Amsterdam Rijnkanaal - zone

3.2 Ruimtelijke structuur

3.2.1 Historische ontwikkeling

Figuur 2 huidige ruimtelijke karakteristiek Kanaleneiland met stedelijk groen (groen), woongebouwen (zwart) in noord-zuidrichting en voorzieningen (rood) in clusters.

Kanaleneiland is een typische naoorlogse woonwijk, waarbij op grote schaal de principes van het 'nieuwe bouwen' werden toegepast. De functionalistische bebouwing is afwisselend hoog en laag, geplaatst in een rationele verkaveling in een ruim opgezette stedenbouwkundige structuur waarin (gemeenschappelijk) groen en water een grote rol spelen.

Belangrijk kenmerk van het 'nieuwe bouwen' is het streven naar een scheiding tussen functies, waarbij woningen en andere functies los van de doorgaande wegen werden ontworpen. De verschillende bouwvlakken worden van elkaar gescheiden door een relatief grote openbare ruimte in de vorm van ruime wegen en brede trottoirs en brede, wat onbestemde, groenstroken. Bleef de landschapsstructuur van het westelijke grondgebied van Utrecht bij de aanleg van het Merwedekanaal nog relatief ongeschonden, na de aanleg van het Amsterdam-Rijnkanaal werd het gehele gebied ten oosten van het kanaal opgespoten voor de bouw van de nieuwe wijk Kanaleneiland waar voor zo'n 30.000 inwoners woningen zouden worden gerealiseerd.

Een conceptontwerp voor een uitbreidingswijk op deze plek bestond al voor de grenswijziging van de gemeente Utrecht in 1954. Het voorstel omvatte een scheiding van wonen en werken op wijkniveau; industrie langs het Merwedekanaal, de daadwerkelijke woonwijk centraal gelegen met aan de westzijde een groenstrook langs het Amsterdam-Rijnkanaal.

3.2.2 Structuurbepalende elementen, monumenten en archeologie

Voor de wijk Kanaleneiland vormen het Amsterdam-Rijnkanaal en het Merwedekanaal structurerende waterlopen. Het plangebied grenst aan de westkant aan het Amsterdam-Rijnkanaal. De belangrijkste groenstructuur in dit deel van Kanaleneiland is de groenzone langs het Amsterdam Rijnkanaal, welke onderdeel uitmaakt van de stedelijke groene hoofdstructuur.

De Churchilllaan met de Prins Clausbrug deelt het plangebied in tweeën. De Churchilllaan heeft met de recente ontwikkeling van de kantoorlocatie Papendorp en de Prins Clausbrug, betekenis gekregen als wijkverbindingsweg. De Prins Clausbrug over het Amsterdam Rijnkanaal is een belangrijk landmark.

In het plangebied zijn twee woningen aanwezig van voor 1957 toen de wijk werd aangelegd.