Smakkelaarsveld, Binnenstad

4.2 Verkeer en openbare ruimte

 

4.2.1 Verkeer

Het Smakkelaarsveld is van oudsher de plek waar diverse belangrijke routes de entree van de Utrechtse binnenstad bereiken. Vandaar ook nu nog de veelheid aan verkeersstromen in het gebied. In de toekomstige situatie wordt het Smakkelaarsveld doorkruist door een route voor het Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV). Daarnaast zijn er grote aantallen fietsers en voetgangers die gebruik maken van het Smakkelaarsveld. Het HOV stijgt ter hoogte van het gebouw op het Smakkelaarsveld tot boven het maaiveld, zodat een ongelijkvloerse kruising ontstaat van het openbaar vervoer met het langzaam verkeer op de Stadscorridor.

Afbeelding 4.3 Schematische weergave verkeersstromen Smakkelaarsveld

HOV
Binnen het plangebied liggen enkele banen voor het Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV). Over de Leidseveer langs de noordzijde van het Smakkelaarsveld loopt een HOV-baan vanaf de Vredenburgknoop naar het multifunctionele gebouw op het Smakkelaarsveld. Hier splitst de route zich in een tweetal routes. Eén baan loopt dwars door het gebouw op het Smakkelaarsveld omhoog en kruist de Leidsche Rijn op circa vier meter hoogte boven NAP in de richting van het Stationsplein Oost. De andere baan gaat door de Leidseveertunnel naar het westen om aan te sluiten op de OV-Terminal west en de Vleutenseweg. Het betreft vrije bus- en trambanen, alleen voor gebruik door HOV (en nood- en hulpdiensten).

Auto
Het bestemmingsverkeer kan alleen door de Leidseveertunnel het multifunctionele gebouw bereiken. Het is niet mogelijk voor het reguliere autoverkeer om het plangebied te doorkruisen.

Langs de oostzijde van het Smakkelaarsveld loopt de Catharijnesingel die een 'wijkontsluitend' functie heeft. Aan de noordzijde van het Smakkelaarsveld wordt de Nieuwe Daalstraat (lokaal verkeer, maximum snelheid 30 km per uur) afgesloten in verband met de aanleg van de HOV-baan. Aan de noordwestzijde zorgt een verbinding door de Leidseveertunnel voor de ontsluiting van het multifunctionele gebouw voor bewoners(fiets)parkeren, invaliden, taxi en expeditie.

Fiets
Op de Vredenburgknoop splitst de hoofdfietsroute die vanuit de binnenstad naar het westen leidt, zich in een stroom aan de zuidzijde van de Leidsche Rijn richting Sijpesteijntunnel en een stroom die door de noordzijde van het plangebied loopt en via de Leidseveer(tunnel) voert in de richting van de Kanaalstraat en Vleutenseweg. Beide routes zijn hoofdfietsroutes, met een fietspad in twee richtingen. Voor het bestemmingsverkeer gaat er een fietspad over het Smakkelaarsveld naar de fietsenstalling bij de hoofdentree van het gebouw op het Smakkelaarsveld.

Voetgangers
Het park Smakkelaarsveld is hoofdzakelijk bestemd voor voetgangers. Het gaat om looproutes die leiden van de Vredenburgknoop en de brug over de Leidsche Rijn van en naar het multifunctionele gebouw op het Smakkelaarsveld.

Bruggen
Over de Leidsche Rijn en de Catharijnesingel komen een aantal bruggen. Deze zorgen voor een goede ontsluiting met de nodige logische verbindingen van en naar de bestemmingen in en rond het Smakkelaarsveld. Ook zorgt een goede routing door het Smakkelaarsveld voor een verbetering van de aantrekkelijkheid, levendigheid en sociale veiligheid. Bruggen spelen een rol bij het realiseren van een aantrekkelijke openbare ruimte door de routing, door architectonische kwaliteit van de brug zelf en doordat de bruggen zorgen voor een bijzondere beleving van het water. Voor de nieuwe bruggen over de Leidsche Rijn is een ruimtelijke visie ‘Bruggen Leidsche Rijn’ opgesteld (2009). In het plangebied worden twee nieuwe bruggen mogelijk gemaakt: het viaduct met HOV-baan over Leidsche Rijn en een brug voor voetgangers en fietsers over Leidsche Rijn ten behoeve van het bereiken van het openbaar gebied op het Smakkelaarsveld, de entree van het gebouw en toegang tot de openbare fietsenstalling.

4.2.2 Openbare ruimte en groen

De openbare ruimte van het Smakkelaarsveld zal in de toekomst komen te liggen aan de Leidsche Rijn. Door het lage maaiveld van het Smakkelaarsveld heeft dit gebied naast een groen karakter ook een oriëntatie op het aan te leggen water van de Leidsche Rijn. De breedte van dit water is circa 17 meter met eventueel een verbreding aan de noordzijde op het Smakkelaarsveld, conform het Structuurplan voor het stationsgebied.

Het Smakkelaarsveld wordt een compact stadspark; een groene verblijfsplek te midden van de vele verkeersstromen, waarbij de verbinding met de Leidsche Rijn erg belangrijk is. Het park vormt daarnaast als openbare voortuin van het gebouw een uitnodigend gebaar en leidt mensen naar het multifunctionele gebouw.
Bomen
Het huidige Smakkelaarsveld wordt gekenmerkt door een aantal grote bomen. Ook in de toekomst zal het een mooie groene plek worden met een aantal grote bomen. Bomen geven de plek een ruimtelijk groen kader dat aangenaam zacht is in de verder harde, stenige omgeving. Ook zorgen de bomen voor een afscheiding van de verkeersstromen.

Bestaande waardevolle bomen spelen zoveel mogelijk een rol bij de inrichting. Een aantal van de bestaande bomen zullen moeten worden verplant of gerooid. Dit in verband met de bouw van het multifunctionele gebouw op het Smakkelaarsveld, de reconstructie van de Leidsche Rijn, de realisatie van de nieuwe verkeersstructuur, de aanleg van kabels en leidingen of de slechte conditie van de bomen. De bestaande bomen zullen waar mogelijk gehandhaafd worden waarbij tevens een flink aantal nieuwe bomen en ander groen worden toegevoegd, zodat het Smakkelaarsveld een aangenaam park wordt.

4.2.3 Parkeren

Auto
In het plangebied Smakkelaarsveld vindt het parkeren van auto's ten behoeve van de woningen plaats in de gebouwde parkeervoorziening van het multifunctionele gebouw. Deze parkeervoorziening is bereikbaar via de Leidseveertunnel.

Voor het publieksparkeren ten behoeve van de culturele voorzieningen in het gebouw is er conform de Parkeerbalans Stationsgebied voldoende parkeergelegenheid in de publieksgarages.

Fiets (definitief)
Er zal een fietsenstalling in het gebouw en aan de voorzijde onder het maaiveld gerealiseerd worden. Deze stalling is voor bezoekers van de culturele voorziening bereikbaar vanaf de Vredenburgknoop. Ook voor de woningen wordt voorzien in een inpandige fietsparkeervoorziening die bereikbaar is door de Leidseveertunnel en vermoedelijk ook vanaf de Vredenburgknoop.

Fiets (voorlopig)
Op het Smakkelaarsveld zijn in 2008 en 2011 tijdelijke fietsenstallingen gerealiseerd ter compensatie van het verdwijnen van fietsparkeerplekken aan de oostzijde van het Stationsgebied. De combinatie van de tijdelijke bebouwde en onbebouwde fietsenstallingen op het Smakkelaarsveld hebben een fietsparkeercapaciteit van ruim 6.000 plekken (figuur 4.4).

Het is vanuit de faseringsopgave fietsparkeren Stationsgebied gewenst (een deel van) de fietsenstalling op het Smakkelaarsveld in stand te houden totdat de definitieve fietsenstallingen Noordertunnel en Stationsplein Oost (gezamenlijke capaciteit van 14.000 fietsparkeerplaatsen) operationeel zijn. In het bestemmingsplan is hiertoe een voorlopige bestemming opgenomen die het mogelijk maakt de bestaande fietsparkeervoorziening voor een periode van maximaal 5 jaar (na vaststelling van het bestemmingsplan) mogelijk te maken.

Afbeelding 4.4 Tijdelijke fietsenstallingen Smakkelaarsveld