NDSM-werf Oost

5.3 Inhoud MER

5.3.1 Scenario's en effecten

Adviesbureau Oranjewoud heeft in opdracht van de gemeente (als initiatiefnemer voor de herontwikkeling van de NDSM-werf) een milieueffectrapport opgesteld, zie als bijlage 3. In het MER zijn de vier scenario's onderzocht en vergeleken met elkaar.

Alle scenario's zijn gebaseerd op de uitgangspunten zoals beschreven in het Strategiebesluit. De NDSM-werf wordt een gemengd stedelijk gebied met hoge dichtheid. De volgende functies moeten een plek krijgen op de NDSM-werf: (internationale) creatieve bedrijven en kantoren, cultuur (theater, museum), woningen, horeca, hotels, onderwijs, winkels, (dagelijkse en thematische) retail, stedelijke publieksfuncties en evenementen en een divers en levendig waterprogramma (waaronder jachthaven en nautische bedrijven). De scenario's onderscheiden zich in totaal (woon-werk) programma en qua programmering evenementen.

In onderstaand tabel worden de effecten van de verschillende scenario's met elkaar vergeleken.
 

In het algemeen kan geconcludeerd worden dat verdichting zowel negatieve (hogere verkeersaantrekkende werking) als positieve (afscherming geluid en geen realisatie projecten op andere plekken waar potentieel grotere nadelige effecten kunnen ontstaan) effecten heeft. Bij de herontwikkeling van de NDSM-werf wordt overigens niet een concreet scenario gekozen die uitgevoerd wordt. Bij het maken van ruimtelijke keuzes wordt echter wel degelijk rekening wordt gehouden met de uitkomsten van de m.e.r.

5.3.2 Toetsingsadvies van de Commissie m.e.r.

Op 8 september 2011 heeft de Commissie voor de milieueffectrapportage een advies uitgebracht ten aanzien van het MER. De Commissie is van oordeel dat de essentiële informatie voor de besluitvorming aanwezig is in het MER en de bijbehorende achtergronddocumenten en dat het MER op hoofdlijnen voldoende inzicht geeft in de relevante milieueffecten van de herontwikkeling van de gehele NDSM-werf. De Commissie geeft aan dat met betrekking tot geluidhinder en verkeersaspecten nog gedetailleerde informatie nodig is indien meer bekend is over de exacte inrichting van het projectgebied. Omdat alle alternatieven negatief scoren op de aspecten industrielawaai, wegverkeerslawaai en evenementenlawaai, resteert voor geluid nog een forse ontwerpopgave. Maatregelen om het verkeer beter af te wikkelen en mogelijkheden voor parkeren bij evenementen moeten ook nader worden onderzocht. De Commissie is van mening dat cultuurhistorie, archeologie en het effect van hoogbouw zeer gedegen zijn onderzocht en dat het kaartmateriaal duidelijk is.

5.3.3 Aanbevelingen MER en doorwerking in bestemmingsplan NDSM-werf Oost

In het MER is tevens onderzoek gedaan naar het Meest Milieuvriendelijke Alternatief (MMA). Ten behoeve van het MMA zijn maatregelen voorgesteld die de negatieve effecten kunnen mitigeren. Hieronder worden de relevante aanbevelingen van het MER genoemd waarbij tevens wordt aangegeven hoe die aanbevelingen en overige resultaten bij dit bestemmingsplan betrokken worden.

Bodem

Aanbeveling: het bereiken van een gesloten grondbalans mede door het beperken van aanleg ondergrondse parkeergarages

De negatieve beoordeling voor het aspect bodem wordt veroorzaakt door het overschot aan grond dat dient te worden afgevoerd bij realisatie van (alle) scenario's. Het overschot van grond wordt veroorzaakt door de afgravingen die plaatshebben ten gevolge van de realisatie van (ondergrondse) parkeergarages.

In het plangebied worden geen ondergrondse parkeergarages of andere ondergrondse constructies mogelijk gemaakt. Verder vindt geen grootschalig grondverzet plaats ter uitvoering van het bestemmingsplan; de openbare ruimte wordt niet herinricht en er worden (met uitzondering van de Docklandsplot) geen nieuwe kavels bouwrijp gemaakt. Grond die hierbij vrijkomt, wordt gebruikt in een ander gedeelte van de werf voor het aanbrengen van aanplempingen. Derhalve is er een sluitend grondbalans voor dit plangebied en de hele NDSM-werf.

Verkeer en vervoer

Aanbeveling: een goede spreiding van verkeer in het plangebied zodat meerdere toegangswegen evenwichtig gebruikt worden en de kruispunten meer gelijkmatig worden belast

In de huidige situatie verlaten auto's het plangebied vooral via de MS Van Riemsdijkweg en slechts een gering aantal kiest voor de MT Lincolnweg (tevens een ontsluitingsweg). De aanbeveling heeft betrekking op het aanbrengen van een verkeerskundig knip in de MS Oslofjordweg of de doorgetrokken TT Neveritaweg / NDSM-straat zodat de MT Lincolnweg vaker wordt gebruikt dan in de huidige situatie.

Uit het verkeerskundig onderzoek blijkt (zie hierover hoofdstuk 6 Verkeer en parkeren) dat het programma dat dit bestemmingsplan mogelijk maakt geen congestie veroorzaakt bij de MS Van Riemsdijkweg. Het aanbrengen van de verkeerskundige knip is vooralsnog niet noodzakelijk. Bij de verdere planvorming voor het westelijke deel van de werf (waar overigens tevens een groter bouwprogramma wordt voorzien) worden tevens de verkeerskundige effecten onderzocht en wordt in dat kader een besluit genomen over de uitvoering van de voorgestelde maatregel.

Aanbeveling: extra stimuleren openbaar vervoer en fiets

De ontwikkeling van de NDSM-werf leidt tot een toename van het aantal auto's binnen en buiten het plangebied. Hoewel dit (beoordeeld op basis van de verkeersmodellen) in geen van de gevallen leidt tot afwikkelingsproblemen (zowel regulier als tijdens evenementen), leidt een toename van het aantal verkeersbewegingen wel tot een verslechtering van de algemene milieukwaliteit. Deze kan worden verbeterd door het autogebruik in, van en naar het plangebied terug te dringen (verschuiving in de 'modal split' naar fiets en OV). Een belangrijk element in het terugdringen van het aandeel autoverplaatsingen is het stimuleren van het gebruik van alternatieve vervoersmiddelen zoals de fiets en het openbaar vervoer.

Dit bestemmingsplan laat slechts een beperkt programma toe. Hiertoe behoren geen grote publiekstrekkende functies, zoals nieuwe grote bioscopen of musea. Tijdens evenementen worden regelmatig extra ponten ingezet. In het kader van de evenementenvergunning wordt nader beoordeeld welke maatregelen mogelijk zijn om het openbaar gebruik t.b.v. het concreet evenement te stimuleren. Inmiddels rijden er nieuwe buslijnen (stadsbussen 105 en 109) op de NDSM-werf. De gemeente zal de ontwikkeling van de NDSM-werf en in het bijzonder het gebruik van auto en openbaar vervoer monitoren en indien wenselijk worden extra maatregelen getroffen. Prioriteit heeft hierbij op korte termijn het opvoeren van de frequentie van de pontverbindingen. Op de lange termijn voorziet de Structuurvisie Amsterdam in mogelijke aanpassing het OV-netwerk, waaronder het doortrekken van de metrolijn naar Amsterdam Noord. Hiervoor is bepaalde kritische massa nodig, die pas buiten de horizon van dit bestemmingsplan wordt bereikt.

Geluid

De aanbevelingen ter beperking van het industrielawaai vanwege de industrieterreinen Westpoort en Cornelis Douwesterrein (bouwfasering en gebruik schermen) zijn niet relevant voor dit bestemmingsplan omdat op Werf Oost geen geluidsgevoelige objecten worden toegelaten. Deze aanbevelingen zien op de bouw van woningen op Werf West, dichterbij de bron. Deze aanbevelingen worden betrokken bij de voorbereiding van ruimtelijke plannen voor Werf West.

Aanbeveling evenementenlawaai: beperken toegestane geluidniveau en frequentie van evenementen

Het aantal evenementen wordt in de regels van dit bestemmingsplan beperkt. Verder wordt het maximaal toegestane geluidniveau beperkt door het opname van een geluidnorm die geldt op de gevel van geluidgevoelige functies. De norm geldt zowel op de gevel van bestaande woningen (bij voorbeeld in Tuindorp Oostzaan of Houthavens) als op de gevel van nog te bouwen woningen (waaronder de geprojecteerde woningen in het Buiksloterham als de geplande woningen in het westelijke deel van de NDSM-werf). In de regels wordt geen beperking gesteld aan de geluidemissie vanwege evenementen, alleen aan de immissie (geluidniveau ter plaatse van woningen). Op het moment dat er woningen dichterbij gebouwd zullen worden, wordt de geluidemissie (bronvermogen) ook automatisch beperkt. Het is bij de Stichting Beheer NDSM-werf Oost (die voor de programmering van evenementen zorgt) bekend dat op termijn (nadat woningen dichterbij gebouwd zijn) geen grote dance-evenementen gehouden kunnen worden. Indien de organisator van een evenement door de toepassing van maatregelen (bijvoorbeeld door het plaatsen van luidsprekers op meerdere locaties, het optimaal situeren van podium, goed richten van luidsprekers, plaatsen van schermen) kan bewerkstelligen dat de geluidnormen niet worden overschreden, kunnen er ook feesten met een relatief hoog bronvermogen gehouden worden. Het is aan de organisator van een muziekevenement om te onderzoeken welke maatregel in een concrete situatie haalbaar en efficiënt is. In paragraaf 8.2 worden de akoestische gevolgen van evenementen uitvoerig beschreven.

Duurzaamheid

Aanbeveling: verhogen ambitieniveau duurzaamheid middels maatregelen op het gebied van water en energie i.c.m. stedenbouw

Met de ontwikkeling van de NDSM-werf wordt bijgedragen aan duurzame stedenbouw. Het plan hergebruikt en transformeert op intensieve wijze een centraal gelegen vrijgevallen en vervuilde industriële locatie. Dit bestemmingsplan dat maar een ondergeschikt deel van de in het MER onderzochte ontwikkeling betreft, maakt slechts beperkte ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk. Het gaat om een beperkte functieverandering (van traditionele bedrijvigheid in minder milieubelastende voorzieningen) in bestaand bebouwd gebied en om tijdelijke bebouwing vooruitlopend op (eventuele) verdere transformatie van het gebied in de toekomst. De nieuwe bebouwingsmogelijkheden die door dit bestemmingsplan worden geboden zijn minimaal. Bovenop de wettelijk voorgeschreven regels worden op de NDSM-werf Oost geen dwingende maatregelen voorgeschreven.