Nijmegen Neerbosch West

2.1 Ruimtelijke structuur

Het plangebied is in drie delen op te knippen: Kinderdorp Neerbosch; het agrarisch gebied ten westen van de A73; en de A73 met het verkeersknooppunt Neerbosch.

Kinderdorp Neerbosch

Dit gebied wordt aan de westzijde begrensd door de Jonkerstraat, aan de noordoostzijde door de Hogelandseweg en de zuidzijde door de A73 en Neerbosscheweg. Het is een voornamelijk landelijke gebied waarin zich Kinderdorp Neerbosch bevindt.

Het Kinderdorp Neerbosch is van origine een wezendorp dat als een vrijliggende enclave in een agrarische omgeving was gesitueerd, maar momenteel wordt ingesloten door grootschalige infrastructuur (Neerbosscheweg/A73 en Hogelandseweg) en het bedrijventerrein Westkanaaldijk. Het Kinderdorp wordt ontsloten via de Scherpenkampweg, die uitkomt op de Hogelandseweg.

De oorspronkelijke toegangsweg aan de zuidoostzijde is binnen het terrein van het Kinderdorp nog steeds aanwezig en staat haaks op de huidige ontsluitingsweg (Scherpenkampweg). Buiten het terrein is de toegangsweg die liep vanaf de Dorpstraat Neerbosch-Oost, door de aanleg van het Maas-Waalkanaal en de A73, verdwenen. Enkele boomstructuren in het landschap herinneren nog aan deze oude weg. Wat de bebouwing betreft zijn er binnen het terrein nog enkele gebouwen van het oorspronkelijke wezendorp bewaard gebleven. Het wezendorp is in de jaren 60 van de 20e eeuw gesloten en heeft plaats gemaakt voor een kinderbeschermingsinstelling. Vanaf dit moment wordt het voormalige wezendorp "Kinderdorp Neerbosch" genoemd. Het terrein behield een soortgelijke functie waarbij begeleid wonen in diverse paviljoens mogelijk werd gemaakt. Deze zijn in de huidige situatie nog steeds aanwezig. Weer later werden grotere onderwijsinstellingen gebouwd. Daardoor ligt momenteel de nadruk op speciaal onderwijs.

Het Kinderdorp Neerbosch wordt gekenmerkt door een orthogonale hoofdstructuur die bepaald wordt door de oorspronkelijke toegangsweg en de Scherpenkampweg die daar haaks op staat. Aan de oorspronkelijke toegangsweg zijn nog enkel gebouwen aanwezig die hun oorsprong kennen uit de tijd van het wezendorp. Op het einde van de as ligt de kerk en het voormalige parochiehuis. Ook zijn er enkele voormalige bedrijfswoningen te vinden. Tussen het roekenbos en de kerk ligt een groenzone. Deze wordt doorkruist door de Scherpenkampweg. Een deel daarvan is ingericht als een formeel toegangsplein ten behoeve van de kerk. Een ander kent een informele inrichting waarbij sport en spel de hoofdfuncties zijn. Aan de Scherpenkampweg zijn nog enkele panden (voormalige bedrijfswoningen en bakkerij) uit de tijd van het wezendorp waarneembaar. Aan de zuidwestkant van het Kinderdorp loopt een pad dat haaks staat op de Scherpenkampweg. Dit pad leidt naar de oude begraafplaats van het Kinderdorp.

Binnen de orthogonale structuur is een afwijkende diagonale verkaveling zichtbaar. Deze diagonale verkaveling is van veel latere tijd en werd gedefinieerd door de komst van de kinderbeschermingsinstelling met verschillende paviljoenreeksen. Er is sprake van verschillende reeksen ronde en vierkante paviljoens. De ronde paviljoens zijn gegroepeerd bij het roekenbos en aan de achterzijde van de voormalige bedrijfswoningen. De vierkante paviljoens zijn gegroepeerd aan de westkant van te terrein, grenzend aan het pad dat leidt naar de oude begraafplaats. Onlangs is een nieuwe reeks vierkante paviljoens toegevoegd aan de noordwest kant van het terrein.

Het algehele terrein wordt gekenmerkt door een groene opzet met een zeer fijnkorrelig bebouwing. De oorspronkelijke bebouwing is georiënteerd op het stratenplan van de hoofdstructuur terwijl de paviljoens vooral gesitueerd zijn in het groen. De percelen van de paviljoens worden middels hagen afgeschermd van de "openbare" ruimte. De percelen van de oorspronkelijke bebouwing kennen een traditionele indeling met voor en achtertuin.

Het agrarisch gebied ten noorden en ten zuidwesten van het Kinderdorp komt overeen met het agrarisch gebied ten westen van de A73.

Agrarisch gebied ten westen van A73

Het gebied ten westen van de A73 en ten zuidwesten van de afrit Neerbosscheweg, wordt gekenmerkt door een agrarisch karakter dat nog tot ver over de gemeente grens in westelijke richting doorloopt in het buitengebied van de gemeente Beuningen.

De Bijsterhuizenstraat (tevens gemeentegrens) loopt nagenoeg parallel aan de A73 en is de enige doorgaande weg door dit gebied. Het fungeert als ontsluitingsweg van diverse agrarische bedrijven. De bebouwingen van de verschillende bedrijven liggen als kleine bebouwingsclusters dicht op de weg. De bijbehorende gronden liggen erachter en tussen deze clusters. Het gebied kent een open karakter met akker- en weidegronden. De percelering van de akkers en weides staat nagenoeg haaks op de Bijsterhuizenstraat en wordt op diverse plekken gescheiden door waterlopen en greppels.

Aan de noordkant wordt de Bijsterhuizenstraat gekruist door de Elsenpas/ Broekstraat. De Broekstraat loopt via een viaduct over de A73 de woonwijk Lindenholt in. De Elsenpas loopt in de richting van Beuningen.

A73 en knooppunt Neerbosch

De A73 vormt tezamen met de Neerbosscheweg de rug van het plangebied. De oostzijde van de A73 is geheel dichtgezet met beplanting en geluidschermen terwijl de westzijde geheel open is en het weidse landschap zichtbaar is. Bij het knooppunt Neerbosch is sprake van een dichte boombeplanting. De A73 krijgt in westelijk richting weer open zicht op het landschap.