Centrum kanaleneiland deelgebied 3

4.1 Algemeen

4.1.1 Structuurplan Kanaleneiland

Het Structuurplan Kanaleneiland Centrum beoogt het centrum van de wijk Kanaleneiland te vernieuwen en hiermee de hele wijk een impuls te geven. Het is een intensief programma gericht op het verbeteren van de sociaal economische positie van de wijk en haar bewoners. Binnen de wijk moeten goede woningen voor alle soorten inkomensgroepen en leefstijlen, onderwijsvoorzieningen en een ontmoetingscentrum aanwezig zijn. Deze voorzieningen moeten gaan zorgen voor een levendig en hedendaags centrum. De levendigheid en afwisseling moeten nog worden versterkt door een grote variatie van opvallende bouwvormen en hoogten. De Prins Clausbrug en de vernieuwde Churchilllaan met haar verbeterde OV-verbinding passen hier uitstekend bij. De basis voor de ontwikkeling wordt gevormd door het Structuurplan Kanaleneiland.

Figuur 4. Structuurplankaart Kanaleneiland Centrum

4.1.2 Masterplan Centrumgebied Kanaleneiland

In het verlengde van de Prins Clausbrug vormt de Churchilllaan een belangrijke as in het plangebied. Door sloop/ nieuwbouw zal een nieuw centrumgebied ontstaan. Deze ontwikkeling zal een impuls geven aan de gehele wijk. Belangrijk uitgangspunt bij de stedenbouwkundige herstructurering is het versterken van oost-west relaties en aansluiten bij de stedenbouwkundige hoofdstructuur. Op twee punten wijkt het thans voorliggende plan af van het destijds opgestelde structuurplan. Dat betreft de kantoorontwikkeling ten behoeve van Mitros en de locatie van het ROC. Dit ROC was oorspronkelijk bedacht op de locatie van vlek 2. Echter doordat het programma voor het ROC naar beneden is bijgesteld kan het ROC nu een plek krijgen binnen de grenzen van het plangebied.

Figuur 5. Masterplan Centrumgebied Kanaleneiland

4.1.3 Ruimtelijke uitgangspunten

Hoofdstructuur

Centrumgebied Kanaleneiland is opgedeeld in zes bouwvelden, voortkomend uit de centrale as gevormd door de Churchilllaan, de aansluiting op bestaande hoofdstructuur van Kanaleneiland en de informele oost-west verbinding met onder andere het Amsterdam Rijnkanaal. De verschillende velden zijn opgedeeld in kleinere beheersbare blokken met oplopende straten naar de Churchilllaan. De bouwblokken zijn georiënteerd in de noord-zuidrichting en sluiten daarmee aan op de bestaande hoofdstructuur van de aangrenzende gebieden.

Figuur 7. Stedenbouwkundige hoofdstructuur

Er zijn vier woonvelden en twee velden met een gemengd programma. De woonvelden kennen overeenkomsten, maar zijn toch verschillend. De overige twee velden betreffen het winkelcentrum en een bouwveld waar wonen met andere functies wordt gecombineerd.

Volumeopbouw

In de hoogteopbouw wordt een ruimtelijke relatie aangegaan met de Churchilllaan, het Amsterdam Rijnkanaal, de Prins Clausbrug en de bestaande bebouwing. De hoogstedelijke ontwikkeling van het gebied vraagt om versterking van de Churchilllaan tot een stedelijke as in het gebied. Hiervoor is het van belang in de bouwvelden hoogteaccenten van 24 tot 30 meter toe te voegen. Op markante plekken aan het 5 mei plein, worden hogere accenten toegevoegd (40 meter), een zogenaamde poortwachter. De hoogteaccenten begeleiden de Churchilllaan en rijzen mee omhoog met de brug. Dit wordt versterkt door de oplopende woonstraten aan weerzijden van het talud. De hogere bebouwing aan de Churchilllaan gaat vloeiend over in lagere bebouwing en sluit daarmee aan op de bestaande stedenbouwkundige structuur van Kanaleneiland.

Compositie/ verkaveling

De nieuwbouw wordt in hoge dichtheden gebouwd met een differentiatie en variatie in woningen. Voor de verkaveling van de woonvelden wordt uitgegaan van een moderne vorm van gesloten bouwblokken, die aansluiten bij de buiten het plangebied vallende bestaande bouwblokken. De woonblokken hebben een sterke onderlinge verwantschap door materiaalgebruik en architectonische vormgeving. Toch vormt elk blok een individu. De binnenterreinen hebben elk een eigen sfeer.

Openbare ruimte

Met de ontwikkeling van het vernieuwingsgebied Kanaleneiland wordt een transformatie nagestreefd van de huidige, relatief laagwaardig ingerichte buitenruimte tot een hoogwaardig, levendig stedelijk gebied. Het nieuwe, gevarieerde programma zal uiteindelijk resulteren in een intensief en levendig gebruik van de openbare ruimte. Kanaleneiland zal zo gaan behoren tot de bijzondere plekken in de stad met een eigen stedelijke functie en identiteit. Ruimtelijk betekent dit dat de ontwikkeling van Centrumgebied Kanaleneiland niet alleen kwaliteit in zichzelf moet hebben, maar ook de aanwezige structuur van Kanaleneiland als geheel moet versterken. Uitgangspunten voor de openbare ruimte zijn:

• een solide 'openbare ruimte netwerk' dat langere tijd meekan en voortborduurt op de systematiek van Kanaleneiland: een stempelstructuur waarin ruimtelijkheid en groenstructuur twee kernkwaliteiten zijn (zie afbeelding 8);
• eenheid in het maaiveld door middel van hetzelfde type verharding en terreininrichting (zie afbeelding 9);
• laanbeplanting op oost-west-zuid lijnen;
• herkenning van verschillende woonstraten, door middel van vaste planten of bloeiende heesters (zie afbeelding 10).

In een verstedelijkte omgeving zoals Kanaleneiland Centrum is het groen een essentieel onderdeel (en kwaliteit) van de openbare ruimte. Ten noorden van de Churchilllaan wordt een groenzone aangelegd die een groene verbinding creëert tussen het Amsterdam-Rijnkanaal en het winkelcentrum. De groenzone is naast verblijfsgebied tevens bedoeld als aantrekkelijke route voor voetgangers.

Langs het Amsterdam-Rijnkanaal ligt een parkzone die van belang is voor de natuurwaarden in de stad en dus deel uitmaakt van de ecologische infrastructuur om een verbinding te maken met tussen het ARK-park en Park Transwijk. De Amerikalaan zal in de toekomst groen worden ingericht.

Figuur 8. Eenheid in materialgebruik voor de "vloer"van het gehele centrum gebied

Figuur 9. Inrichting openbare ruimte v.l.nr. eenheid in maaiveld, laanbeplanting op noord-west lijnen en herkenning van woonstraatjes d.m.v. vaste planeten of heesters.

De woonstraten tussen de bouwblokken zijn autovrij. De openbare ruimte krijgt een overwegend stedelijk karakter. Om toch een groen karakter aan de nieuwe buurt te geven, zullen de woonstraten worden voorzien van bomen. Zoveel mogelijk voordeuren en woonruimten aan de woonstraat garanderen voldoende levendigheid en toezicht op de openbare ruimte. Daarnaast wordt er extra aandacht gegeven aan de overgang van publiek naar privé: dit betekent goede hoekoplossingen, medeontwerpen van tuinmuren, het vermijden van blinde gevels. In de woonstraten worden zitelementen en speelelementen verspreid neergezet. Restafvalinzameling vindt ondergronds plaats aan de randen van het plangebied.