Domplein Schatkamer, Wijzigingsplan Binnenstad

3.3 Beschrijving van de bestaande functies in het plangebied

3.3.1 Huidige gebruik

Het Domplein heeft momenteel de hoofdfunctie van verkeer en verblijfsgebied. Het gebruik van het Domplein is behoorlijk divers. Er komen toeristen om te dwalen, er zijn terrassen en regelmatig worden er evenementen gehouden. Maar er is ook veel verkeer, rijbanen, bushaltes en fiets parkeerplaatsen. Helaas voeren die functionele aspecten de boventoon in de inrichting van de openbare ruimte. Voetgangers moeten in de over ruimten hun eigen weg zien te vinden. Een onsamenhangend geheel van straten en over ruimten is het gevolg, een helder gedefinieerde (plein-) ruimte is er niet. Deze situatie staat het gebruik van het Domplein als verblijfsplek in de weg.

Verspreid over het Domplein-gebied zijn mogelijkheden voor fietsers om hun fiets openbaar te stallen. Door het hoge aantal en de sterke verspreiding bepalen geparkeerde fietsers een belangrijk deel van het beeld van de openbare ruimte. Daarnaast worden er op drukke tijdstippen veel fietsen buiten de stalling geplaatst, tegen palen en gevels. Samen zorgt dat voor een rommelig straatbeeld. Voor een nette opgeruimde openbare ruimte is het noodzakelijk de fietsen grotendeels uit het straatbeeld te weren. Tegelijkertijd is de bereikbaarheid van de binnenstad per fiets een groot goed.

Het Domplein ligt aan de grens van het voetgangersgebied. Dit maakt het praktisch tot de achterkant van het centrum. De inrichting is niet gericht op voetgangers maar op bussen, expeditie verkeer en doorgaande fietsers. Dat zorgt ervoor dat de voetganger de ondergeschikte gebruiker is. Het regime van bevoorrading binnen venstertijden wat van kracht is op het voetgangersgebied, geldt niet voor het Domplein. Het gebrek aan handhaving speelt een belangrijke rol in de hoeveelheid verkeer. Uit metingen is gebleken dat 40% van het gemotoriseerd verkeer het Domplein illegaal passeert. Door wisselende ontwerp ingrepen is door de jaren de helderheid van het ontwerp vertroebeld. De vele onderhoudswerkzaamheden aan de openbare ruimte hebben een lappendeken van materialen en stijlen gevormd. Daarnaast is er voor lopende vraagstukken vaak voor functionele oplossingen gekozen wat een veelheid aan paaltjes, verkeersborden en straatmeubilair opgeleverd heeft. Al deze aspecten bij elkaar heeft een openbare ruimte opgeleverd die helderheid en coherentie mist, hierdoor oogt het enigszins rommelig.

 

Figuur 5 - Gebruik openbare ruimte (bron: programma van essenties OKRA landschapsarchitecten)

Schaduw van gebouwen en bomen hebben een negatief effect op het verblijfskwaliteit van het Domplein. Met name de Domtoren veroorzaakt op plekken windhinder die dat negatieve effect versterken. Voor een goed overzicht van de meest gunstige en meest ongunstige plekken voor verblijf is een windtunnel onderzoek noodzakelijk. Op basis van die uitkomst kan een kaart gemaakt worden met de meest geschikte locaties voor verblijfsfuncties.

Op het Domplein vormen voornamelijk de trappen rond beelden mogelijkheden voor verblijf. In de hoven is meer rekening gehouden met verblijfsvoorzieningen. In totaal zijn er erg weinig voorzieningen om te zitten. Daarnaast genereert de inrichting en de programmering van de openbare ruimte weinig aanleiding voor verblijf.