Spuikwartier 2013

2.2 Ontstaansgeschiedenis

Het Spuikwartier is ontstaan rond het Spui, een in 1345 gegraven gracht die het centrum van Den Haag verbond met de Vliet en daarmee met het achterland. Rondom deze belangrijke waterloop ontstond een heel stelsel aan havens, waardoor de buurt uitgroeide tot het centrum van handel en nijverheid van Den Haag. Tussen 1613 en 1619 werden als een soort verdedigingwerk de nog bestaande singelgrachten aangelegd, waartoe de in het plangebied gelegen Oranje Buitensingel behoort. Tot in de 19e eeuw bleef het Spui de belangrijkste vaarroute van Den Haag. Vanaf 1861 werden het Spui en de aanliggende havens stapsgewijs gedempt. Dit werd noodzakelijk geacht, omdat de grachten stonken en voor verspreiding van ziekten zorgden. Ook de terugloop van het handelsverkeer over water (ten gunste van rail en weg) heeft hiertoe bijgedragen. Langzaam trad de verloedering en verpaupering in, tot het gebied in de zestiger jaren van de twintigste eeuw nog slechts een buurt was waarin krotten en afbraak (met bijbehorend gebruik) de boventoon voerde. Uiteindelijk werd vrijwel het hele gebied ten oosten van het Spui met de grond gelijk gemaakt. Veel architecten, stedenbouwkundigen en ontwikkelaars beten hun tanden stuk op het gebied dat daardoor lang braak bleef liggen. In de zeventiger jaren werd met de bouw van de ministeries en de aanleg van het Bernhardviaduct, de weg naar een functionele invulling ingeslagen. De bouw van o.a. ministeries, theaters en het stadhuis zorgden ervoor dat het gebied weer deel ging uitmaken van het centrum van de stad.