Park Randenbroek e.o.

2.2 Bestaande situatie

Het plangebied

Het plangebied bestaat uit het beekdal van de Heiligenbergerbeek vanaf de Bisschopsweg tot de A28. De oostgrens is de Heiligenbergerweg m.u.v. de Elisabethlocatie. Aan de westkant is dat de bebouwing van het Vermeerkwartier (voorheen Dorrestein). De bosstrook die langs de A28 in westelijke richting loopt, hoort bij het plangebied vanwege de ruimtelijke, ecologische en recreatieve relaties met het landgoed Nimmerdor. Vanaf de Bisschopsweg tot aan de A28 is de lengte van het gebied ongeveer 1,5 km. Het is tussen de 400 en de 500 meter breed.

Functioneel

Het totale plangebied functioneert als groengebied met een stedelijke functie. Het is een belangrijk recreatiegebied voor de omliggende wijken. Globaal kan onderscheid worden gemaakt in het westelijk deel - voornamelijk in gebruik voor de georganiseerde sport - en het oostelijk deel met Park Randenbroek en de Vosheuvel als openbaar toegankelijke groenelementen. Daartussen liggen gebouwen met een stedelijke of randstedelijke functie zoals het ziekenhuis (buiten het gebied van dit bestemmingsplan), het scholencomplex De Vosheuvel, een hoveniersbedrijf en een caravanstalling en een hondenclub. Park Randenbroek heeft een intensief voetpadennet en ook rondom de Vosheuvel kan worden gewandeld. Een doorgaand pad op de westoever van de Heiligenbergerbeek vormt de verbinding tussen Randenbroek en Vosheuvel. Met een aantal doorsteken tussen de sportvelden sluit het pad aan op de naastliggende bebouwing. In het zuiden buigt het pad van de beek af en loopt langs de A28 naar de Dorresteinsesteeg.

afbeelding : bestaande situatie

Visueel-ruimtelijk

De beek is het bindende element in het gebied. Ruimtelijk dominant is het oude loofbos van de parken Randenbroek en Vosheuvel. De overige beplanting -voor een groot deel bestaande uit smalle stroken langs de beek en tussen de sportvelden- is minder kenmerkend.

Verkeer

De Heiligenbergerweg, Gasthuislaan en Ringweg Randenbroek zijn 50 km-wegen en hebben een stedelijke functie als gebiedsontsluitingweg. De Bisschopsweg, Rubensstraat, Dorresteinsesteeg en Dorresteinseweg zijn 30 km-wegen en hebben naast een woonfunctie een buurtontsluitende functie. De functies in het plangebied worden ontsloten op deze wegen. De A28, die buiten het gebied van het bestemmingsplan ligt, behoort tot het snelwegennet en heeft een doorstroomfunctie van regionale en landelijke betekenis. In het plangebied is geen aansluiting op de A28.

Over de Heiligenbergerweg, Gasthuislaan en Ringweg Randenbroek rijden openbaar vervoerlijnen. De lijnvoering van het openbaar vervoer kan in de loop der jaren wijzigen. De Heiligenbergerweg en de Ringweg Randenbroek maken deel uit van het primaire fietsnetwerk in de stad. De Bisschopsweg, Rubensstraat en de Dorresteinseweg maken deel uit van het secundaire fietsnetwerk (bron: Fietsstimuleringsplan 2008). Ten oosten van het plangebied vindt de ontwikkeling plaats van de woningbouwlocatie Randenbroek-Zuid. Voor de ontsluiting hiervan op de Heiligenbergerweg wordt ter hoogte van boerderij Randijk een nieuw kruispunt aangelegd. Deze kruising biedt voor langzaam verkeer een oversteekmogelijkheid vanuit Randenbroek-Zuid naar het plangebied en vergroot daarmee de toegankelijkheid daarvan.

Natuur en landschap

De ligging van het beekdal op de overgang van de Utrechtse Heuvelrug naar de Gelderse Vallei heeft gezorgd voor een grote variatie in natuur. Op de lagere gronden langs de beek vinden we watergebonden natuur. En natuur die verwijst naar het vroegere agrarische gebruik als hooilanden. Op de hoger gelegen dekzandruggen en landduinen zijn oude landgoedbossen te vinden.

In opdracht van de gemeente Amersfoort is door Ecogroen advies te Zwolle een onderzoek gedaan naar de natuurwaarden in het plangebied ("Ecologisch onderzoek Randenbroek Amersfoort" d.d. 23 februari 2009 en Actualisatie van de EHS-toets ten behoeve van de herinrichting van Park Randenbroek dd. 4 mei 2011). Deze onderzoeken zijn toegevoegd aan de bijlagen bij deze toelichting.

Uit de onderzoeken komt naar voren, dat in het plangebied meerdere beschermde plantensoorten zijn. Ook zijn kraamkolonies van beschermde vleermuizen aangetroffen. Daarnaast zijn paarverblijfplaatsen van de rosse vleermuis en de ruige dwergvleermuis en een zomerverblijfplaats van de rosse vleermuis aangetroffen in Park Randenbroek. Groenstructuren in het gebied worden diffuus door vleermuizen gebruikt als route van en naar hun foerageergebieden. De singels langs de sportvelden en de Heiligenbergerbeek (en aangrenzende groenstructuren) zijn van belang als foerageergebied voor vleermuizen.

Park Randenbroek is verder van belang als leefgebied voor de middelhoog beschermde eekhoorn. Overige beschermde zoogdieren zijn niet te verwachten. Wel zijn vaste verblijfplaatsen van enkele algemeen voorkomende, laag beschermde zoogdiersoorten aangetoond of te verwachten. In het plangebied zijn jaarrond beschermde nestplaatsen aangetroffen van de grote bonte specht, blauwe reiger, zwarte kraai en boerenzwaluw. Tenslotte is het volkstuinencomplex tussen de velden van AFC Quick 1890 en de Heiligenbergerbeek een voortplantingsgebied van de strikt beschermde ringslang. In de directe omgeving ervan zijn ook waarnemingen gedaan van de hazelworm. Het plangebied is geen belangrijk leefgebied voor deze soort, maar mogelijk zijn toch lage dichtheden aanwezig of zijn zwervende dieren te verwachten. In de Heiligenbergerbeek is de middelhoog beschermde kleine modderkruiper aangetroffen. Beschermde ongewervelden en weekdieren zijn niet in het plangebied aangetroffen of te verwachten.

Ten behoeve van de herinrichting van het Park Randenbroek en de Vosheuvel is door Alterra Wageningen UR in 2010 in opdracht van de gemeente een onderzoek uitgevoerd naar de huidige vitaliteit van het bomenbestand in de betrokken gebieden en de noodzaak van en mogelijkheden voor verjonging van het bomenbestand voor de verschillende parkbostypen. Het onderzoeksrapport van Alterra is toegevoegd aan de bijlagen bij deze toelichting.

Uit het onderzoek van Alterra blijkt met name een forse achteruitgang van het bomenbestand van Park Randenbroek gedurende de periode 1996-2010 in het parkbos met ondergroei (middelste deel). De overige delen van Park Randenbroek (het parkbos zonder ondergroei en het park) zijn minder achteruitgegaan. De forse achteruitgang en de huidige vitaliteit benadrukken volgens de rapportage van Alterra de noodzaak tot een voortvarende aanpak van de verjonging van het oude bomenbestand, met name in het parkbos met ondergroei. Het rapport van Alterra is gebruikt bij het opstellen van een inrichting- en beheerplan voor de parkgebieden in dit bestemmingsplangebied. In hoofdstuk 4 van deze toelichting wordt daar nader op ingegaan.