor het gemotoriseerde verkeer wordt het kruispunt Oude Spoorbaan met het Engelendaal volledig heringericht. Door een compactere vormgeving en het toevoegen van één extra rijstrook voor gemotoriseerd verkeer komende vanaf de Zijlbrug rechtdoor richting N445/N446 wordt een betere afwikkeling bereikt in de verkeerslichtenregeling. De extra rijstrook helpt daarnaast om de ontstane wachtrij na een brugopening van de Zijlbrug beter te kunnen wegwerken.

Voor het openbaar vervoer wordt richting de Zijlbrug (komende vanuit het Engelendaal en vanuit de richting N445/N446) een tweetal busstroken aangelegd toeleidend naar het kruispunt. Hierdoor kunnen de halterende bussen eenvoudiger oprijden na haltering zonder daarbij te moeten invoegen tussen het gemotoriseerde verkeer. Tevens kunnen de bussen door de busstroken bij een brugopening vooraan in de wachtrij staan, zodat ze minimaal hinder onder vinden van een brugopening. Daarmee verbetert de verkeersveiligheid en de doorstroming voor het HOV Leiden-Leiderdorp (R-net 410) en de Q-liner richting Kaag en Braassem. De bushaltes langs de Oude Spoorbaan worden verder dichterbij het kruispunt en de fietsonderdoorgangen geplaatst en sociaal veiliger ingepast.

Bij de Dwarswatering wordt een extra brug gemaakt om de verbreding naar 2x2 rijstroken ook hier en verder op de Oude Spoorbaan mogelijk te maken.

3.2.3.3 Boogwoningen

In de huidige situatie staan langs de Oude Spoorbaan tegenover het Engelendaal drie woningblokken en één flatgebouw strak langs de rand van de weg. Met de aanpassingen van de weg en het vervallen van het fietspad aan deze zijde wordt de weg verder van deze woningen afgelegd. Daarbij zal langs de weg een groen geluidsscherm worden geplaatst waardoor de bewoners een gezamenlijke, niet openbare, groene ruimte voor de woningen krijgen afgeschermd door deze groene wand. De balkons van de woningen krijgen daarbij een rechtstreekse toegang tot deze gezamenlijke tuin. Het ontwerp is in nauw overleg met de bewoners tot stand gekomen.

In de huidige situatie is een muur langs de balkons gemetseld die in dit ontwerp zal worden verwijderd waardoor een ruimtelijke inrichting mogelijk wordt. De muur zorgt nu voor te veel gewicht op de onderliggende damwand, waardoor deze vervormt. Door het verwijderen van deze muur wordt de vervorming van de damwand tegengegaan.

Doordat de tuin in hoogte varieert ligt het balkon soms hoger (oostzijde), soms lager (westzijde) en soms even hoog als de tuin. Het hoogteverschil kan door middel van een trapje van het balkon worden overbrugd.

Afbeelding 3.3 Doorsnede over de boogwoningen: westzijde, nabij de Zijlbrug

Afbeelding 3.4 Doorsnede over de boogwoningen: oostzijde (kant van de Dwarswatering)

De groene wand (geluidsscherm) bestaat uit een dragende wand met een constructie gevuld met teelaarde waarin diverse typen begroeiing kunnen worden aangebracht. Hierdoor ontstaat een gevarieerd geheel dat onder de invloed van de seizoenen van kleur en beeld zal veranderen. Ook worden in de wand kleine open ruimtes gemaakt die plaats bieden aan bijen, vleermuizen, insecten en vogels.

3.2.3.4 Brug over de Dwarswatering

Door de verbreding van de Oude Spoorbaan is een extra brug over de Dwarswatering nodig. De bestaande brug, voldoet niet meer en zal in het project worden vervangen zodat twee identieke bruggen ontstaan met daartussen een opening. Deze opening zorgt voor daglicht onder de brug en voor een slanker effect van twee smalle bruggen voor de weggebruikers.

In de bestaande situatie kent de brug brede tussensteunpunten in het midden van de Dwarswatering, de nieuwe bruggen krijgen echter een vrije overspanning over de gehele breedte van het water. Hierdoor ontstaat veel meer ruimte voor de scheepvaart waaronder de naastgelegen roeivereniging en ontstaat ook een veel ruimere beleving van het water.

Afbeelding 3.5: Zicht vanaf de bestaande fietsbrug op de nieuwe brug over de Dwarswatering

Daarbij wordt tevens de doorvaarthoogte vergroot van 1,50 m in de huidige situatie naar minimaal 1,60 meter voor de nieuwe bruggen.

Aan de oostzijde van de Dwarswatering wordt een voetpad voor wandelaars richting de Boterhuispolder gemaakt, op de plaats van het bestaande Koeientunneltje. Door het vloerpeil van dit voetpad onder het waterpeil te leggen ontstaat een veel grotere hoogte voor voetgangers onder de brug dan in de huidige situatie en krijgt de wandelaar een mooi zicht over de waterspiegel.

Aan de westzijde is net als in de bestaande situatie een smalle richel aangebracht. Oorspronkelijk werd deze gebruikt voor het verplaatsen van schapen maar deze richel kan ook gebruikt worden door amfibieën.

3.2.3.5 Geluidsmaatregelen

Doordat de wegen in het plangebied zullen worden aangepast is er sprake van een reconstructie die getoetst is in het kader van de Wet geluidshinder (Wgh). Er zijn maatregelen nodig om het geluid op de omliggende geluidsgevoelige functies te beperken. De maatregelen bestaan allereerst uit het toepassen van stil asfalt en daarnaast uit het plaatsen van geluidsschermen. Zie voor een nadere toelichting op het geluidsonderzoek paragraaf 5.5.3 Geluid.

Een groot deel van de schermen zal in overleg met de omwonenden als geluidsabsorberende, groene begroeide schermen worden uitgevoerd.

Voor het scherm langs de Boogwoningen speelt voor de bewoners de afweging tussen een zo hoog mogelijk scherm voor minimale geluidsbelasting en tegen inkijk en een zo laag mogelijk scherm voor zoveel mogelijk zon in de tuin en uitzicht vanuit de woning. Dit is een belangrijk onderwerp van de participatie gesprekken geweest. In overleg met de bewoners zal er een scherm van 2,50 meter gerealiseerd worden.

Hiervoor is tevens uitgewerkt in hoeverre vanuit langsrijdende bussen inkijk in de woningen mogelijk is. Hieruit blijkt dat de vanuit de Wgh benodigde hoogtes ook voldoende bescherming bieden tegen inkijk.

Afbeelding 3.6: Bescherming tegen inkijk  

Uit de berekeningen blijkt dat tussen de boogwoningen en de Dwarswateringbrug aan de noordzijde van de Oude Spoorbaan geen scherm nodig is. Aangezien over deze lengte wel een geleideconstructie langs de weg nodig is, is in overleg met omwonenden besproken om deze geleideconstructie dezelfde vorm te geven als het naastgelegen groene scherm. Alleen de hoogte wordt hier beperkt tot ongeveer 0,95 meter. Hierdoor wordt inschijnen van autolampen in de woningen tegengegaan en dit scherm draagt tevens bij aan een verdere reductie van het geluid.

Het geluidsscherm op de Zijlbrug zal worden aangebracht door de provincie Zuid Holland. In eerdere plannen was het idee om een scherm aan te brengen op een betonnen voet. Ondanks dat de provincie enkele jaren geleden groot onderhoud aan de Zijlbrug heeft laten uitvoeren bestaan er nog steeds twijfels over het draagvermogen van de aandrijfconstructie bij openen en sluiten van de brug. Het lijkt daarom meer voor de hand te liggen om de noordelijke leuning van de brug te voorzien van een glazen scherm. Deze optie is veel lichter en voldoet ook aan de geluidsnorm, waardoor op geen enkele woning de toegestane geluidsbelasting wordt overschreden.

Het groene scherm langs de wijk Buitenhof zal een hoogte van 2,00 meter krijgen. Dit scherm wordt ook de bocht omgezet en enkele meters doorgezet langs het Engelendaal. Ter plaatse van de bushalte zal het scherm transparant in glas worden uitgevoerd ten behoeve van de sociale veiligheid. Het scherm loopt door tot op de Dwarswateringbrug. Op de brug wordt het scherm ook transparant uitgevoerd.

Ten zuiden van Oude Spoorbaan, vanaf de Dwarswateringbrug aansluitend op het scherm op de brug, komt een scherm met een hoogte van 0,75 m. Dit scherm wordt niet vanuit akoestisch oogpunt gerealiseerd maar vanuit landschappelijke inpassing. Dit om te voorkomen dat er een gat ontstaat tussen twee schermen. Verderop langs de Oude Spoorbaan zal ook een scherm gerealiseerd worden (buiten plangebied voorliggend bestemmingsplan).

3.2.3.6 Verkeersafwikkeling

Met de aanpassingen van de Oude Spoorbaan en Engelendaal en de realisatie van de extra fietsonderdoorgang wordt de doorstroming van het langzaam verkeer (fiets- en voetgangers) verbeterd. Een andere maatregel op de gehele ring (waaronder het gedeelte Engelendaal) is het verbreden van alle fietspaden naar 4 meter. Op deze manier wordt het Regionale Fietsnetwerk versterkt.

De wegreconstructie zorgt voor de kwaliteit van de afwikkeling van het verkeer conform de uitgangspunten voor de Leidse Ring Noord zoals geformuleerd in het geactualiseerde Kaderbesluit. De betrouwbaarheid en vlotheid die hiermee wordt gerealiseerd, draagt bij aan de aantrekkelijkheid van de Leidse Ring, als hoofdverbinding voor de Leidse agglomeratie. Er is uitgegaan van het toekomstjaar 2030 bij de dimensionering van het kruispunt. Hierbij is als basis de werkelijke (getelde) intensiteit (van voor de corona-pandemie) op het kruispunt genomen en op basis van het verkeersprognosemodel RVMK is de invloed van toekomstige ontwikkelingen hier aan toegevoegd. Bovendien is uitgegaan van een verhoging van 15% van de intensiteit (en 25% bij kunstwerken) om zo te komen tot een robuuste oplossing.

3.3 Groen, bomen en water

De kruising Engelendaal - Oude Spoorbaan ligt in een groene, parkachtige omgeving. De weg op het talud van de Oude Spoorbaan wordt grotendeels omzoomd met groene, begroeide geluidschermen. Fietsers en voetgangers bewegen zich op maaiveld door de parkachtige omgeving en kruisen de autowegen via onderdoorgangen.

In het ontwerp is veel aandacht voor ecologie. Het deelproject Engelendaal vormt de verbindingsschakel tussen het stedelijke karakter van Leiderdorp/Leiden en de open polders buiten Leiderdorp. Dit beeld wordt in het project versterkt door, met name rondom het kruispunt, het karakter van een ecologische stedelijke omgeving te benadrukken door het planten van bomen en het inzaaien van de bermen met inheemse, kleurrijke begroeiing. In de polder zelf (ten oosten van de Dwarswateringbrug) ligt de nadruk op de weidse vergezichten. Het polderlandschap heeft vanwege zijn historische en karakteristieke verkaveling de status van Kroonjuweel gekregen. Tevens is deze Boterhuispolder een beschermd weidevogelgebied.

Ten behoeve van de verbreding van de fietspaden en rijwegen zullen voor LRN Engelendaal 40 bomen moeten worden gekapt of verplaatst. In het plan worden echter 120 bomen geplaatst waardoor het aantal bomen in het gebied tussen de Zijlbrug en de Dwarswateringbrug en langs Engelendaal met 80 bomen toeneemt. Zie Bijlage 1 Bomenplan.

Deze extra bomen worden ook toegevoegd ter compensatie van de bomen die in het deelproject LRN Oude Spoorbaan verdwijnen. In tegenstelling tot de andere deelprojecten is vanuit landschap, uitzicht, weidevogelbeheer en molenbiotoop de wens hier om een zo open mogelijk beeld te realiseren en minder bomen toe te passen. De inrichting van de openbare ruimte en beplanting is verder uitgewerkt in het Esthetisch Programma van Eisen (zie Bijlage 2 Esthetisch Programma van Eisen).

Uitgangspunt is dat de nieuwe bomen al enige maat hebben als ze worden aangeplant (stamomtrek van ongeveer 25 - 30 cm op 1,0 meter hoogte). In overleg met de bomenbond is gekozen voor een rijke variatie van inheemse boomsoorten. De inrichting met verschillende soorten draagt bij aan een vergroting van de biodiversiteit en voorkomt dat ziekten tussen de bomen worden overgedragen.

In overleg met het Hoogheemraadschap wordt extra open water gegraven ter compensatie van de toename van het verhard oppervlakte. Met name in de zuidwest hoek van het kruispunt (waar nu de bypass richting Baanderij is gelegen) ontstaat voldoende ruimte voor compenserend water. Conform beleid in Leiderdorp zullen bij alle te graven watergangen natuurvriendelijke oevers worden toegepast

3.4 Duurzaamheid

Het plan voor de LRN Engelendaal sluit aan bij de gemeentelijke duurzaamheidsambities. Alle relevante duurzaamheidsthema's zijn beoordeeld zoals klimaat en biodiversiteit, energietransitie en circulaire economie. Waterberging draagt bij aan minder belasting van het riool, door toepassing van klimaatvriendelijke bermen wordt dit bewerkstelligt. Circulair toepassen van grondstoffen (zoals duurzaam asfalt) is vanzelfsprekend onderdeel van het project. Ook in de aanbesteding wordt stevig ingezet op harde CO2 eisen en wordt de markt geprikkeld om te komen tot duurzame innovaties.

Hoofdstuk 4 Ruimtelijk beleidskader

4.1 Nationaal beleid

4.1.1 Nationale Omgevingsvisie (NOVI)

4.1.1.1 Beleidskader

Per 11 september 2020 is de Nationale Omgevingsvisie vastgesteld. Hierin zijn de kaders van het nieuwe rijksbeleid opgenomen. In het kader van de nahangprocedure kunnen in de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) nog opmerkingen en wensen van de Tweede Kamer worden verwerkt. Deze Omgevingsvisie vervangt de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (2012). De NOVI is een instrument van de nieuwe Omgevingswet en loopt vooruit op de inwerkingtreding van die wet. Vanwege het uitstel van de inwerkingtreding van de Omgevingswet komt de NOVI als structuurvisie uit onder de Wet ruimtelijke ordening (Wro). Zodra de Omgevingswet in werking is getreden, zal deze structuurvisie gelden als de Nationale Omgevingsvisie, zoals in de nieuwe wet bedoeld.

In de Nationale Omgevingsvisie wordt door het Rijk een langetermijnvisie gegeven op de toekomstige ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland. De NOVI bestaat uit een visie, toelichting en uitvoeringsagenda. De combinatie van deze drie documenten zorgt voor een toetsing die leidt tot nationale strategische keuzes en gebiedsgericht maatwerk.

Er worden vier prioriteiten voor Nederland geformuleerd:

• Ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie;
• Duurzaam economisch groeipotentieel;
• Sterke en gezonde steden en regio's;
• Toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied.

Om beleidskeuzes op een heldere en voorspelbare manier te maken, hanteert de NOVI drie afwegingsprincipes, die helpen bij het prioriteren en afwegen van de verschillende belangen en opgaven;

• 1. Combinaties van functies gaan voor enkelvoudige functies: in het verleden is scheiding van functies vaak te rigide gehanteerd. Er wordt weer gezocht naar maximale combinatiemogelijkheden tussen functies, gericht op een efficiënt en zorgvuldig gebruik van ruimte
• 2. Kenmerken en identiteit van een gebied staan centraal: er moet altijd gekeken worden naar de context van het gebied. Keuzes in verschillende gebieden kunnen daarom verschillen.
• 3. Afwentelen wordt voorkomen: het is van belang dat onze leefomgeving zoveel mogelijk voorziet in mogelijkheden en behoeften van de huidige generatie van inwoners zonder dat dit ten koste gaat van toekomstige generaties.

4.1.1.2 Planspecifiek

Het voorliggende bestemmingsplan voorziet in de aanpassing van de bestaande wegen Oude Spoorbaan en Engelendaal. Met de aanpassing van deze wegen draagt het bestemmingsplan bij aan een groter geheel, namelijk de aanleg van de Leidse Ring Noord. Deze is nodig om de bereikbaarheid van de Leidse Agglomeratie ook in toekomst te kunnen garanderen. Voor de aanleg van de aanleg Leidse Ring Noord zijn aanpassingen aan bestaande wegen voorzien. Het tracédeel Engelendaal is één deel van de bestaande wegen die ten behoeve van de Leidse Ring Noord worden aangepast. Door de Leidse Agglomeratie ook in toekomst bereikbaar te houden wordt bijgedragen aan de in de NOVI gestelde opgaven voor sterke en gezonde steden en regio's. Het voorliggende plan is daarmee in lijn met de NOVI.

4.1.2 Besluit algemene regels ruimtelijke ordening

4.1.2.1 Beleidskader

Voor de doorwerking van de rijksbelangen in plannen van lagere overheden, is het Barro opgesteld. Het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) is op 30 december 2011 (grotendeels) in werking getreden en omvat alle ruimtelijke rijksbelangen die juridisch doorwerken op het niveau van bestemmingsplannen. Het gaat om kaders voor onder meer het bundelen van verstedelijking, de bufferzones, de Ecologische Hoofdstructuur, de kust, grote rivieren, militaire terreinen, mainportontwikkeling van Rotterdam en de Waddenzee.

Met het Barro maakt het Rijk proactief duidelijk waar provinciale verordeningen en gemeentelijke bestemmingsplannen aan moeten voldoen. Ook de bescherming van erfgoederen van uitzonderlijke universele waarden, zoals de Limes, is in het Barro vastgelegd.

4.1.2.2 Planspecifiek

In het Barro zijn geen specifieke regels opgenomen met betrekking tot deze locatie. De regels van het Barro hebben geen directe invloed op dit bestemmingsplan.

4.1.3 Duurzame verstedelijking

4.1.3.1 Beleidskader

In het Besluit ruimtelijke ordening is de verplichting opgenomen om in het geval van nieuwe stedelijke ontwikkeling in de toelichting een onderbouwing op te nemen van nut en noodzaak van de nieuwe stedelijke ruimtevraag en de ruimtelijke inpassing. Hierbij wordt uitgegaan van de 'ladder voor duurzame verstedelijking'.

Op 1 juli 2017 is het Besluit ruimtelijke ordening gewijzigd, waarbij een nieuwe laddersystematiek is ingevoerd ter vervanging van de voorheen geldende.

Het aangepaste artikel 3.1.6, lid 2 Bro luidt als volgt:

De toelichting bij een bestemmingsplan (of uitgebreide omgevingsvergunning, red.) dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, bevat een beschrijving van de behoefte aan die ontwikkeling, en, indien het bestemmingsplan die ontwikkeling mogelijk maakt buiten het bestaand stedelijk gebied, een motivering waarom niet binnen het bestaand stedelijk gebied in die behoefte kan worden voorzien.

De ladder voor duurzame verstedelijking is van toepassing op nieuwe stedelijke ontwikkelingen. In artikel 1.1.1, eerste lid, onder i van het Bro wordt stedelijke ontwikkeling als volgt omschreven: ruimtelijke ontwikkeling van een bedrijventerrein of zeehaventerrein, of van kantoren, detailhandel, woningbouwlocaties of andere stedelijke voorzieningen. Het begrip ‘andere stedelijke voorzieningen’ wordt niet nader omschreven in het Bro.

4.1.3.2 Planspecifiek

Het voorliggende bestemmingsplan maakt de aanleg van het tracédeel Engelendaal mogelijk waarmee wordt bijgedragen aan de bereikbaarheid van de Leidse Agglomeratie. Hiermee wordt de bestaande infrastructuur ter plaatse van de Oude Spoorbaan en Engelendaal aangepast. Het voorliggende bestemmingsplan betreft geen nieuwe stedelijke ontwikkeling. Een verdere toetsing aan de ladder voor duurzame verstedelijking is derhalve niet aan de orde.

4.2 Provinciaal en regionaal beleid

4.2.1 Omgevingsvisie Zuid-Holland

4.2.1.1 Beleidskader

Per 1 april 2019 is de Zuid-Hollandse Omgevingsvisie in werking getreden. In de Omgevingsvisie is al het bestaande provinciale beleid voor de fysieke leefomgeving samengevoegd in een Omgevingsvisie en Omgevingsverordening. De provincie wil met haar Omgevingsvisie een uitnodigend perspectief bieden, zonder een beoogde eindsituatie te schetsen. Er is daarom geen eindbeeld voor 2030 of 2050 opgenomen, maar de maatschappelijke opgaven zijn vertaald in ambities. In de Omgevingsvisie zijn zes richtinggevende ambities in de fysieke leefomgeving vastgesteld:

• 1. Naar een klimaatbestendige delta
• 2. Naar een nieuwe economie: the next level
• 3. Naar een levendige meerkernige metropool
• 4. Energievernieuwing
• 5. Best bereikbare provincie
• 6. Gezonde en aantrekkelijke leefomgeving

Beleid ruimtelijke kwaliteit

De inzet van de provincie is dat ruimtelijke ontwikkelingen bijdragen aan het behoud en versterking van de ruimtelijke kwaliteit. Het ruimtelijk kwaliteitsbeleid bestaat uit een viertal kwaliteitskaarten, samengevat in één integrale kwaliteitskaart, bijbehorende richtpunten en een aantal bepalingen in de verordening ('handelingskader ruimtelijke kwaliteit'). De kwaliteitskaart en de richtpunten geven richting aan de interpretatie van ruimtelijke kwaliteit.

Om te kunnen bepalen of een ruimtelijke ontwikkeling passend is, is vooral de ruimtelijke impact van belang. Daarbij hanteert de provincie met het oog op de wisselwerking tussen gebiedskwaliteiten en ontwikkelingen de volgende uitgangspunten:

De aard en schaal van een gebied bepalen of een ontwikkeling in meer of mindere mate passend is. In een agrarisch gebied passen stedelijke functies als woonwijken of bedrijventerreinen niet bij de aard en zijn daarmee gebiedsvreemd. De schaal van een gebied (‘korrelgrootte’) bepaalt of een ontwikkeling al dan niet past bij die schaal. Het ‘laadvermogen’ van een coulisselandschap is immers anders dan dat van een open veenweidepolder.

Een ontwikkeling die past bij de schaal en aard van een gebied heeft in beginsel weinig ruimtelijke impact op gebiedskwaliteiten en vraagt daarom weinig tot geen provinciale betrokkenheid.

Hoe meer een ontwikkeling afwijkt van de aard en schaal van een gebied, des te groter is in beginsel de ruimtelijke impact van nieuwe ontwikkelingen en des te eerder raken ze provinciale doelen of belangen. Dit geldt eveneens naarmate de kwaliteit van een gebied bijzonderder of kwetsbaarder is.

De gebiedsprofielen ruimtelijke kwaliteit bieden handvatten om te bepalen hoe groot de ruimtelijke impact in specifieke gevallen is.

In dit licht wordt onderscheid gemaakt in drie soorten ontwikkeling.

• 1. Inpassing. Dit betreft een gebiedseigen ontwikkeling, passend bij de schaal en aard van het landschap. Een voorbeeld hiervan is de uitbreiding van een agrarisch bedrijf in het buitengebied of de herstructurering van een woonbuurt. Bij inpassing veranderen bestaande structuren en kwaliteiten niet tot nauwelijks. De rol van de provincie is hier in principe beperkt, behalve in gebieden met bijzondere kwaliteit. Uitgangspunt is dat bij inpassing een ontwikkeling volledig past binnen de richtpunten.
• 2. Aanpassing. Dit betreft een ontwikkeling die niet past bij de aard of de schaal van een gebied en daarmee niet geheel past binnen de richtpunten. Voorbeelden zijn een beperkt aantal nieuwe woningen in het buitengebied, een nieuw landgoed en de verbreding van een provinciale weg. De rol van de provincie zal zich, afhankelijk van het type gebied en het type ontwikkeling, vooral richten op het toewerken naar een kwalitatief optimaal resultaat, ontwerpoptimalisaties, inpassingsmaatregelen of aanvullende ruimtelijke maatregelen zijn nodig om de ruimtelijke kwaliteit te behouden of te verbeteren.
• 3. Transformatie. Bij transformatie gaat het om een verandering van een gebied van dusdanige aard en omvang dat een nieuw landschap of stedelijk gebied ontstaat. De ontwikkeling past niet bij de aard en schaal van het gebied. Dit is bijvoorbeeld het geval bij uitleglocaties voor woningbouw en bedrijventerrein of de aanleg van grootschalige recreatiegebieden. Bij transformatieopgaven is bijna altijd een provinciaal doel of belang in het geding en zal de betrokkenheid van de provincie zich richten op een actieve behartiging van provinciale doelen en een kwalitatief optimaal resultaat. Gelet op de verandering van het gebied is het reëel om aan te nemen dat niet aan alle richtpunten kan worden voldaan, maar dat door middel van een nieuw integraal ontwerp er een nieuwe ruimtelijke kwaliteit ontstaat. Ook hierbij kunnen ontwerpoptimalisaties, inpassingsmaatregelen of aanvullende ruimtelijke maatregelen nodig zijn om de ruimtelijke kwaliteit te behouden of te verbeteren.

Afbeelding 4.1 Soorten ontwikkeling

De gebiedsprofielen ruimtelijke kwaliteit vormen een uitwerking van de kwaliteitskaart en de richtpunten op gebiedsniveau, en zijn opgesteld in samenwerking met regionale partijen. Ze bieden een gebiedsspecifieke handreiking voor het omgaan met ruimtelijke kwaliteit bij ruimtelijke ontwikkelingen.

Naast het generieke kwaliteitsbeleid, dat geldt voor de gehele provincie, wordt een tweetal beschermingscategorieën onderscheiden, waar onder voorwaarden van ruimtelijke kwaliteit ook ontwikkelingen mogelijk zijn, maar waar vanwege de kwetsbaarheid of bijzonderheid extra voorwaarden van toepassing zijn.

4.2.1.2 Planspecifiek

De beoogde ontwikkeling kan grotendeels worden toebedeeld aan het type ontwikkeling 'inpassing', want het voornemen sluit aan bij de gebiedsidentiteit en voegt zich in de bestaande structuur. De realisatie van de LRN Engelendaal betreft aanpassing van bestaande wegen. De ruimtelijke structuur verandert niet door de ontwikkeling en de wegen zijn zorgvuldig en groen ingepast in de omgeving. Bij het gedeelte dat grenst aan de Boterhuispolder is sprake van 'aanpassen'. Een nadere onderbouwing ten aanzien van de Boterhuispolder is opgenomen in paragraaf 4.2.2 Omgevingsverordening Zuid-Holland.

4.2.2 Omgevingsverordening Zuid-Holland

4.2.2.1 Beleidskader

De inhoud van de omgevingsvisie is voor een groot deel leidend voor de inhoud van de omgevingsverordening. In de verordening van provinciale staten van Zuid-Holland zijn de regels opgenomen voor het beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving. Aan deze regels moeten ruimtelijke plannen van de gemeenten voldoen. Enkele relevante speerpunten uit de omgevingsverordening zijn de regels voor ruimtelijke kwaliteit en de ladder voor duurzame verstedelijking.

Regels voor ruimtelijke kwaliteit

Voor toetsing aan de provinciale regels met betrekking tot ruimtelijke kwaliteit is vooral de ruimtelijke impact van een ontwikkeling van belang. Hoe groot die ruimtelijke impact is wordt in specifieke gevallen bepaald aan de hand van gebiedsprofielen en door onderscheid te maken in drie soorten ontwikkeling: inpassing, aanpassing en transformatie. Gelet op het uitgangspunt dat de ruimtelijke kwaliteit als gevolg van ontwikkeling per saldo niet afneemt, dient de toetsing aan ruimtelijke kwaliteit een integraal onderdeel te vormen van de planvorming en afweging.

Ladder voor duurzame verstedelijking

Uitgangspunt van de strategie voor de bebouwde ruimte is betere benutting van het bestaand stads- en dorpsgebied (BSD). Stedelijke ontwikkeling vindt daarom primair plaats binnen BSD. Niet alle vraag naar wonen en werken kan en hoeft te worden opgevangen binnen BSD. De ladder voor duurzame verstedelijking, zoals opgenomen in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) bevat het handelingskader. De provincie heeft de ladder voor duurzame verstedelijking ook opgenomen in de verordening, om het provinciaal belang bij toepassing van deze ladder te benadrukken. Dit biedt de provincie de mogelijkheid om enkele begrippen die voor meerdere uitleg vatbaar zijn, te verduidelijken voor de specifieke Zuid-Hollandse situatie.

De ladder zoals opgenomen in het Bro is een motiveringseis voor de toelichting van het bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt. Om een vrijblijvend karakter te vermijden, heeft de ladder zoals opgenomen in de verordening daarom niet alleen betekenis voor de toelichting van het bestemmingsplan maar ook voor de inhoud.

Ook voor de provinciale 'ladder' geldt dat deze per 1 juli 2017 een andere grondslag heeft, namelijk het per 1 juli 2017 gewijzigde Bro. Inhoudelijk is de toets niet wezenlijk veranderd.

Ruimtelijke kwaliteit

In de Omgevingsvisie en Omgevingsverordening is een van de speerpunten het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit. De provincie beschikt over een kwaliteitskaart met een bijbehorende uitwerking in richtpunten.

In paragraaf 6.2.2 van de Omgevingsverordening zijn voorwaarden opgenomen voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen ten aanzien van ruimtelijke kwaliteit. Binnen dit kwaliteitsbeleid onderscheidt de provincie in de Omgevingsverordening twee beschermingscategorieën. Hier zijn onder voorwaarden van ruimtelijke kwaliteit ook ontwikkelingen mogelijk.

4.2.2.2 Planspecifiek

Ladder voor duurzame verstedelijking

Uit paragraaf 4.1.2 blijkt dat een toetsing aan de ladder voor duurzame verstedelijking voor het voorliggende bestemmingsplan niet aan de orde is.

Ruimtelijke kwaliteit

De LRN Engelendaal betreft grotendeels het type ontwikkeling 'inpassing' (zie ook 4.2.1 Omgevingsvisie Zuid-Holland). De bestaande wegen Oude Spoorbaan en Engelendaal worden aangepast. Bestaande structuren en kwaliteiten veranderen niet tot nauwelijks en er wordt voldaan aan de relevante richtpunten van de kwaliteitskaart.

Het gedeelte van de LRN Engelendaal ten oosten van de Dwarswateringbrug betreft het type ontwikkeling 'aanpassen' (zie ook 4.2.1 Omgevingsvisie Zuid-Holland).

Ten noorden van de Oude Spoorbaan ligt de Boterhuispolder. Deze polder is in de Provinciale Verordening op de ruimtelijke kwaliteitskaart aangewezen als gebied met beschermingscategorie 1, als kroonjuweel cultureel erfgoed, als weidevogelgebied en als groene buffer.

Een bestemmingsplan voor een gebied met beschermingscategorie 1, kan niet voorzien in een ruimtelijke ontwikkeling met het type 'aanpassen', tenzij het gaat om:

• de ontwikkeling van bovenlokale infrastructuur of
• de ontwikkeling van natuur of
• om een in het Programma ruimte uitgezonderde ruimtelijke ontwikkeling of
• een zwaarwegend algemeen belang

Daarnaast moet de ruimtelijke kwaliteit per saldo ten minste gelijk blijven door:

• 1. zorgvuldige inbedding van de ontwikkeling in de omgeving, rekening houdend met de relevante richtpunten van de kwaliteitskaart; en
• 2. het zo nodig treffen van aanvullende ruimtelijke maatregelen. Deze kunnen bestaan uit (een combinatie van):

• duurzame sanering van leegstaande bebouwing, kassen en/of boom- en sierteelt;
• wegnemen van verharding;
• toevoegen of herstellen van kenmerkende landschapselementen;
• andere maatregelen waardoor de ruimtelijke kwaliteit verbetert.

Over de beschermde waarden in de Boterhuispolder heeft afstemming met de Provincie plaatsgevonden. Hieronder wordt nader toegelicht op welke wijze de ontwikkeling voldoet aan de Provinciale Omgevingsvisie en Verordening.

Bovenlokale infrastructuur

De realisatie van de Leidse Ring Noord betreft een ontwikkeling van bovenlokale infrastructuur. De Leidse Ring komt voort uit de LAB71. Een gezamenlijk project van de gemeenten Leiden, Leiderdorp en Oegstgeest. De 'Oplossing LAB071' heeft als doel de bereikbaarheid van de Leidse agglomeratie te verbeteren. De oplossing bestaat enerzijds uit het beter benutten van het bestaande wegennet (No-regret maatregelen) en anderzijds uit het versterken van een ringstructuur (de 'Agglo-ring', inmiddels omgedoopt tot Leidse Ring).

Maatregelen ruimtelijke kwaliteit

De bestaande Oude Spoorbaan wordt aangepast. Bestaande structuren en kwaliteiten veranderen niet tot nauwelijks en worden waar nodig hersteld en ook deels versterkt. Dit wordt hieronder nader toegelicht.

Kroonjuweel cultureel erfgoed

De Boterhuispolder is kroonjuweel cultureel erfgoed. Van belang hierbij is behoud van de landschappelijke polderstructuur en slotenpatroon en de openheid.

De Oude Spoorbaan vormt momenteel de grens tussen het historische landschap van de Boterhuispolder en de wijk Leyhof. De uitbreiding van de Oude Spoorbaan (van 2x1 naar 2x2) vindt, mede op verzoek van de bewoners, plaats aan de zijde van de polder. Uitbreiding aan de zuidzijde (van de polder af) is bovendien niet mogelijk vanwege de hier aanwezige gasleidingen en 50kV-leiding.

Ten opzichte van het referentieontwerp bij het geactualiseerde Kaderbesluit zijn voor de inpassing van de weg twee optimalisaties in de verdere uitwerking meegenomen. In de eerste plaats is de breedte van het wegprofiel versmald, door de maat van de middenberm kleiner te maken en de rotonde bij de Schildwacht aangepast. Daardoor schuift de verbreding van de weg minder ver op richting de polder en kan een groter deel van de historische waterstructuur behouden blijven. Dit valt tevens beter samen met de bestemming verkeer in het geldende bestemmingsplan. De wegverbreding valt grotendeels binnen de huidige verkeersbestemming. Omdat de weg nog iets kan wijzigen bij de uitwerking van het ontwerp is enige flexibiliteit opgenomen in de bestemming verkeer. Hierdoor wordt de verkeersbestemming ten opzichte van de huidige situatie circa 2 m verbreed richting de polder. Daarnaast komt de weg bij de brug over de Dwarswatering buiten de huidige verkeersbestemming te liggen. Het talud wordt groen ingericht. Door de verschuiving van de weg worden een aantal delen van sloten geraakt. Deze worden iets omgelegd, zodat het slotenpatroon hersteld wordt.

In het deeltraject LRN Oude Spoorbaan (buiten plangebied van dit bestemmingsplan) zal daarnaast het oude slotenpatroon van de Boterhuispolder in de groenstrook tussen de Oude Spoorbaan en de Dijkwacht worden hersteld. Dit dient tevens als waterberging voor de compensatie van de toegenomen verharding. Hierdoor wordt het landschap van de polder als het ware over de weg doorgetrokken en komt de polder dichter bij de woningen te liggen. De weggebruiker zal dan straks door de polder rijden en niet langer langs de polder.

Langs de Oude Spoorbaan, ter hoogte van de Boterhuispolder, wordt aan de zuidzijde een begroeide geleiderail geplaatst maximale hoogte van 75 centimeter. Deze begroeide geleiderail krijgt het uiterlijk van een groene haag en door de rietbeplanting van de randsloot aan de bewonerszijde, gaat de rail bovendien bijna geheel schuil achter deze rietkraag. Daarmee blijft het uitzicht op de Boterhuispolder intact.

Weidevogelgebied

Het planvoornemen leidt als gevolg van een kleine verschuiving van de infrastructuur tot een beperkt ruimtebeslag binnen het weidevogelgebied. Naast dit ruimtebeslag leidt het planvoornemen niet tot aantasting van de wezenlijke kenmerken en waarden van het weidevogelleefgebied. Het geconstateerde planeffect met betrekking tot geluidsverstoring en optische verstoring leiden beide niet tot een wezenlijke kwaliteitsvermindering van het weidevogelleefgebied. Aangezien het beperkte ruimtebeslag plaatsvindt in een zone zonder noemenswaardige actuele waarden voor weidevogels, en bovendien sprake is van een afname van het geluidsbelaste oppervlak boven de kritische grens, wordt geconcludeerd dat het plan niet leidt tot een compensatieopgave voor ‘belangrijk weidevogelgebied’.

Voor een nadere toelichting hierop zie Bijlage 3 Notitie weidevogelgebied.

Groene buffer

De provincie wil in alle overgangsgebieden van stedelijk gebied naar open landschap het contrast behouden tussen de dynamiek en dichtheid van de stad en de luwte van de aangrenzende groene ruimte. Daarom zijn deze gebieden aangewezen als groene buffer en als zodanig beschermd.

Zoals hierboven al is aangegeven, zal de verbreding van de Oude Spoorbaan slechts beperkt leiden tot een bredere verkeersbestemming en ook slecht beperkt leiden tot aanpassing van de polderstructuur. De groene buffer blijft behouden.

Molenbiotoop

Ten zuiden van de Oude Spoorbaan ligt de Zijllaanmolen. Zie onderstaande afbeelding.

Afbeelding 4.2: Zijllaanmolen

Rondom deze molen ligt een molenbiotoop. Hiervoor gelden op basis van de Provinciale verordening de volgende regels:

Een bestemmingsplan voor gronden gelegen binnen de molenbiotoop van traditionele windmolens, garandeert in voldoende mate de vrije windvang en het zicht op de molen en voldoet aan de volgende voorwaarden:

• a. binnen een straal van 100 m, gerekend vanuit het middelpunt van de molen, wordt geen nieuwe bebouwing opgericht of beplanting aangebracht, hoger dan de onderste punt van de verticaal staande wiek;
• b. binnen een straal van 100 tot 400 m, gerekend vanuit het middelpunt van de molen, gelden de volgende hoogtebeperkingen voor bebouwing en beplanting:

• 1. voor zover dit gebied is gelegen buiten bestaand stads- en dorpsgebied bedraagt de maximale hoogte niet meer dan 1/100ste van de afstand tussen bouwwerk en beplanting en het middelpunt van de molen, gerekend met de hoogtemaat van de onderste punt van de verticaal staande wiek;
• 2. voor zover dit gebied is gelegen binnen bestaand stads- en dorpsgebied bedraagt de maximale hoogte van bebouwing en beplanting niet meer dan 1/30ste van de afstand tussen bouwwerk en beplanting en het middelpunt van de molen, gerekend met de hoogtemaat van de onderste punt van de verticaal staande wiek.

Binnen de molenbiotoop wordt langs de Oude Spoorbaan een scherm gerealiseerd van 0,85 m hoog. De afstand tussen het scherm en het middelpunt van de molen is tenminste 155 meter. De maximale hoogte is dan 1/30ste x 155 = 5.17 m gerekend vanaf de onderste punt van de verticaal staande wiek (0,00 m NAP). De maximaal toegestane hoogte is daarom 5,17 m +NAP.

De bovenkant van het scherm komt op 5,10 m NAP. Hiermee voldoet het scherm aan de regels voor de molenbiotoop.

Er is geen nieuwe beplanting voorzien. Wel worden er diverse bomen binnen de molenbiotoop verwijderd. Wat gunstig is voor de zichtbaarheid en vrije windvang van de molen. Zie onderstaande afbeelding:

Afbeelding 4.3: Bestaande (groen) en te verwijderen (rood) bomen en molenbiotoop

4.2.3 Regionale Structuurvisie Holland Rijnland 2020

4.2.3.1 Beleidskader

De Regionale Structuurvisie Holland Rijnland 2020 is op 25 juni 2009 vastgesteld door het Algemeen Bestuur van het samenwerkingsorgaan Holland Rijnland en vormt het gemeenschappelijke toetsingskader van alle regiogemeenten. Alle ruimtelijke ontwikkelingen in deze regio worden hieraan getoetst.

De Holland Rijnland gemeenten willen een aantrekkelijke regio, waar je niet alleen plezierig werkt en woont, maar ook prettig kunt recreëren. Ook moet Holland Rijnland goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer en de auto. Verder wil de regio zich onderscheiden in de Randstad en bijdragen aan de internationale positionering daarvan. Onder andere door de toegevoegde waarde op het gebied van landschap, wonen en economie. In het bijzonder voor economische sectoren als Greenport, Bio Sciences en ruimtevaarttechnologie.

De visie bevat zeven kernbeslissingen die uitgaan van een evenwichtige ontwikkeling van wonen, recreatie, infrastructuur en intensief, meervoudig en duurzaam ruimtegebruik. De kernbeslissingen zijn:

• 1. Holland Rijnland is een top woonregio;
• 2. Leiden vervult een regionale centrumfunctie;
• 3. Concentratie stedelijke ontwikkeling;
• 4. Groenblauwe kwaliteit staat centraal;
• 5. De Bollenstreek en Veenweide en Plassen blijven open;
• 6. Speerpunt voor economische ontwikkeling: Kennis;
• 7. Speerpunt voor economische ontwikkeling: Greenport.

4.2.3.2 Planspecifiek

Bereikbaarheid is essentieel voor de regio. De regio kiest voor het verbeteren van de doorstroming binnen de regio. Het tracédeel Engelendaal behoort tot de bestaande weginfrastructuur van Leiderdorp. Volgens de Mobiliteitskaart wordt het tracédeel Engelendaal aangemerkt voor 'Capaciteitsuitbreiding' (geel-rood gestippeld).

Afbeelding 4.4 Uitsnede Mobiliteitskaart (bron: Regionale Structuurvisie Holland Rijnland 2020)

Het voorliggende bestemmingsplan voorziet in de aanpassing van de bestaande infrastructuur ter plaatse van de Oude Spoorbaan en Engelendaal. Hierdoor zal doorstroming van de auto en het openbaar vervoer verbeteren. Daarnaast wordt op dit tracé een extra ongelijkvloerse kruising voor het langzaam verkeer gerealiseerd en wordt het fietspad verbreed naar 4 m, waardoor de regionale fietsverbinding verbetert.

Met de beoogde aanpassingen wordt in het voorliggende bestemmingsplan volop invulling gegeven aan de kernbeslissingen die in het kader van de Regionale Structuurvisie Holland Rijnland zijn genomen.

4.3 Gemeentelijk beleid

4.3.1 Toekomstvisie Leiderdorp 2025 (2012), Samenwerken en verbinden

4.3.1.1 Beleidskader

Voor Leiderdorp is een toekomstvisie opgesteld welke is vastgesteld door de raad d.d. 19 december 2012. Hiermee is een raamwerk voor de toekomst van Leiderdorp tot stand gekomen. Deze toekomstvisie dient als kader voor de ruimtelijke en maatschappelijke structuurvisies. Het samenhangende geheel van deze documenten vormt de integrale toekomstvisie.

• De inwoners van Leiderdorp willen samenleven in rust en ruimte, met een open blik naar hun regio.
• De gemeente wil het thuisgevoel van Leiderdorp bewaken, en de polders toegankelijk maken voor de regio. De dynamiek in ons stedelijk gebied vraagt dat de gemeente blijft vernieuwen, verbeteren en ontwikkelen. De gemeente zal goed blijven luisteren naar vragen uit de samenleving.
• Samenleven is samen doen, betrokken zijn bij elkaar en verantwoordelijkheid nemen. De gemeente wil slim verbinden, kritisch kijken naar gemeentelijke taken en efficiënt samenwerken met alle partijen. Leiderdorp is van en voor alle inwoners. De gemeente faciliteert, binnen haar mogelijkheden, dat inwoners zelf in staat zijn om goed te wonen, goed te werken en goed te leven in hun gemeenschap. Daar waar dit niet op eigen kracht mogelijk is zullen wij een vangnet zijn voor degenen die bepaalde voorzieningen nodig hebben.

De visie wordt via 5 thema’s behandeld: maatschappij, ruimte, financiën, bestuur en economie. Elk thema is onderverdeeld in de aspecten ontwikkelingen, uitdagingen, overwegingen, koers en illustratie.

Voor het thema Ruimte zijn de volgende koersrichtingen benoemd:

• De kwaliteit van de openbare ruimte waar nodig en mogelijk handhaven op een bij het gebruik van de ruimte passend niveau;
• Tegemoetkomen aan de woningbehoefte door woningen te realiseren op basis van demografische ontwikkelingen;
• Woningen realiseren door verdichting en door transformatie van kantoorgebouwen;
• Polders en parken open laten;
• Duurzaam in stand houden van buitengebieden, groen en water, en van groen binnen de bebouwde kom;
• Woonwijken, winkelcentra en bedrijventerreinen bereikbaar houden: te voet, met de fiets, met de auto en met het openbaar vervoer, ook voor mindervaliden;
• Mobiliteit, infrastructuur en economie beschouwen vanuit het niveau van de Leidse regio.

Op 4 februari 2013 heeft de gemeenteraad de kaders vastgesteld voor het opstellen van een maatschappelijke en ruimtelijke structuurvisie. Deze structuurvisies maken deel uit van de Toekomstvisie Leiderdorp 2025, waarin het gemeentebestuur aangeeft welke koers zij wil varen op de thema’s maatschappij, ruimte, economie, bestuur en financiën. De eerste twee thema’s, maatschappij en ruimte, worden uitgewerkt in de maatschappelijke structuurvisie en ruimtelijke structuurvisie. De maatschappelijke en ruimtelijke structuurvisies geven aan hoe de gemeente op lange termijn om wil gaan met ruimtelijke en maatschappelijke ontwikkelingen. Het biedt een afwegingskader om bij nieuwe beleidskeuzes een afweging te kunnen maken tussen mogelijke scenario’s.

Beide structuurvisies zijn een concretere vertaling van de in de Toekomstvisie 2025 gekozen koers.

4.3.1.2 Planspecifiek

Met de herinrichting van de Oude Spoorbaan en Engelendaal wordt een bijdrage geleverd aan een goede bereikbaarheid van Leiderdorp en Leiden en wordt de bereikbaarheid per fiets en voor voetgangers verbeterd. De Boterhuispolder blijft open en het talud naar de Dwarswateringbrug wordt zorgvuldig ingepast.

4.3.2 Ruimtelijke structuurvisie (2015)

4.3.2.1 Beleidskader

De ruimtelijke structuurvisie is een thematische uitwerking van de Toekomstvisie (zie hierboven). In deze ruimtelijke structuurvisie schetst de gemeente de ambities voor de toekomst.

De belangrijkste ruimtelijke ontwikkelingen die de komende 20 jaar van belang zijn worden benoemd, rekening houdend met trends in de samenleving zoals vergrijzing en veranderende mobiliteit. Ook geeft de visie aan welke de rol de gemeente heeft in het verwezenlijken van de ambities. De gemeente zet in op versterking van de identiteit en cultuurhistorische structuren van Leiderdorp. Er worden 15 uitgangspunten (hoofdkeuzen) geformuleerd, welke vervolgens per deelgebied worden uitgewerkt.

• 1. Versterken van de identiteit en cultuurhistorische structuren;
• 2. Versterken van de kwaliteit van winkelcentrum Winkelhof;
• 3. Wijkgerichte aanpak, anticiperen op sociaal-maatschappelijke realiteit;
• 4. Anticiperen op afname van de autogerichtheid door vergrijzing en nieuwe werken;
• 5. Meervoudig gebruik en herontwikkeling van bestaand vastgoed;
• 6. Aanpassen van naoorlogse woningen aan moderne eisen;
• 7. Functiemenging mogelijk maken in meer jonge woonwijken;
• 8. Voorzien in de woningbehoefte door verdichting van bestaand dorpsgebied en de polders open en toegankelijk houden;
• 9. Grootschalige economische bedrijvigheid in werkgebieden en kleinschalige bedrijvigheid in woonwijken;
• 10. Economische focus op zorg, retail en kennis;
• 11. Voor de leefbaarheid focus op vrijetijdsbeleving, sport, cultuur en horeca;
• 12. Onderhouden, behouden en versterken van groen-blauwe netwerken;
• 13. Uitbreiden van het langzaamverkeer netwerk en versterken van de verblijfskwaliteit van de openbare ruimte;
• 14. Stimuleren van duurzaamheid: klimaatbestendig en energie-efficiënt;
• 15. Samenwerken en afstemmen in de regio.

4.3.2.2 Planspecifiek

Met de herinrichting van de Oude Spoorbaan en Engelendaal wordt een bijdrage geleverd aan een goede bereikbaarheid van Leiderdorp en Leiden en wordt de bereikbaarheid per fiets en voor de voetganger verbeterd. De openbare ruimte rondom de weg wordt groen ingericht, waardoor de kwaliteit van de openbare ruimte verbeterd. Het betreft een regionaal project waarbij veel afstemming heeft plaatsgevonden met de regio en directe omgeving.

4.3.3 Mobiliteitsvisie Bereikbaar en op weg (2020)

4.3.3.1 Beleidskader

De nieuwe mobiliteitsvisie vraagt op grond van de evaluatie om voortzetting van succesvol beleid en ontwikkeling van een nieuwe, richtinggevende koers voor de toekomst. Dit laatste vanuit het perspectief van veranderende modaliteitsvoorkeuren in Leiderdorp. De gemeente Leiderdorp grijpt dit moment zodoende aan om een volledig nieuwe mobiliteitsvisie te ontwikkelen. Deze nieuwe mobiliteitsvisie biedt kaders voor de nieuwste trends en nieuwe majeure ontwikkelingen.

Er worden mede op basis van trends, ontwikkelingen en voorkeursmodaliteiten 5 (overkoepelende) doelstellingen geformuleerd.

1. Duurzaamheid:

Duurzaamheid gaat over het realiseren van zo min mogelijk belasting van het milieu door het verkeer. Duurzaamheid heeft betrekking op het beperken van uitstoot, materiaalgebruik en recycling en energiegebruik van het mobiliteitssysteem. Het is zaak om ervoor te zorgen dat een weg zo goed als mogelijk ingepast wordt met zo min mogelijk negatieve effecten voor de omgeving doelstelling vanuit de duurzaamheidsagenda is vermindering van de CO2-uitstoot van het mobiliteitssysteem.

2. Verkeersveiligheid:

Verkeersveiligheid gaat over het voorkomen van (bijna) ongelukken en incidenten tijdens verplaatsingen. Dat geldt voor alle verkeersdeelnemers en vraagt bijzondere aandacht voor kwetsbare verkeersdeelnemers en doelgroepen (waaronder kinderen en senioren). Cruciaal is voorspelbaarheid van situaties en het volgens de regels handelen van verkeersdeelnemers. Schijnveiligheid dient daarbij vermeden te worden. Onder veiligheid verstaan we zowel objectieve, subjectieve en sociale verkeersveiligheid.

3. Bereikbaarheid:

Bereikbaarheid is van belang om te zorgen dat bewoners en bezoekers van A naar B kunnen komen zowel binnen Leiderdorp, in de regio als daar buiten. Dat geldt ook voor het leveren van goederen. Het faciliteren van die vervoersbehoefte is belangrijk om Leiderdorp economisch vitaal te houden en een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bewoners en bedrijven te zijn. De verschillende modaliteiten kennen daarbij elk hun eigen voor- en nadelen. Afstand, tijd en motief zijn daarin belangrijke factoren.

4. Inclusiviteit:

Inclusiviteit betekent dat iedereen mee kan doen en op een passende manier van A naar B kan komen. Ongeacht of je een fysieke beperking hebt en meer of minder koopkrachtig bent. Zeker nu mensen tot op steeds hogere leeftijd zelfstandig blijven wonen is inclusiviteit van belang.

5. Gezondheid:

Gezondheid gaat over het welzijn van bewoners en bezoekers in hun omgeving. Het beperken van overlast van verkeer (qua geluid, ruimtebeslag en uitstoot) hoort daar bij. Gezondheid betekent verder ook dat bewoners en bezoekers worden uitgedaagd om gezond te zijn en blijven. Dat vraagt om een inrichting van de openbare ruimte die uitnodigt om actief te zijn. Een aantrekkelijk ingerichte leefomgeving draagt daaraan bij.

Dit leidt tot de volgende beleidsdoelen.

4.3.3.2 Planspecifiek

Vanuit de voorkeursmodaliteiten en de beleidsdoelen komen we tot zes uitgangspunten voor het mobiliteitsbeleid. Relevant voor dit plan is met name het doel: ‘autoverkeer meer buitenom en over hoofdroutes’.

Zeker voor langere verplaatsingen van en naar de Leidse regio is de auto voor veel bewoners onmisbaar. Daarin faciliteren de grofmazige hoofdroutes uitstekend. We verleiden automobilisten om gebruik te maken van de ring- en snelwegen om Leiderdorp heen. Door doorgaand regionaal verkeer zo veel mogelijk buitenom Leiderdorp te leiden, vermindert de hinder van dit gebiedsvreemd autoverkeer binnen de bebouwde kom van Leiderdorp. Ook verleiden we bewoners en bezoekers om in Leiderdorp meer gebruik te maken van de hoofdroutes, om zo sluipverkeer door de wijken te verminderen. Waar nodig doen we daarvoor in het belang van de verkeersveiligheid en voor het langzaam verkeer aanpassingen in de verkeerscirculatie. We zorgen er daarbij voor dat je in Leiderdorp wel altijd met de auto van A naar B kunt.

De realisatie van de LRN, waaronder LRN Engelendaal, draagt bij aan dit doel. De ringstructuur leidt doorgaand verkeer om het stadscentrum van Leiden en de dorpskern van Leiderdorp. Ook wordt het langzaamverkeersnetwerk verbeterd.

Doelstelling is om hoogwaardige fietsverbindingen te realiseren, ook tussen beide gemeenten en verder zoals naar Oud Ade. Hiertoe wordt het doorgaande fietspad aan de zuidzijde van de Oude Spoorbaan verbreed tot 4,0 meter, waarbij de verbreding van het zuidelijke fietspad op de Zijlbrug door de provincie Zuid Holland zal worden gerealiseerd. Dit fietspad aan de zuidzijde van de Oude Spoorbaan, zal langs de wijk Buitenhof richting de Dwarswatering worden opgehoogd om de steile helling naar de brug die er nu ligt te verbeteren. Over dit gedeelte zal ook een voetpad naast het fietspad worden aangelegd. Het huidige onverplichte fietspad wordt hier gewijzigd in een normaal (brom)fietspad, zodat brommers niet meer als kortste route door de wijk Buitenhof hoeven te rijden of via de Nieuwe Weg door de Boterhuispolder.

Onder het Engelendaal wordt een nieuwe onderdoorgang gebouwd voor fietsers en voetgangers. Hierdoor hoeven de fietsers en voetgangers niet meer om te rijden via de Zijlstroom of de Rietschans waar in de huidige situatie bij de Rietschans zowel het Engelendaal als de bypass gelijkvloers moet worden overgestoken. Hiervoor in de plaats ontstaat een veilige, rechtstreekse verbinding zonder verkeerslichten of gelijkvloerse kruisingen. Hiermee wordt ook een significante afname van de reistijd voor de fietsers bereikt met een tijdwinst van één tot twee minuten.

Het doorgaande fietspad in de gemeente Leiden vanaf de Zijlbrug tot voorbij de kruising met de Sumatrastraat zal ook verbeterd worden, maar valt buiten het plangebied van voorliggend bestemmingsplan. Over dit gedeelte betreft het een verbreding van het fietspad en het flauwer maken van de S-bocht bij het tankstation.

Voor het openbaar vervoer wordt richting de Zijlbrug (komende vanuit het Engelendaal en vanuit de richting N445/N446) een tweetal busstroken aangelegd toeleidend naar het kruispunt. Hierdoor kunnen de halterende bussen eenvoudiger oprijden na haltering zonder daarbij te moeten invoegen tussen het gemotoriseerde verkeer. Tevens kunnen de bussen door de busstroken bij een brugopening vooraan in de wachtrij staan, zodat ze minimaal hinder onder vinden van een brugopening. Daarmee verbetert de verkeersveiligheid en de doorstroming voor het HOV Leiden-Leiderdorp (R-net 410) en de Q-liner richting Kaag en Braassem. De bushaltes langs de Oude Spoorbaan worden verder dichterbij het kruispunt en de fietsonderdoorgangen geplaatst en sociaal veiliger ingepast.

4.3.4 Groenstructuurplan Leiderdorp 2000, update 2012

4.3.4.1 Beleidskader

Het doel van het Groenstructuurplan Leiderdorp 2000 is te bepalen waar de structuur van het groen en water in samenhang met het landschap en de ruimtelijke opbouw van Leiderdorp kan worden versterkt.

De kansen in het ruimtelijke beeld van water, wegen en groen van Leiderdorp vormen de bouwstenen voor de hoofdgroenstructuur. Dit zijn: 1) de groen-blauwe ruggengraat, 2) de landschappelijke contramal en 3) de confrontatie tussen stad en land.

Tot de "groen-blauwe ruggengraat" behoren het Engelendaal, de Ericalaan/Van der Valk Boumanweg met landschappelijke inrichting en de wijkontsluitingswegen met groenaankleding (en water) daar dwars op. De "groen-blauwe ruggengraat" valt eveneens samen met drie netwerken voor de natuur: waternatuur, bermnatuur en bosnatuur. De netwerken verbinden de groen-blauwe ruggengraat met de landschappelijke contramal.

Om Leiderdorp ("de mal") ligt een "landschappelijke contramal": de open gebieden en de hoofdwatergangen met een herkenbare groenaanleg. Kenmerkend zijn de Oude Rijn met bomenrij en Jaagpad langs het water, de Dwarswatering met open groene en bloemrijke taluds, de Does en Ruigekade met een open landschappelijk beeld. De watergangen vanaf de hoofdwatergangen (Dwarswatering en Oude Rijn) naar de Houtkamp liggen grotendeels parallel aan de wijkontsluitingswegen (de ribben) uit de groene ruggengraat.

In het centrum van Leiderdorp komen de stedelijke groene ruggengraat en de landschappelijke contramal bij elkaar in de Houtkamp en het winkelcentrum. Het stedelijke en het landelijke groen versterken elkaar op die plaats en bieden aanknopingspunten voor de inrichting van het nieuwe centrumgebied van Leiderdorp.

Naast de genoemde drie kansen of bouwstenen is een vierde bouwsteen vastgesteld.

Het gaat om de groene sferen in de wijken. Het beeld van het groen buiten de hoofdgroenstructuur wordt bepaald in verschillende wijksferen en de historische relicten die zich daarbinnen bevinden. De invulling van de wijksferen is een afgeleide van de invulling van de hoofdgroenstructuur. Voor de wijksferen geldt in algemene zin: behoud en versterking.

De confrontatie tussen stad en land lag in 2000 in het centrum van Leiderdorp. De ontwikkelingen in het centrumgebied werden gezien als mogelijkheid om het stedelijke groen rond de promenade en de uitbreiding van het winkelcentrum en het landelijke groen uit de Houtkamp en de Heemtuin elkaar te laten versterken.

Vanaf 2007 richten we ons als we het over de stad-landrelatie hebben steeds meer op de randen van de stad en hoe je van daaruit het land kunt beleven. Het liefst door er via de veranda in te kunnen stappen. Om die reden is het groenplan geactualiseerd in 2012. Het groenbeleid is er op gericht om de hoofdgroenstructuur verder te versterken en daar waar mogelijk verder uit te bouwen. Dat doet de gemeente door te werken aan de bouwstenen van de hoofdgroenstructuur.

De Leiderdorpse hoofdgroenstructuur is opgebouwd uit deze bouwstenen:

• Ruggengraat
• Ribben
• Centrale parken
• Wijkparken
• Veranda
• Balkon
• Bomenrij

Afbeelding 4.5: Hoofdgroenstructuur Groenstructuurplan Leiderdorp

4.3.4.2 Planspecifiek

Langs het Engelendaal wordt de groenstructuur versterkt door extra groen en het planten van meer bomen. In het ontwerp van het groen rond de Oude Spoorbaan is specifiek rekening gehouden met de relatie tussen stad en land. Meer hierover staat in paragraaf 3.3 en het Esthetisch Programma van Eisen welke als bijlage aan dit bestemmingsplan is toegevoegd (zie Bijlage 2 Esthetisch Programma van Eisen).

4.3.5 Bomenbeleidsplan (2007) en Bomenbeleidsplan 2017 (geactualiseerd bomenbeleidsplan)

4.3.5.1 Beleidskader

De doelstelling van het Bomenbeleidsplan is er voor te zorgen dat het gemeentelijk bomenbeleid, met een door de gemeenteraad vastgestelde integrale bomenvisie als basis, een voldoende scoort volgens de Bomenstichtingnorm. De visie is de bomen te beschermen. Bomen vervullen tal van functies:

• Bomen geven de leefomgeving maat en structuur;
• Bomen verhogen de verkeersveiligheid;
• Groen ontspant, geeft rust en leidt tot meer bewegen;
• Bomen verhogen de waarde van woningen;
• Bomen hebben een positieve invloed op het microklimaat in het dorp;
• Bomen halen de natuur het dorp in;
• Bomen vertellen over het ontstaan van het landschap en oefenen aantrekkingskracht uit op de recreant.

De bomen die deel uitmaken van de hoofdgroenstructuur verdienen ook een voorkeursbehandeling, zowel als het gaat om bescherming als om onderhoud.

Potentieel bijzonder waardevolle bomen verdienen extra bescherming. Het gaat om bomen die de potentie hebben om in de nabije toekomst te worden opgenomen op de lijst met bijzonder waardevolle bomen.

De zorg voor bomen is een kwestie van beheer en onderhoud maar speelt ook bij ruimtelijke ontwikkelingen. Bestaande bomen vragen tijdens de (her)inrichting van een gebied beschermende maatregelen, zodat ze na de (her)inrichting van de openbare ruimte gezond verder kunnen groeien. Nieuwe bomen stellen andere eisen aan de openbare ruimte. Bij de aanleg van nieuwe bomen voldoende rekening gehouden moeten worden met de toekomstige ruimte (zowel bovengronds als ondergronds) die de boom nodig heeft om tot een volwassen exemplaar uit te groeien.

Op 29 mei 2017 is het bomenbeleidsplan 2017 vastgesteld. Het nieuwe Bomenbeleidsplan 2017 actualiseert het Bomenbeleidsplan 2007 en sluit hierbij aan. Het bevat een eenduidig handelingskader voor de gemeente om te reageren op meldingen van overlast. Met het beleid wil de gemeente beter aansluiten op de gewenste situatie, waarbij we het groene karakter van ons dorp behouden door te investeren in een bomenbestand van goede kwaliteit.

Verordening op de beplantingen 2018 Leiderdorp

De Verordening op de beplantingen 2018 Leiderdorp bevat de juridische verankering van het groenstructuurplan en het bomenbeleidsplan ten aanzien van het verwijderen van groen bij ruimtelijke ontwikkelingen. Bij ruimtelijke ontwikkelingen vereist de gemeente Leiderdorp dat er een groentoets wordt uitgevoerd. Dat is een ‘Bomen Effect Analyse’ (BEA) die is verbreed naar alle beplantingen. Hierin staat voor al het groen binnen het te ontwikkelen gebied aangegeven welk effect de ruimtelijke ontwikkeling hierop heeft. De groentoets voorziet in een plan van aanpak voor mitigerende en compenserende maatregelen die ervoor zorgen dat de effecten van de geplande ontwikkeling de kwaliteit van al het groen op en nabij de locatie van de ontwikkeling, alsook de groen- en ecologische structuren niet zal afnemen en liefst nog toeneemt.

4.3.5.2 Planspecifiek

De formele groentoets vindt plaats in het kader van de uitvoering op basis van het definitieve ontwerp voor de LRN. In paragraaf 3.3 en het Esthetisch Programma van Eisen welke als bijlage aan dit bestemmingsplan is toegevoegd (zie Bijlage 2 Esthetisch Programma van Eisen) is uitvoerig toegelicht hoe rekening is gehouden met de beleidsdoelen uit het groenstructuurplan en het bomenbeleidsplan 2017. Het bestaande groen is geïnventariseerd en er is aangegeven op welke wijze het groen dat binnen het relevante onderzoeksgebied ligt ingepast kan worden in de geplande ontwikkelingen. Daar waar het niet mogelijk is het groen in te passen wordt onderbouwd waar en op welke wijze compensatie zal plaatsvinden. Met als uiteindelijk resultaat dat de groenstructuur binnen het plangebied er niet op achteruit gaat en daar waar mogelijk nog versterkt zal worden.

Gelet op bovenstaande en aangezien er rekening wordt gehouden met de aanbevelingen uit de groentoets, is het plan in overeenstemming met het Groenstructuurplan en het Bomenbeleidsplan 2017 alsook de verordening op de beplantingen.

4.3.6 Duurzaamheidagenda 2011-2014 (2011)

4.3.6.1 Beleidskader

Het algemene kader voor het milieubeleid van de gemeente Leiderdorp is vastgelegd in de Duurzaamheidagenda "Samenwerken en Verbinden". Dit beleid kent een directe relatie met de ruimtelijke ordening, bijvoorbeeld met betrekking tot de doelstellingen voor duurzame inrichting, voor duurzame (steden-)bouw, alsook voor het klimaat en energiebesparing. De gemeente Leiderdorp vindt het duurzaam ontwikkelen van het stedelijke gebied belangrijk. De gemeente streeft er naar dat elke ruimtelijke ontwikkeling bijdraagt aan het verbeteren van de kwaliteit van economie, maatschappij als milieu, zowel op de korte en lange termijn. Zij wil daarmee de kwaliteit en duurzaamheid van de stedelijke ontwikkeling op een zo hoog mogelijk niveau brengen.DuBoPlusRichtlijn De gemeente Leiderdorp hanteert als uitgangspunt bij bouwprojecten (woningbouw < 10 woningen, utiliteitsbouw > 3000 m2 bvo en de grond-, weg- en waterbouw voor zowel nieuwbouw als renovatie) de Regionale DuBoPlus Richtlijn 20081 als duurzaam bouwen-maatlat19. Voor de woning- en utiliteitsbouw worden de duurzame prestaties berekend met het instrument de GPR-Gebouw. Voor elk thema geeft het instrument een kwaliteitsoordeel op een schaal van 1 tot 10.

Voor alle bouwprojecten geldt nu 7,0 op thema’s, alleen voor thema Energie geldt 7,5 (voor gemeente Leiderdorp geldt 8,0). De GPR-waarde bouwbesluit bedraagt inmiddels eveneens ca. 7.0. Bij de omgevingsvergunning moet GPR-waarde aangetoond worden.

Klimaatprogramma

In 2008 heeft de gemeente Leiderdorp in samenwerking met de Milieudienst het Plan van aanpak regionaal Klimaatprogramma 2008-2012 Holland Rijnland en Rijnstreek vastgesteld. Voor het Klimaatprogramma Holland Rijnland en Rijnstreek wordt de klimaatambitie van het kabinet als uitgangspunt genomen. In de CO2-kansenkaart is berekend, dat de kabinetsambitie een concrete CO2-reductiedoelstelling van 600 kiloton in 2030 voor onze regio betekent. Dit klimaatbeleid is breed opgezet en bestrijkt onder meer de volgende doelgroepen: „Woningen"; „Bedrijven"; „Duurzame energieproductie"; „Bouwers en projectontwikkelaars" en „Mobiliteit". Dit programma kent onder meer een relatie met ruimtelijke ordening, doordat bij ontwikkelingen vanaf 50 woningen of 5.000 m2 bvo bedrijfsgebouwen de kansen voor CO2-reductie in aanmerking genomen dienen te worden een energievisie20 ontwikkeld dient te worden. Ook voor nieuwbouwprojecten onder de 200 woningen moet een energievisie worden opgesteld. Doel hierbij is om te komen tot 18 -100% reductie van de CO2-uitstoot, afhankelijk van de schaal van de ruimtelijke ontwikkeling.

4.3.6.2 Planspecifiek

Het plan voor de LRN Engelendaal sluit aan bij de gemeentelijke duurzaamheidsambities. Alle relevante duurzaamheidsthema's zijn beoordeeld zoals klimaat en biodiversiteit, energietransitie en circulaire economie. Waterberging draagt bij aan minder belasting van het riool, door toepassing van klimaatvriendelijke bermen wordt dit bewerkstelligt. Circulair toepassen van grondstoffen (zoals duurzaam asfalt) is vanzelfsprekend onderdeel van het project. Ook in de aanbesteding wordt stevig ingezet op harde CO2 eisen en wordt de markt geprikkeld om te komen tot duurzame innovaties.

4.4 Conclusie beleidskader

Uit bovenstaande blijkt, dat de realisatie van de Leidse Ring Noord in overeenstemming is met zowel Rijks-, provinciaal, regionaal als gemeentelijk beleid.

Hoofdstuk 5 Omgevingsaspecten

5.1 Milieueffectrapportage

5.1.1 Kader

Voor de vraag of er sprake is van een m.e.r.-(beoordelings)plicht, zal in eerste instantie moeten worden getoetst aan de activiteitomschrijvingen in kolom 1 en 2 van onderdeel C en D van de bijlage bij het Besluit m.e.r.. Behalve het Besluit m.e.r. kan er ook een plan-m.e.r.-plicht bestaan vanwege de eventueel vereiste passende beoordeling op basis van de Natuurbeschermingswet (zie artikel 7.2a lid 1 Wm).

In de bijlage bij het Besluit mer hebben de volgende onderdelen betrekking op wegen:

• 1. Onderdeel C-1.2: de aanleg van een autosnelweg of autoweg;
• 2. Onderdeel C-1.3: de aanleg, wijziging of uitbreiding van een weg bestaande uit vier of meer rijstroken, of verlegging of verbreding van bestaande wegen van twee rijstroken of minder tot wegen met vier of meer rijstroken niet zijnde een autosnelweg of autoweg. Ingevolge kolom 2 geldt er uitsluitend een mer-plicht in gevallen waarin de activiteit betrekking heeft op een weg met een tracélengte van 10 kilometer of meer;
• 3. Onderdeel D-1.1: de wijziging of uitbreiding van een autosnelweg of een autoweg. Ingevolge kolom 2 geldt er uitsluitend een mer-(beoordelings)plicht in gevallen waarin de activiteit betrekking heeft op een weg met een tracélengte van 5 kilometer of meer;
• 4. Onderdeel D-1-2: de wijziging of uitbreiding van een weg bestaande uit vier of meer rijstroken, of verlegging of verbreding van bestaande wegen van twee rijstroken of minder tot wegen met vier of meer rijstroken niet zijnde een autosnelweg of autoweg. Ingevolge kolom 2 geldt er uitsluitend een mer-(beoordelings)plicht in gevallen waarin de activiteit betrekking heeft op een weg met een tracélengte van 5 kilometer of meer.

5.1.2 Onderzoeksresultaten

5.1.2.1 M.e.r.-beoordelingsplicht LRN

Om te bepalen of de LRN m.e.r.-(beoordelings)plichtig is, is gekeken naar de gehele LRN. Van belang daarbij is:

• of er sprake is van een autosnelweg of autoweg;
• de hoeveelheid rijstroken;
• de lengte van het tracé.

Autoweg of autosnelweg

De term autosnelweg wordt in het Besluit mer niet gedefinieerd. Om die reden kan worden aangesloten bij de verkeersregelgeving. Een autosnelweg is ingevolge artikel 1 Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 (RVV 1990) een weg aangeduid door bord G1 van bijlage I. De plaatsing van dit bord (en het daarbij behorende verkeersregime) maakt geen onderdeel uit van de LRN. Van de aanleg van een autosnelweg in de zin van C-1.2 is in dit geval geen sprake.

De term autoweg wordt in het Besluit mer wel gedefinieerd. De bijlage van Besluit m.e.r., onderdeel A geeft een definitie van het begrip autoweg. Een autoweg is:

• a. een voor autoverkeer bestemde weg die alleen toegankelijk is via knooppunten of door verkeerslichten geregelde kruispunten en waarop het is verboden te stoppen en te parkeren, of
• b. een weg als bedoeld in artikel 1, onder d, van het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 (RVV)

De definitie in art. 1 RVV 1990 geeft aan dat een autoweg een weg is die is aangeduid door bord G3 van bijlage I bij het RVV 1990.

Er is geen sprake van bebording met een G1 of G3 bord.

De LRN is wel grotendeels aan te merken als een weg, zoals aangegeven onder categorie a. Zo geldt er een parkeer- en stopverbod en is de LRN vrijwel uitsluitend toegankelijk via knooppunten of door verkeerslichten gereguleerde kruispunten. Echter bestaat er op dat laatste punt één uitzondering, de gelijkvloerse aansluiting van de TNT Post bij de Schipholweg.

Aantal rijstroken

De LRN betreft grotendeels wijziging van een weg met 2x2 rijstroken (totaal 4 rijstroken) en deels (Oude Spoorbaan) een verbreding van een weg met twee rijstroken tot een weg met 2x2 rijstroken (totaal 4 rijstroken).

Lengte van het tracé

De wegaanpassingen betreffen een aantal delen van de LRN. Als alleen gekeken wordt naar de fysieke ingrepen, dan is de lengte minder dan 5km. Het gehele tracé van de LRN bedraagt 6,8 km.

(Informele) m.e.r.-beoordeling

De ontwikkeling valt onder categorie D-1.1.of categorie D-1.2 van de bijlage bij het Besluit mer. In beide gevallen is er sprake van een formele m.e.r.-beoordelingsplicht als het tracé langer is dan 5 km.

Omdat we voor het gehele tracé (6,8 km) willen weten of dit inpasbaar is en niet tot onaanvaardbare milieueffecten leidt is er een formele mer-beoordeling opgesteld. Hierin wordt vanwege de zorgvuldigheid de hele LRN beschouwd zie Bijlage 4 Mer-beoordeling

Wet natuurbescherming

Als er een significante toename is van stikstofdepositie op nabijgelegen Natura 2000-gebieden kan er op basis van de Wet natuurbescherming een passende beoordeling nodig zijn bij bestemmingsplannen. Er geldt dan op basis van de Wet milieubeheer een plan-m.er.-verplichting.

5.1.2.2 Uitkomsten m.e.r.-beoordeling LRN

Uit de m.e.r.-beoordeling voor de LRN (zie Bijlage 4 Mer-beoordeling) blijkt dat de wegaanpassingen ten behoeve van de LRN niet leiden tot nadelige milieugevolgen.

In het kader van de m.e.r.-beoordeling is zijn er Aeriusberekeningen gemaakt voor de gebruiksfase van de gehele LRN. Er zijn berekeningen gemaakt met AERIUS Calculator 2020 en AERIUS Connect. De laatste berekening geeft ook inzicht zonder 5km afkap (zie Bijlage 5 Stikstofonderzoek)

SRM2-berekening

Uit de berekening voor de gebruiksfase met AERIUS Calculator 2020 volgt dat er tijdens de gebruiksfase van de Leidse Ring Noord geen toename van de stikstofdepositie van meer dan 0,00 mol/ha/jaar plaatsvindt ter plaatse van stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden.

OPS-berekening

Op basis van de gecombineerde berekening uitgevoerd met de opties DEFAULT en OPS_ROAD binnen AERIUS Connect, voor het rekenjaar 2023, wordt voor de gebruiksfase een maximale toename van de depositie van 0,01 mol/ha/jaar berekend op de Natura 2000-gebieden Meijendel & Berkheide, Kennemerkland-Zuid en Noordhollands Duinreservaat. Er worden geen deposities berekend op andere gebieden.

Deze toename heeft geen effect op de instandhouding van de relevante habitattypen. Dit blijkt uit de ecologische beoordeling (zie Bijlage 6 Ecologische beoordeling).

Per 1 juli 2021 is de Wet stikstofreductie en natuurverbetering' (Wsn) in werking getreden. Een van de zaken die met de inwerkingtreding van de Wsn van kracht is geworden, is de partiële vrijstelling van de bouwsector als het gaat om stikstof. Als gevolg hiervan hoeft de aanlegfase niet nader beoordeeld te worden. Een nadere toelichting hierop staat in paragraaf 5.4.2.1 Gebiedsbescherming.

Omdat er geen sprake is van belangrijke nadelige milieugevolgen, is er geen aanleiding om een m.e.r.-procedure te doorlopen. De gemeente heeft (gemandateerd aan de Omgevingsdienst West-Holland) op 13 december 2021 besloten om voor dit plan geen m.e.r.-procedure toe te passen. Er is daarom geen plan-m.e.r.-verplichting (zie Bijlage 7 Mer-beoordelingsbesluit Leiderdorp en Bijlage 8 Mer-beoordelingsbesluit Leiden).

5.2 Archeologie

5.2.1 Beleidskader

5.2.1.1 Nationaal beleid

In 1992 heeft Nederland het Europese Verdrag van Malta ondertekend en in 1998 geratificeerd. Doel van dit verdrag is een betere bescherming van het Europese archeologische erfgoed door een structurele inpassing van de archeologie in ruimtelijke ordeningstrajecten. Eén van de belangrijkste uitgangspunten van het Verdrag van Malta is dat archeologische waarden zoveel mogelijk in situ in de bodem bewaard dienen te blijven. Alleen als behoud in situ niet mogelijk is, wordt overgegaan tot behoud van de archeologische informatie ex situ, door middel van opgraven en bewaren in depot. Een ander uitgangspunt is dat het onderzoek naar de aanwezigheid van archeologische waarden in een zo vroeg mogelijk stadium dient plaats te vinden, zodat hiermee bij de planontwikkeling rekening gehouden kan worden. Een derde uitgangspunt is het 'de verstoorder betaalt principe'. Alle kosten die samenhangen met archeologisch onderzoek dienen worden betaald door de initiatiefnemer van de geplande bodemingrepen. Ten slotte richt het Verdrag van Malta zich tevens op een toename van kennis, herkenbaarheid en beleefbaarheid van het archeologische erfgoed.

Op 1 juli 2016 is de Erfgoedwet ingegaan. Deze wet heeft betrekking op archeologie op het land en onder water. Samen met de toekomstige Omgevingswet maakt de Erfgoedwet een integrale bescherming van ons cultureel erfgoed mogelijk. Op grond van Hoofdstuk 9 Overgangsrecht blijft artikel 38a van de Monumentenwet 1988 van toepassing tot inwerkingtreding van de Omgevingswet. Artikel 38a schrijft voor dat in een bestemmingsplan rekening moet worden gehouden met in de grond te aanwezige dan wel te verwachten archeologische resten.

5.2.1.2 Provinciaal beleid

Het beleid van de Provincie Zuid-Holland richt zich, conform het Rijksbeleid en de Erfgoedwet op het behouden van archeologische waarden op de plaats waar de waarden zijn aangetroffen.

Bij het opstellen van een ruimtelijk plan dient onderzoek te worden gedaan naar de aanwezigheid van archeologische waarden in het projectgebied. Het provinciale beleid aangaande archeologie staat vermeld in de Visie op Zuid-Holland.

5.2.2 Onderzoeksresultaten

Uit archeologisch bureauonderzoek (zie Bijlage 9 Archeologisch onderzoek) blijkt dat in het plangebied archeologische resten worden verwacht uit het laat-neolithicum tot en met de nieuwe tijd. De ligging van mogelijke crevassegeul-, kreek en oeverwalafzettingen binnen het plangebied resulteert in een hoge verwachting voor prehistorische vondsten (laat neolithicumijzertijd). Op deze hoger gelegen zones binnen het komgebied geldt er een middelhoge verwachting voor vondsten uit de Romeinse tijd tot en met de nieuwe tijd. Het lager gelegen komgebied zelf was minder geschikt voor bewoning. Wel kunnen hier resten vanaf het laat neolithicum tot en met de nieuwe tijd worden aangetroffen, hiervoor geldt echter een lage verwachting.

De top van de komafzettingen worden verwacht op een diepte vanaf 30 cm-mv. De top van de crevassegeul-, kreek en oeverwalafzettingen kan voorkomen op een diepte vanaf 60 cm-mv. Plaatselijk kan een oude bouwvoor uit de middeleeuwen of nieuwe tijd aanwezig zijn op een variërende diepte tussen 0 tot 1,35 m-mv. Mogelijk zijn veenafzettingen aanwezig, de diepteligging hiervan is op basis van de huidige informatie niet duidelijk.

Omdat er uit het bureauonderzoek blijkt dat binnen het plangebied een middelhoge tot hoge kans bestaat op het aantreffen van archeologische resten, is er een inventariserend veldonderzoek uitgevoerd (zie Bijlage 10 Archeologisch veldonderzoek). Op basis van het veldonderzoek is gebleken dat binnen het onderzoeksgebied sprake is van een dik, meerlagig (sub)recent ophogingspakket van enkele meters, waaronder mogelijke rivierafzettingen werden aangetroffen. Nergens werd een (deels) intacte oude bouwvoor, vegetatielaag, een crevasse- of oeverafzettingen of een veenpakket aangetroffen. Ook werden er geen archeologische resten aangetroffen die kunnen wijzen op de aanwezigheid van een vindplaats. In tegenstelling tot de verwachtingen lijkt het er sterk op dat de voorgenomen ontgraving tot circa 1,62 m – NAP binnen het aangetroffen ophogingspakket blijkt, en dat de aanleg van de fietstunnel derhalve geen bedreiging vorm voor eventueel in de diepere ondergrond aanwezige archeologische resten.

Voor het gehele plangebied is, conform de gemeentelijke archeologische waardenkaart de dubbelbestemming Waarde-Archeologie opgenomen. Afhankelijk van de hoogte van de trefkans, dient vanaf een bepaalde oppervlakte en diepte archeologisch onderzoek verricht te worden. Dit onderzoek is zoals hierboven beschreven al uitgevoerd.

5.3 Cultuurhistorie

5.3.1 Beleidskader

5.3.1.1 Nationaal beleid

Erfgoedwet (2016)

Vanaf 2016 wordt een gedeelte van het cultureel erfgoed beschermd via de Erfgoedwet. In deze wet zijn deels de regels uit de voormalige Monumentenwet 1988 opgenomen, en deels zijn deze tijdelijk in de Erfgoedwet ondergebracht totdat de Omgevingswet in werking zal treden. Tot dat moment geeft de Erfgoedwet het Rijk de mogelijkheid om objecten aan te wijzen als rijksmonument en regelt de bescherming daarvan via een vergunningenstelsel, opgenomen in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). De Erfgoedwet geeft daarnaast de mogelijkheid tot aanwijzing van beschermde stads- en dorpsgezichten. Onder stads- en dorpsgezicht worden groepen van onroerende zaken bedoeld die een bijzondere cultuurhistorische waarde vertegenwoordigen en in welke zich een of meer monumenten bevinden. De wet verplicht in het geval van een Rijksbeschermd stadsgezicht de betrokken gemeente een beschermend bestemmingsplan op te stellen voor het gebied.

De Erfgoedwet geeft aan gemeenten de mogelijkheid om zelf monumenten aan te wijzen.

Besluit Ruimtelijke Ordening

Het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is de nadere uitwerking van de Wro. In het Bro is onder meer vastgelegd dat gemeenten rekening moeten houden met cultuurhistorie bij het opstellen van bestemmingsplannen. Dat betekent dat gemeenten onderzoek moeten doen naar de cultuurhistorische waarden van een bestemmingsplangebied. Het gaat om een integrale beschouwing van cultuurhistorie: een combinatie van gebouwd erfgoed, archeologie en cultuurlandschap.

5.3.2 Onderzoeksresultaten

Binnen het plangebied zijn geen monumenten aanwezig, ook ligt het plangebied niet in of nabij een beschermd stads- of dorpsgezicht.

Het plangebied valt deels binnen de invloedssfeer van een molenbiotoop van de Zijllaanmolen. Voor het bouwen binnen de molenbiotoop gelden regels op basis van de Provinciale verordening. Er moet rekening gehouden worden met de vrije windvang en het zicht op de molen.

Binnen de molenbiotoop wordt een nieuwe brug gerealiseerd mer daarop een geluidsscherm. De hoogte van deze bouwwerken voldoet aan de regels van de Provinciale verordening. Een nadere toelichting hierop staat in paragraaf 4.2.2 Omgevingsverordening Zuid-Holland.

5.4 Ecologie

5.4.1 Beleidskader

De Wet natuurbescherming is gericht op de bescherming van gebieden, soorten en bossen. Bij gebieden gaat het om het Natuurnetwerk, waaronder Natura 2000 gebieden. De bescherming van soorten is gebaseerd op de Vogel- en habitatrichtlijn, maar er zijn ook andere soorten beschermd. Dit kan per provincie verschillend zijn.

Voor houtopstanden (bos) binnen de bebouwde kom en in tuinen en erven is de Wet Natuurbescherming niet van toepassing. Het plangebied ligt binnen de bebouwde kom.

5.4.2 Onderzoeksresultaten

5.4.2.1 Gebiedsbescherming

Het plangebied bevindt zich 7,5 km van het Natura 2000-gebied Meijendel & Berkheide. Het gebied is aangewezen voor de stikstofgevoelige habitattypen Witte duinen, Grijze duinen (kalkrijk en -arm), Duindoornstruwelen, Duinbossen (droog, vochtig en binnenduinrand), Vochtige duinvalleien (open water, kalkrijk en hoge moerasplanten).

Het plangebied bevindt zich niet in het Natuurnetwerk Nederland (NNN).

Het plangebied grenst voor een klein gedeelte aan de Boterhuispolder. De Boterhuispolder is in de provinciale verordening aangewezen als weidevogelgebied. Door de realisatie van het talud naar de Dwarswateringbrug wordt een klein deel van het weidevogelgebied geraakt. Aangezien het beperkte ruimtebeslag plaatsvindt in een zone zonder noemenswaardige actuele waarden voor weidevogels, en bovendien sprake is van een afname van het geluidsbelaste oppervlak boven de kritische grens, wordt geconcludeerd dat het plan niet leidt tot een compensatieopgave voor ‘belangrijk weidevogelgebied’ (zie Bijlage 3 Notitie weidevogelgebied). Hierover heeft afstemming met de Provincie Zuid-Holland plaatsgevonden.

In het kader van de m.e.r.-beoordeling is zijn er Aeriusberekeningen gemaakt voor de gebruiksfase van de gehele LRN. Er zijn berekeningen gemaakt met AERIUS Calculator 2020 en AERIUS Connect. De laatste berekening geeft ook inzicht zonder 5km afkap. Tevens zijn er voor de LRN Engelendaal berekeningen gemaakt voor de realisatiefase (zie Bijlage 5 Stikstofonderzoek).

SRM2-berekening

Uit de berekening voor de gebruiksfase met AERIUS Calculator 2020 volgt dat er tijdens de gebruiksfase van de Leidse Ring Noord geen toename van de stikstofdepositie van meer dan 0,00 mol/ha/jaar plaatsvindt ter plaatse van stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden.

OPS-berekening

Op basis van de gecombineerde berekening uitgevoerd met de opties DEFAULT en OPS_ROAD binnen AERIUS Connect, voor het rekenjaar 2023, wordt voor de gebruiksfase een maximale toename van de depositie van 0,01 mol/ha/jaar berekend op de Natura 2000-gebieden Meijendel & Berkheide, Kennemerkland-Zuid en Noordhollands Duinreservaat. Er worden geen deposities berekend op andere gebieden.

Deze toename heeft geen effect op de instandhouding van de relevante habitattypen. Dit blijkt uit de ecologische beoordeling (zie Bijlage 6 Ecologische beoordeling).

Per 1 juli 2021 is de Wet stikstofreductie en natuurverbetering' (Wsn) in werking getreden. Een van de zaken die met de inwerkingtreding van de Wsn van kracht is geworden, is de partiële vrijstelling van de bouwsector als het gaat om stikstof. Met de Wsn worden onder meer de Wet natuurbescherming en het Besluit natuurbescherming gewijzigd. Overeenkomstig het nieuwe artikel 2.9a Wet natuurbescherming (Wnb), worden de gevolgen van de stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden van bepaalde activiteiten van de bouwsector vrijgesteld van de Wnb-vergunningplicht. Het gaat hier dan om het bouwen en slopen van een bouwwerk en het aanleggen, veranderen en verwijderen van een werk. Voorbeelden van activiteiten die onder de vrijstelling vallen, zijn:

• de bouw en sloop van woningen, utiliteitsgebouwen, bruggen en viaducten;
• bouw- en aanlegactiviteiten voor duurzame energieopwekking, grond-, weg- en waterbouw waaronder straten, pleinen, wegen;
• het verplaatsen van grond in het kader van bouwrijp maken van een terrein, spoorwegen, waterstaatswerken, waterwegen, waterkeringen, energie-infrastructuur, telecommunicatie-infrastructuur, drinkwaterinfrastructuur zoals waterleidingen, pompstations en winputten, openbare hemelwater- en ontwateringsstelsels en vuilwaterriolen.

De vrijstelling heeft ook betrekking op de vervoersbewegingen die samenhangen met de werkzaamheden, zoals:

• de aan- en afvoer van bouwmaterialen en bouw- en sloopafval, het transport van werknemers en (mobiele) werktuigen van en naar de bouwplaats;
• de emissies van werktuigen op de bouwplaats (aggregaten, bouwmachines, mobiele puinbrekers, baggerwerk- of baggervaartuigen et cetera);
• maar ook op de eventuele tijdelijke omrijd- en omvaar-effecten als gevolg van de werkzaamheden.

Als het bestemmingsplan dient om bepaalde bouwactiviteiten of de aanleg of wijziging van werken mogelijk te maken, kan voor dit onderdeel van het bestemmingsplan in het kader van een goede ruimtelijke ordening worden verwezen naar het feit dat al een beoordeling door de wetgever heeft plaatsgevonden die een partiële vrijstelling voor de bouwfase van het project heeft vastgesteld.

Voor LRN hoeft de aanlegfase daarom niet beoordeeld te worden.

Voor de volledigheid is er toch een aeriusberekening gemaakt voor de aanlegfase van LRN Engelendaal. Hieruit blijkt dat er geen sprake is van een toename van de stikstofdepositie op relevante Natura 2000-gebieden (zie Bijlage 5 Stikstofonderzoek). Uitgangspunt voor dit plan is de tweede variant, waarbij uitgegaan wordt van ‘maximale maatregelen’ waarin het werk zoveel mogelijk elektrisch wordt uitgevoerd conform wat nu op de civiele aannemersmarkt al beschikbaar is en dus ingezet zou kunnen worden.

5.4.2.2 Soortenbescherming

Uit de ecologische quickscan (Bijlage 11 Ecologische quickscan) blijkt dat de volgende beschermde situaties niet op voorhand uitgesloten worden:

• leefgebied van de Platte schijfhoren in de watergang tussen de Boterhuispolder en de Oude Spoorbaan;
• in gebruik zijnde nesten van broedende vogels in bomen, struiken en riet in en rondom het plangebied;
• leefgebied van de Waterspitsmuis in de oeverzone van de Dwarswatering;
• beschermde vliegroute van de Meervleermuis en/of Watervleermuis over de Dwarswatering

Verder zijn buiten het plangebied, wel direct hieraan grenzend, kansen voor de volgende beschermde situaties:

• in gebruik zijn de vogelnesten van inheemse soorten in/op bebouwing, bomen, struiken en riet in en om het plangebied;
• jaarrond beschermde nesten van Huismus (in bebouwing) en Sperwer, Boomvalk en Ransuil (in groenvakken);
• beschermde verblijfplaatsen van gebouwbewonende vleermuizen in bebouwing grenzend aan het plangebied;
• beschermde vliegroute van de Meervleermuis en Watervleermuis over de Zijl.

Voor de genoemde beschermde situaties zijn de volgende effecten van de werkzaamheden te verwachten:

• Verbreding van de Oude Spoorbaan kan leiden tot vernietiging van beschermd leefgebied en doden van exemplaren van de Platte schijfhoren.
• Effecten op eventuele jaarrond beschermde nesten zijn niet te verwachten en significante verstoring van eventuele broedlocaties is uitgesloten. De ruimtelijke ingreep is betrekkelijk kleinschalig ten opzichte van het huidige intensieve gebiedsgebruik.
• Eventueel aanwezig leefgebied van de Waterspitsmuis (rondom de bruggen bij de Dwarswatering) kan ontzien worden door de structuurrijke oevers te behouden.
• De werkzaamheden tasten de kwaliteit van eventueel aanwezige verblijfplaatsen van de Gewone en Ruige dwergvleermuizen niet aan. Licht en trilling zullen ook beperkt effect hebben, omdat de relevante vleermuissoorten hiervoor beperkt gevoelig zijn.
• De grotere wateren zijn relevant voor de vliegroutes van de Watervleermuis en Meervleermuis. De werkzaamheden hebben geen effect op de Zijl. Bij de werkzaamheden voor de vervanging van de bruggen over de Dwarswatering moet fysieke belemmering of verstoring door kunstlicht vermeden worden.

Voor de soortenbescherming worden de volgende aanbevelingen gedaan in het kader van de Wet natuurbescherming:

• laat nader onderzoek uitvoeren naar de aanwezigheid van de Platte schijfhoren in de watergang tussen de Oude Spoorbaan en de Boterhuispolder;
• houd rekening met effecten op strikt beschermde natuurwaarden, door te werken onder ecologische begeleiding en conform een ecologisch werkprotocol.

Er is aanvullend ecologisch onderzoek uitgevoerd naar de aanwezigheid van de Platte schijfhoren (zie Bijlage 12 Aanvullend ecologisch onderzoek). Het betreft een gecombineerd onderzoek voor de deeltrajecten Engelendaal en Oude Spoorbaan.

Afbeelding 5.1: Waarnemingen Platte schijfhoren

Uit het onderzoek blijkt dat er binnen het plangebied van voorliggend bestemmingsplan geen Platte schijfhoren is aangetroffen.

Binnen het plangebied is wel prake van beschermd voorkomen van:

• De Huismus: essentieel leefgebied voor foerageren, baltsen en rusten.

De soort valt onder de Vogelrichtlijn.

Huismus

Een ontheffing van de geldende verboden conform de Wet natuurbescherming betreffende de huismus is nodig om de voorgenomen activiteiten uit te kunnen voeren. Hiertoe zal onder andere moeten worden aangetoond dat:

• het belang voor de werkzaamheden geldend is zoals benoemd in de Vogel- en Habitatrichtlijn;
• er geen reëel (ruimtelijk) alternatief is voor de voorgenomen werkzaamheden. Dit betekent onder meer dat er een ontwerpopgave ligt om beschermd leefgebied van de Huismus zo mogelijk maximaal te ontzien;
• de gunstige staat van de lokale instandhouding van de betreffende soort niet in het geding komt.

Voor de Huismus zal, voorafgaand aan de werkzaamheden compensatie van het leefgebied plaatsvinden door het planten van groen. Daarmee wordt het leefgebied in stand gehouden. Voor de uitvoering wordt een vergunning in het kader van de Wet natuurbescherming aangevraagd.

Afbeelding 5.2: Esentieel leefgebied Huismus bij plangebied

Vleermuizen

Buiten het plangebied, maar relevant in het kader van de Leidse Ring Noord, is sprake van beschermd gebiedsgebruik van de Dwarswatering door de Meervleermuis en de Watervleermuis en de mogelijke aanwezigheid van beschermd leefgebied van de Waterspitsmuis.

Ten aanzien van de werkzaamheden aan en rondom de Dwarswatering dient men rekening te houden met de essentiële vliegroute en essentieel foerageergebied van de Meervleermuis en de Watervleermuis.

De werkzaamheden aan en rond de Dwarswatering dienen uitgevoerd te worden onder ecologische begeleiding en ecologisch werkprotocol om overtredingen van verbodsbepalingen te voorkomen.

Rugstreeppad

Voorkomen moet worden dat tijdens de werkzaamheden de rugstreeppad migreert naar het plangebied. In het kader van de zorgplicht moeten daarom maatregelen worden getroffen:

• (Grond)werkzaamheden worden zoveel mogelijk aaneengesloten uitgevoerd. Het zoveel mogelijk aaneengesloten uitvoeren van grondwerkzaamheden helpt om kolonisatie te voorkomen.
• Er wordt, met name in de voortplantingsperiode (mei-juli) voorkomen dat ondiepe vegetatieloze plassen (voortplantingsplaats, zoals ondiepe plassen, kuilen en bandensporen met water) kunnen ontstaan, door rijplaten te gebruiken.
• Opslag van open zand (landbiotoop in zomer en winter, alsmede winterverblijfplaats) wordt afgedekt met wegendoek of plastic.

Het aspect natuur vormt geen belemmering voor de uitvoering van dit bestemmingsplan. Wel moet het ecologisch werkprotocol toegepast worden.

5.5 Milieu

5.5.1 Bodem

5.5.1.1 Kader

Op grond van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) dient in verband met de uitvoerbaarheid van een bestemmingsplan rekening te worden gehouden met de bodemgesteldheid in het plangebied. Bij functiewijzigingen dient te worden bekeken of de bodemkwaliteit voldoende is voor de beoogde functie en moet worden vastgesteld of er sprake is van een saneringsnoodzaak.

5.5.1.2 Onderzoeksresultaten

Er is indicatief onderzoek uitgevoerd naar de verhardingstechnische en milieuhygiënische staat van de verhardingen, bermen en waterbodem. Zie Bijlage 13 Bodem- en waterbodemonderzoek Engelendaal en Bijlage 14 Bodem- en waterbodemonderzoek Oude Spoorbaan. Het onderzoek voor LRN Engelendaal (bijlage 10) betreft een aanvulling op eerder uitgevoerd onderzoek (zie Bijlage 15 Verhardingsonderzoek 2019).

De conclusie uit het indicatieve milieuhygiënisch asfalt- fundering-, bodem- en waterbodem onderzoek is dat uit de zintuiglijke waarnemingen, alsmede de analyse en toetsingsresultaten het volgende is gebleken:

LRN Engelendaal

Asfalt:

In boring 09-2 (678-684 mm), welke zich echter onder de slakkenfundering bevindt, is fluorescentie waargenomen. De lagen inclusief 20 mm aan onderzijde van deze lagen dienen als teerhoudend te worden afgevoerd. In alle overige boringen is indicatief geen teer waargenomen. Om de hergebruiksmogelijkheden te kunnen bepalen dient voor de realisatie asfaltonderzoek conform CROW publicatie 210 te worden uitgevoerd;

Afbeelding 5.2: Boorlocaties

Fundering:

• In de onderzochte lava, puin en slakken fundering zijn geen verhogingen van de onderzochte parameters gemeten waardoor deze (indicatief) in de klasse “toepasbaar” vallen.
• In de funderingstypen is zowel zintuigelijk als analytisch (indicatief) geen asbest aangetoond.

Bodem:

• Uit de analyseresultaten blijkt dat de bovengrond ter plaatse van de boringen B05, B06, B07 en B08 matig verontreinigd is met lood (> Tussenwaarde). Daarnaast zijn de analyses getoetst aan het Besluit bodemkwaliteit en blijkt dat de bovengrond in de klasse Industrie valt. Daarnaast is er mogelijk op een van de boorlocaties een sterke verontreiniging aanwezig (> Interventiewaarde). Het eindoordeel is daardoor op Niet toepasbaar gesteld. De aannemer dient dit voorafgaand aan de uitvoering nader te onderzoeken conform de NEN 5740.
• De overige locaties zijn over het algemeen alleen licht verontreinigd met de onderzochte parameters. De analyses zijn getoetst aan het Besluit bodemkwaliteit en blijkt dat de grond van zowel de boven- als ondergrond in de klasse Altijd toepasbaar of Wonen valt.

Waterbodem:

• Ter plaatse van watergang vak 1 zijn overschrijdingen voor lood, nikkel, zink, PAK, PCB, OCB en minerale olie gemeten welke hoger zijn dan maximale waarden voor klasse A. Op basis van de vastgestelde gehalten van de onderzochte parameters (inclusief PFAS) kan het slib (indicatief) als Klasse B onder water worden toegepast, op landbodem is het slib niet toepasbaar. Het slib mag niet worden verspreid op het aangrenzende perceel.
• Ter plaatse van watergang vak 2 en 3 zijn geen overschrijdingen van de onderzochte paramaters (inclusief PFAS) waargenomen.

Afbeelding 5.3: Watergangen en vakken

LRN Oude Spoorbaan

Asfalt:

In boring 01 (145-169 en 229-254 mm), 02 (257-288 mm), 03 (324-396 mm), 04 (450-500 mm), 05 (347-382 mm) en 06 (342-397 en 426-475 mm) is fluorescentie waargenomen. De lagen inclusief 20 mm aan onderzijde van deze lagen dienen als teerhoudend te worden afgevoerd. In alle overige boringen is indicatief geen teer waargenomen. Om de hergebruiksmogelijkheden te kunnen bepalen dient asfaltonderzoek conform CROW publicatie 210 te worden uitgevoerd.

Fundering:

• In het onderzochte puin (granulaat) en slakken fundering is een dusdanig verhoogd gehalte PAK gemeten waardoor deze (indicatief) in de klasse “niet toepasbaar” vallen;
• In de onderzochte gebonden puin fundering zijn geen verhogingen van de onderzochte parameters gemeten waardoor deze (indicatief) in de klasse “toepasbaar” vallen;
• De aangetroffen puin en slakken funderingen zijn aangemerkt als asbest verdacht. In de funderingstypen is zowel zintuigelijk als analytisch (indicatief) geen asbest aangetoond.

Bodem:

• Uit de analyseresultaten blijkt dat de bovengrond ter plaatse van de boringen B05, B06, B10, B11, B15, B16, B27 en B28 matig verontreinigd is met PAK (> Tussenwaarde). Daarnaast zijn de analyses getoetst aan het Besluit bodemkwaliteit en blijkt dat de grond in de klasse Industrie valt. Daarnaast is er mogelijk op een van de boorlocaties een sterke verontreiniging aanwezig (> Interventiewaarde). Het eindoordeel is daardoor op Niet toepasbaar gesteld;
• De overige locaties zijn over het algemeen alleen licht verontreinigd met de onderzochte parameters. De analyses zijn getoetst aan het Besluit bodemkwaliteit en blijkt dat de grond van zowel de boven- als ondergrond in de klasse Altijd toepasbaar of Wonen valt.

Waterbodem:

• In de mengmonsters MM-SLB-SPOORBAAN-FP en MM-SLB-NOORD zijn achtergrondwaarde overschrijdingen voor zware metalen en PAK gemeten welke voldoen op component niveau voor klasse A. Op basis van de vastgestelde gehalten van de onderzochte parameters (inclusief PFAS) kan het slib (indicatief) derhalve als Klasse A onder water worden toegepast, op landbodem is het slib toepasbaar als klasse industrie. Het slib mag vrij worden verspreid op het aangrenzende perceel;
• In de overige mengmonsters zijn geen overschrijdingen van de onderzochte paramaters (inclusief PFAS) waargenomen. Het slib uit deze mengmonsters is altijd toepasbaar op landbodem, altijd toepasbaar onder water en altijd verspreidbaar op het aangrenzende perceel.

De bodemonderzoeken zijn indicatief van opzet en bezit niet de rechtsgeldigheid van een AP-04 onderzoek. Met het bovenstaande indicatieve onderzoeken kan de grond alleen worden afgevoerd naar een erkend acceptant (grondbank), of onder dezelfde omstandigheden binnen hetzelfde werk worden hergebruikt, of binnen de gemeente worden hergebruikt op basis van de bodemkwaliteitskaart.

Ten behoeve van de uitvoering moeten de volgende aanvullende onderzoeken uitgevoerd worden:

• Verhardingsonderzoek conform CROW-publicatie 210;
• Asbestonderzoek op de puinfundering conform NEN 5897;
• Bodemonderzoek conform NEN 5740;
• Waterbodemonderzoek conform NEN 5720.

Mocht uit de bovenstaande onderzoeken blijken dat wél sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging dan is het volgende van toepassing: Indien gegraven wordt in een sterk verontreinigde bodem is sprake van een “sanerende handeling”. Voor het verrichten van “sanerende handelingen” moet een melding in het kader van de Wet bodembescherming (Wbb) worden verricht (BUS-melding of saneringsplan).

Het aspect bodemkwaliteit vormt geen belemmering voor de ontwikkeling.

5.5.2 Externe veiligheid

5.5.2.1 Kader

Externe veiligheidsbeleid heeft betrekking op het gebruik, de productie, de opslag en het transport van gevaarlijke stoffen. De overheid stelt grenzen aan de risico's van inrichtingen met gevaarlijke stoffen. De grenzen zijn vertaald in een norm voor het plaatsgebonden risico (PR) en een oriëntatiewaarde en verantwoordingsplicht voor het groepsrisico (GR). Het Rijk heeft voor de verschillende risicobronnen beleid vastgesteld:

• 1. Voor bedrijven met gevaarlijke stoffen geldt het Bevi (Besluit externe veiligheid inrichtingen);
• 2. Voor transport van gevaarlijke stoffen over wegen, water en spoor geldt het Bevt (Besluit externe veiligheid transportroutes) en de Regeling Basisnet;
• 3. Voor transport van gevaarlijke stoffen door buisleidingen geldt het Bevb (Besluit externe veiligheid buisleidingen.

Plaatsgebonden risico

Het plaatsgebonden risico beschrijft de kans per jaar dat een onbeschermd individu komt te overlijden door een ongeval met gevaarlijke stoffen. Het plaatsgebonden risico wordt uitgedrukt in risicocontouren rondom de risicobron (bedrijf, weg, spoorlijn etc.).

Groepsrisico

Het groepsrisico beschrijft de kans dat een groep van 10 of meer personen gelijktijdig komt te overlijden ten gevolge van een ongeval met gevaarlijke stoffen. Het groepsrisico geeft een indicatie van de maatschappelijke ontwrichting in geval van een ramp. Het groepsrisico wordt uitgedrukt in een grafiek, waarin de kans op overlijden van een bepaalde groep (bijvoorbeeld 10, 100 of 1.000 personen) wordt afgezet tegen de kans daarop. Voor het groepsrisico geldt de oriëntatiewaarde als ijkpunt in de verantwoording (géén norm).

Voor elke verandering van het groepsrisico (af- of toename) in het invloedsgebied moet verantwoording worden afgelegd, over de wijze waarop de toelaatbaarheid van deze verandering in de besluitvorming is betrokken. Samen met de hoogte van het groepsrisico moeten andere kwalitatieve aspecten worden meegewogen in de beoordeling van het groepsrisico. Onder deze aspecten vallen zelfredzaamheid en bestrijdbaarheid. Onderdeel van deze verantwoording is overleg met (advies vragen aan) de regionale brandweer.

5.5.2.2 Onderzoeksresultaten

Voor externe veiligheid is voor dit project vervoer van gevaarlijke stoffen van belang. Het gaat daarbij om:

• Vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg;
• Vervoer van gevaarlijke stoffen via buisleidingen.

Transport gevaarlijke stoffen over de weg

Over delen van de Leidse Ring Noord worden gevaarlijke stoffen getransporteerd. De Oude Spoorbaan en Engelendaal zijn opgenomen in het routeringsbesluit van de gemeente Leiderdorp en worden gebruikt voor de bevoorrading van bedrijventerrein De Baanderij.

De aanleg van de Leidse Ring Noord heeft geen effect op de hoeveelheid transporten van gevaarlijke stoffen. Aan de bedrijven die worden bevoorraad op De Baanderij verandert namelijk niets door de aanleg van de Leidse Ring Noord.

Vervoer gevaarlijke stoffen via buisleidingen

Langs en onder de Oude Spoorbaan liggen hoge druk aardgasleidingen. Rondom deze leidingen liggen veiligheidszones. Bij de planvorming is rekening gehouden met deze leidingen. De wijziging van de weg zal niet leiden tot aanpassing van het leiding tracé.

Het voornemen leidt niet tot een wijziging in het plaatsgebonden risico of het groepsrisico. Er zijn geen effecten in relatie tot het onderwerp externe veiligheid. Om deze reden worden dan ook geen belangrijk nadelige milieugevolgen voor het aspect externe veiligheid verwacht.

5.5.3 Geluid

5.5.3.1 Kader

De Wet geluidhinder (Wgh) is alleen van toepassing binnen de wettelijke vastgestelde zone van de weg. De breedte van de geluidzone langs de weg is geregeld in artikel 74 Wgh en is gerelateerd aan het aantal rijstroken en het type van de weg (stedelijk of buitenstedelijk). Bij het bepalen van het aantal rijstroken tellen opstelstroken en in- en uitvoegstroken niet mee.

De grenswaarden van de Wet geluidhinder gelden voor de geluidgevoelige bestemmingen die binnen de zone van de weg en het onderzoeksgebied liggen. Wat geluidgevoelige bestemmingen zijn, is bepaald in de Wet geluidhinder en Besluit geluidhinder. Het gaat hierbij om:

• Woningen;
• Onderwijsgebouwen;
• Ziekenhuizen, verpleeghuizen, verzorgingstehuizen en psychiatrische instellingen;
• Kinderdagverblijven;
• Woonwagenstandplaatsen en ligplaatsen voor woonschepen.

5.5.3.2 Onderzoeksresultaten

Voor de aanpassingen van de wegen heeft akoestisch onderzoek plaatsgevonden. Zie Bijlage 16 Akoestisch onderzoek 

Gezien de samenhang met deeltraject LRN Oude Spoorbaan, is het akoestisch onderzoek uitgevoerd voor de LRN Engelendaal en LRN Oude Spoorbaan samen.

Om het effect van de fysieke wijziging van de wegen op de geluidbelasting in kaart te brengen, is de geluidbelasting berekend in de volgende jaren:

• 2021 – heersende situatie;
• 2033 – toekomstige projectsituatie (10 jaren na openstelling).

Binnen de LRN Engelendaal worden twee wegen aangepast, namelijk de Oude Spoorbaan en Engelendaal. Gezien de samenhang met de LRN Oude Spoorbaan worden in deze paragraaf de maatregelen voor de Oude Spoorbaan voor beide deeltrajecten weergegeven.

Afbeelding 5.4: Relevante wegen

Afbeelding 5.5: Wegontwerp rondom Engelendaal

Oude Spoorbaan

Uit de toets volgens de Wet geluidhinder blijkt dat er bij verschillende geluidgevoelige objecten reconstructies in de zin van de Wet geluidhinder optreden, en overschrijdingen van maximaal vast te stellen hogere waarden plaatsvinden. Nabij het kruispunt met de Engelendaal zijn veel van de toenames te wijten aan het amoveren van bestaande schermen nabij woningen.

Bij toepassing van het in Tabel 5.1 gepresenteerde pakket aan geluidmaatregelen zal voor alle geluidgevoelige bestemmingen worden voldaan aan de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting, en is het vaststellen van hogere waarden niet aan de orde. Het pakket bestaat uit een combinatie van bronmaatregelen in de vorm van wegdektype SMA-NL8 G+ en Dunne Deklagen B, en overdrachtsmaatregelen in de vorm van schermen van 0,90, 2,00; en 2,50 m hoog.

Daarnaast wordt er vanuit valbeveiliging een scherm van 0,95 m geplaatst ten noorden van de Oude Spoorbaan bij de woningen aan de Zijstroom 73-135 en komt er vanwege landschappelijke inpassing een scherm van 0,75 m ten zuiden van de Oude Spoorbaan vanaf de Dwarswatering in aansluiting op het scherm ter hoogte van de Leyhof (in plangebied van bestemmingsplan LRN Oude Spoorbaan). Deze twee schermen zijn niet nodig vanuit akoestisch oogpunt.

De ligging van de maatregelen is weergegeven in Afbeelding 5.6.

Tabel 5.1 Maatregelen Oude Spoorbaan

Engelendaal

Uit de toets volgens de Wet geluidhinder blijkt dat er op verschillende geluidgevoelige objecten sprake is van een reconstructie in de zin van de Wet geluidhinder. Veel van de toenames zijn te wijten aan het slopen van bestaande schermen nabij woningen binnen de zone van Engelendaal.

Op Engelendaal is in de huidige situatie reeds geluidreducerend wegdektype SMA-NL8 G+ aangebracht. Daartoe zijn aanvullende overdrachtsmaatregelen onderzocht. De overdrachtsmaatregelen die zijn voorgesteld als gevolg van de wijzigingen aan de Oude Spoorbaan blijken voldoende om de toenames als gevolg van de wijzigingen aan Engelendaal weg te nemen. Het totale maatregelpakket is weergeven in Afbeelding 5.6.

Na toepassing van de maatregelen wordt voor alle geluidgevoelige bestemmingen voldaan aan de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting.

Afbeelding 5.6. Maatregelen voor Engelendaal en Oude Spoorbaan

Door het nemen van bronmaatregelen (stiller asfalt) en overdrachtsmaatregelen (schermen) wordt voldaan aan voorkeursgrenswaarde van de Wet geluidhinder. Het aspect geluid vormt geen belemmering voor het bestemmingsplan.

5.5.4 Luchtkwaliteit

5.5.4.1 Kader

Op basis van hoofdstuk 5, titel 5.2 van de Wet milieubeheer is het nodig een planontwikkeling te toetsen aan luchtkwaliteitseisen. Een ruimtelijke ontwikkeling kan vanuit het oogpunt van luchtkwaliteit doorgang vinden indien wordt voldaan aan één van de volgende punten:

• Er is geen sprake van normoverschrijding;
• Er is per saldo sprake van een verbetering (saldo-benadering);
• Het project draagt niet in betekenende mate (NIBM) bij aan de luchtkwaliteit;
• Het project is opgenomen in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL).

5.5.4.2 Onderzoeksresultaten

In het kader van de uitvoering van de infrastructurele aanpassingen aan de Leidse Ring Noord (LRN) te Leiden en Leiderdorp is voor de gehele LRN een luchtkwaliteitonderzoek uitgevoerd. Zie Bijlage 17 Onderzoek luchtkwaliteit.

Hierbij is rekening gehouden met de veranderende verkeersstromen behorende bij de aanpassing van de wegenstructuur van de LRN. Dit leidt tot een verandering van emissies van luchtverontreinigende stoffen zoals genoemd in de Wet milieubeheer. In het onderzoek zijn de berekende jaargemiddelde concentraties stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10 en PM2,5) als gevolg van de realisatie van de infrastructurele aanpassingen aan de LRN weergegeven, getoetst en beoordeeld. Op basis van het uitgevoerde luchtkwaliteitonderzoek kan worden geconcludeerd dat op alle beoordelingspunten wordt voldaan aan de op betreffend punt te toetsen grenswaarden. Uit het onderzoek blijkt dat er een afname is van de jaargemiddelde concentraties stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10 en PM2,5) bij de Oude Spoorbaan en Engelendaal. Deze afname komt door de wijziging in ligging van de rijbanen. De grotere afstand tot het rekenpunt zorgt voor een afname van de concentraties, ondanks de toename in intensiteiten.

5.6 Kabels en leidingen

In het plangebied liggen gasleidingen en een ondergrondse hoogspanningsverbinding (50 kV). Voor de hoogspanningsverbindingen en de gasleidingen geldt er een veiligheidszone. In het bestemmingsplan is deze zone opgenomen met de dubbelbestemmingen 'Leiding-Hoogspanning' en 'Leiding-Gas'. De dubbelbestemming bevat een bouwverbod (met afwijkingsmogelijkheid) en een omgevingsvergunningstelsel voor werken en werkzaamheden.

5.7 Water

5.7.1 Beleidskader

Beleid waterschap

Waterbeheerplan 5

Voor de planperiode 2016-2021 zal het Waterbeheerplan 5 (WBP5) van het hoogheemraadschap van Rijnland van toepassing zijn. In dit plan geeft het hoogheemraadschap van Rijnland aan wat haar ambities voor de komende planperiode zijn en welke maatregelen in het watersysteem worden getroffen. In het WBP5 staat samen werken met de omgeving aan water centraal. Het hoogheemraadschap van Rijnland wil samen met zijn omgeving werken aan duurzaam en efficiënt waterbeheer. De vier hoofddoelen zijn veiligheid tegen overstromingen, voldoende water, gezond water en de waterketen.

Wat betreft veiligheid is cruciaal dat de waterkeringen voldoende hoog en stevig zijn én blijven en dat rekening wordt gehouden met mogelijk toekomstige dijkverbeteringen.

Bij voldoende water gaat het erom het complete watersysteem goed in te richten, goed te beheren en goed te onderhouden. Daarbij wil het hoogheemraadschap van Rijnland dat het watersysteem op orde en toekomstvast wordt gemaakt, rekening houdend met klimaatverandering. Immers, de verandering van het klimaat leidt naar verwachting tot meer lokale en heviger buien, perioden van langdurige droogte en zeespiegelrijzing. Het waterbeheerplan sorteert voor op deze ontwikkelingen. Gezond water is de zorgplicht om het water schoon zoals past bij de functie van het water te houden. Wat betreft de waterketen, zijnde afvalwater, wordt dit optimaal gezuiverd en onttrokken grondstoffen worden hergebruikt.

Keur en uitvoeringsregels

Per 1 juli 2015 is een nieuwe Keur en de daarbij horende uitvoeringsregels in werking getreden. De Keur is benodigd vanuit de Waterwet. Daarin zijn vastgelegd de bevoegdheden en taken van het hoogheemraadschap, zijnde de zorg voor het watersysteem, de zorg voor het zuiveren van afvalwater, de zorg voor andere waterstaatsaangelegenheden en waterbeheer. De Keur dient tevens ter invulling van deze doelstellingen, te weten: voorkoming en waar nodig beperking van overstromingen, wateroverlast en waterschaarste, in samenhang met bescherming en verbetering van de chemische en ecologische kwaliteit van watersystemen, en vervulling van maatschappelijke functies door watersystemen. Samengevat is maakt de Keur en uitvoeringsregels het mogelijk dat het hoogheemraadschap van Rijnland haar taken als waterkwaliteits- en kwantiteitsbeheerder kan uitvoeren. De Keur is een verordening van de waterbeheerder met wettelijke regels (gebod- en verbodsbepalingen) voor: waterkeringen (onder andere duinen, dijken en kaden), watergangen (onder andere kanalen, rivieren, sloten, beken) en andere waterstaatswerken (o.a. bruggen, duikers, stuwen, sluizen en gemalen).

De Keur bevat verbodsbepalingen voor werken en werkzaamheden in of bij de bovengenoemde waterstaatswerken. Er kan een ontheffing worden aangevraagd om een bepaalde activiteit wel te mogen uitvoeren. Als het hoogheemraadschap van Rijnland daarin toestemt, dan wordt dat geregeld in een Keurvergunning. De Keur is daarmee een belangrijk middel om via vergunningverlening en handhaving het watersysteem op orde te houden of te krijgen. In de Uitvoeringsregels, die bij de Keur horen, is het beleid van het hoogheemraadschap van Rijnland nader uitgewerkt.

Waterkeringen

Het hoogheemraadschap van Rijnland heeft de zorg voor de waterkeringen (zowel primaire als secundaire) en de instandhouding van de landscheidingen met de aangrenzende waterschappen.

Verharding onbebouwde gronden

Binnen het beheergebied van het hoogheemraadschap van Rijnland gelden strenge regels om onbebouwde grond te verharden. Bij toename van verharding van de onbebouwde gronden met meer dan 500 m2 is compensatie van verharding door middel van extra te graven vierkante meters water verplicht. Hiervoor geldt een realisatie- en meldingsplicht als ontheffing van de Keur en uitvoeringsregels van het hoogheemraadschap van Rijnland. De eigenaar van de gronden dient toename van de verharding en de realisatie van extra water te melden bij het hoogheemraadschap van Rijnland. Bij toename van verharding van om onbebouwde grond met meer dan 500 m2 dient de eigenaar een vergunning aan te vragen bij het hoogheemraadschap van Rijnland.

Beleid gemeente Leiderdorp

VGRP 2016 – 2018 en het Waterbeheerplan 2020-2029

Het doel van het waterbeheerplan is om voor de komende jaren inzichtelijk te maken welke kosten gemoeid zijn met de uitvoering van alle onderhoudsmaatregelen in relatie tot de watergangen. Vanuit het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP) en het Waterbeheerplan zijn de volgende uitgangspunten opgenomen:

• In nieuw gebied wordt altijd gescheiden riolering aangebracht waarbij het hemelwater bij voorkeur direct op het oppervlaktewater aangesloten;
• Bij alle bouwprojecten wordt het belang van het water zorgvuldig meegewogen. Extra verharding wordt gecompenseerd door 15 % extra oppervlaktewater te creëren. Het uitgangspunt is regenwater langer vasthouden of tijdelijk opslaan op locatie, in plaats van direct afvoeren;
• Afstromend hemelwater van daken en wegen mag zonder beperkingen op het oppervlaktewater worden geloosd, mits de waterkwaliteit niet verslechterd en de waterkwantiteit niet in het geding komt;
• Het afkoppelen lift in beginsel mee met de reguliere rioolvervanging of herinrichting, mits doelmatig;
• Bestaande riolering moet in staat zijn bui 08 te verwerken zonder water op straat. Bij nieuwe of herinrichtingslocaties wordt rekening gehouden met klimaatontwikkelingen;
• Door structureel reinigen van riolen, kolken en wegen zorgt de gemeente dat afstroming naar en in de riolen gewaarborgd wordt;
• Watergangen en duikers zijn schoon (baggeren en maaien) om afvoer te waarborgen;
• De kademuren en beschoeiingen zijn in orde om te zorgen dat watergangen het juiste profiel behouden.

5.7.2 Onderzoeksresultaten

5.7.2.1 Algemeen

Water en ruimtelijke ordening

Het aanwezige watersysteem vormt een belangrijke randvoorwaarde voor wat in een bepaald gebied wel of juist niet mogelijk is en stelt daarmee eisen aan de omgang en inrichting van de beperkte ruimte. Bouwen langs het water kan enorm bijdragen aan het woongenot. Bouwen op de verkeerde plek kan veel ellende geven door wateroverlast. Terecht wordt steeds meer erkend dat water mede sturend dient te zijn voor ruimtelijke ontwikkelingen. Het is inmiddels voor iedereen duidelijk dat het watersysteem meer ruimte nodig heeft om de effecten van klimaatverandering, zeespiegelrijzing en bodemdaling het hoofd te kunnen bieden. Een goede afstemming tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening is daarom noodzakelijk.

Extra aandacht voor water in ruimtelijke plannen in een vroeg stadium van de planvorming is blijvend vereist met het oog op de toekomst en het naleven en uitvoering van de Watertoets, de Kaderrichtlijn Water (KRW), Waterplan Leiderdorp en eisen vanuit waterbeheer.

5.7.2.2 Watertoets

Vooroverleg

In het kader van de watertoets (zie Bijlage 18 Watertoets LRN en Bijlage 19 Watertoets Engelendaal heeft overleg plaatsgevonden met het Hoogheemraadschap van Rijnland. Het hoogheemraadschap heeft ingestemd met de locaties voor de watercompensatie en is akkoord met de uitgevoerde watertoets.

Watersysteem

Aan de west- en oostzijde liggen de watergangen Zijl en Dwarswatering respectievelijk. De Dwarswatering valt binnen de het plangebied en behoort tot het peilgebied Rijnland boezem. Aan de noord- en zuidzijde van de Oude Spoorbaan ligt primair oppervlaktewater. De watergangen zijn verbonden met duikers in het peilgebied Munniken-, Zijllaan- en Meijepolder en wateren af op de Rijnlandboezem via de Zijllaanmolen ten oosten van het plangebied. Oppervlaktewater rondom het plangebied is weergegeven in onderstaande afbeelding.

Afbeelding 5.7 Oppervlaktewater (bron: datalaag HHR)

Het grootste deel van het plangebied Engelendaal ligt in het peilgebied Munniken-, Zijllaan- en Meijepolder. De oostkant van het gebied ligt in de peilgebieden Bospolder en Boterhuispolder. Hiernaast bevindt het gebied zich binnen de boezem Rijnland.

Afbeelding 5.8 Peilgebieden (bron: datalaag HHR)

Waterkeringen

Het plangebied overlapt de kern van de regionale boezemkade. Ook de regionale kering met de (buiten)beschermingszone van de kade bevindt zich binnen het plangebied.

Afbeelding 5.9 Regionale kering in en rondom de omgeving van het plangebied (bron: datalaag HHR)

Watercompensatie

Er wordt een nieuwe brug gerealiseerd over de Dwarswatering. Voor de bouw van de nieuwe brug zal een deel van de Dwarswatering worden gedempt, evenals zal voor de toekomstige situatie een deel van de primaire watergang aan de noordzijde van de Oude Spoorbaan worden gedempt. Als gevolg van de beoogde ontwikkelingen resulteert een netto demping van totaal 122 m2. Dit is zonder compensatie niet toegestaan volgens de regels van het hoogheemraadschap.

Tabel 5.2 Dempingsoppervlakte per peilgebied

Het verharde oppervlak neemt toe ten opzichte van de huidige situatie. Overwegend oostelijk in het plangebied is sprake van deze toename. Aanvullend verhard oppervlak van circa 3.872 m2 wordt aangebracht in de Munniken-, Zijllaan- en Meijepolder.

Tabel 5.2 Verhardingstoename per peilgebied

De verhardingstoename in de Slaagpolder (uit bovenstaande tabel) is als gevolg van het fietspad. Dit fietspad valt buiten het plangebied van voorliggend bestemmingsplan.

Voor de toename aan verharding is de eis dat 15% van de toename aan verhard oppervlak wordt gecompenseerd in de vorm van aanleg van nieuw oppervlaktewater. Het bestaande oppervlaktewater dient hierdoor met totaal 645 m2 (15% van 3872 m2 = 581 m2 + eerder genoemde 64 m2 demping) toe te nemen om te voldoen aan de gestelde bergingseis.

Ter hoogte van het veldje bij de fietsbrug over de Dwarswatering naar de woonwijk zal 75 m2 berging in de vorm van een rietveld worden gerealiseerd.

Afbeelding 5.10 Watercompensatie bij fietsbrug

Onder de kruising in het verlengde van de Leidsedreef wordt de verbindingsboog (asfaltweg) verwijderd waardoor hier nieuwe ruimte ontstaat. Door het aanbrengen van een natuurvriendelijke oever aan de wegzijde kan een aanvullend bergingsoppervlak van 319 m2 worden gerealiseerd. Aan de westzijde langs de parkeerplaatsen kan aanvullend 288 m2 waterberging worden aangebracht.

Afbeelding 5.11 Watercompensatie bij Leidsedreef

In totaal is hiermee circa 682 m2 bergingsoppervlak beschikbaar. Dit is voldoende om de compensatie van 645 m2 te realiseren. De compensatie vindt plaats buiten de plangrens van dit bestemmingsplan, maar is juridisch-planologisch reeds mogelijk op basis van de geldende bestemmingsplannen. Locaties voor deze berging zijn vastgesteld en afgestemd met het hoogheemraadschap.

Waterkering

De huidige waterkering bij de brug Dwarswatering is bij de brug een zogenaamde ‘verholen’ kering. Het profiel van de waterkering ligt dus lager dan het maaiveld. Het maaiveld bij de brug ligt zowel in de huidige als toekomstige situatie hoger dan de eis van de waterkering. Aan beide zijden van de brug wordt het maaiveld niet verlaagd door de werkzaamheden. Evenmin is er nauwelijks sprake van een verhoging van het maaiveld. Voor de brug zelf worden ter plaatse van de waterkering geen grondkerende constructieve werken zoals damwanden noodzakelijk geacht.

Door het hoogheemraadschap is aangegeven dat er geen directe bezwaren zijn bij herziening van de kering. Wel is een vergunning noodzakelijk waarbij moet worden nagegaan of het nieuwe onderdeel voldoet aan de eisen van binnenwaartse stabiliteit. De kering zal hierbij aan de zuidzijde verder naar het binnentalud worden geplaatst. Hiernaast moet bij de te verleggen waterkering aan het buitentalud en de kruin, klei van erosieklasse I worden toegepast en daarbuiten klei van erosieklasse 2.

Doorvaart

Als onderdeel van het voorgestelde ontwerp zal de brug over de Dwarswatering worden vervangen. De doorvaarthoogte wordt verhoogd van 1,50 m naar 1,60 m. Het nieuwe profiel is met 24 meter ca. 2 meter breder dan het huidige doorstroomprofiel. De waterdiepte blijft met NAP -3,11 m ongewijzigd. Omdat het maatgevend profiel niet wordt verkleind ten opzichte van de huidige situatie wordt geconcludeerd dat de afvoer van de Dwarswatering niet wordt belemmerd door de brug in het referentieontwerp.

5.8 Niet gesprongen explosieven (NGE)

5.8.1 Kader

In het plangebied zullen bodemroerende werkzaamheden worden uitgevoerd. De Arbeidsomstandighedenwet stelt dat er gezorgd moet worden voor een veilige werkplek. Uit dien hoofde dient een onderzoek naar de aanwezigheid van Niet gesprongen explosieven (NGE) te worden uitgevoerd.

5.8.2 Onderzoeksresultaten

Voor de LRN Engelendaal heeft onderzoek plaatsgevonden naar niet gesprongen explosieven (Bijlage 20 Memo onderzoek NGE en Bijlage 21 Onderzoek conventionele explosieven). Hieruit blijkt dat er beperkingen zijn bij werkzaamheden (zoals werken volgens protocol en opsporingswerkzaamheden). Als bij de werkzaamheden rekening wordt gehouden met de beperkingen, vormen de NGE geen belemmering voor het project.

Hoofdstuk 6 Juridische planbeschrijving

6.1 Inleiding

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de wijze waarop de bestaande situatie en nieuwe ontwikkelingen in het plangebied juridisch zijn vertaald.

Het juridische deel van een bestemmingsplan bestaat uit een verbeelding en de regels.

De regels bevatten regels voor het gebruik van de gronden, bepalingen omtrent de toegelaten bebouwing en regelingen betreffende het gebruik van aanwezige en/of op te richten bouwwerken.

De verbeelding heeft een ondersteunende rol voor toepassing van de regels alsmede de functie van visualisering van de bestemmingen. De verbeelding vormt samen met de regels het voor de burgers bindende onderdeel van het bestemmingsplan. De toelichting heeft geen bindende werking; de toelichting maakt juridisch gezien ook geen deel uit van het bestemmingsplan maar heeft wel een belangrijke functie bij de onderbouwing van het plan en ook bij de uitleg van bepaalde bestemmingen en regels.

6.2 Opzet en volgorde van de regels

De regels van bestemmingsplan Leidse Ring Noord Engelendaal zijn op de volgende wijze opgebouwd.

Hoofdstuk 1

Artikel 1 en 2 Inleidende regels:

• Begrippen
• Wijze van meten

Hoofdstuk 2

Artikel 3 t/m 9 Bestemmingsregels:

• Groen
• Verkeer
• Leiding - Gas
• Leiding - Hoogspanning
• Waarde -Archelogie lage trefkans
• Waarde -Archelogie middelhoge trefkans
• Waarde -Archelogie hoge trefkans

Hoofdstuk 3

Artikel 10 t/m 13 Algemene regels:

• Anti-dubbeltelregel
• Algemene bouwregels
• Algemene afwijkingssregels
• Overige regels

Hoofdstuk 4

Artikel 14 en 15 Overgangs- en slotregels:

• Overgangsrecht
• Slotregel

6.3 Uitleg van de regels

6.3.1 Inleiding

Bij het opstellen van het onderhavige bestemmingsplan is aansluiting gezocht bij de in de Wet ruimtelijke ordening en het Besluit ruimtelijke ordening geformuleerde uitgangspunten. Daarnaast is voor het bestemmingsplan aangesloten bij de landelijke standaard voor bestemmingsplannen: de Standaard Vergelijkbare BestemmingsPlannen 2012 (SVBP2012).

6.3.2 Inleidende regels

Begripsbepalingen (Artikel 1)

In de begripsbepaling worden begrippen waarnodig beschreven om zodoende interpretatieproblemen te voorkomen. Veelal worden begrippen gedefinieerd die in de voorschriften worden gebruikt en daar een bijzondere betekenis hebben, die afwijkt van of niet dan wel niet vaak voorkomt in het “normale” spraakgebruik. Wanneer een begrip niet opgenomen is in de begripsomschrijvingen/-bepalingen en er ontstaat een interpretatieprobleem dan is het normale spraakgebruik richtinggevend. De begripsomschrijvingen/-bepalingen zijn niet uitputtend bedoeld. De belangrijkste en/of onduidelijke begrippen zijn opgenomen in dit artikel.

Wijze van meten (Artikel 2)

De wijze van meten beschrijft hoe de genoemde maatvoeringen in de diverse bestemmingsbepalingen gemeten dienen te worden.

6.3.3 Bestemmingsregels

Groen ( Artikel 3 )

Gronden aangewezen voor 'Groen' zijn bestemd voor groenvoorzieningen, voet- en fietspaden, water en waterhuishoudkundige voorzieningen, nutsvoorzieningen, straatmeubilair en speelvoorzieningen.

Binnen deze bestemming mogen alleen bouwwerken, geen gebouwen zijnde, worden gebouwd.

Verkeer (Artikel 4)

Gronden aangewezen voor 'Verkeer' zijn bestemd voor hoofd- en gebiedsontsluitingswegen (waarbij ten hoogste 2x2 rijstroken, alsmede parallelrijbanen, busbanen, opstelstroken en in- en uitvoegstroken zijn toegestaan), voet- en (brom)fietspaden, inclusief onderdoorgangen en daarbij behorende (gebouwde) hellingbanen, groenvoorzieningen, speelvoorzieningen, water en waterhuishoudkundige voorzieningen, straatmeubilair en afvalverzameling, nutsvoorzieningen en geluidswerende voorzieningen.

Binnen deze bestemming mogen alleen bouwwerken, geen gebouwen zijnde, worden gebouwd.

De as van de weg moet gerealiseerd worden ter plaatse van de as van de weg op de verbeelding. In de regels is een binnenplanse afwijking opgenomen voor het verschuiven van de as van de weg tot maximaal 5 meter.

Leiding - Gas ( Artikel 5 )

Ter plaatse van het plangebied zijn gasleidingen aanwezig. Deze gasleidingen zijn in dit bestemmingsplan beschermd middels de dubbelbestemming 'Leiding - Gas'.

Leiding - Hoogspanningsverbinding ( Artikel 6 )

Ter plaatse van het plangebied is een ondergrondse hoogspanningsverbinding aanwezig. Deze hoogspanningsverbinding is in dit bestemmingsplan beschermd middels de dubbelbestemming 'Leiding - Hoogspanningsverbinding'.

Waarde - Archeologie hoge trefkans (Artikel 7)

De gronden met de bestemming 'Waarde - Archeologie hoge trefkans' zijn mede bestemd voor de bescherming van archeologische waarden.

Er mag uitsluitend gebouwd worden ten behoeve van deze bestemming, en ten behoeve van de overige geldende bestemming(en), mits de bepalingen omtrent de omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken en werkzaamheden vooraf in acht zijn genomen.

Voor het uitvoeren van bepaalde werken en werkzaamheden is een omgevingsvergunning vereist, indien deze over een (totale) oppervlakte groter dan 30 m² worden uitgevoerd. Deze omgevingsvergunning kan alleen verleend worden indien de werken en werkzaamheden geen afbreuk doen aan het behoud en de bescherming van de archeologische waarden. Om dit aan te tonen moet de aanvrager een archeologisch rapport overleggen. Indien noodzakelijk kunnen aan de omgevingsvergunning voorwaarden worden verbonden.

Waarde - Archeologie middelhoge trefkans ( Artikel 8 )

De gronden met de bestemming 'Waarde - Archeologie middelhoge trefkans' zijn mede bestemd voor de bescherming van archeologische waarden.

Er mag uitsluitend gebouwd worden ten behoeve van deze bestemming, en ten behoeve van de overige geldende bestemming(en), beide mits de bepalingen omtrent de omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken en werkzaamheden vooraf in acht zijn genomen.

Voor het uitvoeren van bepaalde werken en werkzaamheden is een omgevingsvergunning vereist, indien deze dieper dan 30 cm en over een (totale) oppervlakte groter dan 100 m² worden uitgevoerd. Deze omgevingsvergunning kan alleen verleend worden indien de werken en werkzaamheden geen afbreuk doen aan het behoud en de bescherming van de archeologische waarden. Om dit aan te tonen moet de aanvrager een archeologisch rapport overleggen. Indien noodzakelijk kunnen aan de omgevingsvergunning voorwaarden worden verbonden.

Waarde - Archeologie lage trefkans ( Artikel 9 )

De gronden met de bestemming 'Waarde - Archeologie lage trefkans' zijn mede bestemd voor de bescherming van archeologische waarden.

Er mag uitsluitend gebouwd worden ten behoeve van deze bestemming, en ten behoeve van de overige geldende bestemming(en), beide mits de bepalingen omtrent de omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken en werkzaamheden vooraf in acht zijn genomen.

Voor het uitvoeren van bepaalde werken en werkzaamheden is een omgevingsvergunning vereist, indien deze dieper dan 30 cm en over een (totale) oppervlakte groter dan 1000 m² worden uitgevoerd. Deze omgevingsvergunning kan alleen verleend worden indien de werken en werkzaamheden geen afbreuk doen aan het behoud en de bescherming van de archeologische waarden. Om dit aan te tonen moet de aanvrager een archeologisch rapport overleggen. Indien noodzakelijk kunnen aan de omgevingsvergunning voorwaarden worden verbonden.

6.3.4 Algemene regels

De algemene regels bevatten de volgende artikelen:

Antidubbeltelregel ( Artikel 11 )

De antidubbeltelregel bepaalt dat grond die eenmaal in aanmerking is genomen bij het toestaan van een bouwplan waaraan uitvoering is gegeven of alsnog kan worden gegeven, bij de beoordeling van latere bouwplannen buiten beschouwing blijft.

De antidubbeltelregel is opgenomen in het Bro2008 met de verplichting deze over te nemen in het bestemmingsplan. De Wro bevat een algemeen verbod om de gronden en bebouwing in strijd met het bestemmingsplan te gebruiken. Dit hoeft dus niet in de regels te worden opgenomen. Hetzelfde geldt voor de strafbepaling.

Algemene bouwregels (Artikel 12)

In de algemene bouwregels is aangegeven dat de bestaande maten die meer bedragen dan in hoofdstuk 2 is voorgeschreven, als ten hoogste of ten minste toelaatbaar mogen worden aangehouden.

In de algemene bouwregels zijn ook regels gegeven voor het ondergronds bouwen. De regels geven kort en bondig aan dat ondergronds bouwen is toegestaan, daar waar bovengronds bouwen is toegestaan.

Algemene gebruiksregels (Artikel 13)

Hierin is het strijdig gebruik opgenomen dat geldt voor elke bestemming.

Algemene aanduidingsregels (Artikel 14)

In deze bepaling zijn de regels voor de molenbiotoop, ter bescherming van de functie van de molen, opgenomen. Tevens zijn regels voor de diverse vrijwaringszones van de waterkeringen en provinciale vaarweg, die in het plangebied gelden, opgenomen.

Algemene afwijkingsregels ( Artikel 15 )

Op grond van de algemene afwijkingssregels kan afgeweken worden van het bestemmingsplan in verschillende specifieke gevallen. In onderhavig bestemmingsplan gaat het om het afwijken van de maatvoering.

Overige regels ( Artikel 16 )

De overige regels hebben betrekking op verwijzingen naar andere wetgeving.

6.3.5 Overgangs- en slotregels

Overgangsregels ( Artikel 17 )

Het overgangsrecht is opgenomen in het Bro2008 met de verplichting deze over te nemen in het bestemmingsplan.

De overgangsregels bevatten bepalingen omtrent het voortzetten van gebruik van gronden en bouwwerken dat bestond op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan en hiermee in strijd is.

Eenzelfde regeling is opgenomen voor bouwwerken die op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan aanwezig of in uitvoering zijn, dan wel gebouwd kunnen worden krachtens een bouwvergunning.

Indien zo'n bouwwerk afwijkt van dit plan, mag, mits deze afwijking naar aard en omvang niet wordt vergroot, het bouwwerk

• 1. gedeeltelijk worden vernieuwd of veranderd;
• 2. na het teniet gaan ten gevolge van een calamiteit geheel worden vernieuwd of veranderd, mits de aanvraag van de bouwvergunning wordt gedaan binnen twee jaar na de dag waarop het bouwwerk is teniet gegaan.

Slotregels ( Artikel 18 )

In de slotregels worden de regels van dit bestemmingsplan aangehaald.

Hoofdstuk 7 Uitvoerbaarheid

7.1 Economische uitvoerbaarheid

Het gemeentelijke uitvoeringskrediet is door middel van het uitvoeringsbesluit op 16 september 2021 (Z/21/117368/237393) beschikbaar gesteld.

Het bestemmingsplan Leidse Ring Noord Engelendaal maakt geen bouwplannen mogelijk in de zin van de Grondexplotatiewet. Dit betekent dat er geen exploitatieplan opgesteld hoeft te worden.

Gelet op het voorstaande is er spake van een economisch uitvoerbaar bestemmingsplan.

7.2 Maatschappelijke uitvoerbaarheid

7.2.1 Algemeen

Een bestemmingsplan dient maatschappelijk uitvoerbaar te zijn. Dat wil zeggen dat de voorgenomen ontwikkelingen die mogelijk worden gemaakt in het bestemmingsplan zijn besproken met belanghebbenden. Het is vrijwel niet mogelijk iedereen tevreden te stemmen: bij het tegen elkaar afwegen van de diverse belangen kan het altijd mogelijk zijn dat één belang minder gewicht wordt toegekend dan het ander.

7.2.2 Participatie

In aanloop naar het geactualiseerde kaderbesluit is er een uitgebreid participatieproces doorlopen met de omgeving en belangrijke stakeholders in en rondom het gebied. De inzichten die daaruit zijn gekomen zijn de basis geweest voor het participatieproces, om te komen tot het uitvoeringsbesluit en het bestemmingsplan. De uitgangspunten voor het participatieproces, conform de Participatie- en inspraakverordening 2019 en het geactualiseerde kaderbesluit uit 2019/2020, zijn:

• Er wordt geparticipeerd over de verkeersoplossing met het participatieniveau informeren
• Er wordt geparticipeerd over de inpassing (geluidsvoorzieningen, groen e.d.) met het participatieniveau raadplegen
• Er wordt vroegtijdig afstemming gezocht met stakeholders, voor draagvlak en duurzame relaties
• Er worden verschillende participatie- en communicatiemiddelen gericht ingezet, zoals informatieavonden, klankbordgroepen, bewonersbrieven en individuele gesprekken met belanghebbenden
• Per tracédeel is participatie op maat noodzakelijk, afhankelijk van het speelveld en de belangen. Hierbij wordt afgestemd met de participatie en communicatiekalenders van raakvlakprojecten.

Het doel van participatie en communicatie over de LRN is:

• De kwaliteit van de plannen verbeteren.
• Draagvlak creëren / behouden voor de aanleg van de LRN.
• Duurzame relaties met de omgeving opbouwen.

Er zijn plenaire informatiebijeenkomsten georganiseerd, per tracédeel zijn er klankbordgroepen samengesteld met omwonenden die hun reactie op de conceptvoorkeursuitwerking hebben gegeven, er zijn bewonersbrieven verstuurd om omwonenden te informeren en er heeft overleg plaatsgevonden met andere belanghebbenden, zoals ondernemers en belangenverenigingen.

Om te komen tot het uitvoeringsbesluit en het voorliggende bestemmingsplan zijn verschillende vormen van participatie toegepast. In onderstaand overzicht worden de betrokken stakeholders inzichtelijk gemaakt. Met een helder verwachtingspatroon over de participatie hebben de partijen succesvol samengewerkt.

Type stakeholder	Stakeholder	Aanhaking bij het project
Bedrijven/instellingen	Watersportverenigingen, ondernemingsverenigingen Leiden en Leiderdorp, hulpdiensten, Huisman Leiden	Bilaterale overleggen Bijeenkomsten meedenkgroep
Omwonenden	Bewoners in de directe omgeving van onder meer de wijk Buitenhof en Driegatenbrug en de Leidse wijkverenigingen Merenwijk en de Kooi (in verband met de fietspadverbreding rondom de Zijlbrug)	Bilaterale overleggen Bijeenkomsten meedenkgroep
Belangenverenigingen	Bomenbond, Fietsersbond	Bilaterale overleggen Bijeenkomsten meedenkgroep
Werk derden	R-net, HOV, kabels en leidingen, WarmteLinq	Bilaterale overleggen
Raakvlakprojecten/interne stakeholders	Projectorganisatie en ontwikkelaars Baanderij	Bilaterale overleggen Bijeenkomsten meedenkgroep
Bevoegde gezagen	Waterschap, provincie Zuid-Holland	Bilaterale overleggen

Tabel 7.1: Participatieoverzicht

Het raadpleegproces voor het uitvoeringsbesluit en bestemmingsplan heeft betrekking gehad op de ruimtelijke inpassing van tracédeel Engelendaal, met onderwerpen zoals de inrichting van de groenstroken en de fietsverbindingen en specifieke onderdelen langs het tracé zoals de vormgeving en exacte positionering van de geluidsschermen.

Bovenstaande onderwerpen zijn met de desbetreffende partijen besproken in bilaterale overleggen of tijdens de verschillende bijeenkomsten die zijn georganiseerd voor de stakeholders. Deze bijeenkomsten hebben in verband met corona-maatregelen digitaal plaatsgevonden. Hierover is door de stakeholders aangegeven dat dit een goede methode is om zowel geïnformeerd te worden als input te leveren. Er hebben drie online bijeenkomsten van de meedenkgroep plaatsgevonden om de betrokken stakeholders te informeren over de stand van zaken en te raadplegen over diverse onderwerpen. Hiervoor zijn alle eerder in kaart gebrachte stakeholders uitgenodigd en er zijn aanvullend bewonersbrieven verstuurd, om te garanderen dat alle betrokken partijen op de hoogte zijn. Tijdens de eerste bijeenkomst is de groep hoofdzakelijk geïnformeerd over de ruimtelijke inpassing, verkeersoplossing en zijn de ruimtelijke uitgangspunten toegelicht. Tijdens de tweede bijeenkomst zijn de wensen en eisen voor het ontwerp opgehaald. Tijdens de derde bijeenkomst lag de focus op het informeren over het ontwerp en de gemaakte keuzes.

Daarnaast is er een drietal avonden georganiseerd speciaal voor de bewoners van de boogwoningen, vanwege de directe en specifieke impact van het project op de bewoners van de deze woningen. Voor de verdere detaillering van de tuin en het scherm zal de komende tijd verder overleg met de bewoners en de VvE's plaatsvinden.

Dit participatieproces heeft geleid tot een aantal verbeteringen van het ontwerp. Zo is met name in overleg met omwonenden gekozen voor de groene schermen. In overleg met omwonenden en de Fietsersbond is onder andere de steile helling in het fietspad naar de Dwarswateringbrug en de scherpe bocht in het fietspad bovenaan bij de Zijlbrug aangepast.

Ook is het ontwerp van de tuin voor de Boogwoningen tot stand gekomen door positieve en enthousiaste inbreng vanuit de bewoners.

7.2.3 Vooroverleg

Het plan is aan een aantal instanties toegezonden voor reactie als bedoeld in art 3.1.1 van het Besluit ruimtelijke ordening.

• De Provincie Zuid-Holland heeft aangegeven akkoord te zijn met het voorontwerpbestemmingsplan en specifiek met de onderbouwing zoals opgenomen in de paragraaf 4.2.2.2. ten aanzien van de Proviciale Verordening.
• De Gasunie heeft enkele aanpassingen van artikel 5 van de regels voorgesteld. Deze aanpassingen zijn verwerkt.
• Liander heeft laten weten geen opmerking te hebben op het voorontwerpbestemmingsplan.

Van de overige instanties is geen reactie ontvangen.

7.2.4 Zienswijzen

Het ontwerpbestemmingsplan zal gedurende een termijn van zes weken voor zienswijzen ter visie worden gelegd. In die termijn kan eenieder een zienswijze tegen het ontwerp indienen.

Ingediende zienswijzen zullen worden betrokken bij de uiteindelijke vaststelling van het bestemmingsplan.