| Plan: | Westduinpark |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | beheersverordening |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0518.BV0206ZWestduinprk-50VA |
Van de meer dan 15.000 km Atlantische kust in West-Europa bestaat ongeveer 3.000 km uit duinen. Circa 10% hiervan ligt in Nederland. Vanwege deze nationale en internationale betekenis zijn sinds 1990 verschillende duingebieden onder de werking van de Natuurbeschermingswet (NB-wet) gebracht, waaronder ook het Westduinpark. Door de ligging, inrichting en kwaliteiten heeft het Westduinpark ook een belangrijke ecologische betekenis en waarde als kerngebied en als verbindingszone op stedelijk, regionaal, landelijk en internationaal niveau.
Het Westduinpark maakt onderdeel uit van een duingebied dat zich vroeger uitstrekte van Monster tot aan de voormalige monding van de Oude Rijn bij Katwijk aan Zee. Dit duingebied is door de verstedelijking van Den Haag in afzonderlijke stukken verdeeld geraakt. Het Westduinpark is nu door bebouwing, wegen en de haven, fysiek gescheiden van de Oostduinen bij Wassenaar en de Westduinen ten zuiden van Den Haag.
Het Westduinpark is ca. 210 ha groot. Daarmee vormt het het grootste groengebied van Den Haag. Het Westduinpark vormt samen met de Bosjes van Poot het beschermd natuurmonument Westduinpark. Dit natuurmonument is een belangrijk leefgebied voor veel planten- en diersoorten. Tegelijkertijd maken ook veel mensen gebruik van het gebied. Het Westduinpark heeft een bovenregionale functie. De meeste bezoekers komen per fiets of te voet. Het Westduinpark krijgt (volgens een gebruikersonderzoek uit 2002) jaarlijks bijna 2 miljoen bezoeken van ca. 500.000 bezoekers. De helft daarvan gebruikt het duingebied vooral als doorgang naar het strand.
Het gebied is te typeren als een kustduingebied met een grote afwisseling van reliëf en van open en dichtbegroeide delen. Het beheer en de inrichting van het Westduinpark zijn afgestemd op natuur en extensieve recreatie, zoals wandelen, fietsen en paardrijden. Er is een vrij dicht recreatief netwerk van voet-, fiets- en ruiterpaden. Bij elke strandopgang is een fietsenstalling. Het Westduinpark heeft verder een zandspeelplaats, speel- en ligweiden en diverse picknickplekken.
Er is vrijwel geen bebouwing binnen het plangebied aanwezig.
Zoals eerder beschreven is het plangebied een beschermd natuurgebied. Het vormt onderdeel van het Nederlandse kustduingebied. De duinen vormen een dynamisch, levend landschap met een grote rijkdom aan bijzondere diersoorten. De geomorfologie van het Westduinpark is in (minstens) twee opzichten zeer bijzonder. Allereerst is er bij strandslag 10 sprake van een dubbele zeereep. Daarnaast komen de voor duinwiggen langs de Hollandse kust kenmerkende kamduinen in het Westduinpark niet voor. Hun positie wordt ingenomen door een systeem van zuidwest-noordoost gerichte secundaire duinvalleien welke nationaal gezien bijzonder zijn en waarschijnlijk zeldzamer dan kamduinen.
Delen van het gebied zijn in het verleden vergraven of als zanddepot gebruikt. Men vindt resten van de Oude duinen bij de De Savornin Lohmanlaan, grenzend aan het Paddenpad.
Het Westduinpark is een breed, gevarieerd en kalkrijk duingebied met kenmerkende habitats van de Hollandse duin- en kuststreek. Er is een breed scala aan vegetatietypen van jonge en oude, droge duinen, met ruigten, duingraslanden en duinstruwelen en binnenduinbos aanwezig, met bijbehorende karakteristieke flora en fauna. Bijzondere duineigen plantensoorten en vegetatietypen worden op veel plekken bedreigd door gebiedsvreemde soorten. Naast de voor het duingebied karakteristieke leefgebieden kent het Westduinpark een een aantal zeer bijzondere leefgebieden. Het betreft een drietal natte biotopen, namelijk de Natte Pan, de Paddenpoel en het Duinplasje. De ecologische kwaliteit van deze natte biotopen is van een hoog niveau.
Het Westduinpark is voor een groot aantal vogelsoorten van belang als broedgebied, rust- en fourageergebied. In het gebied worden niet minder dan 200 soorten vogels regelmatig waargenomen (waarvan zo'n 50 tot 60 beschermde broedvogelsoorten). Ook worden beschermde soorten als de rugstreeppad, de zandhagedis en dvierse vleermuissoorten waargenomen.
De grondslag in het gebied is over het algemeen zanderig. Dit betekent dat de bodem goed waterdoorlatend is. Lokaal komen veenafzettingen voor, die de grondwaterhuishouding beïnvloeden, omdat veen minder doorlatend is dan zand. Dit kan lokaal leiden tot hogere grondwaterstanden.
Het oppervlaktewater in het plangebied vinden we langs de duinrand. Het water maakt deel uit van het natuurgebied en vormt een belangrijke aanvulling op de natuurwaarden in het gebied.
Het peil in de watergangen is NAP + 1.25 meter. Afwatering vindt plaats op de Haagse Beek.
De relatieve afgelegenheid en de hoogteverschillen in het terrein zijn in het verleden aanleiding geweest voor diverse (stort)activiteiten. Deze staan beschreven in paragraaf 4.5.
Het Westduinpark is gelegen in het door de Laag van Den Haag (jong duin) overstoven kustgebied. De overstuivingen van het jonge duin hebben zich in de latere Middeleeuwen afgespeeld. Daarbij is het toenmalige landschap, dat al vanaf de prehistorie vrijwel ononderbroken bewoond was geweest, met een dikke laag zand overdekt.
Dat betekent dat eventuele archeologische vindplaatsen goed geconserveerd zijn. De archeologische potentie van het met jong duin overstoven duingebied is daarom zonder uitzondering hoog.
Door genoemde overstuivingen liggen de betreffende mogelijke vindplaatsen over het algemeen vrij diep onder het huidige oppervlak. Maar dat ze er zijn is zeker: dat kan blijken uit het onderzoek dat uitgevoerd is op het vroegere terrein van het Juliana Kinderziekenhuis: hier zijn, op 5 meter onder het huidige oppervlak, sporen van akkersystemen teruggevonden uit de Late IJzertijd (250 v. Chr.- 0).
Ook na de overstuivingen van het jonge duin is het duingebied (spaarzaam) bewoond geweest. Het gaat dan om boerenhoeven, maar soms ook om grotere “buitens”. Deze liggen op het jonge duin en dus vrij dicht aan het huidige oppervlak. Hoogstwaarschijnlijk zijn binnen het plangebied nog restanten van een boerdrijplaats in de grond aanwezig. Aan het eind van de tegenwoordige De Savornin Lohmanlaan, op de plek van de huidige fietsenstalling, lag tot in de 2 de wereldoorlog een boerderij met de naam Klooterswoning, ook wel Bosch en Daal of Duin-Rust geheten. Deze boerderij staat al getekend op de kaart van Cruquius uit 1712 en is daar geflankeerd door een groot stuk in cultuur gebrachte grond. Waarschijnlijk moet de oorsprong van de boerderij worden geplaatst in de 17 e eeuw of wellicht nog iets vroeger. De resten van de boerderij zelf moeten zich binnen het plangebied bevinden; het vroegere cultuurland is door de Vogelwijk overbouwd.
Het gehele plangebied kent een hoge archeologische verwachting.
Binnen het plangebied zijn (complexen van) gebouwen met monumentale waarden aanwezig. De gebouwen zijn bij besluit van 28 februari 1997 op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst. Het betreffen onderdelen van de in de Tweede Wereldoorlog aangelegde kustverdedigingslinie, de Atlantikwall.
| Nr. | Locatie | Beschrijving | Omschrijving |
| 1 | Westduinpark | Batterij voor luchtafweergeschut | Het luchtafweergeschut kon worden gebruikt als luchtverdedigingszone, ter bescherming van van belangrijke objecten zoals havens en sluizen en ter bestrijding van laagvliegende aanvalsvliegtuigen. |
| 2 | Westduinpark | Radarcomplex (Mammut Gerat) Kijkduin | Met het radarcomplex konden zowel vijandelijke vliegtuigen als scheepsbewegingen vroegtijdig worden waargenomen. |
De toegangen tot het Westduinpark zijn via diverse straten en wegen bereikbaar. Bij de Kijkduinsestraat / Deltaplein is een bewaakte fietsenstalling en een parkeerplaats voor auto's. Verder zijn er toegangen vanaf de Pyrolalaan / het Paddepad, de De Savornin Lohmanlaan, de Laan van Poot, de Duivelandsestraat en de Wieringsestraat. Aan de Laan van Poot is ter hoogte van de Kwartellaan een parkeerplaats voor auto's.
In het Westduinpark is een dicht netwerk van voet-, fiets- en ruiterpaden ten behoeve van het recreatief medegebruik. Bij elke strandopgang is een fietsenstalling. Door het Westduinpark loopt een regionale fietsroute.
Het autoverkeer in het Westduinpark dient zoveel mogelijk te worden beperkt. Ontheffingen voor rijden door het Westduinpark (t.b.v. de op- en afbouw, bevoorrading en de strandexploitanten) worden op het stadsdeel Loosduinen verleend. Op dit moment worden onderstaande doorgangen door de vergunninghouders gebruikt (door auto's) om het strand te bereiken:
Binnen het plangebied zijn geen planologisch relevante kabels of leidingen aanwezig.