2.1.1 VNG methode Bedrijven en milieuzonering     

Onderdeel van het bestemmingsplan Hamerstraatgebied is de regeling van milieuhinderlijke functies. De regeling wordt veelal aangeduid met "bedrijvenregeling", hoewel ook de milieuhinder van andere functies dan bedrijven hiermee wordt geregeld. Om inzicht te krijgen in de invloed die een functie op de woonomgeving heeft, is per functie de potentiële milieubelasting bepaald. Deze potentiële milieubelasting is een indicatie voor de mogelijke hinder afkomstig van een bepaalde functie. Deze score betreft niet de feitelijke milieuhinder van een concreet geval, maar is gebaseerd op indicatieve gegevens uitgaande van een gemiddeld modern bedrijf of andere functie, representatief voor die specifieke functie. De werkelijke milieubelasting wordt bepaald door de specifieke activiteiten van een bedrijf of andere functie. De VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) heeft aan de hand van de SBI-codes een lijst gemaakt, waarbij de minimumafstanden zijn aangegeven met betrekking tot de milieuhinderaspecten geluid, geur, gevaar en stof. De afstanden zijn onder andere vastgesteld aan de hand van ervaringen uit de praktijk. Deze lijst van de VNG is opgenomen in de brochure "Bedrijven en milieuzonering".

Daar waar milieuhinderlijke en milieugevoelige functies zijn gemengd zijn afstandsnormen echter niet goed bruikbaar. In een gemengd gebied is een fysieke scheiding van functies immers niet aan de orde. Mits alleen functies met relatief weinig milieuhinder worden toegestaan (zoals het geval is in het onderhavige plangebied) kan in een gemengd gebied een fysieke scheiding achterwege blijven. Daarbij moet worden opgemerkt dat de afstandsnormen in de standaard VNG-methodiek zijn gerelateerd aan een "rustige woonwijk". Dit omgevingstype "rustige woonwijk" houdt in dat er vrijwel geen andere functies (zoals bedrijven en kantoren) voorkomen en is dan ook vergelijkbaar met een "rustig buitengebied", een stiltegebied of een natuurgebied. In dit bestemmingsplan wordt uitgegaan van het omgevingstype "gemengd gebied". Een gemengd gebied is een gebied met een matige tot sterke functiemenging, waar direct naast wonen ook andere functies voorkomen zoals bedrijven, kantoren en verschillende voorzieningen.

De VNG-lijst is het uitgangspunt voor de lijst die in dit bestemmingsplan is gekoppeld aan alle bestemmingen waarbinnen mogelijk milieuhinderlijke functies zijn toegestaan. Deze 'Staat van Inrichtingen' maakt als bijlage deel uit van de regels van het geldende bestemmingsplan Hamerstraatgebied.

Voorheeen konden alle soorten bedrijven zich in het plangebied vestigen. In het bestemmingsplan Hamerstraatgebied zijn, gelet op de transformatieopgave, de vestigingsmogelijkheden voor de relatief milieuhinderlijke functies in het bestemmingsplan Hamerstraatgebied beperkt. In het hele plangebied zijn functies toegestaan tot maximaal milieuhindercategorie 3.1. Categorie 3.1 is de lichtste subcategorie binnen categorie 3. Voor functies die vallen in deze subcategorie geldt als eerste extra voorwaarde dat zij niet hoger scoren dan functies uit categorie 2 op grond van de milieuaspecten geur, gevaar en stof. Functies die ten aanzien van het aspect gevaar categorie 2 scoren worden, anders dan in de VNG-methodiek, waar ten aanzien van gevaar het maximum op categorie 1 is gesteld, ook aanvaardbaar geacht. Eerder onderzoek naar de praktijksituatie in het plangebied heeft uitgewezen dat het om bedrijven gaat die een gasfles, olie of verf hebben opgeslagen. Deze bedrijven, niet vallend onder het BEVI of het Vuurwerkbesluit, vormen geen onaanvaardbaar risico voor de milieugevoelige functies en zijn goed inpasbaar in een gemengd gebied. Er zijn dus alleen functies toegestaan die op grond van geluid in categorie 3.1 vallen. Aanvullende voorwaarden zijn dan ook dat het niet om een continue bedrijfsvoering mag gaan (in de 'Staat van Inrichtingen' zijn deze functies indicatief aangegeven met een 'C'), hoofdzakelijk inpandige activiteiten moet betreffen en niet direct mag grenzen aan (lees: een gedeeld plafond of een gedeelde muur hebben met) een geluidsgevoelige functie.

De 'Staat van Inrichtingen' geeft naast een algemene milieuhindercategorie per functie ook een indicatie voor de te verwachten verkeersaantrekkende werking, apart voor personen- als goederenverkeer. Naarmate een functie meer personen- respectievelijk goederenverkeer genereert scoort een functie hoger op een schaal van 1 tot en met 3 voor elk van deze factoren. Voor functies gelegen langs de hoofdwegen in het plangebied (Motorkade, Gedempte Hamerkanaal en Johan van Hasseltweg) geldt een maximum score van 2 voor vrachtverkeer en van 3 voor personenverkeer. Voor de overige wegen geldt een strengere norm van respectievelijk 1 en 2. Op deze wijze wordt voorkomen dat al te veel verkeersaantrekkende functies zich vestigen langs wegen die niet specifiek bedoeld zijn als ontsluitingsweg.

De te verwachten milieuhinder van nieuwe functies wordt indicatief getoetst via de Staat van Inrichtingen, waarbij de gemiddelde milieuhinder van het betreffende type wordt betrokken. Hiernaast kan toetsing ook plaatsvinden op basis van de werkelijke milieuhinder van een concreet bedrijf. Bezien kan dan worden of aanvullende eisen moeten worden gesteld en eventueel de afwijkingsregels kunnen worden toegepast op grond waarvan een functie voor wat betreft de milieuhindercategorie lager kan worden ingeschaald dan indicatief aangegeven. In de artikelen 15 en 16 van het vigerende bestemmingsplan is een regeling getroffen voor de afwijkingen cq aanvulling van de Staat van Inrichtingen.

De reeds aanwezige functies die boven de gestelde maxima uitkomen hebben een maatbestemming gekregen. Het bestemmingsplan Hamerstraatgebied laat nieuwe geluidsgevoelige functies slechts door middel van wijzigingsbevoegdheid toe. Belangrijke voorwaarde hierbij is dat de milieuruimte die voor de bestaande bedrijfsvoering van bedrijven noodzakelijk is, gerespecteerd wordt. Hiermee zijn de rechten van bestaande milieuhinderlijke bedrijven zeker gesteld.

2.1.2 Maatbestemmingen     

In de regels van het geldende bestemmingsplan Hamerstraatgebied is opgenomen dat binnen de bestemmingen Gemengd-1 en Gemengd-2 bedrijven met milieucategorie 1, 2 en 3.1 zijn toegestaan. Functies uit milieuhindercategorie 3.1 zijn echter uitsluitend toegestaan voor zover:

• de betreffende functie op grond van milieuhinder aspecten gevaar, geur en stof niet hoger scoort dan categorie 2;
• de activiteiten hoofdzakelijk inpandig plaatsvinden;
• de activiteiten niet tijdens de nachtperiode plaatsvinden;
• de betreffende functie niet direct grenst aan een geluidsgevoelige functie.

Voor enkele voorkomende zwaardere bedrijven zijn bovendien maatwerkbestemmingen opgenomen binnen de bestemmingen Gemengd - 1 en Gemengd - 2:

Bestemming Gemengd - 1 (artikel 4)

Het bedrijf Schöne Edelmetaal (verwerking edelmetalen) op het adres Meeuwenlaan 88 (SBI-code 382.A2), valt in categorie 3.2. Het bedrijf Exclusiva, een groothandel in chemische producten op het adres Schaafstraat 21 (SBI-code 46751), valt tevens in categorie 3.2. Deze functies hebben in het geldende bestemmingsplan maatwerkbestemming gekregen, waarmee ze destijds hun activiteiten konden voortzetten:

Zie artikel 4 lid 4.5 onder e:

"Onverminderd het bepaalde onder a, b, c en d zijn de volgende functies toegestaan:

1. een edelmetaalverwerkings- en handelsbedrijf op het adres Meeuwenlaan 88;
2. een groothandel in chemische producten op het adres Schaafstraat 21."

De aanwezigheid van het LPG-tankstation aan de Johan van Hasseltweg beperkt de ontwikkelmogelijkheden binnen de op de verbeelding aangegeven risicocontour (zie op de verbeelding aangegeven aanduidingen "veiligheidszone - lpg " in bestemming Gemengd-2). Op grond van het Besluit externe veiligheid inrichtingen mogen binnen de zogenaamde plaatsgebonden risicocontour van een risicobedrijf geen kwetsbare objecten gevestigd worden. Beperkt kwetsbare objecten mogen slechts bij uitzondering toegestaan worden. Hierbij gaat het om slechts tijdelijke beperkingen. Er is immers een convenant gesloten met de exploitant van het LPG-tankstation op grond waarvan de verkoop van LPG per 31 december 2015 is beëindigd. In artikel 16 van de planregels is de mogelijkheid geboden om het plan te wijzigen zodat de beperkingen voor de vestiging van (beperkt) kwetsbare objecten niet meer zullen gelden. Inmiddels is de verkoop van LPG beeindigd. Er wordt geen gebruik gemaakt van de wijzigingsbevoegdheid, aangezien er nu een eerste partiele herziening van het bestemmingsplan Hamerstraatgebied in procedure wordt gebracht waarin dit aspect kan worden meegenomen.

Bestemming Gemengd - 2 (artikel 5)

Naast de beperkingen voor de vestiging van (beperkt) kwetsbare objecten binnen de veiligheidszone van het LPG-tankstation is er ook een beperking gesteld ten aanzien van de vestiging van kwetsbare objecten binnen de veiligheidszone van het gasontvangstation (zie op de verbeelding aangegeven aanduidingen "veiligheidszone - lpg "en "veiligheidszone - gas"). Deze beperking vloeit voort uit de veiligheidsafstand die geldt op grond van artikel 3.12, zesde lid, van het Besluit algemene regels inrichtingen milieubeheer (Activiteitenbesluit).

Zoals hierboven reeds genoemd hebben reeds aanwezige functies die in een zwaardere milieuhindercategorie vallen dan in het algemeen in dit bestemmingsplan wordt toegestaan een maatbestemming gekregen. Voor deze bedrijven wordt een uitzondering gemaakt, die niet geldt voor de opvolgende bedrijven. Concreet gaat het om de volgende bedrijven:

• de havenwerkplaats van GVB Veren op het adres Ambeeldstraat 8; SBI-code 301,3315.3, valt in milieuhindercategorie 4.1;
• kabelbedrijf Draka op het adres Hamerstraat 2; SBI-code 273, valt in milieuhindercategorie 4.1;
• vleeswarenfabriek Canter op het adres Johan van Hasseltweg 51; SBI-code 101.4, valt in milieuhindercategorie 3.2;
• autowerkplaats en spuiterij Auto Rio op het adres Meeuwenlaan 112; SBI-code 45204.C, valt in milieuhindercategorie 3.1, waarbij geurhinder bepalend is.

Zie artikel 5 lid 5.5 onder f:

"Onverminderd het bepaalde onder c zijn de volgende functies toegestaan:

1. havenwerkplaats op het adres Aambeeldstraat 8;
2. kabelbedrijf op het adres Hamerstraat 2;
3. vleesbedrijf op het adres Johan van Hasseltweg 51;
4. autowerkplaats en spuiterij op het adres Meeuwenlaan 112."

Bestemming Bedrijf (artikel 3)

Het in het plangebied gelegen gasontvangstation (GOS) van de Gasunie is als 'Bedrijf' bestemd. Op de verbeelding (binnen bestemming G-2) is een beperking gesteld ten aanzien van de vestiging van kwetsbare objecten vanwege de veiligheidszone rondom dit gasontvangstation.

2.1.3 Milieuonderzoek bij bestemmingsplan Hamerstraatgebied 2013     

Onderzoek Geluid bij bestemmingsplan Hamerstraatgebied 2013

In het akoestisch onderzoek ten behoeve van het geldende bestemmingsplan is globaal aandacht besteed aan de te verwachten geluidhinder vanwege bedrijven in het plangebied. Het doel voor het akoestisch onderzoek was om de vergunde geluidruimte van milieu- (thans: omgevingsvergunning-) plichtige bedrijven in beeld te brengen dan wel inventariseren welke overige bedrijven (of overige hinder veroorzakende functies) in het plangebied belemmerd kunnen worden in hun bedrijfsvoering.

In het hierboven genoemde onderzoek van LBP Sight zijn destijds vier vergunningplichtige bedrijven geïnventariseerd, met name:

- Draka Kabel op het adres Hamerstraat 2;

- Canter Vleeswaren op het adres Johan van Hasseltweg 73;

- Schöne Edelmetaal op het adres Meeuwenlaan 88;

- Exclusiva Schoonmaakmiddelen op het adres Schaafstraat 21.

Deze bedrijven hebben allemaal een vergunde geluidruimte van 50 dB(A) op 50 meter afstand. Om te voorkomen dat deze bedrijven in hun bedrijfsvoering belemmerd worden, kan binnen 50 meter afstand van deze bedrijven geen geluidsgevoelige functie gerealiseerd worden. Conform de voorwaarden voor het toestaan van woningen of scholen, dienen deze afstanden in acht te worden genomen bij de vaststelling van een eventueel wijzigingsplan.

Voor de andere bedrijven (of overige functies) in het plangebied zijn de algemene geluidsnormen van het Besluit algemene regels inrichtingen milieubeheer (ook wel Activiteitenbesluit genoemd) van toepassing. Voor inrichtingen (in de zin van de Wet milieubeheer) gelegen op een bedrijventerrein geldt voor het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau een grenswaarde van 55/50/45 dB(A) in de dag-/avond-/nachtperiode op de gevel van woningen. In het akoestisch onderzoek is tevens op hoofdlijnen bekeken welke bedrijven naar verwachting niet aan deze norm kunnen voldoen indien geluidsgevoelige objecten te dichtbij worden gerealiseerd. Rondom deze bedrijven is in het akoestisch onderzoek een zone getekend, zie op onderstaande figuur.

Figuur: Indicatie ligging zones waarbinnen geen woningbouw mag plaats vinden (2013)

In het vigerende bestemmingsplan uit 2013 werd al vermeld dat het akoestisch onderzoek een momentopname betreft. De verwachting dat veel relatief zware bedrijven het plangebied zullen verlaten is inmiddels uitgekomen.

Onderzoek Geur bij bestemmingsplan Hamerstraatgebied 2013 De Dienst Milieu en Bouwtoezicht van de gemeente Amsterdam heeft in het kader van het bestemmingsplan Hamerstraatgebied de potentiële geurbronnen in het plangebied geïnventariseerd. De resultaten hiervan zijn opgenomen in de notitie 'Verkenning Hamerstraatgebied externe veiligheid en geur' van 3 februari 2009, met kenmerk zd-2633. Op basis van dossierstudie en enkele bedrijfsbezoeken is per situatie in beeld gebracht of sprake is van een geurpotentieel.

Garage Rio, Meeuwenlaan 112h

Garage Rio is een garagebedrijf, waar naast reparatie ook spuiten van auto´s plaatsvindt. Het bedrijf heeft een milieuscore van 3.1 voor het aspect geur. Bij deze milieuscore hoort een aan te houden richtafstand van 30 meter tot nieuwe woningen.

Draka Kabel, Hamerstraat 2

Draka is een kabelfabriek, die in de Staat van Inrichtingen ten aanzien van het aspect geur een milieuscore van 3.2 heeft (zie sbi-code 313). Bij deze milieuscore hoort een aan te houden richtafstand van 50 meter tot nieuwe woningen. Aangezien er geen stankklachten over dit bedrijf bekend zijn en verder geen aanleiding bestaat voor het oordeel dat Draka relevante geurhinder kan veroorzaken, wordt deze richtafstand van 50 meter voldoende geacht.

Met betrekking tot de overige bedrijven die in de verkenning van de Dienst Milieu en Bouwtoezicht zijn genoemd wordt opgemerkt dat deze bedrijven een milieuscore van 1 of 2 hebben, waardoor ze (conform de systematiek van de VNG) mengbaar zijn met gevoelige functies. Er zijn geen klachten bekend over deze bedrijven en gezien hun activiteiten is het niet aannemelijk dat ze relevante geurhinder zullen veroorzaken.

2.2.1 Inleiding     

Ten behoeve van deze bestemmingsplanherziening is onderzoek gedaan naar de actuele situatie rondom de bestaande bedrijvigheid binnen het plangebied (rapport 'Milieuzones Hamerkwartier in Amsterdam Noord/ Actualisatie milieuonderzoeken 2019/2020' van LBP Sight d.d. 11 september 2020). Dit onderzoek vormt de basis voor de herzieningsregels voor miliuehinderlijke functies in het plangebied. zie voor een samenvatting van dit onderzoek hoofdstuk 3 van deze toelichting. Het onderzoek zelf is toegevoegd als bijlage 1 van deze toelichting.

2.2.2 Herzieningsregels milieuhinderlijke functies     

Een aantal bedrijven met een maatbestemming zijn inmiddels vertrokken uit het Hamerkwartier en hebben hun activiteiten beeindigd; bij enkele andere bedrijven zijn er deels activiteiten beeindigd, namelijk:

1. Schöne Edelmetaal;
2. Exclusiva;
3. LPG installatie bij Esso;
4. Draka Kabel;
5. Canter Vleeswaren;
6. Spuiterij bij garagebedrijf Auto Rio.

De bijbehorende maatbestemmingen voor deze bedrijven komen daarmee in aanmerking om opgeheven te worden door middel van de bestemmingsplanherziening, namelijk:

1. edelmetaalverwerkings- en handelbedrijf Meeuwenlaan 88 (GD-1)
2. groothandel in chemische producten Schaafstraat 21 (GD-1)
3. LPG bij verkooppunt motorbrandstoffen Johan van Hasseltweg 73 ( aangeduid op verbeelding GD-2)
4. kabelbedrijf Hamerstraat 2 (GD-2)
5. vleesbedrijf Johan van Hasseltweg 51 (GD-2)
6. autowerkplaats met spuiterij Auto Rio op het adres Meeuwenlaan 112 (GD-1)

Met dit bestemmingsplan wordt overigens niet voorzien in wegbestemmen van bestaande bedrijven: de vergunde situatie wordt gerespecteerd. Voor het volgende bedrijf blijft de maatbestemming dan ook gehandhaafd:

• de havenwerkplaats van GVB Veren op het adres Ambeeldstraat 8; SBI-code 301,3315.3, valt in milieuhindercategorie 4.1.

Verder: het in het plangebied gelegen gasontvangstation (GOS) van de Gasunie is als 'Bedrijf' bestemd (artikel 3). Op de verbeelding (binnen bestemming G-2) is een beperking gesteld ten aanzien van de vestiging van kwetsbare objecten vanwege de veiligheidszone rondom dit gasontvangstation. Deze bestemming met omringende gebiedsaanduiding (veiligheidszone-gas) blijven gehandhaafd.

2.2.3 Overige herzieningsregels     

In het vigerende bestemmingsplan zijn enkele kleine omissies in de planregels en op de verbeelding geconstateerd:

• ontbreken horeca II in algemene gebruiksregels, voor wat betreft de maximering van het totaal m² bvo van deze functie (samen met de overig genoemde (horeca-)functies);
• op enkele plekken op de verbeelding (binnen de bestemmingsvlakken met de bestemming GD- 2 ontbreekt de maatvoeringsaanduiding voor de maximum floorspaceindex.

Deze omissies worden met deze bestemmingsplanherziening nu eveneens hersteld.

1.1 Plan     

het bestemmingsplan Hamerstraatgebied 1e herziening met identificatienummer NL.IMRO.0363.N1902BPGST-VG02 van de gemeente Amsterdam.

1.2 Bestemmingsplan     

De geometrisch bepaalde planobjecten met de bijbehorende regels en de daarbijbehorende bijlagen;

1.3 Bestemmingsplan Hamerstraatgebied     

het bestemmingsplan 'Hamerstraatgebied' van de gemeente Amsterdam met identificatienummer NL.IMRO.0363.N1002BPSTD-OH01, bij besluit van 24 april 2013, onherroepelijk vanaf 26 juni 2013;

1.4 Verbeelding     

de verbeelding van het bestemmingsplan.

6.1 Overgangsrecht bouwwerken     

Een bouwwerk dat op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan aanwezig of in uitvoering is, dan wel gebouwd kan worden krachtens een omgevingsvergunning, en afwijkt van het plan, mag, mits deze afwijking naar aard en omvang niet wordt vergroot,

1. gedeeltelijk worden vernieuwd of veranderd;
2. na het teniet gaan ten gevolge van een calamiteit geheel worden vernieuwd of veranderd, mits de aanvraag van de omgevingsvergunning wordt gedaan binnen twee jaar na de dag waarop het bouwwerk is teniet gegaan.

6.2 Afwijking     

Het bevoegd gezag kan eenmalig in afwijking van 6.1 een omgevingsvergunning verlenen voor het vergroten van de inhoud van een bouwwerk als bedoeld in 6.1 met maximaal 10%

6.3 Uitzondering op het overgangsrecht bouwwerken     

Bepaling 6.1 is niet van toepassing op bouwwerken die weliswaar bestaan op het tijdstip van inwerkingtreding van het plan, maar zijn gebouwd zonder vergunning en in strijd met het daarvoor geldende plan, daaronder begrepen de overgangsbepaling van dat plan.

6.4 Overgangsrecht gebruik     

Het gebruik van grond en bouwwerken dat bestond op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan en hiermee in strijd is, mag worden voortgezet.

6.5 Strijdig gebruik     

Het is verboden het met het bestemmingsplan strijdige gebruik, zoals bedoeld in 6.4, te veranderen of te laten veranderen in een ander met dat plan strijdig gebruik, tenzij door deze verandering de afwijking naar aard en omvang wordt verkleind.

6.6 Verboden gebruik     

Indien het gebruik, bedoeld in 6.4 , na het tijdstip van inwerkingtreding van het plan voor een periode langer dan een jaar wordt onderbroken, is het verboden dit gebruik daarna te hervatten of te laten hervatten.

6.7 Uitzondering op het overgangsrecht gebruik     

Bepaling 6.4 is niet van toepassing op het gebruik dat reeds in strijd was met het voorheen geldende bestemmingsplan, daaronder begrepen de overgangsbepalingen van dat plan.