direct naar inhoud van 6.6 Geur
Plan: Zaandam Noord
Status: onherroepelijk
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0479.STED3773BP-0401

6.6 Geur

Uit de Zaanpeiling 2009 blijkt dat het percentage van het aantal geurgehinderden, als gevolg van bedrijven, in het plangebied ongeveer 16% hoger ligt dan het gemiddelde in Zaanstad. Het gemiddelde percentage in Zaanstad ligt zo rond 50%. Binnen en buiten het plangebied bevinden zich grote geuremitterende bedrijven. In de omgevingsvergunning (onderdeel milieu) van de meeste bedrijven zijn geurcontouren en waar nodig acceptabele geurhinderniveaus vastgesteld.

Voor de overige grote geuremitterende bedrijven binnen en buiten het plangebied is de verwachting dat het acceptabele geurhinderniveau in 2013 in de vergunningen zal worden vastgelegd. Op dit moment (4e kwartaal 2013) lopen de vergunningsprocedures nog. De bedrijven zijn zonodig met een maatbestemming opgenomen in het bestemmingsplan. Dit betekent dat de bedrijven waar niet voldaan wordt aan de aanbevolen afstand volgens de VNG-brochure Bedrijven en milieuzonering vanwege het aspect geur, een aanduiding hebben gehad waar dat specifieke bedrijf is toegestaan, terwijl dat bedrijf in een hogere milieucategorie valt dan de algemene toelaatbare milieucategorie. Bijvoorbeeld: de bestemming ter plaatse van een geuremitterend bedrijf is ten behoeve van maximaal milieucategorie 3.1, terwijl het bedrijf valt in categorie 4.2. Dan heeft het betreffende bedrijf een aanduiding gekregen waar in de planregels een bedrijf met een SBI-code van dat bedrijf (conform de VNG-brochure) is toegestaan. Daarmee is het betreffende bedrijf in categorie 4.2 toegestaan, omdat de SBI-code in de VNG-brochure gekoppeld is aan die milieucategorie. Dit betekent dat, indien het bestaande bedrijf ophoudt te bestaan, alleen een soortgelijk bedrijf of een bedrijf dat past binnen de algemene toelaatbaarheid op die plek kan worden toegelaten.

Nieuwe ontwikkelingen

In het plangebied is sprake van drie toekomstige ontwikkelingen. Eén hiervan, aan Kalf 21-27, is der mate concreet dat hiervoor een wijzigingsbevoegdheid in het bestemmingsplan is opgenomen. Twee ontwikkelingen zijn nog te weinig uitgekristalliseerd en worden daarom nog niet verankerd in het bestemmingsplan. Het betreft de ontwikkeling op de Hemmes en de Slachthuisbuurt. Hieronder wordt nader op de drie ontwikkelingen ingegaan.

Kalf 21-27

Op de locatie zijn momenteel een aantal bedrijfsgebouwen en twee woningen aanwezig. Het voornemen bestaat om de bedrijven te saneren en op de locatie maximaal 18 woningen te bouwen. Deze functieverandering wordt in het bestemmingsplan niet bij recht mogelijk gemaakt, maar middels een wijzigingsbevoegdheid. De geursituatie op de locatie is geanalyseerd. Deze analyse leverde het volgende op.

Rondom de locatie zijn een aantal geuremitterende bedrijven gelegen die in beschouwing moeten worden genomen. Het betreft de volgende bedrijven:

  • Cargill Cacao, locatie Aurora
  • ADM Cocoa
  • Duyvis
  • Tate & Lyle
  • Best en Dekker

Hieronder worden de vijf bedrijven besproken, inclusief een korte conclusie per bedrijf. Tenslotte wordt er een overall conclusie getrokken.

• Cargill Cacao, locatie Aurora

In 2008 is er een vergunning verleend aan het bedrijf. De belasting ter hoogte van de locatie ligt tussen de 1 en 2 ouE/m3 als 98 percentiel. De geurbelasting bij de dichtstbijzijnde woonbebouwing bedraagt circa 2,5 ouE/m3 als 98 percentiel. Dit is als acceptabele geurhinderniveau geaccepteerd. Door het ontwikkelplan komen er geen woningen dichterbij het bedrijf dan bestaande woningen reeds gesitueerd zijn. Tussen de locatie Kalf 21-27 en het bedrijf zijn andere – maatgevende – woningen gelegen. De geurbelasting van het bedrijf ter hoogte van Kalf 21-27 is circa 1,5 ouE/m3 als 98 percentiel.

• ADM Cocoa

Uit de in 2012 ingediende aanvraag voor een revisievergunning blijkt dat het bedrijf een geurbelasting van circa 20 ouE/m3 als 98 percentiel op de dichtstbijzijnde woonbebouwing heeft. De locatie Kalf 21-27 komt niet dichterbij het bedrijf. De belasting ter hoogte van de locatie is lager en ligt tussen de 20 en (dichterbij) 5 ouE/m3 als 98 percentiel. Tussen de locatieen en het bedrijf zijn andere – maatgevende – woningen gelegen.

Aangezien de beide bedrijven (Cargill Cacao/Aurora en ADM Cocoa) vergelijkbare geuren emitteren is de daaruit voortvloeiende hinderbeleving niet direct toe te schrijven aan één bedrijf. Daarom wordt voor beide cacaobedrijven een gedeelde conclusie getrokken.

Door de gemeente Zaanstad is een TLO (telefonisch leefbaarheidsonderzoek) uitgevoerd om inzicht te verkrijgen in de hinderbeleving in de omgeving van het bedrijf. Omdat er meerdere bronnen zijn die voor de overlast van cacao zorgen, is de hinder als gevolg van cacaogeur – zeker op enige afstand van de bedrijven – niet te herleiden naar 1 bedrijf. Met betrekking tot de hinderbeleving als gevolg van cacaogeur kan geconcludeerd worden dat ter hoogte van de locatie sprake is van hinder als gevolg van cacaogeur (cumulatie van geurbelasting van verschillende bronnen.

In 2010 is de nieuwe Bijzondere Regeling (BR) cacao vastgesteld, waardoor de cacaobonen verwerkende bedrijven maatregelen moeten treffen die ook positieve gevolgen zullen hebben voor de geurbelasting op de omgeving. In de BR-cacao is overigens voor de cacao bedrijven in beginsel 5 OUE /m³ als 98 - percentiel als grenswaarde en 2,5 OUE /m³ als 98 -percentiel, ter hoogte van geurgevoelige objecten, als streefwaarde opgenomen.

Op basis van bovenstaande kan geconcludeerd worden dat er ter hoogte van de locatie geurhinder als gevolg van cacaogeur te verwachten is (cumulatie van geurhinder). Echter gezien het feit dat er dichterbij bedrijven andere maatgevende woonbebouwing is gelegen en het feit dat de bedrijven op grond van de Bijzondere Regeling Cacao maatregelen zullen gaan treffen, kan in de toekomst ter plaatse van de locatie Kalf 21-27 een acceptabel geurniveau gerealiseerd worden.

• Duyvis Production

In de vigerende vergunning is het acceptabele geurhinderniveau voor Duyvis vastgesteld op 4,1 ouE /m3 als 98-percentielwaarde bij de dichtstbijzijnde aaneengesloten woonbebouwing. Dit is als acceptabel geurhinderniveau geaccepteerd. Daarnaast is in de vergunning voor de geur als richtwaarde 1,9 ouE /m³ als 98-percentielwaarde opgenomen. De ontwikkellocatie komt niet dichterbij het bedrijf. De belasting ter hoogte van de locatie kalf 21-27 is lager en gaat richting de 2 ouE/m3 als 98 percentiel. Op basis hiervan kan de geurbelasting van het bedrijf ter hoogte van de locatie als acceptabel beschouwd worden.

• Tate & Lyle Nederland

Het bedrijf ligt ten opzichte van de locatie Kalf 21-27 aan de overzijde van de Zaan. In 2012 is aan het bedrijf door de provincie (bevoegd gezag) een nieuwe omgevingsvergunning (milieu deel) verleend. In de vergunning is aangenomen, dat geurklachten bij een geurbelasting van 1,5 ouE/m3 als 98 percentiel of lager niet waarschijnlijk is. Op basis van de gegevens die bij die vergunning horen blijkt dat de geurbelasting ter hoogte van het initiatief tussen de 1 en 1, 5 ouE/m3 als 98 percentiel zal liggen. In de vergunning is tevens nog een onderzoeksverplichting opgenomen naar verdergaande geurreducerende maatregelen.

Daarnaast is door de gemeente Zaanstad een TLO uitgevoerd om inzicht te verkrijgen in de hinderbeleving in de omgeving van het bedrijf. Uit het TLO volgt dat vooral in de directe omgeving van het bedrijf hinder wordt ervaren. Uit de resultaten van het TLO volgt dat in de nabijheid van de locatie niet of nauwelijks hinder wordt ervaren.

Op basis hiervan is te verwachten dat de geurbelasting als gevolg van Tate & Lyle ter hoogte van de locatie niet tot hinder zal leiden.

• Best en Dekker

De inrichting is gelegen op circa 400 meter van het bouwplan. Tussen de locatie Kalf 21-27 en het bedrijf zijn andere – maatgevende – woningen gelegen. Daarnaast is de meest geurproducerende activiteit bij Best en Dekker, namelijk het smelten van nertsenvet, in 2011 ingetrokken. De overige activiteiten binnen de inrichting emitteren slechts in beperkte mate geur, waardoor hinder ter plaatse van de locatie niet te verwachten is.

• Conclusie

Conclusie is dat op de locatie geurhinder als gevolg van de cumulatie van geurbelasting door verschillende bronnen aanwezig zal zijn. Er zijn te beschermen geurgevoelige objecten die dichterbij de bedrijven liggen en die als maatgevend gelden voor een acceptabel geurhinderniveau. Daarom kan aangenomen worden dat er in de toekomst op de locatie Kalf 21-27 een acceptabel geurhinderniveau kan worden gerealiseerd. Bij toepassing van de wijzigingsbevoegdheid zal gekeken worden, wat de geurbelasting op de locatie Kalf 21-27 is. In de wijzigingsbevoegdheid is dit als voorwaarde opgenomen. Gezien de maatregelen en afspraken uit de vergunningen van de geuremitterende bedrijven in de omgeving, is de verwachting dat wanneer het gebied ontwikkeld gaat worden de geursituatie op de locatie acceptabel is.

Transformatie van De Hemmes

De Hemmes is een voor een groot deel braakliggend schiereiland in de Zaan, ten zuiden van

de Julianabrug en ten noorden van de A8. De Hemmes is een onderdeel van het programma

ZaanIJ. Er wordt aan een ontwikkelplan gewerkt om het schiereiland te transformeren naar een woon- en werklocatie. Er wordt gedacht aan een lage en relatief groene invulling van De Hemmes met een gemengd programma van wonen, werken en watergebonden recreatie. Gezien de huidige marktomstandigheden is een geleidelijke herontwikkeling nodig. Bovengenoemde ontwikkelingen

zijn nog niet geheel uitgekristalliseerd en onderzocht. Om deze reden is de feitelijke situatie van

De Hemmes opgenomen en heeft het schiereiland een bedrijfsbestemming gekregen. Voor De Hemmes zal een afzonderlijk bestemmingsplan worden opgesteld.

Bij een toekomstige invulling naar een woon- en werklocatie dient rekening gehouden te worden met geur vanwege omliggende geuremitterende bedrijven. Aangezien voor de transformatie van De Hemmes een separaat bestemmingsplan wordt opgesteld, wordt in dit milieuonderzoek hier niet nader op ingegaan

Transformatie van de Slachthuisbuurt 

De Slachthuisbuurt is een gemengd gebied, waarin naast diverse vormen van bedrijvigheid ook woningen en onderwijsfuncties aanwezig zijn. De buurt is door Zaanstad aangemerkt als transformatie gebied. Zaanstad wil de buurt transformeren naar een eigentijds woon- en werkgebied. Voor deze ontwikkelingen zijn momenteel geen concrete plannen bekend en daarom is de ontwikkeling niet opgenomen in het ontwerpbestemmingsplan.

Bij een toekomstige invulling naar een gemengd gebied dient rekening gehouden te worden met geur vanwege omliggende geuremitterende bedrijven. De Slachthuisbuurt ligt binnen de contouren van de volgende bedrijven:

• Cargill cacao, locatie Aurora: het noordelijk deel van de Slachthuisbuurt ligt dichtbij Aurora. Hier kan sprake zijn van geurhinder, aangezien de geurhinder in de directe omgeving 3 ouE/m3 als 98-percentiel bedraagt. Het deel ten zuiden van de A8 ligt niet in een geurcontour, zoals berekend bij de revisie milieuvergunning in 2008. Afhankelijk van welk deel van de Slachthuisbuurt ontwikkeld wordt, dient nader geuronderzoek plaats te vinden;

• Cargill cacao, locatie De Jonker: het zuidwestelijke deel van de Slachthuisbuurt valt binnen de geurcontour van 5 ouE/m3 en binnen de geurcontour van 2,5 ouE/m3 als 98-percentiel;

• Zaanlandse Olieraffinaderij B.V.: vanuit dit bedrijf (cat. 4.2) geldt een aanbevolen afstand vanuit de VNG-brochure ‘Bedrijven en milieuzonering’ van 300 m vanwege het aspect geur. Aan deze afstand wordt niet voldaan;

• Transformatorenfabriek Bika B.V.: vanuit dit bedrijf (cat. 4.1) geldt een aanbevolen afstand vanuit de VNG-brochure ‘Bedrijven en milieuzonering’ van 200 m vanwege het aspect geur. Aan deze afstand wordt niet voldaan.

Bij nadere uitwerking van de plannen voor de Slachthuisbuurt dient het aspect geur in relatie tot bovengenoemde bedrijven nader onderzocht te worden.