Busbaan Kruisvaart, Dichterswijk

1.2 Tracékeuze

Het tracé van de busbaan ligt parallel aan de westzijde van het spoor Utrecht CS – Arnhem/ Den Bosch en loopt vanaf de Vondellaan naar de busbuffer van de OVT, langs de toekomstige woningbouwlocatie op het terrein van NS Stations en Raadwijk. Daarbij wordt grotendeels gebruik gemaakt van de ruimtereservering die in de Visie Kruisvaartkwartier uit 2003 is aangegeven voor een toekomstige Hoogwaardig Openbaar Vervoerbaan.

Afbeelding 1.2: Alternatieve tracés

Bij de voorbereiding van het aanvullend ontwerp van de Uithoflijn zijn twee bestaande wegen in beeld geweest als alternatieve busroute, ter vervanging van de Adama van Scheltemabaan: de Catharijnesingel en de Croeselaan. Omdat bussen aan de Jaarbeurszijde van de OVT moeten halteren en vanwege de toekomstige inrichting en capaciteit van de Catharijnesingel kreeg de Croeselaan de voorkeur. In de studie 'inpassing tram en bus in de OV-terminal' (vastgesteld door het College van B&W in oktober 2010) is hierover opgenomen: "het is noodzakelijk om in 2015 aan de westzijde van de spoorbaan een busbaan gereed te hebben langs het toekomstig Kruisvaartkwartier, of via de Croeselaan. Het is aan te bevelen om deze busbaan eerder gereed te hebben, zodat er een alternatieve route beschikbaar is voor de Adama van Scheltemabaan als die wordt omgebouwd van bus- naar trambaan en het busstation aan de binnenstadszijde van de OV-terminal van bus- naar tram-/busstation".

In het rapport 'aanvullend voorontwerp tram HOV om de Zuid' (vrijgegeven voor inspraak in december 2010 en vastgesteld door het college van B&W in april 2011) is de noodzaak van een alternatief tracé nogmaals benoemd: " Daarmee is het noodzakelijk om bij aanvang van de exploitatie van de HOV Om de Zuid aan de westzijde van de spoorbaan een HOV busbaan gereed te hebben langs het toekomstig Kruisvaartkwartier of via de Croeselaan. Hierdoor kunnen bussen vanaf Hoograven en Lunetten en vanaf de Rubenslaan aan de westzijde van de OV-terminal komen. Op de gecombineerde bustramhalte in de OV-terminal, rijden dan alleen nog bussen van- en naar de binnenstad".

In de rapportage Onderzoek Busbaan Kruisvaart; Motivering Tracékeuze, Movares, 9 maart 2012 (bijlage bij de toelichting, onder Managementrapportage) is beschreven hoe de beschikbare tracés zich tot elkaar en de busbaan Kruisvaart verhouden op een aantal criteria. Aan de hand van de gehanteerde criteria en de resultaten van de simulaties wordt in de rapportage toegelicht waarom is besloten tot vaststelling van het tracé van de busbaan Kruisvaart. De belangrijkste onderwerpen uit de rapportage:

• a. Voor wat betreft de exploitatie van het OV en de verkeersafwikkeling scoort de busbaan gunstig ten opzichte van de alternatieve tracés. Bij de busbaan wordt als enige alternatief gebruik gemaakt van vrijliggende infrastructuur en dit tracé is bovendien qua afstand het kortst.
• b. Het alternatieve tracé via de Catharijnesingel kent grote problemen ten aanzien van de verkeersafwikkeling, exploitatie en betrouwbaarheid van het OV. Bussen moeten gebruik maken van de nieuw ingerichte Catharijnesingel (deels shared space) en via de Leidseveertunnel rijden om te kunnen halteren aan de Jaarbeurszijde. Dit is zeer ongunstig voor de rijtijd en betrouwbaarheid van de buslijnen. Ook het alternatieve tracé via de Croeselaan leidt op verschillende verkeersaspecten tot een negatieve score. Dit komt met name tot uiting op het Balijeplein en de kruising Croeselaan – Van Zijstweg.
• c. Bij de tracés over de Croeselaan en de Catharijnesingel worden bewoners geconfronteerd met een toename van het busverkeer. Beide wegen kennen al een hoge verkeersdruk. Bovendien betreft het hier langere wegen, met meer bewoners dan langs het tracé van de busbaan.
• d. De busbaan Kruisvaart is het enige tracé waarvoor nieuwe infrastructuur moet worden aangelegd. Dit gaat ten koste van openbare ruimte en bestaande functies. Het tankstation aan de Vondellaan moet verdwijnen en de bewoners van Raadwijk worden geconfronteerd met een busbaan ter plaatse van de Kruisvaart. De Kruisvaart moet worden verlegd, waardoor de groenstrook langs Raadwijk wordt versmald. Daarnaast is de verkeersveiligheid een aandachtspunt, vanwege het kruisen van de fietsroute over de Vondellaan. Beide aspecten (inpassing en verkeersveiligheid) zijn bij de uitwerking van het ontwerp van de busbaan betrokken.

Omwonenden en betrokkenen hebben na de besluitvorming over de tracékeuze (april 2011) hun zorgen kenbaar gemaakt over de vaststelling van het tracé. Het bewonerscomité Raadwijk heeft een alternatief voor de busbaan aangedragen en de Wijkraad Zuidwest heeft een ontwerpvariant voorgesteld. In de periode december 2011 – maart 2012 is op verzoek van het college van B&W een participatietraject doorlopen waarin beide alternatieven zijn verkend en nogmaals is gekeken naar de eerdere tracékeuze. De resultaten van dit participatietraject zijn op 8 mei 2012 vastgesteld door het college van B&W. Op basis van de participatie heeft het college van B&W besloten om vast te houden aan haar eerdere tracékeuze. In de managementrapportage 'Resultaat Verkenning alternatieven busbaan Kruisvaart' van 4 april 2012 (bijlage bij de toelichting) staan de resultaten en de inhoudelijke overwegingen toegelicht. Na bespreking in de gemeenteraadscommissie Stad & Ruimte van 5 juli 2012 is in augustus 2012 nogmaals onderzocht of er realistische alternatieven beschikbaar zijn voor de tijdelijke situatie met buslijn 12. Uit deze onderzoeken zijn geen alternatieven naar voren gekomen die als voldoende realistisch zijn beoordeeld. Deze onderzoeken zijn opgenomen in de bijlage bij de toelichting: 'Inventarisatie alternatieven voor lijn 12' d.d. 17 september 2012 en 'Mogelijkheden voor versnelling ingebruikname Adema van Scheltemabaan als trambaan' d.d. 17 september 2012.