Schalkstad

4.9 Archeologie

Het huidige Haarlem ligt zowel op de oudste strandwal, 56 eeuwen geleden ontstaan, als de op één na oudste strandwal van Nederland. Op deze strandwallen bouwden jagers en vissers in de nieuwe steentijd (vanaf 3600 v. Chr.) eenvoudige onderkomens. Vanaf de bronstijd (2000-800 v. Chr.) legden de mensen akkers aan en bouwden ze boerderijen.

Vele eeuwen later, in de 8e eeuw n. Chr., ontstond op een strategische plek aan het Spaarne de nederzetting Harulahem. Harulahem, dat huis(en) op een open plek in een op zandgrond gelegen bos betekent, is later verbasterd tot Haarlem. Haarlem ontwikkelde zich al snel tot een belangrijke stad in Holland en kreeg in 1245 stadsrechten.

De resten van woningen, huisraad en andere sporen van vroegere bewoning zijn in de loop der eeuwen door natuurlijke processen en kunstmatige ophogingen verborgen geraakt in de Haarlemse bodem. Zo is Haarlemse bodem een opeenstapeling geworden van diverse lagen van 56 eeuwen bewoningsgeschiedenis.

Plangebied Schalkstad

Het plangebied van het bestemmingsplan Schalkstad staat niet op de AMK aangegeven als terrein van archeologische waarde. Op de IKAW heeft het plangebied een middelhoge verwachtingswaarde, dat wil zeggen dat een gemiddelde kans bestaat op het aantreffen van archeologische waarden. Er is een vondstmelding in het plangebied van middeleeuws aardewerk. Het terrein van het plangebied heeft sinds de middeleeuwen lange tijd buiten de stad Haarlem gelegen. Na de Tweede Wereldoorlog is het gebied ontwikkeld tot stadsdeel.

Afbeelding 4 Uitsnede Archeologische Beleidskaart Haarlem

Geel: categorie 4

Blauwe lijn: begrenzing plangebied

Het plangebied is gelegen in een gebied waar restanten van de strandwal aanwezig zijn. In de top van de strandwalafzettingen of duinafzettingen zijn resten uit de Late Steentijd te verwachten. In het hierboven liggende veenpakket worden resten verwacht uit de periode vanaf de Bronstijd tot en met de Romeinse tijd. In de top van het veenpakket kunnen resten voorkomen vanaf de Romeinse tijd. Door de aanleg van de wijk heeft (sub) recente bodemverstoring plaatsgevonden, die vermoedelijk gepaard ging met egalisaties van de top van het Oude Duin en de strandwal, evenals verdichting van de grond en opspuiten van zand.

Gezien de aard van deze archeologische waarden geldt hier een regime van categorie 4, dat door middel van het verbinden van voorwaarden aan een omgevingsvergunning bij bodemverstorende activiteiten met een oppervlakte van 2.500 m2 en groter en dieper dan 30 cm onder het maaiveld van toepassing is. Op grond van dit regime kan het zijn dat er bij de aanvraag van een vergunning een waardestellend archeologisch rapport moet worden bijgevoegd, waarin de aan- of afwezigheid van archeologische waarden in voldoende mate is vastgesteld.