Structuurvisie Brielle

2.4.1 Vesting

Structuur en karakteristiek
De vesting is het meest bijzondere en in het oogspringende stedelijk gebied. De vesting is afgesloten en ligt als een ruimtelijk opzichzelfstaand element in het landschap. De karakteristieke toren van de Sint-Catharijnekerk torent boven de vesting uit. De vesting is maar op enkele plaatsen door wegen verbonden met het omliggende gebied. Kenmerkend is de opbouw van de vesting. De middeleeuwse binnenstad is ommuurd door de vestingwal met daaraan gerelateerde gebouwen, schootsvelden, gracht, bastions, ravelijnen en het buitendijks gebied met havenbatterij. De enigszins dorpse, middeleeuwse structuur van Brielle, met de karakteristieke ontginningslijnen, het patroon van dwars- en achterstraten en de open ruimten is vrij gaaf bewaard gebleven.
De ruimtelijke structuur van de vesting wordt nog steeds gevormd door:

een langs de Goote aangelegde dijk, de Nobelstraat en Voorstraat:
op de samenkomst van de huidige Langestraat, en de huidige Nobelstraat en Voorstraat vestigde zich de eerste bewoners. De Goote en de Maas waren in die tijd goed bevaarbaar en vormde belangrijke aan- en afvoerrouten voor goederen;

de Langestraat:
deze voormalige polderweg vormde de verbinding tussen de haven van Brielle en het duingebied van Oostvoorne. De nederzetting bestond vroeger uit twee kernen (ontstaan uit twee parochies) Brielle en Maerlant. De grens tussen beide werd gevormd door de Langestraat. Aanvankelijk ontwikkelde Brielle en Maerlant zich afzonderlijk van elkaar. Brielle ontwikkelde zich in de 13e eeuw door de economisch gunstige ligging aan het water het snelst en overvleugelde Maerlant;

de haven van Maerlant en de daaraan gelegen straten;

de vestingswerken:
in 1306 of 1330 heeft Brielle rechten gekregen tot het verdedigen van de stad. Hiervoor is een vestingsgracht gegraven. Opmerkelijk is de grote diepte landinwaarts die aan de langgerekte stad werd gegeven. In de 17e en 18e eeuw werden de vestingwerken gemoderniseerd en ontstond de huidige stervormige vesting. Opvallend is dat in tegenstelling tot veel andere vestingsteden de vestingmuren ruim om de vesting heen werden gelegd. Hierdoor ontstonden er aan de rand van de vesting ruimten voor onder andere volkstuinen. Deze gronden zijn lange tijd onbebouwd gebleven waarna ze voor bedrijvigheid en/of scholen werden gebruikt.


Randvoorwaarden locatie Burgemeester van Sleenstraat
Binnen de vesting ligt een herstructureringslocatie voor ongeveer 70 woningen. De locatie was vroeger in gebruik als moestuin zonder bebouwing. In de huidige situatie is het gebied hoofdzakelijk ingericht als stedelijk groen met hierin losse bouwvolumes. De locatie ligt binnen het beschermde stadsgezicht van Brielle. Bij het bestemmingsplan de Vesting is een kwaliteitnota voor het beschermde stadsgezicht opgesteld. Bij ontwikkeling van deze locatie moet worden voldaan aan de richtlijnen uit deze kwaliteitnota. Bij herontwikkeling van deze locatie zijn de volgende randvoorwaarden richtinggevend:

• inspelen op karakteristiek van de omliggende bebouwing en de aanwezigheid van de vesting;
• rekening houden met historische context van het gebied;
• vrijhouden van groene zone direct langs de vesting;
• woningen geclusterd, gestapeld of in een combinatie van beide uitvoeren;
• de nieuwe bebouwing dient qua typologie en karakteristiek aan te sluiten op de omliggende (woon)bebouwing;
• extra aandacht voor architectuur van de bebouwing en voor de inrichting van de openbare ruimte;
• bij bepaling van de bouwhoogte moet aansluiting worden gezocht bij omliggende (woon)gebouwen;
• het zicht op de vestingwal moet behouden blijven;
• waterneutraal bouwen;
• ontsluiting via de Burgermeester H. van Sleenstraat.